Xem mẫu
- triÕt lý kinh doanh
trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp
TS. ®ç ngäc ®iÖp
Th.S. chu kiÒu linh
Bé m«n Kinh tÕ VËn t¶i - §H GTVT
Tãm t¾t: Trong triÕt lý kinh doanh, t− duy Summary: The most important matter in
kinh tÕ lμ quan träng nhÊt. Trong ®ã t− duy kinh business philosophy is economic thinking, which must
tÕ ph¶i lu«n lu«n lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ lμm môc always consider economic efficiency as the final
tiªu cuèi cïng, ph¶i biÕt n¾m b¾t thêi c¬ vËn héi, objective, take opportunities, contain the character of
ph¶i mang tÝnh tæng hîp liªn ngμnh vμ bÞ rμng inter-disciplinary combination and be tied by many
buéc bëi nhiÒu mèi quan hÖ. Cuèi cïng, t− duy relations. The final point is that economic thinking not
kinh tÕ kh«ng chØ ph¶n ¸nh b¶n chÊt c¸c quan hÖ only reflects the nature of economic relations in the
kinh tÕ trong ý thøc cña chñ thÓ kinh tÕ mμ cßn lμ consciousness of economic subject, but is also the
implementing method. In detail, economic thinking of
ph−¬ng thøc thùc hiÖn. Cô thÓ, t− duy kinh tÕ cña
businessmen is shown by their intelligent work through
nhμ kinh doanh ®−îc biÓu hiÖn b»ng lao ®éng trÝ
following tasks:
tuÖ cña hä th«ng qua c¸c nhiÖm vô sau:
- §Ò ra vμ lùa chän chiÕn l−îc kinh doanh - Suggesting and choosing the optimum business
tèi −u trong c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý strategy in market mechanism under the State
cña Nhμ n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ management in accordance with socialist orientation.
nghÜa.
- Deciding the management.
- QuyÕt ®Þnh qu¶n trÞ.
- Organizing activities to realize decisions on
- Tæ chøc hμnh ®éng thùc hiÖn quyÕt ®Þnh managing the enterprise.
®iÒu hμnh doanh nghiÖp.
- Supvervising the implementation of mana-
- KiÓm tra thùc hiÖn quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. gement decision.
b»ng c¸ch tÝnh to¸n mét c¸ch khoa häc viÖc sö
I. §Æt vÊn ®Ò
dông hîp lý tiÒn vèn, lao ®éng, vËt t− thiÕt bÞ
cïng víi ®æi míi c«ng nghÖ qu¶n lý vµ lµm cho
VÊn ®Ò ®Çu tiªn quan träng nhÊt trong triÕt lý
mäi thµnh viªn trong doanh nghiÖp thÊy ®−îc
kinh doanh lµ t− duy kinh tÕ. Trong c¬ chÕ thÞ
hiÖu qu¶ - chÊt l−îng lµ mét tiªu chuÈn ®¹o ®øc
tr−êng, c¸c lîi Ých t¹o thµnh mét hÖ thèng, ®Æc
trong kinh doanh.
biÖt lîi Ých b¹n hµng, lîi Ých kh¸ch hµng. Cho nªn
trong kinh doanh ph¶i lÊy ch÷ tÝn lµm ®Çu, ®Æc
T− duy kinh tÕ lµ ph¶i biÕt n¾m b¾t thêi c¬
biÖt ch÷ tÝn cña s¶n phÈm ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh
vµ vËn héi, tøc lµ ph¶i t¸o b¹o, m¹o hiÓm trong
®Õn ch÷ tÝn cña doanh nghiÖp.
kinh doanh, thÝch øng nhanh nh¹y víi c¬ chÕ thÞ
tr−êng. Thêi c¬ vËn héi kh«ng ph¶i bao giê còng
T− duy kinh tÕ ph¶i lu«n lu«n lÊy hiÖu qu¶
trùc s½n trong thÕ giíi hiÖn ®¹i, nã xuÊt hiÖn
kinh tÕ lµm môc tiªu cuèi cïng. Cho nªn ph¶i
nhanh nh−ng còng mÊt ®i rÊt nhanh.
kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l−îng
- T− duy kinh tÕ mang tÝnh tæng hîp liªn - Nhµ doanh nghiÖp ph¶i lµ ng−êi n¾m v÷ng
ngµnh vµ bÞ rµng buéc bëi nhiÒu mèi quan hÖ. V× quan ®iÓm ®−êng lèi cña §¶ng vµ nhµ n−íc ®Ó
vËy, c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ, quan hÖ, quan hÖ vËn dông vµo trong doanh nghiÖp. Ph¶i thÊy
kinh tÕ chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu lo¹i quy luËt kh¸c ®−îc tr¸ch nhiÖm gãp phÇn lµm lµnh m¹nh quan
nhau nh−: c¸c quy luËt kinh tÕ, quy luËt t©m lý x· hÖ s¶n xuÊt, t¹o ra m«i tr−êng tèt cho doanh
héi, quy luËt khoa häc c«ng nghÖ, quy luËt tù nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi, an toµn;
nhiªn v.v... ph¶i ®Æt lîi Ých cña doanh nghiÖp trong lîi Ých
quèc gia, lîi Ých d©n téc míi cã nÒn t¶ng cho t¨ng
T− duy kinh tÕ kh«ng chØ ph¶n ¸nh b¶n chÊt
tr−ëng vµ ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng.
c¸c quan hÖ kinh tÕ trong ý thøc cña chñ thÓ kinh
Hai lμ, quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ lµ vÊn ®Ò then
tÕ, mµ cßn lµ ph−¬ng thøc thùc hiÖn. Chän nh÷ng
ph−¬ng thøc thùc hiÖn ®Ó t¸c ®éng vµo quan hÖ chèt cña c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. §©y lµ
kinh tÕ lµ c¶ mét nghÖ thuËt cña nhµ kinh doanh. lo¹i ho¹t ®éng s¸ng t¹o nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp. Muèn cã nh÷ng quyÕt ®Þnh
qu¶n trÞ ®óng ®¾n, nhµ doanh nghiÖp kh«ng
II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
nh÷ng ph¶i hiÓu vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, nh÷ng
T− duy kinh tÕ cña nhµ kinh doanh ®−îc vÊn ®Ò thuéc vÒ kinh tÕ, mµ cßn ph¶i hiÓu c¶
biÓu hiÖn b»ng lao ®éng trÝ tuÖ cña hä d−íi bèn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ t©m lý x· héi, vÒ khoa häc tæ
nhiÖm vô ®Æc biÖt sau: chøc vµ nhiÒu tri thøc kh¸c cã liªn quan ®Õn s¶n
xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù
Mét lμ, nhiÖm vô quan träng bËc nhÊt cña
qu¶n lý cña nhµ n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ
nhµ doanh nghiÖp lµ ®Ò ra vµ lùa chän chiÕn l−îc
nghÜa. Do tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, th«ng
kinh doanh tèi −u trong tr−êng cã sù qu¶n lý cña
qua quyÕt ®Þnh cã thÓ c«ng nghÖ ho¸ mét sè
nhµ n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa.
kh©u, mét sè mÆt, nh−ng nãi chung qu¶n trÞ
Muèn ®Ò ra chiÕn l−îc cã c¨n cø, nhµ doanh doanh nghiÖp lµ mét qu¸ tr×nh s¸ng t¹o, th−êng
nghiÖp cÇn chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: ph¶i t×m tßi c¸i míi, ®ång thêi nhµ qu¶n trÞ cßn
ph¶i cã tinh thÇn d¸m nghÜ, d¸m lµm; ph¶i cã ãc
- Ph¶i nhËn thøc ®−îc c¸c quy luËt t¸c ®éng
quan s¸t, tÝnh hÖ thèng, ý chÝ kiªn quyÕt vµ tÝnh
®Õn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së
®Þnh h−íng ®óng ®¾n. §Æc biÖt, phøc t¹p nhÊt lµ
®ã, nhµ doanh nghiÖp míi cã chiÕn l−îc s¶n
qu¶n lý con ng−êi trong x· héi hiÖn ®¹i.
phÈm, chiÕn l−îc thÞ tr−êng, chiÕn l−îc ®Çu t−
cho c«ng nghÖ míi, chiÕn l−îc b¹n hµng, chiÕn Henry Fayol, mét chuyªn gia næi tiÕng vÒ
l−îc vÒ mÆt tæ chøc cña doanh nghiÖp vµ mét sè qu¶n trÞ doanh nghiÖp, cho r»ng nhµ doanh
chiÕn l−îc t×nh thÕ kh¸c ®Ó lu«n lu«n cã tiÒm nghiÖp muèn thµnh c«ng ph¶i cã 5 phÈm chÊt:
n¨ng m¹nh, øng phã víi mäi t×nh huèng cã thÓ
1. Søc kháe vµ søc m¹nh vÒ thÓ chÊt.
x¶y ra.
2. Nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc: tØnh t¸o, gan
- Nhµ doanh nghiÖp ph¶i tiÕp thu nh÷ng kiÕn gãc, nghÞ lùc v÷ng ch¾c, kiªn quyÕt, dòng c¶m, ý
thøc x· héi vµ kiÕn thøc vÒ thÞ tr−êng, còng nh− thøc tr¸ch nhiÖm, ý thøc vÒ nghÜa vô vµ mèi quan
lÜnh vùc m×nh phô tr¸ch ®Ó nh»m dÉn d¾t doanh t©m ®Õn lîi Ých chung.
nghiÖp kh«ng bÞ l¹c hËu so víi sù tiÕn ho¸ cña
3. TrÝ tuÖ vµ cã søc m¹nh vÒ tinh thÇn.
thêi ®¹i. Ph¶i biÕt ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi vÒ
4. Tr×nh ®é cao vÒ v¨n hãa phæ th«ng.
nh÷ng s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp ®ang kinh
5. Kh¸i niÖm chung vÒ tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng
doanh, ®ång thêi ph¶i ph¸t hiÖn ra nh÷ng nhu
c¬ b¶n nhÊt.
cÇu míi ®Ó ho¹ch ®Þnh s¶n xuÊt.
XÐt cho cïng, tÝnh chÊt th«ng th¹o cña c¸c
- Nhµ doanh nghiÖp ph¶i n¾m ®−îc ®èi thñ
quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp tuú thuéc
c¹nh tranh ®·, ®ang vµ sÏ xuÊt hiÖn ®Ó cã gi¶i
vµo tr×nh ®é nhËn thøc, tr×nh ®é t− duy, ý thøc
ph¸p kÞp thêi vµ thÝch hîp mét c¸ch chñ ®éng.
- võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh
tr¸ch nhiÖm, tÝnh quyÕt ®o¸n, kh¶ n¨ng nh×n xa
tÕ- x· héi.
tr«ng réng, dù kiÕn tr−íc ®−îc t×nh huèng. Nhµ
doanh nghiÖp cã nhiÒu kinh nghiÖm ho¹t ®éng
Bèn lμ, kiÓm tra thùc hiÖn quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ
thùc tiÔn, häc cao, biÕt réng, am hiÓu mét c¸ch
V. I. Lªnin th−êng nãi: “L·nh ®¹o mµ kh«ng
s©u s¾c c¸c qu¸ tr×nh ®ang diÔn ra vµ sÏ diÔn ra
cã kiÓm tra coi nh− kh«ng l·nh ®¹o“. V× vËy, kiÓm
th× nh÷ng quyÕt ®Þnh ®−a ra cµng chÝnh x¸c vµ
tra thùc hiÖn quyÕt ®Þnh lµ mét kh©u trong c«ng
hiÖu qu¶ thu ®−îc cµng cao.
t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp.
Ba lμ, tæ chøc hµnh ®éng thùc hiÖn quyÕt
Th«ng qua kiÓm tra, ph¸t hiÖn nh÷ng sai lÇm
®Þnh, ®iÒu hµnh doanh nghiÖp. Ph−¬ng ph¸p
thiÕu sãt trong viÖc ra quyÕt ®Þnh ®Ó kÞp thêi söa
qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ tæng thÓ c¸c ph−¬ng
ch÷a, bæ sung. Th«ng qua kiÓm tra, ph¸t hiÖn
thøc cña chñ thÓ qu¶n trÞ t¸c ®éng lªn ®èi t−îng
nh÷ng nh©n tè míi xuÊt hiÖn, nh÷ng ph−¬ng
qu¶n trÞ nh»m ®¹t môc tiªu ®Ò ra mét c¸ch cã
ph¸p vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
hiÖu qu¶ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. NghÖ thuËt
doanh ®−a l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n cña cÊp d−íi.
lùa chän vµ kÕt hîp c¸c ph−¬ng thøc qu¶n trÞ
trong thùc tÕ ®Ó khai th¸c mäi tiÒm n¨ng mét §Ó kiÓm tra cã hiÖu qu¶, nhµ doanh nghiÖp
c¸ch tèt nhÊt thuéc vÒ tµi nghÖ cña nhµ doanh ph¶i cã nh÷ng kh¶ n¨ng sau ®©y:
nghiÖp. + Kh¶ n¨ng t×m ra b¶n chÊt cña vÊn ®Ò, nh×n
Sù tiÕn bé v−ît bËc vÒ khoa häc vµ c«ng ra ®−îc nguyªn nh©n chÝnh vµ nh÷ng hËu qu¶
nghÖ, kinh nghiÖm cña c¸c n−íc ®i tr−íc, cïng cña nã, x¸c ®Þnh ®−îc vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt.
víi sù tÝch luü kinh nghiÖm cña loµi ng−êi tõ xa + Kh¶ n¨ng nhËn biÕt nh÷ng chi tiÕt nhá
x−a ®Õn nay ®−îc sö dông vµo qu¶n lý kinh tÕ nãi nhÊt nh−ng cã thÓ ®−a l¹i kÕt qu¶ cao, to lín
chung vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp nãi riªng lµ ®Æc hoÆc g©y hËu qu¶ nghiªm träng.
®iÓm næi bËt cña nghÖ thuËt qu¶n lý hiÖn ®¹i.
+ Kh¶ n¨ng ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc cña
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp, tr−íc hÕt lµ c«ng t¸c m×nh ®Ó gi¶i quyÕt, xö lý.
con ng−êi, cÇn ph¶i thóc ®Èy con ng−êi tËn t©m
+ Kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò gay cÊn
víi c«ng viÖc ®−îc ph©n c«ng víi lßng nhiÖt t×nh
nhÊt mét c¸ch døt ®iÓm.
cao.
Trong cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng
III. KÕt luËn
nghÖ hiÖn nay, vai trß cña ng−êi l·nh ®¹o qu¶n trÞ
ngµy cµng t¨ng, ®ång thêi quÇn chóng tham gia Tãm l¹i, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, c¸c nhµ
qu¶n lý còng trë thµnh tÊt yÕu. §Ó ng−êi lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i lµ nh÷ng ng−êi cã tri thøc, søc
tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµo c«ng t¸c qu¶n trÞ kháe, cã tr×nh ®é cao vÒ v¨n hãa phæ th«ng. Hä
doanh nghiÖp, mçi c«ng nh©n viªn chøc ph¶i cã ph¶i cã kh¶ n¨ng ®Ò ra vµ lùa chän chiÕn l−îc
kiÕn thøc tèi thiÓu ®Ó n¾m ®−îc c«ng viÖc cña tËp kinh doanh, cã kh¶ n¨ng tæ chøc c¸c quyÕt ®Þnh
thÓ, v× thÕ tr×nh ®é häc thøc cña ®«ng ®¶o quÇn ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, cã kh¶ n¨ng kiÓm tra
chóng cã ý nghÜa ngµy cµng lín. Cã thÓ nãi, h¬n thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. Nãi mét c¸ch kh¸c, ®Ó ph¸t
bao giê hÕt, qu¶n lý vµ gi¸o dôc g¾n liÒn víi triÓn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµ nh÷ng ng−êi cã t−
nhau, thiÕu ®iÒu kiÖn ®ã quÇn chóng kh«ng thÓ duy kinh tÕ tèt.
tham gia ®Çy ®ñ vµo qu¶n trÞ doanh nghiÖp.
Sù thÞnh v−îng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña
doanh nghiÖp ®ßi hái kh«ng nh÷ng ph¶i ®æi míi Tµi liÖu tham kh¶o
kü thuËt vµ c«ng nghÑ ®Ó cã s¶n phÈm chÊt
[1]. Eliza G.C.Collins, Mary Anne Devanna. Qu¶n trÞ
l−îng cao, c¹nh tranh th¾ng lîi trªn th−¬ng
kinh doanh tinh gi¶n. NXB khoa häc vµ kü thuËt,
tr−êng, mµ cßn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é gi¸o dôc,
Hµ Néi, 1994.
hoµn thiÖn dÇn tÝnh c¸ch con ng−êi.
[2]. TS §ç ThÞ Ngäc §iÖp (Chñ tr×). ThuyÕt minh ®Ò tµi
§¶ng ta ®· nªu râ trong chiÕn l−îc kinh tÕ -
nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé MS: 2001-35-11
x· héi, con ng−êi gi÷ vÞ trÝ trung t©m, con ng−êi
nguon tai.lieu . vn
