- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Báo cáo nghiên cứu khoa học: Chủ đề “Chiến tranh – tình yêu – nghệ thuật” trong tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh
Xem mẫu
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008
tr−êng §¹i häc Vinh
chñ ®Ò ChiÕn tranh - t×nh yªu - NghÖ thuËt
trong tiÓu thuyÕt Nçi buån chiÕn tranh cña B¶o Ninh
Ph¹m V¨n T×nh
(a)
Tãm t¾t. Bµi viÕt tËp trung t×m hiÓu hÖ chñ ®Ò ChiÕn tranh - t×nh yªu - nghÖ
thuËt trong tiÓu thuyÕt Nçi buån chiÕn tranh cña nhµ v¨n B¶o Ninh. ë Nçi buån
chiÕn tranh, c¸c chñ ®Ò nµy lång ghÐp vµo nhau vµ ®−îc dÉn d¾t b»ng nh÷ng giÊc m¬
®øt nèi, håi t−ëng gÊp khóc trong ý thøc nh©n vËt chÝnh tªn Kiªn. §©y lµ mét kh¸m
ph¸ quan träng ¶nh h−ëng ®Õn nh÷ng c¸ch t©n nghÖ thuËt ®éc ®¸o trªn c¸c ph−¬ng
diÖn t− duy tiÓu thuyÕt vµ quan niÖm nghÖ thuËt vÒ con ng−êi cña nhµ v¨n. B¶o Ninh
®· gãp phÇn ®−a nÒn v¨n häc ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i hoµ vµo dßng ch¶y chung cña v¨n
häc thÕ giíi.
1. Nçi buån chiÕn tranh lµ t¸c phÈm (1991), Nçi buån chiÕn tranh ®· g©y
nªn mét lµn sãng x«n xao trong giíi
tèt nghiÖp xuÊt s¾c, ®Ó ®êi cña B¶o
Ninh t¹i tr−êng viÕt v¨n NguyÔn Du. nghiªn cøu phª b×nh vµ b¹n ®äc. ë ®©y,
Toµn bé t¸c phÈm lµ niÒm kh¾c kho¶i cã mét cuèn tiÓu thuyÕt lång trong mét
kh«n ngu«i cña mét ng−êi lÝnh b−íc ra cuèn tiÓu thuyÕt kh¸c nãi vÒ nh÷ng
tõ cuéc chiÕn kh¾c nghiÖt. Víi ®é lïi tiÕng väng, nh÷ng giao thoa huyÒn bÝ
thêi gian cÇn thiÕt ®Ó nh×n vÒ qu¸ khø, trong t×nh yªu, chiÕn tranh vµ niÒm
hiÖn lªn trong t¸c phÈm lµ mét c©u hái ®am mª s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña ng−êi
nhøc buèt ChiÕn tranh ®· ®Ó l¹i g× khi lÝnh. §äc Nçi buån chiÕn tranh, §ç §øc
con ng−êi b−íc ra khái vßng xo¸y d÷ déi HiÓu cã nhËn xÐt “Trong v¨n häc ViÖt
cña nã?. Nam mÊy chôc n¨m nay, cã thÓ Th©n
phËn t×nh yªu lµ quyÓn tiÓu thuyÕt hay
T¸c phÈm ®−îc dÖt nªn b»ng hµng
vÒ t×nh yªu, quyÓn tiÓu thuyÕt t×nh yªu
lo¹t nh÷ng giÊc m¬ ®øt nèi, håi t−ëng
xãt th−¬ng nhÊt; cã thÓ Ph−¬ng lµ nh©n
gÊp khóc, hçn lo¹n nh−ng thèng nhÊt
vËt phô n÷ ®Ñp nhÊt trong tiÓu thuyÕt
trong mét dßng ch¶y “dßng ý thøc cña
hiÖn ®¹i ViÖt Nam …” [1, tr. 265].
nh©n vËt”. Qua nh÷ng tr¹ng th¸i ph©n
lËp vµ hoang t−ëng Êy, chiÕn tranh ®−îc Mçi nhµ v¨n khi cÇm bót ®Òu x¸c
hiÖn lªn víi nh÷ng gam mµu chãi g¾t, ®Þnh cho m×nh nh÷ng quan niÖm riªng
löa, m¸u, tiÕng gÇm ró cña xe t¨ng, cña vÒ hiÖn thùc vµ v¨n ch−¬ng. Víi B¶o
®¹i liªn kh¹c ®¹n vµ c¸i chÕt bao phñ Ninh, c¸ch xö lý hiÖn thùc theo nguyªn
dµy ®Æc, m−a ®Õn ngót trêi … thÝch hîp t¾c “cuéc chiÕn cña riªng anh”, cïng víi
víi nh÷ng giÊc m¬, håi øc d÷ déi Êy lµ c¸i nh×n ®æi míi vÒ nhµ v¨n trong mèi
h×nh ¶nh cña bãng ®ªm, kh«ng gian quan hÖ víi chÝnh b¶n th©n m×nh, c¸i
mµu x¸m, c¶nh t−îng nhoÌ mê h− ¶o. nghiÖp v¨n ch−¬ng nÆng lßng theo
Theo quy luËt th«ng th−êng, ®èi víi ®uæi… t¹o nªn trong cuèn tiÓu thuyÕt
mét s¸ng t¸c cã nhiÒu c¸ch t©n vÒ nghÖ cña anh chñ ®Ò: chiÕn tranh, t×nh yªu
thuËt, ngay tõ khi míi ra ®êi vµ sau khi vµ s¸ng t¹o nghÖ thuËt lu«n xo¾n kÕt
®−îc trao gi¶i th−ëng cña Héi Nhµ v¨n víi nhau. Nçi buån chiÕn tranh lµ dßng
NhËn bµi ngµy 09/4/2008. Söa ch÷a xong 04/6/2008.
55
- chñ ®Ò ChiÕn tranh – t×nh yªu – NghÖ thuËt ..., Tr. 55-59
Ph¹m V¨n T×nh
ch¶y miªn man, bÊt tËn cña håi øc con gi÷a lóc chiÕn tranh hoµn toµn hiÖn lªn
ng−êi qua vïng ký øc cßn in h»n bao tr−íc m¾t anh nh− mét phÐp mµu lµm
nçi ®au ®ín, bao c¸i chÕt th−¬ng t©m. sèng dËy mét c¸ch ®Æc biÖt tµn nhÉn
Phñ lªn t¸c phÈm lµ mét ©m h−ëng trËn tö chiÕn Tru«ng Gäi Hån, trËn
buån nçi buån chiÕn tranh mªnh mang, ®¸nh xo¸ sæ hoµn toµn phiªn hiÖu tiÓu
nçi buån cao c¶, cao h¬n h¹nh phóc vµ ®oµn 27 cña anh. ChÝnh tõ t¸c phÈm
v−ît lªn ®au khæ [1, tr. 224]. ®Çu tay Êy, sù tån t¹i cña Kiªn gi÷a
cuéc ®êi ®· g¾n chÆt anh víi sø mÖnh
Trong Nçi buån chiÕn tranh, c¸c
thiªng liªng - sø mÖnh mét con ng−êi
chñ ®Ò chiÕn tranh, t×nh yªu vµ niÒm
lªn tiÕng v× th©n phËn cña c¶ mét thÕ
®am mª s¸ng t¹o nghÖ thuËt, xen kÏ,
hÖ lÝnh chiÕn ®· qua. Kiªn lµ mét trong
®an chÐo g©y chãng mÆt bµng hoµng
sè nh÷ng ng−êi hiÕm hoi, Ýt ái sèng sãt
nhøc nhèi. Len lái, bao trïm vµ dÉn d¾t
sau chiÕn tranh. Trong thêi k× ®au
tÊt c¶ c¸c biÕn ®éng cña tiÓu thuyÕt lµ
th−¬ng Êy, Kiªn lµ mét chøng nh©n,
mét mèi t×nh tuyÖt ®Ñp nh−ng ®au xãt,
®ång thêi còng lµ mét n¹n nh©n. ViÕt
®−îc nhµ v¨n x©y dùng b»ng nh÷ng tõ
v¨n víi anh lµ dÞp ®Ó tr¶ mãn nî lßng,
ng÷, c©u v¨n, ®o¹n v¨n ®Çy chÊt th¬ vµ
®Ó anh cã c¬ héi nãi lªn tÊt c¶ nh÷ng g×
tÝnh nh¹c. Nh÷ng trang viÕt mang tÝnh
m×nh tr¶i nghiÖm, suy ngÉm trong suèt
®iªu kh¾c vµ nh÷ng biÓu t−îng pha trén
chiÒu dµi cuéc chiÕn.
gi÷a h−¬ng th¬m vµ m¸u löa, víi ®ªm
TiÓu thuyÕt Nçi buån chiÕn tranh
®en vµ m−a ngót trêi. Tøc lµ t×nh yªu
hoµ víi chiÕn tranh vµ s¸ng t¹o nghÖ cña B¶o Ninh ®· nh×n nhËn chiÕn tranh
thuËt. Th©n phËn t×nh yªu nhËp thÇn víi tÊt c¶ tÝnh hiÖn thùc cña nã. §ã lµ
víi Nçi buån chiÕn tranh t¹o thµnh nçi “nh÷ng c¬n ¸c méng, huû diÖt t©m hån
buån nguyªn khèi vì thµnh ba nhÞp cña vµ lét trÇn nh©n tÝnh” [3, tr. 113]. Anh
mét bµi ca (nçi buån chiÕn tranh, nçi ®· ®i s©u vµo khai th¸c cuéc chiÕn
buån t×nh yªu vµ nçi buån s¸ng t¹o). tranh. Ng−êi lÝnh trong chiÕn trËn nÕu
§an cµi hai c©u chuyÖn trong mét muèn gi÷ lÊy nh©n tÝnh th× sÏ bÞ giÕt
c©u chuyÖn, víi cÊu tróc trÇn thuËt kÐp, chÕt, cßn nÕu hä tho¸t chÕt b−íc ra khái
Nçi buån chiÕn tranh ®· t¹o ra mét chñ cuéc chiÕn th× nhiÒu khi phÇn nh©n
®Ò quan träng lµ sø mÖnh cña nhµ v¨n. tÝnh trong hä ®· bÞ mÐo mã, quÌ quÆt.
B¶o Ninh h¬n mét lÇn ®Ó cho nh©n vËt Oanh - ng−êi b¹n cña Kiªn, kh«ng chÜa
Kiªn ý thøc vÒ sø mÖnh cña mét ng−êi sóng b¾n vµo ng−êi ®µn bµ bªn kia
cÇm bót viÕt v¨n lµ ®Ó nãi lªn tiÕng nãi chiÕn tuyÕn, th× còng chÝnh anh ®·
cho th©n phËn con ng−êi, th©n phËn
“høng trän c¶ mÊy viªn ®¹n mµ kÎ b¾n
t×nh yªu c¶ mét thÕ hÖ lÝnh chiÕn. “Mét
lÐn kia võa kÞp b¾n ra”. So víi ®ång ®éi,
®ªm nh− thÕ vµo mïa xu©n n¨m Êy anh
Kiªn lµ ng−êi may m¾n, thÕ nh−ng ®iÒu
®· c¶m nhËn ®−îc thiªn mÖnh cña ®êi
nghÞch lÝ lµ vµo nh÷ng ngµy th¸ng ë
m×nh. Sèng ng−îc trë l¹i, lÇn t×m trë
Tru«ng Gäi Hån, khi phÇn nh©n tÝnh
l¹i con ®−êng cña mèi t×nh x−a, chiÕn
trong anh mong manh vôt t¾t, khi anh
®Êu l¹i cuéc chiÕn ®Êu… kÓ l¹i, viÕt l¹i,
®iªn cuång thóc m¹nh häng sóng n·
lµm sèng l¹i nh÷ng linh hån mai mét,
tõng ph¸t l¹nh lïng lªn th©n thÓ nh÷ng
nh÷ng t×nh yªu ®· tµn phai, bõng sèng
ng−êi lÝnh bªn kia chiÕn tuyÕn, th× anh
l¹i nh÷ng giÊc méng x−a” [3, tr. 107].
l¹i ®−îc cÊp trªn cö ®i häc líp sÜ quan
Thiªn truyÖn ®Çu tiªn trong ®êi Kiªn
56
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008
tr−êng §¹i häc Vinh
dµi h¹n lµm “h¹t gièng cho nh÷ng vô ®−îc ®Ò cao lªn trªn hÕt. Cßn víi Kiªn,
cuèn tiÓu thuyÕt ®Çu tay cña anh ch¾c
mïa chiÕn tranh liªn miªn”.
g× ®· cßn l¹i trong ¸nh löa nÕu kh«ng cã
2. Cã thÓ nãi “nçi buån chiÕn
sù ®¶m b¶o b»ng vµng cña ng−êi ®µn bµ
tranh”, “nçi buån t×nh yªu” hoµ tan víi
c©m? ChÞ chÝnh lµ cÇu nèi ®−a cuèn
nhau lµm thµnh “nçi buån s¸ng t¹o”.
s¸ch ®Õn víi ng−êi ®äc bëi ë chÞ cã “lßng
Nh÷ng nhÞp m¹nh xen kÏ kÕt thµnh
thuû chung cña mét ®éc gi¶ dµnh cho
mét tæng thÓ mang tÝnh triÕt lý vÒ kÝ øc,
mét t¸c phÈm gèi ®Çu gi−êng”. §iÒu Êy,
®iÒu nµy gîi nhí ®Õn §i t×m thêi gian
cha Kiªn kh«ng bao giê cã ®−îc khi mµ
®· mÊt cña M. Proust: “Thêi gian l¹i
ng−êi duy nhÊt biÕt vÒ nçi c« ®éc trong
t×m thÊy”, chÝnh hµnh ®éng v¨n ch−¬ng,
«ng lµ c« bÐ Ph−¬ng 16 tuæi.
lµ s¸ng t¸c, viÕt v¨n, kÓ l¹i, viÕt l¹i, lµm
Nçi buån chiÕn tranh cßn lµ ký øc
sèng dËy nh÷ng linh hån ®· mai mét,
vÒ mét mèi t×nh ®au xãt gi÷a Kiªn vµ
nh÷ng t×nh yªu ®· tµn phai, lµm bõng
Ph−¬ng. Ph−¬ng lµ ng−êi yªu duy nhÊt
s¸ng nh÷ng giÊc méng x−a, ®ã lµ con
®−êng cøu rçi cña Kiªn. vµ còng lµ mèi t×nh ®Çu cña Kiªn trong
suèt cuéc hµnh tr×nh trªn con tµu ®Þnh
Nçi buån chiÕn tranh lµ dßng håi øc
mÖnh. §ã lµ mét ch©n dung ®au xãt vÒ
cña Kiªn ch¶y tõ thêi th¬ Êu ®Õn nh÷ng
sù mÊt m¸t cña c¸i ®Ñp. “TiÕng s¸o ®Çu
n¨m th¸ng cÇm sóng b−íc vµo cuéc
tiªn cña chiÕn tranh” ®· khiÕn hä l¹c
chiÕn. Trong nh÷ng mÈu kÝ øc g·y vôn
mÊt nhau gi÷a ®ªm tèi cña chiÕn trËn
ch¾p nèi tuú tiÖn ®ã, bªn c¹nh nçi ¸m
hoang vu, s©u th¼m. Ph−¬ng ®¸nh mÊt
¶nh cña mét con ng−êi ph¶i chøng kiÕn
®êi con g¸i vµ cïng mét lóc nµng mang
nhiÒu c¸i chÕt … cßn cã niÒm ®au xãt
hai vÕt th−¬ng, vÕt th−¬ng trong t©m
cña mét con ng−êi chøng kiÕn sù ph«i
hån vµ vÕt th−¬ng trªn th©n thÓ. H×nh
pha dÇn cña c¸i ®Ñp - c¸i ®Ñp trong
¶nh Ph−¬ng t¾m kho¶ th©n ph« phang
nh÷ng bøc tranh nghÖ thuËt u buån cña
bÊt chÊp tr−íc nh÷ng “vång löa h×nh
cha anh, c¸i ®Ñp thiªn thÇn hoµn mÜ cña
sin” cña bom ®¹n chiÒu h«m lµ bøc ch©n
Ph−¬ng - ng−êi b¹n g¸i th¬ Êu - vµ c¸i
dung tuyÖt mÜ, lµ sù hiÖn th©n cña c¸i
®Ñp cña cá c©y s«ng nói vÜnh viÔn mÊt ®i
®Ñp trong kh«ng gian chiÕn trËn ¸c liÖt.
cïng víi sù mÊt m¸t cña c¶ mét thÕ hÖ.
Ph−¬ng víi “hai c¸nh tay ®Ñp ®Ï, hai bê
ë tuæi 17, Kiªn ch−a hiÓu biÕt hÕt
vai trßn l¼n… c¸i eo mÞn mµng ph¼ng…
thÕ giíi nh÷ng bøc vÏ “r−êi r−îi buån”
®«i ch©n ®Ñp nh− t¹c, dµi vµ ch¾c mÒm
cña cha m×nh. Kiªn ®· tõng hæ thÑn,
víi lµn da tr¾ng nh− s÷a ®Æc” [3, tr.
bùc béi nh÷ng ®iÒu ng−êi ta nãi vÒ cha
260].
anh - ng−êi ho¹ sÜ mang trong m×nh
§»ng sau d¸ng vÎ bÊt chÊp ®êi cña
dßng m¸u s¸ng t¹o méng du, quÈn trÝ di
Ph−¬ng, c¸ch nµng “ung dung biÓu diÔn
truyÒn tõ dßng hä. ¤ng kh«ng thÓ “h¹
tÊm th©n trÇn truång, ph« phang nçi
tÝnh vÜnh cöu, thªm chÊt phµm tôc, x¸c
khæ nhôc ra gi÷a n−íc trêi quang quΔ,
®Þnh thµnh phÇn giai cÊp cho s«ng nói”
qua sù quan s¸t l¹nh lïng, r¾n ®anh
[3, tr. 165]. Bi kÞch cña cha Kiªn vµ
cña Kiªn, ta vÉn ®äc thÊy nçi buån
nh÷ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña «ng cã
tr−íc sù mÊt m¸t cña c¸i ®Ñp. Mét c¸i
lÏ còng lµ bi kÞch cña nh÷ng con ng−êi
®Ñp “trong tr¾ng, kiÒu diÔm, cã tÝnh
t©m huyÕt víi nghÖ thuËt nh−ng ph¶i
chÊt b¶n n¨ng cïng thiªn h−íng hoµn
sèng c« ®¬n trong mét thêi ®¹i mµ do
mÜ bÈm sinh” cña ng−êi con g¸i Kiªn
®iÒu kiÖn chiÕn tranh, tÝnh minh ho¹
57
- chñ ®Ò ChiÕn tranh – t×nh yªu – NghÖ thuËt ..., Tr. 55-59
Ph¹m V¨n T×nh
yªu say ®¾m. §óng nh− lêi tiªn ®o¸n xo¾n kÕt vµo nhau vµ trong ba câi nµy
®Çy lo ©u, phÊp pháng cña mÑ Ph−¬ng lu«n cã sù hiÖn diÖn chËp chên lu©n
trong mét ngµy xa x−a tr−íc ®ã: “Tr−ît phiªn gi÷a ®−îc vµ mÊt, tin t−ëng vµ
khái c©y ®µn, nh÷ng t©m hån nh− con hoµi nghi, h¹nh phóc vµ khæ ®au, hy
g¸i b¸c sÏ bÞ tr−êng ®êi vß n¸t” [3, tr. väng vµ tuyÖt väng, ¶o ¶nh vµ thùc t¹i
228]. C¸i ®Ñp thiªn bÈm ë Ph−¬ng lµ vÎ … mét sù chËp chên ®Çy rÉy bÊt tr¾c vµ
®Ñp ®Çy th¸ch thøc, ng¹o nghÔ. VËy mµ phi lÝ, khiÕn cho ng−êi trong cuéc kh«ng
Ph−¬ng vÉn lµ n¹n nh©n cña cuéc thÓ kh«ng tin ë “mét thiªn mÖnh thiªng
chiÕn, bÞ x« ®Èy ®Õn møc h¬n mét lÇn liªng cao c¶, v« danh vµ tuyÖt ®èi bÝ
nµng hái Kiªn vÒ phÈm gi¸ cña nµng. Èn”. Hoµng Ngäc HiÕn khi ®äc Nçi buån
Gi÷a chiÕn tranh, c¸i ®Ñp sao mµ qu¸ chiÕn tranh cã viÕt: “Cuèn tiÓu thuyÕt
®çi mong manh, kh«ng cã kh¶ n¨ng tù sÏ nh− thÕ nµo nÕu t¸c gi¶ chØ viÕt vÒ ®Ò
vÖ gi÷a cuéc ®êi, l¹i cµng kh«ng ®ñ søc tµi chiÕn tranh? Sù lång ghÐp víi ®Ò tµi
chèng tr¶ søc nÆng ghª gím cña cuéc t×nh yªu vµ ®Ò tµi s¸ng t¹o nghÖ thuËt,
chiÕn tranh khèc liÖt. chÝ Ýt ®· tr¸nh cho t¸c gi¶ khái ®ãng vai
T×nh yªu cña Kiªn vµ Ph−¬ng lµ trß thuÇn kÓ vµ t¶, mét vai trß dÔ tÎ
mét nèt nh¹c buån, ®Ñp, giµu chÊt th¬ nh¹t trong v¨n xu«i hiÖn ®¹i” [2, tr.
gi÷a m−a bom, b·o ®¹n, gi÷a chuçi h×nh 281].
¶nh ®Çy mµu x¸m cña sù huû diÖt. T×nh Nçi buån chiÕn tranh cuèn ng−êi
yªu Êy ®−îc b¾t ®Çu tõ “mét nçi cuång ®äc vµo mét thÕ giíi cña nh÷ng ¸m ¶nh
khÊu trÎ th¬”, nh÷ng ngµy th¸ng trÎ d¹i chiÕn trËn, cña nçi ®au t×nh yªu tan vì,
cña hai ng−êi. Nh−ng chiÕn tranh nh− cña nçi buån th©n phËn, cña nh÷ng nçi
mét nh¸t c¾t phò phµng cña sè phËn, niÒm tiÕc nuèi ®am mª vµ s¸ng t¹o, t¹o
®Èy t×nh yªu cña hä ra xa hai cùc. B¾t nªn trong lßng b¹n ®äc d− ba vÒ nçi
®Çu tõ ®©y, cuéc ®êi Kiªn ch×m trong buån, Nçi buån chiÕn tranh mªnh mang
m¸u löa, th−¬ng ®au vµ thÊt b¹i. VÜnh cao c¶. §ã lµ thø nghÖ thuËt cña lßng
viÔn mÊt ®i t×nh yªu trong s¸ng cña ng−êi”, víi nh÷ng niÒm vui – nçi buån
tuæi 17. Ngµy Kiªn trë vÒ, t×nh c¶m cña nguyªn khèi. V¶ ch¨ng trong cuéc sèng
hä chØ cßn lµ nçi thèng khæ cña hai con nµy “niÒm vui nh− ngäc trai cßn nçi
ng−êi chÞu nhiÒu tæn th−¬ng, mÊt m¸t buån nh− biÓn c¶”. V¨n ch−¬ng tõ cæ chÝ
bëi chiÕn tranh. “KÝ øc ch¼ng bu«ng kim, nh÷ng t¸c phÈm lín ®Òu lµ nh÷ng
tha, chóng m×nh ®· lÇm t−ëng cã thÓ t¸c phÈm nãi lªn mét c¸ch ch©n thµnh
v−ît qua ®−îc mét h¹t s¹n. Kh«ng ph¶i nhÊt, da diÕt nhÊt, thËm chÝ d÷ déi
lµ h¹t s¹n mµ lµ mét tr¸i nói …”. Lêi nhÊt, nçi buån ®au trong kiÕp sèng
ng−êi, th©n phËn ng−êi.
nãi cña Ph−¬ng lóc nµng ra ®i lµ mét lêi
thó nhËn cuèi cïng. Hä vÜnh viÔn mÊt Trong tiÓu thuyÕt Nçi buån chiÕn
nhau, sè phËn cay ®¾ng cho t×nh yªu tranh, c¸c chñ ®Ò chiÕn tranh, t×nh yªu
®Çu ®êi cña hai ng−êi sau chiÕn tranh vµ niÒm ®am mª s¸ng t¹o nghÖ thuËt
kh«ng thÓ nµo hµn g¾n nçi. lu«n xo¾n kÕt, lång ghÐp vµo nhau.
Cïng víi chÊt keo ng«n ng÷ vµ kü thuËt
3. Víi thñ ph¸p ®ång hiÖn vµ kü
dßng ý thøc, B¶o Ninh ®· t¹o ra mét
thuËt dßng ý thøc, ba chñ ®Ò chiÕn
cuèn tiÓu thuyÕt “v−ît ra khái søc
tranh, t×nh yªu vµ ®am mª s¸ng t¹o
t−ëng t−îng cña ng−êi Mü. Nçi buån
nghÖ thuËt trong Nçi buån chiÕn tranh
58
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008
tr−êng §¹i häc Vinh
V¨n häc ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i ®· cã
chiÕn tranh ®i ra tõ chiÕn tranh ViÖt
mét cuèn tiÓu thuyÕt xøng ®¸ng víi thêi
Nam ®· ®øng ngang hµng víi cuèn tiÓu
kú lÞch sö ®au th−¬ng, hµo hïng cña
thuyÕt chiÕn tranh vÜ ®¹i MÆt trËn phÝa
d©n téc, xøng ®¸ng víi thÕ hÖ ng−êi lÝnh
t©y yªn tÜnh cña Errich Maria
®i qua chiÕn tranh víi nçi buån bÊt tËn.
Remarque” (mét cuèn tiÓu thuyÕt vÒ sù
Nçi buån chiÕn tranh ®ã lµ hµnh tr×nh
mÊt m¸t cña tuæi trÎ bëi chiÕn tranh,
®au ®ín cña mét sè phËn k× dÞ ®i t×m l¹i
mÊt m¸t cña c¸i ®Ñp, vµ c©u chuyÖn
qu¸ khø cña m×nh víi nçi buån nguyªn
t×nh ®au ®ín … mét thµnh qu¶ lao ®éng
khèi.
nghÖ thuËt tuyÖt ®Ñp) [5, tr. 299].
T i liÖu tham kh¶o
[1] §ç §øc HiÓu, Thi ph¸p hiÖn ®¹i, NXB Héi Nhµ v¨n, Hµ Néi, 2000.
[2] Hoµng Ngäc HiÕn, Nh÷ng ng¶ ®−êng v¨n häc, NXB Gi¸o dôc, 2006.
[3] B¶o Ninh, Nçi buån chiÕn tranh, NXB Héi Nhµ v¨n, Hµ Néi, 2006.
[4] M. Proust, §i t×m thêi gian ®· mÊt, NXB Héi Nhµ v¨n, Hµ Néi, 2006.
[5] TrÇn §×nh Sö, (chñ biªn), Tù sù häc, NXB §¹i häc S− ph¹m, 2004.
Summary
the themes: War – Love – Art in the Novel War Sadness
by Bao Ninh
This paper studies the themes: War – Love – Art in the novel War Sadness by
writer Bao Ninh. In the literary work, the themes are mutually overlapped and
guided with serie of interrupted dreams and rushed memorization in the sense of
the main character named Kien. This is an important finding affecting unique
artistic reforms in perspective of novel ideology and artistic notion on human of the
writer. These are Bao Ninh’s great contributions to creating Vietnamese current
literature to integrating into the common current of the world existing literature.
(a) Cao häc 14 - V¨n häc ViÖt nam, Tr−êng §¹i häc Vinh.
59
nguon tai.lieu . vn