Báo cáo đề dẫn hội thảo: Thực trạng và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường trong trường phổ thông

MỤC LỤC BÁO CÁO ĐỀ DẪN HỘI THẢO Ban Biên tập Hội thảo ................................................................................................. 5 PHẦN 1: MỘT SỐ CÁCH TIẾP CẬN VẤN ĐỀ BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG .......................... 9 1. Hành vi bạo lực học đƣờng - một khái niệm cần quan tâm trong tâm lý học giáo dục ThS. Mai Mỹ Hạnh, ThS. NCS. Bùi Hồng Quân ThS. NCS. Nguyễn Vĩnh Khương ................................................................................ 11 2. Bạo lực học đƣờng ở các trƣờng trung học phổ thông nhìn từ phía ngƣời học ThS. Lê Thị Hiền ........................................................................................................ 17 3. Góc nhìn từ đổi mới căn bản , toàn diện giáo dục trong giải quyết thực trạng đạo đƣc, nhân cách của thế hê ̣ trẻ ́ Phạm Hữu Khương .................................................................................................... 23 4. Khái niệm "Khả năng vƣợt khó", "Yếu tố rủi ro" và "Yếu tố bảo vệ" trong nghiên cứu về những vấn đề học đƣờng hiện nay TS. Đỗ Hạnh Nga....................................................................................................... 33 5. Biện pháp phòng chống bạo lực, bắt nạt, lạm dụng chất cấm trong học đƣờng của các trƣờng Tiểu học và Trung học cơ sở ở Đài Loan NCS. Dư Thống Nhất, NCS. Nguyễn Thị Nụ............................................................... 41 6. Bạo lực học đƣờng nhìn từ góc độ đạo đức PGS. TS. Ngô Minh Oanh ......................................................................................... 52 7. Bạo lực học đƣờng - cần có cái nhìn khoa học về khái niệm PGS. TS. Huỳnh Văn Sơn, ThS. Nguyễn Thị Diễm My Nguyễn Huỳnh Ngọc Trâm ......................................................................................... 56 8. Vai trò của giáo dục gia đình và nhà trƣờng trong việc giải quyết bạo lực học đƣờng TS. Đoàn Trọng Thiều ............................................................................................... 61 9. Các yếu tố tác động đến bạo lực học đƣờng dƣới giác độ tiếp cận lý thuyết xã hội học ThS. Phan Thuận ........................................................................................................65 10. Từ bạo lực học đƣờng đến sự phát triển nhân cách của học sinh Đào Văn Trà ..............................................................................................................74 11. Ngăn chặn bạo lực học đƣờng nhìn từ góc độ giáo viên chủ nhiệm ThS. Lê Văn Tùng, Lê Ngọc Hân ................................................................................79 12. Lý giải nguyên nhân và đề xuất biện pháp ngăn chặn bạo lực học đƣờng từ học thuyết phân tâm học của Sigmund Freud ThS. Trịnh Thị Cẩm Tuyền .........................................................................................83 PHẦN 2: THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NGĂN CHẶN BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG ....................................................................................................................91 13. Vấn đề tội phạm vị thành niên ThS. Hồ Sỹ Anh ..........................................................................................................93 14. Bạo lực học đƣờng nghĩ nhìn từ thời gian vui chơi của học sinh Nguyễn San Hà ........................................................................................................105 15. Bạo lực học đƣờng ở trƣờng THPT Nguyễn Văn Thoại thực trạng - giải pháp Nguyễn Hằng ...........................................................................................................109 16. Coi trọng giáo dục pháp luật cho thanh, thiếu niên trong bối cảnh toàn cầu hóa ThS. Đỗ Thanh Hương .............................................................................................116 17. Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn nạn bạo lực học đƣờng Cao Thị Thanh Hương .............................................................................................122 18. Bạo lực học đƣờng - suy ngẫm về nhân tố giáo dục gia đình trong xu thế hội nhập ThS. Trương Công Vĩnh Khanh ................................................................................128 19. Bạo lực học đƣờng nhận diện và giải pháp ngăn chặn TS. Phạm Văn Khanh ...............................................................................................134 20. Vai trò của nhân viên công tác xã hội đối với vấn đề bạo lực học đƣờng Dương Văn Khánh, HVCH. Lê Kim Thắng ...............................................................139 21. Biện pháp phòng ngừa bạo lực học đƣờng nhìn từ góc độ kỹ năng xử lý tình huống trong hoạt động giao tiếp TS. Nguyễn Thị Hà Lan, HVCH. Chế Dạ Thảo .........................................................149 2 22. Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đƣờng cho học sinh THPT Tỉnh Khánh Hòa ThS. Phan Đình Nhân .............................................................................................. 154 23. Bạo lực học đƣờng ở trƣờng THPT nguyên nhân và giải pháp thay đổi nhận thức cho học sinh ThS. Nguyễn Thị Phú ............................................................................................... 166 24. Bạo lực học đƣờng ở các trƣờng chuyên biệt khiếm thính tại Thành phố Hồ Chí Minh TS. Đặng Thị Mỹ Phương ........................................................................................ 174 25. Vai trò của tổ chức Đoàn thanh niên trong việc phòng chống bạo lực học đƣờng Võ Văn Sơn ............................................................................................................. 179 26. Hành vi bạo lực học đƣờng qua khảo sát ý kiến học sinh một số trƣờng phổ thông tại Thành phố Hồ Chí Minh Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Phổ thông ............................................................. 185 27. Biện pháp giáo dục phòng chống bạo lực học đƣờng cho học sinh qua tổ chức hoạt động ngoại khóa Trương Thanh Thúy ................................................................................................. 192 28. Bạo lực học đƣờng - một góc nhìn từ thế hệ 8X ThS. Nguyễn Phan Minh Trung, ThS. Lư Ngọc Trâm Anh ........................................ 200 29. Kì vọng của cha mẹ về sự thành đạt của con cái ThS. Bùi Đình Tuân ................................................................................................. 212 30. Một số nhân tố ảnh hƣởng đến bạo lực học đƣờng trong học sinh hiện nay ThS. Đinh Anh Tuấn ................................................................................................ 221 31. Thƣ̣c tra ̣ng và nhƣ̃ng giải pháp ngăn chă ̣n na ̣n ba ̣o lƣ̣c ho ̣c đƣờng trong trƣờng phổ thông Bùi Anh Xuân........................................................................................................... 230 3 4 BÁO CÁO ĐỀ DẪN HỘI THẢO THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NGĂN CHẶN BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG TRONG TRƯỜNG PHỔ THÔNG Ban Biên tập Hội thảo Bạo lực học đƣờng là vấn nạn của giáo dục Việt Nam trong những năm qua và cả hiện tại. Trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng thƣờng xuyên xuất hiện tin bài về nạn bạo lực học đƣờng. Điều đó đã phản ánh thực trạng xuống cấp trầm trọng về đạo đức của một bộ phận không nhỏ học sinh và một số giáo viên. Có những vụ vi phạm nghiêm trọng đạo đức của học sinh và phẩm chất của giáo viên đã diễn ra mà chúng ta không ngờ tới. Giáo dục để giảm thiểu, tiến tới ngăn chặn hoàn toàn nạn bạo lực học đƣờng đang là mối quan tâm hàng đầu của các ngành chức năng, trong đó, có ngành giáo dục, gia đình và toàn xã hội. Đã có những nghiên cứu, những cuộc luận bàn, những Hội thảo về vấn đề bạo lực học đƣờng đƣợc tổ chức, đã có những biện pháp ngăn chặn bạo lực học đƣờng đƣợc đƣa ra. Nhƣng, bạo lực học đƣờng vẫn tiếp tục xảy ra, số lƣợng các vụ việc có chiều hƣớng gia tăng so với những năm trƣớc, đặc biệt là những vụ việc nghiêm trọng. Nhằm góp một phần trong nỗ lực chung tìm kiếm các giải pháp hữu hiệu ngăn chặn bạo lực học đƣờng, Viện Nghiên cứu Giáo dục Trƣờng Đại học Sƣ phạm Tp. Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học “Thực trạng và giải pháp ngăn chặn bạo lực học đƣờng trong trƣờng phổ thông”. Ban tổ chức đã nhận đƣợc hàng trăm bài viết của các nhà khoa học, nhà quản lý, nhà giáo từ các trƣờng Đại học, Cao đẳng, các Sở Giáo dục và Đào tạo, các trƣờng phổ thông, trƣờng mầm non. Chúng tôi phải kể đến các trƣờng mầm non và phổ thông thuộc các Sở Giáo dục & Đào tạo các tỉnh Khánh Hòa, Tiền Giang, Ninh Thuận, Lâm Đồng và Tp. Hồ Chí Minh; các trƣờng Đại học và Học viện nhƣ: Trƣờng Đại học Tiền Giang, Trƣờng Đại học Đồng Tháp, Trƣờng Đại học Sài Gòn, Trƣờng Đại học Ngân hàng Tp.HCM, Trƣờng Đại học Văn hóa Tp.HCM, Trƣờng Đại học KHXH & NV Tp. HCM, Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, Trƣờng Đại học Văn Hiến Tp.HCM, Học viện Chính trị khu vực IV, những trƣờng Đại học ở xa nhƣ Trƣờng Đại học Hồng Đức, Trƣờng Đại học Quảng Bình, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Huế, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Đà Nẵng, Trƣờng Đại học Quy Nhơn. Chúng tôi thật sự cảm kích trƣớc sự quan tâm đông đảo và nhiệt tình của các nhà khoa học, nhà quản lý, nhà giáo. Các bài viết, từ các góc độ khác nhau, đều đề cập ba khía cạnh của vấn đề bạo lực học đƣờng : thực trạng, nguyên nhân và giải pháp. Về thực trạng, từ các nguồn khác nhau, nhƣ, kết quả nghiên cứu của chính tác giả bài viết, số liệu từ các cơ quan chức năng, từ các phƣơng tiện thông tin đại chúng và từ sự chứng kiến của bản thân, nhiều bài viết đã cung cấp thực trạng bạo lực học đƣờng 5