Xem mẫu

  1. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 28 SÖÙC SINH SAÛN CUÛA HEO NAÙI KHI TAÊNG LÖÔÏNG CHAÁT BEÙO TRONG KHAÅU PHAÀN ÔÛ CUOÁI KYØ MANG THAI ÑEÁN KHI CAI SÖÕA HEO CON SOW PERFORMANCE AS INCREASING THE DIETARY FAT LEVEL FROM 105 DAYS OF PREGNANCY TO WEANING Nguyeãn Thò Kim Loan Boä moân Chaên nuoâi chuyeân khoa, Khoa Chaên nuoâi thuù y, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Ñieän thoaïi: 08.8963890; 08. 8871298; 0913.653274 Fax: 08. 8963890; 08. 8960713; Email: kimloans5@yahoo.com ABSTRACT tieâu treân heo con vaø heo meï cuõng nhö hieäu quaû kinh teá ñaït ñöôïc. Thirty pregnant sows (parity form 2 – 5) of Yorkshire and Landrace breeds from 105 Days of VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP pregnancy to weaning were randomly allocated Ñoái töôïng khaûo saùt heo naùi töø khi mang thai into three treatments of dietary fat supplementation - 10 sows per treatment, 105 ngaøy ñeán khi cai söõa heo con vaø leân gioáng laïi including (lot 1) control diet without fat powder supplementation, (lot 2) 150 g fat power added, Boá trí thí nghieäm (lot 3) 300 g fat power added per day. The weight loss (weight loss rate) of sows at weaning was lower Sô ñoà boá trí thí nghieäm in lot 2 and 3 than lot 1 by 1.40 – 2.15%, respectively. The weaning-mating interval was 1.3 Loâ thí nghieäm 1 2 3 – 1.8 days shorter in sows of lot 2 and 3 than in - Boät beùo boå sung sows of lot 1. Daily weight gain of piglets was (g/con/ngaøy)* 0 150 300 higher in lot 2 and 3 than lot 1 by 9.56 – 23.5 g. Regarding to economic efficiency, when lot 1 was - Haøm löôïng beùo rated 100%, lot 2 and 3 were 104,79% and 112,30%, trong thöùc aên (%) 4,13 7,13 9,91 respectively. - Soá naùi (con) 10 10 10 - Troïng löôïng naùi 3 MÔÛ ÑAÀU ngaøy sau khi sinh (kg) 190,72 188,72 190,04 *: Boå sung töø khi mang thai 105 ngaøy Heo laø loaøi ñoäng vaät coù khaû naêng sinh saûn raát ñeán khi cai söõa heo con cao, moãi naêm trung bình moät heo naùi coù theå saûn xuaát 18 – 20 heo con cai söõa. Vì vaäy caùc nhaø chaên Thí nghieäm ñöôïc tieán haønh treân heo naùi lai giöõa nuoâi cuõng nhö caùc nhaø nghieân cöùu luoân tìm hieåu vaø gioáng Yorkshire vaø Landrace, coù löùa ñeû töø löùa thöù 2 aùp duïng nhieàu bieän phaùp khoa hoïc kyõ thuaät nhaèm ñeán löùa thöù 5. Heo naùi cuûa caùc loâ ñöôïc boá trí ñoàng ñeàu taêng naêng suaát ñaøn naùi. Dinh döôõng cho heo naùi veà gioáng, löùa ñeû, troïng löôïng khi baét ñaàu thí nghieäm, trong giai ñoaïn cuoái cuûa thai kyø ñeán heát giai ñoaïn soá heo con choïn nuoâi/oå, nuoâi cuøng daõy chuoàng. nuoâi con laø moät trong nhöõng bieän phaùp coù theå laøm gia taêng ñaùng keå thaønh tích sinh saûn cuûa heo naùi. Ñieàu kieän thí nghieäm: döïa vaøo quy trình cuûa Moät soá taùc giaû cho raèng soá löôïng vaø chaát löôïng söõa taêng leân khi söû duïng chaát beùo ôû möùc cao trong traïi. Heo naùi mang thai töø 85 – 112 ngaøy cho aên 3 khaåu phaàn heo naùi nuoâi con. Ngoaøi ra, söû duïng – 3,5 kg thöùc aên/con/ngaøy, töø 113 ngaøy ñeán khi chaát beùo trong khaåu phaàn heo naùi seõ laøm taêng naêng sinh laø 1 – 1,5 kg thöùc aên/con/ngaøy baèng thöùc aên löôïng, quan troïng hôn laø nhöõng luùc heo naùi keùm cuûa naùi nuoâi con. ÔÛ heo naùi nuoâi con, ngaøy naùi aên trong giai ñoaïn nuoâi con hoaëc khi trôøi noùng. sinh cho aên 0,5 kg; töø ngaøy thöù 1 ñeán ngaøy thöù 4 Khi boå sung chaát beùo vaøo thöùc aên cho heo, moät soá sau khi sinh taêng daàn moãi ngaøy 1 kg vaø cho aên töï taùc duïng toát ñaõ ñöôïc ghi nhaän nhö giaûm tieâu hao do töø ngaøy thöù 5. thöùc aên, taêng tính ngon mieäng, giaûm buïi… Maët khaùc, chaát beùo boå sung vaøo thöùc aên ñaëc bieät toát ñoái vôùi Thaønh phaàn dinh döôõng cuûa thöùc aên daønh cho heo ôû nhöõng vuøng coù khí haäu noùng. naùi ñeû (tính treân moät kg thöùc aên hoãn hôïp) goàm 16,5% protein thoâ; 6,04% xô thoâ; 4,13% beùo; 88% Muïc tieâu cuûa ñeà taøi laø xaùc ñònh möùc chaát beùo vaät chaát khoâ; 0,97% Ca; 0,60% P; 6,12% khoaùng thích hôïp trong khaåu phaàn heo naùi mang thai 105 toång soá; 0,82% NaCl (keát quaû phaân tích cuûa thí ngaøy ñeán heát giai ñoaïn nuoâi con leân moät soá chæ nghieäm thöïc hieän taïi Boä moân Dinh Döôõng, khoa Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  2. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 29 CNTY Tröôøng ÑHNL); 3100 kcal naêng löôïng trao löôïng taêng theâm ñaùng keå. Do ñoù, heo naùi ít huy ñoäng ñoåi (ME)/kg thöùc aên (tính toaùn toång hôïp). naêng löôïng döï tröõ trong cô theå ñeå taïo söõa nuoâi con neân giaûm troïng ít hôn. So vôùi keát quaû cuûa Whittemore Chæ tieâu khaûo saùt vaø ctv (1980) coù giaûm troïng bình quaân laø 10 – 15 kg; cuûa Mullan vaø ctv (1989) laø 14 kg. - Caùc chæ tieâu treân naùi: giaûm troïng, löôïng thöùc Thôøi gian sinh vaø thôøi gian chôø phoái cuûa heo naùi aên trong giai ñoaïn nuoâi con, thôøi gian sinh, beänh lyù vaø thôøi gian chôø phoái. Thôøi gian sinh cuõng laø moät trong nhöõng yeáu toá - Caùc chæ tieâu treân heo con: soá heo con vaø aûnh höôûng ñeán soá con sinh ra coøn soáng. Thôøi gian troïng löôïng heo con ñeán 21 ngaøy tuoåi. sinh ôû loâ 3 daøi nhaát coù theå laø do troïng löôïng heo con sô sinh ôû loâ 3 lôùn hôn, thôøi gian sinh giöõa caùc KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN loâ cheânh leäch khoâng nhieàu coù theå do heo naùi ôû loâ 2 vaø loâ 3 ñöôïc cung caáp nhieàu naêng löôïng thoâng qua Caùc chæ tieâu treân heo naùi vieäc boå sung boät beùo vaøo khaåu phaàn neân söùc khoûe toát hôn, sinh cuõng deã daøng hôn maëc duø troïng löôïng Giaûm troïng vaø löôïng thöùc aên cuûa heo naùi töø sau heo con sô sinh coù lôùn hôn so vôùi loâ ñoái chöùng. khi sinh ñeán 21 ngaøy Khi taêng haøm löôïng chaát beùo trong khaåu phaàn Khi boå sung boät beùo vaøo trong khaåu phaàn heo naùi heo naùi mang thai giai ñoaïn cuoái ñeán heát giai ñoaïn mang thai ôû 105 ngaøy ñeán 21 ngaøy sau khi sinh, giaûm nuoâi con laøm haïn cheá hao moøn troïng löôïng heo troïng vaø tyû leä giaûm troïng cuûa naùi ñaõ thaáp hôn so vôùi meï trong quaù trình nuoâi con vaø ruùt ngaén thôøi gian loâ ñoái chöùng (P < 0,001). Boå sung vaøo khaåu phaàn heo chôø phoái (P < 0,01). Naùi giaûm troïng ít seõ leân gioáng naùi 150 gam hoaëc 300 gam boät beùo/ngaøy thì löôïng laïi sôùm hôn so vôùi naùi giaûm troïng nhieàu, ñieàu naøy naêng löôïng trao ñoåi töông öùng cung theâm ñöôïc cho coù yù nghóa quan troïng ñeán vieäc caûi thieän söùc sinh naùi laø 1271,3 kcal hoaëc 2542,6 kcal/ngaøy. Tuy löôïng saûn ôû heo naùi vaø phuø hôïp vôùi keát luaän cuûa Moser thöùc aên cuûa naùi khaùc bieät khoâng ñaùng keå nhöng naêng vaø Lewis (1980), Pettegrew (1981), Cox vaø ctv Baûng 1. Giaûm troïng (GT) vaø löôïng thöùc aên cuûa heo naùi töø sau khi sinh ñeán 21 ngaøy Chæ tieâu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Xaùc suaát 18,56a±1,81 15,73b±2,50 14,35b±1,92 GT bình quaân cuûa naùi (kg) P < 0,001 9,74a±0,98 8,34b±1,25 7,59b±1,24 Tyû leä GT cuûa heo naùi (%) P < 0,01 Löôïng thöùc aên trong 21 ngaøy 104,70±4,37 102,20±3,05 102,70±2,98 ns Löôïng thöùc aên bình quaân/ngaøy 4,99 ± 0,21 4,87 ± 0,14 4,89 ± 0,14 ns * Caùc kyù töï khaùc nhau trong cuøng moät haøng theå hieän söï khaùc bieät coù yù nghóa (P < 0,05) Baûng 2. Thôøi gian sinh vaø thôøi gian chôø phoái cuûa heo naùi Chæ tieâu Loâ1 Loâ 2 Loâ 3 Xaùc suaát Thôøi gian sinh (giôø) 2,99±0,29 3,08±0,23 3,16±0,14 ns 6,50a±1,27 5,20b±0,92 4,70b±1,06 Thôøi gian chôø phoái (ngaøy) P < 0,01 * Caùc kyù töï khaùc nhau trong cuøng moät haøng theå hieän söï khaùc bieät coù yù nghóa (P < 0,05) Baûng 3. Soá heo con töø sô sinh ñeán 21 ngaøy tuoåi Chæ tieâu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Xaùc suaát Soá con sô sinh/oå 10,70 ± 0,48 10,80±1,03 11,00±0,94 ns Soá con sô sinh coøn soáng/oå 10,20±0,63 10,30±0,82 10,60±0,70 ns Tyû leä heo con sô sinh soáng/oå (%) 95,36±4,90 95,64±5,89 95,58±4,43 ns Soá con choïn nuoâi/oå 9,80±0,79 10,10±0,99 10,40±0,70 ns Tyû leä heo con choïn nuoâi (%) 91,64±7,03 93,73±7,13 94,84±5,95 ns Soá heo con nuoâi thöïc teá/oå 9,30±0,48 9,40±0,52 9,40±0,52 ns Soá con coøn soáng ñeán 21 ngaøy/oå 8,90±0,57 9,00±0,47 9,10±0,57 ns Tyû leä nuoâi soáng heo con ñeán 21 ngaøy (%) 95,78±5,46 95,89±5,32 96,89±5,02 ns Chuù thích: ns = non-significant: khoâng coù yù nghóa Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  3. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 30 Baûng 4. Troïng löôïng (TL) vaø taêng troïng (TT) heo con töø sô sinh ñeán 21 ngaøy (kg) Chæ tieâu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Xaùc suaát a b c TL sô sinh choïn nuoâi (kg/con) 1,36 ±0,03 1,46 ±0,04 1,59 ±0,09 P < 0,001 5,55a±0,25 5,85a±0,29 6,26b±0,34 TL 21 ngaøy (kg/con) P < 0,001 a ab b - TT töø sô sinh ñeán 21 ngaøy (kg/con) 4,12 ±0,28 4,32 ±0,27 4,61 ±0,36 P < 0,01 196,16a±13,42 205,72ab±12,60 219,66b±17,22 P < 0,01 -TT tuyeät ñoái töø sô sinh ñeán 21 ngaøy (g/con/ngaøy) * Caùc kyù töï khaùc nhau trong cuøng moät haøng theå hieän söï khaùc bieät coù yù nghóa (P < 0,05) Baûng 5. Ö ôùc tính chi phí Chæ tieâu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Löôïn g thöùc aên (TAÊ) cuûa naùi mang thai 105 ngaøy ñeán tröôùc khi sinh 25,20 24,90 25,20 (kg/con) Löôïn g TAÊ cuûa naùi 21 ngaøy nuoâi con (kg/con) 104,70 102,20 102,70 Chi phí TAÊ cuûa naùi töø 105 ngaøy ñeán 21 ngaøy sau khi sinh (ñoàn g) (1) 396.552 388.005 390.447 Chi phí boät beùo boå sung cho naùi (ñoàng) (2) 0 54.000 108.000 Soá ngaøy con tieâu chaûy (ngaøy) 19,30 19,40 19,20 Chi phí ñieàu trò tieâu chaûy (ñoàn g) (3) 36.670 36.860 36.480 Soá ngaøy naùi chôø phoái (ngaøy) 6,50 5,20 4,70 Toång TAÊ cuûa naùi chôø phoái (kg) 13,00 10,40 9,40 Chi phí thöùc aên naùi chôø phoái (ñoàng) (4) 36,189 28,951 26,167 Löôïn g thöùc aên cuûa heo con (kg) 1,16 1,13 1,02 Chi phí thöùc aên cho heo con/oå (ñoàng) (5) 12,760 12,430 11,220 Toång chi = (1)+(2)+(3)+(4)+(5) (ñoàng) 482,171 520,246 572,314 Ghi chuù: - Giaù thöùc aên cuûa naùi nuoâi con: 3052,75 ñoàng/kg - Giaù thöùc aên taäp aên heo con: 11,000 ñoàng/kg - CP ñieàu trò tieâu chaûy/con/ngaøy: 1,900 ñoàn g - Löôïng TAÊBQ/ngaøy cuûa naùi chôø phoái: 2 kg - Giaù thöùc aên cuûa naùi chôø phoái: 2783,75 ñoàng/kg Baûng 6. Ö ôùc tính hieäu quaû Chæ tieâu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Taêng troïng cuûa heo con (kg) 36,75 38,85 41,97 Giaù heo con (ñoàng/kg) 44,000 44,000 44,000 Tieàn thu veà töø taêng troïng heo con (ñoàn g) 1,617,000 1,709,400 1,846,680 Cheânh leäch giöõa thu vaø chi (ñoàng) 1,134,829 1,189,155 1,274,366 Tyû leä so vôùi loâ ñoái chöùng (%) 100,00 104,79 112,30 (1983), Seerley (1984), Moser vaø ctv (1985), Shurson nhieân, keát quaû cuûa 2 loâ thí nghieäm cuõng cao hôn loâ vaø ctv (1986), Pettegrew vaø Moser (1991). ñoái chöùng. Keát quaû thí nghieäm cuûa Moser (1985) vôùi caùc möùc ñoä boå sung môõ töø 7,5 – 15% cho naùi Caùc chæ tieâu treân heo con mang thai giai ñoaïn cuoái cuõng laøm taêng soá heo con coøn soáng vaø tyû leä nuoâi soáng ñeán cai söõa. Soá heo con töø sô sinh ñeán 21 ngaøy Troïng löôïng vaø taêng troïng heo con töø sô sinh ñeán 21 ngaøy Taêng haøm löôïng chaát beùo trong khaåu phaàn heo naùi mang thai giai ñoaïn cuoái ñeán heát giai ñoaïn nuoâi con khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán soá löôïng heo Khi taêng haøm löôïng chaát beùo trong khaåu phaàn con töø sô sinh ñeán 21 ngaøy tuoåi (P > 0,05). Tuy cuûa heo naùi mang thai giai ñoaïn cuoái seõ laøm taêng Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  4. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 31 troïng löôïng heo con sô sinh vaø heo con sô sinh ñeán heát giai ñoaïn nuoâi con leân khoaûng 7 – 10% ñeå choïn nuoâi (P < 0,001). Moät soá nghieân cöùu cho raèng ñaït hieäu quaû kinh teá cao hôn. coù nhöõng thay ñoåi lôùn veà enzyme trong tuyeán vuù TAØI LIEÄU THAM KHAÛO cuûa heo naùi baét ñaàu vaøo khoaûng ngaøy thöù 90 cuûa thai kyø nhöng löôïng enzyme coù theå taêng leân nhôø David C., Hobart W., Steven P., 2000. Chaêm soùc vieäc taêng cung caáp naêng löôïng ôû giai ñoaïn cuoái lôïn meï khi ñeû vaø cho con buù. Caåm nang chaên nuoâi thai kyø (khoaûng 10 ngaøy cuoái cuûa thai kyø) töø ñoù lôïn coâng nghieäp. NXB Noâng nghieäp. taêng söùc saûn xuaát söõa, taêng löôïng beùo trong söõa, taêng troïng löôïng oå ñeû nhôø ñoù laøm taêng söùc soáng vaø söùc taêng tröôûng cuûa heo con. Qua keát quaû thí Cox N.M., Britt J.H., Armstrong W.D., Alhusen nghieäm cuõng cho thaáy vieäc taêng tyû leä chaát beùo trong H.D., 1983. Effects of feeding fat and altering khaåu phaàn heo naùi ñaõ caûi thieän ñaùng keå troïng löôïng weaning schedule on rebreeding in primiparons sows. J. Anim. Sci. 56: 21-29. vaø taêng troïng cuûa heo con ñeán 21 ngaøy tuoåi (P < 0,001). Theo Seerley vaø Ewan (1983), boå sung 10% môõ trong khaåu phaàn heo naùi mang thai giai ñoaïn Moser B.D., Lewis A.J., 1980. Adding fat to sow diets. Feedstuffs. 52: 36 – 62. cuoái, troïng löôïng cai söõa bình quaân ôû loâ coù theâm môõ cao hôn so vôùi loâ khoâng theâm môõ laø 0,55 kg/ con. David vaø ctv (2000), boå sung chaát beùo vaøo khaåu Mullan B.P., Close W.H., Cole D.J.A., 1989. phaàn heo meï ôû cuoái kyø mang thai vaø trong giai Predicting nutrient responses of the lactating sow. In: Recent Advances in Animal nutrition – 1989 ñoaïn cho con buù, seõ caûi thieän ñöôïc naêng suaát heo meï vaø heo con. (Edited by Haresign W., and Cole D.J.A.,) Butterworths, London, pp. 229 – 243. Hieäu quaû kinh teá cuûa thí nghieäm Moser R.L., 1985. Lactation feed intake management. Pigs (May), pp. 26 – 29. Hieäu quaû kinh teá cuûa thí nghieäm ñöôïc öôùc tính döïa vaøo chi phí thöùc aên, löôïng boät beùo boå sung vaø chi phí ñieàu trò tieâu chaûy heo con cho 1 heo naùi. Moser R.L., Pettegrew J.E., Cornelius S.G., and Hanke H.E., 1985. Feed and energy comsumption Xeùt veà hieäu quaû kinh teá, ôû caû hai möùc ñoä boå sung by lactating sows as affected by supplemental dietary fat. Minn. Swine. Res. Rep. St. Paul: boät beùo 150g/con/ngaøy vaø 300g/con/ngaøy (töông öùng vôùi tyû leä chaát beùo trong thöùc aên laø 7,13 vaø 9,91%) ñeàu University of Minnesota Press. cao hôn loâ ñoái chöùng vaø vieäc taêng haøm löôïng chaát beùo trong khaåu phaàn heo naùi mang thai 105 ngaøy ñeán Pettegrew J.E., and Moser R.L, 1991. Fat in swine nutrition. In Swine Nutrition. Ed. Stoneham, UK: heát giai ñoaïn nuoâi con laø caàn thieát vaø mang laïi hieäu quaû kinh teá cao cho nhaø chaên nuoâi. Butterworth-Heinemann, pp.133-146 KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ Pettegrew J.E., 1981. Supplemental dietary fat for peripartal sows: A review. J. Anim. Sci. 53: 107- Keát luaän 117 Boå sung chaát beùo trong khaåu phaàn laø moät bieän Seerley R.W., 1984. The use of fat in sow diets. In Animal nutrition (Eds by W iseman J.,) phaùp höõu hieäu ñeå caûi thieän troïng löôïng vaø söùc soáng cuûa thai cuõng nhö cuûa heo con sau khi sinh, ñoàng Butterworths, London, pp. 333-352 thôøi laøm taêng ñaùng keå taêng troïng cuûa heo con ñeán khi cai söõa. Beân caïnh ñoù, giaûm troïng trong thôøi Seerley R.W., and Ewan R.C., 1983. An overview of energy utilization in swine nutrition. J. Anim. gian nuoâi con vaø thôøi gian leân gioáng laïi sau cai söõa Sci. 57(2): 300-314. cuûa heo naùi giaûm raát nhieàu so vôùi ñoái chöùng. Ñeà nghò Shurson G.C., Hogberg M.G., Defever N., Radecki S.V., and Miller E.R., 1986. Effects of feeding fat Neân taêng haøm löôïng chaát beùo toång soá trong to the sow latation diet on lactation and breeding performance. J. Anim. Sci. 62: 672-680. thöùc aên heo naùi mang thai giai ñoaïn cuoái (105 ngaøy) Whittemore C.T., Franklin M.F., Pearce B.S., 1980. Fat changes in breeding sows. Animal Production. 31: 183 – 190. Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
nguon tai.lieu . vn