- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Báo cáo Quyền tài phán đối với tội phạm về ma tuý – so sánh quy định của các công ước quốc tế về kiểm soát ma tuý với pháp luật Việt Nam
Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
-
ThS. NguyÔn ThÞ ph−¬ng hoa *
T heo quan ni m truy n th ng v ch quy n, yêu c u các qu c gia thành viên th c hi n
m i t i ph m th c hi n trên lãnh th qu c quy n tài phán i v i m i t i ph m liên
gia thu c quy n tài phán t i cao và tuy t i quan n ch t ma túy th c hi n trên lãnh th
c a qu c gia ó. Vi c các qu c gia không truy c a qu c gia, không phân bi t t i ph m ó
t và xét x t i ph m th c hi n bên ngoài lãnh ư c th c hi n b i công dân c a nư c s t i
th ã t o cơ h i cho không ít k ph m t i tr n hay ngư i nư c ngoài. Như v y, theo quy
thoát s tr ng ph t c a pháp lu t. Ý th c ư c nh này, cơ s u tiên các qu c gia xác
i u này, các qu c gia ã cam k t th c hi n l p quy n tài phán là nguyên t c lãnh th
quy n tài phán i v i c t i ph m th c hi n (the principle of territoriality). Nguyên t c
ngoài lãnh th c a h và trong m t s trư ng này ã hình thành lâu i trong t p quán
h p chuy n giao ngư i ph m t i cho nư c khác qu c t và ư c th a nh n r ng rãi; nó ph n
xét x n u vi c xét x nư c ó thu n l i hơn ánh m i liên h rõ r t nh t gi a qu c gia và
trong vi c th c thi công lí. Trong xu th ó, các t i ph m, ph n ánh ch quy n qu c gia.
công ư c c a Liên h p qu c v ki m soát ma các qu c gia có th truy c u và xét
túy ã có nh ng quy nh c th v trách nhi m x hành vi ph m t i th c hi n trên lãnh th
c a qu c gia trong vi c xác l p và th c hi n
c a h m t cách c l p v i vi c truy t và
quy n tài phán i v i t i ph m v ma túy th c
xét x các hành vi ng ph m di n ra trên
hi n trong và ngoài lãnh th qu c gia.(1) Bài vi t
lãnh th các qu c gia khác, i u 36(2)(a)(i)
này phân tích các quy nh v quy n tài phán
Công ư c năm 1961 cho phép các qu c gia
i v i t i ph m liên quan n ma tuý t i các
coi hành vi ph m t i th c hi n trên lãnh th
công ư c c a Liên h p qu c v ki m soát ma
c a h là m t t i ph m c l p. Ví d : Trong
túy và so sánh v i các quy nh tương ng c a
trư ng h p A nư c X l p k ho ch cùng
Vi t Nam. T góc nhìn so sánh, chúng tôi
v i B nư c Y v n chuy n 10 kg heroin t
xu t m t s ki n ngh nh m hoàn thi n pháp
nư c X sang nư c Y; nư c X có th truy t
lu t hình s c a Vi t Nam.
và xét x A m c dù nư c Y không truy t B.
1. Quy nh v quy n tài phán i v i t i
Bên c nh ý nghĩa tích c c như ã nêu, quy
ph m v ma túy t i công ư c th ng nh t v
nh này có th d n n h qu xét x kép
các ch t ma túy năm 1961 (Công ư c năm 1961)
(double jeopardy).(2) Ví d : A v n chuy n
1.1. Quy n tài phán i v i t i ph m
th c hi n trên lãnh th qu c gia
i u 36(2)(a)(iv) Công ư c năm 1961 * T ng công ti hàng không Vi t Nam
22 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
trái phép 10 kg heroin t nư c X qua nư c 1.2. Quy n tài phán i v i t i ph m
M, nư c N vào nư c Y, v y c hai qu c gia th c hi n ngoài lãnh th qu c gia
M và N u có th xét x A v hành vi v n Bên c nh vi c yêu c u các qu c gia th c
chuy n trái phép ch t ma túy. Chính vì ti m hi n quy n tài phán i v i t i ph m th c
n nguy cơ xét x kép i v i cùng m t hi n trên lãnh th qu c gia, i u 36(2)(a)(iv)
hành vi nên quy nh ã nêu c a Công ư c Công ư c năm 1961 còn yêu c u các qu c
năm 1961 không có hi u l c b t bu c, các gia nơi phát hi n ư c ngư i ph m t i ti n
qu c gia có th không v n d ng n u lu t hành truy t và xét x n u không ng ý d n
hình s c a h không cho phép. ngư i ph m t i. Quy nh này b cho là
C n ph i lưu ý r ng m c dù nguyên t c quá “tham v ng” vì yêu c u các qu c gia
lãnh th ã ư c th a nh n r t r ng rãi th c hi n quy n tài phán k c khi t i ph m
nhưng quy nh t i i u 36(2)(a)(iv) Công x y ra bên ngoài lãnh th trong khi ngư i
ư c năm 1961 không có hi u l c tuy t i. ph m t i không ph i là công dân c a h và
Các qu c gia không có nghĩa v ph i truy t t i ph m không nh m n vi c gây thi t h i
và xét x t i ph m v ma túy th c hi n trên trên lãnh th c a qu c gia ó. Nói cách khác,
lãnh th c a h n u hi n pháp, các nguyên các qu c gia ư c yêu c u th c hi n quy n
t c cơ b n và các quy nh c th c a pháp tài phán ngay c khi gi a h và t i ph m
lu t qu c gia không cho phép th c hi n.(3) không có m i liên h nào. C n ph i nh n
Nói cách khác, các qu c gia có th vi n d n m nh r ng thông thư ng các qu c gia căn c
n i lu t không th c hi n quy n tài phán vào m t s liên h v i t i ph m ho c ngư i
i v i t i ph m v ma túy th c hi n trên ph m t i xác l p quy n tài phán. Ví d :
lãnh th c a h . ây là i m h n ch c a T i ph m ho c h u qu c a t i ph m x y ra
Công ư c năm 1961. Ngoài ra, Công ư c trên lãnh th c a nư c s t i, ngư i ph m t i
năm 1961 còn h n ch ch ch yêu c u ho c n n nhân c a t i ph m là công dân c a
các qu c gia thành viên xác l p và th c hi n nư c s t i ho c t i ph m gây thi t h i n
quy n tài phán i v i các “t i ph m l i ích c a nư c s t i. S thi u v ng m i
nghiêm tr ng” (serious offences). Như v y, liên h c n thi t gi a qu c gia và t i ph m
các qu c gia không có nghĩa v truy t và như ã phân tích trên làm cho các qu c gia
xét x t i ph m ma túy ít nghiêm tr ng. ng n ng i trong vi c xác l p quy n tài phán
m t góc nh t nh, quy nh này cung i v i t i ph m, do v y quy nh t i i u
c p cơ h i t u thoát cho nh ng k ph m 36(2)(a)(iv) Công ư c năm 1961 không
t i.(4) Hơn n a, do c m t “t i ph m ư c áp d ng trên th c t .(5)
nghiêm tr ng” không ư c nh nghĩa trong Cũng c n ph i lưu ý r ng theo quy nh
Công ư c mà gi i thích theo pháp lu t c a t i i u 36(2)(a)(iv) Công ư c năm 1961,
nư c s t i nên các nư c có th s d ng nó các qu c gia không ph i truy c u trách
như lí do t ch i truy c u trách nhi m nhi m hình s ngư i ph m t i xu t hi n trên
hình s k ph m t i. lãnh th c a h n u ngư i ph m t i ã b
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007 23
- nghiªn cøu - trao ®æi
truy c u ho c xét x v cùng m t hành vi. x t i ph m ã th c hi n trên lãnh th c a h .
Hơn n a, Công ư c năm 1988 yêu c u các
Ngoài ra, vi c truy c u và xét x s ư c
qu c gia ph i xác l p và th c hi n quy n tài
th c hi n theo pháp lu t c a nư c s t i, k
c pháp lu t v hình th c và n i dung.(6) phán i v i các t i ph m v ma túy th c
hi n trên lãnh th m r ng (quasi-territory
2. Quy nh v quy n tài phán i v i t i
hay floating territory) (bao g m c tàu bi n
ph m v ma túy t i Công ư c v các ch t
mang c c a qu c gia ó và tàu bay ăng kí
hư ng th n năm 1971 (Công ư c năm 1971)
theo lu t pháp c a h ).(8) Hơn n a, kh c ph c
Các quy nh c a Công ư c năm 1971 v
h n ch c a Công ư c năm 1961 và năm
quy n tài phán i v i t i ph m v ch t
1971 v vi c ch yêu c u các qu c gia thành
hư ng th n ư c xây d ng trên mô hình c a
viên truy t và xét x “t i ph m nghiêm
Công ư c năm 1961. i u 22(2)(a)(iv) Công
tr ng”, Công ư c năm 1988 yêu c u các qu c
ư c năm 1971 l p l i toàn b n i dung c a
gia ph i th c hi n quy n tài phán i v i t t
i u 36(2)(a)(iv) Công ư c th ng nh t v
c các t i ph m v ma túy quy nh t i i u
các ch t ma túy năm 1961 (như ã bình lu n
3(1) c a Công ư c,(9) nghĩa là ch ngo i tr
trên). S gi ng nhau gi a hai công ư c có
hành vi c ý s d ng, tàng tr ho c tr ng cây
ưu i m là t o i u ki n cho các qu c gia áp
có ch a ch t ma túy ho c ch t hư ng th n
d ng cùng m t cách ti p c n i v i vi c xác
ph c v cho nhu c u cá nhân.
l p và th c hi n quy n tài phán i v i t i
3.2. Quy n tài phán i v i t i ph m
ph m v ch t ma túy cũng như t i ph m v
th c hi n ngoài lãnh th qu c gia
ch t hư ng th n.
Công ư c năm 1988 không b t bu c các
3. Quy nh v quy n tài phán i v i t i qu c gia ph i xác l p quy n tài phán i v i
ph m v ma túy t i Công ư c v ch ng buôn t i ph m th c hi n bên ngoài lãnh th mà ch
bán b t h p pháp các ch t ma túy và ch t ưa ra m t s quy nh m m d o và ưa ra
hư ng th n năm 1988 (Công ư c năm 1988) m t s căn c d a vào ó các qu c gia có
3.1. Quy n tài phán i v i t i ph m th xác l p quy n tài phán i v i t i ph m.
Căn c u tiên là nguyên t c qu c t ch
th c hi n trên lãnh th qu c gia
Công ư c năm 1988 c ng c và phát tri n (principle of nationality). Theo i u 4(1)(b)(i),
áng k nh ng quy nh v quy n tài phán các qu c gia có th xác l p quy n tài phán i
i v i t i ph m liên quan n ma túy trong v i t i ph m th c hi n bên ngoài lãnh th n u
Công ư c năm 1961 và năm 1971. Công ư c ngư i ph m t i là công dân c a h . Ngoài ra,
năm 1988 cũng yêu c u các qu c gia ph i các qu c gia cũng có th xác l p quy n tài
truy t và xét x t i ph m v ma túy th c phán i v i t i ph m ư c th c hi n b i
hi n trên lãnh th c a h (7) tuy nhiên ti n xa ngư i cư trú thư ng xuyên trên lãnh th c a
hơn các công ư c trư c, Công ư c năm 1988 h . Trong th c ti n, nguyên t c qu c t ch
không cho phép các qu c gia vi n d n hi n ư c áp d ng r ng rãi các nư c theo h
pháp cũng như các nguyên t c cơ b n c a h th ng pháp lu t châu Âu l c a còn các nư c
th ng lu t qu c gia t ch i truy t và xét theo h th ng pháp lu t Anh - Mĩ thư ng
24 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
không xét x t i ph m th c hi n ngoài lãnh lãnh th nhưng nh m th c hi n m t t i ph m
th mà d n công dân c a h cho qu c gia v ma túy trên lãnh th c a h . Quy nh này
nơi t i ph m ư c th c hi n.(10) Khái ni m cung c p cơ s pháp lí cho các qu c gia truy
“công dân” và “ngư i cư trú thư ng xuyên” t và xét x nh ng hành vi chu n b th c
do pháp lu t qu c gia i u ch nh. hi n t i ph m v ma túy nư c ngoài. C n
i u 4(1)(b)(ii) Công ư c năm 1988 còn lưu ý r ng theo nguyên t c lãnh th , nh ng
quy nh m t căn c khác các qu c gia xác hành vi này cũng thu c quy n tài phán c a
l p quy n tài phán i v i t i ph m v ma qu c gia nơi t i ph m ã ư c th c hi n,
túy. Trư c h t, theo i u 17(4) Công ư c, khi như v y quy nh t i i u 4(1)(b)(iii) có th
m t qu c gia có căn c nghi ng tàu bi n d n n s tranh ch p v quy n tài phán.
mang c c a qu c gia khác tham gia vào vi c 3.3. Nguyên t c xét x ho c chuy n giao
buôn bán trái phép ma túy khi th c hi n (the principle of aut dedere aut judicare)
quy n i l i t do trên bi n c , d a trên s Gi ng như Công ư c năm 1961 và năm
th a thu n v i qu c gia mà tàu bi n mang c , 1971, Công ư c năm 1988 cũng yêu c u các
qu c gia này có th ti n hành m t s bi n qu c gia thành viên nơi tìm th y ngư i ph m
pháp ngăn ch n như ti p c n tàu, khám xét t i ph i th c hi n quy n tài phán n u t ch i
ngư i và hàng hóa trên tàu. Ti p theo, theo dn . Như phân tích trên, quy nh
i u 4(1)(b)(ii), n u xác nh có hành vi chung chung v i s thi u v ng m i liên h
ph m t i v ma túy, d a trên s th a thu n c n thi t gi a qu c gia v i t i ph m ho c
v i qu c gia mà tàu bi n mang c , qu c gia ngư i ph m t i trong các công ư c trư c ã
ã khám xét có th xác l p quy n tài phán i làm cho các qu c gia c m th y khó khăn
v i t i ph m th c hi n trên tàu. Quy nh này trong vi c xác l p quy n tài phán i v i
ư c ánh giá cao vì m ra m t căn c m i ngư i ph m t i. c ng c nguyên t c này,
cho các qu c gia trong vi c xác l p quy n tài Công ư c năm 1988 b sung thêm m t s
phán i v i t i ph m. Y u t th a thu n gi a quy nh c th . Th nh t, n u các qu c gia
qu c gia ã th c hi n các bi n pháp ngăn t ch i d n vì ngư i ph m t i là công dân
ch n v i qu c gia mà tàu bi n mang qu c t ch c a h thì bu c ph i truy t và xét x ngư i
là r t quan tr ng. Qu c gia phát hi n ra tàu ph m t i ó. Th hai, n u qu c gia t ch i
bi n tham gia vào buôn l u ch có th ti p c n dn ngư i ph m t i vì nh ng lí do khác
tàu, ti n hành các bi n pháp ngăn ch n và xác ngoài nguyên t c lãnh th và nguyên t c
l p quy n tài phán i v i t i ph m trên c s qu c t ch (ví d : Vì có kh năng ngư i ph m
th a thu n v i qu c gia tàu bi n mang c .(11) t i s b t hình ho c b phân bi t i x ) thì
Căn c cu i cùng các qu c gia xác l p h không bu c ph i th c hi n quy n tài phán
quy n tài phán i v i t i ph m v ma túy là i v i t i ph m. V i quy nh này, các
nguyên t c b xâm h i (principle of effect). qu c gia ư c quy n cân nh c nh ng m i
Theo i u 4(1)(b)(iii) Công ư c năm 1988, liên h c n thi t gi a h v i t i ph m xác
qu c gia có th xác l p quy n tài phán i l p quy n tài phán i v i t i ph m.
v i các hành vi ph m t i th c hi n bên ngoài Tóm l i, theo các quy nh trong Công
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007 25
- nghiªn cøu - trao ®æi
ư c c a Liên h p qu c v ch ng buôn bán 1985 và B lu t hình s năm 1999 u không
b t h p pháp ma túy năm 1988, các qu c gia c p v n quy n tài phán trên lãnh th m
thành viên ph i ti n hành truy c u và xét x r ng. M c dù không ư c quy nh trong lu t
t i ph m v ma túy th c hi n trên lãnh th nhưng trong khoa h c pháp lí hình s c a
c a h . Bên c nh ó, các qu c gia có th xác Vi t Nam, khái ni m “lãnh th m r ng” ã
l p và th c hi n quy n tài phán i v i t i ư c s d ng và gi ng như các nư c khác,
ph m th c hi n ngoài lãnh th căn c vào nư c ta cũng th c hi n quy n tài phán i v i
nguyên t c qu c t ch (ngư i ph m t i là công t i ph m th c hi n trên tàu bay và tàu bi n
mang c và qu c t ch c a Vi t Nam.(13)
dân c a h ), nguyên t c b xâm h i (hành vi
ph m t i x y ra ngoài lãnh th c a h nhưng Liên quan n quy n tài phán trên lãnh
nh m th c hi n m t t i ph m v ma túy trên th m r ng, c n nh c l i r ng theo pháp
lãnh th c a h ) ho c d a trên s th a thu n lu t c a m t s nư c, tàu bi n có th ăng kí
v i qu c gia mà tàu bi n ph m pháp mang m t nư c nhưng mang c c a nư c khác
qu c t ch. Ngoài ra, ràng bu c trách nhi m và tàu bay có th ăng kí dư i d ng liên
c a các các qu c gia trong vi c truy t và xét danh v i a qu c t ch. i u này có th d n
x t i ph m, Công ư c năm 1988, trên cơ s n tranh ch p v quy n tài phán v hình s .
k th a quy nh c a các Công ư c trư c, còn i u thú v là, theo kho n 2 i u 13 B lu t
áp d ng nguyên t c d n ho c xét x . hàng h i Vi t Nam năm 2005, ch có tàu
bi n c a Vi t Nam, nghĩa là tàu bi n ăng kí
4. Quy nh v quy n tài phán i v i
theo pháp lu t Vi t Nam và ã ư c ghi vào
t i ph m v ma túy trong pháp lu t hình
s ăng kí tàu bi n qu c gia ho c tàu bi n
s Vi t Nam
ư c cơ quan i di n ngo i giao, cơ quan
4.1. Quy n tài phán i v i t i ph m
lãnh s c a Vi t Nam nư c ngoài c p gi y
th c hi n trên lãnh th qu c gia
Xu t phát t nguyên t c ch quy n qu c phép t m th i m i ư c mang c Vi t Nam,
gia, Vi t Nam cũng th c hi n quy n tài phán nh ng tàu bi n ã ăng kí nư c ngoài
i v i m i t i ph m th c hi n trên lãnh th không ư c phép mang c Vi t Nam tr khi
ăng kí cũ ã ư c t m ng ng ho c xóa.(14)
qu c gia, không phân bi t công dân Vi t
Nam, ngư i nư c ngoài hay ngư i không có Như v y, tàu bi n mang c Vi t Nam không
qu c t ch.(12) Riêng ngư i nư c ngoài thu c th ng th i có qu c t ch nư c ngoài. V i
i tư ng ư c hư ng các quy n mi n tr các quy nh này, nguy cơ tranh ch p v
ngo i giao ho c quy n ưu ãi và mi n tr v quy n tài phán ã b lo i tr và ch có Vi t
lãnh s thì v n trách nhi m hình s c a h Nam là nư c s có quy n tài phán i v i t i
s ư c gi i quy t b ng con ư ng ngo i ph m th c hi n trên tàu bi n mang c Vi t
giao. Như v y, tương t như các công ư c Nam. Ngoài ra, theo kho n 2 i u 13 Lu t
qu c t v ki m soát ma túy, pháp lu t hình hàng không dân d ng Vi t Nam năm 2006,
s Vi t Nam vi n d n nguyên t c lãnh th là ch có tàu bay chưa mang qu c t ch c a b t
căn c u tiên xác l p quy n tài phán c a kì qu c gia nào ho c ã xóa qu c t ch nư c
qu c gia. Tuy nhiên, c B lu t hình s năm ngoài m i ư c xem xét ăng kí qu c t ch
26 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
Vi t Nam. Như v y, gi ng như các quy nh i v i t i ph m v ma túy th c hi n trên tàu
c a lu t hàng h i, các quy nh hi n hành không có qu c t ch ho c tàu mang c nư c
c a lu t hàng không dân d ng nư c ta cũng ngoài i l i t do trên bi n c khi Vi t Nam là
lo i tr kh năng tranh ch p v quy n tài nư c u tiên phát hi n ra t i ph m và qu c
phán i v i t i ph m th c hi n trên tàu bay gia mà tàu mang c th a thu n Vi t Nam
mang qu c t ch Vi t Nam. th c hi n quy n tài phán i v i t i ph m.
Như phân tích trên, các quy nh ã nêu c a
4.2. Quy n tài phán i v i t i ph m
Công ư c năm 1988 không có tính ch t b t
th c hi n ngoài lãnh th qu c gia
D a trên quan h chính tr - pháp lí gi a bu c, các qu c gia có quy n l a ch n gi a
qu c gia và công dân, kho n 1 i u 6 B vi c áp d ng ho c không áp d ng; vì v y các
lu t hình s năm 1999 kh ng nh quy n tài quy nh hi n hành c a pháp lu t nư c ta v
phán c a Vi t Nam i v i t i ph m th c quy n tài phán i v i t i ph m ư c coi là
hi n b i công dân Vi t Nam bên ngoài lãnh áp ng các yêu c u c a Công ư c năm 1988.
th qu c gia. Tuy nhiên, khác v i tính ch t Tuy nhiên, u tranh tri t v i t i ph m
tuy t i c a nguyên t c lãnh th , vi c xác v ma túy, chúng tôi thi t nghĩ pháp lu t hình
l p và th c hi n quy n tài phán i v i t i s nư c ta c n cho phép các cơ quan có th m
ph m trên nguyên t c qu c t ch có tính ch t quy n c a chúng ta ư c xác l p và th c hi n
linh ho t, m m d o; nghĩa là công dân Vi t quy n tài phán i v i các hành vi ph m t i
Nam ph m t i bên ngoài lãnh th nư c C ng th c hi n b i ngư i nư c ngoài, ngoài lãnh
hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam có th b truy th Vi t Nam nhưng nh m th c hi n m t t i
c u trách nhi m hình s t i Vi t Nam.(15) ph m trên lãnh th Vi t Nam.
Ngoài ra, theo kho n 1 i u 6 B lu t hình s M t khác, nư c ta có phía ông ti p
năm 1999, ngư i không có qu c t ch thư ng giáp v i bi n c , l i n m g n Tam giác
vàng(17) nên theo báo cáo c a U ban qu c t
trú t i Vi t Nam cũng có th b truy c u và
xét x t i Vi t Nam. Quy nh này c a pháp ki m soát ma túy (International Narcotics
lu t hình s Vi t Nam phù h p v i quy nh Control Board) Vi t Nam ã tr thành m t
t i i u 4(1)(b)(i) Công ư c năm 1988.(16) trong nh ng i m trung chuy n ma túy. Ma
Như v y, so sánh v i các căn c xác l p túy t Tam giác vàng có th ưc vn
quy n tài phán i v i t i ph m v ma túy chuy n ư ng b qua biên gi i Lào, Trung
quy nh t i Công ư c c a Liên h p qu c v Qu c vào Vi t Nam, sau ó ưa xu ng tàu
i n các nư c châu Âu, Úc và Mĩ.(18)
ch ng buôn bán b t h p pháp ch t ma túy,
ch t hư ng th n và ti n ch t năm 1988; Vi t V i c i m này, các nhà làm lu t nên xem
Nam không truy t và xét x hành vi ph m xét vi c cho phép tòa án c a chúng ta ư c
t i th c hi n b i ngư i nư c ngoài bên ngoài th c hi n quy n tài phán i v i t i ph m
lãnh th Vi t Nam nhưng nh m m c ích ma túy th c hi n trên các tàu nư c ngoài mà
th c hi n t i ph m v ma túy trên lãnh th c nh sát bi n Vi t Nam là l c lư ng u tiên
Vi t Nam. Pháp lu t hình s c a nư c ta cũng phát hi n và b t gi trên cơ s th a thu n v i
không c p quy n tài phán c a Vi t Nam qu c gia tàu mang c . Như phân tích trên,
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007 27
- nghiªn cøu - trao ®æi
ây là m t trong nh ng căn c xác l p quy n
'International Drug Control System' trong quyeån
tài phán ư c quy nh t i i u 4(1)(b)(ii)
International Criminal Law do Cherrif M Bassiouni,
c a Công ư c năm 1988./.
daãn ñoä toäi phaïm: Luaät phaùp vaø thöïc tieãn áp duïng ôû
Hôïp chuûng quoác Hoa Kì (Nxb. Transnational
(1).Töø naêm 1997, Vieät Nam ñaõ laø thaønh vieân cuûa
Publishers, New York, 2002) tr. 335.
caùc coâng öôùc cuûa Lieân h p quoác veà kieåm soaùt ma
(12).Xem: Kho n 1 ieàu 5 Boä luaät hình söï naêm 1999.
tuùy (xem Quyeát ñònh 798/Q -CTN ngày 01/09/1997
(13).Xem: Tröôøng Ñaïi hoïc Luaät Haø Noäi, “Giaùo trình
cuûa Chuû tòch nöôùc veà vieäc tham gia 3 coâng öôùc cuûa
luaät hình söï Vieät Nam” (Nxb. Coâng an nhaân daân,
Lieân hôïp quoác veà kieåm soaùt ma tuùy).
naêm 2001) tr. 25.
(2).Xem: Neil Boister, Penal Aspects of the Un Drug
(14).Xem: i m b kho n 1 ieàu 14 Boä luaät haøng haûi
Conventions (Nxb. Kluwer Law International, London,
naêm 2005.
2001) tr. 216 vaø “Bình luaän veà coâng öôùc choáng buoân
(15).Xem: Kho n 1 ieàu 6 Boä luaät hình söï naêm 1999.
baùn baát hôïp phaùp caùc chaát ma tuùy vaø chaát höôùng thaàn
(16). Ngoaøi ra, theo kho n 2 ieàu 6 Boä luaät hình söï
naêm 1988 cuûa Lieân h p quoác” (Nxb. Lieân h p quoác,
naêm 1999, trong moät soá tröôøng hôïp, Vieät Nam cuõng
New York, 1998) tr. 432.
coù theå thöïc hieän quyeàn taøi phaùn ñoái vôùi ngöôøi nöôùc
(3).Xem: Caâu môû ñaàu cuûa Ñieàu 36(2)(a) Coâng öôùc
ngoaøi phaïm toäi ôû ngoaøi laõnh thoå Vieät Nam. Tuy
1961.
nhieân, quy ñònh naøy chæ aùp duïng ñoái vôùi moät soá toäi
(4).Xem: Neil Boister, sñd, tr. 215-6.
phaïm quoác teá. Ví duï: Toäi phaù hoaïi hoøa bình, gaây
(5).Xem: Neil Boister, sñd, tr. 217.
chieán tranh xaâm löôïc (Ñieàu 341), toäi choáng loaøi ngöôøi
(6).Xem: ieàu 36(4) Coâng öôùc 1961.
( ieàu 342), toäi phaïm chieán tranh ( ieàu 343) vaø toäi
(7).Xem: ieàu 4(1) Coâng öôùc 1988.
tuyeån moä lính ñaùnh thueâ, toäi laøm lính ñaùnh thueâ ( ieàu
(8).Xem: ieàu 4(1)(a)(ii) Coâng öôùc 1988.
344). Noùi caùch khaùc, Vieät Nam khoâng truy toá vaø xeùt
(9).Xem: ieàu 4(1)(a) Coâng öôùc 1988.
xöû toäi phaïm lieân quan ñeán ma tuùy thöïc hieän bôûi ngöôøi
(10).Xem: Sataya Deva Bedi, Extradition in
nöôùc ngoaøi ôû ngoaøi laõnh thoå Vieät Nam.
International Law and Practice (NXB: Dennis & Co,
INC, 1968) tr. 97 vaø Gilmore C William, Combating (17). Treân theá giôùi coù hai “trung taâm” ma tuùy, ñoù laø Tam
giaùc vaøng goàm Myanmar, Laøo, Thaùi Lan vaø Löôõi lieàm
International Drugs Trafficking: The 1988 United Nations
vaøng goàm Afganistan, Pakistan vaø Iran. Tröôùc ñaây,
Convention Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and
Psychotropic Substances (Nxb: Commonwealth
Myanmar laø nöôùc daãn ñaàu veà saûn xuaát thuoác phieän
Secretariat, Marlborough House, London, 1991) tr. 11.
nhöng hieän nay Afganistan ñaõ trôû thaønh nöôùc daãn ñaàu.
(11). Cuõng caàn phaûi noùi raèng moät ñieåm ñaùng tieác cuûa
(18).Xem International Narcotics Control Board,
Ñieàu 4(1)(b)(ii) laø khoâng ñeà caäp vieäc xaùc laäp quyeàn Report of the International Narcotics Control Board
taøi phaùn cuûa quoác gia ñoái vôùi toäi phaïm thöïc hieän treân for 2005 (2006) [473] at 20 March 2006;
International Narcotics Control Board, Report of the
Xem: Bình luaän veà coâng öôùc choáng buoân baùn baát hôïp
International Narcotics Control Board for 2002
phaùp caùc chaát ma tuùy vaø chaát höôùng thaàn naêm 1988
(2003) [375] at 18 August 2005; International
244. Theo quan ñieåm cuûa moät soá taùc giaû, baát cöù quoác
Narcotics Control Board, Report of the International
gia naøo phaùt hieän ra taøu bieån khoâng coù quoác tòch ñang
Narcotics Control Board for 2000 (2001) [328]
ñi laïi töï do treân bieån caû tham gia vaøo hoaït ñoäng phaïm at 18 August 2005, and International
thöïc hieän treân taøu. Ví duï: xem M C Bassiouni, Narcotics Control Board, Report of the International
28 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
Narcotics Control Board for 1998 (1999) [316]
at 18 August 2005.
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2007 29
nguon tai.lieu . vn
