Xem mẫu
- c¶ng biÓn viÖt nam
tiÒm n¨ng vµ th¸ch thøc
ths. bµnh thÞ h¶i linh
Khoa Kinh tÕ vËn t¶i biÓn
Tr−êng §¹i häc Hμng h¶i
Tãm t¾t: Bμi b¸o ®Ò cËp ®Õn hiÖn tr¹ng, t×nh h×nh qu¶n lý, khai th¸c vμ x©y dùng ph¸t
triÓn c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam.
Summary: The article mentioned the actualities, the management state, the exploiting,
the constructing and the developing of Vietnam seaports.
Quy ho¹ch c¶ng biÓn lín cho khu vùc ®ång
ViÖt Nam ®−îc coi lµ mét trong nh÷ng
b»ng s«ng Cöu Long; Quy ho¹ch chi tiÕt c¶ng
quèc gia cã tiÒm n¨ng rÊt lín vÒ ho¹t ®éng
biÓn Dung QuÊt; Quy ho¹ch chi tiÕt c¶ng
khai th¸c kinh tÕ biÓn bëi víi bê biÓn dµi trªn
trung chuyÓn quèc tÕ V©n Phong, tØnh Kh¸nh
3.260 km, cã nhiÒu vông, vÞnh, cöa s«ng nèi
Hßa.
liÒn víi Th¸i B×nh D−¬ng rÊt thuËn tiÖn cho
viÖc x©y dùng hÖ thèng c¶ng biÓn, ph¸t triÓn Ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam ®· ®Çu t− x©y
®éi tµu biÓn quèc gia, c¸c c¬ së c«ng nghiÖp dùng míi vµ ®−a vµo khai th¸c cã hiÖu qu¶
®ãng, söa ch÷a tµu biÓn vµ thùc hiÖn c¸c lo¹i c¸c c«ng tr×nh c¶ng: N©ng cÊp vµ c¶i t¹o ph¸t
h×nh dÞch vô hµng h¶i th−¬ng m¹i kh¸c. triÓn cho c¸c c¶ng biÓn träng ®iÓm: H¶i
Phßng, §µ N½ng, Sµi Gßn, CÇn Th¬, Cöa Lß,
ViÖt Nam cã mét hÖ thèng c¶ng biÓn víi
Nha Trang, Quy Nh¬n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
tæng chiÒu dµi tuyÕn mÐp trªn 25 km, hµng
ngµy cµng t¨ng cña hµng hãa th«ng qua c¶ng
v¹n mÐt vu«ng kho tµng, b·i chøa hµng, c¶
biÓn. §ång thêi x©y dùng míi mét sè c¶ng
n−íc cã 126 c¶ng biÓn ®ang ho¹t ®éng, ®−îc
quan träng, ®¸p øng cho c¸c tµu cã träng t¶i
®Çu t− trang thiÕt bÞ, ph−¬ng tiÖn bèc dì hiÖn
lín tõ 10.000 ®Õn 40.000 DWT cËp c¶ng vµ
®¹i. L−îng hµng ho¸ th«ng qua c¸c c¶ng biÓn
lµm hµng nh−: cÇu c¶ng 5, 6, 7, c¶ng C¸i L©n
hµng n¨m t¨ng tõ 8 ®Õn 12%. Trong nh÷ng
vµ cÇu sè 1 C¶ng tæng hîp §×nh Vò, Nghi
n¨m qua, c¸c dù ¸n lín nh− më réng, n©ng
S¬n, cÇu sè 1 C¶ng Ch©n M©y, cÇu sè 1
cÊp c¶ng H¶i phßng, Sµi gßn, Tiªn Sa (§µ
C¶ng Vòng ¸ng, Dung QuÊt.
n½ng); x©y dùng míi mét sè c¶ng nh− C¸i
L©n, Ch©n M©y, Nghi S¬n còng ®· ®−îc triÓn §Õn nay, Ngµnh hµng h¶i ®· x©y dùng
khai. Víi chøc n¨ng, nhiÖm vô qu¶n lý nhµ ®−îc 126 bÕn c¶ng vµ 266 cÇu c¶ng nªn ®·
n−íc vÒ ngµnh ®−êng biÓn, Côc Hµng h¶i ®· ®¸p øng kÞp thêi yªu cÇu hµng ho¸ th«ng qua
nghiªn cøu, lËp quy ho¹ch vµ ®· ®−îc Thñ c¶ng biÓn, ®ãng gãp tÝch cùc vµo lÜnh vùc xuÊt
t−íng ChÝnh phñ, Bé GTVT phª duyÖt c¸c §Ò nhËp khÈu vµ trao ®æi hµng hãa qua c¸c
¸n quy ho¹ch chi tiÕt 8 nhãm c¶ng biÓn trªn vïng, miÒn, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt
toµn quèc ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h−íng ®Õn n−íc. Khèi l−îng hµng ho¸ th«ng qua hÖ
n¨m 2020; quy ho¹ch di dêi c¸c c¶ng trªn thèng thuéc c¶ng biÓn ViÖt Nam (trong 5 n¨m
s«ng Sµi Gßn vµ Nhµ m¸y ®ãng tµu Ba Son; 2001-2005) ®¹t 575.286.000 tÊn, trong ®ã
- quèc tÕ tõ m« h×nh ph©n khóc thÞ tr−êng sang
hµng Container lµ 10.452.870 TEUS, hµng
vËn chuyÓn tÝch hîp ®a n¨ng. Víi thùc tÕ nµy,
láng lµ 170.962.000 tÊn, hµng kh« lµ
®Ó cã thÓ n©ng cao søc c¹nh tranh vµ ®¸p
244.481.000 tÊn. Tæng s¶n l−îng hµng ho¸
øng c¸c yªu cÇu cña dÞch vô vËn t¶i biÓn quèc
th«ng qua c¶ng n¨m 2005 ®¹t 139.161.413
tÕ (chiÕm tíi 90% tæng l−îng hµng ho¸ lu©n
tÊn, t¨ng 8,91% so víi n¨m 2004, trong ®ã
chuyÓn trªn toµn thÕ giíi hiÖn nay), viÖc ®æi
hµng kh« lµ 60.584.571 tÊn, t¨ng 9,9% so víi
míi h×nh thøc qu¶n lý c¶ng biÓn th−¬ng m¹i
n¨m 2004, hµng container lµ 2.910.793 TEUS
®−îc coi lµ ®ßi hái cÊp thiÕt vµ quan träng
t¨ng 19,4% so víi n¨m 2004. Hµnh kh¸ch
nhÊt ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý c¶ng biÓn cña
th«ng qua c¶ng biÓn −íc ®¹t 75.623 l−ît hµnh
ViÖt Nam hiÖn nay.
kh¸ch.
Ho¹t ®éng cña ngµnh hµng h¶i nãi chung Theo JICA, qu¶n lý c¶ng biÓn th−¬ng m¹i
vµ hÖ thèng c¶ng biÓn quèc gia nãi riªng cã bao gåm qu¶n lý ®Çu t− x©y dùng h¹ tÇng
t¸c ®éng m¹nh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ c¶ng vµ qu¶n lý ho¹t ®éng khai th¸c c¶ng.
c¸c ngµnh, lÜnh vùc thuéc nÒn kinh tÕ quèc §èi víi qu¶n lý ®Çu t− x©y dùng c¶ng, trong
d©n, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Song trªn ®iÒu kiÖn nguån vèn cßn h¹n hÑp nh− hiÖn
thùc tÕ, c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc chuyªn nay, tr−íc tiªn cÇn thiÕt lËp trËt tù trong ®Çu t−
ngµnh t¹i c¶ng biÓn ®−îc ®iÒu chØnh bëi nhiÒu x©y dùng h¹ tÇng c¶ng, tr¸nh hiÖn t−îng ®Çu
v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt thuéc c¸c lÜnh t− trµn lan. Thùc tÕ cho thÊy, ë kh«ng Ýt ®Þa
vùc kh¸c nhau nh− hµng h¶i, th−¬ng m¹i, h¶i ph−¬ng, c¶ng biÓn th−¬ng m¹i ®−îc ®Çu t−
quan, tµi chÝnh, m«i tr−êng, xuÊt nhËp c¶nh, x©y dùng ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu qu¸ xa
b¶o vÖ thùc vËt, b¶o vÖ ®éng vËt vµ y tÕ. TÊt vêi trong t−¬ng lai rÊt xa. Do vËy, c¶ng lu«n
c¶ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nãi trªn trong tr¹ng th¸i chê ®îi ngµy ®¹t c«ng suÊt
®Òu cã néi dung ®iÒu chØnh liªn quan ®Õn thñ thiÕt kÕ, thËm chÝ ngµy ®ã ch−a x¸c ®Þnh
tôc hµnh chÝnh t¹i c¶ng biÓn, do ®ã ®· dÉn ®−îc. Do vËy, theo c¸c chuyªn gia cña JICA,
®Õn sù chång chÐo, m©u thuÉn vµ ch−a phï cÇn ph¶i “c¬ chÕ ho¸ viÖc thiÕt lËp vµ phª
hîp víi quy ®Þnh cña ®iÒu −íc quèc tÕ mµ ViÖt duyÖt quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn c¶ng“
Nam ®· ký kÕt hoÆc gia nhËp. trªn c¬ së ph©n lo¹i, x¸c ®Þnh tÇm quan träng
cña tõng c¶ng nh»m ph©n lo¹i −u tiªn trong
ViÖc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ
®Çu t− ®Ó ph©n bæ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vèn
n−íc chuyªn ngµnh t¹i c¶ng biÓn còng do
®Çu t−.
nhiÒu c¬ quan ®¶m nhiÖm nh− c¶ng vô hµng
h¶i, biªn phßng cöa khÈu, h¶i quan c¶ng, JICA vµ mét sè chuyªn gia vÒ vËn t¶i
kiÓm dÞch y tÕ, kiÓm dÞch ®éng vËt, kiÓm dÞch biÓn cña Côc Hµng h¶i ViÖt Nam khuyÕn c¸o
thùc vËt vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c thuéc r»ng, ViÖt Nam nªn ph©n ra 3 lo¹i c¶ng biÓn
c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng n¬i cã c¶ng. th−¬ng m¹i:
Nghiªn cøu míi ®©y cña 5 c¬ quan hîp - Lo¹i c¶ng cã møc ®é ®ãng gãp quan
t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JICA) vÒ qu¶n lý c¶ng träng vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi
biÓn th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam cho thÊy, hÖ chung vµ nÒn ngo¹i th−¬ng cña ®Êt n−íc nãi
thèng c¶ng nµy ®ang chÞu mét ¸p lùc ngµy riªng;
cµng lín trong qu¸ tr×nh tiÕp tôc héi nhËp vµ
- Lo¹i c¶ng chuyªn dông phôc vô c¸c
ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. §ã lµ ¸p lùc ph¸t
nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Æc biÖt hoÆc c¸c
sinh tõ mèi t−¬ng quan tû lÖ nghÞch gi÷a sù
lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt;
gÇn nh− bÊt biÕn cña m« h×nh qu¶n lý vµ sù
- C¸c lo¹i kh¸c.
thay ®æi liªn tôc cña h×nh th¸i vËn t¶i biÓn
- Sù ph©n lo¹i c¶ng kh«ng ph¶i lµ dùa vµo n¨m 2010, hµng lo¹t c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh
tÇm quan träng cña c¶ng, mµ dùa vµo c¬ së träng ®iÓm sÏ ®−îc x©y dùng, n©ng cÊp.
xÕp h¹ng −u tiªn ®Çu t− nh»m mang l¹i hiÖu
- ë miÒn B¾c, sÏ më réng, n©ng cÊp
qu¶ thiÕt thùc ®èi víi nÒn kinh tÕ còng nh−
c¶ng H¶i Phßng, C¸i L©n, x©y dùng c¶ng
cña ngµnh vËn t¶i biÓn vµ cña c¸c ®Þa ph−¬ng
n−íc s©u, L¹ch huyÖn…
cã c¶ng.
- ë miÒn Trung lµ dù ¸n më réng n©ng
VÒ qu¶n lý khai th¸c c¶ng biÓn th−¬ng
cÊp c¶ng Cöa Lß, Nghi S¬n, Vòng ¸ng, Ch©n
m¹i, sù bÊt cËp dÔ nhËn thÊy nhÊt trong c«ng
M©y, côm c¶ng §µ N½ng, Quy Nh¬n, Ba Ngßi,
t¸c qu¶n lý sö dông c¶ng biÓn hiÖn nay lµ viÖc
Nha Trang, Dung QuÊt, x©y dùng c¶ng Kú Hµ
thùc hiÖn khÊu hao vµ sö dông sè vèn ®−îc
phôc vô cho khu kinh tÕ më Chu Lai, x©y dùng
lÊy ra tõ kh©u nµy. Trªn thùc tÕ, hÇu hÕt c¶ng
c¶ng trung chuyÓn quèc tÕ V¨n Phong…
kh«ng sö dông nguån vèn lÊy ra tõ khÊu hao
®Ó t¸i ®Çu t− n©ng cÊp c¶ng, nÕu cã th× rÊt - ë khu vùc miÒn Nam, sÏ tiÕn hµnh c¶i
nhá vµ th−êng ®Çu t− cho c¸c môc ®Ých nh− t¹o, n©ng cÊp, x©y dùng 3 côm c¶ng biÓn ë
x©y trô së, ®ãng tµu lai d¾t, mua s¾m thiÕt bÞ thµnh phè Hå ChÝ Minh, §ång Nai vµ Bµ RÞa –
bèc xÕp vµ ph−¬ng tiÖn thiÕt bÞ kh¸c. Vòng Tµu.
§Ó kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp ®ang c¶n
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cã thÓ thÊy r»ng,
trë qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, héi nhËp th× viÖc thùc
hµng n¨m nhµ n−íc ®· bá ra hµng tr¨m tû
hiÖn c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh t¹i c¶ng biÓn
®ång ®Çu t− cho hÖ thèng h¹ tÇng c¶ng biÓn
ë ViÖt Nam lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt, ®ßi hái
mµ hoµn toµn kh«ng thu håi ®−îc. H¬n n÷a,
cÇn sím ®−îc ®æi míi. Bé GTVT ®· x©y dùng
nÕu vÉn duy tr× c¬ chÕ qu¶n lý nh− hiÖn nay,
®Ò ¸n thÝ ®iÓm c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh t¹i
viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc kh¸c, ®Æc biÖt lµ
c¸c c¶ng biÓn khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh
nguån lùc tõ khu vùc t− nh©n vµo ®Çu t− c¬ së
vµ ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt cho
h¹ tÇng c¶ng biÓn lµ hoµn toµn bÊt kh¶ thi.
phÐp thÝ ®iÓm t¹i QuyÕt ®Þnh sè 55/2002/Q§-
Trong khi ®ã, theo Côc Hµng h¶i ViÖt TTg ngµy 24/3/2002.
Nam, viÖc bãc t¸ch kho¶n thu kho¶ng 200 tû
ViÖc thÝ ®iÓm c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh
®ång/n¨m tõ nguån thu cÇu bÕn, kho b·i ra
t¹i c¸c c¶ng biÓn trong thêi gian qua ®· nhËn
khái doanh thu sÏ kh«ng hÒ ¶nh h−ëng tíi
®−îc sù ñng hé nhiÖt t×nh cña c¸c doanh
ho¹t ®éng kinh doanh cña hÖ thèng c¶ng biÓn
nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trong vµ ngoµi n−íc,
th−¬ng m¹i ViÖt nam, mµ l¹i lµm lé ra kh¶
c¸c c¬ quan, Bé, ngµnh liªn quan vµ sù ®¸nh
n¨ng thu håi vèn ®Çu t− – yÕu tè kÝch thÝch
gi¸ cao cña ChÝnh phñ. Trªn c¬ së ®ã, ChÝnh
viÖc huy ®éng vèn ®Çu t− vµo lÜnh vùc nµy.
phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 160/2003/N§-CP
Theo tÝnh to¸n cña Bé GTVT, dù kiÕn ngµy 18/12/2003 vÒ “Qu¶n lý ho¹t ®éng hµng
tæng møc ®Çu t− x©y dùng cho toµn bé hÖ h¶i t¹i c¸c c¶ng biÓn vµ khu vùc hµng h¶i cña
thèng c¶ng biÓn theo quy ho¹ch tõ nay ®Õn ViÖt Nam” thèng nhÊt ¸p dông ®èi víi hÖ
n¨m 2010 sÏ lªn tíi gÇn 60.000 tû ®ång thèng c¶ng biÓn trong toµn quèc. §©y lµ mét
(t−¬ng ®−¬ng víi 4 tû USD). dÊu son trong viÖc hoµn thiÖn vµ ®æi míi c¬
chÕ qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c¶ng biÓn, phï hîp
§Ó ®¸p øng s¶n l−îng hµng ho¸ th«ng
víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ t¹o ®µ cho sù ph¸t
qua c¶ng biÓn ViÖt Nam (dù kiÕn kho¶ng 265
triÓn chung cña ngµnh trong xu thÕ héi nhËp
triÖu tÊn/n¨m trong 5 n¨m tíi), tõ nay ®Õn
hiÖn nay
nguon tai.lieu . vn
