Xem mẫu
- Nghiªn cøu - trao ®æi
ThS. TrÇn ThÞ HuÖ *
T heo Ph.Ăngghen thì quan h b t bình
ng u tiên trong l ch s xã h i loài
ngư i là quan h b t bình ng gi a nam và
ch xã h i khác nhau thì cách nhìn nh n
và ánh giá vai trò cũng như v trí c a ngư i
ph n là khác nhau. S ghi nh n và ánh
n . Quan h b t bình ng này ư c b t u giá này ư c th hi n r t rõ trong các quy
ngay t trong gia ình, t m i quan h gi a nh c a pháp lu t qua các th i kì l ch s .
v ch ng, gi a các thành viên khác gi i 1. H th ng pháp lu t nư c ta dư i ch
trong gia ình và sau ó là ngoài xã h i. cũ u th c hi n nguyên t c b t bình
Trong ba hình th c b t bình ng l n ng gi a nam và n , gi a v và ch ng khi
nh t c a l ch s nhân lo i (b t bình ng i u ch nh các quan h hôn nhân và gia ình.
ch ng t c, b t bình ng giai c p, b t bình Quan ni m "nh t nam vi t h u, th p n vi t
ng gi i) thì b t bình ng v gi i chính là vô" (sinh m t con trai coi như có con, mư i
ngu n g c ích th c c a nh ng mâu thu n con gái coi như không có con) ã ăn sâu vào
cơ b n ch y u khác trong xã h i. tư tư ng c a ngư i àn ông trong gia ình
Trong xã h i Vi t Nam t xưa n nay phong ki n Vi t Nam qua nhi u th h .
ngư i ph n luôn óng vai trò quan tr ng Cùng v i l giáo phong ki n ã c t ch t
trong cu c s ng, trong công cu c d ng nư c ngư i ph n là nô l gia ình, "thuy t tam
và gi nư c. T truy n th ng anh hùng b t tòng” ã bu c ngư i con gái ph i tuy t i
khu t quy t " u i gi c nư c, tr thù nhà, ph c tùng quy n l c c a cha m , khi i l y
d ng nghi p " c a bà Trưng, bà Tri u n ch ng ph i ph c tùng gia ình, quy n l c
cu c u tranh gi i phóng dân t c ba mươi ngư i ch ng, ch ng ch t thì theo con. Ngư i
năm c a th k qua, i quân tóc dài ư c c ph n , ngư i v trong gia ình không th
th gi i bi t n; và xã h i nào thì cũng bình ng v i ngư i ch ng v m i phương
không th thi u v ng ngư i ph n v i tư di n. Các quy n l i v nhân thân và tài s n
cách là ngư i m , ngư i v th c hi n thiên c a ngư i v u ph thu c vào ngư i
ch c cao quý c a mình là sinh , nuôi d y ch ng v i quan ni m “ch ng chúa v tôi”,
con, m th m g n bó tình c m c a mình i
v i các thành viên trong gia ình b ng s t n
* Gi ng viên chính Khoa lu t dân s
t o và c hi sinh cao quý. Tuy nhiên, m i Trư ng i h c lu t Hà N i
T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷ 29
- Nghiªn cøu - trao ®æi
“phu xư ng ph tùy”, “thuy n theo lái, gái K th a và phát tri n h th ng pháp lu t
theo ch ng”, “gái có công, ch ng không v Lu t HN&G nư c ta, Lu t HN&G
ph ”, “c a ch ng công v ”. Ngư i v âu, năm 2000 th c hi n nguyên t c v ch ng
làm gì u ph i ư c ngư i ch ng cho phép, bình ng v i nhi u n i dung phương th c
ưng thu n, ngư c l i, trong gia ình ngư i và có nhi u i m m i xuyên su t các ch
ch ng là gia trư ng là chúa t iv it tc nh c a lu t.
m i ngư i ng cư trong nhà ( i u 204 B 2.1. Trư c h t, v i nguyên t c c a ch
dân lu t B c Kì năm 1931). Bên c nh ó, hôn nhân gia ình Vi t Nam “Nhà nư c và xã
ch a thê (nhi u v ) và nghĩa v ph i h i không th a nh n s phân bi t i x gi a
tuy t i trung thành ã gây nhi u au kh các con, gi a con trai và con gái, con và
cho ngư i v - ngư i ph n nư c ta dư i con nuôi, con trong giá thú và con ngoài giá
ch phong ki n, th c dân. thú” (kho n 5 i u 2 Lu t HN&G năm
2. Trong h th ng các ngành lu t c a 2000). V i tư cách là cha, m i u ph i th c
nư c ta hi n nay, ngành lu t g n gũi, b o v hi n nghĩa v ( ng th i là quy n) c a cha m
quy n l i m t cách c th , xác áng cho i v i các con trong vi c thương yêu, nuôi
ngư i ph n cũng như s bình ng gi a v dư ng, giáo d c con tr thành công dân có
và ch ng, gi a con trai và con gái... là Lu t ích cho xã h i, ngư i con hi u th o c a gia
hôn nhân và gia ình. H th ng pháp lu t ình, cha m không ư c phân bi t i x
hôn nhân và gia ình c a Nhà nư c ta t gi a các con, ngư c ãi, hành h , xúc ph m
Cách m ng tháng Tám cho n nay ã ư c con, không ư c l m d ng s c lao ng c a
xây d ng theo nguyên t c "nam n bình con chưa thành niên, không ư c xúi gi c,
ng" v i nhau v m i phương di n, không ép bu c con làm nh ng vi c trái pháp lu t,
bên nào ư c áp t, ph thu c bên nào. trái o c xã h i ( i u 34).
i u 9 Hi n pháp năm 1946 c a Nhà nư c ta Các con dù là trai hay gái nam hay n
ã tuyên b ngư i àn bà ngang quy n v i u có quy n và nghĩa v ngang nhau trong
ngư i àn ông; S c l nh s 97-SL ngày gia ình, v a là thành viên c a gia ình, v a
22/5/1950 “v s a i m t s quy l và ch là thành viên c a xã h i. Cha m không ư c
nh trong dân lu t” ã quy nh “ngư i àn phân bi t i x gi a các con trai và con gái,
bà l y ch ng có toàn năng l c v m t h ” không ư c “tr ng nam khinh n ”. Các con
( i u 5); ngư i v có quy n th c hi n m i u có nghĩa v bình ng ph i kính yêu,
hành vi dân s không c n ph i ư c ch ng chăm sóc nuôi dư ng cha m , bi t ơn, hi u
cho phép như trư c n a. Nguyên t c nam th o v i cha m , l ng nghe nh ng l i khuyên
n , v ch ng bình ng tr thành nguyên t c b o úng n c a cha m , gi gìn danh d
b t di b t d ch trong h th ng pháp lu t c a truy n th ng t t p c a gia ình ( i u 36).
Nhà nư c ta. Con trai dù ã l y v , con gái dù ã l y
30 T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷
- Nghiªn cøu - trao ®æi
ch ng v n ph i th c hi n nghĩa v chăm sóc, nuôi dư ng c a cha m , quy n ư c th a k
ph ng dư ng cha m , cha m nuôi c a tài s n c a cha, m khi cha m ch t. Nguyên
mình. Trong vi c th a k theo pháp lu t i t c b o v quy n ư c làm m c a ngư i
v i tài s n c a cha m khi cha m ch t, các ph n ơn thân và quy n l i tr em ư c
con trai và con gái u có quy n th a k tài sinh ra không trên cơ s hôn nhân c a cha,
s n c a cha, m ngang nhau và luôn có ph n m ã th hi n sâu s c b n ch t t t p, hơn
b ng nhau, dù con gái ã i l y ch ng ã v h n c a Nhà nư c ta so v i pháp lu t c a
nhà ch ng ( i u 679 BLDS 1995). Nhà nư c phong ki n th c dân coi khinh coi
2.2 Th c hi n nguyên t c nhà nư c, xã r , chà p lên nhân ph m c a ngư i ph n
h i và gia ình có trách nhi m b o v ph n sinh con ngoài giá thú, không cho con ngoài
và tr em giúp các bà m th c hi n t t giá thú có quy n yêu c u toà án xác nh
ch c năng cao quý c a ngư i m (kho n 6 cha, m c a mình ( i u 168 B dân lu t B c
i u 2 Lu t HN&G Vi t Nam năm 2000), kì năm 1931).
Nhà nư c ta c bi t tôn tr ng và b o v 2.3. B o m quy n t do k t hôn, xác
quy n ư c làm m c a ngư i ph n ơn l p quan h v ch ng c a ngư i ph n trong
thân. Quy n l i c a tr em ư c sinh ra quan h Lu t HN&G . Theo Lu t HN&G
không trên cơ s hôn nhân (con ngoài giá năm 2000 (các i u 2, 4, 9), các bên nam, n
thú). Có th nói i v i trư ng h p ngư i khi n tu i k t hôn thì không ai ư c cư ng
ph n không ch ng mà l i có con sinh con ép, l a d i, c n tr . H có quy n t do k t
ngoài giá thú (m t hi n tư ng xã h i), pháp hôn, cha m hay nh ng ngư i thân thu c
lu t quy nh b o v quy n ư c làm m c a (ông, bà, cô, dì, chú, bác...) không ư c
ngư i ph n , quy n ư c hư ng các quy n cư ng ép, c n tr vi c k t hôn c a con cái.
l i như nh ng ngư i ph n có ch ng mà hôn nhân có giá tr pháp lí, các bên nam
sinh con (con trong giá thú) không phân bi t n khi k t hôn ph i b o m tuân th các
i x . Khi sinh con (ngoài giá thú) ngư i i u ki n k t hôn (ph i tu i k t hôn, hoàn
m có quy n yêu c u toà án xác nh cha cho toàn t nguy n và không vi ph m i u c m
con ( i u 64) có quy n ăng kí khai sinh theo quy nh t i các i u 9, 10 Lu t
cho con t i cơ quan h t ch (UBND cơ s ) HN&G năm 2000); vi c k t hôn ph i ư c
nơi thư ng trú c a ngư i con ngoài giá thú, cơ quan nhà nư c có th m quy n công nh n
không ai ư c ngăn c n ngư i m th c hi n c p gi y ch ng nh n k t hôn.
quy n này. Bên c nh vi c quy nh th t c ăng kí
Con ngoài giá thú dù là trai hay gái u k t hôn t i cơ quan nhà nư c có th m quy n
có quy n nh n cha, m c a mình k c trong hôn nhân có giá tr pháp lí, cho n nay
trư ng h p cha, m ã ch t ( i u 65), có h th ng Lu t hôn nhân và gia ình c a Nhà
quy n ư c hư ng s thương yêu, chăm sóc, nư c ta, xu t phát t tình hình th c t v i m c
T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷ 31
- Nghiªn cøu - trao ®æi
ích b o m quy n l i chính áng c a ương chăm lo cu c s ng h nh phúc c a gia ình,
s c bi t là quy n l i c a ngư i ph n và có nghĩa v c p dư ng chăm sóc l n nhau,
các con chưa thành niên v n th a nh n có nuôi dư ng, giáo d c các con tr thành công
quan h v ch ng th c t (hôn nhân th c t ).(1) dân có ích cho xã h i ( i u 24);
2.4. Nam, n khi k t hôn, quan h v - V , ch ng cùng ph i ch u thi hành trách
ch ng ư c xác l p, trong quan h gia ình nhi m liên i i v i nh ng giao d ch dân
v ch ng bình ng v i nhau v m i m t s h p pháp do m t bên th c hi n nh m áp
kinh t , chính tr , văn hoá - xã h i. V ch ng ng nhu c u thi t y u c a gia ình ( i u 25);
trư c h t v i tư cách là công dân có quy n - i v i các quan h tài s n trong gia
và nghĩa v ngang nhau trong các quan h v ình, v , ch ng cùng có trách nhi m t o
nhân thân và tài s n. Trong quan h pháp d ng tài s n chung nh m b o m nhu c u
lu t gi a v và ch ng, Lu t HN&G năm i s ng chung c a gia ình ( i u 27, 28);
2000 ã quy nh: - V , ch ng có quy n bình ng khi th c
- V ch ng có nghĩa v thương yêu, hi n quy n s h u i v i tài s n chung, có
chung thu , chăm sóc giúp nhau, cùng quy n chi m h u, s d ng và nh o t
nhau xây d ng gia ình no m, bình ng, ngang nhau i v i tài s n chung. Xu t phát
ti n b , h nh phúc, b n v ng ( i u 18); t c i m m c ích c a quan h hôn nhân
- Nơi cư trú c a v ch ng do v , ch ng ư c xác l p theo lu t nh i v i tài s n
l a ch n, không b ràng bu c b i phong t c chung c a v ch ng ư c t o ra trong th i kì
t p quán, a gi i hành chính ( i u 20); hôn nhân, lu t không phân bi t vào công s c
- V ch ng tôn tr ng, gi gìn danh d , óng góp c a m i bên v , ch ng, lao ng
uy tín, nhân ph m cho nhau, c m v ch ng trong gia ình ư c coi như lao ng có thu
có hành vi ngư c ãi hành h , xúc ph m n nh p ( i u 95). Ví d : Do i u ki n v ngh
danh d , nhân ph m, uy tín c a nhau ( i u 21); nghi p, s c kho mà v , ch ng có thu nh p
- V , ch ng tôn tr ng quy n t do tín nhi u, ít khác nhau, công s c óng góp trong
ngư ng, tôn giáo c a nhau, không ư c vi c t o l p tài s n chung c a v ch ng cũng
cư ng ép, c n tr nhau theo ho c không theo theo tính ch t nhi u, ít khác nhau; m t s
m t tôn giáo nào ( i u 22); trư ng h p ngư i v dù có thu nh p th p
- V , ch ng cùng bàn b c, giúp nhau, hơn th m chí ch làm công vi c gia ình
t o i u ki n cho nhau ch n ngh nghi p trông nom con cái thì công s c cũng ư c
tham gia ho t ng chính tr , kinh t , văn tính ngang b ng so v i ngư i ch ng là ngư i
hoá, xã h i theo nguy n v ng và kh năng có thu nh p cao hơn, công s c nhi u hơn. Vì
c a m i ngư i ( i u 23); v y, i v i tài s n chung, v , ch ng u có
- V , ch ng có th u quy n i di n cho quy n ngang nhau và luôn có ph n b ng
nhau theo quy nh c a pháp lu t. Cùng nhau. Tài s n chung ư c s d ng b o
32 T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷
- Nghiªn cøu - trao ®æi
m nhu c u i s ng chung c a gia ình s , không có kh băng lao ng và không có
( i u 28). Vi c v ch ng s d ng tài s n tài s n t nuôi mình ( i u 95);
chung nh m b o m nhu c u cu c s ng - i v i trư ng h p ngư i ch ng là
chung c a gia ình ư c coi là có s tho ngư i nghi n ng p (thu c phi n, ma tuý,
thu n ương nhiên c a c hai v ch ng, n u rư u chè) ho c có hành vi phá tán tài s n
nh o t tài s n chung có giá tr l n như nhà chung c a gia ình thì ngư i v có quy n
, quy n s d ng t... thì ph i có s tho yêu c u ngư i ch ng ch m d t hành vi ó
thu n ng ý c a hai v ch ng. i v i ho c có quy n yêu c u toà án tuyên b h n
nh ng tài s n chung c a v ch ng có giá tr ch năng l c hành vi dân s (h n ch m t s
l n mà pháp lu t quy nh ph i ăng kí quy n) c a ngư i ch ng không ư c kí k t
quy n s h u thì khi ăng kí ph i ghi tên c a các h p ng dân s v i ngư i khác liên
c hai v ch ng ( i u 27). quan n tài s n chung có giá tr l n c a gia
Trong các trư ng h p c n ph i chia tài ình. Trong trư ng h p c n thi t nh m b o
s n chung c a v ch ng như khi v , ch ng m quy n l i chính áng v tài s n c a
ch t trư c ho c li hôn... nguyên t c chia ôi mình ngư i v có quy n yêu c u chia tài s n
tài s n chung c a v ch ng ư c áp d ng chung c a v ch ng trong th i kì hôn nhân
trư c tiên vì xu t phát t c i m c a ch ( i u 29, 30);
s h u chung h p nh t trong quan h v - Bên c nh tài s n chung c a v ch ng
ch ng, sau ó m i áp d ng các nguyên t c Lu t HN&G năm 2000 quy nh v , ch ng
khác như chia theo công s c óng góp, phù có quy n có tài s n riêng ( i u 32). V i tư
h p v i ngh nghi p c a m i bên ( i u 95). cách là ch s h u i v i tài s n riêng
Khi chia tài s n chung c a v ch ng khi v , (nh ng tài s n mà v , ch ng có trư c khi k t
ch ng ch t trư c, Lu t HN&G năm 2000 hôn ho c ư c t ng cho riêng, th a k riêng
ã d li u v n h n ch quy n c a ngư i trong th i kì hôn nhân, nh ng tài s n mà v
th a k n u trư ng h p chia tài s n chung có ch ng ư c chia trong th i kì hôn nhân,
nh hư ng nghiêm tr ng n cu c s ng c a dùng, tư trang cá nhân) v , ch ng có quy n
ngư i còn s ng và gia ình thì ngư i v , chi m h u s d ng nh o t tài s n riêng
ch ng có quy n yêu c u toà án ch xác nh không ph thu c vào ý chí c a ngư i ch ng,
quy n th a k và ph n di s n ư c th a k v kia. Nh m b o m i s ng chung c a
chưa cho chia trong th i h n ba năm. gia ình, Lu t ã quy nh tài s n riêng c a
- Trư ng h p khi v , ch ng li hôn mà v , ch ng cũng ư c s d ng nh m b o m
chia tài s n chung thì ph i b o m nguyên nhu c u thi t y u c a gia ình n u tài s n
t c b o v quy n l i chính áng c a ngư i chung không áp ng. Trong nh ng
v và các con chưa thành niên ho c ã thành trư ng h p tài s n riêng ã ư c s d ng
niên mà b tàn t t, m t năng l c hành vi dân chung mà hoa l i, l i t c thu ư c tài s n
T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷ 33
- Nghiªn cøu - trao ®æi
riêng ó là ngu n s ng duy nh t c a gia s n th a k ngay). Theo quy nh c a pháp
ình thì khi nh o t tài s n riêng ó ph i lu t v th a k , v , ch ng có quy n th a k
có s tho thu n, ng ý c a hai v ch ng tài s n c a nhau theo di chúc ho c theo pháp
( i u 33). Trong trư ng h p có tranh ch p lu t. Ngư i v có quy n th a k theo pháp
v tài s n gi a v , ch ng theo nguyên t c lu t tài s n c a ch ng hàng th a k th
tài s n riêng c a bên nào v n thu c quy n nh t cùng v i cha, m và các con c a ngư i
s h u c a bên y. Ngư i có tài s n riêng ch ng (kho n 1 i u 679 BLDS 1995).
mu n l y v ph i ch ng minh, n u không 2.5 V , ch ng bình ng khi th c hi n
ch ng minh ư c thì coi là tài s n chung quy n yêu c u li hôn và gi i quy t li hôn. Li
chia (kho n 3 i u 27). hôn là vi c ch m d t quan h v ch ng trư c
- Trong quan h c p dư ng gi a hai v pháp lu t theo yêu c u c a c hai v ch ng
ch ng, theo lu t nh v , ch ng có nghĩa v ho c c a m t bên v , ch ng ư c toà án
chăm sóc, c p dư ng cho nhau khi m t bên công nh n b ng quy t nh công nh n thu n
túng thi u mà có lí do chính áng. Ví d : tình li hôn ho c b n án x cho li hôn. Li hôn
Ngư i v vì au y u nên h n ch s c lao là c n thi t khi quan h v ch ng ã có mâu
ng ho c ang có thai hay nuôi con nh mà thu n sâu s c, không th cùng chung s ng
g p khó khăn túng thi u v kinh t mà ngư i v i nhau. Trên nguyên t c t do hôn nhân
ch ng ã có hành vi vô o c, b m c trong ó v , ch ng có quy n t do li hôn,
không quan tâm chăm sóc m c dù ngư i quy n yêu c u li hôn là quy n nhân thân g n
ch ng là ngư i có kh năng c p dư ng, li n v i b n thân v ch ng, ch v i tư cách là
ngư i v có quy n yêu c u ngư i ch ng ph i v ch ng m i có quy n yêu c u li hôn.
th c hi n nghĩa v c p dư ng cho mình, n u Pháp lu t b o v quy n l i c a ngư i
không tho thu n ư c thì ngư i v có ph n và con chưa thành niên b ng vi c
quy n yêu c u toà án gi i quy t ho c theo quy nh h n ch quy n yêu c u li hôn c a
quy nh t i i u 60; khi v ch ng li hôn, ngư i ch ng theo Lu t HN&G năm 2000.
n u ngư i v túng thi u, có yêu c u c p Ngư i ch ng không có quy n yêu c u li hôn
dư ng mà có lí do chính áng thì ngư i khi ngư i v ang có thai ho c ang nuôi
ch ng có nghĩa v c p dư ng theo kh năng con dư i 12 tháng tu i ( i u 85). Ngư i
c a mình ( i u 60); ch ng không ư c cư ng ép, l a d i li hôn,
- V , ch ng bình ng trong quan h không có quy n ngăn c n vi c xin li hôn c a
th a k tài s n c a nhau. Theo quy nh c a ngư i v . i u h n ch li hôn này ch áp
pháp lu t v th a k trư ng h p ngư i ch ng d ng i v i ngư i ch ng mà không áp d ng
ch t trư c, ngư i v có quy n qu n lí tài s n i v i ngư i v , dù cái thai ho c a con
chung c a v , ch ng (n u không c n chia di ó là c a b t kì ngư i àn ông nào. Trong
34 T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷
- Nghiªn cøu - trao ®æi
trư ng h p ngư i ch ng b m t tích thì có tho thu n khác ( i u 92).
ngư i v có quy n yêu c u và ư c li hôn S nghi p gi i phóng ph n là m t b
v i ngư i ch ng b m t tích ( i u 89). Khi ph n c a s nghi p cách m ng nư c ta. S
v ch ng li hôn, h u qu pháp lí c a li hôn kh ng nh quy n bình ng gi a nam và n
ư c gi i quy t trên nguyên t c b o v ã lan truy n kh p các châu l c và ã " i
quy n l i chính áng c a ngư i v và các vào" hi n pháp và lu t nh c a nhi u nư c
con chưa thành niên: trên th gi i. Vi t Nam, t năm 1945
+ Vi c chia tài s n c a v ch ng khi li quy n bình ng nam n cũng như quy n
hôn trư c h t do hai v ch ng t tho thu n c a ngư i ph n ã ư c công nh n và
v i nhau, n u không tho thu n ư c thì có ngày càng ư c hi n th c hoá trong th c t
quy n yêu c u tòa án gi i quy t. Khi chia tài trong cu c s ng. Vi c ghi nh n và b o v
s n ph i b o v quy n l i chính áng c a quy n l i c a ngư i ph n trong Lu t
ngư i v và các con chưa thành niên ho c ã HN&G năm 2000 cũng là s óng góp
thành niên mà b tàn t t m t năng l c hành vi quan tr ng v m t l p pháp trong công cu c
dân s , không có kh năng lao ng và u tranh òi quy n bình ng nam n th c
không có tài s n t nuôi mình ( i u 95); hi n tri t gi i phóng ph n ng th i ó
+ Trư ng h p ngư i v làm dâu gia ình cũng là s c th hóa nh ng cam k t trong
nhà ch ng mà v ch ng còn s ng chung v i "Công ư c lo i b m i hình th c phân bi t
gia ình nhà ch ng n u tài s n c a v ch ng i x i v i ph n " mà Vi t Nam ã
không xác nh ư c thì ph i b o m cho tham gia. Tuy nhiên, quy n c a ph n
ngư i v ư c trích chia m t ph n tài s n th c s ư c b o m òi h i ng, Nhà
c a gia ình, tương ng v i công s c óng nư c và nhân dân ta còn ph i n l c nhi u
góp c a ngư i v vào vi c duy trì, phát tri n hơn n a, vì "quy n bình ng trư c pháp
cũng như vào nhu c u i s ng chung c a
lu t v n chưa ph i là quy n bình ng trong
gia ình; lao ng trong gia ình ư c k (2)
i s ng".
như lao ng có thu nh p ( i u 96);
Nh ng quy nh trên ây c a Lu t
+ Khi li hôn ngư i v do au y u mà
HN&G năm 2000 ã b o m quy n l i
không có kh năng lao ng... g p nhi u khó
chính áng c a ngư i ph n , góp ph n vào
khăn v kinh t thì có quy n yêu c u ngư i
s nghi p gi i phóng ph n nư c ta./.
ch ng ph i c p dư ng theo kh năng c a
mình ( i u 60); (1).Xem: "Gi i quy t v n hôn nhân th c t khi
+ Gi i quy t h u qu v con, Lu t quy Lu t HN&G năm 2000 có hi u l c" - tài c p
trư ng năm 2003.
nh v nguyên t c con dư i ba tu i ư c (2).Xem: V.Lênin "G i ch em công nhân" ăng trên
giao cho ngư i m nuôi n u các bên không Báo s th t ngày 21/2/1920.
T¹p chÝ luËt häc - ®Æc san phô n÷ 35
nguon tai.lieu . vn