Xem mẫu
- chÊt c¹nh tranh tμi chÝnh
cña doanh nghiÖp vËn t¶i
TS. lª xu©n thô
§¹i häc Giao th«ng VËn t¶i
Tãm t¾t: Bμi b¸o tr×nh bμy kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ kh¸i niÖm, th−íc ®o, ý nghÜa kinh tÕ, c«ng dông
vμ h×nh thøc biÓu hiÖn cña chÊt c¹nh tranh tμi chÝnh cña doanh nghiÖp vËn t¶i. Muèn tån t¹i vμ ph¸t
triÓn doanh nghiÖp vËn t¶i cÇn ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó duy tr× vμ t¨ng c−êng chÊt c¹nh tranh tμi
chÝnh.
Summary:This article introduces the research results in notions, measurements, economic
meanings, effects and demonstration of financial competition competence of transport enterprises.
In order to exist and develop, transport enterprises have to seek various measures to maintain and
enhance the financial competition competence.
tranh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp " lµ "sè d− cña
nguån tµi chÝnh kinh doanh", ký hiÖu lµ ETE
T
rong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, mét doanh
(Exce'dent tresoreried' exploitation).
nghiÖp vËn t¶i muèn tån t¹i vµ ph¸t
triÓn, kh«ng nh÷ng chØ cÇn cã kh¶ n¨ng Trong thùc tÕ, l−îng tiÒn thùc mµ doanh
vµ søc c¹nh tranh, mµ cÇn ph¶i cã chÊt c¹nh nghiÖp vËn t¶i rót ra ®−îc trong qu¸ tr×nh ho¹t
tranh. Mét doanh nghiÖp vËn t¶i cã chÊt c¹nh ®éng kinh doanh cña m×nh gÇn s¸t víi sè d− cña
tranh lµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tù duy tr× l©u nguån tµi chÝnh kinh doanh - ETE. Do vËy, chÊt
dµi ý chÝ chiÕn th¾ng vµ tinh thÇn hîp t¸c víi c¸c c¹nh tranh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vËn t¶i cã
®èi thñ c¹nh tranh nh»m giµnh phÇn cho m×nh thÓ biÓu hiÖn b»ng c«ng thøc sau ®©y:
t−¬ng ®−¬ng víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng vËn
SDtc = Ttt - Ctt
t¶i, Ýt nhÊt b»ng tØ lÖ lîi nhuËn b×nh qu©n cña
trong ®ã:
ngµnh vËn t¶i ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn kh«ng ngõng.
ChÊt c¹nh tranh cña doanh nghiÖp vËn t¶i do
SDtc - sè d− cña nguån tµi chÝnh kinh
nhiÒu yÕu tè t¹o thµnh. Trong ®ã cã chÊt c¹nh
doanh vËn t¶i (tÝnh b»ng ®¬n vÞ
tranh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
tiÒn tÖ);
Ttt - sè tiÒn thu thùc tÕ hµng ngµy tõ
1. Mét doanh nghiÖp vËn t¶i cã chÊt c¹nh
kinh doanh vËn t¶i (tÝnh b»ng ®¬n
tranh tµi chÝnh ph¶i th−êng xuyªn cã kh¶ n¨ng
vÞ tiÒn tÖ);
t¹o ra ®−îc mét l−îng tiÒn thùc s½n sµng ®¸p øng
nhu cÇu thanh to¸n c¸c kho¶n chi tiªu hµng ngµy
Ctt - sè tiÒn chi thùc tÕ hµng ngµy cho
cho mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, tr−íc hÕt lµ
ho¹t ®éng kinh doanh vËn t¶i (tÝnh
ho¹t ®éng kinh doanh vËn t¶i.
b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ).
Sè d− cña nguån tµi chÝnh kinh doanh vËn
2. ChÊt c¹nh tranh tµi chÝnh cña doanh
t¶i sau mét kú kinh doanh cßn gäi lµ l−îng l−u
nghiÖp vËn t¶i lµ mét yÕu tè cã thÓ ®Þnh l−îng
chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh vËn
®−îc. VÒ lý thuyÕt, chØ sè dïng ®Ó ®o "chÊt c¹nh
- t¶i. L−îng tiÒn ®ã bao gåm sè tiÒn l·i kinh doanh ho¸, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, vËn chuyÓn hµnh
vËn t¶i (sau khi ®· nép thuÕ thu nhËp doanh lý; tiÒn ®· thu cña kh¸ch hµng tr¶ nî; tiÒn ®· thu
nghiÖp vµ tr−íc khi chia l·i cho chñ së h÷u doanh tõ c¸c kho¶n kh¸c…
nghiÖp), tiÒn vèn khÊu hao ch−a sö dông, tiÒn dù - C¸c kho¶n tiÒn chi tiªu th−êng xuyªn trong
phßng nh÷ng tæn thÊt vÒ tµi chÝnh. Sè tiÒn ®ã sÏ
ho¹t ®éng kinh doanh vËn t¶i, nh− tiÒn ®· tr¶ cho
®−îc sö dông nh»m t¨ng thªm vèn lu©n chuyÓn ng−êi b¸n nhiªu liÖu, vËt liÖu phô…; tiÒn ®· tr¶
vµ t¸i ®Çu t− cho doanh nghiÖp vËn t¶i. cho nh÷ng ng−êi lao ®éng vËn t¶i, tiÒn ®· nép
thuÕ vµ c¸c kho¶n kh¸c cho Nhµ n−íc, tiÒn ®· tr¶
3. ý nghÜa kinh tÕ cña "sè d− cña nguån tµi
cho c¸c kho¶n nî kh¸c…
chÝnh kinh doanh vËn t¶i" ®−îc thÓ hiÖn ë ba mÆt
cña chÊt c¹nh tranh tµi chÝnh. §ã lµ sù sinh lêi, HiÖu sè (sè chªnh lÖch) gi÷a sè tiÒn thu
®ñ vèn tiÒn tÖ vµ tÝnh linh ho¹t. ®−îc vµ sè tiÒn ®· chi tiªu trong kinh doanh vËn
t¶i gäi lµ "l−u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh
- Mét doanh nghiÖp vËn t¶i sinh lêi cµng
doanh vËn t¶i". HiÖu sè nµy lµ sè d−¬ng biÓu thÞ
nhiÒu bao nhiªu sÏ cã chÊt c¹nh tranh tµi chÝnh
sè d− cña nguån tµi chÝnh kinh doanh vËn t¶i cña
bÊy nhiªu, v× ®· sinh lêi th× sím hay muén, doanh
doanh nghiÖp lµ tÝch cùc vµ ng−îc l¹i lµ kh«ng
nghiÖp còng thùc hiÖn ®−îc kho¶n thu tµi chÝnh
tèt.
lín h¬n c¸c kho¶n chi tµi chÝnh vµ cã sè d− tµi
chÝnh. b) ChØ tiªu l−u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t
®éng ®Çu t− (dµi h¹n) lµ hiÖu sè gi÷a sè tiÒn ®·
- Sè d− tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vËn t¶i lµ
thu ®−îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t− vµ sè tiÒn ®· chi
l−îng tiÒn thùc cã ®ñ ®Ó s½n sµng chi tr¶ cho
tiªu cho ho¹t ®éng ®Çu t− cña doanh nghiÖp vËn
ho¹t ®éng kinh doanh b×nh th−êng cña doanh
t¶i.
nghiÖp.
- C¸c kho¶n tiÒn ®· thu ®−îc tõ ho¹t ®éng
- L−îng tiÒn thùc ®ã biÓu hiÖn tÝnh linh ho¹t
®Çu t−, nh− tiÒn thu håi c¸c kho¶n ®Çu t− vµo ®¬n
trong ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vËn
vÞ kh¸c, tiÒn thu håi tõ l·i c¸c kho¶n ®Çu t− vµo
t¶i, võa ®ñ tiÒn ®Ó chi, mµ cßn cã mét møc tiÒn
®¬n vÞ kh¸c, tiÒn thu do b¸n tµi s¶n cè ®Þnh…
d− ®Ó s½n sµng chi cho nhu cÇu cÇn thiÕt.
- C¸c kho¶n tiÒn ®· chi tiªu cho ho¹t ®éng
4. V× vËy, sè d− cña nguån tµi chÝnh kinh
®Çu t−, nh− tiÒn ®· ®Çu t− vµo ®¬n vÞ kh¸c, tiÒn
doanh cã thÓ sö dông ®Ó chÈn ®o¸n chÊt c¹nh
®· mua tµi s¶n cè ®Þnh…
tranh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i.
HiÖu sè (sè chªnh lÖch) gi÷a c¸c kho¶n tiÒn
ChÊt c¹nh tranh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
®· thu ®−îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t− vµ c¸c kho¶n
vËn t¶i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng th−êng ®−îc
tiÒn ®· chi tiªu cho ho¹t ®éng ®Çu t− gäi lµ "l−u
ph¶n ¸nh b»ng 1 chØ tiªu tæng hîp vµ 3 chØ tiªu
chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t−", lµ sè d−
chi tiÕt.
nguån tµi chÝnh ®Çu t−.
ChØ tiªu tæng hîp cña chÊt c¹nh tranh tµi
c) ChØ tiªu l−u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t
chÝnh cña doanh nghiÖp vËn t¶i lµ l−îng l−u
®éng tµi chÝnh lµ hiÖu sè gi÷a sè tiÒn ®· thu ®−îc
chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú kinh doanh cña toµn
tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ sè tiÒn ®· chi tiªu cho
doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy ®−îc ph¶n ¸nh th«ng
ho¹t ®éng tµi chÝnh.
qua 3 chØ tiªu chi tiÕt.
- C¸c kho¶n tiÒn ®· thu tõ ho¹t ®éng tµi
a) ChØ tiªu l−u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t
chÝnh, nh− tiÒn ®· thu do ®i vay; tiÒn ®· thu do
®éng kinh doanh vËn t¶i lµ hiÖu sè gi÷a sè tiÒn
c¸c chñ së h÷u gãp vèn; tiÒn ®· thu tõ l·i tiÒn
thu ®−îc vµ sè tiÒn thùc chi trong kinh doanh vËn
göi…
t¶i:
- C¸c kho¶n tiÒn ®· chi tiªu cho ho¹t ®éng
- C¸c kho¶n tiÒn thu ®−îc trong kinh doanh
tµi chÝnh, nh− tiÒn ®· tr¶ nî vay; tiÒn ®· hoµn vèn
vËn t¶i, nh− tiÒn ®· thu c−íc vËn chuyÓn hµng
- cho c¸c chñ së h÷u, tiÒn l·i ®· tr¶ cho c¸c nhµ
®Çu t− vµo doanh nghiÖp vËn t¶i.
HiÖu sè (sè chªnh lÖch) gi÷a c¸c kho¶n tiÒn
®· thu vµ ®· chi tiªu vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp vËn t¶i gäi lµ sè d− nguån tµi chÝnh
trong ho¹t ®éng tµi chÝnh, lµ "l−u chuyÓn tiÒn
thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh".
5. ChØ tiªu l−u chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú
cña doanh nghiÖp vËn t¶i lµ tæng hîp c¶ 3 chØ
tiªu l−u chuyÓn tiÒn thuÇn trong ho¹t ®éng kinh
doanh, ho¹t ®éng ®Çu t− vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Khi chØ tiªu tæng hîp nãi trªn lµ sè d−¬ng, cã
nghÜa lµ doanh nghiÖp cã chÊt c¹nh tranh tµi
chÝnh vµ ng−îc l¹i. ChÝnh v× thÕ, doanh nghiÖp
vËn t¶i muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn b×nh th−êng
trong thÞ tr−êng vËn t¶i th× ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p
®Ó duy tr× vµ t¨ng c−êng chÊt c¹nh tranh tµi
chÝnh, lu«n ®¶m b¶o cho sè d− cña nguån tµi
chÝnh ®ñ ®Ó thanh to¸n mäi kho¶n chi tiªu hµng
ngµy cña doanh nghiÖp.
Tµi liÖu tham kh¶o
[1]. ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ Trung −¬ng. ChÊt
c¹nh tranh vµ qu¶n lý xÝ nghiÖp. NXB ChÝnh trÞ
quèc gia, 1994.
[2]. Vâ TÊn Phong. VÊn ®Ò c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh
nghiÖp Nhµ n−íc. Ph¸t triÓn kinh tÕ. Sè 7, 1995.
[3]. Lª ViÕt Th¸i. ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ Trung
−¬ng - ChÝnh s¸ch c¹nh tranh mét c«ng cô cÇn
thiÕt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng - Nghiªn cøu kinh
tÕ. Sè 221. 10 -1996.
[4]. Ng« V¨n Th«ng. DiÔn biÕn cña m«i tr−êng c¹nh
tranh ViÖt Nam C¸c vÊn ®Ò vÒ doanh nghiÖp. Sè 9,
1997.
[5]. TiÕn sÜ Lª Xu©n §×nh. TiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶
vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. PhÊn ®Êu
thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi VIII cña §¶ng. Sè 8,
4 -1998
nguon tai.lieu . vn
