Xem mẫu

  1. ViÖn khoa häc kü thuËt ViÖt Nam ViÖn khktnn B¾c Trung Bé B¸o c¸o KÕT QU¶ NGHI£N CøU Dù ¸n: “Gi¶m d− l−îng thuèc trõ s©u, c¶i thiÖn n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ thÞ tr−êng tiªu thô rau vïng B¾c Trung Bé th«ng qua viÖc sö dông gièng míi, ¸p dông nh÷ng nguyªn t¾c Thùc hµnh n«ng nghiÖp Tèt vµ huÊn luyÖn c¬ b¶n cho n«ng d©n (021/06 VIE)”. B¸o c¸o KÕT QU¶ NGHI£N CøU Chñ nhiÖm dù ¸n: PGS.TS.Ph¹m V¨n Ch−¬ng C¸n bé thùc hiÖn: Ks.Lª ThÞ Thu H−¬ng Ks. NguyÔn ThÞ Ngµ Ks. NguyÔn ThÞ Hång Th¶o Ks. NguyÔn ThÞ Hång QuyÒn Vinh, 2008
  2. Dù ¸n: “Gi¶m d− l−îng thuèc trõ s©u, c¶i thiÖn n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ thÞ tr−êng tiªu thô rau vïng B¾c Trung Bé th«ng qua viÖc sö dông gièng míi, ¸p dông nh÷ng nguyªn t¾c Thùc hµnh n«ng nghiÖp Tèt vµ huÊn luyÖn c¬ b¶n cho n«ng d©n (021/06 VIE)” Chñ nhiÖm dù ¸n: PGS.TS.Ph¹m V¨n Ch−¬ng I. §Æt vÊn ®Ò Nhu cÇu rau xanh trong mçi b÷a ¨n hµng ngµy cµng gia t¨ng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng nh− mét nh©n tè dinh d−ìng vµ kÐo dµi tuæi thä khi l−¬ng thùc vµ c¸c thøc ¨n giµu ®¹m ®· ®−îc ®¶m b¶o. B¾p c¶i lµ lo¹i rau xanh ®−îc sö dông hµng ngµy trong b÷a ¨n bëi nã lµ lo¹i rau cã gi¸ trÞ dinh d−ìng cao, gi¸ trÞ sö dông lín. Ng−êi ta cã thÓ chÓ biÕn hµng chôc mãn ¨n tõ b¾p c¶i nh−: luéc, xµo nÊu, muèi chua,.... Ngoµi ra b¾p c¶i cßn chøa nhiÒu chÊt dinh d−ìng nh− c¸c lo¹i vitamin B1, B12, PP, C vµ provitaminA( tiÒm vitamin), chÊt kho¸ng nh− N, Ca, K, Fe, Na ®Æc biÖt lµ Na, Ca K. HiÖn nay ë n−íc ta b¾p c¶i ®−îc trång chñ yÕu ë miÒn B¾c, L©m §ång, mét sè tØnh duyªn h¶i miÒn Trung vµ c¸c tØnh ®ång b»ng S«ng Cöu Long còng cã tËp qu¸n trång b¾p c¶i víi c¸c gièng chÞu nãng. B¾p c¶i lµ lo¹i c©y trång cã tÝnh thÝch øng réng, kh«ng kÐn ®Êt. B¾c Trung Bé nãi chung vµ NghÖ An nãi riªng diÖn tÝch ®Êt trång b¾p c¶i ch−a lín. Nh»m môc ®Ých më réng diÖn tÝch trång b¾p c¶i vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho vïng th× bªn c¹nh viÖc chän läc nh÷ng gièng tèt, thêi vô trång thÝch hîp, mËt ®é trång hîp lý th× cÇn chó ý ®Õn l−îng ph©n bãn cho phï hîp. ChÝnh v× vËy chóng t«i ®· tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm vÒ b¾p c¶i. II. Môc ®Ých nghiªn cøu cña dù ¸n - B−íc ®Çu nghiªn cøu x¸c ®Þnh ®−îc gièng b¾p c¶i cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng- ph¸t triÓn tèt, kh¶ n¨ng chèng chÞu, tÝnh thÝch øng víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i vµ kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ë ®Þa bµn nghiªn cøu. Tõ ®ã ®Ò xuÊt më réng diÖn tÝch trång gièng míi cã n¨ng suÊt cao vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, t¨ng thu nhËp cho ng−êi d©n. - B−íc ®Çu nghiªn cøu x©y dùng quy tr×nh kü thuËt thÝch hîp cña gièng B¾p c¶i ë vïng sinh th¸i B¾c Trung Bé. Tõ ®ã cã thÓ ®Ò xuÊt víi ®Þa ph−¬ng ¸p dông réng r·i nh»m ®em l¹i n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, t¨ng thu nhËp cho ng−êi d©n. IiI. VËt liÖu, Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.1. VËt liÖu nghiªn cøu. 3.1.1. §èi t−îng nghiªn cøu. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thÝ nghiÖm chóng t«i ®· sö dông c¸c gièng b¾p c¶i, c¸c møc ph©n bãn, mËt ®é vµ thêi vô kh¸c nhau lµm thùc liÖu nghiªn cøu. 3.1.2. §Þa ®iÓm nghiªn cøu. C¸c thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ trªn ®Êt c¸t pha t¹i x· H−ng §«ng, tp Vinh, TØnh NghÖ An. 3.1.3. Thêi gian nghiªn cøu. §Ò tµi ®−îc triÓn khai nghiªn cøu tõ th¸ng 11/2007 ®Õn th¸ng 2/2008. 3.2. Néi dung nghiªn cøu 3.2.1.Nh÷ng néi dung nghiªn cøu cña dù ¸n - Theo dâi ®¸nh gi¸ c¸c ®Æc tr−ng, ®Æc tÝnh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c gièng b¾p c¶i. Tõ ®ã chän ®−îc gièng b¾p c¶i cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng- ph¸t triÓn tèt, thÝch hîp víi vïng sinh th¸i B¾c Trung Bé, cho n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt tèt. - Nghiªn cøu c¸c chØ tiªu kinh tÕ, n¨ng suÊt cña b¾p c¶i. - Điều tra đánh giá hiện trạng sản xuất rau vùng Bắc Trung Bộ. - Nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p kü thuËt trång trät cho b¾p c¶i. + ThÝ nghiÖm vÒ thêi vô. + ThÝ nghiÖm vÒ mËt ®é. +ThÝ nghiÖm vÒ ph©n bãn. 2
  3. - X©y dùng qui tr×nh kü thuËt trång trät cho c©y b¾p c¶i. 3.2.2. C¸c thÝ nghiÖm nghiªn cøu 3.2.2.1. §¸nh gi¸ tÝnh thÝch øng a/ ThÝ nghiÖm so s¸nh gièng: STT Tªn gièng 1 BC76 2 SG129 3 SG130 4 Kilaherb 5 Gloria 6 Kkcross(®/c) 7 SVR11750311 8 Carribean Queen PS11190 9 Sakata b/ ThÝ nghiÖm thêi vô: ThÝ nghiÖm ®−îc trång lµm 3 thêi vô: Thêi vô 1: trång ngµy 6/11 Thêi vô 2: trång ngµy 16/11 Thêi vô 3: trång ngµy 26/11 3.2.2.2. Nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p kü thuËt: a/ ThÝ nghiÖm ¶nh h−ëng mËt ®é: C«ng thøc MËt ®é Tæng sè c©y/ha 1 50x50cm 40.000 2(®/c) 50x40cm 50.000 3 40x40cm 62.000 4 40x35cm 71.000 5 35x35cm 81.000 b/ ThÝ nghiÖm ¶nh h−ëng cña c¸c møc ph©n bãn kh¸c nhau: C¸c møc ph©n bãn (kg/ha) Sè TT §¹m L©n Kali 1 50 50 50 2 100 50 50 3 150 50 50 4 50 50 100 5 100 50 100 6 150 50 100 7 50 50 150 8 100 50 150 9 150 50 150 10(®/c) 100 100 50 3.2.3. C¸c chØ tiªu theo dâi cña c¸c thÝ nghiÖm. a/ ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng(ngµy). - Thêi gian tõ khi trång ®Õn khi håi xanh - Thêi gian tõ khi trång ®Õn khi b¾t ®Çu cuèn - Thêi gian tõ khi trång ®Õn khi thu ®Çu - Thêi gian tõ khi trång ®Õn khi kÕt thóc thu - Thêi gian thu ho¹ch ( tõ b¾t ®Çu thu ®Õn kÕt thóc thu) 3
  4. b/ §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu sinh th¸i - ChiÒu cao ®ãng b¾p (cm) - §Æc ®iÓm l¸: Dµi l¸(cm), Réng b¶n l¸(cm). - Sè l¸: l¸ trong, l¸ ngoµi - Träng l−îng trung b×nh (g): c¶ c©y, b¾p th−¬ng phÈm - KÝch th−íc b¾p (cm): cao, ®−êng kÝnh b¾p - §é chÆt b¾p: §−îc tÝnh theo c«ng thøc. G P = ------------------ H × D2 × 0,523 Trong ®ã : + G: Khèi l−îng b¾p (g) + H: ChiÒu cao b¾p (cm) + D2 : ChiÒu dµi × chiÒu réng b¾p (cm2) + P = g/cm3 (P cµng cao b¾p cµng chÆt thÓ hiÖn gièng tèt) + 0,523 lµ hÖ sè qui ®æi tõ thÓ tÝch h×nh trô sang h×nh cÇu. nÕu P< 1 b¾p rÊt chÆt, P>1 b¾p xèp, P= 1 b¾p chÆt trung b×nh c/ §¸nh gi¸ chØ tiªu chÊt l−îng KhÈu vÞ (®é gißn, ngät, ...): theo thang ®iÓm tõ 1 - 5 : 1- RÊt ngon 2 - Ngon 3 - Trung b×nh 4 - KÐm 5 - RÊt kÐm d/ Møc ®é nhiÔm s©u bÖnh h¹i chÝnh. e/ Kh¶ n¨ng chèng chÞu c¸c ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh bÊt thuËn. §¸nh gi¸ møc ®é bÞ h¹i vµ kh¶ n¨ng phôc håi cña c©y sau khi bÞ h¹n, nãng, óng, s−¬ng muèi. Cho ®iÓm theo thang ®iÓm tõ 1-5 nh− sau: 1 - Sinh tr−ëng ph¸t triÓn b×nh th−êng. 2 - H¹i nhÑ nh−ng phôc håi nhanh. 3 - ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y, phôc håi chËm. 4 - Sinh tr−ëng pt kÐm biÓu hiÖn qua c¸c bé phËn cña c©y: hÐo, chuyÓn mµu... 5 - Cã biÓu hiÖn c©y chÕt. f/ ChØ tiªu vÒ n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. 3.3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. - §Þa ®iÓm triÓn khai thÝ nghiÖm: ViÖn KHKTNN B¾c Trung Bé vµ vïng chuyªn rau X· H−ng §«ng – TP. Vinh – NghÖ An - ThÝ nghiÖm ®ång ruéng ®−îc bè trÝ theo khèi ngÉu nhiªn hoµn chØnh (RCBD), 3 lÇn nh¾c l¹i (Ph¹m ChÝ Thµnh-1998). - C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸: C¸c ®Æc tÝnh n«ng sinh häc, kinh tÕ, ®é thuÇn ®ång ruéng. - §¸nh gi¸ s©u, bÖnh h¹i theo ICRISAT, AVRCD,… - Sè liÖu ®−îc xö lý trªn m¸y theo ch−¬ng tr×nh IRRISTAT,EXCEL - S¬ ®å bè trÝ thÝ nghiÖm: IV. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 4.1. ThÝ nghiÖm so s¸nh gièng. 4.1.1. Thêi gian sinh tr−ëng cña b¾p c¶i 4
  5. B¶ng 1: ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng cña c¸c gièng (ngµy) Gieo- Trång- Trång – Trång- Trång – KÕt thóc STT Tªn gièng mäc håi xanh tr¶i l¸ vµo cuèn thu ®Çu thu 7 1 BC76 4 21 51 75 91 7 2 SG129 4 20 48 70 84 7 3 SG130 6 23 44 77 95 7 4 Kilaherb 3 23 49 83 103 7 5 Gloria 4 22 53 82 104 7 6 Kkcross (®/c) 3 20 50 80 95 7 7 SVR11750311 4 21 48 79 97 Carribean 7 8 3 22 51 85 106 Queen PS11190 7 9 Sakata 3 22 50 84 105 Qua b¶ng 1 cho thÊy: Thêi gian sinh tr−ëng cña c¸c gièng lµ kh¸c nhau vµ chóng dao ®éng tõ 84-106 ngµy. Gièng SG129 cã thêi gian sinh tr−ëng ng¾n nhÊt( 84 ngµy). Gièng Carribean Queen PS11190 cã thêi gian sinh tr−ëng dµi nhÊt( 106 ngµy), vµ gièng Kkcros (®èi chøng) cã thêi gian sinh tr−ëng lµ 95 ngµy. 4.1.2. §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i cña c¸c gièng L¸ lµ bé phËn quan träng cña c©y b¾p c¶i. Tèc ®é sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña l¸ sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt b¾p c¶i sau nµy. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cña c¸c gièng b¾p c¶i ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 2 d−íi ®©y. B¶ng 2: §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i cña c¸c gièng b¾p c¶i §Æc ®iÓm l¸ ChiÒu cao ®ãng b¾p Sè TT Mµu s¾c l¸ (cm) Dµi l¸ (cm) Réng l¸ (cm) 1 Xanh ®Ëm 7,9 26,3 15,0 2 Xanh nh¹t 6,2 19,2 21,1 3 Xanh nh¹t 7,6 26,1 26,3 4 Xanh nh¹t 7,6 26,0 26,4 5 Xanh nh¹t 7,8 26,8 27,2 6 (®/c) Xanh ®Ëm 7,3 21,2 23,5 7 Xanh nh¹t 7,6 24,3 25,3 8 Xanh ®Ëm 7,6 21,5 23,0 9 Xanh ®Ëm 7,3 25,1 25,9 CV% - 2,3 3,8 5,4 Qua b¶ng 2 chóng t«i cã mét sè nhËn xÐt sau: - C¸c gièng chÝn sím ®Òu cã mµu xanh nh¹t cßn c¸c gièng chÝn muén cã mµu xanh ®Ëm. - ChiÒu cao ®ãng b¾p cña c¸c gièng cã gi¸ trÞ kh¸c nhau vµ dao ®éng tõ 6,2-7,9 cm. Trong ®ã gièng SG129 cã chiÒu cao ®ãng b¾p thÊp nhÊt(6,2cm), cßn gièng BC76 cã chiÒu cao ®ãng b¸p 5
  6. cao nhÊt (7,9cm), gièng Kkcross (®èi chøng) cã chiÒu cao ®ãng b¾p lµ 7,3cm. ë ®©y ta thÊy hÖ sè biÕn ®æi gi÷a c¸c gièng lµ nhá, cho nªn chiÒu cao ®ãng b¾p, chiÒu dµi l¸ còng nh− chiÒu réng l¸ cña c¸c gièng kh«ng cã sù sai kh¸c ®¸ng kÓ. Cô thÓ: chiÒu dµi l¸ dao ®éng tõ 19,2-26,8cm; chiÒu réng l¸ dao ®éng tõ 15,0-27,2cm. 4.1.3. §é chÆt b¾p vµ c¸c chØ tiªu chÊt l−îng: B¶ng 3: §é chÆt b¾p vµ c¸c chØ tiªu chÊt l−îng TT Tªn gièng §é chÆt b¾p §é gißn (®iÓm) §é ngät (®iÓm) 1 BC76 1,1 2 4 2 SG129 1,4 3 3 3 SG130 1,0 1 3 4 Kilaherb 1,1 3 2 5 Gloria 1,0 1 2 6 Kkcross(®/c) 1,5 2 1 7 SVR11750311 1,4 2 3 8 Carribean Queen PS11190 1,6 4 3 9 Sakata 1,1 2 2 Nh×n vµo b¶ng 3 ta cã thÓ thÊy: §é chÆt b¾p cña c¸c gièng ®Òu tõ 1 trë lªn, chøng tá b¾p cuèn rÊt chÆt. VÒ ®é gißn tèt nhÊt lµ gièng sè 3(SG130) vµ gièng sè 5(Gloria) ®¹t ®iÓm 1, cßn kÐm nhÊt lµ gièng Carribean Queen PS11190 (®iÓm 4). §é ngät cña gièng sè 6 (Kkcross) lµ cao nhÊt (®iÓm 1) vµ kÐm nhÊt lµ gièng sè 1(BC76) ®¹t ®iÓm 4. 4.1.4. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt B¶ng 4: C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suet Träng l−îng KÝch th−íc N¨ng Sè l¸ Tû lÖ b¾p N¨ng NSTT so trung b×nh C«ng suÊt (kg) BTP/C (cm) suÊt TT víi ®èi LT(tÊn thøc C (tÊn /ha) chøng(%) C¶ B¾p §−êng /ha) Ngoµi Trong Cao c©y TP kÝnh 1 10,3 40,8 1,90 1,30 0,68 15,2 17,7 47,3 34,4 91,2 2 15,4 37,7 1,20 0,76 0,58 11,5 14,4 26,2 19,2 50,9 3 19,5 36,2 1,56 0,94 0,62 13,5 16,2 34,9 24,6 65,2 4 16,4 41,0 1,87 1,00 0,53 13,0 13,7 35,2 26,8 71,0 5 16,2 41,7 2,00 1,27 0,63 14,9 15,8 42,8 33,6 89,1 6(®/c) 13,8 31,3 1,91 1,30 0,68 11,6 18,6 46,8 37,7 100 7 16,4 42,7 2,00 1,50 0,75 12,9 20,2 48,6 40,1 106 8 16,0 41,5 1,75 1,20 0,72 12,5 14,5 43,5 32,4 85,9 9 16,4 41,0 1,57 1,00 0,64 13,9 16,7 35,3 26,8 71,0 LSD0,05 - - - - - - - 4,21 2,84 - - L¸ b¾p c¶i chÝnh lµ bé phËn kinh tÕ vµ nã còng quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt b¾p c¶i. Khi c©y tr−ëng thµnh, l¸ ®−îc chia thµnh hai lo¹i râ rÖt: l¸ ngoµi vµ l¸ trong. Sè l¸ trong cña b¾p c¶i ®−îc xÕp cuén thµnh b¾p. - Theo b¶ng 4 chóng t«i cã nhËn xÐt sau: Sè l¸ trong dao ®éng tõ 31,3-42,7 l¸. Trong ®ã gièng SVR11750311 cã sè l¸ trong nhiÒu nhÊt(®¹t 42,7 l¸) vµ ®ã còng lµ gièng cã n¨ng suÊt thùc thu ®¹t cao nhÊt (40,1 tÊn/ha) vµ cao h¬n so víi gièng ®èi chøng lµ 2,4 tÊn/ha. C¸c gièng kh¸c ®Òu cã n¨ng suÊt thùc thu thÊp h¬n so víi gièng ®èi chøng vµ thÊp nhÊt lµ gièng SG129 (19,2 tÊn/ha). MÆc dï gièng SVR11750311 cã n¨ng suÊt thùc thu cao nhÊt(40,1 tÊn/ha), nh−ng l¹i cã träng l−îng b¾p lín (1,5kg)- v−ît qu¸ tiªu chuÈn nhËp siªu thÞ, bªn c¹nh ®ã nã còng cã ®é chÆt b¾p, ®é gißn, còng nh− ®é ngät thÊp. Trong khi ®ã gièng Kkcross cã n¨ng suÊt thùc thu còng kh¸ cao(37,7 tÊn/ha), mµ träng l−îng b¾p cña nã l¹i ®¹t tiªu chuÈn nhËp siªu thÞ(1,3kg), h¬n n÷a ®é 6
  7. chÆt b¾p, ®é gißn, ®é ngät cña gièng cao. V× vËy gièng Kkcross ®−îc ng−êi d©n trång phæ biÕn h¬n so víi c¸c gièng kh¸c. 4.1.5. S©u bÖnh h¹i: TÊt c¶ c¸c gièng tham gia thÝ nghiÖm kh«ng thÊy xuÊt hiÖn bÖnh. S©u h¹i chñ yÕu lµ s©u t¬ vµ s©u xanh nh−ng kh«ng ®¸ng kÓ. 4.2. ThÝ nghiÖm mËt ®é 4.2.1.Thêi gian sinh tr−ëng cña b¾p c¶i B¶ng 5: C¸c chØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng ChØ tiªu Thêi gian tõ trång ®Õn….(ngµy) C«ng thøc Håi xanh Vµo cuèn Thu ®Çu KÕt thóc thu 50x50cm 7 45 105 107 50x40cm (®/c) 7 40 101 104 40x40cm 7 42 100 105 40x35cm 7 44 102 104 35x35cm 7 45 105 108 Thêi gian sinh tr−ëng cña b¾p c¶i ë c¸c c«ng thøc mËt ®é kh¸c nhau lµ kh«ng cã sù sai kh¸c ®¸ng kÓ. ë mËt ®é 35x35cm b¾p c¶i cã thêi gian sinh tr−ëng dµi nhÊt(108 ngµy), cßn ë mËt ®é 40x35cm vµ mËt ®é 50x40cm b¾p c¶i cã thêi gian sinh tr−ëng ng¾n nhÊt (104 ngµy). 4.2.2. §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i B¶ng 6: C¸c chØ tiªu vÒ h×nh th¸i §Æc ®iÓm l¸ C«ng ChiÒu cao ®ãng thøc b¾p (cm) Dµi l¸ (cm) Réng l¸ (cm) 10,2 21,2 22,5 50x50cm 10,7 21,9 24,1 50x40cm (®/c) 10,4 21,2 23,6 40x40cm 8,4 20,2 22,4 40x35cm 7,4 18,4 20,1 35x35cm Qua b¶ng 6 ta thÊy: ë mËt ®é trång dµy (35x35cm) th× c©y cã chiÒu cao ®ãng b¾p thÊp nhÊt (7,4cm) vµ ®ång thêi kÝch th−íc l¸ còng nhá nhÊt. ë mËt ®é 50x40cm (®èi chøng) th× c©y b¾p c¶i cã c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i thuËn lîi, phï hîp víi thÞ tr−êng tiªu thô. 4.2.3. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n©ng suÊt B¶ng 7: C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊtt Träng l−îng N¨ng KÝch th−íc b¾p Sè l¸ trung b×nh Tû lÖ N¨ng NSTT so suÊt C«ng (cm) (kg) BTP/C suÊt TT víi ®èi LT(tÊn/h thøc C (tÊn /ha) chøng(%) C¶ B¾p §−êng a) Ngoµi Trong Cao c©y TP kÝnh 18,3 42,0 1,58 1,17 0,74 11,0 19,7 56,0 35,7 1 85,8 15,2 48,7 1,78 1,45 0,81 10,8 19,5 69,3 44,4 2 106,7 15,0 45,3 1,63 1,30 0,79 10.5 19,1 70,0 41,6 3 100,0 16,4 46,1 1,50 1,15 0,76 10,0 16,5 59,8 38,2 4 91,82 5 16,0 43,6 1,30 0,9 0,69 9,7 15,5 55,4 29,5 70,9 - - - - - - - 4,01 4,9 - LSD0,05 7
  8. N¨ng suÊt b¾p c¶i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã bé phËn quan träng nhÊt lµ l¸. L¸ b¾p c¶i cã chøc n¨ng chÝnh lµ quang hîp vµ tæng hîp c¸c chÊt h÷u c¬ quan träng cho c©y sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn th«ng qua n¨ng l−îng ¸nh s¸ng mÆt trêi. Qua b¶ng 7 chóng t«i cã nhËn xÐt nh− sau: ë c¸c mËt ®é dµy (35x35cm; 40x35cm) còng nh− c¸c mËt ®é th−a (50x50cm) ®Òu cho n¨ng suÊt lý thuyÕt vµ n¨ng suÊt thùc thu ®¹t thÊp h¬n so víi mËt ®é trång ®èi chøng (50x40cm). ë c«ng thøc ®èi chøng víi mËt ®é trång 50x40cm cho n¨ng suÊt thùc thu ®¹t cao nhÊt (44,4 tÊn/ha). TiÕp ®Õn lµ mËt ®é 40x40cm cã n¨ng suÊt lý thuyÕt còng nh− n¨ng suÊt thùc thu cao h¬n so víi c¸c c«ng thøc cßn l¹i vµ lÇn l−ît ®¹t lµ 70 tÊn/ha, 41,6 tÊn/ha. 4.2.4 S©u bÖnh h¹i: - Qua thêi gian theo dâi thÝ nghiÖm chóng t«i thÊy cã mét sè Ýt s©u t¬, s©u xanh xuÊt hiÖn vµ ®· cho phun thuèc phßng trõ, v× thÕ s©u bÖnh còng kh«ng ®¸ng kÓ. 4.3. ThÝ nghiÖm thêi vô. 4.3.1. Thời gian sinh trưởng cña b¾p c¶i B¶ng 8. ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng cña c¸c thêi vô (§¬n vÞ tÝnh: ngµy) Thêi gian tõ trång ®Õn… Thêi vô Håi xanh Tr¶i l¸ Vµo cuèn Thu ®Çu KÕt thóc thu 6/11/2007(®/c) 7 17 35 88 102 16/11/2007 9 16 37 94 100 26/11/2007 9 17 40 97 107 Qua b¶ng 8 chóng t«i nhËn thÊy: Thêi gian sinh tr−ëng cña b¾p c¶i ë c¸c thêi vô cã sù sai kh¸c vµ dao ®éng tõ 100-107 ngµy, ®Æc biÖt lµ kho¶ng thêi gian tõ trång ®Õn thu løa ®Çu dao ®éng tõ 88-97 ngµy. ë thêi vô 3 (26/11/2007) cã thêi gian sinh tr−ëng ng¾n nhÊt bëi v× kho¶ng thêi gian tõ khi c©y vµo cuèn ®Õn lóc thu løa ®Çu thêi tiÕt rÊt rÐt. 4.3.2. §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i B¶ng 9. §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i §Æc ®iÓm l¸ ChiÒu cao Thêi vô ®ãng b¾p (cm) Dµi l¸ (cm) Réng l¸ (cm) 06/11/2007(®/c) 7,9 24,02 26,11 16/11/2007 6,2 23,18 24,32 26/11/2007 7,6 23,73 23,73 ChiÒu cao ®ãng b¾p, chiÒu dµi l¸ vµ chiÒu réng l¸ cña c¸c thêi vô thÝ nghiÖm kh«ng cã sù chªnh lÖch lín. Trong ®ã, thêi vô 1(®èi chøng) cã chiÒu cao ®ãng b¾p, chiÒu dµi l¸ vµ chiÒu réng l¸ ®¹t cao nhÊt (do thêi tiÕt ë thêi vô nµy thuËn lîi nhÊt), lÇn l−ît ®¹t 7,9cm, 24,02cm, 26,11cm. 4.3.3. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt N¨ng suÊt b¾p c¶i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã bé phËn quan träng nhÊt lµ l¸. Mét sè ®Æc ®iÓm ®· ®−îc theo dâi ®Ó x¸c ®Þnh thêi vô trång b¾p c¶i tèt nhÊt ë tØnh NghÖ An. Qua theo dâi chóng t«i thu ®−îc kÕt qu¶ thÓ hiÖn ë b¶ng 10. B¶ng 10. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊtt Träng l−îng N¨ng NSTT so KÝch th−íc b¾p Sè l¸ trung b×nh Tû lÖ N¨ng suÊt víi ®èi C«ng (cm) (kg) BTP/C suÊt TT thøc LT(tÊn/h chøng C (tÊn /ha) C¶ B¾p §−êng a) (%) Ngoµi Trong Cao c©y TP kÝnh 1 16,9 46,7 1,72 1,30 0,75 12,94 18,53 69,40 41,44 100 2 15,1 44,5 1,68 1,21 0,72 11,67 17,66 64,30 35,54 85,76 3 15,0 43,9 1,43 0,90 0,62 11,46 16,14 47,80 32,88 79,34 LSD0,05 - - - - - - - 4,50 4,23 - 8
  9. C©y b¾p c¶i trång thÝch hîp ë ®iÒu kiÖn thêi tiÕt l¹nh, tuy nhiªn ®Ó b¾p c¶i ®¹t n¨ng suÊt cao th× cÇn ph¶i trång vµo mïa thÝch hîp. Theo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm thêi vô ë b¶ng 10, ta thÊy: Thêi vô trång vµo ngµy 06/11/2007 cã tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm theo dâi ®¹t cao h¬n so víi c¸c thêi vô kh¸c, nh−: sè l¸ trong ®¹t 46,7 l¸, träng l−îng trung b×nh b¾p th−¬ng phÈm ®¹t 1,3kg, chiÒu cao b¾p ®¹t 12,94cm, ®−êng kÝnh b¾p ®¹t 18,53cm, vµ ®©y còng lµ thêi vô trång cho n¨ng suÊt thùc thu ®¹t cao nhÊt( 41,44 tÊn/ha) 4.3.4. S©u bÖnh h¹i Trong thêi gian thùc hiÖn thÝ nghiÖm kh«ng thÊy xuÊt hiÖn c¸c bÖnh h¹i. S©u h¹i chñ yÕu lµ s©u t¬, s©u xanh nh−ng kh«ng ®¸ng kÓ. 4.4.ThÝ nghiÖm ph©n bãn. 4.4.1. ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng B¶ng11. ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng cña c¸c c«ng thøc Thêi gian tõ trång ®Õn…(ngµy) C«ng thøc KÕt thóc Thêi gian Håi xanh Vµo cuèn Thu ®Çu thu thu ho¹ch N:P:K=50:50:50 10 35 93 103 10 N:P:K=100:50:50 10 34 93 103 10 N:P:K=150:50:50 10 35 93 98 5 N:P:K=50:50:100 10 37 91 99 8 N:P:K=100:50:100 10 34 91 97 6 N:P:K=150:50:100 10 34 92 98 6 N:P:K=50:50:150 10 35 93 99 6 N:P:K=100:50:150 10 35 92 97 5 N:P:K=150:50:150 10 35 91 96 5 N:P:K=100:100:50(®/c) 10 35 92 99 7 Qua b¶ng 11, chóng t«i thÊy: Thêi gian sinh tr−ëng cña b¾p c¶i ë c¸c møc ph©n bãn kh¸c nhau cã sù sai kh¸c kh«ng ®¸ng kÓ, dao ®éng tõ 96-103 ngµy. Trong ®ã c«ng thøc 9 cã thêi gian sinh tr−ëng ng¾n nhÊt(96 ngµy), c«ng thøc 1 vµ c«ng thøc 2 cã thêi gian sinh tr−ëng dµi nhÊt(103 ngµy), cßn c«ng thøc ®èi chøng cã thêi gian sinh tr−ëng lµ 99 ngµy. 4.4.2. §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i. B¶ng 12. §Æc ®iÓm vµ c¸c chØ tiªu h×nh th¸i §Æc ®iÓm l¸ ChiÒu cao ®ãng C«ng thøc b¾p (cm) Dµi l¸ (cm) Réng l¸ (cm) N:P:K=50:50:50 6,83 21,67 23,76 N:P:K=100:50:50 6,83 23,50 26,30 6,37 23,23 22,47 N:P:K=150:50:50 5,60 22,03 23,63 N:P:K=50:50:100 5,83 22,27 25,07 N:P:K=100:50:100 6,73 23,13 24,73 N:P:K=150:50:100 5,77 20,93 25,76 N:P:K=50:50:150 7,00 21,30 24,80 N:P:K=100:50:150 7,03 24,67 26,43 N:P:K=150:50:150 N:P:K=100:100:50(®/c) 6,17 24,17 25,93 9
  10. - ChiÒu cao ®ãng b¾p: ë c¸c c«ng thøc dao ®éng tõ 5,60 –7,03 cm. Trong ®ã lín nhÊt lµ ë c«ng thøc 9 vµ thÊp nhÊt lµ ë c«ng thøc 4. - §Æc ®iÓm l¸: L¸ cña gièng b¾p c¶i thÝ nghiÖm cã mµu xanh nh¹t. L−îng ph©n bãn cho mçi c«ng thøc kh¸c nhau nªn ¶nh h−ëng tíi ®Æc ®iÓm l¸ vÒ chiÒu dµi vµ chiÒu réng. ë c«ng thøc 9 c¶ chiÒu dµi (24,67 cm) còng nh− chiÒu réng (26,43 cm) lµ lín nhÊt vµ lín h¬n so víi c«ng thøc ®èi chøng c¶ vÒ chiÒu dµi còng nh− chiÒu réng lµ 0,50cm. Dµi l¸ ng¾n nhÊt lµ ë c«ng thøc 7 (20,93 cm); réng l¸ ng¾n nhÊt lµ ë c«ng thøc 3 (22,47 cm). 4.4.3. Kh¶ n¨ng chèng chÞu c¸c ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh bÊt thuËn. B¶ng 13: §¸nh gi¸ møc ®é bÞ h¹i vµ kh¶ n¨ng phôc håi cña c©y Kh¶ n¨ng chèng chÞu cña c©y C«ng thøc ( ®iÓm) N:P:K=50:50:50 4 N:P:K=100:50:50 4 N:P:K=150:50:50 2 N:P:K=50:50:100 3 N:P:K=100:50:100 3 N:P:K=150:50:100 4 N:P:K=50:50:150 3 N:P:K=100:50:150 2 N:P:K=150:50:150 1 N:P:K=100:100:50(®/c) 3 Qua b¶ng 13, chóng t«i nhËn thÊy: møc ®é bÞ h¹i vµ kh¶ n¨ng phôc håi cña c©y dao ®éng trong kho¶ng tõ ®iÓm 1 – 4, trong ®ã c«ng thøc 9 cã kh¶ n¨ng chèng chÞu tèt nhÊt (®iÓm 1), cßn c«ng thøc 1, 2 vµ 6 cã kh¶ n¨ng chèng chÞu kÐm nhÊt (®iÓm 4). 4.4.4. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt. B¶ng 14. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt Träng l−îng N¨ng NSTT so KÝch th−íc b¾p Sè l¸ trung b×nh Tû lÖ N¨ng suÊt víi ®èi C«ng (cm) (kg) BTP/C suÊt TT LT(tÊn/h chøng( thøc C (tÊn /ha) C¶ B¾p §−êng a) %) Ngoµi Trong Cao c©y TP kÝnh 1 18,10 42,67 1,37 0,73 0,63 9,76 16,17 36,67 29,0 74,94 2 16,23 45,33 1,47 0,93 0,63 11,13 18,53 46,67 30,5 78,81 3 17,80 46,33 1,53 0,96 0,62 10,57 16,10 48,33 35,4 91,47 4 17,90 47,57 1,60 1,03 0,63 10,47 16,93 51,67 35,4 91,47 5 16,90 44,67 1,47 0,93 0,63 10,30 16,80 46,67 38,7 100,00 6 17,23 42,90 1,40 0,89 0,62 10,37 17,10 44,33 32,7 84,50 7 18,90 47,57 1,70 1,20 0,70 10,80 17,16 60,00 41,0 105,94 8 15,00 47,23 1,97 1,40 0,71 12,57 19,37 70,00 42,3 109,30 9 16,53 46,57 1,47 0,96 0,64 10,73 16,57 48,33 40,5 104,65 10(®/c 15,90 42,63 1,33 0,76 0,58 11,03 17,87 38,33 38,7 100,00 ) LSD0,05 - - - - - - - 6,17 1,32 - N¨ng suÊt b¾p c¶i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã ®Æc ®IÓm l¸ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cÊu thµnh n¨ng suÊt. L¸ b¾p c¶i cã chøc n¨ng chÝnh lµ quang hîp ®Ó tæng hîp c¸c chÊt h÷u c¬ quan träng cho c©y sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn d−íi ¸nh s¸ng mÆt trêi. 10
  11. Qua sè liÖu theo dâi ë b¶ng 14, chóng t«i nhËn thÊy: C«ng thøc 8 cã c¸c chØ tiªu theo dâi hÇu nh− ®¹t gi¸ trÞ cao h¬n so víi c¸c c«ng thøc kh¸c, vÝ dô: träng l−îng trung b×nh b¾p th−¬ng phÈm ®¹t 1,4kg, chiÒu cao b¾p ®¹t 12,57cm, ®−êng kÝnh b¾p ®¹t 19,37cm. §ång thêi ®©y còng lµ c«ng thøc cho n¨ng suÊt thùc thu cao nhÊt(42,3 tÊn/ha), thÊp nhÊt lµ c«ng thøc 1(29,0 tÊn/ha), c«ng thíc ®èi chøng ®¹t 38,7 tÊn/ha. 4.4.5. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c møc ph©n bãn. NÕu n¨ng suÊt lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng sinh tr−ëng cña c©y trång th× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña kü thuËt trång trät ®−îc øng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Khi sö dông c¸c møc ph©n bãn hay gièng tuy cho n¨ng suÊt cao nh−ng ®Çu t− lín, tiÕn hµnh ch¨m sãc khã kh¨n, phøc t¹p dÉn ®Õn hiÖu qu¶ thÊp th× ng−êi d©n khã chÊp nhËn. Ng−îc l¹i, khi sö dông mét lo¹i gièng hay møc ph©n bãn mÆc dï n¨ng suÊt mang l¹i kh«ng cao l¾m nh−ng ®Çu t− thÊp, l¹i ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch dÔ dµng ®−a ®Õn hiÖu qu¶ cao th× møc ph©n hay gièng ®ã nhanh chãng ®−îc ng−êi d©n sö dông mét c¸ch réng r·i. HiÖu qu¶ kinh tÕ ®−îc ®¸nh gi¸ dùa vµo chØ tiªu n¨ng suÊt t¨ng lªn vµ chi phÝ bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chóng t«i ®· tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c møc ph©n bãn vµ cã c¸c sè liÖu thÓ hiÖn ë b¶ng 15. B¶ng 15: HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c møc ph©n bãn cho b¾p c¶i. Chi phÝ t¨ng so víi §C (1000®/ ha) ChØ tiªu Tæng thu L·i so víi NSTT t¨ng so víi Béi thu §C (tÊn/ §C Ph©n Ph©n Ph©n (tÊn/ ha) (1000®/ Tæng ha) (1000®/ ®¹m kali l©n ha) ha) C«ng thøc 1 29,0 - - - - - - - 2 30,5 - - - - - - - 3 35,4 - - - - - - - 4 35,4 - - - - - - - 5 38,7 0 - - - - - - 6 32,7 - - - - - - - 7 41,0 2,3 11.500 -597 1.300 -470 233 11.267 8 42,3 3,6 18.000 - 1.300 -470 830 17.170 9 40,5 1,8 9.000 597 1.300 -470 1.427 7.573 10(®/c) 38,7 - - - - - - - Ghi chó: + GÝa c¸c lo¹i ph©n ®¹m, kali, l©n. - Ph©n ®¹m: 5.500 ®ång/ kg - Ph©n kali: 6.500 ®ång/ kg - Ph©n l©n: 1.600 ®ång/ kg + GÝa b¾p c¶i: 5.000 ®ång/ kg Qua b¶ng 15 chóng t«i thÊy: khi sö dông c¸c møc ph©n bãn kh¸c nhau th× chØ cã c«ng thøc 7,8 vµ c«ng thøc 9 lµ cho n¨ng suÊt cao h¬n ®èi chøng tõ 1,8 – 3,6 tÊn/ha vµ ®Òu mang l¹i lîi nhuËn tõ 7.573.000 – 17.170.000 ®ång/ ha. ë c«ng thøc 9 cã møc ®Çu t− cao nhÊt (1.427.000 ®ång/ ha) nh−ng l¹i cã béi thu thap nhÊt( ®¹t 1,8 tÊn/ ha) dÉn ®Õn tæng thu nhËp thap h¬n so víi c¸c c«ng thøc sö dông c¸c møc ph©n bãn kh¸c vµ l·i suÊt mang l¹i còng thÊp nhÊt (17.170.000 ®ång/ ha). 11
  12. V. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 5.1. KÕt luËn Vµo vô §«ng n¨m 2007, chóng t«I ®· tiÕn hµnh 4 thÝ nghiÖm b¾p c¶i ë ViÖn KHKT NN B¾c Trung Bé(ASINCV), thµnh phè Vinh, tØnh NghÖ An. KÕt qu¶ cña c¸c thÝ nghiÖm ®· ®−îc chóng t«i ph©n tÝch vµ tæng hîp, qua ®ã chóng t«i cã mét sè kÕt luËn nh− sau: • ThÝ nghiÖm so s¸nh gièng: TuyÓn chän ®−îc gièng Kkcross cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu ë vïng sinh th¸i B¾c Trung Bé, cã kh¶ n¨ng thÝch øng réng, cho n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt tèt. • ThÝ nghiÖm mËt ®é: Trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm b−íc ®Çu chóng t«i kÕt luËn ë mËt ®é 40x40cm cho n¨ng suÊt thùc thu cao, träng l−îng b¾p trung b×nh ®¹t tiªu chuÈn siªu thÞ, vµ ®©y còng lµ mËt ®é ®−îc khuyÕn c¸o trång vµo vô §«ng Xu©n t¹i vïng sinh th¸i B¾c Trung Bé. • ThÝ nghiÖm thêi vô: ë thêi vô trång ngµy 06/11/2007 lµ thêi vô sím nhÊt vµ lµ thêi vô cho n¨ng suÊt cao nhÊt víi 41,44 tÊn/ha. • ThÝ nghiÖm ph©n bãn: Møc ph©n bãn N:P:K =50:50:150 cho n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. 5.2. §Ò nghÞ • Cã thÓ sö dông l−îng ph©n bãn ë møc N:P:K=50:50:150, mËt ®é 40x40cm, thêi vô sím ngµy 06/11 cho m« h×nh b¾p c¶i • Cã thÓ më réng diÖn tÝch trång b¾p c¶i ®èi víi gièng Kkcross • CÇn cã sù ph©n tÝch hµm l−îng vitamin, c¸c kho¸ng chÊt cña b¾p c¶i 12
  13. BÁO CÁO KẾT QUẢ CÁC THÍ NGHIỆM DƯA HẤU TẠI NGHỆ AN NĂM 2009 ***--0--*** Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n: “Gi¶m d− l−îng thuèc trõ s©u, c¶i thiÖn n¨ng suÊt chÊt l−îng vµ thÞ tr−êng tiªu thô rau vïng B¾c Trung Bé th«ng qua viÖc sö dông gièng míi, ¸p dông c¸c nguyªn t¾c thùc hµnh n«ng nghiÖp tèt vµ tËp huÊn c¬ b¶n cho n«ng d©n” (021/06/VIE), gi÷a ViÖn Khoa Häc Kü ThuËt N«ng NghiÖp B¾c Trung Bé vµ §¹i häc Sydney. Chóng t«i cã tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm vÒ D−a hÊu ë NghÖ An vµo vô HÌ n¨m 2009. ThÝ nghiÖm D−a hÊu chóng t«i thùc hiÖn gåm: ThÝ nghiÖm so s¸nh gièng, thÝ nghiÖm mËt ®é, thÝ nghiÖm ph©n bãn, thÝ nghiÖm thuèc b¶o vÖ thùc vËt ë Quúnh L−¬ng vµ DiÔn Phong. 1. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm so s¸nh gièng D−a hÊu ë Quúnh L−¬ng 1.1. Một số chỉ tiêu về hình thái Bảng 1: Một số chỉ tiªu về h×nh th¸i cña c¸c giống D−a hÊu thÝ nghiệm ChØ tiªu Th©n L¸ Hoa Qu¶ H¹t D¹ng Mµu Mµu s¾c Mµu s¾c D¹ng l¸ Mµu s¾c Mµu s¾c vá Gièng qu¶ s¾c §Þa ph−¬ng Xanh nh¹t Xanh nh¹t XÏ thuú s©u Vµng Dµi Xanh thÉm §en (®/c) 3802 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng Trßn Säc tr¾ng xanh N©u 3803 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng BÇu Säc tr¾ng xanh N©u 3804 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng Trßn Säc N©u 3805 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng Trßn Säc N©u 3806 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng Trßn Säc tr¾ng xanh N©u 3807 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng BÇu §en säc N©u 3808 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng Dµi Säc N©u 3809 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm XÏ thuú s©u Vµng BÇu Säc N©u CS 202 Xanh nh¹t Xanh ®Ëm XÏ thuú võa Vµng Dµi Xanh §en CN 46 Xanh nh¹t Xanh ®Ëm XÏ thuú võa Vµng Dµi Xanh ®Ëm §en Sumo Xanh nh¹t Xanh nh¹t XÏ thuú võa Vµng Dµi Xanh sÉm säc mê §en D−a kh«ng h¹t Xanh ®Ëm Xanh nh¹t XÏ thuú n«ng Vµng Trßn Säc xanh nh¹t Tr¾ng Qua kÕt qu¶ ë b¶ng 1 chóng t«i nhËn thÊy gi÷a c¸c gièng trong thÝ nghiÖm cã nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh th¸i kh¸c nhau. 1
  14. 1..2. Thêi gian sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c gièng D−a hÊu B¶ng 2: Theo dâi thêi gian sinh tr−ëng ( §VT: Ngµy) ChØ tiªu Ngµy mäc Ra hoa ré Ngµy thu qu¶ Ngµy thu xong (50%c©y/«) (50%c©y/«) ®Çu qu¶ Gièng §Þa ph−¬ng (®/c) 5 28 62 65 3802 5 28 65 68 3803 6 28 65 68 3804 5 28 65 68 3805 5 28 65 68 3806 5 28 65 68 3807 5 28 65 68 3808 6 28 65 68 3809 6 30 65 68 CS 202 5 30 62 64 CN 46 5 30 62 64 Sumo 5 30 62 64 D−a kh«ng h¹t 6 31 63 65 Qua bảng 2 chúng tôi nhận thấy giống Dưa không hạt có thời gian sinh trưởng từ gieo đến ra hoa rộ dài nhất (31ngày). Các giống CS 202, CN 46, Sumo có thời gian sinh trưởng ngắn nhất (64ngày). 1.3. Theo dõi chỉ tiêu sâu bệnh: Nhìn chung mức độ nhiễm bệnh của các giống Dưa hấu ở Quỳnh Lương là không đáng kể. Cỏc giống đều nhiễm nhẹ Bệnh thán thư và Bệnh sương mai 1.4. N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña c¸c gièng B¶ng 4: C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt cña c¸c gièng thÝ nghiÖm ChØ tiªu Träng l−îng MËt ®é NSLT NSTT so víi qu¶ trung NSTT (tÊn/ha) (c©y/ha) (tÊn/ha) ®èi chøng (%) b×nh (kg/qu¶) Gièng §Þa ph−¬ng 2,70 7000 37,80 30,8 100 (®/c) 3,20 7000 44,80 32,7 106 3802 3,73 7000 52,60 41,8 135 3803 3,80 7000 58,80 32,4 105 3804 3,90 7000 54,60 49,2 159 3805 2
  15. 3,80 7000 53,20 49,3 160 3806 3,64 7000 51,60 37,6 122 3807 3,39 7000 47,46 38,9 126 3808 2,90 7000 40,70 28,6 92 3809 3,20 7000 44,80 35,5 115 CS 202 3,50 7000 49,00 38,0 123 CN 46 3,19 7000 44,60 36,0 116 Sumo D−a kh«ng 3,80 7000 53,20 39,3 127 h¹t - - - 4,03 - LSD 0,05 Qua b¶ng 4 ta thÊy: träng l−îng qu¶ trung b×nh dao ®éng tõ 2,70 - 3,90 kg/qu¶. Trong ®ã träng l−îng c¸c gièng thÝ nghiÖm ®Òu cao h¬n so víi gièng ®èi chøng vµ cao nhÊt lµ ë gièng 3805. N¨ng suÊt lý thuyÕt c¸c gièng ®Òu cao h¬n gièng ®èi chøng (37,80 tÊn/ha) vµ cao nhÊt lµ ë gièng 3804 (58,80 tÊn/ha). Gièng 3806 cã n¨ng suÊt thùc thu cao nhÊt lµ 49,3 tÊn/ha; gièng 3809 cã n¨ng suÊt thùc thu thÊp h¬n gièng ®èi chøng vµ lµ gièng cã n¨ng suÊt thÊp nhÊt. 1.5. C¸c chØ tiªu vÒ chÊt l−îng qu¶ B¶ng 5: Mét sè chØ tiªu vÒ chÊt l−îng qu¶ ChØ tiªu Thö nÕm vµ cho ®iÓm §−êng Dµi §é §é kÝnh qu¶ dµy cïi Brix §é Mµu s¾c qu¶ VÞ ngät (cm) (%) (cm) ruét c¸t (cm) Gièng 24,5 17,8 0,96 9,0 3-§á TB 3-TB 3- TB §Þa ph−¬ng (®/c) 20,0 17,3 0,73 9,0 4-Hång 3-TB 3- TB 3802 20,4 16,7 0,64 9,0 4-Hång 3-TB 3- TB 3803 20,8 18,9 0,40 9,0 3-§á TB 3-TB 3- TB 3804 20,5 17,3 0,52 9,0 3-§á TB 3-TB 3- TB 3805 20,2 17,2 0,56 9,0 3-§á TB 3-TB 3- TB 3806 21,2 17,4 0,79 9,20 3-§á TB 3-TB 3- TB 3807 3
  16. 25,2 16,0 0,98 9,21 3-§á TB 3-TB 3- TB 3808 24,3 14,9 0,83 9,99 3-§á TB 3- TB 3- TB 3809 27,1 17,7 1,13 10,11 2- §á 2-Ngät 3- TB CS 202 27,6 18,0 1,15 10,77 2-Vµng 2-Ngät 3- TB CN 46 27,3 17,1 1,17 10,3 2- §á 2-Ngät 3- TB Sumo 22,0 19,5 1,10 10,5 3-§á TB 2-Ngät 3- TB D−a kh«ng h¹t Qua b¶ng 5 ta thÊy c¸c gièng thÝ nghiÖm cã nhiÒu d¹ng qu¶ kh¸c nhau(trßn, bÇu, dµi), do ®ã cã chiÒu dµi qu¶ còng nh− ®−êng kÝnh qu¶ kh¸c nhau râ rÖt, lÇn l−ît dao ®éng tõ 20,0 – 27,6cm; 14,9 – 19,5cm. §é dµy cïi cña c¸c gièng dao ®éng tõ 0,4 – 1,17cm, trong ®ã c¸c gièng 3803, 3804, 3805, 3806 cã ®é dµy cïi máng nªn dÔ bÞ nøt khi gÆp m−a. §é Brix cña c¸c gièng dao ®éng tõ 9,0 – 10,77. Qua ®¸nh gi¸ b»ng m¸y vµ ph−¬ng ph¸p thö nÕm cho ®iÓm ta thÊy c¸c gièng CS 202, CN 46, Sumo, D−a kh«ng h¹t ë møc thang ®iÓm 2(ngät), cßn c¸c gièng kh¸c cã mµu s¾c kh«ng hÊp dÉn vµ ®é ngät trung b×nh. 2. KÕt qu¶ nghiªn cøu thÝ nghiÖm ph©n bãn 2.1. ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng ph¸t triÓn B¶ng 6: Thêi gian sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn §¬n vÞ tÝnh : ngµy ChØ tiªu Thêi gian tõ gieo ®Õn.... Thêi gian sinh Thu løa KÕt thóc Mäc Ra hoa Ph©n bãn Gièng tr−ëng ®Çu thu CS 202 3 32 59 64 64 N:P:K=9:6:3 CN 46 3 31 59 64 64 N:P:K=8:10:3 CS 202 3 32 59 64 64 (®/c) CN 46 3 31 59 64 64 CS 202 3 32 59 64 64 N:P:K=3:9:6 CN 46 3 31 59 64 64 CS 202 3 33 62 66 66 N:P:K=13:13:13 CN 46 3 32 62 66 66 Tõ kÕt qu¶ b¶ng 6 chóng t«i nhËn thÊy thêi gian sinh tr−ëng ë c¸c thêi kú mäc mÇm, ra hoa ré, thu qu¶ ®Çu, thu xong qu¶ kh«ng cã sù sai kh¸c lín l¾m gi÷a c¸c c«ng thøc còng nh− c¸c gièng thÝ nghiÖm so víi c«ng thøc ®èi chøng. C«ng thøc 4(N:P:K= 13:13:13) cã thêi gian sinh tr−ëng dµi nhÊt (66 ngµy). 2.2. N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña c¸c gièng 4
  17. B¶ng 7: C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt ChØ tiªu Träng MËt NSTT so Sè NSLT NSTT l−îng qu¶ ®é víi ®èi qu¶/c©y b×nh qu©n (c©y/h (tÊn/ha) (tÊn/ha) chøng (qu¶) (kg/qu¶) a) (%) Ph©n bãn Gièng CS 2,79 2 7000 55,87 47,53 98,47 N:P:K 202 =9:6:3 CN 2,86 2 7000 57,13 49,17 98,60 46 CS N:P:K 2,84 2 7000 56,80 48,27 100,00 202 =8:10:3 CN (®/c) 2,93 2 7000 58,60 49,87 100,00 46 CS 2,16 2 7000 43,20 37,03 76,71 N:P:K 202 =3:9:6 CN 2,18 2 7000 43,60 37,45 75,10 46 CS 2,90 2 7000 58,00 49,17 101,86 N:P:K= 202 13:13:13 CN 3,04 2 7000 60,93 51,62 103,51 46 LSD0,05(nh¾c l¹i) - - - 1,631 - - LSD0,05(gièng) - - - 1,332 - - LSD0,05(ph©n bãn) - - - 2,547 - - LSD0,05(PB*G) - - - 2,664 - - LSD0,05(NL*PB) - - - 3,263 - - LSD0,05(nh¾c l¹i) - - - - 1,510 - LSD0,05(gièng) - - - - 1,233 - LSD0,05(ph©n bãn) - - - - 3,093 - LSD0,05(PB*G) - - - - 2,467 - LSD0,05(NL*PB) - - - - 3,021 - Qua kÕt qu¶ ë b¶ng 7, chóng t«i nhËn thÊy: - Träng l−îng qu¶ b×nh qu©n ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn vµ c¸c gièng d−a hÊu thÝ nghiÖm dao ®éng tõ 2,16 – 3,04 kg/ qu¶. Trong ®ã, c«ng thøc ph©n bãn N:P:K= 3:9:6 cã träng l−îng qu¶ b×nh qu©n bÐ nhÊt (®¹t 2,16 kg vµ 2,18 kg), ë c«ng thøc ph©n bãn N:P:K= 13:13:13 träng l−îng qu¶ b×nh qu©n lín nhÊt (®¹t 2,90 kg vµ 3,04 kg). Tuy nhiªn, ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn th× gièng d−a hÊu Ruét vµng CN 46 ®Òu cã ®é ®ång ®Òu qu¶ vµ träng l−îng qu¶ lín h¬n so víi gièng d−a hÊu CS 202. - ë tÊt c¶ c¸c c«ng thøc ph©n bãn thÝ nghiÖm th× gièng CN 46 cã NSLT còng nh− NSTT ®Òu lín h¬n so víi gièng CS 202. Trong ®ã ë c«ng thøc 4 (N:P:K=13:13:13) cã hµm l−îng c¸c yÕu tè N, P2O5, K2O ®Òu cao vµ c©n ®èi nªn cã c¶ NSLT vµ NSTT lín h¬n so víi c¸c c«ng thøc ph©n bãn kh¸c; cßn ë c«ng thøc 3 (N:P:K=3:9:6) víi hµm l−îng N thÊp nªn c©y sinh tr−ëng ph¸t triÓn kÐm do ®ã cã NSLT vµ NSTT ®¹t thÊp nhÊt (cô thÓ gièng CS 202 cã NSLT ®¹t 43,2 tÊn/ha, NSTT ®¹t 37,03 tÊn/ha). 5
  18. 2.3. ChØ tiªu vÒ phÈm chÊt qu¶ B¶ng 8: Mét sè chØ tiªu vÒ phÈm chÊt qu¶ cña c¸c gièng D−a hÊu ChØ tiªu Thö nÕm (1-5) §−êng ChiÒu §é §é §é kÝnh cao dµy dµy Mµu Brix qu¶ qu¶ cïi thÞt ruét VÞ ngät Møc ®é c¸t (%) (cm) (cm) (cm) (cm) qu¶ Ph©n bãn Gièng CS 1 2 1 13,20 27,23 1,17 10,87 10,50 N:P:K 202 RÊt ngät C¸t RÊt ®á =9:6:3 CN 1 3 2 13,73 27,40 1,03 11,67 12,17 46 RÊt ngät Trung b×nh Vµng CS 1 2 1 N:P:K 13,60 27,33 1,13 11,33 11,33 202 RÊt ngät C¸t RÊt ®á =8:10:3 CN 1 3 2 (®/c) 13,83 27,80 0,97 11,90 12,17 46 RÊt ngät Trung b×nh Vµng CS 1 2 1 13,10 24,93 1,27 10,57 11,67 N:P:K 202 RÊt ngät C¸t RÊt ®á =3:9:6 CN 1 3 2 13,43 25,13 1,07 11,33 12,33 46 RÊt ngät Trung b×nh Vµng CS 1 2 1 13,77 27,83 1,10 11,57 12,00 202 RÊt ngät C¸t RÊt ®á N:P:K= 1 13:13:13 CN 1 3 RÊt 14,03 28,50 0,97 12,10 12,33 46 RÊt ngät Trung b×nh vµng - VÞ ngät: Chóng t«i nhËn thÊy kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ vÞ ngät D−a hÊu ë c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm vµ ®Òu ®−îc ®¸nh gi¸ cho thang ®iÓm 1( rÊt ngät). - §é c¸t: Khi nÕm chóng t«i cã nhËn xÐt ë tÊt c¶ c¸c c«ng thøc ph©n bãn th× gièng CS 202 ®Òu cã ®é c¸t ë møc thang ®iÓm 2 (c¸t), cßn gièng CN 46 ®Òu cã ®é c¸t ë møc thang ®iÓm 3 (trung b×nh). - Mµu s¾c ruét qu¶: ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn th× gièng D−a hÊu CS 202 ®−îc cho thang ®iÓm 1 (rÊt ®á), cßn gièng CN 46 cho thang ®iÓm 2(vµng). - ChiÒu cao qu¶ vµ ®−êng kÝnh qu¶: ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn vµ c¸c gièng thÝ nghiÖm cã chiÒu cao qu¶ còng nh− ®−êng kÝnh qu¶ sai kh¸c kh«ng lín l¾m, lÇn l−ît dao ®éng tõ 24,93 – 28,50 cm vµ 13,10 – 14,03 cm. Trong ®ã ta thÊy c«ng thøc 3(N:P:K=3:9:6) víi hµm l−îng ®¹m thÊp nªn cã träng l−îng qu¶ b×nh qu©n thÊp nhÊt, do ®ã còng cã chiÒu cao qu¶ vµ ®−êng kÝnh qu¶ nhá nhÊt. - §é dµy cïi vµ ®é dµy thÞt qu¶: Do thu ho¹ch qu¶ ®¹t ®Õn ®é chÝn cña D−a hÊu nªn cã ®é dµy cïi máng, kh«ng cã sù chªnh lÖch lín ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn kh¸c nhau, dao ®éng tõ 0,97 – 1,27 cm. - §é Brix (%): Qua kÕt qu¶ ph©n tÝch chóng t«i nhËn thÊy, nång ®é chÊt kh« (% ®é Brix) ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn còng nh− c¸c gièng thÝ nghiÖm dao ®éng tõ 10,50 – 12,33 %. §é Brix ë c«ng thøc I (N:P:K= 9:6:3) ®¹t thÊp nhÊt vµ thÊp h¬n so víi c«ng thøc ®èi chøng, cßn c«ng thøc III( N:P:K = 3:9:6) vµ c«ng thøc IV (N:P:K= 13:13:13) víi hµm l−îng Kali cao h¬n so víi c¸c c«ng thøc kh¸c nªn cã ®é Brix cao h¬n c«ng thøc ®èi chøng, trong ®ã c«ng thøc IV cã ®é Brix cao nhÊt (gièng CS 202 ®¹t 12%, gièng CN 46 ®¹t 12,33%). 6
  19. 2.4. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc sö dông c¸c lo¹i ph©n bãn B¶ng 9: HiÖu qu¶ kinh tÕ ChØ tiªu Tæng chi Tæng thu Lîi nhuËn Tû suÊt lîi (TriÖu ®ång/ (TriÖu ®ång/ (TriÖu ®ång/ nhuËn Ph©n bãn Gièng ha) ha) ha) 45,4 237.65 192.25 4.235 CS 202 N:P:K= 9:6:3 46,0 319.61 273.61 5.948 CN 46 N:P:K 46,3 241.35 195.05 4.213 CS 202 =8:10:3 46,9 324.16 277.26 5.912 (®/c) CN 46 46,8 185.15 138.35 2.956 N:P:K CS 202 =3:9:6 47,4 243.43 196.03 4.136 CN 46 48,2 245.85 197.65 4.101 N:P:K= CS 202 13:13:13 48,8 335.53 286.73 5.875 CN 46 Qua b¶ng 9 chóng t«i nhËn thÊy: Khi sö dông ph©n bãn B×nh §iÒn tuy møc ®Çu t− chi phÝ cao nh−ng do chÊt l−îng ph©n bãn tèt, tû lÖ c¸c hµm l−îng N, P2O5, K2O ®Òu cao vµ c©n ®èi, tû lÖ c¸c t¹p chÊt Ýt nªn ®· mang l¹i hiÖu qu¶ vµ thu ®−îc lîi nhuËn mét c¸ch ®¸ng kÓ. Nh×n chung khi xÐt vÒ lîi nhuËn thu ®−îc ë c¸c c«ng thøc ph©n bãn vµ gièng ta thÊy c«ng thøc IV ( N:P:K=13:13:13, CN 46) ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt. 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu thÝ nghiÖm vÒ mËt ®é 3.1. ChØ tiªu vÒ thêi gian sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn B¶ng 10: Thêi gian sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn §¬n vÞ tÝnh: ngµy ChØ tiªu Thêi gian tõ gieo ®Õn.... Thêi gian Thu løa KÕt thóc sinh tr−ëng Mäc Ra hoa MËt ®é Gièng ®Çu thu CS 202 3 29 57 59 59 0,3mx2,5m CN 46 3 28 57 59 59 0,4mx2,5m CS 202 3 29 57 59 59 (®/c) CN 46 3 28 57 59 59 CS 202 3 31 57 59 59 0,5mx2,5m CN 46 3 30 57 59 59 CS 202 3 31 57 59 59 0,6mx2,5m CN 46 3 30 57 59 59 Qua b¶ng 10 chóng t«i nhËn thÊy thêi gian sinh tr−ëng ë c¸c thêi kú mäc mÇm, ra hoa ré, thu qu¶ ®Çu, thu xong qu¶ kh«ng cã sù sai kh¸c lín l¾m gi÷a c¸c c«ng thøc còng nh− c¸c gièng thÝ nghiÖm. Thêi gian tõ gieo ®Õn ra hoa ré ë c¸c mËt ®é 0,3mx 2,5m vµ 0,4mx 2,5m ( dao ®éng tõ 28-29 ngµy) ng¾n h¬n so víi c¸c mËt ®é 0,5mx 2,5m vµ 0,6mx 2,5m (dao ®éng tõ 30-31 ngµy). 7
  20. 3.2. N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt B¶ng 11: C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt ChØ tiªu Träng MËt Sè NSTT so l−îng qu¶ ®é NSLT NSTT qu¶/c©y víi ®èi b×nh qu©n (c©y/h (tÊn/ha) (tÊn/ha) (qu¶) chøng (%) (kg/qu¶) a) MËt ®é Gièng CS 2,16 2 9333 56,07 44,78 92,04 202 0,3x2,5m CN 2,21 2 9333 57,37 46,75 89,96 46 CS 3,03 2 7000 60,67 48,65 100,00 0,4x2,5m 202 (®/c) CN 3,21 2 7000 64,27 51,97 100,00 46 CS 3,42 2 5600 54,67 42,70 87,77 202 0,5x2,5m CN 3,49 2 5600 55,84 43,83 84,34 46 CS 3,84 2 4666 49,92 39,12 80,41 202 0,6x2,5m CN 3,88 2 4666 50,44 39,50 76,01 46 LSD0,05(nh¾c l¹i) - - - 1,244 - - LSD0,05(gièng) - - - 1,016 - - LSD0,05(mËt ®é) - - - 1,306 - - LSD0,05(M§*G) - - - 2,032 - - LSD0,05(NL*M§) - - - 2,489 - - LSD0,05(nh¾c l¹i) - - - - 1,225 - LSD0,05(gièng) - - - - 1,001 - LSD0,05(mËt ®é) - - - - 1,865 - LSD0,05(M§*G) - - - - 2,001 - LSD0,05(NL*M§) - - - - 2,450 - - Träng l−îng qu¶ b×nh qu©n (kg/ qu¶): ë c¸c mËt ®é kh¸c nhau cña c¸c gièng d−a hÊu kh¸c nhau th× träng l−îng qu¶ còng kh¸c nhau, dao ®éng tõ 2,16 – 3,88 kg/ qu¶. Trong ®ã, c«ng thøc mËt ®é trång 0,3m x 2,5m cã träng l−îng qu¶ b×nh qu©n bÐ nhÊt (®¹t 2,16 kg vµ 2,21 kg), ë mËt ®é trång 0,6m x 2,5m cã träng l−îng qu¶ b×nh qu©n lín nhÊt (®¹t 3,84 kg vµ 3,88 kg). - ¶nh h−ëng cña c¸c møc mËt ®é kh¸c nhau ®Õn NSLT vµ NSTT ë mËt ®é dµy nhÊt (0,3mx2,5m) mÆc dï c¶ gièng CS 202 vµ CN 46 ®Òu cã sè luîng qu¶ trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch nhiÒu (52 qu¶/ «) nh−ng träng l−îng qu¶ b×nh qu©n cña chóng l¹i nhá (lÇn l−ît ®¹t 2,16 kg/ qu¶ vµ 2,21 kg/ qu¶), do ®ã ®em l¹i NSLT còng nh− NSTT thÊp (56,07 tÊn/ ha; 44,78 tÊn/ ha) vµ (57,37 tÊn/ ha; 46,75 tÊn/ ha). ë mËt ®é th−a nhÊt (0,6mx 2,5m) cã träng l−îng qu¶ b×nh qu©n cña c¶ gièng CS 202 vµ CN 46 ®Òu ®¹t lín nhÊt ( lÇn l−ît lµ 3,84 kg/ qu¶ vµ 3,88 kg/ qu¶) tuy nhiªn sè l−îng qu¶ trªn ®¬n vÞ 8
nguon tai.lieu . vn