Xem mẫu

  1. 1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG NGUY N TH KHÁNH LY Đ XU T MÔ HÌNH T CH C THOÁT NƯ C VÀ X LÝ NƯ C TH I ĐÔ TH DUYÊN H I NAM TRUNG B ; NGHIÊN C U ÁP D NG CHO THÀNH PH TAM KỲ T NH QU NG NAM Chuyên ngành: Công ngh môi trư ng Mã s : 60.85.06 TÓM T T LU N VĂN TH C S K THU T Đà N ng – Năm 2012
  2. 2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. Tr n Đ c H Ph n bi n 1: PGS.TS. Bùi S Lý Ph n bi n 2: TS. Lê Th Kim Oanh Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c s k thu t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 18 tháng11 năm 2012. Có th tìm hi u t i: - Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng - Trung tâm H c li u, Đ i h c Đà N ng
  3. 3 M Đ U 1. Lý do ch n ñ tài Hi n nay, c nư c ñã có 755 ñô th nhưng ch có 6 ñô th có tr m x lý nư c th i t p trung, ư c tính m i có kho ng 1% - 2% t ng lư ng nư c th i c a các ñô th c n x lý. M ng lư i thoát nư c còn ch p vá, thi u ñ ng b ; t l ñ u n i b t ho i c a các gia ñình vào h th ng thoát nư c ñô th còn th p. Các thi t k h th ng thoát nư c th i m i nơi làm m t ki u không theo m t mô hình nào, ch y u các thi t k ph thu c vào ngu n v n vay c a các d án. Do ñó, h th ng thoát nư c ñô th v n hành chưa hi u qu và nh hư ng ñ n quá trình phát tri n kinh t - xã h i và ñ i s ng ngư i dân. Xu t phát t th c t ñó, ñ tài “ Mô hình t ch c thoát nư c và x lý nư c th i các ñô th duyên h i Nam Trung B ; nghiên c u áp d ng cho thành ph Tam Kỳ t nh Qu ng Nam” ñư c th c hi n v i mong mu n ñưa ra ñư c mô hình t ch c thoát nư c & x lý nư c th i phù h p cho tình hình th c t c a các ñô th duyên h i Nam Trung B (DHNTB) và áp d ng mô hình ñó ñ gi i quy t bài toán t ch c thoát nư c & x lý nư c th i c a thành ph Tam Kỳ. Qua ñó, giúp cung c p s li u cho vi c thi t k và qu n lý h th ng này d dàng và ñ ng b hơn. 2. M c tiêu ñ tài 2.1. M c tiêu t ng quát Đ xu t mô hình thoát nư c và x lý nư c th i phù h p cho các ñô th DHNTB. 2.2. M c tiêu c th Đ xu t gi i pháp thoát nư c và x lý nư c th i cho thành ph Tam Kỳ t nh Qu ng Nam.
  4. 4 3. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài 3.1. Ý nghĩa khoa h c Đánh giá ñư c hi n tr ng thoát nư c các ñô th DHNTB. Đ xu t ñư c mô hình thoát nư c phù h p v i ñi u ki n t nhiên và ñ c ñi m kinh t - xã h i các ñô th DHNTB. 3.2. Ý nghĩa th c ti n K t qu nghiên c u c a ñ tài góp ph n gi i quy t úng ng p và x lý ô nhi m môi trư ng nư c cho thành ph Tam Kỳ Qu ng Nam. 4. Đ i tư ng, ph m vi và phương pháp nghiên c u 4.1.Đ i tư ng nghiên c u H th ng thoát nư c c a các ñô th duyên h i Nam Trung B (g m có v n ñ t ch c thoát nư c và x lý nư c th i); h th ng thoát nư c c a thành ph Tam Kỳ, t nh Qu ng Nam. 4.2. Ph m vi nghiên c u Thành ph Tam Kỳ và m t s thành ph khu v c DHNTB, quy ho ch ñ n năm 2030. 4.3. Phương pháp nghiên c u - Phương pháp k th a: dùng ñ thu th p thông tin v ñi u ki n t nhiên, ñ c ñi m kinh t xã h i và hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i c a các ñô th DHNTB. - Phương pháp th ng kê: trên cơ s thông tin ñã thu th p ti n hành x lý s li u. - Phương pháp kh o sát th c ñ a: kh o sát hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i c a thành ph Tam Kỳ, m t vài ñô th khác.
  5. 5 5. C u trúc c a lu n văn Gi i thi u chung v ñ tài: M ñ u Lý do ch n ñ tài, m c tiêu, ý nghĩa khoa h c, ý nghĩa th c ti n, ñ i tư ng, ph m vi nghiên c u c a ñ tài. T ng quan v h th ng thoát nư c ñô th DHNTB - Đi u ki n t nhiên, kinh t xã h i DHNTB Chương I - Hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i các ñô th DHNTB - Hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i thành ph Tam Kỳ Cơ s khoa h c ñ xu t mô hình t ch c thoát nư c và Chương x lý nư c th i cho các ñô th DHNTB - Cơ s pháp lý II - Cơ s lý thuy t h th ng thoát nư c - Cơ s th c t Đ xu t mô hình t ch c thoát nư c và x lý nư c th i (XLNT) cho ñô th duyên h i Nam Trung B Chương III - Tiêu chí l a ch n HTTN & XLNT các ñô th DHNTB - Đ xu t mô hình Mô hình t ch c thoát nư c và x lý nư c th i cho Chương IV thành ph Tam Kỳ t nh Qu ng Nam - Tiêu chí l a ch n HTTN & XLNT Tam Kỳ - Mô hình thoát nư c và XLNT cho thành ph Tam Kỳ K t lu n K t lu n k t qu nghiên c u và ki n ngh
  6. 6 Chương 1. T NG QUAN V H TH NG THOÁT NƯ C C A CÁC ĐÔ TH DUYÊN H I NAM TRUNG B 1.1. Đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i vùng DHNTB 1.1.1. Đi u ki n t nhiên Vào mùa mưa thì mưa l n gây lũ l t trên sông và ng p úng nhi u di n tích ñ t. Vào mùa khô thì tình tr ng thi u nư c thư ng xuyên x y ra gây khó khăn cho s n xu t nông nghi p. Đ a hình thì d c d n v phía bi n. 1.1.2. Đ c ñi m v ñi u ki n kinh t - xã h i Vùng DHNTB có nhi u ñi u ki n ñ phát tri n kinh t bi n. Cơ s h t ng k thu t có c i thi n hơn so v i quá kh nhưng cũng chưa th ñáp ng ñư c yêu c u ñ u tư. Dân s ñông mà t l th t nghi p cao so v i c nư c ñ i s ng ngư i dân còn nhi u khó khăn. 1.2. Hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i các ñô th DHNTB Th c tr ng h th ng thoát nư c và v sinh ñô th : v i cơ s v t ch t - k thu t nghèo nàn, l c h u, ph m vi ph c v c a h th ng thoát nư c ñô th r t h n ch . Ph n l n nư c th i không ñư c x lý, x th ng ra môi trư ng. H th ng mương, c ng thu gom nư c th i mang tính ch p vá, thi u ñ ng b , không theo qui ho ch…nên không phát huy ch c năng th m chí gây ng p úng. 1.2.1. Thành ph Đà N ng H th ng thoát nư c c a thành ph Đà N ng là ki u chung, theo mô hình t ch c thoát nư c ki u t p trung – phân tán. H th ng này, ñã và ñang ñư c nâng c p, c i t o ñ v n hành hi u qu hơn. Công ngh x lý nư c th i là sinh h c k khí thì t ra không hi u qu nên d án“ Đ u tư cơ s h t ng ưu tiên thành ph Đà N ng” s d ng công ngh mương oxy hóa tu n hoàn c i ti n.
  7. 7 1.2.2. Thành ph Qu ng Ngãi, Tuy Hòa, Qui Nhơn, Nha Trang, Phan Rang – Tháp Chàm, Phan Thi t H th ng thoát nư c c a các thành ph này ki u chung, ñang trong giai ño n ti p t c ñ u tư và hoàn thi n. Cho ñ n th i ñi m hi n t i, ña s các ñô th này chưa có nhà máy x lý nư c th i ñô th ho t ñ ng. ML thu gom ML c p 1 H ñi u Ngu n ti p c p 2, 3 (c ng hòa (có nh n (h , (c ng chung) chung) ho c sông, bi n) không) Hình 1.3. Hi n tr ng t ch c thoát nư c ñô th DHNTB H th ng thoát chung ñang trong tình tr ng là h n ch v qui mô, xu ng c p, thi u b o dư ng, n o vét, b c mùi và quá t i so v i quá trình ñô th hóa di n ra nhanh chóng. Hi n nay, các t nh, thành ph ñang ti p t c các giai ño n ti p theo c a nhi u d án v thoát nư c và x lý nư c th i, nhi u thành ph ñang l p ñ t tr m x lý nư c th i b ng công ngh mương oxy hóa. 1.3. Thành ph Tam Kỳ, t nh Qu ng Nam 1.3.1. Đi u ki n t nhiên, ñ c ñi m kinh t - xã h i TP. Tam Kỳ Thành ph Tam Kỳ có ñ a hình tương ñ i b ng ph ng.T c ñ tăng trư ng kinh t còn ch m, thu nh p bình quân ñ u ngư i th p. 1.3.2. Hi n tr ng h th ng thoát nư c H th ng thoát nư c ki u chung. Trong khu v c n i thành có 3 h th ng kênh và h ñi u hòa. Đây là ngu n ti p nh n h n h p nư c mưa và nư c th i t h th ng c ng thu gom, r i th i ra sông không qua x lý. Đã có 5 phư ng trung tâm ñư c ñ u tư h th ng c ng thoát nư c, còn l i 8 phư ng, xã chưa ñư c ñ u tư.
  8. 8 Chương 2. CƠ S KHOA H C Đ XU T MÔ HÌNH T CH C THOÁT NƯ C & X LÝ NƯ C TH I CHO CÁC ĐÔ TH DUYÊN H I NAM TRUNG B 2.1. Cơ s pháp lý 2.1.1. Lu t B o v môi trư ng Lu t ñư c ban hành năm 1993 và s a ñ i ngày 29 tháng 11 năm 2005 2.1.2. Lu t Tài nguyên nư c Lu t tài nguyên nguyên nư c ñư c qu c h i thông qua này 21/06/2012 s có hi u l c vào ngày 1/1/2013 qui ñ nh v quy n s h u tài nguyên nư c, trách nhi m b o v tài nguyên nư c, cách khai thác và s d ng h p lý tài nguyên nư c, phòng ch ng, kh c ph c h u qu do nư c gây ra. 2.1.3. Lu t Quy ho ch ñô th Lu t Quy ho ch ñô th ñư c ban hành vào ngày 17 tháng 6 năm 2009 bao g m 6 chương, 76 ñi u qui ñ nh v l p, th m ñ nh, phê duy t, ñi u ch nh quy ho ch ñô th . 2.1.4. Ngh ñ nh 88/2007/NĐ-CP v thoát nư c ñô th và khu công nghi p Ngh ñ nh g m 9 chương 65 ñi u v qui ho ch thoát nư c, ñ u tư phát tri n thoát nư c, qu n lý v n hành h th ng thoát nư c, d ch v thoát nư c, phí thoát nư c, quy n và nghĩa v c a các bên liên quan, thanh tra ki m tra x lý vi ph m thoát nư c. 2.1.5. Quy t ñ nh s 1930/QĐ-TTg Quy t ñ nh 1930/QĐ-TTg ngày 20/11/2009 ñ nh hư ng phát tri n thoát nư c ñô th và khu công nghi p Vi t Nam ñ n 2025 và t m nhìn ñ n 2050.
  9. 9 2.1.6. Các quy chu n, tiêu chu n k thu t ñ l a ch n công ngh và l p d án thoát nư c và x lý nư c th i ñô th 2.1.6.1. QCXDVN 01:2008/BXD Qui chu n k thu t Qu c gia v Quy ho ch xây d ng 2.1.6.1. QCVN 07:2010/BXD – quy chu n k thu t qu c gia v các công trình h t ng k thu t ñô th 2.1.6.3. QCVN 40:2011/BTNMT qui chu n k thu t qu c gia v nư c th i công nghi p (thay cho QCVN 24:2009/BTNMT) 2.1.6.4. QCVN 10:2008/BTNMT - quy chu n k thu t qu c gia v nư c bi n ven b 2.1.6.5. TCVN 7957:2008 Thoát nư c – M ng lư i và công trình bên ngoài – tiêu chu n thi t k 2.2. Lý thuy t h th ng thoát nư c ñô th 2.2.1. Khái ni m và phân lo i h th ng thoát nư c ñô th 2.2.1.1. H th ng thoát nư c chung 2.2.1.2. H th ng thoát nư c riêng 2.2.1.3. H th ng thoát nư c n a riêng 2.2.1.4. H th ng thoát nư c n a chung 2.2.2. T ch c thoát nư c 2.2.2.1. Thoát nư c và x lý nư c th i t p trung 2.2.2.2. Thoát nư c và x lý nư c th i phân tán 2.2.2.3. Thoát nư c và x lý nư c th i t i ch 2.2.3. X lý nư c th i Sau khi x lý sơ b t i ch thì nư c th i ñư c ñưa ñ n tr m x lý nư c th i ñô th t p trung; t i ñây nư c th i ñư c x lý 2 b c ho c 3 b c ph thu c vào yêu c u c a ngu n ti p nh n và thành ph n ch t b n trong ngu n th i. Nư c th i sau quá trình làm s ch ñư c kh trùng và x ra ngoài.
  10. 10 Các công trình x lý cơ h c bao g m: song ch n rác, b l ng cát, b l ng tr ng l c (l ng 1). Các công trình x lý b c 2 ho c b c 3 là các công trình x lý sinh h c trong ch ñ t nhiên hay nhân t o, theo nguyên lý bùn ho t tính hay nguyên lý l c và dính bám c a sinh v t, có kh ch t dinh dư ng hay không. C th như: X lý sinh h c nhân t o hi u khí theo nguyên lý bùn ho t tính Các công trình ch y u là các lo i b aeroten, mương oxy hóa tu n hoàn,… Các công trình này ñư c c p khí cư ng b c ñ oxy cho vi khu n oxy hóa ch t h u cơ và khu y tr n ñ u bùn ho t tính v i nư c th i. X lý sinh h c nhân t o hi u khí theo nguyên lý l c và dính bám vi sinh v t: Các công trình ch y u là b l c sinh h c, ñĩa l c sinh h c, b l c sinh h c có v t li u l c ng p nư c. X lý sinh h c trong ñi u ki n t nhiên Bi n pháp này d a vào ho t ñ ng c a vi sinh v t và di n tích ñ t ñai, h s n có. Các công trình ch y u là h sinh h c, ñ t ng p nư c. Tuy nhiên các công trình này n u c ñ x lý trong ñi u ki n t nhiên thì hi u su t th p nên thư ng ngư i ta thư ng th c hi n thêm m t s bi n pháp ñ nâng cao hi u qu . 2.3. Đ nh hư ng qui ho ch thoát nư c c a các ñô th DHNTB và thành ph Tam Kỳ 2.3.1. Đ nh hư ng phát tri n thoát nư c các ñô th DHNTB Đ n năm 2020, xoá b tình tr ng ng p úng t ñô th lo i IV tr lên; m r ng ph m vi ph c v cu h th ng thoát nư c lên 80%; t l thu gom và x lý nư c th i t lo i III tr lên là 60%; các ñô th lo i IV, V,
  11. 11 làng ngh ñ t 40%; các công trình, tuy n c ng, mương ñi qua khu dân cư t p trung không ñư c gây ô nhi m môi trư ng. Đ n năm 2025, xoá b hoàn toàn tình tr ng ng p úng t i các ñô th ; m r ng ph m vi ph c v c a các h th ng thoát nư c ñô th lên 90 – 95%; ñ i v i các ñô th lo i IV tr lên ñ t 100%; t l thu gom x lý nư c th i t i các ñô th lo i IV tr lên ñ t 70 – 80%; các ñô th lo i V ñ t 50%. 2.3.2. Đ nh hư ng phát tri n thoát nư c c a thành ph Tam Kỳ Đ nh hư ng chung là thành ph Tam Kỳ ph n ñ u ñ n năm 2020 tr thành ñô th lo i II. Chương 3. MÔ HÌNH T CH C THOÁT NƯ C VÀ X LÝ NƯ C TH I CÁC ĐÔ TH DUYÊN H I NAM TRUNG B 3.1. Các tiêu chí l a ch n công ngh thoát nư c và XLNT ñô th DHNTB Mô hình thoát nư c phù h p v i các ñô th DHNTB ph i là mô hình phù h p v i ñi u ki n t nhiên, kinh t xã h i c a vùng DHNTB, t n d ng h th ng thoát nư c hi n có c a ñô th , phù h p v i quy ho ch phát tri n ñô th và b n v ng trong qu n lý v n hành. 3.1.1. Phù h p v i ñi u ki n t nhiên Nhìn chung, do ñ c thù c a các ñô th DHNTB có nhi u sông, h ; ñ a hình d c, b chia c t nên t ch c thoát nư c ki u t p ki u trung - phân tán. 3.1.2. T n d ng h th ng thoát nư c hi n có Đô th hay khu v c nào ñã có HTTN ñã ñ t yêu c u qui ñ nh pháp lu t Vi t Nam v thoát nư c và x lý nư c th i thì ti p t c s d ng, h th ng nào chưa ñ t yêu c u thì c i t o l i.
  12. 12 3.1.3. S phù h p c a HTTN v i quy ho ch phát tri n ñô th và ñ c ñi m kinh t - xã h i 3.1.3.1. Quy ho ch phát tri n ñô th Các ñô th phát tri n trên cơ s l y các vùng ñô th cũ làm l i. T c ñ phát tri n ñô th hóa nhanh nhưng theo t ng ñ t và t ng vùng. Tiêu chí này, cũng g i ý cho ta l a ch n h th ng thoát nư c t p trung - phân tán s phù h p v i qui ho ch phát tri n c a các ñô th . 3.1.3.2. Đ c ñi m kinh t - xã h i Vùng DHNTB có nhi u ñi u ki n ñ phát tri n các ngành du l ch bi n. Cơ s h t ng k thu t có c i thi n hơn so v i quá kh nhưng cũng chưa th ñáp ng ñư c yêu c u ñ u tư. Không gian ñô th vùng này hình thành theo s phân tán. Qui mô ñô th ph n l n là nh và trung bình. Trong ph m vi thành ph cũng phân tán thành nhi u khu ñô th qui mô nh . Các ñ c ñi m này cho th y t ch c m ng lư i thoát nư c theo d ng phân tán, ñ u tư h th ng thoát nư c theo t ng ñ t nh là thích h p. Ưu ñi m c a nó là gi m kinh phí xây d ng m ng lư i thoát nư c; qu n lý v n hành tương ñ i t p trung và phù h p v i các ñ t xây d ng ñô th . 3.1.4. B n v ng trong qu n lý v n hành V n hành ñơn gi n, nhà máy ph i có các công trình x lý bùn và mùi ngoài x lý nư c th i. S d ng lâu dài ñ m b o c hai y u t là kinh t và môi trư ng. 3.2. Đ xu t mô hình 3.2.1. T ch c thoát nư c ñô th Mô hình t ch c thoát nư c ñô th ñư c l a ch n ñây là thoát nư c t p trung – phân tán.
  13. 13 3.2.1.1. Đ i v i khu v c ñã có h th ng thoát chung ML thu gom ML c p 1 H ñi u Ngu n ti p c p 2, 3, 4 (c ng chung) hòa (có nh n (h , HT (c ng chung) ho c sông, bi n) cũ không) C ng bao thu gom nư c th i Tr m x lý nư c th i HT H ñi u Ngu n ML thu gom ML c p m i hòa (có ti p nh n c p 2, 3,4 1 (c ng ho c (h , sông, (c ng chung) chung) Đ1 không) Đ2 bi n) Chú thích: Đ1, Đ2 – ñ p tràn Hình 3.2. T ch c thoát nư c khu v c ñã có h th ng thoát chung 3.2.1.2. Đ i v i khu v c chưa có h th ng thoát chung ML thu gom ML c p Tr m x lý c p 2, 3, 4 1 (nư c nư c th i (nư c th i) th i) Có hoặc không ML thu gom ML c p Ngu n ti p c p 2, 3, 4 1 (nư c H ñi u hòa nh n (h , (nư c mưa) mưa) (có ho c sông, bi n) G Chú thích: G – gi ng tách nư c mưa ñ t ñ u Hình 3.5. T ch c thoát nư c cho khu v c chưa có h th ng thoát chung 3.2.2. Công ngh x lý nư c th i Vi c l a ch n dây chuy n công ngh x lý h p lý có ý nghĩa quy t ñ nh ñ i v i hi u qu ñ u tư. Trong n i dung x lý nư c th i
  14. 14 ñô th bao g m 2 ph n chính ñó là làm s ch nư c th i và x lý bùn c n phát sinh trong quá trình làm s ch nư c th i. 3.2.2.1. Ngu n th i Lưu lư ng th i Ph thu c vào lưu lư ng nư c c p. Ch ñ th i Ch ñ th i nư c th i ñô th ph thu c vào ch ñ s d ng nư c, ñ c trưng b i h s th i nư c không ñi u hòa Kch. Thành ph n, tính ch t nư c th i H u h t nư c th i ñô th DHNTB ñư c x lý sơ b qua b t ho i, t l ñ u n i th p và m ng lư i thoát nư c ki u chung nên n ng ñ ch t b n ñ n tr m x lý gi m ñi kho ng 50%. N ng ñ các ch t b n trong nư c th i ñô th theo công th c như sau: a C = × 1000 (mg/l) (3.1) q V i a : tiêu chu n ch t b n theo ñ u ngư i (g/ngư i.ngñ), tra b ng 3.4a và 3.4b. q : tiêu chu n th i nư c theo ñ u ngư i, l y b ng lư ng nư c c p, ñư c l y c t (5) trong b ng 3.2 (lit/ngư i.ngñ) 3.2.2.2. Ngu n ti p nh n và qui ñ nh nư c th i sau x lý Ngu n ti p nh n ñ i v i sông, h theo QCVN 08:2008/BTNMT v ch t lư ng nư c. Ngu n ti p nh n là ven bi n theo QCVN 10:2008/BTNMT v ch t lư ng nư c bi n b . Giá tr t i ña cho phép c a các thông s ô nhi m trong nư c th i công nghi p khi x vào ngu n ti p nh n nư c th i ñư c tính toán Theo QCVN 40:2011/BTNMT như sau:
  15. 15 C max = C × k q × k f (3.2) Trong ñó, Cmax là giá tr t i ña cho phép C: là giá tr c a thông s ô nhi m trong nư c th i công nghi p cho phép, tra b ng 2.1. kq : là h s ngu n ti p nh n nư c th i; ph thu c vào lưu lư ng dòng ch y c a ngu n ti p nh n, tra b ng 3.6 và 3.7. kf : là h s lưu lư ng ngu n th i, tra b ng 3.8 Áp d ng công th c 3.2, tính toán ñư c n ng ñ t i ña th i vào ngu n ti p nh n trong các ñi u ki n khác nhau như sau: Ngu n ti p nh n là nư c bi n Ngu n ti p nh n là nư c sông, su i, r ch, kênh, mương Ngu n ti p nh n là h , ao, ñ m 3.2.2.3. Phương pháp và công ngh x lý BOD5 < 500 mg/l thì x lý sinh h c b ng bùn ho t tính ho c dư i 300 mg/l có th x lý sinh h c b ng màng sinh v t [7].
  16. 16 Đ i v i nư c th i không c n x lý Nitơ và Photpho C n tươi Nư c B l ng B Song cát l ng 1 th i ch n rác bùn X lý bùn - B earoten truy n Kh trùng th ng - B l c sinh h c - Chu i h sinh h c Ngu n ti p nh n Hình 3.6. Dây chuy n XLNT ñô th b ng phương pháp sinh h c 2 b c • Công ngh chu i h sinh h c n i ti p Công ngh xây d ng và v n hành ñơn gi n, không phát sinh lư ng bùn nhưng t n di n tích ñ t l n. • Công ngh l c sinh h c Công ngh có thu n l i ch y u là c n di n tích xây d ng khá ít. B t l i chính là xây d ng t n kém, lư ng bùn phát sinh r t nhi u, v n hành ph c t p và phát sinh mùi hôi l n. Đ i v i b l c sinh h c nh gi t Đ i v i b l c sinh h c cao t i • Công ngh Aeroten truy n th ng: Hi u qu làm s ch c a b aeroten th hi n 2 khía c nh là hi u qu x lý nh ho t ñ ng sinh h c di n ra trong b aeroten và hi u qu l ng trong b l ng II.
  17. 17 Đ i v i lo i Aeroten truy n th ng, hàm lư ng BOD5 sau khi x lý n m 30 ñ n 50 mg/l. Ưu ñi m c a b là ñơn gi n, d v n hành. Tuy nhiên, như c ñi m c a nó là chưa x lý ñư c nitơ, di n tích xây d ng công trình l n và thư ng ph i xây d ng 1 ñ t. Đ i v i nư c th i c n x lý Nitơ và Photpho C n tươi Nư c Song B l ng B th i ch n rác cát l ng 1 H th ng bùn ho t tính bùn AO ho c AAO X lý Kh trùng - Aeroten th i khí kéo dài bùn - B SBR - Mương oxy hóa tu n hoàn Ngu n ti p nh n Hình 3.10. Dây chuy n XLNT ñô th b ng phương pháp sinh h c 3 b c • Công ngh Aeroten ho t ñ ng theo m (SBR) Các giai ño n trong b SBR là: làm ñ y nư c th i, th i khí, ñ l ng tĩnh, x nư c th i, x bùn dư. Vì ho t ñ ng gián ño n nên s b t i thi u ch n là 2. Chi u sâu công tác c a b t 3 – 6m, th i gian 1 chu kỳ kho ng 4 -12 gi . Ưu ñi m: BOD sau khi x lý thư ng th p hơn 20 mg/l; hàm lư ng c n lơ l ng t 3 ñ n 25 mg/l và N – NH3 kho ng t 0,3 ñ n 12 mg/l. B ho t ñ ng không c n b l ng II, ñôi khi ngư i ta b qua b ñi u hòa và b l ng I; c u t o ñơn gi n, hi u qu x lý cao
  18. 18 Như c ñi m: là công su t x lý nư c th i nh và yêu c u v n hành c n ph i tuân th các bư c c a nó. • Công ngh Aeroten th i khí kéo dài Ưu ñi m: ít t n di n tích ñ t xây d ng và lư ng bùn phát sinh ra ít. Như c ñi m: chi phí x lý t n kém, v n hành ph c t p. • Công ngh Mương oxy hóa tu n hoàn Mương oxy hóa tu n hoàn là m t d ng c a quy trình x lý theo phương pháp bùn ho t tính. Nư c th i ñư c x lý trong m t mương liên hoàn có ñ sâu kho ng 1.5 m, có th 3,0m. Mương này có m t ho c m t s gu ng quay ñ t ngang qua mương. Thu n l i ch y u c a công ngh này là d v n hành, lư ng bùn phát sinh ít và chi phí xây d ng th p, có kh năng x lý ch t dinh dư ng. Do th i gian nư c lưu l n và xây h nên chi m khá nhi u di n tích ñ t và có kh năng sinh mùi. 3.2.2.4. X lý và tiêu h y bùn Bùn c n ñư c x lý ñ gi m th tích và n ñ nh trư c khi ñư c tiêu h y nơi thích h p. Các công ngh n ñ nh bùn bao g m các quy trình hóa h c và sinh h c. • Phân h y k khí • Sân phơi bùn • Thi t b l c ép trên băng chuy n 3.2.2.5. Kh trùng Đây là vi c lo i b các vi khu n mang theo m m b nh trong ngu n ti p nh n nư c th i có th phát tán ngu n b nh. Tóm l i, mô hình thoát nư c và x lý nư c th i cho các ñô th DHNTB ñ ra trên 4 tiêu chí là phù h p v i ñi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i, qui ho ch phát tri n trong tương l i, phù h p v i hi n trang thoát nư c và x lý nư c th i hi n có và b n v ng. Trên
  19. 19 cơ s ñó, mô hình ñư c l a ch n ñây là thoát nư c và x lý nư c th i theo ki u k t h p phân tán – t p trung. Do ñó, phương pháp x lý nư c th i ñô th vùng này là phương pháp sinh h c hi u khí. Ngu n ti p nh n c a vùng ch y u là sông có ch t lư ng lo i B v i ch c năng tư i tiêu là chính. Chương 4. MÔ HÌNH T CH C THOÁT NƯ C VÀ X LÝ NƯ C TH I CHO THÀNH PH TAM KỲ, QU NG NAM 4.1. Đánh giá hi n tr ng h th ng thoát nư c c a thành ph Tam Kỳ 4.1.1. T ch c thoát nư c Hi n tr ng h th ng thoát nư c c a Tam Kỳ là h th ng c ng chung. Nư c mưa và nư c th i ñư c thu gom và h th ng r i ñ ra 3 h th ng kênh và h ñi u hòa, r i ñ ra sông Bàn Th ch và Tam Kỳ không qua x lý. Đi u này ñang làm ô nhi m môi trư ng t i thành ph Tam Kỳ, gây nhi u b c xúc cho ngư i dân. Tình hình ng p l t ñây do 2 nguyên nhân chính là lũ t các sông và do h th ng thoát nư c. Các d án hi n nay t p trung ñ u tư h th ng thoát nư c cho 7 phư ng trung tâm trư c, còn 6 phư ng, xã chưa có h th ng thoát nư c ñư c ñ u tư. D án “Thu gom, x lý nư c th i và thoát nư c thành ph Tam Kỳ, Qu ng Nam” s p th c hi n. 4.1.1. Công ngh x lý nư c th i Thành ph Tam Kỳ cho ñ n th i ñi m bây gi v n chưa có tr m x lý nư c th i ñô th t p trung. Công ngh x lý nư c th i c a d án ñư c l a ch n là chu i h sinh h c:
  20. 20 Ngăn ti p nh n + B l ng H k H lư ng song ch n rác cát khí tính H n ñ nh Sông Bàn Th ch Hình 4.1. Công ngh x lý nư c th i b ng chu i h sinh h c S d ng công ngh này có ưu ñi m là chi phí xây d ng ban ñ u th p, qu n lý ñơn gi n và chi phí v n hành th p tuy nhiên công ngh s d ng h k khí thì chưa ch c h p lý. 4.2. Cơ s ñ xu t công ngh x lý nư c th i thành ph Tam Kỳ 4.2.1. N ng ñ ch t b n trong nư c th i thành ph Tam Kỳ N ng ñ ch t b n trong nư c th i thành ph Tam Kỳ ñư c l a ch n ñ thi t k d a trên s li u tham kh o và s li u ño ñ c th c t . 4.2.2. Lưu lư ng và công su t tr m x lý Các phư ng xã n m phía Tây Nam sông Bàn Th ch: Giai ño n ñ n 2020: qT = 120 l/ngư i.ngñ; ñ n 2030: qT = 150 l/ngư i.ngñ Các phư ng xã n m phía Đông B c sông Bàn Th ch: Đ n năm 2030: qT = 120 l/ngư i.ngñ,
nguon tai.lieu . vn