- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA MÔ HÌNH CANH TÁC 2 LÚA - ĐẬU NÀNH VÀ 2 LÚA - ĐẬU NÀNH - CÁ TRÊN NỀN ĐẤT 3 VỤ LÚA TẠI TAM BÌNH, VĨNH LONG 2004-2007
Xem mẫu
- NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT
22
ÑAÙNH GIAÙ HIEÄU QUAÛ CUÛA MOÂ HÌNH CANH TAÙC 2 LUÙA - ÑAÄU NAØNH
VAØ 2 LUÙA - ÑAÄU NAØNH - CAÙ TREÂN NEÀN ÑAÁT 3 VUÏ LUÙA
TAÏI TAM BÌNH, VÓNH LONG 2004-2007
EVALUATION THE EFFECT OF 2 RICE – SOYBEAN AND 2 RICE – SOYBEAN – FISH
CROPPING SYSTEMS ON THREE RICE SOIL IN TAM BINH DISTRICT, VINH LONG
PROVINCE 2004-2007
Nguyeãn Vaên Quang
Sôû Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo Vónh Long
Ñieän thoaïi: 0913.889174
keát hôïp so vôùi moâ hình truyeàn thoáng, troàng 3 vuï
ABSTRACT
luùa/naêm. Muïc tieâu ñeà taøi laø ñaùnh giaù hieäu quaû
kinh teá cuûa vieäc luaân canh caây ñaäu naønh vaø luaân
Rice-soybean and rice-soybean-fish cropping
canh caây ñaäu naønh keát hôïp vôùi nuoâi caù treân neàn
systems were introduced to compare with
ñaát luùa 3 vuï ôû ñòa phöông.
current three rices cropping system in Tam Binh
district, Vinh Long province from 2004 to 2007.
VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP
Crop yield, production cost, gross return, net
return, benefit cost ratio and some major soil
+ Choïn ñieåm nghieân cöùu: Thí nghieäm ñöôïc
characteristics were recorded and analyzed.
thöïc hieän taïi huyeän Tam Bình, tænh Vónh Long
Results showed that rice-soybean and rice-
töø naêm 2004-2006. Caùc moâ hình thöïc hieän goàm
soybean-fish were more efficient than rices
coù: (1) Moâ hình 3 vuï Luùa (L-L-L) bao goàm: Luùa
cropping system. Rice yields in rice-soybean and
Ñoâng Xuaân (ÑX) - Luùa Xuaân Heø (XH) - Luùa Heø
rice-soybean-fish systems were significantly
Thu (HT), (2) Moâ hình Luùa-Maøu (L-M) bao goàm:
higher than in rices cropping system due to the
Luùa Ñoâng Xuaân – ñaäu naønh Xuaân Heø - Luùa Heø
effect of soybean residue in Spring-Summer crop.
Thu vaø (3) Moâ hình Luùa-Maøu-Caù (L-M-C) bao goàm:
In addition, fish of rice-soybean-fish system
Luùa Ñoâng Xuaân - ñaäu naønh Xuaân Heø - Luùa Heø
provided more income for farmer in the flooding
Thu - nuoâi caù. Moãi moâ hình coù 3 hoä thöïc hieän,
period compared to the others. Both profit of
dieän tích trung bình laø 0,52 ha/hoä. Caùc gioáng luùa
rice-soybean and rice-soybean-fish were
ñöôïc thí nghieäm: Jasmine, Haøm traâu, OM 1490,
significantly higher than rice cropping system.
OM 576, OM 536 vaø TNÑB 100; gioáng ñaäu naønh
Soybean rotations enrich soil nitrogen content
MTÑ 176; vaø caùc loaøi caù cheùp, caù roâ phi, caù meø
(Nts), and soil ammonium (NH4+) and available
vinh, vôùi maät ñoä 1 con/m2.
Phosphate (P2O5). In summary, rice-soybean and
rice-soybean-fish cropping system should be
+ Phöông phaùp thu thaäp vaø phaân tích soá lieäu:
developed in Tam Binh for economical and
Taát caû caùc thoâng tin veà chi phí, naêng suaát vaø lôïi
sustainable farming system development.
nhuaän ñöôïc ghi nhaän baèng soå nhaät kyù ñöôïc giao
cho moãi hoä. Soá lieäu ñöôïc thu thaäp duøng ñeå phaân
Keyword: Three rice cropping system, rice-
tích phöông sai (Anova), kieåm ñònh Duncan, so
soybean, rice-soybean-fish, yield, production cost
saùnh trung bình baèng phaàn meàm SPSS 13.5.
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
+ Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù goàm coù: Naêng suaát
(NS), toång chi (TC), toång thu (TT), lôïi nhuaän
Huyeän Tam Bình ñöôïc ñaùnh giaù laø huyeän
(LN), saûn löôïng/ha/naêm (SL), hieäu quaû ñoàng voán
ngheøo nhaát tænh Vónh Long. Phaàn lôùn dieän tích
(HQÑV). Chæ tieâu theo doõi treân ñaát: Ñaïm toång
ñaát troàng caây löông thöïc cuûa huyeän ñoäc canh 2-
soá (Nts) (Kieldahl), Amonium (NH4+) (Kieldahl)
3 vuï luùa (46.170,5 ha - 46.320,4 ha) (Nieân giaùm
vaø Laân deã tieâu (P2O5) (Bray II).
thoáng keâ Tam Bình, 2005). Ñoäc canh caây luùa ñaõ
khoâng laøm naêng suaát taêng, ngöôïc laïi, coøn coù xu
KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN
höôùng ngaøy caøng giaûm. Moâ hình ñang ñöôïc choïn
löïa laø thay theá vuï luùa Xuaân Heø thaønh vuï troàng
So saùnh hieäu quaû caùc moâ hình
caáy ngaén ngaøy khaùc vaø coù theå keát hôïp vôùi nuoâi
troàng thuûy saûn ñeå mang laïi thu nhaäp theâm cho
Baûng 1 cho thaáy, naêng suaát luùa ÑX vaø HT ôû
ngöôøi daân. Chính vì vaäy, ñeà taøi naøy ñöôïc thöïc
moâ hình (L-M vaø L-M-C) thöôøng cao vaø khaùc bieät
hieän nhaèm chöùng minh hieäu quaû cuûa caùc moâ hình
Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
- NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 23
Baûng 1. Hieäu quaû kinh teá giöõa moâ hình L-M vaø L-M-C so vôùi L-L-L
Haïng muïc Moâ hình L-L-L Moâ hình L-M Moâ hình L-M-C TB F
Luùa ÑX
NS (t/ha) 5,99 b 6,20 ab 6,48 a 6,22 *
Giaù (ñ/kg) 2.206 2.406 2.350 2.320 ns
TT (tr.ñ/ha) 13,20 14,96 15,22 14,46 ns
TC (tr.ñ/ha) 4,58 a 3,53 b 3,14 b 3,75 **
LN (tr.ñ/ha) 8,62 b 11,43 a 12,08 a 10,71 *
HQÑV 1,88 b 3,24 a 3,84 a 2,99 *
Luùa, ñaäu
naønh* XH
NS (t/ha) 4,69 2,59 2,00 - -
Giaù (ñ/kg) 2.189 5.289 5.295 - -
TT (tr.ñ/ha) 10,24 13,74 10,62 11,54 ns
TC (tr.ñ/ha) 5,03 a 4,06 b 4,55 ab 4,55 *
LN (tr.ñ/ha) 5,22 b 8,92 a 6,08 ab 6,74 *
HQÑV 1,04 b 2,39 a 1,33 b 1,59 *
Luùa HT
NS (t/ha) 2,54 b 4,98 a 4,88 a 4,13 *
Giaù (ñ/kg) 2.361 2.389 2.483 2.411 ns
TT (tr.ñ/ha) 6,07 b 11,95 a 12,12 a 10,05 *
TC (tr.ñ/ha) 4,05 3,40 3,62 3,69 ns
LN (tr.ñ/ha) 2,02 b 8,55 a 8,50 a 6,36 **
HQÑV 0,50 b 2,51 a 2,35 a 1,79 *
Vuï caù
NS (t/ha) - - - 4,88 -
TT (tr.ñ/ha) - - - 12,12 -
TC (tr.ñ/ha) - - - 3,62 -
LN (tr.ñ/ha) - - - 8,5 -
HQÑV - - - 2,6 -
Toång moâ hình
NS luùa (t/ha) 13,22 a 11,18 b 11,36 b 11,92 ***
NS ñaäu naønh
(kg/ha) - 2.585 a 2.002 b 2.294 *
NS caù (kg/ha) - - 965 965 -
TT (tr.ñ/ha) 29,52 c 40,65 b 48,25 a 39,47 ***
TC (tr.ñ/ha) 13,66 b 10,99 c 15,64 a 13,43 ***
LN (tr.ñ/ha) 15,86 b 28,90 a 32,63 a 25,79 ***
HQÑV 1,20 c 2,73 a 2,11 b 2,01 ***
ns: khoâng coù yù nghóa thoáng keâ; *: coù yù nghóa thoáng keâ 5%;
**: coù yù nghóa thoáng keâ 1%; ***: coù yù nghóa thoáng keâ 0,1%
Trong cuøng 1 haøng nhöõng maãu töï gioáng nhau khoâng khaùc bieät ôû möùc ñoâ 5% qua pheùp
thöû Duncan
Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
- NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT
24
coù yù nghóa 5% so vôùi moâ hình L-L-L. Toáng saûn nhuaän caû naêm taêng coù yù nghóa thoáng keâ 5%. Nhìn
löôïng luùa cuûa L-L-L (13,22 t/ha) khaùc bieät coù yù chung, söï taêng coù yù nghóa naøy laø do giaù luùa bieán
nghóa thoáng keâ 5% so vôùi L-M (11,18 t/ha) vaø L- ñoäng vaø taêng qua caùc naêm troàng. Giaù luùa 2.460
M-C (11,36 t/ha), tuy nhieân ôû L-M vaø L-M-C chæ ñ/kg (2006) cao hôn 2.100 ñ/kg (2004) vaø 2.200
laø naêng suaát cuûa 2 vuï ÑX vaø HT. Nhôø taùc ñoäng ñ/kg (2005) khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5%.
cuûa vuï maøu, cho neân naêng suaát vuï HT cuûa luùa ôû
+ Moâ hình L-M: moâ hình L-M khoâng coù söï
L-M ñaït 4,98 t/ha vaø L-M-C ñaït 4,88 t/ha, cao
khaùc bieät veà naêng suaát, nhöng quan saùt döõ lieäu
hôn gaáp 2 laàn so vôùi L-L-L (2,54 t/ha). Chính vì
cho thaáy naêng suaát luùa vaø ñaäu naønh ôû caùc vuï
tranh thuû ñöôïc thôøi gian ñaát khoâ thoaùng ôû vuï
troàng coù xu höôùng taêng cao qua caùc naêm. Coù söï
ñaäu naønh ñaõ giuùp caùc quaù trình khoaùng hoùa ñöôïc
bieán ñoäng giaù caû qua caùc naêm, töø ñoù thu nhaäp vaø
thöïc hieän, laøm ñaát toát hôn vaø naêng suaát luùa ñaït
lôïi nhuaän qua caùc naêm cuõng khaùc bieät nhau coù yù
cao hôn.
nghóa thoáng keâ 5%. Naêm sau thöôøng coù toång thu
Qua toång keát, so saùnh naêng suaát vaø lôïi nhuaän vaø lôïi nhuaän cao hôn naêm tröôùc. Moâ hình L-M
caû naêm ôû töøng moâ hình, saûn löôïng luùa cuûa moâ naêm 2006 coù lôïi nhuaän cao vaø khaùc bieät coù yù
hình L-L-L cao vaø khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ nghóa 5% so vôùi caùc naêm tröôùc. Ñieàu quan troïng
5% so vôùi L-M vaø L-M-C, nhöng buø laïi 2 moâ hình cuûa moâ hình L-M laø taùc duïng töø vuï ñaäu naønh
L-M vaø L-M-C ñöôïc thu nhaäp theâm ñaäu naønh vaø mang laïi. Naêng suaát cuûa luùa vuï HT cuûa moâ hình
caù, giaù trò saûn phaåm cuûa 2 loaïi naøy cao gaáp >2 L-M ñaït trung bình 4,98 t/ha vaø giuùp naâng saûn
laàn giaù trò cuûa luùa (Baûng 1). löôïng luùa 11,18 (t/ha/naêm).
+ Moâ hình L-M-C: Moâ hình L-M-C laø söï phoái
- Toång thu nhaäp cuûa naêm ôû moâ hình L-M-C
cao nhaát (48,25 trieäu ñoàng/ha) khaùc bieät coù yù hôïp giöõa vieäc troàng luaân canh 1 vuï keát hôïp vôùi
nghóa 5% so vôùi moâ hình L-M (40,65 trieäu ñoàng/ nuoâi caùc loaøi caù treân ruoäng luùa. Naêng suaát luùa,
ha) vaø L-L-L (29,52 trieäu ñoàng/ha). Moâ hình L- ñaäu naønh vaø caù khoâng thay ñoåi qua caùc naêm thöïc
L-L cho toång thu nhaäp thaáp nhaát vaø khaùc bieät hieän. Caây luùa coù naêng suaát trung bình laø 6,48 t/
coù yù nghóa thoáng keâ 5% so vôùi 2 moâ hình L-M vaø ha (ÑX) vaø 4,88 t/ha (XH), ñaäu naønh laø 2 t/ha vaø
L-M-C (Baûng 1). caù 965 kg/ha. Toång naêng suaát luùa caû naêm cuõng
khoâng thay ñoåi qua caùc naêm troàng, trung bình
- Toång chi giöõa caùc moâ hình cuõng khaùc nhau ñaït 11,36 (t/ha/naêm). Moâ hình L-M-C, ñaõ taän
coù yù nghóa thoáng keâ 5%, tuøy theo möùc ñoä ñaàu tö duïng ñöôïc lôïi ích töø vuï troàng ñaäu naønh vaø thôøi
vaø soá ñoái töôïng thöïc hieän trong moâ hình. Moâ gian ñaát ngaäp luõ ñeå boå xung theâm 1 vuï caù (lôïi
hình L-M-C coù möùc ñaàu tö cao nhaát (15,64 trieäu nhuaän töø caù ñaït 5,97 trieäu ñoàng/ha/naêm), ñaõ goùp
ñoàng/ha) keá ñeán L-L-L (13,66 trieäu ñoàng/ha) vaø phaàn taêng lôïi nhuaän chung cuûa moâ hình L-M-C.
thaáp nhaát laø moâ hình L-M (10,99 trieäu ñoàng/ha) Coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5% veà lôïi
(Baûng 1). nhuaän cuûa L-M-C qua caùc naêm troàng, naêm sau
thöôøng coù lôïi nhuaän cao hôn naêm tröôùc, tuy
- Lôïi nhuaän töø moâ hình L-M-C (32,89 trieäu HQÑV khoâng coù khaùc bieät coù yù nghóa 5% qua
ñoàng/ha) vaø moâ hình L-M (28,90 trieäu ñoàng/ha) caùc naêm (Baûng 2).
cao hôn vaø khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5% so
Caùc chæ tieâu veà hoùa hoïc ñaát
vôùi moâ hình L-L-L (15,86 tr.ñ/ha). Giöõa 2 moâ hình
L-M-C vaø L-M, tuy coù söï khaùc bieät veà toång thu,
nhöng lôïi nhuaän khoâng khaùc bieät nhau coù yù nghóa Söï thay ñoåi veà tình traïng dinh döôõng vaø vaät
thoáng keâ 5%, bôûi vì chi phí töø moâ hình L-M-C lyù ñaát cuõng laø mong muoán chính cuûa moâ hình coù
cuõng cao hôn so vôùi caùc moâ hình khaùc (Baûng 1). keá t hôï p vôù i vieä c troà n g ñaä u naø n h. Theo
Ponnamperuma (1985), ruoäng thaâm canh luùa 2-
- HQÑV trong 1 naêm cuûa moâ hình L-M (2,73) 3 vuï/naêm thì nöôùc ñöôïc giöõ ngaäp lieân tuïc gaây
coù hieäu quaû hôn so vôùi 2 moâ hình L-M-C (2,11) vaø neân hieän töôïng laày thuïc, cho neân ñoä phì vaät lyù
L-L-L (1,20) coù yù nghóa thoáng keâ 5%. Caû 2 moâ cuûa ñaát ñöôïc ñaùnh giaù thuoäc loaïi trung bình. Canh
hình L-M vaø L-M-C ñeàu coù hieäu quaû ñoàng voán taùc 3 vuï luùa lieân tuïc, noâng daân chæ boùn phaân voâ
cao vaø khaùc bieät so vôùi L-L-L ôû möùc thoáng keâ 5% cô maø khoâng chuù yù ñeán phaân höõu cô thì ñaát seõ
(Baûng 1). bò baïc maøu, maát caáu truùc, rôøi raïc vaø naêng suaát
caây troàng giaûm maïnh. Do ít coù thôøi gian nghæ
Naêng suaát vaø hieäu quaû kinh teá qua caùc naêm giöõa 2 vuï giuùp ñaát khoaùng hoaù, daãn ñeán thieáu
oxy neân laøm chaäm söï phaân huyû lignin, phenol
+ Moâ hình L-L-L: Baûng 2 cho thaáy toång naêng vaø söï tích luyõ caùc hôïp chaát phenol khoâng coù lôïi
suaát vaø toång chi phí caû naêm cuûa L-L-L qua 3 naêm cho söï phaùt trieån cuûa caây troàng vaø khoaùng hoaù
thöïc hieän khoâng taêng, nhöng toång thu vaø lôïi ñaïm trong ñaát (Olk et al.,1996). Theo Ngoâ Ngoïc
Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
- NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 25
Baûng 2. Hieäu quaû kinh teá qua caùc naêm cuûa moâ hình L-L-L, L-M vaø L-M-C
Haïng muïc Naêm TB F
2004 2005 2006
Moâ hình L-L-L
NS luùa (t/ha) 12,53 13,47 13,65 13,22 ns
Giaù (ñ/kg) 2.100b 2.200b 2.460a 2.250 *
TT (trieäu ñoàng/ha) 26,10b 29,45ab 32,99a 29,52 *
TC (trieäu ñoàng/ha) 13,53 13,50 13,94 13,66 ns
LN (trieäu ñoàng/ha/naêm) 12,57b 15,95ab 19,05a 15,86 *
HQÑV 0,93 1,18 1,37 1,16 ns
Moâ hình L-M
NS luùa (t/ha) 10,80 11,13 11,60 11,18 ns
NS ñaäu naønh (kg/ha) 2,42 2,68 2,66 2,59 -
TT (trieäu ñoàng/ha) 33,59c 40,06b 48,31a 40,65 *
TC (trieäu ñoàng/ha) 10,84 10,99 11,14 10,99 ns
LN (trieäu ñoàng/ha/naêm) 22,75c 29,07b 37,17a 29,66 *
HQÑV 2,10b 2,64ab 3,34a 2,69 *
Moâ hình L-M-C
NS luùa (t/ha) 11,37 11,33 11,37 11,36 ns
NS ñaäu naønh (t/ha) 1,87 2,08 2,06 2,00 -
NS caù (kg/ha) 0,97 0,89 1,04 965 -
TT (trieäu ñoàng/ha) 43,46c 47,29b 54,01a 48,25 *
TC (trieäu ñoàng/ha) 14,80 14,51 17,59 15,64 ns
LN (trieäu ñoàng/ha/naêm) 28,66c 32,78ab 36,41a 32,62 *
HQÑV 1,94 2,26 2,07 2,09 ns
ns: khoâng coù yù nghóa thoáng keâ; *: coù yù nghóa thoáng keâ 5%
Trong cuøng 1 haøng nhöõng maãu töï gioáng nhau khoâng khaùc bieät ôû möùc ñoâ 5% qua pheùp thöû
Duncan
caáp ñoä khaù giaøu (Ngoâ Ngoïc Höng, 2004), nhöng
Höng (2004) thì luaân canh caây troàng hôïp lyù treân
vieäc troàng luùa 3 vuï seõ laøm haøm löôïng N ts trong
moät dieän tích ñaát seõ laøm thay ñoåi thöôøng xuyeân
ñaát ngaøy caøng suy giaûm (Hình 1a vaø 1b).
kieåu canh taùc, löôïng vaø daïng phaân boùn söû duïng,
vì vaäy maø coù theå duy trì vaø laøm taêng ñoä phì cuûa
+ NH4+ trong ñaát: NH4+ laø saûn phaåm cuûa quaù
ñaát. Thí nghieäm cuõng coù keát quaû töông töï, coù söï
trình amonion hoùa trong tieán trình khoaùng hoùa
thay ñoåi coù yù nghóa veà caùc chæ tieâu ñaát nhö: Nts,
ñaïm (Voõ Thò Göông, 2004). Qua thôøi gian thöû
P2O5, NH 4+.
nghieäm cho thaáy, löôïng NH 4+ ñöôïc khoaùng hoùa
ôû moâ hình L-L-L giaûm coù yù nghóa thoáng keâ 5%
+ Nts trong ñaát: Moâ hình L-L-L, Nts coù chieàu
töø 23,1 mg/kg (2004) xuoáng 14,55 mg/kg (2007).
höôùng giaûm maïnh coù yù nghóa thoáng keâ 5%, Nts
Ngöôïc laïi, 2 moâ hình L-M vaø L-M-C coù löôïng
(2004) laø 0,33% vaø N ts (2007) laø 0,24%. Ngöôïc
NH4+ taêng coù yù nghóa thoáng keâ 5% (taêng 2-3 laàn)
laïi, moâ hình L-M-C Nts (2004) laø 0,22% vaø Nts
so vôùi thôøi gian ñaàu (Hình 2a vaø 2b). Haøm löôïng
(2007) laø 0,35%, taêng coù yù nghóa thoáng keâ 5%.
NH4+ ôû 2 moâ hình L-M vaø L-M-C taêng coù yù nghóa
Moâ hình L-M coù Nts (2004) laø 0,27% vaø Nts (2007)
5% qua caùc naêm 2004 vaø 2007, L-M töø 8,34 mg/
laø 0,24%, khoâng khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ
kg (2004) leân 29,89 mg/kg (2007) vaø L-M-C töø
5%. Moâ hình L-M-C coù Nts cao nhaát (0,35%), L-L-
12,69 mg/kg (2004) leân 32,60 mg/kg (2007). Ñieàu
L vaø L-M thaáp hôn, vaø giöõa 2 moâ hình naøy khoâng
naøy cho thaáy ôû ñaát troàng maøu quaù trình khoaùng
khaùc nhau coù yù nghóa thoáng keâ 5%. Nhìn chung,
haøm löôïng Nts trong ñaát ôû vuøng thöû nghieäm thuoäc
Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
- NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT
26
(% ) N am 20 0 4 N am 2 0 0 7
1 5 g/1 0 0 g)
(m
N a m 2004 N a m 2007 (m g / kg ) N a m 2 004 N a m 2 00 7
0 ,5 0
50
12
0 ,4 0
40 13 ,7 1
12 ,0 7
13 ,7 5 a
11,9 3 b
0 ,3 0 9
30
0 ,2 0 0 ,3 3 a
20 6 7 ,3 8
2 3 ,10
0 ,2 7
0 ,2 4 b 2 9 ,8 9 a
0 ,3 5 a 3 2 ,6 0 b
0 ,2 4 5 ,6 6
0 ,2 2 b 14 ,5 5
10
0 ,1 0 3
12 ,6 9 b
8 ,3 4 b
0
0 ,0 0 0
(a) (e)
(c)
3L LM LM C 3L LM LM C 3L LM LMC
( m g /k g )
(% ) (m g/100g )
50
0,5 15
40
0,4 12
30
0,3 9 13 ,7 5 a
13 ,7 1a
20
0,2 6
0 .2 4 b 7 ,3 8 b
0 .2 4 b
0 .3 5 a
3 2 .6 a
2 9 .8 9 a
10 3
14 . 5 5 b
0,1
0 0
0
(f)
(d)
(b)
3L LM LM C 3L LM LM C
3L LM LM C
Hình 1. Thaønh phaàn hoùa hoïc ñaát
Nts (a) tröôùc vaø sau khi thöû nghieäm, (b) giöõa caùc moâ hình;
NH4+ (c) tröôùc vaø sau khi thöû nghieäm, (d) giöõa caùc moâ hình;
P2O5 (e) tröôùc vaø sau khi thöû nghieäm, (f) giöõa caùc moâ hình
hoùa ñaïm NH4+ trong ñaát xaûy ra maïnh hôn ñaát ha) cao hôn moâ hình L-L-L. Troàng ñaäu naønh vuï
khoâng troàng maøu (Hình 1c vaø 1d). XH ñaõ laøm taêng naêng suaát vuï luùa HT.
+ P2O5 trong ñaát: Qua 3 naêm thöïc hieän thí Haøm löôïng Nts taêng vaø cao nhaát ôû L-M-C
nghieäm cho thaáy coù söï taêng haøm löôïng P trong (0,35%); NH4+ giaûm ôû L-L-L (23,1 mg/kg (2004) -
ñaát ôû caû 3 moâ hình, nhöng chæ coù moâ hình L-M 14,55 mg/kg (2007), nhöng L-M vaø L-M-C taêng
haøm löôïng P deã tieâu taêng khaùc bieät coù yù nghóa töø 2-3 laàn; Chæ coù L-M coù haøm löôïng P2O5 taêng
thoáng keâ 5%. Giöõa caùc moâ hình, coù söï khaùc bieät khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ 5% vôùi thôøi gian
P2O5 coù yù nghóa thoáng keâ 5%, L-L-L (7,38 mg/ baét ñaàu thí nghieäm.
100g ñaát), L-M (13,71 mg/100g ñaát) vaø L-M-C
Ñeà nghò
(13,75 mg/100g ñaát). (Hình 1e vaø f). Theo thang
ñaùnh giaù cuûa Harris (2003), thì haøm löôïng P2O5
Moâ hình L-M vaø L-M-C hieäu quaû hôn L-L-L,
cuûa ñaát ôû caùc moâ hình ñöôïc ñaùnh giaù laø giaøu laân
neân caàn khuyeán caùo ngöôøi daân thay vuï luùa Xuaân
(P2O5 > 4 mg/100g ñaát).
Heø baèng vuï ñaäu naønh Xuaân Heø ôû huyeän Tam
KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ Bình; Vieäc aùp duïng moâ hình L-M hoaëc L-M-C
coøn tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän, ñoái vôùi vuøng ñaát goø
Keát luaän neân söû duïng moâ hình L-M, nhöng vuøng ñaát truõng
neân söû duïng moâ hình L-M-C; Caàn coù nhöõng thí
Moâ hình L-M vaø L-M-C coù hieäu quaû hôn L-L- nghieäm daøi haïn ñeå ñaùnh giaù heát nhöõng taùc ñoäng
L. Naêng suaát luùa giaûm daàn töø vuï ÑX (5,99 t/ha), ôû taát caû caùc maët nhö: ñoä phì cuûa ñaát, tính chaát
XH (4,69 t/ha) vaø vuï HT (2,53 t/ha) ôû moâ hình L- vaät lyù ñaát, xu höôùng naêng suaát luùa, söï thay ñoåi
L-L; Naêng suaát luùa vaø ñaäu naønh ôû moâ hình L-M veà dòch beänh vaø lôïi nhuaän ôû 2 moâ hình L-M vaø
vaø L-M-C qua caùc vuï troàng coù xu höôùng taêng; L-M-C.
Nuoâi caù ñaõ taêng theâm trung bình laø 5,97 trieäu
ñoàng/ha vaø goùp phaàn ñaùng keå vaøo toång lôïi nhuaän TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
caû naêm cuûa moâ hình L-M-C.
Nieân Giaùm thoáng keâ huyeän Tam Bình. 2005.
Lôïi nhuaän cao ôû L-M-C (48,25 trieäu ñoàng/ha)
vaø L-M (40,65 trieäu ñoàng/ha); Toång chi L-M-C Ngoâ Ngoïc Höng, 2004. Phì nhieâu ñaát. Giaùo trình
cao nhaát (15,64 trieäu ñoàng/ha) vaø thaáp nhaát laø Phì nhieâu ñaát vaø phaân boùn. Khoa Noâng nghieäp
L-M (10,99 trieäu ñoàng/ha); Lôïi nhuaän töø L-M-C vaø Sinh hoïc ÖÙng duïng, Ñaïi hoïc Caàn Thô.
(32,89 trieäu ñoàng/ha) vaø L-M (28,90 trieäu ñoàng/
Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
- NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 27
Ponnam Peruma F.N, 1985. Chemical Kinetic of matter with intensified rice cropping. Eur. J. Soil
wetland rice soil relative. To soil relative to soil Sci. 49:337-349.
fertility, pp:789.
Voõ Thò Göông, 2004. Dinh döôõng caây troàng. Giaùo
Olk D.C. K.G., Cassman E.W., Randall P., trình Phì nhieâu ñaát vaø phaân boùn. Khoa Noâng
Kinchess L., Sanger G., and Anderson J. M., nghieäp vaø Sinh hoïc ÖÙng duïng, Ñaïi hoïc Caàn Thô.
1996. Change in chemical properties of organic
Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
nguon tai.lieu . vn