Xem mẫu

  1. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 22 NGHIEÂN CÖÙU SÖÏ SINH TRÖÔÛNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA MOÄT SOÁ GIOÁNG OÅI (Psidium guajava L.) TROÀNG TAÏI TRAÏI TRANG NOÂNG HUYEÄN PHUÙ GIAÙO, TÆNH BÌNH DÖÔNG STUDY ON THE GROWTH AND DEVELOPMENT OF SOME GUAVA CULTIVARS (PSIDIUM GUAJAVA L.) GROWN AT TRANG NONG FARM, PHU GIAO DISTRICT, BINH DUONG PROVINCE Nguyeãn Vaên Keá Boä moân Caây Löông Thöïc - Rau Hoa Quaû Khoa Noâng hoïc, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Email: drnvke@bdvn.vnd.net SUMMARY Ñieàu kieän sinh thaùi The experiment was carried out in 2002, at + Caùc yeáu toá khí haäu: Nhieät ñoä trung bình bieán Trang Nong farm, Tan Hiep village Phu Giao ñoäng töø 240 ñeán 280 C. Löôïng möa haøng naêm thay district Binh Duong province. Four guava cultivars ñoåi töø 1900 mm ñeán 2300 mm. Möa taäp trung nhieàu are TN 1 seedless, TN2, Xa ly nghe and Ruot hong töø thaùng 4 ñeán thaùng 11. AÅm ñoä khoâng khí töø 80 (reddish flesh guava). TN 1 and TN 2 cultivars ñeán 90%. Soá giôø naéng trong naêm thay ñoåi töø 2000 gave high yield and high quality, particularly TN ñeán 2100 giôø. 1 seedless has smooth bright green peel, the edible portion attained nearly 100% and has a high + Caùc yeáu toá ñaát ñai: ñaát ôû khu thí nghieäm vitamin C content (174 mg per 100 g flesh). thuoäc ñaát xaùm baïc maøu, thaønh phaàn cô giôùi nheï, Consumers pay high price for this new guava, caùt chieám 56%, thòt 8% vaø seùt 36%. Haøm löôïng 15,000 VND per kg compared to 2000 VND for ñaïm, laân, kali toång soá ñeàu thaáp, laàn löôït laø 0,07%, other cutivars. Details are shown in the text. 0,11% vaø 0,06%. Caùc nguyeân toá vi löôïng chæ ôû möùc trung bình ñeán thaáp. Ñaát ñai khu thí nghieäm thuoäc ÑAËT VAÁN ÑEÀ loaïi ñaát cao, möïc thuyû caáp trong muøa möa naèm caùch maët ñaát töø 1m ñeán 2m, muøa naéng 2m ñeán OÅi laø moät loaïi caây aên quaû nhieät ñôùi thuoäc hoï 4m, do ñoù loâ thí nghieäm khoâng caàn phaûi leân lieáp. Myrtaceae. Quaû oåi chöùa nhieàu chaát dinh döôõng, ñaëc bieät laø Vitamin C. OÅi thöôøng cho lôïi töùc cao Ñieàu kieän chaêm soùc qua vieäc tieâu thuï quaû töôi vaø cheá bieán. OÅi cuûa ta thöôøng coù nhieàu haït, phaåm chaát chöa ngon. Nhaèm + Nöôùc töôùi: Nguoàn nöôùc töôùi cho caây chuû yeáu tuyeån choïn caùc gioáng toát phuïc vuï vieäc phaùt trieån laø nöôùc keânh. Caây ñöôïc töôùi nöôùc ñònh kyø 2 laàn/1 caùc gioáng caây troàng môùi, môû roäng dieän tích, moät tuaàn vaøo muøa naéng. Muøa möa khoâng caàn töôùi. soá chuûng loaïi oåi nöôùc ngoaøi ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo troàng thöû nghieäm ñeå tìm hieåu khaû naêng sinh tröôûng, + Boùn phaân: Moãi goác oåi trong giai ñoaïn töø 5 – naêng suaát vaø phaåm chaát trong ñieàu kieän cuûa tænh 15 thaùng tuoåi boùn 100g NPK (16:16:8). Khi caây coù Bình Döông. traùi roä boùn hai loaïi phaân: NPK (16:16:8) vaø KCl vôùi tyû leä 2:1. Moät thaùng boùn 1 laàn xung quanh taùn VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP caây. Ngoaøi ra coøn boùn theâm 15 kg phaân gaø troän traáu uû hoai + xô döøa vôùi tyû leä 2:1:2 moãi 3 thaùng/ laàn. ÔÛ giai ñoaïn treân 15 thaùng tuoåi boùn 200 g NPK Phöông tieän (16:16:8) + 50 g ureâ moãi thaùng/laàn vaø 25 kg phaân + Ñòa ñieåm: Thí nghieäm ñöôïc boá trí taïi traïi gaø uû traáu hoai moãi 3 thaùng/laàn. Trang Noâng, thuoäc xaõ Taân Hieäp, huyeän Phuù Giaùo, tænh Bình Döông. + Bao traùi: Khi traùi lôùn ñoä 3cm tieán haønh bao traùi ñeå haïn cheá saâu haïi vaø naám beänh. Ñaõ söû duïng + Thôøi gian tieán haønh thí nghieäm: Caây gioáng bao nylon maøu traéng söõa, coù caét goùc ñeå traùnh uùng ñöôïc troàng baèng caønh chieát töø caùc caây meï nhaäp töø nöôùc. Thaùi naêm 2000, nhaân gioáng vaø troàng theo doõi töø 8/ 2001 ñeán 12/2002. Phaàn trình baøy trong baøi naøy + Caét tæa: Sau moãi ñôït thu hoaïch caét tæa caønh bao goàm caùc theo doõi töø thaùng 8/2002 ñeán thaùng 1/ taêm vaø caønh giaø ñeå taïo nhöõng töôïc môùi taïo hoa 2003. quaû haàu nhö quanh naêm. Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003 Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. HCM
  2. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 23 + Phoøng tröø saâu beänh: ñaõ söû duïng caùc loaïi 9,9 cm ( gioáng ruoät hoàng). Toác ñoä taêng tröôûng veà thuoá c nhö: Thane-M, Confidor, Tilt, Decis, chieàu cao caây giöõa caùc gioáng oåi coù söï khaùc bieät raát Antracol. Ngoaøi ra coøn söû duïng phaân boùn laù HPC- coù yù nghóa ôû möùc 0.01. Töông töï, toác ñoä taêng tröôûng B97. ñöôøng kính taùn cuûa caùc gioáng oåi bieán thieân töø 7,1 cm ñeán 10,7 cm/thaùng. Gioáng xaù lò ngheä coù toác ñoä Vaät lieäu taêng tröôûng ñöôøng kính taùn khoâng coù söï khaùc bieät so vôùi ñoái chöùng. Coøn hai gioáng oåi Thaùi toác ñoä Goàm coù 4 gioáng taêng tröôûng ñöôøng kính taùn chaäm. Toác ñoä taêng tröôûng chu vi goác khoâng coù söï khaùc bieät. Chi tieát + Xaù lò Thaùi khoâng haït (gioáng TN 1 = Trang ñöôïc trình baøy ôû baûng 1. noâng 1): daïng quaû daøi, to, hoaøn toaøn khoâng hoät, Chieàu cao caây vaø ñöôøng kính taùn ñaëc ruoät. + Xaù lò Thaùi coù haït (gioáng TN 2 = Trang noâng Sau 2 naêm troàng, maëc daàu oåi thöôøng ñöôïc baám 2): daïng quaû troøn ñeàu, to, côm daøy, ít hoät, ngoït ñoït, caét tæa caùc gioáng ñaõ ñaït ñöôïc chieàu cao laàn thôm. löôït laø 201, 193, 197 vaø 256 cm ñoái vôùi gioáng TN 1, TN 2, xaù lî ngheä vaø ruoät hoàng. Töông töï ñöôøng + Xaù lò ngheä, laáy töø mieàn taây Nam boä. kính taùn laàn löôït laø 194, 166, 284 vaø 248 cm. Caùc gioáng oåi VN trong thí nghieäm thöôøng coù taùn to + Ruoät hoàng: gioáng ñoái chöùng, laáy töø mieàn taây hôn oåi Thaùi do loùng cuûa oåi Thaùi hôi ngaén hôn oåi Nam boä. VN. Noùi caùch khaùc laù oåi Thaùi moïc xít hôn treân caønh. Ñoä cao phaân caønh cuûa caùc gioáng oåi Thaùi töø Thí nghieäm ñöôïc boá trí theo kieåu hoaøn toaøn 17 ñeán 19 cm so vôùi oåi VN laø töø 20 ñeán 21 cm. ngaãu nhieân ñôn yeáu toá, 5 laàn laäp laïi. Ñaëc ñieåm cuûa laù (baûng 2) KEÁT QUAÛ THAÛO LUAÄN Laù cuûa caùc gioáng oåi coù chieàu daøi/chieàu roäng gaàn töông ñöông nhau. Ñieåm khaùc bieät laø laù oåi khoâng Toác ñoä phaùt trieån veà chieàu cao vaø taùn caây hoät TN1 thöôøng ngaén hôn vaø roäng hôn neân laù baøu Qua 6 thaùng khaûo saùt (töø 1/8 ñeán 31/1/2002) toác hôn, laù ngaén maø soá caëp gaân nhieàu neân gaân phuï ñoä taêng tröôûng chieàu cao caây ôû caùc gioáng oåi bieán cuûa laù xeáp xít hôn. Laù oåi khoâng hoät deã nhaän ra ôû thieân töø 7,4 cm (gioáng xaù lò Thaùi khoâng haït) ñeán choã laù ngaén hôn, roäng hôn neân baøu hôn. Baûng 1. Toác ñoä taêng tröôûng cuûa caùc gioáng oåi (ÑV: cm/thaùng) Gioáng oåi Chieàu cao Ñöôøng kính taùn Chu vi goác 7,4 b 7,1 b TN 1 (khoâng hoät) 1,1 9,1 ab 7,8 b TN 2 (coù hoät) 1,2 9,7 a 10,7 a Xaù lî ngheä 1,2 9,9 a 9,5 ab Ruoät hoàng 1,2 Caùc giaù trò trung bình cuûa toác ñoä taêng tröôûng chieàu cao caây vaø ñöôøng kính taùn ôû coät 2, coät 3 theo sau neáu khoâng cuøng maãu töï coù söï khaùc bieät raát coù nghóa ôû möùc ñoä p = 0.01, Cv = 11.42%, giaù trò LSD =1.907 vaø Cv =20.52%, giaù trò LSD = 3.212 Baûng 2. Ñaëc ñieåm laù cuûa 4 gioáng oåi. Daøi Roäng Daøi cuoáng Gioáng Daøi/Roäng Soá caëp gaân (cm) (cm) (cm) TN 1 (khoâng hoät) 12,8 7,2 0,7 1,77 15 TN 2 (coù hoät) 14,3 6,4 0,7 2,24 14 Xaù lò ngheä 13,4 6,4 0,7 2,07 15 Ruoät hoàng 15,1 6,7 0,7 2,25 14 Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003
  3. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 24 Söï ra hoa vaø ñaëc ñieåm cuûa hoa Ñaëc ñieåm cuûa hoa (baûng 4) Söï ra Hoa Caùc gioáng oåi khaûo saùt coù chung ñaëc ñieåm laø hoa maøu traéng. Sau baám ñoït khoaûng 1 thaùng caùc gioáng seõ ra hoa. Ñaùnh daáu vaø theo doõi lieân tuïc trong ñôït ra Gioáng oåi TN 2 coù ñöôøng kính hoa nôû lôùn nhaátø: hoa töø 13/9 ñeán 4/11, dieãn tieán veà soá löôïng hoa ra 3,8 cm. Hoa cuûa gioáng TN 1 nhoû hôn, chæ ñoä 3,5 ñöôïc lieät keâ ôû baûng 3. cm, gioáng ruoät hoàng vaø xaù lò ngheä laø 3,4 cm. Söï thuï quaû vaø thôøi gian nuoâi quaû (baûng 5) Caùc gioáng oåi khaûo saùt ra hoa haàu heát caùc thaùng trong naêm, nghóa laø chuùng ra hoa lieân tuïc tuøy theo söï baám ñoït vaø boùn phaân. Thôøi gian ra hoa sau khi Tyû leä hoa thuï cuûa caùc gioáng oåi VN cao hôn oåi xöû lyù (baám ñoït) ôû caùc gioáng cuõng khaùc nhau bieán Thaùi ñaït ñöôïc treân 70% so vôùi oåi Thaùi chæ 53 %. ñoäng töø 29 ngaøy (ruoät hoàng) ñeán 40 ngaøy (xaù lò Tieáp sau ñoù laø thôøi kyø ruïng quaû non, trong thôøi kyø ngheä), ôû gioáng TN1 vaø gioáng TN 2 laàn löôït laø 36 naøy haàu nhö taát caû caùc gioáng oåi ñeàu ruïng quaû khaù ngaøy vaø 32 ngaøy. Soá hoa tích luyõ treân caùc gioáng coù nhieàu, nguyeân nhaân laø do dinh döôõng, thôøi tieát vaø söï khaùc bieät raát coù yù nghóa ôû möùc ñoä 0.01 so vôùi saâu beänh. Thôøi gian nuoâi quaû coù söï khaùc nhau giöõa ñoái chöùng veà maët thoáng keâ, gioáng TN2 ra hoa deã caùc gioáng. Caùc gioáng oåi Thaùi môùi nhaäp coù thôøi gian nhaát vaø nhieàu nhaát. nuoâi quaû ngaén hôn töø 10 ñeán 17 ngaøy. Baûng 3. Soá hoa tích luyõ treân moãi gioáng Ngaøy theo doõi (soá hoa treân caây) Gioáng 13/9 21/9 28/9 6/10 14/10 21/10 28/10 4/11 132 c TN 1 34,2 43,4 55,6 66,8 75,8 89,4 106,2 223,6a TN 2 49,2 61, 2 81,8 112,6 153 193,4 214, 4 26,4 d Xaù lò ngheä 5,2 8,6 11 14,8 18,2 23,8 25,6 189,4 b Ruoät hoàng 38,4 47,2 56,4 71 106,2 168,4 185 Caùc giaù trò trung bình cuûa ñoä cao phaân caønh ôû coät 9 theo sau neáu khoâng cuøng maãu töï coù söï khaùc bieät raát coù nghóa ôû möùc ñoä p = 0.01,Cv = 8.11%, giaù trò LSD =21.42 Baûng 4. Ñaëc ñieåm cuûa hoa Gioáng Maøu saéc Ñöôøng kính hoa nôû Soá hoa/naùch laù Soá caùnh hoa TN 1 (khoâng hoät) Traéng 3,5 1–4 6 TN 2 (coù hoät) Traéng 3,8 1–4 6 Xaù lò ngheä Traéng 3,4 1–5 5–6 Ruoät hoàng Traéng 3,4 1–5 5–7 Baûng 5. Thôøi gian nuoâi quaû Ra hoa-Quaû thuï Quaû thuï- Quaû thuï- Toång thôøi gian Gioáng (ngaøy) Ruïng sinh lyù (ngaøy) Thu hoaïch (ngaøy) (ngaøy) TN 1 (khoâng hoät) 28 9 91 119 TN 2 (coù hoät) 38 10 84 122 Xaù lò ngheä 29 8 110 139 Ruoät hoàng 26 6 101 129 Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003 Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. HCM
  4. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 25 Ñaëc ñieåm quaû cuûa quaû. Caùc gioáng oåi khaûo saùt ñeàu coù tyû leä naøy cao, do ñoù chuùng coù vò töø chua ngoït ôû oåi TN 1 ñeán Vaät lyù: vò ngoït ôû caùc gioáng coøn laïi. Vò ngoït hay laït tuøy thuoäc vaøo gioáng, phaân boùn vaø muøa vuï. Trong muøa - Kích thöôùc vaø troïng löôïng quaû: baûng 6 trình möa thöôøng quaû coù vò laït hôn. Ñoä ngoït cuûa caùc gioáng baøy chi tieát kích thöôùc vaø troïng löôïng quaû cuûa 4 ñöôïc xeáp theo thöù töï taêng daàn nhö sau: Xaù lò Thaùi gioáng oåi thí nghieäm. OÅi khoâng hoät TN 1 coù troïng khoâng haït, xaù lò ngheä, ruoät hoàng vaø xaù lò Thaùi coù löôïng cao hôn oåi xaù lò ngheä vaø ruoät hoàng, chuùng haït. Gioáng TN 1 coù vò ngoït chua, giaøu vitamin C phaân bieät khaù deã daøng vôùi caùc gioáng oåi coøn laïi laø nhaát trong 4 thöù tham gia thí nghieäm, doøn, deã aên. quaû coù daïng thon daøi. Gioáng TN 2 coù quaû troøn ñeàu, Thöôøng muøi vò trôû neân ngon, côm doøn ngoït sau to, ñaây laø gioáng oåi coù troïng löôïng quaû trung bình khi thu haùi khoaûng 3 ngaøy. Gioáng TN 2 vitamin C naëng nhaát trong 4 gioáng thí nghieäm. Caây laïi raát tuy ít, haøm löôïng acid höõu cô thaáp nhöng thòt quaû sai quaû, ñieàu naøy seõ daãn ñeán naêng suaát cao. daøy, doøn vaø thôm. Caùc gioáng xaù lî ngheä vaø ruoät hoàng cuõng coù haøm löôïng vitamin C cao, tuy nhieân - Phaàn voû quaû: caùc gioáng oåi ñöôïc khaûo saùt khi do nhieàu hoät, thòt moûng neân ít haáp daãn hôn. Chi quaû chín ñeàu coù ñoä laùng nhö nhau. Khi quaû chín tieát ñöôïc trình baøy ôû baûng 7. maøu saéc voû khaùc nhau tuyø theo gioáng. Xanh vaøng ñoái vôùi gioáng oåi ruoät hoàng, xanh nhaït ñoái vôùi caùc - Saâu beänh haïi: gioáng nhö nhieàu loaïi quaû khaùc, gioáng coøn laïi. oåi hay bò nhieãm ruoài traùi caây vaø saâu ñuïc quaû, vì theá khi quaû lôùi ñoä 2-3 cm thì caàn boïc quaû baèng tuùi keo - Phaàn thòt quaû: oåi ruoät hoàng coù thòt quaû ñoû döïng, moät vaät lieäu toát laøm quaû thoaùng khí. Neáu nhaït, caùc gioáng coøn laïi coù thòt quaû traéng ngaø. Rieâng boïc baèng bao nylon thì caàn caét goùc phía döôùi ñeå gioáng oåi TN 1 ñaëc ruoät. Khaùc vôùi gioáng oåi Maõ Lai traùnh quaû bò uûng nöôùc. khoâng hoät tröôùc ñaây ôû caùc ñieåm sau: quaû daøi thay Naêng suaát vì troøn, da quaû laùng thay vì saàn xuøi, khoâng coù loõm ñen ôû giöõa quaû khi boå doïc. Nhôø khoâng hoät neân tæ phaàn aên ñöôïc ñaït 96-97% (neáu goït boû voû), caùc gioáng Do söï thu hoaïch oåi raûi raùc nhieàu thaùng trong khaùc chæ ñaït 60-70%. Ñaây laø ñieåm coù lôïi vì khoâng naêm neân vieäc xaùc ñònh naêng suaát cuoái cuøng phaûi nhöõng taêng tæ phaàn aên ñöôïc maø coøn taïo söï haáp caàn moät thôøi gian daøi. Qua 6 thaùng theo doõi gioáng daãn hôn. Ngöôøi aên seõ aên ñöôïc gaàn 100% maø laïi ôû naêm thöù 2, gioáng TN 1 thu ñöôïc trung bình 10,7 khoâng sôï bò maéc hoät. kg/caây; TN 2: 25,3 kg, ruoät hoàng 15 kg vaø xaù lî ngheä 9 kg/caây. Hieän nay traïi chæ tieâu thuï ñöôïc oåi Hoùa hoïc: TN 1 vì khoâng hoät vaø coù phaåm chaát cao, ñaõ baùn vôùi gía 10000 -15000 ñ/kg, caùc gioáng coøn laïi gía Tyû leä giöõa ñöôøng toång soá vaø acid höõu cô laø moät bieán ñoäng quanh möùc 2000 ñ/kg. trong nhöõng caùc yeáu toá quyeát ñònh vò chua ngoït Baûng 6. Kích thöôùc vaø troïng löôïng quaû Gioáng oåi Cao (cm) Roäng (cm) Troïng löôïng (g) Hình daïng TN 1 (khoâng hoät) 10,1 10,7 459,3 Thon daøi TN 2 (coù hoät) 9,1 11,9 618,8 Troøn ñeàu Xaù lò ngheä 8,9 8,4 430,5 Troøn Ruoät hoàng 8,7 8,5 445,0 Quaû leâ Baûng 7. Ñaëc tính hoaù hoïc cuûa quaû: (Tính cho 100g thòt quaû) Ñöôøng Ñöôøng Acid höõu cô Ñöôøng TS/acid Vitamin C Gioáng Muøi vò toång soá (g) khöû (g) (g) höõu cô (mg) TN 1 10,3 5,2 0,40 25,8 174 Ngoït chua TN 2 9,9 2,8 0,26 38,1 52 Ngoït thôm Xaù lò ngheä 10,8 5,3 0,29 37,2 129 Ngoït thôm Ruoät hoàng 11,9 5,7 0,32 37,2 141 Ngoït thôm (Phaân tích taïi trung taâm phaân tích thí nghieäm ÑHNL) Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003
  5. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 26 KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ TAØI LIEÄU THAM KHAÛO BUØI THÒ HOØA, 2003. Nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm Qua theo doõi ñaõ coù theå keát luaän: gioáng oåi (Psidium guajava L.) vaø tìm hieåu moät soá kyõ thuaät taïo hoa quaû cho gioáng oåi xaù lò Thaùi khoâng Gioáng oåi TN 1 thích hôïp vôùi ñieàu kieän troàng haït. Luaän Vaên toát nghieäp. Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP cuûa Bình Döông noùi rieâng vaø caùc tænh phía Nam HCM. Chöa xuaát baûn. noùi chung (vì traïi ñaõ baùn gioáng cho nhieàu tænh töø Caàn Thô ñeán Nha Trang). Chuùng ñaõ cho hoa quaû, ÑÖÔØNG HOÀNG DAÄT, 2000. Ngheà laøm vöôøn caây söï thuï quaû khaù toát, hình thaùi vaø phaåm chaát quaû aên quaû ba mieàn. Nhaø xuaát baûn Vaên hoaù Daân toäc. ñaït yeâu caàu, vò chua ngoït, giaøu vitamin C vaø nhaát laø ñöôïc ngöôøi tieâu duøng chaáp nhaän qua vieäc tieâu TOÂN THAÁT TRÌNH, 2000. Tìm hieåu veà caùc loaïi thuï deã daøng vôùi gía cao. Gioáng oåi khoâng hoät môùi caây aên traùi coù trieån voïng xuaát khaåu.Nhaø xuaát baûn TN1 deã ra hoa, chæ sau troàng khoaûng 3-4 thaùng, vaø trong voøng moät naêm ñaõ cho thu lôïi nhö vaäy söï Noâng nghieäp TP. Hoà Chí Minh hoaøn voán raát mau. Moät caùch töï phaùt gioáng oåi naøy ñaõ ñöôïc moät soá nhaø vöôøn mua troàng khu vöïc hoùa ôû MITRA S.K. and T.K. BOSE, 1986. Chapter 6; Guava in Fruits Tropical and subtropical. nhieàu ñòa phöông khaùc nhau. LÔØI CAÛM TAÏ NGUYEÃN VAÊN KEÁ, Y. Tanaka. 1997. Tropical fruits in South Vietnam. AA Foundation. Bangkok Chaân thaønh caùm ôn söï giuùp ñôõ cuûa coâng ty Trang Thailand. Noâng, ñaøi tieáng noùi nhaân daân TP. HCM, ñaøi truyeàn hình VN ñaõ phaùt soùng; caùc kyõ sö, caùc sinh vieân vaø ROBERTO E. CORONEL, 1996. Promising fruits coâng nhaân tham gia thí nghieäm taïi traïi Trang Noâng of the Philippines. University of the Philippines ôû xaõ Taân Hieäp huyeän Phuù Gíaùo, tænh Bình Döông. at Los Banos. Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003 Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP. HCM
nguon tai.lieu . vn