Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
(1)
ThS. Hoµng ThÞ VÞnh *
1. Khái ni m d ch v pháp lu t t c t i toà án(3) liên quan n các lĩnh v c
Theo nghĩa r ng, d ch v pháp lu t bao pháp lu t khác (CPC 86119);
g m d ch v tư v n, d ch v tranh t ng cũng - D ch v tư v n và tranh t ng v các th
như toàn b các ho t ng liên quan n t c theo quy nh c a lu t thành văn(4) t i các
qu n lí tư pháp (như ho t ng c a th m t ch c mang tính toà án (CPC 8612/86120);
phán, thư kí toà án, công t viên, lu t sư - D ch v cung c p và ch ng nh n h sơ
công v.v..). Tuy nhiên, lo i ho t ng liên pháp lu t (CPC 8613/86130);
quan n qu n lí tư pháp b g t ra ngoài - D ch v khác v thông tin pháp lu t và
ph m vi c a Hi p nh chung v thương m i tư v n (CPC 8619/86190).
d ch v c a WTO (vi t t t là GATS), b i vì Vi c s a i mã CPC c a Liên h p qu c
h u h t các nư c, các ho t ng này ư c ư c U ban th ng kê c a Liên h p qu c
coi là “lo i d ch v ư c cung c p trong khi thông qua tháng 2/1997 v cơ b n không
th c hi n quy n l c nhà nư c” theo i u thay i nhi u v d ch v pháp lu t. Tuy
I(3)(c) GATS. GATS i u ch nh t t c các nhiên, c n lưu ý r ng: ti u ngành d ch v
d ch v tư v n và tranh t ng trong nhi u lĩnh pháp lu t ư c b sung “d ch v tr ng tài và
v c pháp lu t. hoà gi i” mà trư c ây thu c v d ch v tư
Theo “B ng phân lo i các ngành d ch v n qu n lí. (S/CSC/W6/Add.10, 27/03/1998).
v ” c a WTO (Tài li u mã s MTN.GNS/ Như v y, Liên h p qu c phân bi t các
W/120) thì “(a) d ch v pháp lu t” ư c li t d ch v pháp lu t theo tiêu chí lĩnh v c lu t
kê v i tư cách là ti u ngành c a “(A) d ch v hình s hay các lĩnh v c pháp lu t khác ho c
chuyên môn” n m trong ngành d ch v th theo tiêu chí th t c t i toà án hay th t c t i
nh t: “1. D ch v kinh doanh”, tương ng các cơ quan tài phán ngoài toà án. C n nh n
v i mã s CPC 861 c a Liên h p qu c.(2) th y r ng các tiêu chí phân lo i này không
Theo cách phân lo i d ch v c a Liên h p ph n ánh ư c th c ti n thương m i d ch v
qu c, “d ch v pháp lu t” ư c chia thành pháp lu t. Trên th c t , các nư c thành viên
nhi u lo i: WTO khi cam k t m c a th trư ng d ch v
- D ch v tư v n và tranh t ng trong ã phân bi t các d ch v pháp lu t d a trên
nhi u lĩnh v c pháp lu t (CPC 8611); tiêu chí theo ó d ch v pháp lu t ư c cung
- D ch v tư v n và tranh t ng liên quan
n lu t hình s (CPC 86111); * Gi ng viên chính
- D ch v tư v n và tranh t ng v các th Trư ng i h c Lương Th Vinh, Nam nh
72 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi
c p là pháp lu t nào, pháp lu t nư c mình bán doanh nghi p (M & A) xuyên biên gi i,
(home country law), pháp lu t c a nư c ti p quy n s h u trí tu (IPR), các công c tài
nh n d ch v (host country law), pháp lu t chính m i và lu t c nh tranh làm phát sinh
nư c th ba hay pháp lu t qu c t . Tiêu chí nhu c u ngày càng tăng v các d ch v pháp
này ph n ánh m c m c a th trư ng d ch lu t trong nh ng năm qua.
v pháp lu t. ó là các m c sau: 2. Thương m i d ch v pháp lu t qu c t
- Pháp lu t c a nư c ti p nh n d ch v Nhu c u v d ch v pháp lu t xu t phát
(tư v n/tranh t ng); t các doanh nghi p, các t ch c và cá nhân.
- Pháp lu t nư c mình và/ho c pháp lu t Các doanh nghi p và t ch c c n s tr giúp
nư c th ba (tư v n/tranh t ng); pháp lu t m t cách thư ng xuyên, trong khi
- Pháp lu t qu c t (tư v n/tranh t ng); cá nhân ch th nh tho ng m i c n n d ch
- D ch v chu n b h sơ và ch ng nh n v pháp lu t, thư ng là trong các hoàn c nh
pháp lu t; quan tr ng như li hôn, th a k , mua, bán b t
- Các d ch v khác v tư v n và thông tin ng s n các v n liên quan n hình s ...
pháp lu t. Ph n l n các trư ng h p cá nhân c n n
Thành viên WTO có th cho phép lu t sư d ch v pháp lu t trong lĩnh v c lu t trong
nư c ngoài th c hành pháp lu t trong nư c, nư c, do lu t sư trong nư c cung c p. R t ít
lu t qu c t và lu t nư c mình ho c lu t khi cá nhân có nhu c u tư v n v pháp lu t
nư c th ba. Trong t t c các trư ng h p nêu nư c ngoài và pháp lu t qu c t , cho dù ây
trên, thành viên WTO có th ch cam k t m là lĩnh v c có nhu c u gia tăng trong th i
c a d ch v tư v n (như trư ng h p Vi t gian g n ây do vi c phát tri n c a s d ch
Nam) ho c m r ng cho d ch v tranh t ng, chuy n lao ng qu c t .(5)
theo ó lu t sư nư c ngoài có th i di n H u h t các nhu c u i v i d ch v
cho khách hàng trư c toà án ho c t ch c pháp lu t trong lĩnh v c lu t kinh doanh và
tr ng tài nư c ti p nh n d ch v . Khi các lu t qu c t xu t phát t các doanh nghi p và
lu t sư th c hành lu t qu c t , lu t nư c t ch c có tham gia vào các giao d ch qu c
mình hay lu t nư c th ba, h ư c g i là t . Các tác nhân này s tìm n nhà cung c p
nhà tư v n lu t nư c ngoài (Foreign Legal d ch v pháp lu t có th b o m ch t lư ng
Consultants - FLCs). d ch v b t k nhà cung c p này n t nư c
Ngành d ch v pháp lu t v i tư cách là nào. Rõ ràng là nhà cung c p d ch v pháp
ngành thương m i ã th hi n s phát tri n lu t t nư c mà công ti mang qu c t ch (lu t
v ng vàng và liên t c trong nh ng th p k sư quen thu c c a công ti) s có l i hơn th
qua. ó chính là k t qu c a s phát tri n v s hi u bi t công ti khách hàng. Trong
thương m i qu c t và s xu t hi n các lĩnh khi ó nhà cung c p d ch v a phương có
v c m i c a th c ti n, nh t là lĩnh v c pháp l i th v s hi u bi t doanh nghi p a
lu t kinh doanh. Các v n như cơ c u l i phương và môi trư ng pháp lu t. Do ó, lu t
doanh nghi p, c ph n hoá, sáp nh p và mua kinh doanh và lu t qu c t là nh ng lĩnh v c
t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009 73
- nghiªn cøu - trao ®æi
ch u tác ng nhi u nh t c a thương m i hành ngh trong lĩnh v c lu t trong nư c.
d ch v pháp lu t t m qu c t . Thương m i d ch v qua biên gi i (phương
H u h t các ho t ng thương m i d ch th c 1) th c hi n các ho t ng: chuy n tài
v ư c th c hi n theo phương th c 1 (cung li u pháp lu t, tư v n qua ư ng bưu i n
c p d ch v qua biên gi i) ho c phương th c ho c các phương ti n vi n thông. S phát
4 (hi n di n c a th nhân) ho c v i tư cách tri n công ngh vi n thông ang t o ra các
ngư i làm thuê/thành viên c a công ti lu t phương ti n ngày càng hi u qu và d ti p
nư c ngoài. Phương th c 3 (hi n di n thương c n, t o thu n l i cho thương m i d ch v
m i) tương i khó th c hi n, do chi phí khá pháp lu t qua biên gi i. Thương m i d ch
cao so v i vi c cung c p d ch v theo phương v pháp lu t s ư c hư ng l i t s phát
th c.(6) Trên th c t , ch có m t s ít lu t sư, tri n c a Internet và thương m i i n t ,
kho ng vài nghìn ngư i, cung c p d ch v ra b i vì h u h t các ho t ng liên quan n
nư c ngoài theo phương th c 3 và 4. Trong cung c p d ch v pháp lu t tr d ch v
khi ó, kho ng 300.000 lu t sư cung c p tranh t ng u có th ư c cung c p b ng
d ch v theo phương th c 1.(7) Do chi phí và phương ti n i n t .
r i ro khá cao nên thương m i d ch v pháp Trong nh ng th p k qua, thương m i
lu t v n ch gi i h n trong t m ho t ng d ch v pháp lu t th hi n s phát tri n
c a các công ti lu t l n và hư ng v các nhanh chóng. i u này ph n ánh s tăng
trung tâm tài chính, kinh t l n c a th gi i trư ng n nh c a thương m i qu c t và s
như: Brussels, Frankfurt, Hongkong, London, phát tri n các lĩnh v c th c ti n m i, các
New York, Paris, Singapore, Tokyo… ây là lĩnh v c có ý nghĩa qu c t quan tr ng như
nh ng nơi có nhu c u cao nh t v d ch v các công c tài chính, tái cơ c u doanh
pháp lu t trong lĩnh v c lu t kinh doanh và nghi p, c ph n hoá, lu t c nh tranh v.v.. Ví
lu t qu c t . d : Italia, xu t kh u d ch v pháp lu t
Các lu t sư ho t ng kinh doanh t m tăng t 4 tri u USD năm 1990 lên 115 tri u
qu c t thư ng thi t l p m ng lư i các công USD năm 1997. Hai nư c xu t kh u d ch v
ti các m c khác nhau. M ng lư i ó có pháp lu t l n c a th gi i là Hoa Kỳ và Anh.
th dư i d ng liên k t l ng l o gi a các công Cán cân thương m i ròng c a c Hoa Kỳ và
ti a phương c l p nhi u nư c khác Anh t kho ng 2 t USD vào u nh ng
nhau nhưng mang cùng thương hi u. M ng năm 90 c a th k XX, trong ó riêng Anh
lư i ó cũng có th dư i d ng công ti xuyên t 830 tri u USD, chi m g n 15% t ng th
qu c gia, th c hi n vi c ki m soát ho t ng cán cân thương m i d ch v ròng c a Anh.
c a các công ti a phương nhưng v n duy N u ng trên phương di n quy mô ngh
trì c u trúc phân quy n c a m ng lư i. Rõ lu t Anh, s lư ng lu t sư Anh kho ng
ràng là các công ti lu t xuyên qu c gia ho t 72.000, ch b ng 1/10 s lư ng lu t sư Hoa
ng chuyên v lu t kinh doanh và lu t qu c Kỳ (800.000) nhưng xu t kh u d ch v pháp
t , còn các liên k t công ti ch y u t p trung lu t c a Anh r t phát tri n.(8) D li u v cán
74 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi
cân thanh toán d ch v pháp lu t tư nhân c a m i qu c t , c bi t là các giao d ch tài
Hoa Kỳ (ch th ng kê thương m i d ch v chính l n, các bên tư nhân thư ng ch n lu t
pháp lu t qua biên gi i và hi n di n t m th i i u ch nh là lu t c a nư c mà mình không
c a th nhân) cho th y: Năm 1990, cán cân cư trú, ôi khi là lu t c a nư c không có
c a Hoa Kỳ th ng dư 188 tri u USD trong m i quan h v i giao d ch mà h th c hi n.
quan h v i toàn EC nhưng l i thâm h t 60 Trên th c t , gi i kinh doanh thư ng ch n
tri u USD trong quan h v i Anh.(9) lu t Anh và lu t c a ti u bang New York
Có hai y u t cơ b n óng vai trò s ng i u ch nh các giao d ch kinh doanh qu c t
còn trong vi c kh ng nh l i th c a các c a mình.
nhà cung c p d ch v pháp lu t c a Hoa Kỳ 3. Các hàng rào pháp lu t c n tr thương
và Anh t m qu c t . m i d ch v pháp lu t qu c t
- Th nh t, y u t t ch c ngành d ch v a. Các hàng rào pháp lu t c n tr vi c
pháp lu t: các nư c này, các lu t sư hành ti p c n th trư ng
ngh ch y u trong khuôn kh các công ti Th nh t, i u ki n v qu c t ch: i u
lu t có quy mô l n và v a, ít khi hành ngh ki n v qu c t ch trong d ch v pháp lu t là
c l p v i tư cách cá nhân. i u ki n mang tính khá ph bi n. Lĩnh v c
Các công ti lu t có quy mô l n và v a có thư ng ph i áp ng i u ki n v qu c t ch
l i th hơn v ngu n nhân l c và tài chính so là d ch v công ch ng, d ch v tranh t ng
v i lu t sư hành ngh c l p v i tư cách cá (trong t t c các lĩnh v c pháp lu t). Lĩnh
nhân, nh t là khi x lí các giao d ch kinh v c ít ph i áp ng i u ki n v qu c t ch
doanh ph c t p, òi h i vi c cung c p d ch hơn là ho t ng th c hành lu t trong nư c
v pháp lu t t m qu c t . Lu t sư hành (bao g m ho t ng tư v n và tranh t ng).
ngh c l p v i tư cách cá nhân có th có B i vì lu t sư tranh t ng ho c công ch ng
th m nh trong các lĩnh v c truy n th ng viên ( m t s nư c, công ch ng viên là
c a pháp lu t trong nư c. M c dù h cũng có công ch c) th c hi n “ch c năng công”, do
óng góp quan tr ng cho ngành d ch v pháp ó i u ki n v qu c t ch ư c áp t trong
lu t c a t nư c nhưng h có ít cơ h i tham các ho t ng nói trên. Theo logic, i u ki n
gia vào thương m i qu c t , do rào c n l n v qu c t ch khó có th áp t i v i d ch
v i u ki n văn b ng và tính a phương v tư v n lu t qu c t , lu t nư c mình ho c
c a lu t trong nư c. lu t nư c th ba. Tuy nhiên, trong trư ng
- Th hai, vai trò c a pháp lu t Hoa Kỳ h p i u ki n này ư c áp t i v i toàn
và Anh i v i các giao d ch qu c t : D ch b d ch v pháp lu t, không phân bi t d ch
v pháp lu t c a Hoa Kỳ và Anh có l i th v tư v n, tranh t ng hay công ch ng... thì
do b n thân lu t Anh và lu t c a ti u bang khách hàng cũng không th ti p c n các nhà
New York ư c coi là lu t chu n i u ch nh cung c p d ch v nư c ngoài.
các giao d ch kinh doanh qu c t . m Th hai, chính sách nh p cư h n ch s
b o tính ch c ch n c a các giao d ch thương i l i c a các lu t sư, nhà qu n lí, nhân viên
t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009 75
- nghiªn cøu - trao ®æi
kĩ thu t nư c ngoài: Rào c n này có th áp bi n trong lĩnh v c d ch v pháp lu t. N u
d ng i v i th nhân mu n cư trú lâu dài có thì ây là quy nh chung trong pháp lu t
ho c thư ng trú ho c các cá nhân i l i vì u tư. Do các công ti lu t ưa thích ho t
m c ích kinh doanh trong th i gian ng n. ng theo ki u công ti h p danh hơn là công
Khách kinh doanh trong th i gian ng n ti trách nhi m h u h n nên nư c ch nhà có
thư ng s d ng visa du l ch l n tránh rào th quy nh các h n ch v s lư ng thành
c n nêu trên và s ph c t p có th x y ra khi viên h p danh nư c ngoài. H n ch này d n
xin visa thương nhân. H qu là các ho t n k t qu tương t như h n ch v góp v n
ng cung c p d ch v qua biên gi i c a h nư c ngoài. Tuy nhiên, theo GATS i u này
ã không ư c th ng kê trong cán cân thanh có th là s h n ch áp d ng nguyên t c i
toán. Trên th c t , m t s thành viên WTO x qu c gia (NT), ch không ph i là h n ch
có cam k t m c a cho cung c p d ch v ti p c n th trư ng.
pháp lu t theo phương th c 4 (hi n di n c a b. Các hàng rào pháp lu t c n tr vi c áp
th nhân) nhưng l i ưa ra các i u ki n r t d ng nguyên t c i x qu c gia
nghiêm ng t v nh p c nh như: gi i h n v ó là các rào c n sau ây: H n ch vi c
s lư ng nhà cung c p d ch v , ch n l c các
thành l p công ti h p danh v i lu t sư trong
nhà cung c p d ch v theo các tiêu chu n
nư c; h n ch vi c thuê lu t sư trong nư c
ch t ch v.v..
làm vi c; i u ki n v văn b ng; h n ch
Th ba, h n ch v hình th c pháp lu t
vi c s d ng tên c a công ti lu t nư c ngoài
c a d ch v pháp lu t: nhi u nư c, trong
và qu c t ; i u ki n v nơi cư trú; phân bi t
ó có 8 thành viên c a OECD quy nh c m
i x trong vi c c p phép.
thành l p công ti lu t theo ki u công ti trách
c. Rào c n trên cơ s quy nh pháp lu t
nhi m h u h n.(10) M t s nư c quy nh
trong nư c
m t s hình th c công ti lu t theo ki u v n
Th nh t, i u ki n v văn b ng: i u
m b o trách nhi m ngh nghi p vô h n
ki n v văn b ng thư ng là rào c n không
c a lu t sư. Tuy nhiên, trong h u h t các
th vư t qua trong thương m i d ch v pháp
trư ng h p, ây không ph i là s h n ch
mang tính phân bi t i x , b i vì nó ư c lu t, nh t là i v i ho t ng hành ngh
áp d ng m t cách bình ng cho c nhà cung nư c ti p nh n d ch v . Th c t cho th y ào
c p d ch v trong nư c l n nhà cung c p t o lu t khác nhau gi a các nư c, th m chí
nư c ngoài. Các nư c lí gi i quy nh h n khác nhau gi a các a phương trong cùng
ch này trên cơ s chính sách c a nhà nư c, m t nư c. Trong m t s trư ng h p, s khác
c bi t là m b o r ng các lu t sư ph i nhau này l n n m c nhà l p pháp ph i òi
ch u trách nhi m ngh nghi p và nghĩa v h i lu t sư nư c ngoài h c l i có văn
pháp lu t m t cách vô h n. b ng m i, sau ó m i ư c hành ngh .
Th tư, h n ch v v n góp nư c ngoài: h u h t các nư c, i u ki n v văn
ây không ph i là hàng rào mang tính ph b ng lu t òi h i r ng ngư i có văn b ng
76 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi
ph i t trình i h c v i th i gian h c t ngh và cho phép ti p c n t t c các lĩnh v c
3 n 5 năm và m t th i gian th c t p. pháp lu t, k c d ch v tranh t ng t i nư c
m t s nư c, ào t o i h c ư c b sung ti p nh n d ch v . Các lu t sư không ph i là
b ng th i gian ào t o sau i h c ho c ào công dân châu Âu và có văn b ng c a nư c
t o ngh t 1 n 3 năm. M t s ít nư c cho không ph i là thành viên EU không th vi n
phép lu t sư hành ngh ngay sau khi k t d n các văn b n này. Vi c ti p c n th trư ng
thúc th i gian ào t o lu t mà không c n d ch v pháp lu t EU ư c i u ch nh b i
ph i qua kì sát h ch chuyên môn nào. Th i các nư c thành viên.
gian th c t p thư ng di n ra trư c khi sát Directive th nh t (77/249/EEC) yêu c u
h ch chuyên môn v i s giám sát c a m t các nư c thành viên ph i công nh n lu t sư
lu t sư ã có kinh nghi m. m t s nư c, c a nư c thành viên khác trong ho t ng
th i gian th c t p di n ra ng th i v i quá cung c p d ch v . Nó cho phép lu t sư nư c
trình lu t sư ư c tuy n d ng. Nghĩa là n u ngoài ư c hành ngh v i danh nghĩa c a
công ti ho c lu t sư nào s d ng ngư i th c chính mình theo quy nh c a pháp lu t nư c
t p thì cũng ng th i là ngư i s tuy n mình nhưng ph i tuân th quy t c ngh
d ng ngư i th c t p này làm lu t sư ngay nghi p c a c nư c mình và nư c ti p nh n
sau khi hoàn thành kì sát h ch chuyên môn. d ch v . i v i các d ch v t i toà án, lu t
Tuy nhiên, các nư c khác, không có s sư nư c ngoài ph i ch p nh n s “h tr ”
liên t c gi a th i gian th c t p và vi c c a lu t sư trong nư c.
tuy n d ng làm lu t sư nhưng lu t sư s Directive th hai (89/48/EEC), trên cơ s
ư c ti p c n th trư ng lao ng theo k t công nh n văn b ng c a nhau, t o i u ki n
qu sát h ch chuyên môn c a mình. cho ngư i có văn b ng nư c mình h i
i u ki n v văn b ng th c s là rào c n nh p hoàn toàn vào ngh lu t nư c ti p
l n i v i lu t sư nư c ngoài mu n ti p c n nh n d ch v . Các nư c thành viên có nghĩa
th trư ng lu t trong nư c c a thành viên v m b o r ng vi c công nh n văn b ng
WTO. i v i các nư c EU, v i s h i nh p ư c th c hi n theo m t trong hai cách sau
và t do hoá r t cao trong n i b khu v c thì ây: Th nh t, ki m tra năng l c. Th hai,
i u ki n v văn b ng g n như b lo i b yêu c u lu t sư ph i qua th i kì t p s trư c
trong môi trư ng pháp lu t có nhi u y u t khi ư c hành ngh chính th c nư c ti p
a d ng v i u ki n văn b ng. Trên th c t , nh n d ch v .
các nư c thành viên EU có h th ng pháp Directive th ba và Directive th tư
lu t r t a d ng (civil law, common law, lu t (95/5/EC) ưa ra s l a ch n cho các i u
các nư c B c Âu). ki n v ki m tra năng l c ho c th i kì t p s
Có 4 Directive c a EU i u ch nh v n trong lĩnh v c d ch v pháp lu t. Nó cho
i u ki n v văn b ng trong n i b EU. Các phép lu t sư nư c ngoài (t nư c thành viên
văn b n này không h n ch ph m vi hành EU) ư c th c hành lu t c a nư c ti p nh n
t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009 77
- nghiªn cøu - trao ®æi
d ch v ngay l p t c, sau khi ch ng minh nh r ng: “N u m t bên không tuân th quy
ư c r ng mình ã ăng kí hành ngh lu t sư nh này trong m t lĩnh v c c bi t, thì b t
nư c thành viên khác. Lu t sư nư c ngoài kì bên nào khác s ư c phép duy trì m t
này không b gi i h n ph m vi hành ngh và i u ki n tương ương ho c áp d ng l i b t
không ch u s giám sát c a lu t sư a c i u ki n nào ã b lo i b theo quy nh
phương. Ban u, lu t sư nư c ngoài s ch c a i u này, ch trong lĩnh v c b nh
ư c phép th c hành ngh lu t c a nư c ti p hư ng, trong kho ng th i gian mà bên kia
nh n d ch v v i danh nghĩa ngh nghi p mà duy trì rào c n thương m i d ch v ”.
mình có nư c mình. Nhưng sau 3 năm t m a phương, i u ki n v văn b ng
th c hành ngh lu t c a nư c ti p nh n d ch thu c ph m vi i u ch nh c a i u VI
v , lu t sư nư c ngoài s ư c hành ngh GATS. i u VI.4 GATS yêu c u H i ng
v i danh nghĩa ngh nghi p theo quy nh thương m i d ch v (ho c b t kì cơ quan
c a nư c ti p nh n d ch v . thích h p nào có th s ư c thành l p) ph i
Trong Hi p nh thành l p Khu v c m u phát tri n các quy t c a phương i u ch nh
d ch t do B c M (NAFTA) không có quy vi c ban hành các rào c n i v i thương
nh b t bu c v công nh n văn b ng c a m i d ch v d a trên cơ s các quy nh
nhau gi a các nư c thành viên. Tuy nhiên, trong nư c, bao g m i u ki n v văn b ng,
Hi p nh này có quy nh v tính minh i u ki n c p phép và các tiêu chu n kĩ
b ch, tính khách quan, v vi c c p phép cho thu t. GATS cũng cho phép các thành viên
d ch v chuyên môn, v chương trình công i u ch nh v i u ki n văn b ng thông qua
tác nh m nâng cao kh năng ch p nh n tiêu các hi p nh song phương ho c a biên v
chu n chuyên môn c a nhau, tiêu chu n c p công nh n văn b ng c a nhau ( i u VII
phép và c p gi y ch ng nh n trong lĩnh v c GATS). Nhi u nư c t o thu n l i cho lu t sư
d ch v chuyên môn (Ph l c 1210, M c A). c a các nư c thu c cùng h th ng pháp lu t
Tiêu chu n chuyên môn có th thay i tuỳ ư c ti p c n ngh lu t c a nư c mình theo
theo các y u t như: ch t lư ng ào t o, cách ho c là công nh n hoàn toàn văn b ng
ki m tra sát h ch, kinh nghi m ngh nghi p, c a lu t sư nư c ngoài ho c là t o thu n l i
ng x và o c ngh nghi p, s phát tri n lu t sư nư c ngoài có ư c văn b ng c a
chuyên môn và vi c c p l i văn b ng ch ng nư c ti p nh n d ch v , trên cơ s th a nh n
ch , ph m vi hành ngh , v n b o v ngư i văn b ng c a nư c mà lu t sư mang qu c
tiêu dùng. Các thành viên NAFTA cũng cam t ch (ki m tra năng l c, yêu c u v th i gian
k t lo i b m i i u ki n v tư cách công lu t sư nư c ngoài thích nghi v i lu t c a
dân ho c nơi thư ng trú trong vi c c p phép nư c ti p nh n d ch v v.v.). Vi c công nh n
và ch ng nh n cho nhà cung c p d ch v l n nhau c p cao thư ng th y trong
chuyên môn ( i u 1210(3)). Tuy nhiên, quan h gi a các nư c thu c Kh i th nh
i u 1210(3) Hi p nh NAFTA cũng quy vư ng chung (Commonwealth). Các nư c
78 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi
này th m chí có th s d ng chung m t s án ti p nh n d ch v .
l . Vi c công nh n l n nhau c p th p - M t s nư c không i u ch nh v n
hơn thư ng th y các nư c theo h th ng tư v n pháp lu t, do ó t o thu n l i cho
common law. Các nư c theo h th ng civil FLC cung c p d ch v tư v n.
law thư ng ít công nh n l n nhau. M c dù - M t s nư c i u ch nh v n tư v n
pháp lu t c a các nư c này cùng chung pháp lu t và không quy nh gì v FLC.
nh ng nguyên t c nhưng các b lu t và các Trong trư ng h p này, vi c ti p c n th
văn b n pháp lu t các nư c này l i c u trư ng d ch v pháp lu t d a trên i u ki n
thành nh ng ngu n lu t c l p. ph i có văn b ng c a nư c ti p nh n d ch
Th hai, i u ki n c p phép: v . N u FLC mu n hành ngh nư c ti p
- FLC thư ng ph i tuân th các quy t c nh n d ch v thì ph i h c l i có văn b ng
ngh nghi p c a nư c ti p nh n d ch v và c a nư c ti p nh n d ch v . Pháp lu t c a
không ư c cung c p d ch v trong nh ng Pháp và an M ch òi h i FLC ph i tr i
lĩnh v c pháp lu t mà h không có văn b ng. qua cu c ki m tra c a oàn lu t sư a
- các nư c có quy nh thông thoáng, phương trư c khi th c hi n các d ch v như
FLC ư c phép cung c p d ch v tư v n v so n th o h sơ pháp lu t ho c cung c p
lu t c a nư c ti p nh n d ch v và lu t c a d ch v tư v n pháp lu t. Tuy nhiên, FLC
nư c th ba, v i i u ki n d ch v tư v n có th tr thành thành viên chính th c c a
này ph i trên cơ s h p tác v i lu t sư trong oàn lu t sư a phương mà không b gi i
nư c ho c lu t sư c a nư c th ba. h n v ph m vi hành ngh .
- Pháp lu t m t s nư c yêu c u FLC Hoa Kỳ, 19 ti u bang có quy nh v
ph i ăng kí t i oàn lu t sư a phương c p phép cho FLC mà không c n qua ki m
và/ho c ph i qua ki m tra chuyên môn. tra chuyên môn. Năm 1993, Hi p h i các
Ki m tra chuyên môn dành cho FLC và lu t oàn lu t sư Hoa Kỳ (American Bar
sư trong nư c thư ng khác nhau v ph m vi. Association - ABA) ban hành văn b n hư ng
Tuy nhiên, i u này có th là rào c n quan d n ho t ng c a FLC (“quy t c m u”),
tr ng i v i thương m i, nh t là khi cu c ph ng theo nh ng quy nh thông thoáng
ki m tra chuyên môn ư c th c hi n b ng nh t c a ti u bang New York. Văn b n này
ngôn ng a phương. v cơ b n ư c áp d ng các ti u bang
- M t s nư c ưa ra yêu c u theo ó Arizona, Colombia, Hawaii, New Jersey và
FLC ã ph i hành ngh m t s năm nh t Ohio. “Quy t c m u” c a ABA bao g m các
nh nư c mình theo văn b ng c a mình quy nh thông thoáng v h p danh và tuy n
ư c c p phép FLC nư c ti p nh n d ch d ng lu t sư a phương, ph m vi hành ngh
v . i u ki n này có th ư c n i l ng b ng và kinh nghi m hành ngh .
cách: có xem xét s năm th c hành pháp lu t Hi p nh NAFTA có quy nh v FLC.
c a các nư c khác, k c pháp lu t c a nư c Theo Ph l c 1210 (Chương 12) M c B,
t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009 79
- nghiªn cøu - trao ®æi
th c hi n các cam k t v FLC, m i thành ó lu t sư nư c ngoài cũng ph i có nh ng
viên u ph i m b o r ng FLC c a các quy n như các quy n mà lu t sư n ư c
thành viên khác s ư c phép hành ngh hư ng Anh. Các hi p h i ngh nghi p
ho c tư v n lu t c a nư c mà FLC ó ư c cũng tham gia vào àm phán các hi p nh
phép hành ngh v i tư cách lu t sư. M c này v công nh n l n nhau trong các lĩnh v c
cũng quy nh v s t do hoá trong tương như i u ki n v văn b ng, i u ki n c p
lai, vi c u quy n cho các t ch c ngh phép và chu n m c o c ngh lu t. Gi a
nghi p ư c tư v n v các v n như thành ABA, H i lu t gia c a Anh và x Wales có
l p các t ch c kinh doanh và h p danh gi a kí các tho thu n song phương. i u hi n
lu t sư trong nư c và FLC, tiêu chu n c p nhiên là các hi p nh nói trên ph i tuân th
phép cho FLC. các quy nh c a GATS v nghĩa v MFN
Th ba, chu n m c o c ngh ( i u II GATS) và nghĩa v công nh n l n
nghi p: D a trên các i m chung gi a chu n nhau ( i u VII GATS)./.
m c o c ngh lu t c a các nư c, H i
ng các oàn lu t sư và công ti lu t C ng (1).Xem: S/C/W/43, 6 July 1998 (98-2691), Council
ng châu Âu (Council of the Bars and Law for Trade in Services, Legal Services, Background
NotebySecretariathttp://docsonline.wto.org/GEN_hig
Societies of the European Community -
hLightBottom.asp?qu ...)
CCBE) ã thông qua B n quy t c ng x (2). CPC là ch vi t t t c a “United Nations Provisional
chung châu Âu, áp d ng 17 nư c châu Âu Central Product Classification” - B ng phân lo i d ch
và 5 nư c có quy ch quan sát viên. B n quy v t m th i c a Liên h p qu c.
t c này có tính b t bu c i v i b t c lu t (3). Thu t ng “th t c t i toà án” ư c d ch t thu t
sư nào có ho t ng hành ngh xuyên biên ng “judicial procedure”.
(4). Thu t ng “th t c theo quy nh c a lu t thành
gi i trong ph m vi châu Âu. Khi so sánh các
văn” ư c d ch t thu t ng “statutory procedure”.
b n quy t c ng x ngh lu t c a các t ch c (5). OECD, Liberalization of Trade in Professional
lu t sư Hoa Kỳ, Nh t B n (Nichibenren) Services, OECD Documents, 1995.
và châu Âu, không th y có s khác bi t (6). US International Trade Commission, Recent
l n.(11) t m qu c t , Hi p h i các oàn lu t Trends in US Services Trade, May 1997.
sư qu c t (International Bar Association - (7). OECD, Sdd.
(8). Peter Goldsmith, Globalisation of Law - Tearing
IBA) ã so n th o B n quy t c qu c t v
down the Wall, in Harper, Ross (Ed.), Global Law in
o c ngh lu t. Practice, Kluwer International and International Bar
Các hi p h i ngh nghi p cũng tham gia Association, London, 1997.
vào àm phán song phương v ti p c n th (9). EUROSTAT, Legal Services, Research Paper,
trư ng dành cho lu t sư nư c ngoài. Ví d : March 1993.
(10). OECD, International Trade in Professional
H i lu t gia c a Anh và x Wales ã àm
Services: Assessing Barriers and Encouraging Reform,
phán v i các t ch c lu t sư có liên quan OECD Documents, 1996.
n th o lu n v vi c n c n ph i (11). OECD, Liberalization of Trade in Professional
có quy ch i v i lu t sư nư c ngoài, theo Services, OECD Documents, 1995.
80 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2009
nguon tai.lieu . vn
