Xem mẫu
- Nghiªn cøu - trao §æi
TS. TrÇn Minh H−¬ng *
1. Khái quát quá trình hình thành và quy n ban hành văn b n quy ph m pháp lu t
phát tri n các quy nh v th m quy n v x ph t vi c nh. i u 2 c a Ngh nh
ban hành văn b n quy ph m pháp lu t v trên trao cho H ND các c p quy n quy nh
x lí vi ph m hành chính c th v nh ng v n c a a phương ng
Nghiên c u s phát tri n c a các quy th i cũng t ra òi h i i v i nh ng quy
nh v th m quy n ban hành văn b n quy nh lo i này là không ư c trái v i i u l
ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính x ph t vi c nh. Bên c nh ó, Ngh nh
nư c ta sáu mươi năm qua cho th y s cũng quy nh t i i u 3: “Các ông B
phong phú, a d ng c a cách th c quy nh trư ng B n i v , B giao thông v n t i, B
qua các th i kì khác nhau và xu hư ng xác n i thương, B h i s n, B lâm nghi p, B
nh ngày càng c th , rõ ràng hơn. văn hoá, B y t và B tài chính, theo ch c
Trong nh ng năm u c a Nhà nư c Vi t năng và quy n h n c a mình ch u trách
Nam dân ch C ng hoà chưa có văn b n nào nhi m hư ng d n vi c thi hành b n i u l
t ra quy nh chung v th m quy n ban v ph t vi c nh”. Như v y, H ND các c p
hành văn b n quy ph m pháp lu t v x lí vi có th ban hành văn b n quy nh v nh ng
ph m hành chính. Tuy nhiên, căn c vào n i v n c a a phương và m t s b trư ng
dung c th c a các văn b n ư c ban hành có trách nhi m hư ng d n thi hành trong lĩnh
vào th i kì này thì có th k t lu n là có nhi u v c ư c giao qu n lí.
cơ quan có th m quy n ban hành văn b n quy Năm 1989, Pháp l nh x ph t vi ph m
ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính. hành chính ư c ban hành v i quy nh v
ó là: Qu c h i, Ch t ch nư c, U ban th m quy n ban hành văn b n quy ph m v
thư ng v Qu c h i (UBTVQH), H i ng x ph t vi ph m hành chính như sau: H i
Chính ph (H CP), Th tư ng Chính ph , ng b trư ng (H BT) quy nh hành vi vi
m t s b trư ng (B công an, B văn hoá...). ph m hành chính, hình th c x ph t và bi n
N i dung này s ư c minh ho rõ hơn trong pháp hành chính khác áp d ng i v i t ng
ph n nói v th c ti n ban hành văn b n quy lo i hành vi vi ph m hành chính trong các
ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính. lĩnh v c qu n lí nhà nư c; các b , u ban nhà
Theo Ngh nh s 143/CP ngày 27/5/1977 nư c và các cơ quan khác thu c H BT ch u
c a H i ng Chính ph ban hành i u l v
ph t vi c nh thì H CP và h i ng nhân dân * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c
(H ND) các c p là nh ng cơ quan có th m Trư ng i h c Lu t Hà N i
T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 17
- Nghiªn cøu - trao §æi
trách nhi m hư ng d n thi hành các quy nh 2002 xác nh rõ ràng và y hơn khi trao
c a lu t, pháp l nh và văn b n c a H BT v cho Chính ph th m quy n quy nh hành vi
x ph t vi ph m hành chính; H ND t nh, vi ph m hành chính, hình th c x ph t, bi n
thành ph , c khu tr c thu c trung ương quy pháp kh c ph c h u qu i v i t ng hành vi
nh các hành vi vi ph m hành chính trong vi ph m hành chính trong các lĩnh v c qu n
các lĩnh v c qu n lí nhà nư c a phương, lí nhà nư c; quy nh ch áp d ng bi n
hình th c x ph t và bi n pháp hành chính pháp giáo d c t i xã, phư ng, th tr n, ưa
khác i v i các hành vi ó, tr các hành vi ã vào trư ng giáo dư ng, ưa vào cơ s giáo
ư c các cơ quan nhà nư c c p trên quy nh. d c, ưa vào cơ s ch a b nh, qu n ch
Căn c vào các quy nh trên ta th y hành chính. i chi u v i quy nh t i Pháp
ph m vi các cơ quan có th m quy n ban l nh x lí vi ph m hành chính năm 1995 thì
hành văn b n quy ph m pháp lu t v x ph t Chính ph ư c b sung thêm th m quy n
vi ph m hành chính là khá r ng: H BT và quy nh bi n pháp kh c ph c h u qu i
H ND t nh, thành ph tr c thu c trung v i t ng hành vi vi ph m hành chính trong
ương quy nh v vi ph m hành chính và x các lĩnh v c qu n lí nhà nư c.
ph t vi ph m hành chính (tuy nhiên, so v i Trong quá trình xây d ng các d th o
giai o n trư c ã gi i h n c p t nh); các pháp l nh có nhi u ý ki n cho r ng vi c
b , u ban nhà nư c và các cơ quan khác Chính ph quy nh v hành vi vi ph m hành
thu c H BT hư ng d n thi hành (không ch chính và bi n pháp x lí trong m t s lĩnh
gi i h n trong m t s b trư ng như quy v c ti n hành còn ch m và ngh trao cho
nh c a Ngh nh s 143/CP). u ban nhân dân (UBND) c p t nh th m
Theo Pháp l nh x lí vi ph m hành chính quy n quy nh hành vi vi ph m hành chính
năm 1995 thì ch riêng cơ quan hành chính và bi n pháp x lí trong nh ng lĩnh v c mà
nhà nư c cao nh t ư c trao th m quy n ban Chính ph chưa quy nh, c bi t là nh ng
hành văn b n quy ph m pháp lu t v x lí vi v n liên quan tr c ti p n ho t ng
ph m hành chính. Chính ph có th m quy n qu n lí hành chính c a a phương.
quy nh hành vi vi ph m hành chính, hình Có th nói vi c quy nh th m quy n ban
th c x ph t i v i t ng lo i hành vi vi hành văn b n quy ph m pháp lu t v x lí vi
ph m hành chính trong t ng lĩnh v c qu n lí ph m hành chính theo pháp lu t hi n hành là
nhà nư c; quy nh ch giáo d c t i xã, tương i h p lí. Ch riêng Chính ph ư c
phư ng, th tr n, ưa vào trư ng giáo dư ng, giao th m quy n ban hành văn b n quy nh
ưa vào cơ s giáo d c, ưa vào cơ s ch a chi ti t và hư ng d n thi hành m b o cho
b nh, qu n ch hành chính. n giai o n các quy nh ư c ban hành có tính th ng
này, H ND c p t nh không ư c trao th m nh t v cơ b n. N u giao cho H ND và
quy n ban hành văn b n quy ph m pháp lu t UBND thì khó có th m b o tính th ng
v x lí vi ph m hành chính n a. nh t trong h th ng pháp lu t, riêng trong
K th a và phát tri n quy nh trên, trư ng h p giao cho H ND thì còn không
Pháp l nh x lí vi ph m hành chính năm th áp ng k p th i khi có nhu c u s a i
18 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
- Nghiªn cøu - trao §æi
b i H ND không ph i là cơ quan ho t ng tính; hi n tư ng xâm ph m quy n, l i ích h p
thư ng xuyên. pháp c a cá nhân, t ch c là khó tránh kh i.
2. Th c ti n ban hành văn b n quy Cùng v i s ra i c a Ngh nh s 143/CP
ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính ngày 27/5/1977, i u l x ph t vi c nh ư c
T nh ng năm năm mươi c a th k ban hành. Có th nói ây là văn b n u tiên
trư c các cơ quan có th m quy n c a Nhà quy nh m t cách t p trung v x ph t vi
nư c ta ã c bi t quan tâm n vi c quy ph m hành chính. Tuy nhiên, nó m i ch quy
nh trách nhi m do vi ph m hành chính. nh v vi ph m hành chính và x ph t vi
Lúc ó, chúng ta chưa có văn b n nào quy ph m hành chính trong lĩnh v c gi gìn tr t
nh t p trung v vi ph m hành chính và x t , an toàn xã h i. Bên c nh ó, trong nhi u
lí vi ph m hành chính mà v n này ư c văn b n khác cũng có quy nh v v n
ghi nh n trong nhi u lo i văn b n có hi u l c này. i u chúng tôi mu n nh n m nh là
pháp lí khác nhau, trong ó có lu t, pháp th i kì này H ND các c p cũng có th m
l nh, ngh nh... M t i m d nh n th y quy n quy nh hành vi vi ph m hành chính
trong các văn b n ư c ban hành trong th i và vi c x ph t hành chính cho nên trong h
kì này là các quy nh không xác nh rõ và th ng văn b n hàm ch a r t nhi u mâu thu n
không phân bi t ranh gi i gi a vi ph m hành và vi c quy nh khá tuỳ ti n.
chính và t i ph m cũng như không ch ra c Ví d : Ngh quy t s 4 c a H ND thành
th trư ng h p nào thì có th áp d ng lo i ch ph H i Phòng ngày 14/7/1982 “V m t s
tài nào (có văn b n còn quy nh kh năng áp bi n pháp trư c m t i v i công tác gi gìn
d ng nhi u lo i ch tài). Cũng không có căn an ninh tr t t thành ph ” t ra nh ng bi n
c xác nh âu là hình th c x ph t, âu pháp x lí hành chính như bu c c h gia
là bi n pháp kh c ph c h u qu … i n hình ình ph i r i kh i nơi cư trú thư ng xuyên
là quy nh t i i u 43 Lu t i ư ng b n cư trú nơi khác trong trư ng h p h có
ngày 13/12/1955: “Ph m vào lu t i ư ng hành vi ng loã v i ngư i trong gia ình
này s b tr ng ph t như dư i ây: gây m t tr t t tr an, ph m pháp nghiêm
- Phê bình c nh cáo; tr ng… ho c b t bu c ng t p trung i v i
- Ph t ti n t 0,4 ng n 1 ng (cho nh ng ph n t lưu manh chuyên nghi p, b n
ngư i, xe không ng cơ và súc v t). T 1 côn gây r i tr t t xã h i…
ng n 2 ng (cho xe có ng cơ); Th c t cho th y nhi u nơi u ban
- Thu h i gi y phép ch y xe, gi y phép hành chính (UBHC) các c p (sau ó i tên
kinh doanh trong m t th i gian hay vĩnh vi n; là UBND) cũng ban hành văn b n quy ph m
- Thu h i b ng lái xe trong m t th i gian pháp lu t v x lí vi ph m hành chính b i
ho c vĩnh vi n; khi ó UBHC - UBND ng th i kiêm luôn
- Truy t trư c toà án. ch c năng cơ quan thư ng tr c c a H ND
Tuỳ trư ng h p n ng nh có th áp d ng (cho n năm 1989).
m t hay hai, ba cách tr ng ph t trên”. Pháp l nh x ph t vi ph m hành chính
Cách quy nh như v y ch a ng kh ư c H i ng nhà nư c (H NN) thông qua
năng ti m tàng cho vi c th c hi n theo c m ngày 30/11/1989 và có hi u l c t ngày
T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 19
- Nghiªn cøu - trao §æi
1/1/1990 ánh d u bư c phát tri n quan vi ph m hành chính ư c ban hành th i kì
tr ng trong vi c xây d ng và hoàn thi n ch này có nhi u quy nh ch ng chéo, mâu thu n
nh pháp lu t v trách nhi m hành chính. ho c trái v i quy nh c a Pháp l nh. Do ó,
L n u tiên trong l ch s pháp lu t Vi t công tác rà soát văn b n ph i ư c ti n hành
Nam, vi c quy nh nh ng v n cơ b n, thư ng xuyên k p th i s a i, b sung,
mang tính nguyên t c v x ph t vi ph m bãi b nh m b o m s th ng nh t c a pháp
hành chính ư c th hi n t p trung trong m t lu t trong x lí vi ph m hành chính. M t
văn b n làm cơ s xây d ng nh ng văn khác, m t s quy nh c a lu t, pháp l nh
b n quy nh c th hành vi vi ph m hành không th ng nh t v i các quy nh c a Pháp
chính, hình th c và m c x ph t trong các l nh x lí vi ph m hành chính cũng t ra v n
lĩnh v c qu n lí nhà nư c. Trên cơ s Pháp ph i k p th i s a i kh c ph c tình
l nh, Chính ph ã ban hành m t s ngh tr ng thi u th ng nh t trong ho t ng áp
nh quy nh v x ph t vi ph m hành d ng pháp lu t v x lí vi ph m hành chính.
chính trong m t s lĩnh v c như an ninh tr t Ngày 2/7/2002, UBTVQH khoá X ã
t , k toán th ng kê, h i quan, thu , y t , thông qua Pháp l nh x lí vi ph m hành
qu n lí và b o v r ng, qu n lí và b o v chính m i (có hi u l c t ngày 1/10/2002).
ngu n l i thu s n, b o v và ki m d ch th c Theo quy nh t i i u 2 Pháp l nh thì
v t, thú y. Bên c nh ó, trong m t s ngh Chính ph là cơ quan duy nh t có th m
nh khác cũng có m t ph n quy nh v x quy n quy nh hành vi vi ph m hành chính
ph t vi ph m hành chính như Ngh nh v và ch áp d ng các bi n pháp x lí hành
vi c thi hành Pháp l nh o lư ng, Ngh nh chính khác. n nay Chính ph ã ban hành
v vi c thi hành Pháp l nh ch t lư ng hàng trên 50 ngh nh quy nh chi ti t và hư ng
hoá, Ngh nh quy nh v ki m tra, x lí d n thi hành các quy nh c a Pháp l nh.
vi c s n xu t, buôn bán hàng gi ... M t s d th o ngh nh ang trong quá
Sau hơn 5 năm th c hi n, Pháp l nh x trình chu n b trình Chính ph ban hành.
ph t vi ph m hành chính ư c thay th b i Tuy Pháp l nh ch trao cho Chính ph
Pháp l nh x lí vi ph m hành chính do quy n ban hành văn b n quy ph m pháp lu t
UBTVQH thông qua ngày 6/7/1995 và có v x lí vi ph m hành chính nhưng kh o sát
hi u l c t ngày 1/8/1995. thi hành Pháp th c ti n tri n khai th c hi n Pháp l nh
l nh này, Chính ph ã ban hành 45 ngh nh ng năm qua, chúng ta g p khá nhi u văn
nh quy nh c th v x ph t vi ph m hành b n c a UBND c p t nh quy nh v vi ph m
chính trong các lĩnh v c qu n lí nhà nư c và hành chính và x lí vi ph m hành chính. Nói
5 ngh nh ban hành các quy ch quy nh cách khác là hi n tư ng vi ph m th m quy n
chi ti t trình t , th t c áp d ng các bi n pháp ban hành văn b n quy ph m pháp lu t v x
x lí hành chính khác. Ngoài ra, còn m t s lí vi ph m hành chính v n ti p di n. T i
lư ng l n thông tư, ch th c a các b hư ng thành ph H Chí Minh, ngày 27/6/2003
d n ch o th c hi n các ngh nh nói trên. UBND thành ph ban hành 3 quy t nh v
Trong h th ng các văn b n pháp lu t v x lí x lí vi ph m hành chính;(1) UBND thành
20 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
- Nghiªn cøu - trao §æi
ph Hà N i cũng vi ph m th m quy n ban nào các quy nh cũng hoàn toàn y và
hành văn b n quy ph m pháp lu t v x lí vi áp ng ư c nhu c u i u ch nh. a ph n
ph m hành chính khi cho ra i Quy t nh các cơ quan ch c năng c a Nhà nư c ã tích
s 114/2003/Q -UB và Quy t nh s c c ki n ngh cơ quan có th m quy n ban
(2)
53/2005/Q -UB; UBND thành ph à hành và b sung các quy nh còn thi u;
N ng cũng ban hành m t s văn b n quy nh ng cơ quan ư c giao so n th o văn b n
ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính ã r t c g ng hoàn thành nhi m v
áp d ng trên a bàn thành ph .(3) không d dàng này. i u áng ti c là m t s
M t trong nh ng nguyên nhân d n n cơ quan ã ban hành văn b n quy nh v
vi ph m th m quy n ban hành văn b n quy hành vi vi ph m hành chính và bi n pháp x
ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính lí hành chính áp d ng a phương m c
là do trong m t s lĩnh v c có nh ng hành vi dù không ư c trao th m quy n.
vi ph m pháp lu t v qu n lí nhà nư c M t lo i mâu thu n khác là quy nh
nhưng Chính ph chưa quy nh (ho c ch m không phù h p v i c i m c a lĩnh v c
quy nh) nên chưa b coi là vi ph m hành ho c v n c n i u ch nh, n u tuân th
chính, ph bi n là nh ng hành vi vi ph m tri t quy nh trong Pháp l nh thì vi c x
mang tính c thù c a nh ng ô th l n trong ph t không th ti n hành ư c. Ch ng h n,
nh ng lĩnh v c như văn hoá thông tin, v Pháp l nh x lí vi ph m hành chính năm
sinh môi trư ng, n p s ng văn minh, mĩ 1995 và năm 2002 quy nh th i hi u x
quan ô th , phòng ch ng t n n xã h i, gi ph t vi ph m hành chính trong m t s lĩnh
gìn an ninh tr t t … v c c bi t (trong ó có lĩnh v c tài chính)
3. Gi i quy t mâu thu n gi a quy nh là hai năm nhưng th c t cho th y, riêng
pháp lu t và th c ti n ban hành và th c trong lĩnh v c thu , nhi u doanh nghi p
hi n văn b n quy ph m pháp lu t v x lí sau 2 năm cơ quan thu m i ti n hành thanh
vi ph m hành chính tra quy t toán thu nên khi phát hi n vi
Nghiên c u th c ti n ban hành và th c ph m thì th i hi u x ph t ã h t.
hi n văn b n quy ph m pháp lu t v x lí vi Trong trư ng h p quy nh c a Pháp
ph m hành chính nh ng năm g n ây cho l nh không phù h p th c t như ã nêu trong
th y có nhi u mâu thu n n y sinh và vi c x ví d trên ây, v nguyên t c các cơ quan
lí, gi i quy t mâu thu n trong các trư ng h p ch c năng c n ki n ngh s a i Pháp l nh
khác nhau ư c th c hi n dư i nh ng hình cho phù h p. Tuy nhiên, ã có trư ng h p
th c và m c khác nhau. ngư i ta ch n phương án d dàng hơn là ưa
Trư c h t ó là mâu thu n do quy nh vào ngh nh quy nh chi ti t và hư ng d n
pháp lu t chưa y mà th c ti n qu n lí thi hành quy nh phù h p v i th c t nhưng
hành chính òi h i ph i có quy nh i u không phù h p v i Pháp l nh. i u 12 Ngh
ch nh. Cho n nay v n còn m t s lĩnh v c nh s 22/CP ngày 17/4/1996 v x ph t vi
chưa có ngh nh quy nh chi ti t và hư ng ph m hành chính trong lĩnh v c thu quy
d n thi hành Pháp l nh và trong nh ng lĩnh nh riêng i v i hành vi khai man, tr n
v c ã có văn b n thì không ph i lĩnh v c thu thì th i hi u x ph t là 3 năm k t
T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 21
- Nghiªn cøu - trao §æi
ngày hành vi vi ph m ư c phát hi n trong phù h p v i Pháp l nh. Riêng kho n 7 v i
khi Pháp l nh quy nh th i hi u x ph t là 2 n i dung quy nh bi n pháp “ ánh d u s
năm k t khi vi ph m ư c th c hi n. l n vi ph m pháp lu t v giao thông ư ng
Mâu thu n cũng có th xu t hi n do ý b trên gi y phép lái xe” là bi n pháp ư c
mu n ch quan c a các ch th có th m quy n quy nh t i Ngh quy t s 13/2002/NQ-CP
ban hành văn b n hư ng d n thi hành. i n ngày 19/11/2002 c a Chính ph v các gi i
hình trong trư ng h p này là m t s văn b n pháp ki m ch gia tăng và ti n t i gi m d n
hư ng d n thi hành t ra các quy nh v s tai n n giao thông và ùn t c giao thông nh m
d ng ti n thu ư c t x ph t vi ph m hành qu n lí ngư i i u khi n phương ti n giao
chính thư ng cho ngư i thi hành công v thông cơ gi i ư ng b . H u qu c a vi c b
trong khi Pháp l nh x lí vi ph m hành chính áp d ng bi n pháp này là khá nghiêm tr ng:
năm 1995 ch quy nh v x lí vi ph m mà N u gi y phép lái xe b ánh d u 3 l n vi
không h quy nh v vi c trích thư ng và ph m thì h t giá tr s d ng, n u b ánh d u
2 l n thì ph i thi l i lu t giao thông ư ng b
Pháp l nh x lí vi ph m hành chính năm 2002
khi i gi y phép lái xe. Vi c áp d ng bi n
nghiêm c m vi c s d ng ti n thu ư c t x
pháp này trên th c t ư c ánh giá cao b i
ph t vi ph m hành chính ho c t bán tang v t,
nó em l i hi u qu thi t th c có tác d ng
phương ti n b t ch thu trích thư ng.
răn e nên có nhi u ý ki n ngh quy nh
Nh ng quy nh lo i này ã vi ph m nghiêm
b sung bi n pháp này trong Pháp l nh. Hi n
tr ng th m quy n ban hành văn b n, d n n nay, vi c xác nh bi n pháp “ ánh d u s
s không th ng nh t trong s d ng ti n thu l n vi ph m pháp lu t v giao thông ư ng
ư c t x ph t vi ph m hành chính, gây b trên gi y phép lái xe” thu c nhóm bi n
khó khăn cho vi c qu n lí i v i ngu n thu pháp cư ng ch nào v n là v n còn
này và t o nên s không th ng nh t trong ng . T góc th c ti n thì nhi u ý ki n cho
ch , chính sách i v i cán b , công ch c r ng có th coi ó là hình th c x ph t b
ho t ng trong các lĩnh v c khác nhau c a sung nhưng t góc pháp lí thì không th
qu n lí hành chính nhà nư c. coi ó là hình th c x ph t b sung vì Chính
M t v n khác cũng c n c p là ph không có th m quy n quy nh hình
Chính ph - thông qua vi c ban hành ngh th c x ph t. X p vào nhóm bi n pháp kh c
nh - có th t ra nh ng hình th c, bi n ph c h u qu c a vi ph m hành chính cũng
pháp cư ng ch m i áp d ng trong x lí không ư c vì b n ch t c a nó không ph i là
vi ph m hành chính. Có th l y làm ví d kh c ph c h u qu (Chính ph ư c quy n
quy nh t i Ngh nh s 15/2003/N -CP quy nh “các bi n pháp khác nh m kh c
ph ngày 19/2/2003 quy nh x ph t vi ph c h u qu ”). Gi i pháp trong trư ng h p
ph m hành chính v giao thông ư ng b . này có th là ki n ngh UBTVQH quy nh
i u 3 c a Ngh nh v i tiêu “Nguyên trong Pháp l nh bi n pháp này trong nhóm
t c x ph t vi ph m hành chính và áp d ng các hình th c x ph t b sung ho c trao cho
bi n pháp khác” g m 7 kho n thì 6 kho n (t Chính ph th m quy n quy nh “các hình
kho n 1 n kho n 6) có n i dung hoàn toàn th c x ph t khác”.
22 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
- Nghiªn cøu - trao §æi
4. Xu hư ng xác nh th m quy n ban ư c trao) th m quy n thì UBND c p t nh ã
hành văn b n quy ph m pháp lu t v x lí ban hành nhi u quy nh không phù h p v i
vi ph m hành chính trong i u ki n có B văn b n quy ph m pháp lu t có hi u l c
lu t i u ch nh pháp lí cao hơn. Th c t ó ã ph n nào phá
Xác nh th m quy n ban hành văn b n v tính th ng nh t c a h th ng văn b n quy
quy ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành ph m pháp lu t v x lí vi ph m hành chính.
chính trong i u ki n có B lu t i u ch nh Trong i u ki n văn b n có hi u l c
là v n ang gây nhi u tranh lu n. Có ý pháp lí cao nh t i u ch nh ho t ng này là
ki n cho r ng n u xây d ng B lu t x lí vi B lu t thì các b cũng không c n ph i ban
ph m hành chính thì không c n thi t ph i hành thông tư hư ng d n. Có chăng là ban
ban hành ngh nh quy nh chi ti t và hành ch th ôn c, t ch c th c hi n
hư ng d n thi hành. B lu t ph i bao hàm văn b n c a cơ quan nhà nư c c p trên. Xác
quy nh v m i v n trong x lí vi ph m nh rõ như v y kh c ph c tình tr ng cơ
hành chính m b o s th ng nh t trong quan và ngư i có th m quy n trông ch và
i u ch nh pháp lu t i v i m t lo i hình l i vào thông tư hư ng d n, k c trong
ho t ng quan tr ng c a b máy nhà nư c - trư ng h p các quy nh t i ngh nh ã r t
ho t ng cư ng ch hành chính - có tác c th và có tính kh thi.
ng tr c ti p n t do, quy n và l i ích Theo quan i m c a chúng tôi thì B lu t
c a cá nhân, t ch c. Ý ki n khác cho r ng c n quy nh chi ti t v h u h t các v n
B lu t không th quy nh v m i v n c a x lí vi ph m hành chính, trong ó dành
b i m i m t lĩnh v c c a qu n lí hành chính s quan tâm c bi t cho quy nh nh ng v n
nhà nư c có nh ng c thù riêng nên v n c n chung, nh ng v n có tính nguyên t c.
có ngh nh quy nh chi ti t và hư ng d n Riêng i v i vi c quy nh hành vi vi ph m
thi hành m b o tính kh thi và s phù hành chính c th trong t ng lĩnh v c thì c n
h p c a các quy nh v i c i m c a t ng cân nh c các phương án khác nhau. Các hành
lĩnh v c. M t v n khác cũng ư c t ra là vi vi ph m hành chính r t a d ng, trong m i
trong i u ki n có B lu t i u ch nh thì các m t lĩnh v c chúng có nh ng bi u hi n khác
b có c n ban hành thông tư hư ng d n hay nhau, n u quy nh t t c trong B lu t thì s
không? Có nên trao cho UBND c p t nh th m có m t B lu t r t s . M t khác, trong qu n
quy n ban hành văn b n quy ph m pháp lu t lí hành chính nhà nư c luôn luôn xu t hi n
v x lí vi ph m hành chính i v i nh ng nh ng n i dung m i, v n m i, nhân t m i.
v n c a a phương hay không? Không n m ngoài quy lu t ó, các hành vi vi
Trư c h t, liên quan n th m quy n ban ph m hành chính cũng có th có nh ng bi n
hành văn b n quy ph m pháp lu t c a th , có th có nh ng hành vi vi ph m m i n y
UBND, theo chúng tôi thì không nên quy sinh òi h i b sung, s a i các quy nh
nh cho UBND c p t nh th m quy n ban m t cách thư ng xuyên mà i u ó Qu c h i
hành văn b n quy ph m pháp lu t v x lí vi không th làm ư c nên vi c b sung s
ph m hành chính vì th c ti n nhi u năm qua ch m, không áp ng nhu c u c a qu n lí.
ã cho th y khi ư c trao (và c khi không N u xác nh r ng c n có ngh nh quy
T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 23
- Nghiªn cøu - trao §æi
nh chi ti t v hành vi vi ph m hành chính t c áp d ng các bi n pháp cư ng ch thi hành
thì có th ch n m t trong hai phương án sau quy t nh x ph t vi ph m hành chính…);
ây: Phương án th nh t là trao toàn b th m các ngh nh quy nh v ch áp d ng các
quy n quy nh hành vi vi ph m hành chính bi n pháp x lí hành chính khác.
trong các lĩnh v c cho Chính ph , các v n Các ngh nh thu c nhóm th hai và
còn l i s ư c cơ quan quy n l c nhà nư c nhóm th ba quy nh v nh ng v n chung
cao nh t quy nh trong B lu t; phương án trong x lí vi ph m hành chính nên nh ng n i
th hai là Qu c h i quy nh v các v n và dung ó hoàn toàn có th ưa vào B lu t và
quy nh các nhóm hành vi trong B lu t, dành như v y ch nên ban hành các ngh nh có
quy n quy nh c th v t ng hành vi trong n i dung quy nh v x ph t vi ph m hành
các lĩnh v c cho Chính ph (trong ngh nh). chính trong các lĩnh v c (nhóm th nh t).
Cho dù cơ quan có th m quy n l a ch n Tóm l i, trong i u ki n có B lu t i u
phương án này hay phương án khác thì n i ch nh ho t ng x lí vi ph m hành chính thì
dung các ngh nh c a Chính ph quy nh v n c n có các ngh nh c a Chính ph quy
chi ti t cũng không th theo mô hình hi n nh v hành vi vi ph m hành chính trong
nay vì nh ng lí do sau ây: các lĩnh v c c a qu n lí nhà nư c./.
Th nh t, trong các ngh nh quy nh
(1).Quy t nh s 105/2003/Q -UB quy nh m c
chi ti t và hư ng d n thi hành Pháp l nh hi n
ph t i v i m t s hành vi vi ph m hành chính trong
hành có r t nhi u quy nh nh c l i nguyên lĩnh v c v sinh và môi trư ng trên a bàn thành ph
văn ho c g n như nguyên văn quy nh c a H Chí Minh; Quy t nh s 106/2003/Q -UB v áp d ng
Pháp l nh, c bi t là nh ng v n chung m t s bi n pháp x ph t vi ph m hành chính trong
như nguyên t c, th m quy n, hình th c, bi n lĩnh v c an toàn giao thông ư ng b t i thành ph H
Chí Minh; Quy t nh s 107/2003/Q -UB v quy n h n
pháp x lí… Các ngh nh s ư c ban hành và trách nhi m c a ch t ch u ban nhân dân phư ng,
nh m c th hoá quy nh c a B lu t c n xã, th tr n trong vi c x ph t vi ph m hành chính v
ư c xây d ng theo hư ng i th ng vào quy qu n lí tr t t xây d ng t i thành ph H Chí Minh.
nh hành vi vi ph m hành chính, hình th c (2).Quy t nh s 114/2003/Q -UB ban hành quy
x ph t, bi n pháp kh c ph c h u qu áp nh t m th i v qu n lí và s d ng các kho n thu
ph t vi ph m hành chính trong qu n lí tr t t xây
d ng i v i t ng hành vi vi ph m mà không d ng trên a bàn thành ph Hà N i; Quy t nh s
nh c l i nh ng quy nh chung c a B lu t 53/2005/Q -UB v vi c giao cho u ban nhân dân
kh c ph c tình tr ng quy nh trùng l p. phư ng, xã, th tr n x ph t vi ph m hành chính trong
Th hai, căn c vào n i dung, các ngh lĩnh v c thu phí v sinh.
(3).Quy t nh s 79/2003/Q -UB v vi c x ph t vi
nh quy nh chi ti t và hư ng d n thi hành
ph m hành chính c a l c lư ng thanh niên xung kích
Pháp l nh hi n hành có th chia thành 3 trên a bàn thành ph à N ng; Quy t nh s
nhóm. ó là: Các ngh nh quy nh v x 20/2004/Q -UB v vi c x lí các hành vi vi ph m v
ph t vi ph m hành chính trong các lĩnh v c tr t t an toàn giao thông, tr t t ô th và v sinh môi
qu n lí nhà nư c; các ngh nh quy nh chi trư ng t i m t s tuy n ư ng tr ng i m trên a bàn
thành ph à N ng; Quy t nh s 008/2005/Q -UB
ti t m t s n i dung c a Pháp l nh (ngh nh v vi c x ph t vi ph m hành chính và bi n pháp
quy nh chi ti t và hư ng d n thi hành m t ki m ch tai n n giao thông ư ng b trên a bàn
s i u c a Pháp l nh, ngh nh quy nh th thành ph à N ng.
24 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
nguon tai.lieu . vn
