- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Báo cáo Một số điểm mới của Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 về lập và thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư
Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
ThS. Vò ThÞ Duyªn Thñy *
ánh giá tác ng môi trư ng ( TM) là Thông tư s 490 nêu trên thì t t c các ch
vi c phân tích, d báo các tác ng d án u tư u ph i l p báo cáo TM theo
n môi trư ng c a d án u tư c th nh ng yêu c u khác nhau tùy theo m c
ưa ra các bi n pháp b o v môi trư ng khi tác ng n môi trư ng c a d án ó là l n
tri n khai d án ó. ây là ho t ng h t s c hay nh .(1) i u 18 Lu t b o v môi trư ng
quan tr ng nh m d báo và gi m thi u năm 2005 l i có quy nh khác v v n
nh ng tác ng tiêu c c n môi trư ng khi này. Theo ó, nghĩa v l p báo cáo TM
tri n khai các ho t ng phát tri n. Vi c l p không áp d ng i v i m i lo i d án mà ch
báo cáo TM trư c khi th c hi n d án ã áp d ng i v i m t s d án. ó là:
tr thành nghĩa v b t bu c i v i các ch - D án công trình quan tr ng qu c gia;
u tư, ch qu n d án Vi t Nam t khi - D án có s d ng m t ph n di n tích
Lu t b o v môi trư ng Vi t Nam năm1993 t ho c có nh hư ng x u n khu b o t n
ra i. Nghĩa v này ã ư c quy nh chi thiên nhiên, vư n qu c gia, các khu di tích
ti t trong m t s văn b n pháp lu t khác như l ch s văn hóa, di s n t nhiên, danh lam
Ngh nh s 175/CP ngày 18/10/1994 v th ng c nh ã ư c x p h ng;
hư ng d n thi hành Lu t b o v môi trư ng; - D án có nguy cơ gây nh hư ng x u
Thông tư s 490/BKHCNMT c a B khoa n ngu n nư c lưu v c sông, vùng ven
h c công ngh và môi trư ng ngày bi n, vùng có h sinh thái ư c b o v ;
29/4/1998 v hư ng d n l p và th m nh - D án xây d ng k t c u h t ng khu
báo cáo TM i v i các d án u tư… So kinh t , khu công nghi p, khu công ngh
v i các quy nh hi n hành t i các văn b n cao, khu ch xu t, c m làng ngh ;
nêu trên, Lu t b o v môi trư ng năm 2005 - D án xây d ng m i khu ô th , khu
ư c thông qua ngày 29/11/2005 và có hi u dân cư t p trung;
l c t ngày 1/7/2006 ã quy nh m t s - D án khai thác, s d ng nư c dư i
i m m i v v n này. t, tài nguyên thiên nhiên quy mô l n;
1. V l p báo cáo TM - D án khác có ti m n nguy cơ l n gây
1.1. i tư ng l p báo cáo TM
L p báo cáo TM là trách nhi m thu c * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t
v ch d án u tư. Theo quy nh t i Trư ng i h c Lu t Hà N i
64 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi
tác ng x u i v i môi trư ng. ch d án thuê các ch th không trình
Quy nh như th h p lí hơn so v i các chuyên môn th c hi n. Bên c nh ó, có r t
quy nh trư c ây v v n này. M c ích nhi u d án m r ng quy mô ho t ng sau
chính c a TM là d báo và gi m thi u khi ã ư c c p quy t nh phê chu n báo
nh ng tác ng tiêu c c n môi trư ng c a cáo TM mà không l p báo cáo TM b
d án. Vì th , i v i nh ng d án ch có tác sung nên khi tri n khai d án trên th c t ,
ng tích c c n môi trư ng (d án tr ng nh ng tác ng tiêu c c n môi trư ng c a
r ng, ph xanh t tr ng i núi tr c, d án chính ph n m r ng ó ã không ư c gi i
c i t o t…) ho c nh ng d án có tác ng quy t do không ư c d báo trư c và áp
tiêu c c n môi trư ng không áng k thì d ng các gi i pháp gi m thi u. Nh ng t n
yêu c u l p báo cáo TM là không c n thi t. t i này ã ư c kh c ph c b i các quy nh
Quy nh như th s tránh ư c nh ng phi n m i c a Lu t b o v môi trư ng năm 2005.
hà và nh ng chi phí không c n thi t cho các 1.3. N i dung báo cáo TM
ch d án trong nh ng trư ng h p ó. Theo quy nh t i i u 10 Ngh nh
1.2. Trách nhi m l p báo cáo TM c a 175/CP hư ng d n thi hành Lu t b o v môi
ch d án trư ng, có th hi u n i dung c a báo cáo
th c hi n ư c nghĩa v này, kho n TM bao g m:
3, kho n 4 i u 19 Lu t b o v môi trư ng - ánh giá hi n tr ng môi trư ng t i a
năm 2005 quy nh rõ: Ch d án có th t bàn h at ng c a d án;
mình l p báo cáo ho c thuê t ch c d ch v - D báo nh ng nh hư ng n môi
tư v n l p và ch u trách nhi m v các s li u, trư ng do ho t d ng c a d án;
k t qu nêu trong báo cáo TM. Trong - Ki n ngh các gi i pháp b o v môi trư ng.
trư ng h p có nh ng thay i v n i dung, i u 20 Lu t b o v môi trư ng năm
quy mô, th i gian, a i m tri n khai d án 2005 có quy nh chi ti t hơn. Theo ó,
thì ch d án ph i có trách nhi m gi i trình ngoài nh ng n i dung gi ng các n i dung
v i cơ quan phê duy t; trư ng h p c n thi t trong quy nh nêu trên, báo cáo TM ph i
có th ph i l p báo cáo TM b sung. Các c p thêm các v n như: Cam k t th c
văn b n quy ph m pháp lu t có liên quan hi n các bi n pháp b o v môi trư ng trong
trư c ây không quy nh c th v v n quá trình xây d ng và v n hành công trình;
này mà ch d ng l i vi c xác nh trách danh m c công trình, chương trình qu n lí và
nhi m l p báo cáo TM thu c v ch d án giám sát các v n môi trư ng trong quá
mà thôi. i u ó d n n tình tr ng ch t trình tri n khai th c hi n d án; ý ki n c a
lư ng và chính xác v khoa h c c a m t u ban nhân dân c p xã, i di n c ng ng
s báo cáo TM không ư c m b o do dân cư nơi th c hi n d án; các ý ki n không
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2006 65
- nghiªn cøu - trao ®æi
tán thành vi c t d án t i a phương ho c quan qu n lí chuyên môn th m nh. Hi n t i
không tán thành i v i các gi i pháp b o v ho t ng này ư c th c hi n thông qua cơ
môi trư ng c a d án… quan qu n lí nhà nư c v b o v môi trư ng
V b n ch t, nh ng n i dung cơ b n c a ho c thông qua h i ng th m nh trong
báo cáo TM theo quy nh hi n hành v n m t s trư ng h p c n thi t.(2) Theo quy
ư c m b o. Tuy nhiên, m t i u cũng r t nh t i kho n 1 i u 21 Lu t b o v môi
d nh n th y là các n i dung ư c c p trư ng năm 2005, ho t ng này ư c th c
trong báo cáo theo quy nh m i chi ti t hơn, hi n thông qua hai ch th . ó là h i ng
ánh giá theo nhi u góc phong phú và th m nh và t ch c d ch v th m nh.
toàn di n hơn. Ch ng h n, theo quy nh i v i h i ng th m nh, theo quy
hi n hành, n i dung ánh giá hi n tr ng môi nh trư c ây, thành viên c a h i ng
trư ng trong báo cáo ch bao g m nh ng th m nh báo cáo TM ư c quy nh
ánh giá v ch t lư ng môi trư ng t i a chung cho t t c các h i ng, không phân
i m th c hi n d án mà thôi. Còn theo quy bi t ó là h i ng th m nh c p trung ương
nh c a Lu t b o v môi trư ng năm 2005 hay a phương. V v n này, Lu t b o v
thì nó còn bao g m c vi c ánh giá ch t môi trư ng năm 2005 l i có quy nh khác.
Ngoài các chuyên gia có kinh nghi m, trình
lư ng môi trư ng vùng k c n cũng như
chuyên môn phù h p v i n i dung, tính
m c nh y c m và s c ch u t i c a môi
ch t c a d án và i di n c a các t ch c,
trư ng… c bi t hơn n a ý ki n c a u ban
cá nhân khác do cơ quan có th m quy n
nhân dân c p xã, i di n c ng ng dân cư
thành l p h i ng th m nh quy t nh thì
và các ý ki n không tán hành i v i d án
các thành viên khác trong h i ng th m
và d báo r i ro v s c môi trư ng do công
nh c p trung ương và c p a phương có
trình gây ra cùng các bi n pháp phòng ng a,
nh ng khác bi t nh t nh. ó là, i di n
ng phó s c môi trư ng cũng ư c nêu
các cơ quan phê duy t d án, cơ quan
trong báo cáo. Bên c nh vi c th hi n rõ hơn chuyên môn b o v môi trư ng c a cơ quan
yêu c u xã h i hoá v b o v môi trư ng, phê duy t d án, cơ quan chuyên môn v b o
các n i dung này còn giúp cơ quan th m v môi trư ng c p t nh nơi th c hi n d án
nh báo cáo TM có thêm cơ s ưa ra i v i h i ng th m nh c p trung ương
quy t nh úng n và toàn di n hơn v v n ( ư c xác nh trong trư ng h p B tài
môi trư ng c a d án. Các quy nh trư c nguyên và môi trư ng ho c các b , cơ quan
ây hoàn toàn không c p n i dung này. ngang b t ch c h i ng th m nh) và i
2. V th m nh báo cáo TM di n u ban nhân dân c p t nh, cơ quan
m b o tính chính xác v khoa h c, chuyên môn v b o v môi trư ng c a các
n i dung báo cáo TM c n ph i ư c cơ s , ban chuyên môn c p t nh có liên quan
66 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi
i v i h i ng th m nh c p a phương trư ng năm 2005 cũng rút ng n th i h n
( ư c xác nh trong trư ng h p u ban th m nh xu ng ch còn 15 ngày làm vi c
nhân dân c p t nh t ch c h i ng th m k t ngày nh n ư c báo cáo TM ã ư c
nh). Bên c nh ó, h i ng th m nh ph i ch nh s a. Trư c ây th i h n này ư c quy
có trên 50% s thành viên có chuyên môn v nh là 20 ngày n u xem xét “B n ăng kí
môi trư ng và lĩnh v c có liên quan n n i t tiêu chu n môi trư ng” và 45 ngày n u
dung c a d án. Ngư i tr c ti p tham gia l p th m nh “Báo cáo TM chi ti t”. Trách
báo cáo TM không ư c tham gia h i ng nhi m th c hi n và ki m tra vi c th c hi n
th m nh. ây là v n chưa ư c c p các n i dung trong báo cáo TM sau khi
trong các quy nh v th m nh báo cáo th m nh (giai o n sau th m nh) c a ch
TM, làm nh hư ng không nh n k t qu d án và cơ quan phê duy t báo cáo TM
th m nh báo cáo TM c a m t s h i cũng ư c quy nh c th t i i u 23 Lu t
ng th m nh. Quy nh m i này c a lu t b o v môi trư ng năm 2005. Quy nh này
không ch kh c ph c ư c tình tr ng hi u m b o cho vi c tri n khai m t cách
qu và chính xác, khách quan c a k t qu nghiêm ng t các bi n pháp b o v môi
th m nh b nh hư ng do thành ph n c a trư ng khi tri n khai d án trên th c t .
h i ng có s thành viên làm công tác qu n Như v y, nh ng quy nh m i c a Lu t
lí và các thành viên khác chi m a s trong b o v môi trư ng năm 2005 nh m kh c
h i ng th m nh mà th m chí còn kh c ph c nh ng t n t i c a các quy nh pháp
ph c ư c tình tr ng k t qu th m nh b lu t v l p và th m nh báo cáo TM i
sai l ch do m t ho c nhi u thành viên c a v i các d án u tư, góp ph n không nh
h i ng th m nh l i chính là ngư i ã vào vi c gi i quy t nh ng v n môi trư ng
tham gia l p báo cáo ó. ang t ra ngày m t b c thi t hơn khi th c
Ngoài h i ng th m nh, ho t ng hi n các d án u tư trong m i lĩnh v c./.
th m nh báo cáo TM còn ư c th c hi n
thông qua các t ch c d ch v th m nh. (1). Các d án ư c chia thành 02 nhóm, trong ó các
ây là t ch c ư c tham gia th m nh theo d án nhóm I bao g m nh ng d án có ti m năng gây
quy t nh c a cơ quan phê duy t d án và ô nhi m môi trư ng trên di n r ng, khó kh ng ch và
khó xác nh tiêu chu n môi trư ng ph i l p báo cáo
ph i ch u trách nhi m v ý ki n, k t lu n
TM theo hai bư c. ó là “B n gi i trình các y u t
th m nh. ây là m t quy nh hoàn toàn
có nh hư ng n môi trư ng” và “Báo cáo TM chi
m i trong Lu t b o v môi trư ng năm 2005. ti t”. Các d án nhóm II là nh ng d án còn l i thì ch
Quy nh này t o m t cơ ch th m nh ph i l p báo cáo TM theo m t bư c duy nh t là l p
thông thoáng hơn mà v n m b o ư c tính “B n ăng kí t tiêu chu n môi trư ng”.
chính xác, khách quan c a k t qu th m nh (2). ó là nh ng trư ng h p nào n nay v n chưa
báo cáo TM. Bên c nh ó, Lu t b o v môi ư c quy nh rõ.
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2006 67
nguon tai.lieu . vn
