Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
N g y 8/9/2001, Tr−êng ®¹i häc luËt H
Néi ® tæ chøc Héi nghÞ gãp ý kiÕn cho
Dù th¶o söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña
nh n−íc l thèng nhÊt, Nh n−íc l ng−êi
®¹i diÖn cña së h÷u to n d©n, nguyªn t¾c
c«ng d©n cã quyÒn ®−îc tù do kinh doanh
HiÕn ph¸p n¨m 1992. Tham gia Héi nghÞ cã nh÷ng ng nh nghÒ m ph¸p luËt kh«ng cÊm...
h¬n 100 c¸n bé, gi¸o viªn cña nh tr−êng. HiÕn ph¸p l ®¹o luËt c¬ b¶n cña Nh
Héi nghÞ vinh dù ®−îc nghe Bé tr−ëng Bé T− n−íc, v× vËy, cÇn chó träng tÝnh chÊt, néi
ph¸p, th nh viªn Uû ban söa ®æi, bæ sung dung, vai trß, chøc n¨ng cña HiÕn ph¸p ®Ó
mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992, TS. x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò n o cÇn söa ®æi, bæ sung
NguyÔn §×nh Léc phæ biÕn môc ®Ých, yªu v ®−a ra ë møc ®é n o cho phï hîp ®Ó võa
cÇu, nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o v néi dung b¶o ®¶m ®−îc môc ®Ých v yªu cÇu ®Æt ra cho
cÇn söa ®æi, bæ sung. Héi nghÞ ® diÔn ra ®ît söa ®æi bæ sung n y ®ång thêi b¶o ®¶m
trong kh«ng khÝ hÕt søc s«i næi víi nhiÒu ý ®−îc tÝnh æn ®Þnh l©u d i cña HiÕn ph¸p,
kiÖn phong phó v s©u s¾c. tr¸nh tr−êng hîp ®−a v o nh÷ng néi dung söa
D−íi ®©y l tæng hîp c¸c ý kiÕn ph¸t biÓu ®æi, bæ sung m sau thêi gian ng¾n l¹i ph¶i
t¹i Héi nghÞ n y. tiÕp tôc cã sù söa ®æi, bæ sung; hoÆc cã
I. VÒ ph¹m vi söa ®æi v bæ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt quan träng nh−ng ®ang l
sung HiÕn ph¸p ®Þnh h−íng, cßn ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu th×
ch−a nªn quy ®Þnh cô thÓ.
§a sè c¸c ý kiÕn ph¸t biÓu t¹i Héi nghÞ
nhÊt trÝ víi quan ®iÓm cña Uû ban söa ®æi, bæ II. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®−îc söa
sung mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992, ®æi, bæ sung trong HiÕn ph¸p
cho r»ng trong thêi ®iÓm hiÖn nay ch−a nªn n¨m 1992
®Æt vÊn ®Ò söa ®æi c¬ b¶n HiÕn ph¸p 1992. 1. VÒ Lêi nãi ®Çu
Tuy nhiªn, c¸c ý kiÕn ®Òu cho r»ng cÇn cã NhiÒu ý kiÕn ph¸t biÓu ®Òu nhÊt trÝ cÇn
quan niÖm ®óng vÒ vÊn ®Ò n y: Söa ®æi, bæ bæ sung v o Lêi nãi ®Çu: "§éng lùc chñ yÕu
sung mét sè ®iÒu kh«ng cã nghÜa l cè ®Þnh ë ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n−íc l ®¹i ®o n kÕt to n
33 ®iÓm m Uû ban söa ®æi, bæ sung mét sè d©n trªn c¬ së liªn minh gi÷a c«ng nh©n víi
®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 ® ®−a ra; ®iÒu n«ng d©n v trÝ thøc do §¶ng céng s¶n ViÖt
quan träng l nh÷ng vÊn ®Ò g× ® thùc sù chÝn Nam l nh ®¹o... cña to n x héi", v× ®©y l
muåi, cã nhu cÇu bøc xóc th× nªn söa ®æi. V× mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa rÊt quan
vËy, ngo i nh÷ng vÊn ®Ò m Uû ban söa ®æi, träng ® ®−îc kh¼ng ®Þnh trong NghÞ quyÕt
bæ sung mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m §¹i héi IX cña §¶ng v vÊn ®Ò ®¹i ®o n kÕt
1992 ® dù kiÕn còng cÇn xem xÐt thªm còng ® tõng ®−îc ghi nhËn trong HiÕn ph¸p
nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c nh− nguyªn t¾c quyÒn lùc n¨m 1946 víi t− c¸ch l mét trong ba nguyªn
T¹p chÝ luËt häc - 57
- nghiªn cøu - trao ®æi
t¾c ®Ó x©y dùng HiÕn ph¸p. 1992 v× to n bé §iÒu 2 ® nãi râ ®−îc b¶n
Tuy nhiªn, mét sè ý kiÕn cho r»ng cÇn chÊt cña Nh n−íc ta, viÖc thªm côm tõ
thÓ hiÖn mét c¸ch c« ®äng, kh¸i qu¸t h¬n. Cã “ph¸p quyÒn x héi chñ nghÜa” kh«ng nh÷ng
mét ý kiÕn ®Ò nghÞ ghi nh− HiÕn ph¸p n¨m kh«ng l m râ h¬n b¶n chÊt ®ã m cßn ®ßi hái
1946. ph¶i gi¶i thÝch thªm thÕ n o l nh n−íc ph¸p
Ngo i ra, còng cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn söa quyÒn x héi chñ nghÜa? H¬n n÷a, côm tõ
Lêi nãi ®Çu cña HiÕn ph¸p cho phï hîp víi n y cßn dù kiÕn ghi thªm v o §iÒu 12, v× vËy
t×nh h×nh hiÖn nay víi néi dung cô thÓ nh− kh«ng cÇn ®−a v o §iÒu 2 ®Ó tr¸nh trïng l¾p.
sau: - Lo¹i ý kiÕn thø hai cho r»ng quan ®iÓm
- Tinh h×nh tõ n¨m 1986 ®Õn nay ® cã vÒ tÝnh thèng nhÊt cña quyÒn lùc nh n−íc v
nhiÒu thay ®æi. §−êng lèi ®æi míi do §¶ng sù ph©n c«ng, phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan nh
®Ò x−íng v l nh ®¹o l ®óng ®¾n v ® thu n−íc trong viÖc thùc hiÖn ba quyÒn lËp ph¸p,
®−îc nhiÒu th nh tùu hÕt søc to lín. NghÞ h nh ph¸p v t− ph¸p ® ®−îc kh¼ng ®Þnh
quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng ® kh¼ng ®Þnh trong c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng, v× vËy cÇn bæ
tÝnh ®óng ®¾n cña ®−êng lèi ®ã ®ång thêi sung ®iÓm n y th nh quy ®Þnh trong §iÒu 2
kh¼ng ®Þnh ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn ®−êng lèi hoÆc §iÒu 6.
n y ë ph¹m vÞ réng h¬n, to n diÖn h¬n v ë - Cã ý kiÕn cßn ®Ò nghÞ bá hai ch÷ “Nh
møc ®é cao h¬n. NghÞ quyÕt §¹i héi IX còng n−íc” trong c©u "tÊt c¶ quyÒn lùc nh n−íc
®−a ra nh÷ng nhËn ®Þnh cã tÝnh kh¸i qu¸t cao thuéc vÒ nh©n d©n", v× quyÒn lùc l kh¸i
h¬n v v¹ch ra nh÷ng ®Þnh h−íng chiÕn l−îc niÖm réng v b¶n chÊt l quyÒn lùc cña nh©n
míi cho nh÷ng thËp kØ ®Çu cña thÕ kØ XXI. d©n, Nh n−íc l ®¹i diÖn, ®−îc nh©n d©n uû
V× vËy, nÕu ®Ó nguyªn ®o¹n "Tõ n¨m 1986 quyÒn cho nªn thay côm tõ “thuéc vÒ nh©n
®Õn nay... nhiÖm vô míi" nh− tr−íc ®©y th× d©n” b»ng “TÊt c¶ quyÒn lùc xuÊt ph¸t tõ
ch−a phï hîp. §Ò nghÞ söa ®o¹n n y ®Ó b¶o nh©n d©n” sÏ chÝnh x¸c h¬n. §ång thêi, quy
®¶m chøc n¨ng ph¶n ¸nh cña HiÕn ph¸p cho ®Þnh nh− vËy sÏ gãp phÇn l m râ h¬n vÊn ®Ò
phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay. ph©n c«ng quyÒn lùc. Thùc tÕ, ChÝnh phñ, to
- Hai vÊn ®Ò quan träng m NghÞ quyÕt ¸n nh©n d©n, viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n ®Òu thùc
IX ® kh¼ng ®Þnh vÒ x©y dùng nh n−íc ph¸p hiÖn quyÒn cña m×nh trªn c¬ së quyÒn lùc
quyÒn XHCN d−íi sù l nh ®¹o cña §¶ng v xuÊt ph¸t tõ nh©n d©n. V× vËy, ®Ò nghÞ ghi l :
x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng “TÊt c¶ quyÒn lùc xuÊt ph¸t tõ nh©n d©n m
x héi chñ nghÜa l nh÷ng quan ®iÓm ®Þnh nÒn t¶ng l liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n
h−íng lín nªn thÓ hiÖn trong Lêi nãi ®Çu mét víi giai cÊp n«ng d©n v tÇng líp trÝ thøc”.
c¸ch c« ®äng sÏ phï hîp h¬n l ®−a v o c¸c b. VÒ §iÒu 3: Cã mét sè ý kiÕn cho r»ng
§iÒu 2, 12 v 15. nªn bá mÊy tõ “vÒ mäi mÆt” trong c©u "Nh
2. VÒ Ch−¬ng I n−íc b¶o ®¶m kh«ng ngõng ph¸t huy quyÒn
a. VÒ §iÒu 2: §©y l ®iÒu cã nhiÒu ý kiÕn l m chñ vÒ mäi mÆt cña nh©n d©n" ®Ó b¶o
kh¸c nhau: ®¶m tÝnh kh¸i qu¸t v to n diÖn. Cã ý kiÕn ®Ò
- Lo¹i ý kiÕn thø nhÊt, nhÊt trÝ ph−¬ng ¸n nghÞ bá ®o¹n “nghiªm trÞ mäi h nh ®éng
1 l gi÷ nguyªn nh− §iÒu 2 cña HiÕn ph¸p x©m ph¹m lîi Ých cña Tæ quèc v cña nh©n
58 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi
d©n”, v× ®©y l vÊn ®Ò ®−¬ng nhiªn sÏ ®−îc söa theo h−íng kh¸i qu¸t h¬n, cô thÓ cã ý
quy ®Þnh trong c¸c ®¹o luËt cô thÓ, kh«ng kiÕn ®Ò nghÞ söa l¹i l : "C¸c c¬ quan, tæ chøc
nªn ®−a v o HiÕn ph¸p ®Ó tr¸nh ®iÒu luËt qu¸ v mäi c«ng d©n ph¶i nghiªm chØnh chÊp
d i. h nh ph¸p luËt, ®Êu tranh phßng ngõa v
c. VÒ §iÒu 8: §Ó t¨ng c−êng hiÖu lùc chèng c¸c téi ph¹m, c¸c vi ph¹m ph¸p luËt”.
qu¶n lÝ cña Nh n−íc v l m trong s¹ch ®éi - Lo¹i ý kiÕn thø hai cho r»ng, kh«ng nªn
ngò c«ng chøc cã ý kiÕn cho r»ng cÇn ph¶i ®−a ®o¹n bæ sung n y v o §iÒu 12 v× vÊn ®Ò
kh¼ng ®Þnh m¹nh mÏ vÊn ®Ò chèng quan liªu, nh n−íc ph¸p quyÒn x héi chñ nghÜa ®
tham nhòng v ®Ó b¶o ®¶m cho §iÒu 8 cã ®−îc ghi nhËn t¹i §iÒu 2. Còng theo h−íng
tÝnh kh¸i qu¸t, ®óng víi tÝnh chÊt cña HiÕn n y, cã ý kiÕn kh¸c cho r»ng §iÒu 12 ® rÊt
ph¸p, ®Ò nghÞ bá côm tõ “mäi biÓu hiÖn” m ho n chØnh, nã x¸c lËp nguyªn t¾c quan träng
ghi gän l ”kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng quan - nguyªn t¾c ph¸p chÕ x héi chñ nghÜa ® ®i
liªu, h¸ch dÞch, cöa quyÒn, tham nhòng”. v o tiÒm thøc cña ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n
d. VÒ §iÒu 10: Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ trong d©n, v× vËy, nÕu bæ sung ®o¹n n y v o §iÒu
®iÒu kiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt 12 th× sÏ ph¸ vì tÝnh ho n thiÖn cña §iÒu
n−íc, c«ng ®o n ng y c ng cã vai trß quan n y.
träng. Do ®ã, khi quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, - ý kiÕn kh¸c ®Ò nghÞ thay tõ “c«ng d©n”
nhiÖm vô cña c«ng ®o n nªn söa côm tõ t¹i ®o¹n 4 b»ng tõ “c¸ nh©n” ®Ó b¶o ®¶m tÝnh
“tham gia kiÓm tra” b»ng “kiÓm tra” ®Ó nãi kh¸i qu¸t v thèng nhÊt víi thuËt ng÷ ®ang
râ vai trß cô thÓ cña c«ng ®o n. §ång thêi ®−îc sö dông phæ biÕn trong c¸c v¨n b¶n
söa ®o¹n: “gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan ph¸p luËt hiÖn nay. Ngo i ra, cßn cã ý kiÕn
nh n−íc” b»ng “gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña ®Ò nghÞ gi÷ nguyªn §iÒu 12 HiÕn ph¸p n¨m
Nh n−íc, c¸c c¬ quan nh n−íc, tæ chøc 1992.
kinh tÕ”. 3. VÒ Ch−¬ng II
®. VÒ §iÒu 12: Cã nh÷ng ý kiÕn kh¸c a. VÒ §iÒu 15:
nhau vÒ viÖc bæ sung ®o¹n: "X©y dùng Nh - NhiÒu ý kiÕn thÓ hiÖn sù nhÊt trÝ víi
n−íc ph¸p quyÒn x héi chñ nghÜa ViÖt Nam viÖc ®−a thªm côm tõ "kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh
l tr¸ch nhiÖm cña mäi c¬ quan, tæ chøc v h−íng x héi chñ nghÜa" nh− Dù th¶o ®Ò
c«ng d©n" v o §iÒu 12: xuÊt. Tuy nhiªn, c¸c ý kiÕn n y ®Òu cho r»ng,
- Mét sè c¸c ý kiÕn ph¸t biÓu nhÊt trÝ víi trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng vÊn ®Ò së h÷u
ph−¬ng ¸n 2 do Uû ban söa ®æi, bæ sung mét cÇn ®−îc thÓ hiÖn râ h¬n. Nªn c©n nh¾c l¹i
sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®Ò xuÊt, ®−a kh¸i niÖm “së h÷u to n d©n” v nªn ch¨ng
vÊn ®Ò nh n−íc ph¸p quyÒn v o §iÒu 12. ®æi "së h÷u to n d©n" th nh "së h÷u nh
Tuy nhiªn, c¸c ý kiÕn n y l¹i cho r»ng cÇn n−íc" ®Ó chØ râ Nh n−íc l ®¹i diÖn cña së
l−u ý ®Õn tÝnh kh¸i qu¸t trong c¸c quy ®Þnh h÷u to n d©n. Tõ ®©y, cã thÓ ghi l “së h÷u
cña HiÕn ph¸p, tr¸nh liÖt kª, v× cã thÓ sÏ cã nh n−íc, së h÷u ph¸p nh©n, së h÷u t− nh©n”.
nh÷ng ph¸t sinh míi v liÖt kª sÏ kh«ng bao - Mét sè ý kiÕn ®Ò nghÞ trong HiÕn ph¸p
giê ®Çy ®ñ. V× vËy, ®o¹n 3 cña §iÒu 12 nªn cÇn thÓ hiÖn râ h¬n c«ng thøc vÒ vai trß chñ
T¹p chÝ luËt häc - 59
- nghiªn cøu - trao ®æi
®¹o cña kinh tÕ nh n−íc, x¸c ®Þnh vai trß thiÖn c¸c lo¹i thÞ tr−êng cÇn thiÕt theo ®Þnh
cña doanh nghiÖp nh n−íc trong nÒn kinh tÕ h−íng x héi chñ nghi ”.
thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN. Mét sè ý kiÕn - Cã ý kiÕn kh¸c ®Ò nghÞ bá côm tõ: "trªn
®Ò nghÞ r»ng cæ phÇn ho¸ l chÝnh s¸ch kinh c¬ së" v× gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt,
tÕ quan träng còng ph¶i ®−îc ghi nhËn trong ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña c¸c th nh phÇn
HiÕn ph¸p. kinh tÕ còng l môc ®Ých cña chÝnh s¸ch kinh
- Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn chØ ghi hai chÕ tÕ; NghÞ quyÕt §¹i héi IX cã ®Ò cËp vÒ 6
®é së h÷u l "c«ng h÷u v t− h÷u"; cßn vÒ th nh phÇn kinh tÕ, ®iÒu ®ã cã ý nghÜa rÊt
h×nh thøc së h÷u th× nªn quy ®Þnh nh− trong quan träng nh−ng kh«ng cÇn thiÕt ph¶i thÓ
Bé luËt d©n sù (gåm 7 h×nh thøc). hiÖn trong HiÕn ph¸p v× rÊt cã thÓ trong thùc
- TiÕp theo, tÊt c¶ c¸c ý kiÕn ®Òu ®Ò nghÞ tiÔn sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng th nh phÇn kh¸c n÷a.
bá côm tõ "®an xen, hçn hîp" ra khái §iÒu T−¬ng tù nh− vËy, c¸c lo¹i thÞ tr−êng ®−îc
15 v× ®ã l ®iÒu tÊt yÕu sÏ diÔn ra trong nÒn liÖt kª trong ®o¹n ba còng cã thÓ l ch−a ®Çy
kinh tÕ cã c¬ cÊu nhiÒu th nh phÇn. Cã ý ®ñ, trong t−¬ng lai cã thÓ xuÊt hiÖn nh÷ng
kiÕn ®Ò nghÞ r»ng ®Ó phï hîp víi §iÒu 16 nãi lo¹i thÞ tr−êng míi. Do ®ã, §iÒu 16 nªn viÕt
vÒ môc ®Ých chÝnh s¸ch kinh tÕ th× §iÒu 15 gän l¹i nh− sau: "Môc ®Ých cña chÝnh s¸ch
nªn viÕt l¹i cho gän l "ChÝnh s¸ch kinh tÕ kinh tÕ l l m cho d©n gi u, n−íc m¹nh, ®¸p
cña Nh n−íc l ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ h ng øng ng y c ng tèt h¬n nhu cÇu vËt chÊt v
ho¸ nhiÒu th nh phÇn víi c¸c h×nh thøc tæ tinh thÇn cña nh©n d©n, gi¶i phãng mäi n¨ng
chøc s¶n xuÊt, kinh doanh ®a d¹ng dùa trªn lùc s¶n xuÊt, ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña c¸c
chÕ ®é së h÷u to n d©n, së h÷u tËp thÓ, së th nh phÇn kinh tÕ, b¶o ®¶m cho c¸c th nh
h÷u t− nh©n, trong ®ã së h÷u to n d©n v së phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn l©u d i, hîp t¸c
h÷u tËp thÓ l nÒn t¶ng". v c¹nh tranh l nh m¹nh".
b. VÒ §iÒu 16: Mét sè ý kiÕn ®ång ý nh− c. VÒ §iÒu 21: Mét sè ý kiÕn ®Ò nghÞ quy
Dù th¶o nh−ng còng cã mét sè kiÕn nghÞ ®Þnh râ h¬n nh− sau: "Kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu
kh¸c nh− sau: chñ, kinh tÕ t− b¶n t− nh©n ®−îc tù do lùa
- §èi víi ®o¹n 2, nªn ghi l : "C¸c th nh chän h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh,
phÇn kinh tÕ víi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c dÞch vô phï hîp; ®−îc th nh lËp doanh
nhau ®−îc b×nh ®¼ng kinh doanh theo ph¸p nghiÖp, ®−îc quyÒn së h÷u t− liÖu s¶n xuÊt v
luËt l nh÷ng bé phËn cÊu th nh (bá ch÷ kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ quy m« ho¹t ®éng trong
quan träng cña) nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh nh÷ng ng nh, nghÒ m ph¸p luËt kh«ng
h−íng x héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u cÊm”.
d i, hîp t¸c v c¹nh tranh l nh m¹nh”. 4. VÒ Ch−¬ng III
- §èi víi ®o¹n 3, kh«ng nªn liÖt kª nh− a. VÒ §iÒu 35: Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ bá côm
trong nghÞ quyÕt cña §¶ng m nªn quy ®Þnh tõ “gãp phÇn l m cho d©n gi u, n−íc m¹nh”
theo h−íng kh¸i qu¸t l : "Nh n−íc thóc ®Èy v× côm tõ n y ® ®−îc nªu nhiÒu lÇn trong
sù h×nh th nh, ph¸t triÓn v tõng b−íc ho n HiÕn ph¸p.
60 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi
b. VÒ §iÒu 36: Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ söa thay hoÆc dùa dÉm v o trung −¬ng trong thêi
®o¹n “b¶o ®¶m duy tr×, cñng cè kÕt qu¶ xo¸ gian võa qua.
mï ch÷ v phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, thùc - Kho¶n 5 §iÒu 84: C¸c ý kiÕn ®Òu ®Ò
hiÖn phæ cËp trung häc c¬ së, tiÕn tíi... tõng nghÞ nªn viÕt gän kho¶n 5 §iÒu 84 l : "QuyÕt
®Þa ph−¬ng” th nh "b¶o ®¶m xo¸ mï ch÷ v ®Þnh chÝnh s¸ch d©n téc v chÝnh s¸ch t«n
phæ cËp tiÓu häc, tiÕn tíi phæ cËp trung häc gi¸o cña Nh n−íc”.
c¬ së trªn ph¹m vi to n quèc" ®Ó b¶o ®¶m - Kho¶n 7 §iÒu 84: §a sè ý kiÕn ®Òu
tÝnh kh¶ thi cña HiÕn ph¸p trong giai ®o¹n kh¼ng ®Þnh viÖc bæ sung quy ®Þnh vÒ bá
hiÖn nay. phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi nh÷ng ng−êi gi÷ chøc
c. VÒ §iÒu 37: Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ bá côm vô do Quèc héi bÇu hoÆc phª chuÈn theo quy
tõ “l quèc s¸ch h ng ®Çu” v× côm tõ n y ® ®Þnh cña ph¸p luËt cã ý nghÜa rÊt quan träng.
®−îc ghi nhËn t¹i §iÒu 35 vÒ gi¸o dôc v ® o Tuy nhiªn, c¸c ý kiÕn ®Òu cho r»ng ph¶i cã
t¹o. NÕu HiÕn ph¸p quy ®Þnh nhiÒu “quèc quy ®Þnh cô thÓ h¬n vÒ c¬ chÕ n y. Mét sè ý
s¸ch h ng ®Çu” th× sÏ khã x¸c ®Þnh vai trß kiÕn cho r»ng cÇn ph¶i bæ sung v o ®iÒu n y
cña c¬ quan, tæ chøc hay ®Þnh h−íng n o thªm hai ch÷ “ChÝnh phñ” ®Ó söa l¹i theo
thùc sù sÏ l quèc s¸ch h ng ®Çu cña quèc h−íng Quèc héi cã quyÒn: "Bá phiÕu tÝn
gia trong thùc tiÔn. V× vËy, §iÒu 37 chØ nªn nhiÖm ®èi víi ChÝnh phñ, nh÷ng ng−êi gi÷
c¸c chøc vô do Quèc héi bÇu hoÆc phª chuÈn
quy ®Þnh: "Khoa häc c«ng nghÖ cã vai trß
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt”.
quan träng, l nÒn t¶ng v l ®éng lùc ®Ó ®Èy
- Kho¶n 13 §iÒu 84: C¸c ý kiÕn ®Òu nhÊt
m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
trÝ víi quy ®Þnh bæ sung ®o¹n: "Phª chuÈn
n−íc...”.
hoÆc b i bá ®iÒu −íc quèc tÕ do Chñ tÞch
d. VÒ §iÒu 59: Mét sè ý kiÕn ®Ò nghÞ gi÷
n−íc trùc tiÕp kÝ kÕt" v× c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ
l¹i ®o¹n hai: "BËc tiÓu häc l b¾t buéc, kh«ng
liªn quan ®Õn quyÒn, lîi Ých cña ®Êt n−íc v
ph¶i tr¶ häc phÝ", v× ®©y l vÊn ®Ò cã ý nghÜa
chñ quyÒn quèc gia.
chÝnh trÞ, x héi lín.
Ngo i ra, ®Ó b¶o ®¶m cho Quèc héi thùc
5. VÒ Ch−¬ng VI hiÖn tèt chøc n¨ng gi¸m s¸t cña m×nh, nhiÒu
a. VÒ §iÒu 84: ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn tiÕn h nh viÖc th nh lËp
- Kho¶n 4 §iÒu 84: NhiÒu ý kiÕn ph¸t c¬ quan gi¸m s¸t (thanh tra) v kiÓm to¸n cña
biÓu nhÊt trÝ víi ®Ò nghÞ söa ®æi, bæ sung Quèc héi.
kho¶n 4 §iÒu 84 Dù th¶o, cho r»ng viÖc quy 6. VÒ Ch−¬ng VII
®Þnh n y vÉn b¶o ®¶m ®−îc tÝnh thèng nhÊt a. VÒ §iÒu 103:
cña chÝnh s¸ch t i chÝnh quèc gia, b¶o ®¶m - Kho¶n 6 §iÒu 103: C¸c ý kiÕn ®Òu nhÊt
cho Quèc héi tËp trung v o viÖc quyÕt ®Þnh trÝ víi Dù th¶o söa ®æi quy ®Þnh t¹i kho¶n 6
ph©n bæ ng©n s¸ch trung −¬ng ®ång thêi t¹o §iÒu 103 l : "C¨n cø v o nghÞ quyÕt cña Uû
quyÒn chñ ®éng cho héi ®ång nh©n d©n ®Þa ban th−êng vô Quèc héi, ra lÖnh tæng ®éng
ph−¬ng quyÕt ®Þnh ng©n s¸ch cña ®Þa ph−¬ng viªn côc bé, c«ng bè t×nh tr¹ng khÈn cÊp;
m×nh, tr¸nh ®−îc t×nh tr¹ng bao biÖn, l m trong tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt, ban bè t×nh
T¹p chÝ luËt häc - 61
- nghiªn cøu - trao ®æi
tr¹ng khÈn cÊp trong c¶ n−íc hoÆc ë tõng ®Þa b. VÒ §iÒu 116: C¸c ý kiÕn ®Òu ho n to n
ph−¬ng". Tuy nhiªn, còng cã ý kiÕn ®Ò nghÞ t¸n th nh víi ph−¬ng ¸n bá quy ®Þnh vÒ thÈm
ph¶i më réng h¬n thÈm quyÒn cña Chñ tÞch quyÒn ban h nh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
n−íc t−¬ng tù nh− HiÕn ph¸p 1946 tr−íc ®©y cña thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ t¹i
® quy ®Þnh ®Ó ng−êi ®øng ®Çu Nh n−íc cã §iÒu 116. ViÖc bá quy ®Þnh n y cã ý nghÜa
nh÷ng quyÒn thùc sù l nguyªn thñ quèc gia. quan träng, t¹o ra c¬ së hiÕn ph¸p cho viÖc
- Kho¶n 7 v kho¶n 9 §iÒu 103: C¸c ý tinh gi¶n bé m¸y cña ChÝnh phñ v cñng cè
kiÕn ®Òu nhÊt trÝ víi ph−¬ng ¸n m do Uû tÝnh thèng nhÊt trong viÖc x©y dùng v ban
ban söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña HiÕn h nh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt.
ph¸p n¨m 1992 ®Ò xuÊt. 8. VÒ Ch−¬ng IX
7. VÒ Ch−¬ng VIII a. VÒ §iÒu 123: NhiÒu ý kiÕn nhÊt trÝ víi
a. VÒ §iÒu 112: Mét sè ý kiÕn cho r»ng c¸c quy ®Þnh vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña héi
cÇn cã quan niÖm ®óng vÒ vÞ trÝ ph¸p lÝ cña ®ång nh©n d©n v uû ban nh©n d©n. Tuy
ChÝnh phñ trong bé m¸y nh n−íc. Kh«ng nhiªn, cã ý kiÕn ®Ò nghÞ nªn ®æi tªn uû ban
nh©n d©n th nh uû ban h nh chÝnh ®Ó ph©n
nªn quan niÖm ChÝnh phñ chØ l c¬ quan chÊp
biÖt râ tÝnh chÊt, chøc n¨ng cña lo¹i hai c¬
h nh cña Quèc héi. ChÝnh phñ l c¬ quan
quan n y. ViÖc thay ®æi tªn n y cßn tr¸nh
h nh ph¸p, thùc thi quyÒn lùc nh n−íc cã
®−îc sù hiÓu nhÇm trong nh©n d©n khi hä
nguån gèc tõ nh©n d©n; Quèc héi l c¬ quan
ph¶i thùc thi nghÜa vô cña c«ng d©n tr−íc c¬
lËp ph¸p nh−ng ph¸p luËt ®ã thÓ hiÖn ý chÝ
quan h nh chÝnh nh n−íc.
chung cña nh©n d©n m Quèc héi l c¬ quan C¸c ý kiÕn ho n to n nhÊt trÝ víi quy
®−îc nh©n d©n trao cho quyÒn th«ng qua ®Þnh bæ sung v o §iÒu 123 néi dung: "Uû
ph¸p luËt. V× vËy, cÇn nhÊn m¹nh ChÝnh phñ ban nh©n d©n cã chñ tÞch, c¸c phã chñ tÞch
l c¬ quan h nh chÝnh nh n−íc cao nhÊt ®Ó v c¸c uû viªn. Chñ tÞch uû ban nh©n d©n l
t¹o c¬ së ph¸p lÝ cho ChÝnh phñ ph¸t huy vai ®¹i biÓu héi ®ång nh©n d©n. Trong tr−êng
trß cña m×nh trong qu¶n lÝ v ®iÒu h nh ®Êt hîp cÇn thiÕt, Thñ t−íng ChÝnh phñ cã thÓ
n−íc. ®iÒu ®éng, bæ nhiÖm chñ tÞch uû ban nh©n
- Kho¶n 8 §iÒu 112: C¸c ý kiÕn ®Òu nhÊt d©n tØnh, th nh phè trùc thuéc trung −¬ng,
trÝ víi ph−¬ng ¸n do Uû ban söa ®æi, bæ sung chñ tÞch uû ban nh©n d©n cÊp trªn cã thÓ
mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®Ò xuÊt ®iÒu ®éng, bæ nhiÖm chñ tÞch uû ban nh©n
l bæ sung thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ trong d©n cÊp d−íi trùc tiÕp; trong tr−êng hîp bæ
viÖc: "§ m ph¸n, kÝ kÕt ®iÒu −íc quèc tÕ nhiÖm, chñ tÞch uû ban nh©n d©n kh«ng nhÊt
nh©n danh Nh n−íc Céng ho x héi chñ thiÕt ph¶i l ®¹i biÓu héi ®ång nh©n d©n".
nghÜa ViÖt Nam, trõ tr−êng hîp quy ®Þnh t¹i Tuy nhiªn, còng cã ý kiÕn b¨n kho¨n vÒ viÖc
kho¶n 10 §iÒu 103" ®Ó t¹o ra sù linh ho¹t nÕu chñ tÞch uû ban nh©n d©n kh«ng nhÊt
cÇn thiÕt cho ChÝnh phñ trong viÖc kÝ kÕt, thiÕt ph¶i l ®¹i biÓu héi ®ång nh©n d©n th×
tham gia ®iÒu −íc quèc tÕ. vÊn ®Ò gi¸m s¸t cña héi ®ång nh©n d©n ®èi
62 - T¹p chÝ luËt häc
- nghiªn cøu - trao ®æi
víi chñ tÞch héi ®ång nh©n d©n sÏ ®−îc tiÕn Cã ý kiÕn ®Ò nghÞ cÇn th nh lËp to ¸n
h nh nh− thÕ n o, nhÊt l trong tr−êng hîp khu vùc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc bè trÝ c¸n
chñ tÞch uû ban nh©n d©n cã quan ®iÓm kh¸c bé to ¸n phï hîp víi nhu cÇu gi¶i quyÕt
víi th−êng trùc héi ®ång nh©n d©n? Mét sè ý khèi l−îng c«ng viÖc t−¬ng øng. To ¸n nh©n
kiÕn cho r»ng, cã nhiÒu gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò d©n tèi cao chØ l m nhiÖm vô ph¸ ¸n m
n y nh− lÊy phiÕu tÝn nhiÖm ®Þnh k×; quy kh«ng nªn l m c«ng t¸c xÐt xö trùc tiÕp nh−
®Þnh chÕ ®é b¸o c¸o cña chñ tÞch uû ban nh©n hiÖn nay. C¸ch l m n y sÏ tr¸nh ®−îc t×nh
d©n tr−íc héi ®ång nh©n d©n... §iÒu n y sÏ tr¹ng ¸n tån ®äng trong thùc tÕ.
®−îc quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n d−íi HiÕn c. VÒ §iÒu 137: §a sè ý kiÕn nhÊt trÝ víi
ph¸p. ph−¬ng ¸n do do Uû ban söa ®æi, bæ sung
§ång thêi, ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh bæ mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®Ò
sung cña §iÒu 123, cÇn bæ sung quy ®Þnh vÒ xuÊt. Tuy nhiªn, thÈm quyÒn kiÓm s¸t chung
thÈm quyÒn cña Thñ t−íng ChÝnh phñ: "Bæ cã ý nghÜa rÊt quan träng, kh«ng thÓ ®Ó tån
nhiÖm chñ tÞch uû ban nh©n d©n tØnh, th nh t¹i kho¶ng trèng n y trong hÖ thèng quyÒn
phè trùc thuéc trung −¬ng trong tr−êng hîp lùc. V× vËy, nÕu thÈm quyÒn kiÓm s¸t chung
cÇn thiÕt" v o kho¶n 3 §iÒu 114. kh«ng quy ®Þnh cho viÖn kiÓm s¸t th× ph¶i cã
9. VÒ Ch−¬ng IX quy ®Þnh thÈm quyÒn n y thuéc Quèc héi v
a. VÒ §iÒu 128: C¸c ý kiÕn ph¸t biÓu ®Òu ph¶i cã c¬ quan míi ®−îc th nh lËp ®Ó thùc
nhÊt trÝ víi ph−¬ng ¸n do Uû ban söa ®æi, bæ thi thÈm quyÒn n y. NÕu ch−a cã ®ñ ®iÒu
sung mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®Ò kiÖn th× ch−a nªn cã sù thay ®æi n y.
xuÊt, v× ®iÒu ®ã cã ý nghÜa b¶o ®¶m tÝnh liªn §ång thêi, còng cÇn l m râ néi dung
tôc cho ho¹t ®éng cña ch¸nh ¸n To ¸n nh©n "kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng t− ph¸p". C¸c ý kiÕn
®Òu cho r»ng cÇn thay nhãm tõ ®ã b»ng
d©n tèi cao khi Quèc héi hÕt nhiÖm k×.
"kiÓm s¸t ho¹t ®éng ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö
b. VÒ §iÒu 131: Mét sè ý kiÕn cho r»ng,
v thi h nh ¸n".
trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, viÖc söa ®æi, bæ KÕt thóc Héi nghÞ, PGS.TS. Lª Minh
sung §iÒu n y nh− ph−¬ng ¸n m Uû ban söa T©m, HiÖu tr−ëng nh tr−êng ®¸nh gi¸ Héi
®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m nghÞ ® thu ®−îc kÕt qu¶ tèt, c¸c ý kiÕn ph¸t
1992 ®Ò xuÊt ch−a thùc sù phï hîp, v× nã l m biÓu t¹i héi nghÞ l phong phó v s©u s¾c, thÓ
ph¸t sinh m©u thuÉn víi nh÷ng nguyªn t¾c hiÖn t©m huyÕt v ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c¸n
®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 129 v 131. §ång bé, gi¸o viªn nh tr−êng. Hi väng r»ng nh÷ng
thêi, tuy ph¸p luËt ë mét sè n−íc cã quy ®Þnh ý kiÕn n y sÏ gãp phÇn v o viÖc l m râ h¬n
thñ tôc xÐt xö rót gän nh−ng cã nh÷ng ®iÓm vÒ mÆt lÝ luËn v thùc tiÔn cho nh÷ng ®iÓm
kh¸c víi ®iÒu kiÖn n−íc ta, ®ã l nh÷ng cÇn söa ®æi, bæ sung HiÕn ph¸p n¨m 1992./.
nguyªn t¾c xÐt xö cña c¸c n−íc ®ã cã kh¸c ta Tæng thuËt
v thñ tôc rót gän th−êng ®−îc ¸p dông ®Ó TS. §inh V¨n Thanh
xÐt xö "nh÷ng téi vi c¶nh". Tr−êng ®¹i häc luËt H néi
T¹p chÝ luËt häc - 63
nguon tai.lieu . vn
