Xem mẫu
- TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 49, 2008
KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU SỬ DỤNG BÃ SẮN Ủ CHUA ĐỂ VỖ BÉO BÒ THNT
Nguyễn Xuân Bả, Nguyễn Hữu Văn, Lê Đức Ngoan
Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế
TÓM TẮT
Thí nghiệm được thực hiện tại trại Trường Đại học Nông Lâm Huế trên 20 bò đực
Laisind và được phân thành 5 lô theo nguyên tắc ngẫu nhiên và đồng đều về tuổi, khối lượng,
thể trạng. Kh u phần của bò thí nghiệm bao gồm 33% thức ăn xanh và 66% thức ăn tinh (theo
vật chất khô) và rơm lúa cho ăn tự do ban đêm. Thức ăn tinh ở lô thí nghiệm 1 (T1) đến lô 5
(T5) theo thứ tự như sau: bột sắn (85; 64; 42,5; 21 và 0%, theo DM), bã sắn ủ (0; 21; 42,5; 64
và 85%), khô dầu lạc 13% và urea 2% cho tất cả các lô thí nghiệm. Lượng thức ăn tinh được
điều chỉnh hàng tuần theo khối lượng gia súc. Kết quả cho thấy lượng thức ăn tinh thu nhận ở
lô thí nghiệm có sự sai khác nhau một cách đáng kể (P
- II. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
Thiết kế thí nghiệm
Thí nghiệm được thực hiện tại trại trường Đại học Nông Lâm Huế trên 20 bò
đực Laisind tuổi từ 21 - 24 tháng, có khối lượng bình quân ban đầu là 200 kg (+ 25,4).
Bò thí nghiệm được phân thành 5 lô (mỗi lô 4 con) theo nguyên tắc ngẫu nhiên và đồng
đều về tuổi, khối lượng, thể trạng. Gia súc được nuôi cá thể theo từng ô và trong cùng
một chuồng. KhNu phần của bò thí nghiệm bao gồm 33% thức ăn xanh và 66% thức ăn
tinh (theo DM) và rơm lúa cho ăn tự do ban đêm. Cỏ voi (Pennisetum purpureum) được
cho ăn ở mức 0,63% (theo DM) khối lượng cơ thể (LW) 2 lần trong ngày vào lúc 08.00h
và 15.00h và rơm lúa (Oryza sativa) được cho ăn tự do ban đêm lúc 17.00h và thu dư
thừa vào lúc 06.00h với lượng cung cấp vượt khoảng 35% lượng ăn vào. Cỏ voi được
trồng trên đất pha cát quanh thành phố Huế, thu hoạch lúc 35 - 40 ngày tái sinh và chặt
ngắn 5 - 10 cm trước khi cho ăn. Rơm lúa cũng được chặt ngắn 5 - 20 cm và trộn đều
trước khi cho gia súc ăn.
Thức ăn tinh ở lô thí nghiệm 1 (T1) đến lô 5 (T5) theo thứ tự như sau: bột sắn
(85; 64; 42,5; 21 và 0%, theo DM), bã sắn ủ (0; 21; 42,5; 64 và 85%), khô dầu lạc 13%
và urea 2% cho tất cả các lô thí nghiệm. Hỗn hợp thức ăn tinh được trộn đều và cho vào
máng ăn riêng biệt của từng gia súc vào lúc 07.30h và thu thức ăn dư thừa lúc 06.00h
ngày hôm sau. Lượng thức ăn tinh được điều chỉnh hàng tuần theo khối lượng gia súc.
Gia súc thí nghiệm được tự do tiếp cận nguồn nước và bánh khoáng. Bánh
khoáng nặng 5 kg/bánh chủ yếu chứa muối ăn và khoảng 3% urea, 5% bột hạt bông, 5%
rỉ mật và hỗn hợp khoáng. Do lượng bánh liếm tiêu thụ hàng ngày rất ít nên trong tính
toán về lượng thức ăn thu nhận không tính đến bánh khoáng.
Bò thí nghiệm được nuôi thích nghi 1 tuần với khNu phần thức ăn xơ thô là cỏ
voi và rơm lúa, khNu phần thức ăn bổ sung là 1 kg/con/ngày. Trong thời gian nuôi thích
nghi bò được tiêm vaccine tụ huyết trùng P15 của hãng NaVetCo, thành phố Hồ Chí
Minh và tNy giun sán bằng thuốc Bioxinil (Bio Pharmachemie, thành phố Hồ Chí Minh).
Bò được cân từ 6.30h đến 7.30h trước khi cho ăn vào 2 ngày liên tục trước và kết thúc
thí nghiệm và trong thời gian thí nghiệm đuợc cân hàng tuần.
Thời gian thực hiện thí nghiệm bắt đầu ngày 25 tháng 7 năm 2006 và kéo dài 45
ngày. Lượng thức ăn cho ăn, dư thừa được xác định hàng ngày. Mẫu thức ăn cho ăn và
dư thừa được thu hàng ngày và xác định tỷ lệ vật chất khô. Tỷ lệ tiêu hóa khNu phần
được xác định từ ngày 17 đến 23 của thời gian thí nghiệm. Mẫu thức ăn cho ăn và dư
thừa được thu hàng ngày được sấy khô và bảo quản cho phân tích hóa học. Phân được
thu ngay sau khi gia súc thải ra và cân xác định khối lượng trong ngày. Cuối mỗi ngày
được trộn đều, lấy mẫu phụ khoảng 5% và bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ -200C.
Cuối giai đoạn thí nghiệm tiêu hóa phân được trộn đều theo từng gia súc và sấy khô ở
nhiệt độ 600C cho phân tích thành phần hóa học. Tất cả mẫu phân được nghiền qua lỗ
sàng 1 mm ở máy nghiền (Retsche, Germany).
6
- Điều kiện môi trường thí nghiệm
Nhiệt độ tối đa bình quân trong giai đoạn thí nghiệm là 29,5oC (sd +1,68; biến
động 25,7 đến 33,3oC). Độ Nm tương đối bình quân là 73% (+9,8; biến động 52 đến
96%). Kết quả tính chỉ số nhiệt Nm (THI) trung bình trong 36 ngày theo dõi khoảng 81,0.
Với chỉ số lớn hơn 80 đã chỉ ra rằng gia súc bị strees nhiệt một cách đáng kể.
Phân tích hóa học
Mẫu thức ăn, phân được phân tích DM, ni tơ tổng số, EE, khoáng tổng số theo
AOAC (1990). Protein thô được tính toán bằng công thức N x 6.25. Xơ trung tính được
xác định theo Van Soest et al. (1991).
Năng lượng thô được xác định bằng bomb calorimetry (Bomb Calorimeter 6300,
Parr Instrument Company)
Xử lý số liệu
Tăng trọng được xác định bằng phân tích tương quan hồi quy. Tỷ lệ tiêu hóa
biểu kiến vật chất hữu cơ, protein thô, năng lượng thô và tiêu hóa NDF được tính theo
công thức tổng lượng dinh dưỡng ăn vào trừ tổng chất dinh dưỡng trong phân và chia
cho tổng lượng ăn vào và tính theo phần trăm.
Phân tích thống kê
Ảnh hưởng của khNu phần đến lượng ăn vào, tỷ lệ tiêu hóa các thành phần dinh
dưỡng thức ăn và tăng trọng của gia súc được phân tích theo phương pháp phân tích
phương sai (ANOVA) bằng Genstat 9. Tương quan tuyến tính bậc nhất giữa tỷ lệ bột
sắn trong khNu phần và tỷ lệ tiêu hóa chất hữu cơ và năng lượng cũng được tính toán.
III. Kết quả và thảo luận
Kết quả phân tích các thành phần dinh dưỡng bã sắn ủ, bột sắn sử dụng trong thí
nghiệm và tỷ lệ các loại thức ăn, giá trị dinh dưỡng khNu phần của gia súc được trình
bày trên bảng 1 và bảng 2.
Bảng 1: Thành phần dinh dưỡng của bột sắn và bã sắn ủ
Bột sắn Bã sắn ủ
Chỉ tiêu Ba et al. Ba et al.
(2007b) (2007a)
Chất hữu cơ (% DM) 97,3 97,1 95,7 97
NDF (% DM) 8,3 8,3 28,3 31,2
Protein thô (% DM) 2,0 1,7 3,3 3,6
Mỡ thô (% DM) 0,6 0,3 0,5 0,4
Năng lượng thô (MJ/kg DM) 16,8 16,8 16,7 17,1
HCN (mg/kg DM) 46 37 33 77
7
- Bảng 2: Thành phần thức ăn tinh và giá trị dinh dưỡng kh u phần
Thành phần thức ăn trong Lô thí nghiệm
kh u phần T1 T2 T3 T4 T5
Bột sắn (% DM) 85 64 42,5 21 0
Bã sắn ủ chua (% DM) 0 21 42,5 64 85
Khô dầu lạc (% DM) 13 13 13 13 13
Urea (% DM) 2 2 2 2 2
Thành phần dinh dưỡng
Vật chất khô (%) 87,3 47,1 32,4 24,2 20,15
Vật chất hữu cơ (% DM) 96,7 96,3 96,0 95,6 95,2
Protein thô (% DM) 12,0 12,6 13,2 13,9 14,9
Xơ trung tính (% DM) 8,5 12,7 17,0 21,3 25,5
Mỡ thô (% DM) 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5
Năng lượng thô (MJ/kgDM) 16,7 16,2 15,8 15,3 14,7
HCN (mg/kg DM) 39,1 36,4 33,6 30,8 28,1
Kết quả bảng 1 và 2 cho thấy có sự khác nhau về giá trị dinh dưỡng ở các khNu
phần. Khi tăng tỷ lệ bã sắn trong khNu phần đã làm giảm giá trị năng lượng thô/kg DM
và tăng tỷ lệ protein thô và đặc biệt tăng tỷ lệ NDF đáng kể (từ 8,5 lên 25,5%).
Kết quả theo dõi lượng thức ăn, các chất dinh dưỡng thu nhận trong suốt giai
đoạn thí nghiệm và trong thời gian thí nghiệm xác định tỷ lệ tiêu hóa được trình bày trên
bảng 3.
Bảng 3: Lượng các loại thức ăn thu nhận của bò ở các lô thí nghiệm
Chỉ tiêu Lô thí nghiệm
Lượng thức ăn thu nhận s.e.d
bình quân trong cả thời gian T1 T2 T3 T4 T5
thí nghiệm (DM)
Cỏ Voi (kg/ngày) 1,38 1,50 1,44 1,44 1,46 ns 0,174
Rơm lúa (kg/ngày) 1,60 1,40 1,56 1,76 1,87 ns 0,201
Thức ăn tinh (kg/ngày) 1,70 2,00 1,36 1,68 0,91 P
- Kết quả bảng 3 cho thấy lượng thức ăn tinh thu nhận ở các lô thí nghiệm có sự sai
khác đáng kể (P
- Bảng 5: Lượng chất hữu cơ, năng lượng tiêu hóa thu nhận
và khả năng tăng trọng của bò ở các lô thí nghiệm
Lô thí nghiệm
Chỉ tiêu s.e.d
T1 T2 T3 T4 T5
Lượng OM tiêu hóa thu nhận
2,33 2,77 2,30 2,44 1,86 ns 0,351
(kg/ngày)
Năng lượng tiêu hóa thu nhận
38,8 45,8 37,5 38,5 29,5 ns 5,92
(MJ/ngày)
Tăng trọng (kg/ngày) 0,49 0,41 0,23 0,30 0,30 ns 0,141
Khối lượng kết thúc (kg) 228 219 202 214 214 ns 19,5
Mặc dù tỷ lệ bã sắn ủ trong hỗn hợp thức ăn tinh có ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêu hóa
năng lượng và chất hữu cơ khNu phần song không ảnh hưởng đáng kể đến lượng chất
hữu cơ thu nhận, năng lượng thu nhận và tăng trọng của bò ở các lô thí nghiệm (bảng 5).
Kết quả bảng 5 cũng cho thấy tăng trọng của bò ở các lô thí nghiệm không cao, song có
thể sử dụng một phần bã sắn trong thức ăn tinh để nuôi bò thịt.
IV. Kết luận và đề nghị
Bã sắn ủ chua là nguồn thức ăn tiềm năng để vỗ béo bò thịt. Do giá trị dinh
dưỡng của bã sắn ủ có tỷ lệ chất khô, hàm lượng protein thấp và tính ngon miệng không
cao, vì vậy trong khNu phần vỗ béo bò thịt chỉ nên phối hợp ở mức 25 -50 % trong hỗn
hợp thức ăn tinh và cần chú ý bổ sung nguồn protein thực. Đây là những kết qủa nghiên
cứu bước đầu, trong tương lai nên có các thí nghiệm phối hợp bã sắn với các nguồn thức
ăn khác nhau và thời gian, số lượng gia súc vỗ béo nhiều hơn để có thêm kết luận về
tiềm năng nguồn thức ăn này và nên có đánh giá thêm hiệu quả kinh tế và vấn đề xã hội,
môi trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. AOAC (1990). Association of Official Analytical Chemists, Official methods of analysis,
15th edition Vol. 1. (AOAC, Washington, DC).
2. Ba, Nguyen Xuan, Nguyen Huu Van, Le Duc Ngoan, CM Leddin and PT Doyle (2007a)
Cassava bagasse silage can be used as a supplement for cattle fed rice straw. Asian-
Australasian Journal of Animal Science (Submitted)
3. Ba, Nguyen Xuan, Nguyen Huu Van, Le Duc Ngoan, CM Leddin and PT Doyle (2007b)
Amount of cassava powder fed as a supplement affects feed intake and live weight gain
in Laisind cattle in Vietnam. Asian-Australasian Journal of Animal Science (Submitted)
4. Lê Viết Ly (2003). Về chính sách chăn nuôi hỗ trợ người nghèo ở Việt Nam - các vấn đề
và triển vọng. Hội thảo về hoạt động chăn nuôi tạo thu nhập cho người nghèo ở nông
thôn. Quảng Ngãi 19-20 tháng 2 năm 2003.
10
- 5. Tuan, B. Q. 2005. Processing cassava bagasse as feed for ruminants. Vietnamese
Journal of Animal Production 7: 13-16.
6. Van Soest PJ, Robertson, JB, Lewis BA (1991). Methods for dietary fibre, neutral
detergent fibre and non-starch polysaccharide in relation to animal nutrition. Journal of
Dairy Science 74, 3583-3597.
THE PRIMARY RESULTS OF USING CASSAVA BAGASSE
FOR FATTENING CATTLE
Nguyen Xuan Ba, Nguyen Huu Van, Le Duc Ngoan
College of Agriculture and Forestry, Hue University
SUMMARY
An experiment was conducted in central Vietnam to compare the weight gain of cattle
offered rations comprising 33% green forage and 66% concentrates on a DM basis, with rice
straw fed ad libitum at night. The concentrate supplement on the 5 dietary treatments (T1 to T5)
contained 13% groundnut cake and 2% urea, with the remainder comprising a mixture of
cassava powder (85, 64, 42.5, 21 and 0%, DM basis) and cassava bagasse silage (0, 21, 42.5,
64 and 85%). The forage on all treatments comprised Elephant grass fed at about 0.63% (DM
basis) of liveweight (LW) during the day and rice straw offered ad libitum at night. Feed intake
was recorded daily for 45 days, LW measured weekly and digestibility measurements made over
7 days. The effects of different proportions of cassava bagasse silage in the supplement on the
intake of the forages, on apparent organic matter (OM) and gross energy digestibility, neutral
detergent fibre (NDF) digestibility and LW change were examined.
The intake of the concentrate supplement was the lowest (0.91 kg DM/day; 0.45% LW)
when it contained 85% cassava bagasse silage, which was lower (P
nguon tai.lieu . vn
