Xem mẫu

  1. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 22 ÑAÙNH GIAÙ HIEÄU QUAÛ CUÛA MOÂ HÌNH CANH TAÙC 2 LUÙA - ÑAÄU NAØNH VAØ 2 LUÙA - ÑAÄU NAØNH - CAÙ TREÂN NEÀN ÑAÁT 3 VUÏ LUÙA TAÏI TAM BÌNH, VÓNH LONG 2004-2007 EVALUATION THE EFFECT OF 2 RICE – SOYBEAN AND 2 RICE – SOYBEAN – FISH CROPPING SYSTEMS ON THREE RICE SOIL IN TAM BINH DISTRICT, VINH LONG PROVINCE 2004-2007 Nguyeãn Vaên Quang Sôû Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo Vónh Long Ñieän thoaïi: 0913.889174 keát hôïp so vôùi moâ hình truyeàn thoáng, troàng 3 vuï ABSTRACT luùa/naêm. Muïc tieâu ñeà taøi laø ñaùnh giaù hieäu quaû kinh teá cuûa vieäc luaân canh caây ñaäu naønh vaø luaân Rice-soybean and rice-soybean-fish cropping canh caây ñaäu naønh keát hôïp vôùi nuoâi caù treân neàn systems were introduced to compare with ñaát luùa 3 vuï ôû ñòa phöông. current three rices cropping system in Tam Binh district, Vinh Long province from 2004 to 2007. VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP Crop yield, production cost, gross return, net return, benefit cost ratio and some major soil + Choïn ñieåm nghieân cöùu: Thí nghieäm ñöôïc characteristics were recorded and analyzed. thöïc hieän taïi huyeän Tam Bình, tænh Vónh Long Results showed that rice-soybean and rice- töø naêm 2004-2006. Caùc moâ hình thöïc hieän goàm soybean-fish were more efficient than rices coù: (1) Moâ hình 3 vuï Luùa (L-L-L) bao goàm: Luùa cropping system. Rice yields in rice-soybean and Ñoâng Xuaân (ÑX) - Luùa Xuaân Heø (XH) - Luùa Heø rice-soybean-fish systems were significantly Thu (HT), (2) Moâ hình Luùa-Maøu (L-M) bao goàm: higher than in rices cropping system due to the Luùa Ñoâng Xuaân – ñaäu naønh Xuaân Heø - Luùa Heø effect of soybean residue in Spring-Summer crop. Thu vaø (3) Moâ hình Luùa-Maøu-Caù (L-M-C) bao goàm: In addition, fish of rice-soybean-fish system Luùa Ñoâng Xuaân - ñaäu naønh Xuaân Heø - Luùa Heø provided more income for farmer in the flooding Thu - nuoâi caù. Moãi moâ hình coù 3 hoä thöïc hieän, period compared to the others. Both profit of dieän tích trung bình laø 0,52 ha/hoä. Caùc gioáng luùa rice-soybean and rice-soybean-fish were ñöôïc thí nghieäm: Jasmine, Haøm traâu, OM 1490, significantly higher than rice cropping system. OM 576, OM 536 vaø TNÑB 100; gioáng ñaäu naønh Soybean rotations enrich soil nitrogen content MTÑ 176; vaø caùc loaøi caù cheùp, caù roâ phi, caù meø (Nts), and soil ammonium (NH4+) and available vinh, vôùi maät ñoä 1 con/m2. Phosphate (P2O5). In summary, rice-soybean and rice-soybean-fish cropping system should be + Phöông phaùp thu thaäp vaø phaân tích soá lieäu: developed in Tam Binh for economical and Taát caû caùc thoâng tin veà chi phí, naêng suaát vaø lôïi sustainable farming system development. nhuaän ñöôïc ghi nhaän baèng soå nhaät kyù ñöôïc giao cho moãi hoä. Soá lieäu ñöôïc thu thaäp duøng ñeå phaân Keyword: Three rice cropping system, rice- tích phöông sai (Anova), kieåm ñònh Duncan, so soybean, rice-soybean-fish, yield, production cost saùnh trung bình baèng phaàn meàm SPSS 13.5. ÑAËT VAÁN ÑEÀ + Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù goàm coù: Naêng suaát (NS), toång chi (TC), toång thu (TT), lôïi nhuaän Huyeän Tam Bình ñöôïc ñaùnh giaù laø huyeän (LN), saûn löôïng/ha/naêm (SL), hieäu quaû ñoàng voán ngheøo nhaát tænh Vónh Long. Phaàn lôùn dieän tích (HQÑV). Chæ tieâu theo doõi treân ñaát: Ñaïm toång ñaát troàng caây löông thöïc cuûa huyeän ñoäc canh 2- soá (Nts) (Kieldahl), Amonium (NH4+) (Kieldahl) 3 vuï luùa (46.170,5 ha - 46.320,4 ha) (Nieân giaùm vaø Laân deã tieâu (P2O5) (Bray II). thoáng keâ Tam Bình, 2005). Ñoäc canh caây luùa ñaõ khoâng laøm naêng suaát taêng, ngöôïc laïi, coøn coù xu KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN höôùng ngaøy caøng giaûm. Moâ hình ñang ñöôïc choïn löïa laø thay theá vuï luùa Xuaân Heø thaønh vuï troàng So saùnh hieäu quaû caùc moâ hình caáy ngaén ngaøy khaùc vaø coù theå keát hôïp vôùi nuoâi troàng thuûy saûn ñeå mang laïi thu nhaäp theâm cho Baûng 1 cho thaáy, naêng suaát luùa ÑX vaø HT ôû ngöôøi daân. Chính vì vaäy, ñeà taøi naøy ñöôïc thöïc moâ hình (L-M vaø L-M-C) thöôøng cao vaø khaùc bieät hieän nhaèm chöùng minh hieäu quaû cuûa caùc moâ hình Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  2. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 23 Baûng 1. Hieäu quaû kinh teá giöõa moâ hình L-M vaø L-M-C so vôùi L-L-L Haïng muïc Moâ hình L-L-L Moâ hình L-M Moâ hình L-M-C TB F Luùa ÑX NS (t/ha) 5,99 b 6,20 ab 6,48 a 6,22 * Giaù (ñ/kg) 2.206 2.406 2.350 2.320 ns TT (tr.ñ/ha) 13,20 14,96 15,22 14,46 ns TC (tr.ñ/ha) 4,58 a 3,53 b 3,14 b 3,75 ** LN (tr.ñ/ha) 8,62 b 11,43 a 12,08 a 10,71 * HQÑV 1,88 b 3,24 a 3,84 a 2,99 * Luùa, ñaäu naønh* XH NS (t/ha) 4,69 2,59 2,00 - - Giaù (ñ/kg) 2.189 5.289 5.295 - - TT (tr.ñ/ha) 10,24 13,74 10,62 11,54 ns TC (tr.ñ/ha) 5,03 a 4,06 b 4,55 ab 4,55 * LN (tr.ñ/ha) 5,22 b 8,92 a 6,08 ab 6,74 * HQÑV 1,04 b 2,39 a 1,33 b 1,59 * Luùa HT NS (t/ha) 2,54 b 4,98 a 4,88 a 4,13 * Giaù (ñ/kg) 2.361 2.389 2.483 2.411 ns TT (tr.ñ/ha) 6,07 b 11,95 a 12,12 a 10,05 * TC (tr.ñ/ha) 4,05 3,40 3,62 3,69 ns LN (tr.ñ/ha) 2,02 b 8,55 a 8,50 a 6,36 ** HQÑV 0,50 b 2,51 a 2,35 a 1,79 * Vuï caù NS (t/ha) - - - 4,88 - TT (tr.ñ/ha) - - - 12,12 - TC (tr.ñ/ha) - - - 3,62 - LN (tr.ñ/ha) - - - 8,5 - HQÑV - - - 2,6 - Toång moâ hình NS luùa (t/ha) 13,22 a 11,18 b 11,36 b 11,92 *** NS ñaäu naønh (kg/ha) - 2.585 a 2.002 b 2.294 * NS caù (kg/ha) - - 965 965 - TT (tr.ñ/ha) 29,52 c 40,65 b 48,25 a 39,47 *** TC (tr.ñ/ha) 13,66 b 10,99 c 15,64 a 13,43 *** LN (tr.ñ/ha) 15,86 b 28,90 a 32,63 a 25,79 *** HQÑV 1,20 c 2,73 a 2,11 b 2,01 *** ns: khoâng coù yù nghóa thoáng keâ; *: coù yù nghóa thoáng keâ 5%; **: coù yù nghóa thoáng keâ 1%; ***: coù yù nghóa thoáng keâ 0,1% Trong cuøng 1 haøng nhöõng maãu töï gioáng nhau khoâng khaùc bieät ôû möùc ñoâ 5% qua pheùp thöû Duncan Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  3. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 24 coù yù nghóa 5% so vôùi moâ hình L-L-L. Toáng saûn nhuaän caû naêm taêng coù yù nghóa thoáng keâ 5%. Nhìn löôïng luùa cuûa L-L-L (13,22 t/ha) khaùc bieät coù yù chung, söï taêng coù yù nghóa naøy laø do giaù luùa bieán nghóa thoáng keâ 5% so vôùi L-M (11,18 t/ha) vaø L- ñoäng vaø taêng qua caùc naêm troàng. Giaù luùa 2.460 M-C (11,36 t/ha), tuy nhieân ôû L-M vaø L-M-C chæ ñ/kg (2006) cao hôn 2.100 ñ/kg (2004) vaø 2.200 laø naêng suaát cuûa 2 vuï ÑX vaø HT. Nhôø taùc ñoäng ñ/kg (2005) khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5%. cuûa vuï maøu, cho neân naêng suaát vuï HT cuûa luùa ôû + Moâ hình L-M: moâ hình L-M khoâng coù söï L-M ñaït 4,98 t/ha vaø L-M-C ñaït 4,88 t/ha, cao khaùc bieät veà naêng suaát, nhöng quan saùt döõ lieäu hôn gaáp 2 laàn so vôùi L-L-L (2,54 t/ha). Chính vì cho thaáy naêng suaát luùa vaø ñaäu naønh ôû caùc vuï tranh thuû ñöôïc thôøi gian ñaát khoâ thoaùng ôû vuï troàng coù xu höôùng taêng cao qua caùc naêm. Coù söï ñaäu naønh ñaõ giuùp caùc quaù trình khoaùng hoùa ñöôïc bieán ñoäng giaù caû qua caùc naêm, töø ñoù thu nhaäp vaø thöïc hieän, laøm ñaát toát hôn vaø naêng suaát luùa ñaït lôïi nhuaän qua caùc naêm cuõng khaùc bieät nhau coù yù cao hôn. nghóa thoáng keâ 5%. Naêm sau thöôøng coù toång thu Qua toång keát, so saùnh naêng suaát vaø lôïi nhuaän vaø lôïi nhuaän cao hôn naêm tröôùc. Moâ hình L-M caû naêm ôû töøng moâ hình, saûn löôïng luùa cuûa moâ naêm 2006 coù lôïi nhuaän cao vaø khaùc bieät coù yù hình L-L-L cao vaø khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ nghóa 5% so vôùi caùc naêm tröôùc. Ñieàu quan troïng 5% so vôùi L-M vaø L-M-C, nhöng buø laïi 2 moâ hình cuûa moâ hình L-M laø taùc duïng töø vuï ñaäu naønh L-M vaø L-M-C ñöôïc thu nhaäp theâm ñaäu naønh vaø mang laïi. Naêng suaát cuûa luùa vuï HT cuûa moâ hình caù, giaù trò saûn phaåm cuûa 2 loaïi naøy cao gaáp >2 L-M ñaït trung bình 4,98 t/ha vaø giuùp naâng saûn laàn giaù trò cuûa luùa (Baûng 1). löôïng luùa 11,18 (t/ha/naêm). + Moâ hình L-M-C: Moâ hình L-M-C laø söï phoái - Toång thu nhaäp cuûa naêm ôû moâ hình L-M-C cao nhaát (48,25 trieäu ñoàng/ha) khaùc bieät coù yù hôïp giöõa vieäc troàng luaân canh 1 vuï keát hôïp vôùi nghóa 5% so vôùi moâ hình L-M (40,65 trieäu ñoàng/ nuoâi caùc loaøi caù treân ruoäng luùa. Naêng suaát luùa, ha) vaø L-L-L (29,52 trieäu ñoàng/ha). Moâ hình L- ñaäu naønh vaø caù khoâng thay ñoåi qua caùc naêm thöïc L-L cho toång thu nhaäp thaáp nhaát vaø khaùc bieät hieän. Caây luùa coù naêng suaát trung bình laø 6,48 t/ coù yù nghóa thoáng keâ 5% so vôùi 2 moâ hình L-M vaø ha (ÑX) vaø 4,88 t/ha (XH), ñaäu naønh laø 2 t/ha vaø L-M-C (Baûng 1). caù 965 kg/ha. Toång naêng suaát luùa caû naêm cuõng khoâng thay ñoåi qua caùc naêm troàng, trung bình - Toång chi giöõa caùc moâ hình cuõng khaùc nhau ñaït 11,36 (t/ha/naêm). Moâ hình L-M-C, ñaõ taän coù yù nghóa thoáng keâ 5%, tuøy theo möùc ñoä ñaàu tö duïng ñöôïc lôïi ích töø vuï troàng ñaäu naønh vaø thôøi vaø soá ñoái töôïng thöïc hieän trong moâ hình. Moâ gian ñaát ngaäp luõ ñeå boå xung theâm 1 vuï caù (lôïi hình L-M-C coù möùc ñaàu tö cao nhaát (15,64 trieäu nhuaän töø caù ñaït 5,97 trieäu ñoàng/ha/naêm), ñaõ goùp ñoàng/ha) keá ñeán L-L-L (13,66 trieäu ñoàng/ha) vaø phaàn taêng lôïi nhuaän chung cuûa moâ hình L-M-C. thaáp nhaát laø moâ hình L-M (10,99 trieäu ñoàng/ha) Coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5% veà lôïi (Baûng 1). nhuaän cuûa L-M-C qua caùc naêm troàng, naêm sau thöôøng coù lôïi nhuaän cao hôn naêm tröôùc, tuy - Lôïi nhuaän töø moâ hình L-M-C (32,89 trieäu HQÑV khoâng coù khaùc bieät coù yù nghóa 5% qua ñoàng/ha) vaø moâ hình L-M (28,90 trieäu ñoàng/ha) caùc naêm (Baûng 2). cao hôn vaø khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5% so Caùc chæ tieâu veà hoùa hoïc ñaát vôùi moâ hình L-L-L (15,86 tr.ñ/ha). Giöõa 2 moâ hình L-M-C vaø L-M, tuy coù söï khaùc bieät veà toång thu, nhöng lôïi nhuaän khoâng khaùc bieät nhau coù yù nghóa Söï thay ñoåi veà tình traïng dinh döôõng vaø vaät thoáng keâ 5%, bôûi vì chi phí töø moâ hình L-M-C lyù ñaát cuõng laø mong muoán chính cuûa moâ hình coù cuõng cao hôn so vôùi caùc moâ hình khaùc (Baûng 1). keá t hôï p vôù i vieä c troà n g ñaä u naø n h. Theo Ponnamperuma (1985), ruoäng thaâm canh luùa 2- - HQÑV trong 1 naêm cuûa moâ hình L-M (2,73) 3 vuï/naêm thì nöôùc ñöôïc giöõ ngaäp lieân tuïc gaây coù hieäu quaû hôn so vôùi 2 moâ hình L-M-C (2,11) vaø neân hieän töôïng laày thuïc, cho neân ñoä phì vaät lyù L-L-L (1,20) coù yù nghóa thoáng keâ 5%. Caû 2 moâ cuûa ñaát ñöôïc ñaùnh giaù thuoäc loaïi trung bình. Canh hình L-M vaø L-M-C ñeàu coù hieäu quaû ñoàng voán taùc 3 vuï luùa lieân tuïc, noâng daân chæ boùn phaân voâ cao vaø khaùc bieät so vôùi L-L-L ôû möùc thoáng keâ 5% cô maø khoâng chuù yù ñeán phaân höõu cô thì ñaát seõ (Baûng 1). bò baïc maøu, maát caáu truùc, rôøi raïc vaø naêng suaát caây troàng giaûm maïnh. Do ít coù thôøi gian nghæ Naêng suaát vaø hieäu quaû kinh teá qua caùc naêm giöõa 2 vuï giuùp ñaát khoaùng hoaù, daãn ñeán thieáu oxy neân laøm chaäm söï phaân huyû lignin, phenol + Moâ hình L-L-L: Baûng 2 cho thaáy toång naêng vaø söï tích luyõ caùc hôïp chaát phenol khoâng coù lôïi suaát vaø toång chi phí caû naêm cuûa L-L-L qua 3 naêm cho söï phaùt trieån cuûa caây troàng vaø khoaùng hoaù thöïc hieän khoâng taêng, nhöng toång thu vaø lôïi ñaïm trong ñaát (Olk et al.,1996). Theo Ngoâ Ngoïc Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  4. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 25 Baûng 2. Hieäu quaû kinh teá qua caùc naêm cuûa moâ hình L-L-L, L-M vaø L-M-C Haïng muïc Naêm TB F 2004 2005 2006 Moâ hình L-L-L NS luùa (t/ha) 12,53 13,47 13,65 13,22 ns Giaù (ñ/kg) 2.100b 2.200b 2.460a 2.250 * TT (trieäu ñoàng/ha) 26,10b 29,45ab 32,99a 29,52 * TC (trieäu ñoàng/ha) 13,53 13,50 13,94 13,66 ns LN (trieäu ñoàng/ha/naêm) 12,57b 15,95ab 19,05a 15,86 * HQÑV 0,93 1,18 1,37 1,16 ns Moâ hình L-M NS luùa (t/ha) 10,80 11,13 11,60 11,18 ns NS ñaäu naønh (kg/ha) 2,42 2,68 2,66 2,59 - TT (trieäu ñoàng/ha) 33,59c 40,06b 48,31a 40,65 * TC (trieäu ñoàng/ha) 10,84 10,99 11,14 10,99 ns LN (trieäu ñoàng/ha/naêm) 22,75c 29,07b 37,17a 29,66 * HQÑV 2,10b 2,64ab 3,34a 2,69 * Moâ hình L-M-C NS luùa (t/ha) 11,37 11,33 11,37 11,36 ns NS ñaäu naønh (t/ha) 1,87 2,08 2,06 2,00 - NS caù (kg/ha) 0,97 0,89 1,04 965 - TT (trieäu ñoàng/ha) 43,46c 47,29b 54,01a 48,25 * TC (trieäu ñoàng/ha) 14,80 14,51 17,59 15,64 ns LN (trieäu ñoàng/ha/naêm) 28,66c 32,78ab 36,41a 32,62 * HQÑV 1,94 2,26 2,07 2,09 ns ns: khoâng coù yù nghóa thoáng keâ; *: coù yù nghóa thoáng keâ 5% Trong cuøng 1 haøng nhöõng maãu töï gioáng nhau khoâng khaùc bieät ôû möùc ñoâ 5% qua pheùp thöû Duncan caáp ñoä khaù giaøu (Ngoâ Ngoïc Höng, 2004), nhöng Höng (2004) thì luaân canh caây troàng hôïp lyù treân vieäc troàng luùa 3 vuï seõ laøm haøm löôïng N ts trong moät dieän tích ñaát seõ laøm thay ñoåi thöôøng xuyeân ñaát ngaøy caøng suy giaûm (Hình 1a vaø 1b). kieåu canh taùc, löôïng vaø daïng phaân boùn söû duïng, vì vaäy maø coù theå duy trì vaø laøm taêng ñoä phì cuûa + NH4+ trong ñaát: NH4+ laø saûn phaåm cuûa quaù ñaát. Thí nghieäm cuõng coù keát quaû töông töï, coù söï trình amonion hoùa trong tieán trình khoaùng hoùa thay ñoåi coù yù nghóa veà caùc chæ tieâu ñaát nhö: Nts, ñaïm (Voõ Thò Göông, 2004). Qua thôøi gian thöû P2O5, NH 4+. nghieäm cho thaáy, löôïng NH 4+ ñöôïc khoaùng hoùa ôû moâ hình L-L-L giaûm coù yù nghóa thoáng keâ 5% + Nts trong ñaát: Moâ hình L-L-L, Nts coù chieàu töø 23,1 mg/kg (2004) xuoáng 14,55 mg/kg (2007). höôùng giaûm maïnh coù yù nghóa thoáng keâ 5%, Nts Ngöôïc laïi, 2 moâ hình L-M vaø L-M-C coù löôïng (2004) laø 0,33% vaø N ts (2007) laø 0,24%. Ngöôïc NH4+ taêng coù yù nghóa thoáng keâ 5% (taêng 2-3 laàn) laïi, moâ hình L-M-C Nts (2004) laø 0,22% vaø Nts so vôùi thôøi gian ñaàu (Hình 2a vaø 2b). Haøm löôïng (2007) laø 0,35%, taêng coù yù nghóa thoáng keâ 5%. NH4+ ôû 2 moâ hình L-M vaø L-M-C taêng coù yù nghóa Moâ hình L-M coù Nts (2004) laø 0,27% vaø Nts (2007) 5% qua caùc naêm 2004 vaø 2007, L-M töø 8,34 mg/ laø 0,24%, khoâng khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ kg (2004) leân 29,89 mg/kg (2007) vaø L-M-C töø 5%. Moâ hình L-M-C coù Nts cao nhaát (0,35%), L-L- 12,69 mg/kg (2004) leân 32,60 mg/kg (2007). Ñieàu L vaø L-M thaáp hôn, vaø giöõa 2 moâ hình naøy khoâng naøy cho thaáy ôû ñaát troàng maøu quaù trình khoaùng khaùc nhau coù yù nghóa thoáng keâ 5%. Nhìn chung, haøm löôïng Nts trong ñaát ôû vuøng thöû nghieäm thuoäc Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  5. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 26 (% ) N am 20 0 4 N am 2 0 0 7 1 5 g/1 0 0 g) (m N a m 2004 N a m 2007 (m g / kg ) N a m 2 004 N a m 2 00 7 0 ,5 0 50 12 0 ,4 0 40 13 ,7 1 12 ,0 7 13 ,7 5 a 11,9 3 b 0 ,3 0 9 30 0 ,2 0 0 ,3 3 a 20 6 7 ,3 8 2 3 ,10 0 ,2 7 0 ,2 4 b 2 9 ,8 9 a 0 ,3 5 a 3 2 ,6 0 b 0 ,2 4 5 ,6 6 0 ,2 2 b 14 ,5 5 10 0 ,1 0 3 12 ,6 9 b 8 ,3 4 b 0 0 ,0 0 0 (a) (e) (c) 3L LM LM C 3L LM LM C 3L LM LMC ( m g /k g ) (% ) (m g/100g ) 50 0,5 15 40 0,4 12 30 0,3 9 13 ,7 5 a 13 ,7 1a 20 0,2 6 0 .2 4 b 7 ,3 8 b 0 .2 4 b 0 .3 5 a 3 2 .6 a 2 9 .8 9 a 10 3 14 . 5 5 b 0,1 0 0 0 (f) (d) (b) 3L LM LM C 3L LM LM C 3L LM LM C Hình 1. Thaønh phaàn hoùa hoïc ñaát Nts (a) tröôùc vaø sau khi thöû nghieäm, (b) giöõa caùc moâ hình; NH4+ (c) tröôùc vaø sau khi thöû nghieäm, (d) giöõa caùc moâ hình; P2O5 (e) tröôùc vaø sau khi thöû nghieäm, (f) giöõa caùc moâ hình hoùa ñaïm NH4+ trong ñaát xaûy ra maïnh hôn ñaát ha) cao hôn moâ hình L-L-L. Troàng ñaäu naønh vuï khoâng troàng maøu (Hình 1c vaø 1d). XH ñaõ laøm taêng naêng suaát vuï luùa HT. + P2O5 trong ñaát: Qua 3 naêm thöïc hieän thí Haøm löôïng Nts taêng vaø cao nhaát ôû L-M-C nghieäm cho thaáy coù söï taêng haøm löôïng P trong (0,35%); NH4+ giaûm ôû L-L-L (23,1 mg/kg (2004) - ñaát ôû caû 3 moâ hình, nhöng chæ coù moâ hình L-M 14,55 mg/kg (2007), nhöng L-M vaø L-M-C taêng haøm löôïng P deã tieâu taêng khaùc bieät coù yù nghóa töø 2-3 laàn; Chæ coù L-M coù haøm löôïng P2O5 taêng thoáng keâ 5%. Giöõa caùc moâ hình, coù söï khaùc bieät khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5% vôùi thôøi gian P2O5 coù yù nghóa thoáng keâ 5%, L-L-L (7,38 mg/ baét ñaàu thí nghieäm. 100g ñaát), L-M (13,71 mg/100g ñaát) vaø L-M-C Ñeà nghò (13,75 mg/100g ñaát). (Hình 1e vaø f). Theo thang ñaùnh giaù cuûa Harris (2003), thì haøm löôïng P2O5 Moâ hình L-M vaø L-M-C hieäu quaû hôn L-L-L, cuûa ñaát ôû caùc moâ hình ñöôïc ñaùnh giaù laø giaøu laân neân caàn khuyeán caùo ngöôøi daân thay vuï luùa Xuaân (P2O5 > 4 mg/100g ñaát). Heø baèng vuï ñaäu naønh Xuaân Heø ôû huyeän Tam KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ Bình; Vieäc aùp duïng moâ hình L-M hoaëc L-M-C coøn tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän, ñoái vôùi vuøng ñaát goø Keát luaän neân söû duïng moâ hình L-M, nhöng vuøng ñaát truõng neân söû duïng moâ hình L-M-C; Caàn coù nhöõng thí Moâ hình L-M vaø L-M-C coù hieäu quaû hôn L-L- nghieäm daøi haïn ñeå ñaùnh giaù heát nhöõng taùc ñoäng L. Naêng suaát luùa giaûm daàn töø vuï ÑX (5,99 t/ha), ôû taát caû caùc maët nhö: ñoä phì cuûa ñaát, tính chaát XH (4,69 t/ha) vaø vuï HT (2,53 t/ha) ôû moâ hình L- vaät lyù ñaát, xu höôùng naêng suaát luùa, söï thay ñoåi L-L; Naêng suaát luùa vaø ñaäu naønh ôû moâ hình L-M veà dòch beänh vaø lôïi nhuaän ôû 2 moâ hình L-M vaø vaø L-M-C qua caùc vuï troàng coù xu höôùng taêng; L-M-C. Nuoâi caù ñaõ taêng theâm trung bình laø 5,97 trieäu ñoàng/ha vaø goùp phaàn ñaùng keå vaøo toång lôïi nhuaän TAØI LIEÄU THAM KHAÛO caû naêm cuûa moâ hình L-M-C. Nieân Giaùm thoáng keâ huyeän Tam Bình. 2005. Lôïi nhuaän cao ôû L-M-C (48,25 trieäu ñoàng/ha) vaø L-M (40,65 trieäu ñoàng/ha); Toång chi L-M-C Ngoâ Ngoïc Höng, 2004. Phì nhieâu ñaát. Giaùo trình cao nhaát (15,64 trieäu ñoàng/ha) vaø thaáp nhaát laø Phì nhieâu ñaát vaø phaân boùn. Khoa Noâng nghieäp L-M (10,99 trieäu ñoàng/ha); Lôïi nhuaän töø L-M-C vaø Sinh hoïc ÖÙng duïng, Ñaïi hoïc Caàn Thô. (32,89 trieäu ñoàng/ha) vaø L-M (28,90 trieäu ñoàng/ Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  6. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 27 Ponnam Peruma F.N, 1985. Chemical Kinetic of matter with intensified rice cropping. Eur. J. Soil wetland rice soil relative. To soil relative to soil Sci. 49:337-349. fertility, pp:789. Voõ Thò Göông, 2004. Dinh döôõng caây troàng. Giaùo Olk D.C. K.G., Cassman E.W., Randall P., trình Phì nhieâu ñaát vaø phaân boùn. Khoa Noâng Kinchess L., Sanger G., and Anderson J. M., nghieäp vaø Sinh hoïc ÖÙng duïng, Ñaïi hoïc Caàn Thô. 1996. Change in chemical properties of organic Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
nguon tai.lieu . vn