Xem mẫu

  1. Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Thực trạng bệnh đái tháo đường ở độ tuổi từ 16 trở lên và các chỉ số sinh học liên quan tại một số vùng dân cư thuộc Nghệ An."
  2. Thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®é tuæi..., TR. 56-63 NguyÔn ThÞ Oanh Thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®é tuæi tõ 16 trë lªn vµ c¸c chØ sè sinh häc liªn quan t¹i mét sè vïng d©n c− thuéc NghÖ An (a ) NguyÔn ThÞ Oanh Tãm t¾t. §iÒu tra thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng (§T§) ë ®é tuæi tõ 16 trë lªn vµ c¸c chØ sè sinh häc liªn quan t¹i mét sè vïng d©n c− thuéc tØnh NghÖ An (tõ th¸ng 12/2007 ®Õn th¸ng 08/2008) chóng t«i thu ®−îc: Tû lÖ m¾c bÖnh §T§ t¹i khu vùc nghiªn cøu trung b×nh lµ 6,7%, trong ®ã cao nhÊt lµ thµnh phè Vinh chiÕm 13,3%, thÊp nhÊt lµ huyÖn T−¬ng D−¬ng chiÕm tû lÖ 1,4%. ë c¸c ®é tuæi tõ 16 trë lªn tû lÖ m¾c bÖnh §T§ lµ 1,5 -11,0%. Tû lÖ bÞ §T§ ë c¸c vïng miÒn kh¸c nhau thay ®æi tõ 4,1 - 13,3%. C¸c chØ sè sinh lý ë nhãm ®èi t−îng bÞ §T§ cã biÓu hiÖn nguy c¬ bÖnh vÒ m¹ch m¸u vµ thËn... cïng víi mét sè biÕn chøng th−êng gÆp cña bÖnh §T§. I. §Æt vÊn ®Ò §¸i th¸o ®−êng lµ mét c¨n bÖnh néi tiÕt do rèi lo¹n chuyÓn ho¸ cacbohydrate xÈy ra khi hormon insulin cña tuþ bÞ thiÕu hay gi¶m thÊp hoÆc mÊt c©n b»ng vÒ tiªu ho¸ vµ chuyÓn ho¸ ®−êng, biÓu hiÖn b»ng tû lÖ ®−êng trong m¸u lu«n cao qu¸ giíi h¹n b×nh th−êng, vµ ®−êng sÏ bÞ th¶i qua thËn theo con ®−êng n−íc tiÓu. BÖnh ®¸i th¸o ®−êng g©y ¶nh h−ëng toµn diÖn ®Õn c¬ thÓ víi nhiÒu biÕn chøng nguy hiÓm nh−: biÕn chøng m¾t, thËn, thÇn kinh, tim m¹ch, huyÕt ¸p,... C¸c biÕn chøng nµy sÏ dÉn ®Õn tö vong hoÆc tµn phÕ suèt ®êi nÕu nh− kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ kÞp thêi. N¨m 2006, toµn thÕ giíi cã 246 triÖu ng−êi m¾c bÖnh ®¸i th¸o ®−êng. −íc tÝnh n¨m 2025 con sè ng−êi bÞ ®¸i th¸o ®−êng sÏ lªn tíi trªn 330 triÖu ng−êi (gÇn 6% d©n sè toµn cÇu). ë ViÖt Nam, theo thèng kª cña Bé Y tÕ, n¨m 2007, tû lÖ bÞ ®¸i th¸o ®−êng trung b×nh trong c¶ n−íc lµ 4,78%. T¹i NghÖ An, theo ®iÒu tra cña Trung t©m néi tiÕt tØnh, n¨m 2005 tû lÖ ng−êi bÞ ®¸i th¸o ®−êng trªn toµn tØnh lµ 3,0%, tû lÖ nµy ®ang ngµy mét t¨ng nhanh cho tíi hiÖn nay ë c¸c ®é tuæi kh¸c nhau. §Ó gãp phÇn cung cÊp dÉn liÖu cho viÖc t×m hiÓu vµ ng¨n ngõa bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë c¸c ®é tuæi, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®é tuæi tõ 16 trë lªn vµ c¸c chØ sè sinh häc liªn quan t¹i mét sè vïng d©n c− thuéc NghÖ An. II. §èi t−îng v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. §èi t−îng nghiªn cøu Nam, n÷ ë ®é tuæi tõ 16 trë lªn gåm 3383 ng−êi thuéc 18 huyÖn vµ thµnh thÞ tØnh NghÖ An trong thêi gian tõ th¸ng 12/2007 ®Õn th¸ng 08/2008. 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.2.1. Ph−¬ng ph¸p chän mÉu Sö dông ph−¬ng ph¸p chän mÉu ngÉu nhiªn, ®¬n gi¶n, hÖ thèng vµ ph−¬ng ph¸p dÞch tÔ häc céng ®ång. NhËn bµi ngµy 22/9/2008. Söa ch÷a xong 20/10/2008. 56
  3. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 4A-2008 T¹i c¸c vïng chóng t«i chän cì mÉu t−¬ng ®−¬ng nhau còng nh− vÒ sè l−îng vµ sù ®ång ®Òu vÒ ®é tuæi t−¬ng øng. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, khi tiÕn hµnh kh¸m l©m sµng vµ c¸c chØ sè nh©n tr¾c häc chóng t«i kh¸m kÕt hîp víi trung t©m y tÕ ë ®Þa ph−¬ng t¹i mçi vïng vµ sù gióp ®ì vÒ chuyªn m«n cña y, b¸c sÜ Trung t©m Néi tiÕt tØnh NghÖ An. - Tiªu chuÈn chÈn ®o¸n bÖnh §T§: Theo tiªu chuÈn cña ADA (American Diabetes Assocoation) ®−îc WHO chÝnh thøc ban hµnh n¨m 1998 theo Zimmet. + L©m sµng: Cã 4 triÖu chøng chÝnh lµ ¨n nhiÒu, sót c©n, ®¸i nhiÒu, uèng nhiÒu. + CËn l©m sµng: ChØ sè ®−êng huyÕt sau khi uèng 75g ®−êng glucose trong 250ml n−íc ≥11,1mmol/l. - Tiªu chuÈn chÈn ®o¸n bÖnh rèi lo¹n dung n¹p glucose (RLDNG), theo tiªu chuÈn cña ADA ®−îc WHO chÝnh thøc ban hµnh n¨m 1998, chØ sè ®−êng huyÕt sau khi uèng 75g ®−êng glucose trong 250ml n−íc ≥7,8mmol/l vµ
  4. Thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®é tuæi..., TR. 56-63 NguyÔn ThÞ Oanh 7 Quú Hîp 137 5 3,6 11 8,0 8 Cöa Lß 187 8 4,3 31 16,6 9 Nam §µn 193 14 7,3 34 17,6 10 H−ng Nguyªn 158 9 5,7 28 17,7 11 Thanh Ch−¬ng 198 13 6,6 25 12,6 12 Con Cu«ng 131 5 3,8 16 12,2 13 Anh S¬n 141 5 3,5 13 9,2 14 Kú S¬n 164 6 3,7 12 7,3 15 T−¬ng D−¬ng 138 2 1,4 9 6,5 16 T©n Kú 175 9 5,1 20 11,4 17 Quú Ch©u 128 2 1,6 11 8,6 18 NghÜa §µn 185 10 5,4 17 9,2 Chung 3383 225 6,7 495 14,6 Tõ sè liÖu b¶ng 1 cho thÊy: - Tû lÖ bÞ bÖnh §T§ t¹i khu vùc nghiªn cøu trung b×nh lµ 6,7%, trong ®ã cao nhÊt lµ thµnh phè Vinh chiÕm 13,3%, thÊp nhÊt lµ huyÖn T−¬ng D−¬ng chiÕm tû lÖ 1,4%. - Tû lÖ RLDNG t¹i khu vùc nghiªn cøu lµ 14,6%, trong ®ã chiÕm tû lÖ cao nhÊt lµ Thµnh phè Vinh 22,2%, thÊp nhÊt còng lµ huyÖn T−¬ng D−¬ng chiÕm 6,5%. B¶ng 2: Mèi t−¬ng quan gi÷a §T§, RLDNG vµ ®é tuæi Tæng sè §T§ RLDNG §é tuæi ng−êi Sè Tû lÖ Sè Tû lÖ kh¸m l−îng (%) l−îng (%) 16 - 26 475 7 1,5 18 3,8 27 - 37 512 10 2,0 54 10,5 38 - 48 711 62 8,7 112 15,8 49 - 59 687 56 8,2 116 16,9 60 - 70 588 45 7,7 95 16,2 > 70 410 45 11,0 100 24,4 r r = 0,89 r = 0,84 B¶ng 2 cho thÊy: ë ®é tuæi tõ 16 - 26, tû lÖ m¾c bÖnh §T§ chiÕm 1,5%; tû lÖ RLDNG lµ 3,8%. ë ®é tuæi tõ 27 - 37, tû lÖ §T§ lµ 2,0%; RLDNG lµ 10,5%; ®é tuæi tõ 38 - 48, tû lÖ bÞ §T§ t¨ng lªn 8,7% ®ång thêi tû lÖ RLDNG còng t¨ng lµ 15,8%; ®é tuæi tõ 49 - 59, tû lÖ §T§ chiÕm 8,2%, RLDNG lµ 16,9%; ®é tuæi tõ 60 - 70, tû lÖ bÞ §T§ lµ 7,7%, RLDNG lµ 16,2%; vµ ®Æc biÖt løa tuæi trªn 70, tû lÖ bÞ §T§ vµ RLDNG t¨ng cao nhÊt t−¬ng øng lµ 11,0% vµ 24,4%. 58
  5. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 4A-2008 Tû lÖ §T§ t¨ng theo ®é tuæi víi møc tuyÕn tÝnh chÆt (hÖ sè t−¬ng quan r=0,89). Tû lÖ RLDNG t¨ng theo ®é tuæi còng víi møc tuyÕn tÝnh chÆt (r = 0,84). 30 25 24.4 20 Tû lÖ % 16.9 16.2 §T§ 15.8 15 RLDNG 11 10.5 10 8.7 8.2 7.7 5 3.8 2 1 .5 0 16 - 26 27 - 37 38 - 48 49 - 59 60 - 70 > 70 §é tuæi BiÓu ®å 1: So s¸nh tû lÖ §T§ vµ RLDNG theo ®é tuæi B¶ng 3: Tû lÖ bÖnh §T§ theo giíi tÝnh ë c¸c vïng miÒn kh¸c nhau Nam N÷ Chung Sè Tû Sè Tû Sè Tû Vïng ng−êi lÖ ng−êi lÖ ng−êi lÖ §T§ §T§ §T§ (%) (%) (%) kh¸m kh¸m kh¸m Thµnh phè 157 19 12,1 136 20 14,7 293 39 13,3 Ven biÓn 335 34 10,1 328 23 7,0 663 57 8,6 §ång b»ng 573 47 8,2 457 25 5,5 1030 72 7,0 MiÒn nói 758 40 5,3 639 17 2,7 1397 57 4,1 Tæng 1823 140 7,7 1560 85 5,4 3383 225 6,7 B¶ng 3 cho thÊy: Tû lÖ bÞ §T§ chung cho hai giíi chiÕm cao nhÊt lµ ë thµnh phè (13,3%), sau ®ã ®Õn vïng ven biÓn (8,6%), vïng ®ång b»ng (7,0%) vµ thÊp nhÊt lµ vïng miÒn nói (4,1%), chung cho c¶ quÇn thÓ (6,7%). 59
  6. Thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®é tuæi..., TR. 56-63 NguyÔn ThÞ Oanh 16 14.7 14 12.1 12 10.1 10 Tû lÖ % Nam 8.2 8 N÷ 7.0 6 5.5 5.3 4 2.7 2 0 MiÒn nói §ång b»ng Ven biÓn Th nh phè Vïng BiÓu ®å 2: So s¸nh bÖnh §T§ theo giíi ë c¸c vïng miÒn B¶ng 4: Mét sè chØ sè hãa sinh m¸u, chØ sè Creatinin vµ Albumin cña nhãm ®èi t−îng bÞ §T§ Giíi tÝnh Nam N÷ Chung P (n = 137) (n = 88) (n = 225) ChØ sè X ± SD X ± SD X ± SD Cholesterol (mmol/l) 4,29 ± 1,53 4,58 ± 1,70 4,40 ± 1,60 P > 0,05 Triglicerides (mmol/l) 2,07 ± 1,25 2,03 ± 1,36 2,05 ± 1,29 P > 0,05 HDL-C (mmol/l) 1,67 ± 0,90 1,80 ± 0,93 1,72 ± 0,91 P > 0,05 LDL-C (mmol/l) 1,83 ± 1,30 1,94 ± 1,13 1,87 ± 1,24 P > 0,05 Creatinin (µ mol/l) 124,23 ± 74,82 111,91 ± 67,02 119,41 ± 71,97 P < 0,001 Albumin (G/L) 38,13 ± 9,35 38,82 ± 9,31 38,40 ± 9,32 P > 0,05 Glucose (mmol/l) 17,76 ± 4,57 18,15 ± 4,53 17,91 ± 4,55 P < 0,001 Ghi chó: HDL-C (High density lipoprotein - Cholesterol); LDL-C (Low density lipoprotein - Cholesterol); X (gi¸ trÞ trung b×nh); SD (®é lÖch chuÈn). Mét sè biÕn chøng cña bÖnh §T§ trong nhãm ®èi t−îng bÞ §T§ (225 bÖnh nh©n) lµ: BiÕn chøng vÒ m¾t chiÕm 4,0%; biÕn chøng nhiÔm trïng vµ ho¹i tö kh« bµn ch©n chiÕm 2,7%; biÕn chøng vÒ bÖnh t¨ng huyÕt ¸p chiÕm 3,1%; biÕn chøng nhiÔm toan ceton chiÕm 0,9%. IV. B n luËn §iÒu tra thùc tr¹ng bÖnh §T§ vµ RLDNG t¹i khu vùc nghiªn cøu, kÕt qu¶ cña chóng t«i thu ®−îc ë b¶ng 1 cao h¬n so víi nghiªn cøu cña mét sè t¸c gi¶ kh¸c nh−: Vò Nguyªn Lam vµ Cs ®iÒu tra dÞch tÔ häc t¹i thµnh phè Vinh n¨m 2000; 60
  7. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 4A-2008 Ph¹m ThÞ BÝch Trµ (2005) khi nghiªn cøu thùc tr¹ng bÖnh vµ mét sè chØ sè sinh häc cña ng−êi m¾c bÖnh §T§ ë khu vùc thµnh thÞ tØnh NghÖ An; NguyÔn V¨n Hoµn vµ Cs (2005) ®iÒu tra dÞch tÔ häc bÖnh §T§ ë tØnh NghÖ An; Tèng S«ng H−¬ng vµ Cs (2003) khi nghiªn cøu t¹i tØnh S¬n La. KÕt qu¶ nµy còng phï hîp víi nghiªn cøu cña T¹ V¨n B×nh vµ Cs (2004) khi nghiªn cøu t¹i 3 ®Þa ph−¬ng ë ViÖt Nam lµ Hµ Néi, H¶i Phßng vµ Yªn B¸i [7], [10], [5], [6], [3]. KÕt qu¶ tõ b¶ng 1 còng t−¬ng tù víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Harris vµ Cs (1987), Heine vµ Cs (1996) ë ng−êi da tr¾ng; Colagiuri (2001) nghiªn cøu ë nhiÒu quÇn thÓ kh¸c nhau trªn thÕ giíi; Tuomilehto vµ Cs (2001) khi nghiªn cøu t¹i PhÇn Lan [9]. Nguy c¬ ph¸t triÓn thµnh bÖnh §T§ ë nh÷ng ng−êi RLDNG rÊt lín vµ ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng ®èi t−îng cao tuæi. T¹i NghÖ An, víi tû lÖ 14,6% RLDNG lµ chØ sè b¸o ®éng. V× vËy cÇn qu¶n lý, t− vÊn vÒ chÕ ®é ¨n uèng, sinh ho¹t, ¨n h¹n chÕ ®−êng, ¨n nhiÒu chÊt x¬ ®Ó gi¶m nguy c¬ m¾c bÖnh vµ ph¸t hiÖn sím nh÷ng ng−êi m¾c bÖnh ®Ó ®iÒu trÞ vµ phßng tr¸nh c¸c biÕn chøng do bÖnh g©y nªn. Khi ®é tuæi cµng cao th× tû lÖ §T§ vµ RLDNG cµng lín, ®ã lµ nhËn xÐt qua kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i ®−îc thÓ hiÖn râ nÐt qua b¶ng 2, biÓu ®å 1. KÕt qu¶ nµy hoµn toµn phï hîp víi kÕt qu¶ cña T« V¨n H¶i vµ Cs khi ®iÒu tra 2017 ng−êi trªn 16 tuæi n¨m 2000 vµ phï hîp víi kÕt qu¶ ®iÒu tra cña T¹ V¨n B×nh vµ Cs n¨m 2001 [4], [3]. ChÝnh v× bÖnh gia t¨ng theo ®é tuæi nªn viÖc phßng bÖnh vµ ®Æc biÖt chó ý ph¸t hiÖn bÖnh §T§ vµ RLDNG ë ng−êi cao tuæi lµ rÊt cÇn ®−îc mäi quèc gia quan t©m. VÒ tû lÖ bÖnh §T§ theo giíi tÝnh ë c¸c vïng miÒn kh¸c nhau, ë ®©y chóng t«i chØ so s¸nh vÒ tû lÖ phÇn tr¨m bÞ bÖnh §T§ t−¬ng øng víi sè ng−êi kh¸m chø kh«ng so s¸nh vÒ cë mÉu nghiªn cøu ë c¸c vïng miÒn. KÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¶ng 3 cña chóng t«i phï hîp víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña T¹ V¨n B×nh ®iÒu tra vÒ tû lÖ m¾c bÖnh §T§ cña c¸c khu vùc miÒn nói, ®ång b»ng, trung du, thµnh phè vµ c¶ n−íc n¨m 2000 lµ (thµnh thÞ 4,4%; ®ång b»ng: 2,7%; cao nguyªn-miÒn nói 2,1%; trung du vµ duyªn h¶i 2,2%) [2]. KÕt qu¶ nµy còng cao h¬n so víi kÕt qu¶ ®iÒu tra cña NguyÔn V¨n Hoµn vµ Cs t¹i NghÖ An n¨m 2005 lµ (thµnh thÞ 5,5%; ven biÓn: 2,3%; ®ång b»ng: 2,6%; miÒn nói: 2,2%) [5]. Qua ®ã chóng ta cã thÓ rót ra mét nhËn ®Þnh c¬ b¶n, ®ã lµ nh÷ng thay ®æi qu¸ nhanh vÒ thãi quen ¨n uèng, dinh d−ìng cña ng−êi d©n trong c¸c n¨m qua cã mét ¶nh h−ëng lín ®Õn sù gia t¨ng bÖnh §T§ ë NghÖ An nãi riªng vµ c¶ n−íc nãi chung. §èi víi bÖnh nh©n §T§, ®Æc biÖt lµ §T§ typ 2 lµ thuéc nhãm cã nguy c¬ cao bÞ x¬ v÷a ®éng m¹ch, trong ®ã rèi lo¹n lipoprotein ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh, viÖc chÈn ®o¸n sím rèi lo¹n lipoprotein lóc ®ãi lµ mét xÐt nghiÖm cÇn thiÕt. Theo HiÖp héi x¬ v÷a m¹ch ch©u ©u n¨m 1991 (EAS), c¸c chØ sè lipid huyÕt b×nh th−êng lµ: cholesterol toµn phÇn < 5,2 mmol/l; triglicerides < 1,7 mmol/l; HDL-C (nam: > 0,9 mmol/l; n÷ > 1,1 mmol/l); LDL-C: < 3,4 mmol/l. HiÖn t−îng t¨ng cholesterol toµn phÇn, triglicerides, HDL-C, LDL-C sÏ dÉn ®Õn nguy c¬ x¬ v÷a ®éng m¹ch[9]. KÕt qu¶ thu ®−îc ë b¶ng 4 cho thÊy, gi¸ trÞ trung b×nh vÒ chØ sè cholesterol lµ 4,40 ± 1,06 mmol/l (P > 0,05), víi chØ sè nµy tuy ch−a ph¶i lµ chØ sã biÓu hiÖn t¨ng cholesterol (> 5,2 mmol/l) nh−ng theo chóng t«i, ®èi víi nh÷ng ng−êi bÞ §T§ ë trªn cÇn kh¸m vµ ®iÒu trÞ tèt nhÊt lµ lu«n duy tr× chØ sè cholesterol ë møc b×nh th−êng 61
  8. Thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®é tuæi..., TR. 56-63 NguyÔn ThÞ Oanh (< 5,2 mmol/l) hoÆc thÊp h¬n møc b×nh th−êng. ChØ sè triglicerides víi gi¸ trÞ trung b×nh lµ 2,05 ± 1,29 mmol/l (P > 0,05) cao h¬n chØ sè b×nh th−êng (< 1,7 mmol/l), nh− vËy nhãm ®èi t−îng bÞ §T§ trªn cã hiÖn t−îng t¨ng triglicerides. VÒ chØ sè HDL-C, LDL-C cña nhãm ®èi t−îng bÞ §T§, gi¸ trÞ trung b×nh HDL-C (nam: 1,67 ± 0,90 mmol/l; n÷: 1,80 ± 0,93 mmol/l); gi¸ trÞ trung b×nh LDL-C (nam: 1,83 ± 1,30 mmol/l; n÷: 1,94 ± 1,13 mml/l) víi P > 0,05. Nh− vËy nhãm ®èi t−îng bÞ §T§ ë trªn c¶ hai chØ sè nµy ®Òu ë møc b×nh th−êng. ChØ sè creatinin vµ albumin lµ hai chØ sè liªn quan ®Õn biÕn chøng vÒ thËn vµ gan cña bÖnh §T§. Khi bÖnh nh©n §T§ cã biÓu hiÖn biÕn chøng thËn h− vµ suy thËn dÉn ®Õn t¨ng creatinin vµ albumin [9]. Còng qua kÕt qu¶ b¶ng 4 cho thÊy, gi¸ trÞ trung b×nh chØ sè creatinin (nam: 124,23 ± 74,82; n÷: 111,91 ± 67,02 µmol/l) víi P < 0,001. Nh− vËy chØ sè nµy cao h¬n chØ sè cña ng−êi ViÖt Nam b×nh th−êng (81,2 µmol/l) [1] nªn nhãm ®èi t−îng nghiªn cøu trªn cã nguy c¬ vÒ bÖnh thËn rÊt cao. VÒ chØ sè albumin, gi¸ trÞ trung b×nh (nam: 38,13 ± 9,35; n÷: 38,82 ± 9,31 G/L) (P > 0,05), chØ sè nµy cao h¬n chØ sè cña ng−êi ViÖt Nam b×nh th−êng (35-45 G/L) [1], [8], kh«ng cã hiÖn t−îng mÊt qu¸ nhiÒu albumin nªn nguy c¬ vÒ bÖnh thËn vµ gan cña nhãm ®èi t−îng trªn víi chØ sè albumin lµ Ýt h¬n. ChØ sè glucose ë ®©y chóng t«i chØ ®−a chØ sè sau khi lµm nghiÖm ph¸p dung n¹p glucose cña bÖnh nh©n bÞ §T§ v× c¸c chØ sè lipid m¸u vµ creatinin, albumin phô thuéc vµo hµm l−îng ®−êng trong m¸u. Ngoµi ra chóng t«i cßn kÕt hîp víi chØ sè ®−êng huyÕt lóc ®ãi vµ mét sè triÖu chøng l©m sµng ®Ó chÈn ®o¸n bÖnh §T§. V. KÕt luËn 1. Tû lÖ bÞ bÖnh §T§ t¹i khu vùc nghiªn cøu chiÕm 6,7% trong ®ã cã sù ph©n hãa gi÷a c¸c vïng nghiªn cøu. Vïng chiÕm tû lÖ cao nhÊt lµ thµnh phè Vinh (13,3%), thÊp nhÊt lµ huyÖn T−¬ng D−¬ng chiÕm 1,4%. 2. ë c¸c ®é tuæi tõ 16 trë lªn, tû lÖ m¾c §T§ vµ tû lÖ RLDNG t−¬ng quan thuËn víi ®é tuæi cña c¸c nhãm ®èi t−îng nghiªn cøu víi møc tuyÕn tÝnh chÆt (hÖ sè t−¬ng quan t−¬ng øng r = 0,89; r = 0,84). 3. Tû lÖ §T§ chung cho c¶ nam vµ n÷ thuéc c¸c vïng miÒn cã sù ph©n hãa râ rÖt. Vïng chiÕm cao nhÊt lµ thµnh phè (13,3%), sau ®ã ®Õn vïng ven biÓn (8,6%), vïng ®ång b»ng (7,0%) vµ thÊp nhÊt lµ vïng miÒn nói (4,1%). 4. ë nhãm ®èi t−îng bÞ §T§, c¸c chØ sè Cholesterol toµn phÇn, triglicerides, HDL-C, LDL-C cã biÓu hiÖn nguy c¬ m¾c bÖnh x¬ v÷a ®éng m¹ch. ChØ sè Creatinin cña c¶ nam vµ n÷ ®Òu cao h¬n so víi chØ sè ë ng−êi b×nh th−êng nªn cã nguy c¬ biÕn chøng vÒ bÖnh gan vµ thËn. T i liÖu tham kh¶o [1] Bé Y tÕ, C¸c gi¸ trÞ sinh häc ng−êi ViÖt Nam b×nh th−êng thËp kû 90-thÕ kû XX, NXB Y häc, 2003. [2] T¹ V¨n B×nh, BÖnh ®¸i th¸o ®−êng, NXB Y häc Hµ Néi, 2000, tr. 3-78. 62
  9. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 4A-2008 [3] T¹ V¨n B×nh vµ Cs (2003), Thùc tr¹ng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng vµ c¸c yÕu tè nguy c¬ ë 4 thµnh phè lín cña ViÖt Nam, Kû yÕu toµn v¨n c¸c ®Ò tµi khoa häc, Héi nghÞ khoa häc toµn quèc chuyªn ngµnh néi tiÕt vµ chuyÓn hãa lÇn thø hai, NXB Y häc, 2004, tr 510-526. [4] T« V¨n H¶i, §iÒu tra dÞch tÔ häc cña bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ng−êi tõ 16 tuæi trë lªn thuéc 3 quËn huyÖn Hµ Néi, T¹p chÝ néi tiÕt vµ c¸c rèi lo¹n chuyÓn ho¸, sè 5, NXB Y häc Hµ Néi, 2002, tr.19-27. [5] NguyÔn V¨n Hoµn vµ Cs, §iÒu tra dÞch tÔ häc bÖnh ®¸i th¸o ®−êng t¹i NghÖ An, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, LÜnh vùc ®iÒu tra c¬ b¶n, 2005. [6] Tèng S«ng H−¬ng vµ Cs (2003), §iÒu tra bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë ®èi t−îng cã nguy c¬ vµ c¸c yÕu tè liªn quan t¹i tØnh S¬n La n¨m 2003, Kû yÕu toµn v¨n c¸c ®Ò tµi khoa häc, Héi nghÞ khoa häc toµn quèc chuyªn ngµnh néi tiÕt vµ chuyÓn hãa lÇn thø hai, NXB Y häc, 2004, tr 471-487. [7] Vò Nguyªn Lam vµ Cs, §iÒu tra dÞch tÔ häc bÖnh ®¸i th¸o ®−êng t¹i thµnh phè Vinh n¨m 2000, Kû yÕu toµn v¨n c¸c ®Ò tµi khoa häc, Héi nghÞ khoa häc toµn quèc chuyªn ngµnh néi tiÕt vµ chuyÓn hãa lÇn thø hai, NXB Y häc, 2004, tr 376- 387. [8] Hoµng ThÞ BÝch Ngäc, Ho¸ sinh bÖnh ®¸i th¸o ®−êng, NXB Y häc, 2001. [9] §ç Trung Qu©n, BiÕn chøng bÖnh ®¸i th¸o ®−êng vµ ®iÒu trÞ, NXB Y häc, 2006. [10] Ph¹m ThÞ BÝch Trµ, Nghiªn cøu thùc tr¹ng bÖnh vµ mét sè chØ sè sinh häc cña ng−êi m¾c bÖnh ®¸i th¸o ®−êng ë khu vùc thµnh thÞ tØnh NghÖ An, LuËn v¨n th¹c sÜ Sinh häc, Tr−êng §¹i häc Vinh, 2005. Summary Diabetes reality of people of sixteen and over and biological indexes related in many different areas in Nghe An province Diabetes reality investigation of people of 16 and over and biological indexes related in many different areas in Nghe An province (from 12/2007 to 08/2008), the study showed that: Diabetes rate of researched region average is 6,7%, in which the highest rate is Vinh city (13,3%), the lowest rate is Tuong Duong district (1,4%). At the ages from 16 and over diabetes rate is between 1,5% to 11,0%. The diabetes rate in different regions is from 4,1% to 13,3%. Physiological indexes at diabetes group are at risk of blood vessel, kidney etc go along with complication of diabetes. (a) Cao häc 14, chuyªn ng nh Sinh häc thùc nghiÖm, tr−êng §¹i häc Vinh. 63
nguon tai.lieu . vn