Xem mẫu
- B n nháp chuyên năm th 3
CHUYÊN
“ ánh giá tác ng c a giá xăng d u n
m t s ngành ngh c a Vi t Nam”
Trang 0
- B n nháp chuyên năm th 3
M CL C
Ph n 1: GI I THI U ........................................................................................... 3
1. Lý do ch n tài ............................................................................................ 3
2. M c tiêu nghiên c u....................................................................................... 3
2.1 M c tiêu chung.............................................................................................. 3
2.2. M c tiêu c th ............................................................................................. 4
3. Khái quát phương pháp ti n hành tài ..................................................... 4
3.1 Phương pháp thu th p thông tin s li u ...................................................... 4
3.2 Phương pháp x lý và phân tích thông tin s li u ...................................... 4
4. Ph m vi nghiên c u........................................................................................ 4
Ph n 2: N I DUNG ............................................................................................ 5
1. Khái quát v s bi n ng c a giá xăng d u trong vài năm tr l i ây ........... 5
1.1 Sơ lư c v s bi n ng c a giá d u thô trên th trư ng th gi i trong
vài năm tr l i ây và nguyên nhân d n n s bi n ng này ....................... 5
1.2 Sơ lư c bi n ng c a giá xăng d u Vi t Nam trong vài năm tr l i
ây và nguyên nhân d n n s bi n ng này ................................................ 6
1.2.1 Sơ lư c bi n ng c a giá xăng d u Vi t Nam trong vài năm tr l i
ây
.............................................................................................................................. 6
Nhà Nư c ưa ra quy t nh th n i giá xăng
1.2.2 Nguyên nhân ch y u
d u theo giá thi trư ng ........................................................................................ 7
2. ánh giá tác ng c a giá xăng d u i v i n n kinh t Vi t Nam ........... 7
2.1 Nh ng m t l i và m t h i c a vi c th n i giá xăng d u theo giá th
trư ng i v i n n kinh t Vi t Nam .................................................................. 7
2.1.1 Nh ng m t l i................................................................................. 8
2.1.2 Nh ng m t h i ............................................................................................. 8
2.2 Tác ng c a giá xăng d u i v i ngành khai thác th y h i s n ....... 9
2.2.1.T nh Sóc Trăng ................................................................................. 9
2.2.2 T nh Cà Mau ............................................................................................. 10
2.2.3 T nh B c Liêu ............................................................................................ 11
2.3 Tác ng c a giá xăng d u i v i ngành giao thông v n t i.................. 11
Trang 1
- B n nháp chuyên năm th 3
2.3.1 Ngành v n t i ư ng s t ........................................................................... 11
2.3.2 Ngành v n t i ư ng b ............................................................................ 12
3. Nh ng phương hư ng và bi n pháp kh c ph c nh ng v n trên ....... 13
3.1 Chính sách chung ....................................................................................... 13
3.2 Chính sách, bi n pháp i v i ngành khai thác th y h i s n và ngành
giao thông v n t i .............................................................................................. 14
Ph n 3: K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................... 16
1. K t lu n ......................................................................................................... 16
2. Ki n ngh ....................................................................................................... 16
DANH M C TÀI LI U THAM KH O........................................................ 18
Trang 2
- B n nháp chuyên năm th 3
Ph n 1: GI I THI U
1. Lý do ch n tài:
Như chúng ta ã bi t trong n n kinh t hi n nay thì ngu n năng lư ng
d u m là không th thi u, nó chi m t l s d ng kho ng 40% trong t t c các
ngu n năng lư ng trên th gi i. Tuy nhiên ngu n năng lư ng này l i có gi i
h n, nó không ư c tái t o thêm mà ngư c l i nó l i ư c s d ng ngày càng
nhi u. Theo d oán thì ngu n năng lư ng này ch có th áp ng trong vài
ch c năm n a. Vì v y giá c c a nó ngày càng tăng lên là i u khó tránh kh i.
Khi giá xăng d u tăng thì nó nh hư ng r t l n n m t s ngành ngh s d ng
nhi u xăng d u ho t ng.
Sau khi tr thành thành viên th 150 c a t ch c Thương m i qu c t
WTO thì n n kinh t Vi t Nam ã có nh ng bư c phát tri n vư t b t trong t t
c các ngành ngh , các lĩnh v c s n xu t kinh doanh…Nhưng trong nh ng năm
g n ây mà c bi t là năm 2007 và u năm 2008 giá d u thô trên th gi i tăng
m t cách nhanh chóng làm cho giá xăng d u trong nư c cũng tăng theo. Vi c
giá xăng d u tăng ã nh hư ng r t nhi u n i s ng hàng ngày c a ngư i
dân, n quá trình s n xu t c a các doanh nghi p…Vì v y nó ã tác ng r t
ln n n n kinh t Vi t Nam, mà trong ó có m t s ngành ngh r t nh y c m
v i giá xăng d u như: khai thác th y s n, giao thông v n t i…
T hai v n trên, òi h i c n có nh ng phương hư ng, bi n pháp
gi m nh ng tác ng x u do giá xăng d u tăng. ó là lý do tài nghiên c u
“ ánh giá tác ng c a giá xăng d u n m t s ngành ngh c a Vi t Nam”
ư c th c h i n .
2. M c tiêu nghiên c u
2.1 M c tiêu chung
M c tiêu chung c a tài này là ánh giá tác ng c a giá xăng d u nm t
s ngành ngh c a Vi t Nam t ó ra nh ng phương hư ng, bi n pháp kh c
ph c nh m gi m tác ng c a nó i v i các ngành này.
Trang 3
- B n nháp chuyên năm th 3
2.2. M c tiêu c th
- ánh giá nh ng m t l i và m t h i c a vi c th n i giá xăng d u theo giá th
trư ng i v i n n kinh t Vi t Nam
ánh giá tác ng c a giá xăng d u i v i ngành khai thác th y h i s n và
-
ngành giao thông v n t i t ó ưa ra phương hư ng, bi n pháp kh c ph c
nh ng tác ng này.
3. Khái quát phương pháp ti n hành tài
3.1 Phương pháp thu th p thông tin s li u
Ch y u các thông tin, s li u là thu th p t các ngu n:
+ Sách báo, tap chí, truy n hình
+ Inernet qua các trang tìm ki m: www.google.com.vn, www.gos.vn,… s
d ng các t khóa có liên quan n các trang Wed c n thu th p thông tin.
3.2 Phương pháp x lý và phân tích thông tin s li u
- S d ng phương pháp th ng kê mô t .
- So sánh s bi n ng c a giá xăng d u qua các năm và tác ng c a nó n
m t s ngành ngh c a Vi t nam mà ch y u là d a vào các y u t chi phí
nhiên li u u vào c a các ngành, trong ó ch y u là xăng d u.
4. Ph m vi nghiên c u
Do bi n ng c a giá xăng d u tác ng n r t nhi u ngành ngh , nhi u
lĩnh v c c a n n kinh t , và do th i gian nghiên c u có h n nên tài không th
ánh giá sâu s c t t c các tác ng này. Nên ph m vi c a tài ch t p trung
vào ánh giá tác ng c a giá xăng d u n m t s ngành ngh quan tr ng c a
n n kinh t Vi t Nam trong giai o n t năm 2005 n u năm 2008 trong ó
ch y u là hai ngành: khai thác th y s n và giao thông v n t i.
Trang 4
- B n nháp chuyên năm th 3
Ph n 2: N I DUNG
1. Khái quát v s bi n ng c a giá xăng d u trong vài năm tr l i ây
1.1 Sơ lư c v s bi n ng c a giá d u thô trên th trư ng th gi i trong
vài năm tr l i ây và nguyên nhân d n n s bi n ng này
T năm 2005 n cu i năm 2007 giá d u thô trên th trư ng th gi i ã
tăng t 62USD/thùng lên g n 100USD/thùng (ngu n t ng h p t báo tu i tr và
vietnamnet). Cũng có lúc trong giai o n này thì giá d u thô th gi i gi m
nhưng gi m không nhi u và gi m trong th i gian ng n và sau ó l i ti p t c
tăng.
Giá d u thô th gi i trong 3 tháng u năm 2008 l i tăng v t lên hơn
100USD/thùng và trong t tăng giá này thì nó xu t phát t nh ng nguyên nhân
ch y u sau:
Cung c u b t quân bình càng lúc càng thêm rõ nét: s n lư ng d u th m
lc a B c H i gi m nhanh hơn d báo. B o ng Algeria, Nigeria,
Venezuela…góp ph n ánh s t lư ng cung d u thô. Cung gi m không cân i
ư c cơn khát d u gia tăng theo cư ng bùng n tăng trư ng c a hai nhóm
N4 (ch l c là Trung Qu c và n ) và N11 (d n u là ASEAN).
Theo Thư ng Vi n M mà c th là Fadel Gheit kh ng nh 40% giá
d u b ch ng thêm b i y u t u cơ. Do giá không ng ng leo thang, các công
ty hàng không qu c t rót kho n ti n kh ng l vào mua các “option” th
trư ng d u tương lai, b o m ngư ng giá 100USD/thùng n nh n tháng 3
năm 2009. Không riêng lĩnh vưc hàng không, các công ty chuyên doanh năng
lư ng (d u & khí t) cùng thành ph n ki m l i thông qua mua bán ch ng
khoán tương lai, tích c c khu y ng giá d u thô. Kho ng 10.000 giao d ch
th c hi n trong tháng 11/2007, tăng t bi n lên hơn 25.000 vài ngày u nă m
2008.
Sau h t, không kém quan tr ng là ng ôla tu t giá l i tác ông làm
tăng giá d u thô th gi i vì d u thô l y USD làm b n v .
Trang 5
- B n nháp chuyên năm th 3
1.2 Sơ lư c bi n ng c a giá xăng d u Vi t Nam trong vài năm tr l i
ây và nguyên nhân d n n s bi n ng này
1.2.1 Sơ lư c bi n ng c a giá xăng d u Vi t Nam trong vài năm tr
l i ây
T năm 2005 n cu i năm 2007 thì giá xăng d u trong nư c cũng bi n
ng tăng nhưng m c tăng này v n th p hơn so v i th trư ng th gi i là do
chính sách tr giá bù l c a Nhà Nư c. Vi c tăng giá là do Nhà Nư c quy t
nh và công b . Ví d như bi n ng c a giá d u DO t năm 2005 n u
năm 2008 th hi n qua b ng sau:
B ng 1:Bi n ng giá d u DO t năm 2005 n nay
ơn v tính: ng/lít
Th i gian gi m c giá Giá
17/08/2005 – 27/04/2006 7.500
27/04/2006 – 09/08/2006 7.900
09/08/2006 – 01/2007 8.600
01/2007 - 22/11/2007 8.700
22/11/2007 – 25/02/2008 10.200
25/02/2008 n nay 13.900
(Ngu n t ng h p t báo tu i tr )
M c quan tr ng là vào ngày 25/02/2008. Giá xăng d u ã ư c Nhà
Nư c cho th n i theo giá th trư ng. Theo ngh inh 55 thì giá xăng d u ã
ư c giao cho doanh nghi p t ch trong kinh doanh. T th i i m này các
doanh nghi p nh p kh u, kinh doanh xăng d u chính th c nh n quy n này,
Trang 6
- B n nháp chuyên năm th 3
ng nghĩa v i vi c doanh nghi p và ngư i dân ph i ch p nh n s ng chung v i
bi n ng c a th trư ng th gi i và sau ngày 25/02 thì giá xăng d u c th là:
Xăng A92 tăng t 13.300 /lít lên 14.500 /lít
Xăng A95 tăng lên 14.800 /lít
D u Diesel 0,25S tăng t 10.200 /lít lên 13.900 /lít
D u madut tăng t 8.500 /lít lên 9.500 /lít
D u Diesel 0,5S tăng lên 13.950 /lít
Nhà Nư c ưa ra quy t
1.2.2 Nguyên nhân ch y u nh th n i giá
xăng d u theo giá thi trư ng
- Giá d u thô th gi i ang tăng cao m c k l c mà Vi t Nam v n chưa s n
xu t ư c xăng d u ph c v cho th trư ng trong nư c. Ph i n gi a nă m
2009, khi Nhà máy l c d u Dung Qu t i vào ho t ng thì chúng ta cũng
m i có th áp ng ư c m t ph n nhu c u (kho ng 6,5 tri u t n/năm trong
t ng nhu c u là 13,5 tri u t n/ năm).
- Nhà Nư c không th bao c p mà doanh nghi p t h ch toán c l p. Ví
d như ch riêng năm 2007, s ti n bù l chi kinh doanh xăng d u lên n
11.000 t ng. ây là s ti n r t l n, thay vì ph i t p trung bù l cho doanh
nghi p thì Nhà Nư c có th làm kinh phí cho chăm lo c ng ng, h tr
ngư i nghèo, vùng khó khăn, vung sâu, vùng xa…
- N u ti p t c bao c p v xăng d u thì Nhà Nư c vô tình bao c p cho các
doanh nghi p nư c ngoài và bao c p luôn các nư c láng gi ng do tình tr ng
buôn l u xăng d u qua biên gi i không th ki m soát n i.
2. ánh giá tác ng c a giá xăng d u i v i n n kinh t Vi t Nam
2.1 Nh ng m t l i và m t h i c a vi c th n i giá xăng d u theo giá th
trư ng i v i n n kinh t Vi t Nam
Trang 7
- B n nháp chuyên năm th 3
2.1.1 Nh ng m t l i
- V m t vĩ mô, Nhà Nư c t nay s không ph i au u v i con s hàng
ch c ngàn t n g m i nă m bù l h tr doanh nghi p. Ngu n ti n l n
này thay vì h tr gián ti p cho doanh nghi p thì t nay s h tr tr c ti p
n ngư i dân ch u s c ép c a tăng giá xăng d u.
- Bên c nh ó hàng lo t thành qu ư c t o ra khi Nhà nư c không ph i m t
công, m t s c ch ng buôn l u, ngăn ng a tình tr ng “bao c p ngư c” cho th
trư ng khu v c và các doanh nghi p nư c ngoài hư ng l i t bao c p giá.
- T nay doanh nghi p cũng hoàn toàn ch ng trong kinh doanh mà không
ph i ch y theo chính sách; ngư c l i, cơ quan qu n lý không ph i can thi p
vào doang nghi p b ng nh ng m nh l nh hành chính.
- Bên c nh ó, th trư ng cơ b n có ư c môi trư ng c nh tranh mà ó
doanh nghi p bu c ph i i m i qu n lý, ti t ki m chi phí; còn ngư i tiêu
dùng thì ph i ti t ki m tiêu dùng, ư c l a ch n m c giá c nh tranh…
2.1.2 Nh ng m t h i
- Các doanh nghi p vân t i, v i hàng ngàn lít xăng tiêu th m i ngày, s ti n
b i chi nhân v i 1.500 /lít ã là con s r t l n. Chưa h t, ph n ông i
tư ng là nông dân, ngư dân ang s d ng s lư ng l n d u cho s n xu t,
ánh b t xa b … cũng s o n vai v i s b i chi t i 3.700 ng/lít d u.
Bên c nh ó các chuyên gia cũng ưa ra c nh báo b i g n như ch c ch n,
-
hàng lo t các lĩnh v c kinh doanh khác có s d ng xăng d u cũng s tăng
giá trong tương lai g n.
- c bi t v i ba ngành than, i n, xi măng, vi c kh ng ch giá u ra trong
khi chi phí u vào tăng v t s làm cho các doanh nghi p ho t ng trong
lĩnh v c này ph i ch u s c ép r t l n. i u ó cũng s làm cho các doanh
nghi p này ho t ng kém hi u qu , nh hư ng nt c tăng trư ng kinh
t chung.
Trang 8
- B n nháp chuyên năm th 3
- Giá xăng d u tăng cũng s tác ng tiêu c c v m t tâm lý. Như chúng ta ã
bi t y u t tam lý luôn gây ph n ng dây chuy n i giá c a các hàng hóa, d ch
v khác i v i dân chúng theo vòng luân chuy n ti p theo. Tác ng tâm lý
này trên th c t l i x y ra v i th trư ng Vi t Nam thư ng cao hơn r t nhi u so
v i n h n g d li u .
2.2 Tác ng c a giá xăng d u i v i ngành khai thác th y h i s n
Chưa bao gi nh ng ch phương ti n ánh b t th y h i s n ph i v t v trư c
“cơn bão giá” như hi n nay. Xăng d u tăng giá kéo theo hàng lo t d ch v ngh
bi n tăng theo… gây b t l i cho nh ng ngư i s ng b ng ngh khai thác bi n. Hi n
ã có không ít phương ti n khai thác xa b ph i ngưng ho t ng. Tháng 1 năm
2007 giá d u tăng lên 8.700 /lít, ngày 22/11/2007 tăng v t lên 10.200 /lít (tăng
17%) và n 25/02/2007 tăng lên 13.900 /lít ch m t năm mà giá d u tăng lên
59,77% không ch m i ngư i ng ngàng mà còn góp ph n y nh ng phương ti n
l n ngư dân khai thác ngh bi n lâm vào tình tr ng “ti n thoái lư ng nan”. Bi t
r ng m t hàng xăng d u là m t hàng r t quan tr ng trong ngh i bi n, vì v y khi
tăng giá xăng d u ã tác ng dây chuy n n nhi u m t hàng khác. Sau ây là
i n hình 3 t nh Sóc Trăng, B c Liêu và Cà Mau v n i kh c a ngư dân sau khi
giá d u tăng lên 13.900 /lít:
2.2.1.T nh Sóc Trăng
T nh Sóc Trăng hi n có trên 1.000 tàu khai thác th y h i s n, trong ó có
270 tàu khai thác xa b , m i tàu khai thác xa b ph i t n chi phí nhiên li u cho m i
chuy n ra khơi t 10.000 n 15.000 lít d u, như v y chi phí nhiên li u tăng thêm
bình quân cho m i chuy n kho ng 40 triêu ng. Các tàu có công su t dư i 90 mã
l c (CV) ho c tương ương khai thác ng n h n trên bi n cũng tiêu t n t 2.500 n
3.000 lít d u và chi phí tăng thêm cho m i chuy n t 6 n 7 tri u ng so v i th i
i m áp d ng giá xăng d u g n ây. Cái khó là ngư dân không th ch ng i u
ch nh giá khai thác ư c. Giá các m t hàng th y s n t sau t t Nguyên án n nay
ch tăng t 250 ng n 800 ng m t Kg, m c tăng này không th bù p ưc
chi phí xăng d u, các chi phí hàng hóa thi t y u, trong ó có nư c á cũng tăng
Trang 9
- B n nháp chuyên năm th 3
theo do chi phí v n chuy n tăng. S tăng giá ng lo t như v y khi n cho h u h t
các tàu thuy n khai thác lo i v a và nh ph i neo u, ch giá h i s n tăng thêm
bù p chi phí nhiên li u u vào.
Theo ông Lư T n Hòa, phó chi c c b o v ngu n l i th y s n Sóc Trăng:
trong nh ng ngày u tháng 3/2008 thì t i khu v c c ng Tr n c ó t 60 n 70%
tàu khai thác th y s n c a Sóc Trăng ph i n m b chưa ra khơi khai thác. Lý do
n m b thì v n là giá xăng d u tăng trong th i gian qua ã nh hư ng n các ho t
ng s n xu t, d ch v v n chuy n c a ngư dân. Riêng ho t ng khai thác bi n l i
không th ch ng tăng giá s n ph m, ph n l n tàu thuy n khai thác bi n ph i neo
ut ib n ch giá h i s n nhích lên bù p giá d u tăng cao.
V i m t s tàu ti p t c ho t ng thì có lãi là không nhi u, m c thu nh p
c a ngư ph cũng b gi m theo. N u như trư c ây, ch tàu chi cho ngư ph trong
kho ng 40% l i nhu n, thì nay m c chi này ch còn 30% n 35%. Nhi u ngư ph
chuy n sang các tàu khai thác có công su t l n, các tàu có công su t v a và nh
thi u ngư ph trong khai thác.
2.2.2 T nh Cà Mau
Xăng d u tăng giá, m i tàu ánh b t xa b t nh Cà Mau ph i tăng thêm chi
phí t 20 tri u n 70 tri u ng tr lên cho m t chuy n ra khơi. Mà trong khi Cà
Mau hi n có 1.137 phương ti n ánh b t xa b thì chi phí tăng kho ng t 22.740
n 79.590 tri u ng. Nhi u ngư dân ang phân vân “gi a hai dòng nư c” n u
ti p t c ra khơi thì s n m ch c ph n l lã, b ng không thì l y gì mưu sinh và tr
n. ây th t s là m t bài toán khó cho ngư dân. M i th i u tăng, trong khi giá
h i s n thì không tăng, do b các tư thương ép giá bù p cho kho n chi phí xăng
d u trong nh ng chuy n i thu mua. Trư c th c tr ng này, không ít ch tàu tuyên
b s chuy n ngh ho c i n khi d u s t giá m i dám ra khơi ánh b t. Vi c
làm c a hàng ch c ngàn bà con lao ng ngh bi n cũng s b lung lai.
Ông Nguy n Hoàng Thiên, trư ng ban th y s n th tr n Sông c, huy n
Tr n Văn Th i, Cà Mau cho bi t: N u ch phương ti n tr ti n công dư i m c 40%
Trang 10
- B n nháp chuyên năm th 3
trên t ng doanh thu s không thuê ư c lao ng i bi n. Nhưng có t ng doanh
thu t 70 tri u ng tr lên/chuy n không ph i tàu nào cũng t ư c. Cho nên,
nhi u tàu câu m c t m ngưng ho t ng do thua l . Còn i v i ngh cào khơi, chi
phí u tư s n xu t còn cao hơn. M t tàu ánh b t xa b công xu t 250CV sau
chuy n i bi n 30 ngày ph i u tư hơn 300 tri u ng thì nay ph i tăng thêm 70
tri u ng/tàu/chuy n. Trong khi ó, s n lư ng khai thác th y s n không tăng,
th m chí còn gi m do ngu n l i th y s n ngày càng suy ki t, cá t p, cá phân
thư ng chi m t 60% s n lư ng th y s n ánh b t, trong khi tôm, cá hàng hóa có
giá tr kinh t cao ch chi m 6 n 10%.
2.2.3 T nh B c Liêu
B c Liêu hi n có hơn 1000 tàu ánh b t th y s n ngoài khơi. Khi giá d u tăng
lên 13.900 ng/lít thì các ch tàu khó khăn nay l i càng khó khăn thêm. Theo ông
Lê Hi n, ch t ch y Ban Nhân Dân huy n ông H i T nh B c Liêu thì riêng
huy n ông H i hi n có kho ng 375 phương ti n ánh b t xa b ngưng ho t ng
và thêm nhi u tàu ti p t c n m b mà nguyên nhân ch y u v n là do d u tăng giá,
t tháng cu i năm 2007 n nay, ph n l n ngư dân rơi vào tình tr ng thua l sau
các chuy n i bi n, tàu nào hi u qu nh t ch kh năng hòa v n là gi i. Ngay c
ngư dân khai thác th y s n trư c kia ăn chia theo t l l i nhu n nay không còn
dám i bi n theo hình th c chia trên, vì ngày công nhi u mà khai thác không có
bao nhiêu, theo ó yêu c u ch tàu tr lương theo ngày công. N u ăn chia theo t l
l i nhu n thì có nguy cơ tr ng tay sau nhi u ngày c c l c trên bi n. Trư c ây theo
thông l th a thu n mi ng các tàu chu n b xu t b n ra bi n khai thác thì ã ư c
các i lý xăng d u bán thi u, khi nào v bán cá xong m i thanh toán. Nay d u lên
giá, các i lý không kham n i và không bán thi u. Do ó nhi u ch tàu không có
v n ph i cho tàu n m b . Các ch tàu thì m t m i còn ngư dân không ai thuê “ th t
nghi p dài dài” i sông rơi vào c nh khó khăn hơn.
2.3 Tác ng c a giá xăng d u i v i ngành giao thông v n t i
2.3.1 Ngành v n t i ư ng s t
Trang 11
- B n nháp chuyên năm th 3
Ngành v n t i ư ng s t lao ao vì chi phí nhiên li u tăng. Theo ông Nguy n
H u Tuyên, trư ng ban v n t i, t ng công ty ư ng S t Vi t Nam thì trong v n t i
ư ng s t, chi phí nhiên li u c a toàn ngành là 610 t ng, nay ã i lên 800 t
ng. Nguyên nhân do giá d u tăng t 10.200 ng lên 13.900 ng/lít, tăng 36%.
Trong b i c nh này, giá thành v n t i ư ng sát b y lên bu c t ng công ty ph i
tính toán cân i l i giá cư c. Hi n nay, ngoài vi c yêu c u các ơn v thành viên
th c hi n tri t ti t ki m, c t gi m t i a chi phí, t ng công ty cũng ang tính
toán i u ch nh giá cư c v n t i hành khách và hàng hóa. B i ó là gi i pháp
m b o kinh doanh v n t i không b l . Mà cái khó c a ngành ư ng s t là vé tàu
khách thì ã bán trư c vài dài ngày, còn cư c v n t i hàng hóa thì ã ký h p ng
c năm v i các ch hàng. Vi c thương th o l i v i các ch hàng là không d . Hi n
t ng công ty ang nghiên c u i u ch nh giá vé, giá cư c cho h p lý. Tuy nhiên
không th tăng ngay m t lúc 20% như giá nhiên li u. Trư c m t giá cư c v n t i
ư ng s t ch có th tăng kho ng 7%.
2.3.2 Ngành v n t i ư ng b
Trư c s c ép c a vi c tăng giá xăng d u thì vi c tăng giá vé, giá cư c v n t i
là chuy n s m mu n, và ngư i dân bu c ph i chi thêm ti n cho vi c i l i và v n
chuy n hàng hóa. Thí d như t i qu y vé cùa b n xe mi n ông vào ngày 5 tháng
3, các b ng niêm y t giá thì giá cư c cũ b giá cư c m i dán ch ng lên. Vi c tăng
giá vé xu t hi n ng lo t các tuy n t TP HCM i các t nh Ninh Thu n, à
N ng, Nha Trang, Bình nh, Hà N i… vi c tăng giá vé trên là úng theo nh n
nh c a nhi u ngư i; tuy nhiên, các doanh nghi p ch vi c dán b ng giá m i mà
không thông báo, gi i thích ã làm nhi u hành khách b c d c.
Tương t như b n xe mi n ông thì t i b n xe mi n Tây giá vé cũng tăng.
Công ty xe khách mi n Tây, Công ty v n t i Trà Vinh và Công ty v n t i ng
Tháp ã tăng giá vé. M c tăng trung bình kho ng 20%. C th , tuy n TP HCM –
C n Thơ t 44.000 ng/vé lên 52.000 ng/vé; TP HCM – Cao Lãnh t 40.000
ng/vé lên 45.000 ng/vé; TP HCM – Trà Vinh tăng t 50.000 ng lên 60.000
ng; TP HCM – Cà Mau t 83.000 ng lên 98.000 ng… Theo bà Hà Th Y n,
Trang 12
- B n nháp chuyên năm th 3
phó t ng giám c b n xe mi n Tây, giá vé c a các doanh nghi p d ch v trung
chuy n khách tăng m nh hơn các doanh nghi p khác.
3. Nh ng phương hư ng và bi n pháp kh c ph c nh ng v n trên
3.1 Chính sách chung
G n ây khi Nhà nư c cho các doanh nghi p t quy t nh giá xăng d u thì
B Công Thương ki n nghi v i chính ph v m t s gi i pháp m i nh m bình n
th trư ng, giá c . Theo ó các doanh nghi p kinh doanh các m t hàng thi t y u
như xăng d u, s t thép… ư ct nh giá bán nhưng ph i cam k t n nh ít nh t
trong vòng m t quí.
Ngoài ra, trong i u ki n th trư ng bi n ng b t thư ng, Nhà nư c s th c
hi n các bi n pháp c p bách nh m n nh th trư ng. Các cơ quan qu n lý có
quy n t m thu h i gi y phép ho t ng c a doanh nghi p khi phát hi n doanh
nghi p bán giá cao b t h p lý.
Bên c nh ó, B Công Thương cũng nghi chính ph cho phép áp d ng vi c
yêu c u doanh nghiêp kinh doanh xăng d u, s t thép… ăng ký giá bán v i cơ quan
qu n lý b ng văn b n thông báo giá. Các doanh nghi p công b công khai giá bán
và bán theo úng giá này.
t m c tiêu tăng trư ng kinh t , ki m soát t c tăng giá, Chính Ph yêu
c u Ngân hàng Nhà nư c th c hi n i u hành chính sách ti n t m t cách ch t ch ,
linh ho t; Chính ph cũng s có các bi n pháp m b o cho th trư ng b t ng s n
ti p t c phát tri n lành m nh, có ki m soát và ch ng u cơ trong lĩnh v c này.
Trong t i u ch nh này, Liên b cũng nh n nh r ng i tư ng ch u áp l c
l n hơn là nh ng h gia ình khó khăn tai các a bàn vùng sâu, vùng xa… theo ó,
m t cơ ch h tr cũng ư c ban hành i kèm v i t i u ch nh này. C th là:
Chính ph s trung h tr cho nhóm nh ng ngư i b tác ng tr c ti p, nhi u nh t
t vi c xăng d u tăng giá và cho ngư i nghèo, như m r ng di n h tr và c p
không thu ti n d u cho các h dân các a bàn chưa có i n lư i, cho các ng
bào dân t c thi u s và thu c di n chính sách; nâng m c b o tr b o hi m y t cho
Trang 13
- B n nháp chuyên năm th 3
ngư i nghèo; gi m thu trong lĩnh v c nông nghi p; h tr thay phương ti n gi m
thi u chi phí nguyên li u i v i ánh b t xa b ; th c hi n các cơ ch cho vay ưu
ãi…
Bên c nh nh ng chính sách và bi n pháp trên thì Nhà nư c c n u tư tìm
nh ng ngu n năng lư ng thay th như: biodiesel, i n nguyên t , hydrogen, nhiên
li u sinh h c, năng lư ng m t tr i, năng lư ng gió…
3.2 Chính sách, bi n pháp i v i ngành khai thác th y h i s n và ngành
giao thông v n t i
Trư c nh ng khó khăn c a bà con ngư dân, B th y s n ã nghi Chính ph
dùng m t ph n trong phí giao thông ư ng b thu qua xăng d u tái u tư c ơ s
h t ng cho ngành th y s n và i u tra ngu n l i ngư trư ng. “Nhà nư c có quy
nh thu phí ư ng b qua giá xăng d u nh m t o ngu n kinh phí tái u tư cho h
t ng giao thông. Tuy nhiên, vi c thu phí như v y chưa h p lý v i ngành ánh b t
th y s n , b i h c h y u h o t ng trên bi n. Vì v y ngh trích m t ph n phí ó
u tư l i cho ngư dân”.
ng th i, nên t ch c s n xu t theo mô hình t p oàn, t , i giúp tiêu hao
nhiên li u ít hơn. Áp d ng công ngh tiên ti n, c b i t là i v i khâu qu n lý sau
thu ho ch cũng là m t gi i pháp giúp tăng ch t lư ng s n ph m, nâng cao giá bán
và bù l khi giá xăng d u tăng.
V phía ph n mình, B th y s n s y m nh các d án phát tri n, i u tra
ngu n l i và d báo ngư trư ng chính xác thông báo cho bà con nơi ánh b t
hi u qu , ng th i tao ngu n nhân l c, nâng cao tay ngh cho ngư dân.
V chính sách h tr thì B tài chính ã ban hành vi c h tr 33% phí b o
hi m thân tàu ph i n p hàng năm cho các tàu ánh cá ho t ng xa b ; h tr b ng
ti n tr c ti p cho ngư dân tương ng v i 30% lãi su t vay ngân hàng u tư thay
máy tàu t lo i máy tiêu hao nhi u nhiên li u sang tiêu hao ít nhiên li u.
Riêng t nh Cà Mau hi n ang th c hi n quy ho ch phát tri n ngh cá t nay
n năm 2010 và nh hư ng n năm 2020 g n v i nh ng bi n pháp ng b
Trang 14
- B n nháp chuyên năm th 3
nh m qu t d y ngh khai thác ánh b t trên ngư trư ng v n còn nhi u khó khăn,
b t c p. Theo ó quy ho ch l i ngư trư ng khai thác trên t ng tuy n (tuy n b ,
tuy n l ng, tuy n khơi), quy nh phương ti n, cơ c u ngành ngh , mùa v khai
thác thích h p, hi u qu nhưng ph i m b o kh năng khôi ph c tái t o c a các
loài th y s n chúng ti p t c sinh sôi, n y n .
i v i ngành giao thông v n t i thì gi i pháp trư c m t là tìm cách tri t
ti t ki m như b trí l i l ch trình v n chuy n hành khách, giao hàng, nh n hàng, k t
h p v n chuy n hàng hai chi u tránh lãng phí. Ho c cách th hai là tăng giá
cư c tuy nhiên tăng thì ph i có l trình không gây s c i v i ngư i dân.
Trang 15
- B n nháp chuyên năm th 3
Ph n 3: K T LU N VÀ KI N NGH
1 . K t lu n
Trư c di n bi n c a giá d u thô th gi i trong vài năm tr l i ây, c b i t là
g n ây giá d u thô ã vư t m c 100 USD/thùng ã gây s c ép i v i giá xăng
d u trong nư c. Trong khi Vi t Nam là nư c nh p kh u 100% xăng d u thành
ph m thì vi c bao c p, tr giá i v i xăng d u s t n m t kho ng chí phí r t l n.
Thay vì bao c p bù l xăng d u thì kho ng ti n này có th s d ng cho vi c h tr
các i tư ng b tác ng tr c ti p khi giá xăng d u tăng như: h tr ngư dân, ng
bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân t c thi u s , di n chính sách… Vì v y khi Nhà
nư c th n i giá xăng d u theo giá th trư ng, cho các doanh nghi p kinh doanh
xăng d u t quy t nh giá là i u h p lý. Tuy nhiên khi giá xăng d u ư c th n i
như hi n nay thì nó cũng có nhi u m t l i và m t h i mà nh ng m t h i này có tác
ng không nh n các ngành ngh như: ngành khai thác th y h i s n, ngành giao
thông v n t i…
i v i các ngành th y h i s n thì khi giá xăng d u tăng ã làm cho chi phí
c a ngành này tăng cao. Trong khi giá các s n ph m khai thác ư c không tăng
ho c tăng r t ít do s ép giá c a thương lái bù l cho chi phí c a các chuy n i
thu mua. Tuy chính ph ã có m t s bi n pháp, chính sách nhưng ngành v n còn
r t nhi u khó khăn.
Còn ngành giao thông v n t i cũng b tác ng không nh trong t tăng giá
xăng d u ngày 25/2/2008. Giá xăng d u tăng cao làm cho chi phí v n chuy n hành
khách, hàng hóa tăng lên r t cao còn giá cư c v n chuy n thì không th tăng t
ng t mà ph i tăng t t không gây s c i v i khách hàng. Vi c tăng giá cư c là
chuy n s m mu n, tuy nhiên ngành giao thông v n t i c n th c hi n nhi u bi n
pháp gi m chi phí bù l i ph n nào chi phí nhiên li u tăng cao như hi n nay.
2. Ki n ngh
Giá xăng d u tăng cao thì v n chi phí nhiên li u c a ngành khai thác th y
h i s n và giao thông v n t i i lên r t cao thì không riêng các chính sách c a Nhà
Trang 16
- B n nháp chuyên năm th 3
nư c, ngành c n ph i tìm m i bi n pháp gi m tác ng x u c a vi c giá xăng
d u tăng.
- i v i chính ph thì chính ph c n có nhi u bi n pháp tích c c hơn:
Tìm hi u nh ng khó khăn c a nh ng i tư ng b nh hư ng khi giá xăng d u
tăng ưa ra nh ng chính sách phù h p.
y m nh xây d ng nhà máy l c d u Dung Qu t s m ưa vào v n hành.
Tăng cư ng u tư xây d ng các nhà máy l c d u khác Vi t Nam s m tr
thành nư c không ph i nh p kh u xăng d u thành ph m và tương lai tr thành
nư c xu t kh u xăng d u.
Tìm và nghiên c u các ngu n năng lư ng thay th d u m như: năng lư ng
sinh h c, năng lư ng nguyên t …
Tăng cư ng v qu n lý xăng d u, tránh trư ng h p tăng giá b t h p lý c a các
doanh nghi p kinh doanh xăng d u và có nh ng hình th c x lý thích áng khi
các doanh nghi p này vi ph m.
- i v i ngành khai thác th y h i s n và giao thông v n t i thì c n có nh ng bi n
pháp như sau:
Tìm cách ti t ki m nhiên li u như thay th ng cơ t n nhi u nhiên li u
b ng ng cơ t n ít nhiên li u.
Ngành khai thác th y h i s n c n y m nh thăm dò ngư trư ng cho vi c
khai thác có hi u qu hơn.
Tìm thêm u ra v i giá cao cho các s n ph m khai thác bù l i ph n nào
chi phí xăng d u.
Trang 17
- B n nháp chuyên năm th 3
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
1/ C m Văn Kình (26/02/2008), “Nhà nư c giá d u, doanh nghi p nh giá
xăng”, tu i tr , trang 3.
2/ Ng c n (26/02/2008), “Nhà xe, nhà th u u lao ao”, tu i tr , trang 3.
3/ GS.TS Tr n Ng c Thơ (27/02/2008), “Th n i giá xăng d u trong th
trư ng không hoàn h o”, tu i tr , trang 3.
http://www.petrolimex.com.vn
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?TopicID=125
http://www.nld.com.vn/tintuc/kinh-te/219080.asp
http://vnexpress.net/vietnam/kinh-doanh/2008/02/3B9FF970
http://tintuc.timnhanh.com/kinh_te/thi_truong/20080326/35A74414
http://www.vietbao.vn/trang-ban-doc/xang-dau-tang-gia-nhieu-nganh-lao-
dao/10916701/478
Trang 18
nguon tai.lieu . vn