Xem mẫu
- T CH C Y T B YT QU NHI Đ NG
TH GI I C C QU N LÝ LIÊN HI P QU C
MÔI TRƯ NG Y T
BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C
VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM
NĂM 2011
Tháng 8, 2012
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
M CL C
Các t vi t t t ................................................................................................................... ii
1. Gi i thi u chung ........................................................................................................1
2. Tình hình CN&VSMT Vi t Nam..............................................................................4
2.1. Tình hình CN&VSMT khu v c ñô th ...................................................................4
2.1.1. Tình hình c p nư c ñô th .............................................................................4
2.1.2. Hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i .....................................................9
2.2. Tình hình CN&VSMT khu v c nông thôn ..........................................................14
2.2.1. Hi n tr ng c p nư c nông thôn ..................................................................15
2.2.2. Hi n tr ng v sinh môi trư ng khu v c nông thôn......................................16
3. Nư c, v sinh và phát tri n: các khía c nh s c kh e, xã h i và kinh t ..................18
4. Nư c, v sinh và môi trư ng ..................................................................................25
5. Cơ c u th ch , khung pháp lý và thông tin ............................................................29
6. Cung c p tài chính và ñ u tư cho ngành.................................................................38
6.1. Đ u tư cho h th ng c p thoát nư c và v sinh ñô th ......................................38
6.1.1. V c p nư c ...............................................................................................38
6.1.2. V thoát nư c:............................................................................................38
6.1.3. V v sinh ñô th và x lý ch t th i : ...........................................................39
6.1.4. V chính sách tài chính: .............................................................................39
6.2. Đ u tư cho c p nư c s ch và v sinh môi trư ng nông thôn ...........................41
7. Các v n ñ chính và h n ch trong lĩnh v c CN&VSMT.........................................46
8. Các k ho ch và chương trình chính trong lĩnh v c ...............................................48
9. Các khuy n ngh c a lĩnh v c .................................................................................51
L i c m ơn .....................................................................................................................56
Tài li u tham kh o ..........................................................................................................56
Ph l c ...........................................................................................................................56
i
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
Các t vi t t t
ADB Ngân hàng phát tri n Châu Á
BCR T l l i ích-chi phí
BOD Nhu c u ô xy sinh hóa
CBA Phân tích l i ích-chi phí
CN&VSMT C p nư c và v sinh môi trư ng
CLTS V sinh t ng th do c ng ñ ng làm ch
COD Nhu c u ô xy hóa h c
DHS Đi u tra dân s và s c kh e
DO Ô xy hòa tan
ESI Sáng ki n ñánh giá kinh t trong lĩnh v c v sinh
FAO T ch c lương th c và nông nghi p qu c t
GDP T ng thu nh p qu c n i
GNP T ng s n ph m qu c dân
GOS T ng c c th ng kê
GoV Chính ph Vi t Nam
IEC Thông tin, giáo d c và truy n thông
JBIC Ngân hàng h p tác qu c t Nh t B n
JICA Cơ quan h p tác qu c t Nh t B n
JMP Chương trình ñ ng giám sát (WHO, UNICEF)
Kg Kilôgam
KHCN Khoa h c công ngh
KHCNAT K ho ch c p nư c an toàn
MDG M c tiêu Phát tri n Thiên niên k
Mg/l Miligam/lít
NGO T ch c phi chính ph
NTP Chương trình m c tiêu Qu c gia
ODA H tr phát tri n chính th c
PTEs Các nguyên t có ti m năng gây ñ c
PTI Lư ng dung n p cho phép
PTNT Phát tri n nông thôn
QCVN Quy chu n Vi t Nam
SDD Suy dinh dư ng
CTR Ch t th i r n
ii
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
TA H tr k thu t
TCCP Tiêu chu n cho phép
UBND y ban Nhân dân
UNICEF Qu Nhi ñ ng Liên h p qu c
URENCO Công ty Môi trư ng Đô th
USD, US$ Đô la M
USAID Cơ quan phát tri n qu c t M
VSMT V sinh môi trư ng
VWSA H i c p thoát nư c Vi t Nam
WB Ngân hàng Th gi i
WHO T ch c Y t th gi i
CNVS C p nư c và v sinh
TXLNT Tr m x lý nư c th i
iii
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
1. Gi i thi u chung
C p nư c và v sinh môi trư ng (CN&VSMT) là m t trong nh ng m c tiêu phát tri n
thiên niên k (MDGs) mà Chính ph Vi t Nam ñã cam k t, và lĩnh v c này luôn chi m v
trí quan tr ng trong ñ i s ng kinh t - xã h i c a Vi t Nam. Đ ng, Chính ph và nhân
dân Vi t Nam ñang r t c g ng ñ c i thi n ñi u ki n cơ s h t ng, nâng cao ñi u ki n
s ng cho ngư i dân, góp ph n thúc ñ y xóa ñói gi m nghèo, phát tri n kinh t -xã h i
c a Qu c gia. Tuy nhiên, v n ñ CN&VSMT Vi t Nam v n còn ph i ñ i m t v i r t
nhi u thách th c, ñòi h i có thêm nhi u n l c ñ gi i quy t. Trong khi ñã có nh ng
kho n ñ u tư ñáng k ñ gi i quy t các v n ñ nư c và v sinh, các m c tiêu c n ñ t
v n còn r t xa. Các công trình nư c s ch và v sinh cơ b n còn r t thi u, cũng như ý
th c v hành vi, thói quen v sinh nhi u nơi còn h n ch , gây nhi u tác ñ ng tiêu c c,
nh hư ng ñ n cu c s ng c a c ng ñ ng và ch t lư ng môi trư ng.
Trong lĩnh v c CN&VSMT Vi t Nam, còn thi u các cơ ch ñánh giá ngành cũng
như các ñánh giá liên ngành liên quan. Hi u qu ph i h p và trao ñ i thông tin gi a các
cơ quan ch u trách nhi m qu n lý v c p nư c, v sinh và b o v môi trư ng, ki m soát
ô nhi m các vùng nông thôn, thành th , khu công nghi p, còn r t h n ch .
Trong khi ñó, ñã có nh ng chương trình, d án, nh ng ho t ñ ng liên quan ñ n c p
nư c và v sinh môi trư ng ñư c tri n khai hi u qu nhi u nơi. R t c n thi t thu th p
nh ng bài h c kinh nghi m rút ra t các ho t ñ ng này, ñ có cơ s ñánh giá, rút kinh
nghi m và tri n khai nhân r ng hơn n a.
T năm 2009, T ch c Y t Th gi i (WHO) ñã h p tác v i Vi t Nam, h tr tri n
khai ho t ñ ng “Xây d ng quá trình giám sát, ñánh giá lĩnh v c CN&VSMT Vi t Nam”.
Các m c tiêu c a quá trình ñánh giá bao g m:
• T o ra công c d a vào b ng ch ng, nh m h tr các quy t ñ nh hư ng t i tăng
cư ng ñ u tư ñ ñ t ñư c các m c tiêu v CN&VSMT trên toàn qu c, M c tiêu
phát tri n Thiên niên k , cũng như các m c tiêu c a Th p k hành ñ ng, c a
Năm Qu c t v v sinh;
• Ch ng minh m i quan h gi a nư c s ch, v sinh môi trư ng, s c kh e và phát
tri n kinh t ;
• H tr các sáng ki n ñ n l p quy ho ch, k ho ch, các sáng ki n ñ i m i chính
sách liên quan c a qu c gia;
• Cunng c p các hư ng d n cho các chương trình h tr k thu t liên quan;
• S d ng làm n n t ng h tr quá trình trao ñ i thông tin thông qua m t cơ s d
li u d a trên trang Web (ho c m t cơ ch hi u qu khác) ch a thông tin thu
ñư c ñ phân tích ngành.
Quá trình ñánh giá lĩnh v c CN&VSMT Vi t Nam, thông qua các ho t ñ ng thu
th p, phân tích thông tin, s xây d ng nên các báo cáo lĩnh v c, d a vào các b ng
ch ng thư ng xuyên trong th c hi n các ho t ñ ng trong toàn lĩnh v c CN&VSMT. Các
báo cáo này s bao g m m t lo t các v n ñ như t ch c ngành trong lĩnh v c, nh ng
h n ch ñ i v i phát tri n trong lĩnh v c, các v n ñ qu n lý và th ch , v n hành và
b o dư ng h th ng, vv... Quá trình ñánh giá trong lĩnh v c này Vi t Nam s giúp cho
vi c thu th p và chia s thông tin gi a các nhà ho ch ñ nh chính sách, các nhà cung
1
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
c p d ch v , các nhà quy ho ch và công chúng t c p ñ a phương ñ n c p trung ương
tr nên hài hòa hơn.
Các k t qu mong ñ i chính c a quá trình ñánh giá:
• Xây d ng ñư c m t quá trình thu th p s li u, th m tra thông tin, phân tích có
h th ng các thông tin này trên ph m vi toàn qu c;
• Xây d ng các Báo cáo c p qu c gia v ñánh giá, giám sát lĩnh v c CN&VSMT
t i Vi t Nam;
• Đ xu t các chính sách và quy t ñ nh d a vào thông tin nh quá trình ñánh
giá ngành, lĩnh v c;
• Có h th ng thông tin ñáng tin c y, ñư c phân tích h p lý v k t qu th c hi n
các ho t ñ ng liên quan, thông qua các báo cáo ñánh giá lĩnh v c thư ng xuyên, và
m t h th ng thông tin d a trên trang web năng ñ ng, ñư c c p nh t thư ng xuyên, v i
các s li u tin c y.
Quá trình th c hi n Báo cáo năm 2011:
C c Y t d phòng và môi trư ng, nay là C c Qu n lý môi trư ng y t , B Y t là
cơ quan ñ u m i th c hi n Quá trình ñánh giá lĩnh v c CN&VSMT. Giai ño n 1 c a
Quá trình (2009 – 2010), v i s h tr c a T ch c Y t Th gi i (WHO) và Qu Nhi
ñ ng liên h p qu c (UNICEF), dư i s ch trì c a C c Qu n lý môi trư ng y t , B Y
t , ph i h p v i các b , ngành liên quan, các chuyên gia tư v n, các s n ph m sau ñây
ñã ñư c so n th o:
(1) Khung c u trúc và n i dung báo cáo ñánh giá lĩnh v c;
(2) B câu h i thu th p thông tin, xác ñ nh ngu n cung c p và phương th c thu th p
thông tin;
(3) K ho ch xây d ng quá trình l p báo cáo ñánh giá và h th ng CSDL;
(4) Hư ng d n qu n lý h th ng CSDL và quy trình xây d ng báo cáo ñánh giá.
Báo cáo “Đánh giá lĩnh v c CN&VSMT Vi t Nam l n th 1, năm 2011” là m t
trong nh ng s n ph m c a Giai ño n 2 c a Quá trình ñánh giá nói trên. Đơn v ch trì
th c hi n là C c Qu n lý môi trư ng y t , B Y t (TS. Tr n Đ c Phu, ThS. Nguy n
Bích Th y, CN. Cao Tuy t H nh và các chuyên viên). Báo cáo do T ch c Y t Th gi i
– Văn phòng t i Vi t Nam h tr tài chính và k thu t (ThS. Tôn Tu n Nghĩa, cán b
Chương trình S c kh e môi trư ng và chuyên gia tư v n qu c t , TS. Jose Hueb). Báo
cáo ñư c biên so n b i 2 chuyên gia: PGS. TS. Nguy n Vi t Anh (Trư ng nhóm tư
v n) và PGS. TS. Nguy n Kh c H i. Báo cáo ñã ñư c các thành viên Nhóm ñánh giá
k thu t (TAT) c a các b , ngành và chuyên gia tư v n, KS. Nguy n Tr ng Dương, H i
C p thoát nư c Vi t Nam cung c p thông tin, ñ c và nh n xét, góp ý.
Các n i dung chính ñư c ñ c p trong Báo cáo:
Báo cáo ñ c p ñ n các ho t ñ ng c p nư c ph c v ăn u ng và sinh ho t cho
dân cư các khu v c ñô th và nông thôn Vi t Nam, cũng như các lo i hình v sinh,
tình hình qu n lý ch t th i h gia ñình và khu dân cư khu v c ñô th và nông thôn, bao
g m ch t th i l ng phát sinh t các ho t ñ ng sinh ho t cũng như ch t th i v t nuôi t
các trang tr i, h gia ñình và v sinh cá nhân. Báo cáo cũng ñánh giá các ho t ñ ng c p
nư c và v sinh trư ng h c, các công trình công c ng khu v c nông thôn. Các ho t
ñ ng trên ñư c ñ t trong b i c nh chính tr và kinh t -xã h i, các ñ c ñi m ñ a lý ñ c
2
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
trưng, các ngu n tài nguyên liên quan t i CN&VSMT. Theo th i gian, các xu hư ng
di n bi n v m c ñ bao ph trong lĩnh v c CN&VSMT, xu hư ng c p kinh phí cho lĩnh
v c và t l c a ngân sách Nhà nư c s d ng cho lĩnh v c CN&VSMT, các chi n lư c
và chính sách c a Chính ph nh m phát tri n lĩnh v c, phát tri n ngành cũng ñư c ñ
c p.
Bám sát theo Khung c u trúc báo cáo ñã ñư c xây d ng t Giai ño n 1, nhóm
chuyên gia ñã ph i h p v i các b , ngành, thu th p thông tin qua b câu h i – ñư c
phân lo i theo các ngành, lĩnh v c ho t ñ ng, k t h p v i các cu c ph ng v n sâu t i
các b , ngành liên quan. giai ño n này, vi c thu th p thông tin m i ch d ng l i c p
các cơ quan trung ương. Trên cơ s các d li u chính thu th p ñư c, nhóm biên so n
t p trung vào vi c ñưa ra các ý ki n nh n ñ nh, ñánh giá, phân tích k t qu th c hi n
ho t ñ ng c a ngành, c a lĩnh v c và t ñó ñưa ra các ñ xu t, ki n ngh nh m c i
thi n tình hình, nâng cao hi u qu ho t ñ ng trong lĩnh v c.
Thành viên c a Nhóm Đánh giá k thu t (TAT) c a các b , ngành tham gia quá
trình ñánh giá, cung c p tài li u, tham gia nh n xét, góp ý cho Báo cáo bao g m ñ i
di n c a:
- V Đ u tư, B Tài chính.
- C c H t ng k thu t, B Xây d ng.
- Văn phòng Chương trình m c tiêu Qu c gia Nư c s ch và V sinh Môi trư ng
Nông thôn, B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn.
- Trung tâm Qu c gia Nư c s ch và V sinh Môi trư ng Nông thôn, B Nông
nghi p và Phát tri n Nông thôn.
- V Th ng kê Xã h i và Môi trư ng, T ng c c Th ng kê.
- H i C p thoát nư c Vi t Nam.
Đây là báo cáo ñánh giá lĩnh v c c p nư c và v sinh môi trư ng ñ u tiên Vi t
Nam. Trong quá trình biên so n, do có nhi u h n ch v th i gian, ngu n thông tin, nên
Báo cáo không tránh kh i thi u sót. Chúng tôi mong nh n ñư c s góp ý c a Quý v .
3
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
2. Tình hình CN&VSMT Vi t Nam
2.1. Tình hình CN&VSMT khu v c ñô th
Tính ñ n cu i năm 2011, theo B Xây d ng, Vi t Nam có 753 ñô th , ñư c phân
lo i như sau:
- 2 ñô th ñ c bi t là Hà N i và thành ph H Chí Minh.
- 3 thành ph tr c thu c trung ương là ñô th lo i I, g m: H i Phòng, Đà
N ng và C n Thơ.
- 8 thành ph tr c thu c t nh là ñô th lo i I, g m: Hu , Vinh, Đà L t, Nha
Trang, Quy Nhơn, Buôn Ma Thu t, Thái Nguyên và Nam Đ nh.
- 11 thành ph tr c thu c t nh là ñô th lo i II g m: Biên Hòa; H Long; Vũng
Tàu; Vi t Trì; H i Dương; Thanh Hóa; M Tho; Long Xuyên; Pleiku; Phan Thi t; Cà
Mau.
- 47 ñô th lo i III, là m t th xã ho c thành ph tr c thu c t nh
- 42 ñô th lo i IV, là th xã ho c th tr n
- 640 ñô th lo i V, là th tr n.
Theo T ng c c Th ng kê (GSO, 2011), ñ n cu i năm 2010, dân s trung bình c
nư c ư c tính 86,93 tri u ngư i, tăng 1,05% so v i năm 2009, bao g m dân s nam
42,97 tri u ngư i, chi m 49,4% t ng dân s c nư c, tăng 1,09%; dân s n 43,96 tri u
ngư i, chi m 50,6%, tăng 1%. Trong t ng dân s c nư c năm 2010, dân s khu v c
thành th là 26,01 tri u ngư i, chi m 29,9% t ng dân s , tăng 2,04% so v i năm trư c;
dân s khu v c nông thôn là 60,92 tri u ngư i, chi m 70,1%, tăng 0,63%. M c ñ tăng
dân s nhanh, ñ c bi t là các trung tâm ñô th l n, càng gây áp l c lên h th ng cơ
s h t ng v n ñã l c h u, không b t k p v i t c ñ tăng trư ng và gây thêm nh ng khó
khăn thách th c ñ i v i lĩnh v c k thu t h t ng, ñ c bi t là c p thoát nư c và v sinh
môi trư ng.
2.1.1. Tình hình c p nư c ñô th
Chính ph ñã ban hành Ngh ñ nh s 117/2007/NĐ-CP ngày 11 tháng 7 năm
2007 v s n xu t, cung c p và tiêu th nư c s ch bao g m các ho t ñ ng trong lĩnh
v c s n xu t, cung c p và tiêu th nư c s ch trong các h th ng c p nư c t p trung
khu v c ñô th , nông thôn, khu công nghi p, khu ch xu t, khu công ngh cao, khu kinh
t (ñư c g i chung là khu công nghi p). Ngh ñ nh này quy ñ nh các quy n và nghĩa v
c a t ch c, cá nhân và h gia ñình tham gia vào các ho t ñ ng có liên quan ñ n s n
xu t, cung c p và tiêu th nư c s ch Vi t Nam. Qua m t th i gian ng n áp d ng,
Ngh ñ nh s 124/2011 NĐ-CP ngày 28/12/2011 s a ñ i Ngh ñ nh 117/2007/NĐ-CP v
s n xu t, cung c p và tiêu th nư c s ch cũng ñã ñư c k p th i ban hành, c p nh t
nh ng ñi u ch nh cho Ngh ñ nh s 0 117/2007/NĐ-CP.
Năm 2009, Chính ph Vi t Nam cũng ñã c p nh t các ñ nh hư ng phát tri n cho
lĩnh v c c p nư c ñô th . Quy t ñ nh s 1929/QĐ-TTg ngày 20/11/2009 ñã mô t các
ð nh hý ng phát tri n c a ngành c p nư c Vi t Nam t i các khu v c ñô th và khu công
nghi p t i năm 2025, t m nhìn ñ n năm 2050. Quá trình phát tri n c p nư c ñô th
ñư c nghiên c u nh m th a mãn 100% nhu c u dùng nư c, v i ñ nh m c s d ng
4
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
nư c là 120 lít/ ngư i/ ngày, gi m th t thoát nư c xu ng còn 15% và d ch v c p nư c
s ho t ñ ng n ñ nh trong 24 gi / ngày trong t t c các ñô th Vi t Nam t i năm 2025.
B ng 1. Các m c tiêu phát tri n c p nư c ñô th
Ch s Lo i ñô th Năm 2015 Năm 2020 Năm 2025
Lo i III ho c
90
Di n ph d ch cao hơn 90
100
v (%) Lo i IV 70
Lo i V 50 70
Lo i III ho c
Nhu c u c p 120
cao hơn 120
nư c ñơn v (lít/ 120
Lo i IV 100
ngư i/ngày)
Lo i V - 100
Lo i III ho c
Th t thu nư c cao hơn 25 18
15
(%) Lo i IV
Lo i V 30 25
Lo i III ho c
24
M c ñ n ñ nh cao hơn 24
c a d ch v (gi Lo i IV - 24
ho t ñ ng)
Lo i V - -
(Ngu n: JICA, 2011, Báo cáo nghiên c u qu n lý môi trư ng ñô th Vi t Nam).
T l bao ph c a d ch v c p nư c ñô th .
Trong th i gian qua, h th ng c p nư c các ñô th Vi t Nam ñã ñư c Đ ng,
Chính ph quan tâm ưu tiên ñ u tư c i t o và xây d ng, nh v y tình hình c p nư c ñã
ñư c c i thi n m t cách ñáng k . Nhiêù d án v i v n ñ u tư trong nư c, v n tài tr
c a các Chính ph , các t ch c qu c t ñã và ñang ñư c tri n khai.
Theo B Xây d ng (ADB, 2010 & MOC, 2009) hi n tr ng c p nư c ñô th toàn
qu c như sau:
- T i Vi t Nam có 68 công ty c p nư c, th c hi n cung c p nư c s ch cho các
khu v c ñô th . Ngu n nư c m t chi m 70% t ng ngu n nư c c p và 30% còn l i là
nư c ng m. Có hơn 420 h th ng c p nư c v i t ng công su t thi t k ñ t 5,9 tri u
m3/ngày. Công su t ho t ñ ng c p nư c ñ t m c 4,5 tri u m3/ngày tương ñương 77%
công su t thi t k .
- Tính ñ n cu i năm 2010, có 18,15 tri u ngư i dân ñô th có th ti p c n ñư c
v i nư c s ch, chi m 69% t ng s dân thành th . Ph n trăm s dân s d ng nư c s ch
các ñô th ñư c th ng kê như sau: 70% dân s ñô th ñ c bi t và ñô th lo i I, 45-
55% dân s ñô th lo i II và II, 30-35% dân s ñô th lo i IV và 10-15% dân s ñô
th lo i V. Theo ñó, lư ng nư c s d ng trung bình c a các ñô th là 80-90
lít/ngư i/ngày ñêm; trong ñó t i các thành ph l n thì lư ng nư c này là 120-130
lít/ngư i/ngày ñêm (theo nghiên c u Bench-marking, Ngân hàng Th gi i - H i C p
thoát nư c Vi t Nam). Các s li u th c t nêu trên ñ u th p hơn k ho ch m c tiêu
qu c gia v phát tri n c p nư c ñô th .
5
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
H th ng c p nư c:
- Công su t các h th ng c p nư c còn h n ch do s ñ u tư không ñ y ñ các
nhà máy x lý nư c, các m ng lư i ñư ng ng truy n d n và phân ph i nư c s ch.
- Do m ng lư i truy n d n và phân ph i nư c s ch hi n có không ñư c c i t o
và nâng c p ñ ng b v i các nhà máy x lý, do ñó, theo H i C p thoát nư c Vi t Nam,
t l rò r và th t thoát nư c s ch là 30%, ñ c bi t có m t s thành ph t l này r t cao
như Hà N i và TP H Chí Minh lên t i 38-40% (ADB, 2010).
- M c dù công su t c p nư c ñô th hi n t i ñã tăng lên g p 3 và g p 2 l n so
v i năm 1975 và 1990, tuy nhiên so quá trình ñô th hóa di n ra nhanh chóng, r t nhi u
khu công nghi p, khu ñô th m i ñư c hình thành và dân s ñô th cũng tăng nhanh
chóng, nên h th ng c p nư c v n chưa ñáp ng ñư c h t nhu c u c a dân cư thành
th . Do ñó, hai ph n ba th t không có h th ng c p nư c t p trung. Bên c nh ñó, do
nh ng khó khăn v ngu n v n ñ u tư cũng như năng l c c a các công ty c p nư c, s
thi u ñ ng b khi quy ho ch phát tri n h th ng c p nư c và th c hi n quy ho ch, nên
nhi u h th ng c p nư c ñã nâng c p và nâng cao công su t, nhưng không ho t ñ ng
h t công su t.
- Theo s li u Bench-marking c a H i C p thoát nư c Vi t Nam (VWSA, 2009),
ch có 35 trong s 67 thành ph ñư c kh o sát (chi m 60%) ñ m b o c p nư c liên t c
24 gi /ngày. H u h t các thành ph còn l i ch ho t ñ ng 14-20 gi /ngày và có 3-4
thành ph ch có th ho t ñ ng 8-10 gi /ngày. Do vi c gi m nhanh áp l c trong h
th ng phân ph i, nư c ch có th ch y vào các b ch a nư c dư i ñ t c a các h gia
ñình mà không th t ch y lên các b cao hơn. Hơn n a, ch t lư ng nư c c p ñ n
các h gia ñình cũng không hoàn toàn ñ m b o theo tiêu chu n v sinh, m c dù ch t
lư ng nư c x lý t i các máy nư c có th ñ t các ch tiêu c a nư c c p. Nguyên nhân
là do, nư c ñư c phân ph i trong ñư ng ng có áp l c th p hay không có áp l c hay
th m chí có áp su t âm, và các ñ u n i b h ng, nh ng nguyên nhân trên khi n cho
nư c d dàng b th m khi v n chuy n trong ñư ng ng nư c. Khi áp l c nư c bên
trong ng tăng cao ñ n m c ñ cho nư c có th t ch y (l n hơn 0,6m/s), nh ng c n
b n lâu ngày trong h th ng ng có th ch y l n trong ng và làm gi m ch t lư ng
nư c khi nư c ñư c c p ñ n các h gia ñình. Theo như k t qu kh o sát, hi n nay có
kho ng 50% m ng lư i phân ph i ñ t tiêu chu n nư c s ch.
- Theo B Xây d ng, vi c ti p t c c i t o, m r ng h th ng phân ph i nư c s
là m t v n ñ ưu tiên c a ngành c p nư c ñô th Vi t Nam. giai ño n t i, các
kho ng ñ u tư s t p trung vào các công trình như c ng l y nư c thô, ñư ng ng
truy n t i, nhà máy x lý nư c, ñư ng ng v n chuy n và ñư ng ng phân ph i.
Ngành nư c s ph i kh c ph c s ch m tr , l ch pha gi a s phát tri n c a các h n
m c công trình trên ñ ñ m b o hi u su t khai thác c a h th ng là cao nh t.Công
ngh x lý nư c ch y u các nhà máy nư c v i ngu n nư c m t Vi t Nam là tr n
hóa ch t keo t t o bông (phèn, vôi, m t s nơi dùng thêm ch t tr keo), l ng, l c và
kh trùng b ng Clo l ng hay Javen. Đ i v i ngu n nư c ng m, công ngh x lý ph
bi n nh t là làm thoáng, kh s t b ng giàn mưa, thùng qu t gió hay tháp làm thoáng
cao t i, l ng ti p xúc, l c và kh trùng. nhi u nơi, nhi u doanh nghi p c p nư c ñô
th ñã m nh d n áp d ng các công ngh m i trong qu n lý h th ng c p nư c, ñi n
hình là vi c ng d ng công ngh thông tin trong qu n lý m ng lư i c p nư c, k t h p
GIS và SCADA; l p ñ t các thi t b qu n lý m ng như thi t b ki m soát ch t lư ng
nư c, các van gi m áp trên m ng lư i, các thi t b phát hi n rò r , th t thoát nư c, các
6
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
thi t b bi n t n trong tr m bơm, s d ng các bi n pháp thau r a ñư ng ng tiên ti n
như vòi th y l c, qu mút, vv… .
- Ch t lư ng nư c nhìn chung t i các nhà máy nư c c p cho các ñô th ñ t tiêu
chu n ch t lư ng nư c c p cho ăn u ng theo QCVN 01:2009/BYT c a Bô Y t . Tuy
nhiên, do ch t lư ng ñư ng ng kém và t l th t thoát, rò r còn cao, nư c c p ñ n h
s d ng thư ng không ñ m b o yêu c u nư c u ng tr c ti p mà ch ñ t tiêu chu n
ch t lư ng nư c c p cho sinh ho t theo QCVN 02:2009/BYT. Đ i v i các h th ng c p
nư c nông thôn, vi c ki m soát ch t lư ng nư c còn r t nhi u thách th c và b t c p.
nhi u nơi, v n ñ ô nhi m các ch t ñ c h i ñang ngày càng n i c m như ô nhi m asen,
các h p ch t nitơ, hóa ch t tr sâu hay hóa ch t công nghi p ñ c h i, vv… Trong b i
c nh ngu n nư c c p ngày càng b ô nhi m, quy trình công ngh truy n th ng không
cho phép lo i b các ch t ô nhi m ñ c bi t như ch t h u cơ b n v ng, kim lo i n ng,
các ion ñ c h i hòa tan, … ñang ñ t ra yêu c u b o v ngu n nư c, c i ti n, nâng c p
các nhà máy x lý nư c và ñ i m i phương th c qu n lý h th ng c p nư c.
Th c hi n K ho ch c p nư c an toàn (KHCNAT)
Khái ni m KHCNAT ñư c WHO gi i thi u vào Vi t Nam năm 2006 và sau ñó,
các chương trình tri n khai KHCNAT ñã ñư c WHO ( khu v c ñô th ) và UNICEF (
khu v c nông thôn) th c hi n t i Vi t Nam theo phương th c phòng ng a, ki m soát và
qu n lý nh m gi m thi u các y u t r i ro có th x y ra t ngu n nư c, nhà máy s n
xu t nư c, h th ng truy n d n, phân ph i ñ n lưu tr và t i ngư i s d ng nư c.
B Xây d ng ñã ra Quy t ñ nh s 16/QĐ-BXD ngày 31/12/2008 v ban hành quy
ñ nh ñ m b o c p nư c an toàn. Quy t ñ nh này là m t khung pháp lý chu n b , th c
hi n và giám sát KHCNAT nh m ñ m b o an toàn trong s n xu t, cung c p và tiêu th
nư c s ch. Sáng ki n KHCNAT c a Vi t Nam ñã ñư c WHO, US Aid và Aus Aid h tr
t năm 2006. D ki n KHCNAT s ñư c T ch c Y t th gi i ti p t c h tr c p
qu c gia và s ti p t c có các ho t ñ ng nh m thúc ñ y th c hi n KHCNAT các t nh/
thành ph .T 2006, WHO ph i h p v i B Xây d ng và H i C p thoát nư c Vi t Nam
t p hu n, ph bi n ki n th c và quy trình áp d ng, cũng như t ch c ñánh giá vi c áp
d ng KHCNAT cho t t c 68 công ty c p nư c t i các t nh, thành ph Vi t Nam tính
ñ n cu i năm 2011; ñ ng th i t p hu n v ñánh giá b ng Công c ñ m b o ch t lư ng
KHCNAT cho 15 công ty c p nư c. Trên toàn qu c, ñã có 6 mô hình thí ñi m áp d ng
tri n khai KHCNAT t i H i Dương, Hu , Vĩnh Long, H i Phòng, Khánh Hòa, Bà R a -
Vũng Tàu và 3 mô hình thí ñi m c p th xã và th tr n t i Qu ng Tr .
Công ty C p nư c Th a Thiên - Hu ñã tri n khai KHCNAT và công b an toàn
nư c máy dùng ñ u ng (‘Tuyên b c p nư c an toàn’) cho thành ph t tháng 6/2008.
Công ty C p nư c Th a Thiên - Hu hi n ñang m r ng ph m vi ph c v sang khu v c
nông thôn, song song v i vi c th c hi n ti p KHCNAT t i ñô th .
Công ty C p nư c Bà R a - Vũng Tàu ñang th c hi n KHCNAT t i bư c 8, ti n
t i hoàn thành KHCNAT , ñ c bi t là gi m thi u nguy cơ ñe d a ô nhi m ngu n nư c.
Hi n t i, ph n l n ngu n c p nư c c a Công ty d a vào nư c h Đá Đen. Theo k
ho ch, Công ty C p nư c Bà R a - Vũng Tàu s có th công b “Tuyên b c p nư c an
toàn” sau khi hoàn thành các công trình chuy n t i nư c thô t h ch a ñư c xây d ng
trên sông Ray.
Ngoài các công ty ñư c ch n làm mô hình thí ñi m trên ñây, chương trình tri n
khai nhân r ng KHCNAT do T ch c Y t Th gi i phát ñ ng ñã có nh hư ng khá sâu
r ng t i các công ty c p nư c khác trên toàn qu c. Các công ty c p nư c l n như
7
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
Công ty C p nư c Sài Gòn, Công ty Nư c s ch Hà N i, Công ty C p nư c Đà N ng
cũng ñã có k ho ch th c hi n KHCNAT. Các công ty c p nư c khác ñang trong giai
ño n chu n b tri n khai KHCNAT.
T năm 2006, UNICEF ñã ph i h p v i Trung tâm Nư c s ch và V sinh môi
trư ng nông thôn, B Nông nghi p và PTNT h tr th c hi n thí ñi m mô hình c p
nư c an toàn t i xã L c Bình, huy n Phú L c, t nh Th a Thiên Hu , và Đ ng Tháp
nh m tìm ki m m t gi i pháp ñ cung c p nư c h p v sinh cho ngư i dân, ñ phòng
các nguy cơ gây ô nhi m ngu n nư c, nâng cao nh n th c c a ngư i dân trong vi c s
d ng và b o v ngu n nư c.
Tuy nhiên, vi c tri n khai thành công KHCNAT còn ph thu c r t nhi u vào vi c
ngu n nư c có ñư c b o v hay không, mà ñi u này ph thu c r t nhi u vào s ph i
h p c a các cơ quan ch c năng t i ñ a phương, vào quy t tâm và cam k t th c hi n
c a Ban giám ñ c các công ty C p nư c, năng l c và trình ñ c a các cán b v n
hành, cũng như các y u t ñ c thù c a ñi u ki n t nhiên, kinh t , xã h i c a ñ a
phương ñó.
Ngu n nư c và b o v ngu n nư c t i các ñô th l n
thành ph Hà N i, khu v c ñô th ch y u ñư c ph c v b ng ngu n nư c
ng m. Ph n l n lư ng nư c ng m khai thác ph c v khu v c trung tâm thành ph bao
g m các qu n và khu v c ngo i ô phía tây nam sông H ng. K t th p niên 90, m i ñe
d a ngu n nư c ng m ñã ñư c báo cáo như m c nư c ng m t i các gi ng b h th p,
lư ng nư c khai thác gi m, ô nhi m nư c và s t lún ñ t. Vì v y thành ph ñã c m khai
thác m i nư c ng m trong khu v c n i thành và ñ nh hư ng vi c khai thác và s d ng
nư c ng m trong khu v c n i thành s gi m d n, vi c phát tri n c p nư c trong th i
gian t i s ch y u d a vào ngu n nư c m t l y t sông Đà, sông H ng và sông
Đu ng.
T i H i Phòng, năm con sông chính là sông B ch Đ ng, sông C m, sông L ch
Tray, sông Văn Úc và sông Thái Bình ch y qua thành ph và ñ th ng vào v nh B c B .
Vì ñây là các con sông b nh hư ng b i tri u cư ng, ngu n c p nư c chính c a thành
ph H i Phòng là các chi lưu c p 2, ñư c b o v kh i nh hư ng c a tri u (xâm nh p
m n). Các c ng l y nư c thô ñư c ñ t khu v c ngo i ô và hi n t i chưa có v n ñ
l n v ch t lư ng nư c thô. S li u giám sát ch t lư ng nư c do S TN&MT thành ph
H i Phòng thu th p cho th y ngu n nư c m t ñã có d u hi u c a ô nhi m do nư c th i
xâm nh p t các ho t ñ ng sinh ho t c a con ngư i. Thành ph ñã ph i tính ñ n các
bi n pháp b o v ngu n nư c trong tương lai.
T nh Th a Thiên - Hu và thành ph Đà N ng ph i áp d ng các bi n pháp ñ i
phó v i tình tr ng nh p m n t i các công trình l y nư c thô. Vì các sông các t nh này
có ñ c trưng c a các sông mi n Trung Vi t Nam, v i dao ñ ng m c nư c theo mùa
l n, nên vi c ñ m b o c p nư c c n ph i xem xét trên quan ñi m qu n lý t ng h p tài
nguyên nư c lâu dài.
H Đá Đen cung c p 94% ngu n nư c cho các khu v c ñô th l n như thành ph
Vũng Tàu và th xã Bà R a t nh Bà R a - Vũng Tàu. Năm 2010, m c nư c h Đá Đen
h th p b t thư ng do mùa khô kéo dài. Công ty C p nư c Bà R a - Vũng Tàu ñã ph i
l p ñ t thêm các máy bơm t i các c a l y nư c c a h Đá Đen. Đ ñ i phó v i khó
khăn tương t , UBND t nh Bà R a - Vũng Tàu ñã có k ho ch c p nư c b sung t m t
h ch a s ñư c xây d ng trên sông Ray sang h Đá Đen qua m t kênh h trên quãng
ñư ng 30 km.
8
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
Sông Đ ng Nai là ngu n c p nư c l n cho thành ph H Chí Minh, t nh Đ ng
Nai và Bình Dương. Sông hi n ñang ph c v 74% ngu n nư c c p c a thành ph H
Chí Minh, 64% c a Đ ng Nai và 87% c a Bình Dương. Tuy nhiên, m t s thông s ch t
lư ng nư c thô ñã vư t giá tr cho phép lo i A c a Quy chu n k thu t qu c gia v ch t
lư ng nư c m t QCVN 08:2008/BTNMT. V i ngu n nư c sông Đ ng Nai, quá trình x
lý nư c hi n nay cho phép b o ñ m tiêu chu n nư c c p cho sinh ho t, ăn u ng trong
ñô th . Tuy nhiên, n u v trí c a l y nư c thô s b nh hư ng b i xâm nh p m n, do tác
ñ ng c a bi n ñ i khí h u, thì vi c ñ m b o ch t lư ng nư c s r t khó khăn.
T i công trình l y nư c thô trên sông Sài Gòn, nguy cơ ô nhi m nư c ñã ñ n
m c nghiêm tr ng. Thành ph H Chí Minh ñang xem xét chuy n công trình l y nư c
thô trên sông Sài Gòn lên xa thư ng lưu hơn, t i h D u Ti ng thu c t nh Tây Ninh.
Nhìn chung, v n ñ b o v ngu n nư c là t i quan tr ng, nh hư ng ñ n ch t
lư ng cũng như s lư ng nư c cung c p t i ngư i s d ng, ñ n ho t ñ ng c a doanh
nghi p c p nư c. Do s bi n ñ ng l n v s lư ng và ch t lư ng nư c theo mùa, s
ch ng chéo và nh ng kho ng tr ng trong qu n lý ngu n nư c, trong khi ngu n cung
c p nư c sinh ho t trong ph n l n trư ng h p ph i chia s v i các ho t ñ ng s d ng
nư c, x nư c th i di n ra trong cùng m t lưu v c, nên ngành nư c còn ñang ph i ñ i
m t v i r t nhi u thách th c liên quan ñ n v n ñ b o v ngu n nư c. M t s v n ñ
c n c i thi n liên quan ñ n b o v ngu n nư c là:
- C n xây d ng khuôn kh h p tác trong lĩnh v c b o v tài nguyên nư c gi a
các t ch c ch u trách nhi m c p nư c cũng như các t ch c có liên quan;
- Tăng cư ng v n ñ nh n th c v b o v tài nguyên nư c gi a các công ty
c p nư c, các t ch c h u quan và ngư i dân;
- Phát tri n ngu n nhân l c v b o v tài nguyên nư c cho các công ty c p
nư c;
- Quy ho ch ngu n nư c h p lý, ñ m b o nguyên t c qu n lý t ng h p tài
nguyên nư c, khuy n khích ti t ki m nư c và các bi n pháp b c p ngu n nư c, tái s
d ng nư c;
- Đ u tư vào cơ s h t ng, các h th ng khai thác, x lý, v n chuy n và cung
c p nư c, l ng ghép trong vi c th c hi n b o v tài nguyên nư c.
2.1.2. Hi n tr ng thoát nư c và x lý nư c th i
Chính ph ñã ban hành Ngh ñ nh s 88/2007/ND-CP ngày 28/5/2007 v thoát
nư c ñô th và công nghi p, quy ñ nh các ho t ñ ng liên quan ñ n thoát nư c trong khu
v c ñô th , các khu công nghi p, khu ch xu t, khu công ngh cao và khu kinh t . Ngh
ñ nh quy ñ nh quy n và nghĩa v c a các t ch c, cá nhân và h gia ñình tham gia vào
các ho t ñ ng thoát nư c. Đ i v i khu v c dân cư nông thôn, n u ñi u ki n cho phép,
Quy t ñ nh cũng khuy n khích xây d ng các h th ng thoát nư c t p trung. Hi n nay,
Ngh ñ nh ñang ñư c ti n hành rà soát, c p nh t cho phù h p hơn v i tình hình th c t .
Năm 2009, Chính ph ñã c p nh t Đ nh hư ng phát tri n thoát nư c và nư c
th i ñô th , ban hành Quy t ñ nh s 1930/QĐ-TTg ngày 20/11/2009, trong ñó mô t các
ñ nh hư ng phát tri n c a lĩnh v c thoát nư c (thoát nư c và x lý nư c th i ñô th )
các ñô th và các khu công nghi p t i 2025 và t m nhìn t i năm 2050.
9
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
B ng 2. Các m c tiêu phát tri n thoát nư c và x lý nư c th i ñô th
H ng m c Năm 2015 Năm 2020 Năm 2025
S kh c ph c S kh c ph c
S kh c ph c
Ng p ñô th lo i II ho c ñô th lo i IV ho c
Thoát t t c các ñô th
cao hơn cao hơn
nư c
90-95%, 100%
mưa
Di n ph d ch v 70-80% >80% các ñô th lo i IV
ho c cao hơn
40-50% ñô th 70-80% ñô th
60% ñô th lo i
lo i III ho c cao lo i IV ho c cao
III ho c cao hơn
hơn hơn
40% các ñô th 50% các ñô th
Di n ph d ch v
lo i IV, V và các lo i V và các
c a h th ng thu
làng ngh làng ngh
gom, x lý
Nhà máy x lý
nư c th i phân
c p qu n lý ñ t
các làng ngh
Thoát Toàn b nư c
nư c th i ñư c x lý
Nư c th i công
th i T t c các khu
nghi p và b nh
công nghi p có
vi n
h th ng thoát
nư c riêng
Đư ng ng,
c ng, kênh
Nhà v sinh công
mương s ñư c 20-30% nư c
Các h ng m c c ng ñư c l p
c i t o ñ tránh ô th i x lý s
khác ñ t t i các ñô th
nhi m môi trư ng ñư c tái s d ng
lo i IV và cao hơn
t i các khu dân
cư t p trung
(Ngu n: JICA 2011, Báo cáo nghiên c u qu n lý môi trư ng ñô th Vi t Nam)
M c ñ bao ph c a thoát nư c ñô th
H th ng thoát nư c nhi u ñô th Vi t Nam b t ñ u hình thành t th i kỳ thu c
ñ a (th i th c dân Pháp xâm chi m nư c ta), b chi n tranh phá ho i nhi u, và ñư c
khôi ph c l i sau khi ñ t nư c th ng nh t năm 1975. nhi u ñô th , h th ng thoát
nư c ch m i phát tri n ñáng k trong 2 th p k v a qua, khi ñ t nư c chuy n sang n n
kinh t th trư ng. Đ c ñi m c a các h th ng này là thoát nư c chung, dùng chung
ñư ng c ng hay kênh mương cho c nư c mưa và nư c th i. Các h th ng thoát nư c
các ñô th Vi t Nam ñ u do các doanh nghi p công ích nhà nư c qu n lý (các lo i
hình Công ty Thoát nư c, Công ty C p thoát nư c, hay Công ty Môi trư ng ñô th , …).
Nư c th i sinh ho t t các h gia ñình ph n l n ñư c x lý sơ b t i các b t ho i, r i
ñ ra c ng thoát nư c chung, ch y th ng không qua x lý vào nơi ti p nh n (sông, su i,
h , bi n). Hi n t i m i ch có m t s tr m x lý nư c th i ñô th ñư c xây d ng và ñang
10
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
ho t ñ ng t i 6 ñô th : Hà N i, Thành ph H Chí Minh, Đà N ng, Đà L t, Buôn Ma
Thu t và H Long. Lư ng nư c th i ñô th ñư c x lý ư c tính chi m 10% toàn b
lư ng nư c th i phát sinh (Nguy n Vi t Anh, 2008). Báo cáo D án Đánh giá ngành
nư c Vi t Nam (ADB, 2009) cũng ñ c p ñ n m t ñánh giá c a B Xây d ng và H i
C p thoát nư c Vi t Nam, cho th y t l bao ph c a d ch v thoát nư c và x lý nư c
th i còn quá th p so v i d ch v cung c p nư c s ch. T l c a d ch v thoát nư c ch
ñ t kho ng trung bình 40-50%, v i t l 70% các ñô th l n và ch 10-20% các ñô th
lo i IV, V.
Các ñô th l n c a Vi t Nam ch y u ñư c hình thành trên vùng ñ ng b ng phù
sa, b nh hư ng b i ch ñ tri u ho c dao ñ ng m c nư c theo mùa các vùng sông/
bi n xung quanh, d n ñ n vi c tiêu thoát nư c t nhiên tr nên khó khăn vào mùa mưa.
Do v y, úng ng p ñô th ñư c xem là v n ñ hàng ñ u c a thoát nư c ñô th . Vào mùa
mưa, kho ng 30% di n tích các ñô th vùng ñ ng b ng sông H ng b ng p do mưa l n,
v i th i gian ng p thư ng kéo dài t 1 – 12 ti ng. M c dù h th ng thoát nư c các
khu ñô th hay ng p ñư c n o vét, khơi thông dòng ch y thư ng xuyên, tình tr ng ng p
úng v n x y ra, b i các nguyên nhân sau:
- Các kênh tiêu và c ng tiêu b ch n do quá trình xây d ng, do xây d ng trái
phép ho c không quy ho ch;
- Nhi u h và ao ñã b l p ñ xây nhà và làm ñư ng, làm gi m năng l c tr và
tiêu thoát nư c mưa;
- V i m t ñ nhà và ñư ng xá bê tông hóa cao, lưu lư ng nư c mưa tăng
nhanh, do m t th m th c v t, cây xanh có kh năng làm ch m dòng ch y và th m;
- Tình tr ng x ph th i b a bãi, không ki m soát ñư c cũng gây ra tình tr ng
t c ngh n dòng ch y nư c mưa trong h th ng thoát nư c.
Theo Báo cáo ñi u tra cơ b n v Các v n ñ qu n lý v sinh các khu v c ñô th
c a Vi t Nam (WB, 2010), t l dân s ñô th ñư c ti p c n v i d ch v v sinh năm 2008
là 91%. Công trình v sinh h gia ñình ph biên nh t các ñô th là b t ho i, chi m
80% s h gia ñình. T l này r t khác nhau các ñô th . M t s v n ñ t n t i ñ i v i
thoát nư c h gia ñình ñô th là:
- Có nhi u h gia ñình có nhà tiêu t ho i nhưng l i không ñư c ñ u n i vào h
th ng c ng chung, do không có m ng lư i c ng trong các ngõ. K t qu là nư c th i
ch y vào các rãnh h ho c ch y ra xung quanh ho c ng m vào ñ t.
- M t s h gia ñinh có nhà v sinh d i nư c, x th ng ch t th i vào c ng chung
mà không qua b t ho i hay các công trình x lý c c b khác.
- Các b t ho i nói chung thư ng có dung tích nh , trong khi vi c hút bùn
không ñư c th c hi n ñ nh kỳ. Nhi u h gia ñình hàng ch c năm không hút bùn b t
ho i c a mình. Nư c th i, do v y, ñư c x vào các c ng chung, có l n theo bùn t các
b ph t, khi n các c ng d b l ng c n và n ng mùi xú u , nh t là vào mùa khô.
- Ho t ñ ng hút, v n chuy n và th i b phân bùn b t ho i t các h gia ñình,
cơ quan, xí nghi p, cơ s kinh doanh, d ch v … các ñô th còn b ng . Chưa có
thành ph nào qu n lý t t ñư c ho t ñ ng này. Các doanh nghi p tư nhân cung c p
d ch v hút phân bùn m t cách t phát, và h u h t ñ u ñang th i b phân bùn b a bãi
ra các bãi ñ t tr ng, vào mương, c ng thoát nư c hay tr c ti p ra sông, h ,… g n nơi
hút phân bùn (ñ ti t ki m chi phí v n chuy n) mà không b ki m soát, gây ô nhi m môi
11
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
trư ng và lây lan d ch b nh. M i năm, theo nghiên c u c a Vi n Khoa h c và K thu t
môi trư ng, lư ng phân bùn b t ho i phát sinh các thành ph Hà N i, H i Phòng,
H Chí Minh tương ng là 189.000, 80.500 và 336.000 m3 (Nguy n Vi t Anh và nnk,
2012). Các tr m thu gom và x lý phân bùn b t ho i không ñ ñáp ng kh i lư ng
này. Công ty Thoát nư c H i Phòng cung c p d ch v hút phân bùn b t ho i mi n phí
cho các h gia ñình theo l ch trình, và chi phí này ñư c bù ñ p b ng cách trích t phí
thoát nư c c a các h gia ñình, thông qua ngân sách Thành ph , nhưng cũng ch ñáp
ng ñư c m t ph n nhu c u c a th trư ng, và lư ng phân bùn ñư c ñưa v x lý t i
tr m x lý Tràng Cát r t h n ch . Kinh doanh c a các doanh nghi p công ích ho t ñ ng
trong m ng này ñ u b l và ph i bù ñ p t các ho t ñ ng kinh doanh khác, hay b ng
ngân sách thành ph (Nguy n Vi t Anh và nnk, 2012).
Theo Đánh giá chi n lư c và l trình c p nư c và v sinh c a Vi t Nam (ADB,
2010), m c ñ u tư c n thi t ñ ñ t ñư c m c tiêu ph h th ng thoát nư c c a Chính
ph dành cho chương trình thoát nư c ñô th trong vòng 10 năm t 2005 ñ n 2015 d
tính là 1,4 t USD (theo ư c tính năm 2004). Theo tính toán c a chuyên gia ngành thoát
nư c và v sinh ñô th g n ñây, m c ñ u tư c n thi t ph i là 4,3 - 16,2 t USD t i năm
2020, tùy thu c vào công ngh ñư c l a ch n (Nguy n Vi t Anh, 2008).
Công ngh thoát nư c và x lý nư c th i ñô th
H th ng thoát nư c các ñô th Vi t Nam hi n nay ñ u là lo i h th ng thoát
nư c chung, ph n l n ñã hình thành t lâu, ch y u ñ ph c v tiêu thoát nư c th i các
khu v c trung tâm, tiêu thoát nư c b m t, ch ng úng ng p d c các tuy n ñư ng ph ,
r i d n d n, các công trình xây d ng m c lên và ñ u n i ñư ng x nư c th i vào ñó,
t o nên m t h th ng thoát nư c chung v i tình tr ng xây d ng, v n hành ch p vá,
không ñáp ng ñư c nhu c u. Nhi u nơi, các tuy n c ng có cao ñ không ñư c ki m
soát, gây l ng c n và úng ng p, gâp nhi u khó khăn trong qu n lý v n hành, b o dư ng
và c i t o. các khu ñô th m i, h th ng thoát nư c là h th ng riêng, tuy nhiên, do
nư c th i h u h t chưa ñư c x lý, nư c th i và nư c b m t t các khu ñô th này l i
ch y chung trong các tuy n c ng t p trung nư c d c các tuy n ñư ng ngoài khu ñô th
hay kênh mương thoát nư c chính c a thành ph .
M t s d án thoát nư c ñô th ñã tri n khai áp d ng phương án thoát nư c
riêng, ñi n hình là d án thoát nư c thành ph Buôn Ma Thu t (ngu n v n Đan M ch,
ñưa vào s d ng giai ño n 1 t năm 2008), d án c p nư c và v sinh cho các th tr n
nh Vi t Nam (ngu n v n Ph n Lan, b t ñ u ñưa vào s d ng).
V công ngh x lý nư c th i ñ i v i các tr m x lý nư c th i t p trung, công
ngh ph bi n ñư c áp d ng là công ngh b aeroten v i bùn ho t tính. M t s d án
áp d ng công ngh x lý nư c th i chi phí th p, v i h sinh h c, như d án thoát nư c
ñô th các t nh ven bi n mi n Trung (Đ ng H i, Lăng Cô,…) c a Ngân hàng Th gi i, d
án xây d ng tr m x lý nư c th i Bình Tân (ngu n v n B ) Thành ph H Chí Minh,…
M t s d án ñã m nh d n áp d ng công ngh m i: aeroten ho t ñ ng (SBR) theo m
như tr m x lý nư c th i H Long và Bãi Cháy, Qu ng Ninh, thu c d án v sinh 3
thành ph v i ngu n v n Ngân hàng Th gi i, d án tr m x lý nư c th i Yên S (mô
hình BT), hay k t h p b aeroten ho t ñ ng theo m và h sinh h c (tr m x lư nư c
th i Bãi Cháy, Qu ng Ninh).
Phương th c x lý nư c th i phân tán cho các cơ s d ch v , s n xu t, cơ s y
t , các c m dân cư ñư c áp d ng ngày càng nhi u Vi t Nam, do nhu c u ñáp ng
các tiêu chu n môi trư ng ñ i v i nư c th i ngày càng ch t ch , và ưu ñi m gi m chi
12
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
phí xây d ng c ng, tính linh ho t trong ñ u tư và qu n lý. Bên c nh các s n ph m nh p
ngo i, ñã xu t hi n ngày càng nhi u các s n ph m công ngh x lý nư c th i phân tán
do các ñơn v trong nư c nghiên c u, phát tri n hay Vi t Nam hóa, như các b t ho i
ki u m i b ng bê tông c t thép thành m ng ñúc s n (Công ty Thoát nư c ñô th Bà
R a– Vũng Tàu), b x lý k t h p k khí và hi u khí ch t o s n b ng v t li u composite
theo công ngh BASTAFAT và AFSB (Vi n Khoa h c và K thu t Môi trư ng, Đ i h c
Xây d ng), các b x lý nư c th i phân tán b ng bê tông c t thép v i công ngh bùn
ho t tính, công ngh l c sinh h c, bioten… c a nhi u ñơn v trong nư c.
Nhi u gi i pháp công ngh , thi t b m i cũng ñư c áp d ng ngày càng nhi u
trong v n hành và b o dư ng m ng lư i, qu n lý tài s n, qu n lý khách hàng, … như
qu n lý m ng lư i thoát nư c, qu n lý khách hàng trong d ch v hút bùn b t ho i
b ng GIS, gi i pháp thông r a c ng b ng t i v n hành cơ khí, …
M t s v n ñ còn t n t i: hi n các ñô th Vi t Nam còn r t thi u các tr m x lý
nư c th i. Tuy nhiên nhi u nơi, m t s tr m x lý nư c th i ñã ñư c xây d ng l i
ho t ñ ng không h t công su t, do vi c ñ u tư không ñ ng b , thi u c ng thu gom
nư c th i nên không có nư c th i ch y v tr m x lý. Nhi u nơi h n ch , gi m thi u chi
phí, v n hành tr m x lý không ñúng ch ñ thi t k . Nhìn chung, chưa có m t nghiên
c u ñ y ñ ,ñánh giá tình hình áp d ng công ngh x lý nư c th i các ñô th Vi t Nam
và làm cơ s ñ ñ nh hư ng áp d ng các công ngh phù h p trong tương lai. Các v n
ñ : k t h p gi a b t ho i v i m ng lư i thoát nư c chung, riêng hay h n h p, t
ch c thoát nư c và x lý nư c th i t p trung hay phân tán, v n ñ tái s d ng nư c
th i, x lý và tái s d ng bùn c n, l a ch n công ngh x lý nư c th i, t i ưu hóa v n
hành và b o dư ng các công trình trong h th ng thoát nư c… là nh ng v n ñ c n
ñư c quan tâm gi i quy t.
Mô hình qu n lý d ch v
Theo Báo cáo Đánh giá ngành nư c Vi t Nam (ADB, 2009), có 76 công ty hi n
ñang cung c p d ch v thoát nư c và x lý nư c th i ñô th , trong ñó có 49 công ty c a
các thành ph tr c thu c trung ương ho c t nh, 23 ñô th lo i IV thu c t nh, và 4 th tr n
huy n tr c thu c thành ph ho c t nh. Trong s này, ch có 4 công ty thu c các thành
ph Hà N i, H Chí Minh, H i Phòng và Bà R a - Vũng Tàu là chuyên v d ch v thoát
nư c và x lý nư c th i, còn l i các công ty khác v a cung c p d ch v thoát nư c, x
lý nư c th i ñô th , v a cung c p các d ch v khác như thu gom ch t th i r n, qu n lý
ñư ng ph , công viên, cây xanh, chi u sáng ñô th và nghĩa trang, vv…. Mô hình qu n
lý d ch v thoát nư c hi n nay các ñô th l n ch y u v n hành theo cơ ch ñ t hàng,
trong ñó các doanh nghi p thoát nư c ñư c chính quy n thành ph giao qu n lý tài s n
c a h th ng thoát nư c ñô th , do chính quy n t nh, thành ph làm ch s h u
(mương, c ng, xe máy, nhà xư ng, …). Ngân sách v n hành và b o trì h th ng thoát
nư c và x lý nư c th i ñô th hoàn toàn l y t ngu n ngân sách c a thành ph hay
c a t nh. Ngh ñ nh s 88/2007/ND-CP quy ñ nh s c n thi t ph i thu kinh phí t các h
thoát nư c ñ ñ trang tr i chi phí v n hành b o dư ng h th ng thoát nư c. Tuy nhiên
phí nư c th i ph bi n hi n nay ch ñư c quy ñ nh là 10% ph thu trên hóa ñơn ti n
nư c, dư i s giám sát c a UBND thành ph . Phí thoát nư c này nhìn chung ch ñáp
ng 10 – 20% chi phí v n hành, b o dư ng h th ng thu gom nư c th i, chưa k ñ n
chi phí v n hành, b o dư ng các tr m x lý nư c th i (n u có) và các chi phí ñ u tư
quy ñ i h ng năm (kh u hao). Duy nh t ch có Thành ph H i Phòng thu m c phí thoát
nư c là 15% giá nư c c p, và ñang d ki n tăng phí thoát nư c theo l trình lên ñ n
45% giá nư c c p vào năm 2015. Thành ph Sóc Trăng cũng m i nghiên c u áp d ng
13
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
khung giá nư c th i m i, hư ng t i bù ñ p ñ chi phí v n hành c a h th ng thoát
nư c và x lý nư c th i. hai thành ph này, trách nhi m qu n lý h th ng thoát nư c
cũng tăng lên. Các h gia ñình H i Phòng ñư c cung c p d ch v hút bùn b t ho i
theo l ch trình mi n phí (n u ngoài l ch trình thì v n tr phí), còn Công ty Công trình ñô
th Sóc Trăng ch u trách nhi m qu n lý h th ng thoát nư c ñ n c ñi m ñ u n i vào
các h gia ñình.
Trong quan ni m truy n th ng c a chính quy n ñô th , h th ng thoát nư c ñô th
bao g m các tuy n c ng rãnh, ao h và kênh mương mà vi c qu n lý tương ñ i ñơn
gi n, không c n nhi u ki n th c và gi i pháp k thu t. Tuy nhiên ngày nay khi di n tích
ñô th ngày càng l n, t l bao ph d ch v ngày càng tăng, nhu c u ti p c n d ch v c a
ngư i nghèo c n ñư c ñáp ng, yêu c u b o v môi trư ng ngày càng ch t ch , nhi u
công ngh ph c t p hơn ñư c áp d ng, yêu c u chi phí ngân sách cho thoát nư c ngày
càng phình to ra, thì cách qu n lý truy n th ng theo phương th c qu n tr tài s n c a
chính quy n ñô th ñ i v i lĩnh v c thoát nư c không còn thích h p n a, c n ñư c ñ i
m i và chuy n sang phương th c cung ng d ch v thoát nư c d a trên các nguyên
t c thương m i. Mô hình ñ t hàng – ñ u th u th c hi n d ch v công ích: v n hành, duy
tu, b o dư ng h th ng thu gom và x lý nư c th i là hư ng ñi thích h p trong giai
ño n hi n nay cho m ng thoát nư c ñô th , trong khi kh i tư nhân chưa tìm th y s h p
d n ñ u tư trong các ho t ñ ng này vì các ngu n thu thu không b bù ñ p chi phí.
Đ i v i ho t ñ ng qu n lý nư c th i b nh vi n, k t qu kh o sát t i 854 b nh
vi n trên toàn qu c c a Vi n Y h c lao ñ ng và V sinh môi trư ng, B Y t năm 2006
cho th y: 41% b nh vi n có h th ng c ng thu gom nư c th i riêng tách kh i nư c
mưa; 34% b nh vi n có h th ng x lý nư c th i, nhưng ch có 27% h th ng x lý
nư c th i ñang ho t ñ ng, s còn l i ñã h ng không s d ng n a.
V i kh i lư ng nư c th i trung bình c a m i b nh vi n dao ñ ng t 20 – 360
3
m /ngày ñêm, nhi u b nh vi n b trí xen k trong các khu dân cư và công x nư c th i
chung v i h th ng thoát nư c khu dân cư, v n ñ ki m soát ô nhi m môi trư ng do
nư c th i b nh vi n trên toàn qu c ñang là m t thách th c l n. Ngày 15/11/2011, Th
tư ng Chính ph ñã ký Quy t ñ nh s 2038/QĐ-TTg Phê duy t Đ án t ng th x lý
ch t th i y t giai ño n 2011 - 2015 và ñ nh hư ng ñ n năm 2020, trong ñó ñ i v i
nư c th i m c tiêu c th ñ n 2015 là:
- 100% các cơ s y t tuy n Trung ương, 70% các cơ s y t tuy n t nh, 50%
các cơ s y t tuy n huy n và 100% các cơ s y t tư nhân th c hi n x lý nư c th i
b o ñ m tiêu chu n, quy chu n k thu t qu c gia v môi trư ng. Trong ñó ñ n h t năm
2012, 100% các cơ s y t gây ô nhi m môi trư ng nghiêm tr ng th c hi n x lý nư c
th i b o ñ m tiêu chu n, quy chu n k thu t qu c gia v môi trư ng;
- 30% các cơ s y t còn l i tuy n t nh, 50% các cơ s y t còn l i tuy n
huy n và 100% các tr m y t , nư c th i nguy h i t i các cơ s này ñư c x lý ban ñ u
trư c khi th i ra môi trư ng.
2.2. Tình hình CN&VSMT khu v c nông thôn
Khi th c hi n Chương trình m c tiêu Qu c gia v nư c s ch và v sinh môi
trư ng nông thôn giai ño n 1 (1998 – 2005) và giai ño n 2 (2006 – 2011), v i s quan
tâm ñ u tư c a Nhà nư c, s h tr qu c t và s tham gia tích c c c a nhân dân, m t
ph n ñáng k h th ng cơ s h t ng nư c s ch và v sinh môi trư ng nông thôn ñã
14
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
ñư c xây d ng, trong ñó vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn ñư c quan tâm ưu tiên ñ u
tư. T p quán và hành vi v sinh l c h u c a ngư i dân ñã và ñang ñư c c i thi n. Tình
tr ng không s d ng nhà tiêu ho c s d ng phân chưa qua x lý gi m d n nhi u ñ a
phương, ñ c bi t vùng núi phía B c, vùng ñ ng b ng sông H ng. Nhà tiêu ao cá
ñ ng b ng sông C u Long t ng bư c ñư c thay th b ng nhà tiêu h p v sinh. Môi
trư ng nông thôn ñang thay ñ i theo hư ng tích c c. T l ngư i dân nông thôn ñư c
hư ng d ch v nư c s ch và v sinh môi trư ng nông thôn tăng lên. Tuy nhiên, so v i
yêu c u ñ t ra c a Chi n lư c Qu c gia v Nư c s ch và V sinh môi trư ng nông thôn
ñ n năm 2020, v i ch tiêu 100% dân s nông thôn ñư c hư ng d ch v c p nư c s ch
và nhà tiêu h p v sinh, các thành t u ñ t ñư c v n cn r t khiêm t n, và cn r t nhi u
thách th c ñ t ra ñ có th hoàn thành ñư c m c tiêu này.
2.2.1. Hi n tr ng c p nư c nông thôn
Theo tài li u Chương trình m c tiêu Qu c gia v nư c s ch và v sinh môi
trư ng nông thôn giai ño n 3 (2011 – 2015), tính ñ n năm 2010, t ng s dân nông thôn
ñư c s d ng nư c h p v sinh là 48.752.457 ngư i, tăng 8.630.000 ngư i so v i cu i
năm 2005, t l s dân nông thôn ñư c s d ng nư c h p v sinh tăng t 62% lên
80%, th p hơn k ho ch 5%, trung bình tăng 3,6%/năm. Trong ñó, t l s dân nông
thôn ñư c s d ng nư c sinh ho t ñ t QCVN 02/2009:BYT tr lên là 40%, th p hơn k
ho ch 10%.
Trong 7 vùng kinh t - sinh thái, vùng Đông Nam b có t l s dân nông thôn s
d ng nư c sinh ho t h p v sinh ñ t 90%, cao hơn trung bình c nư c 10%. Th p nh t
là vùng Tây Nguyên 72% và B c Trung b 73%, th p hơn trung bình 8% (B Y t ,
2011).
M t s ti n b khoa h c - công ngh c p nư c phù h p v i ñi u ki n ñ a hình,
khí tư ng, thu văn c a ñ a phương ñã ñư c áp d ng. Trong c p nư c nh l ñã c i
ti n và áp d ng công ngh , k thu t x lý nư c như dàn mưa và b l c cát ñ x lý s t
và ô nhi m Asen t các gi ng khoan s d ng nư c ng m t ng nông. Nhi u thi t b
ñ ng b b ng nhi u lo i v t li u phù h p ñ x lý nư c ñư c gi i thi u và áp d ng trên
c nư c. M t s công trình c p nư c t p trung ñã áp d ng công ngh l c t ñ ng
không van, x lý hoá h c (x lý s t, mangan, asen, x lý ñ c ng...), h th ng bơm
bi n t n, h th ng tin h c trong qu n lý v n hành.... Công ngh h treo ñư c c i ti n có
quy mô và ch t lư ng khá hơn góp ph n gi i quy t khan hi m ngu n nư c vùng cao
núi ñá trong mùa khô. Khi x y ra thiên tai, lũ l t các ñ a phương ñã s d ng cloramin B
và Aqua tab, túi PUR ...ñ x lý nư c ph c v ăn u ng.
M t s mô hình và cơ ch qu n lý v n hành, b o dư ng công trình c p nư c t p
trung và v sinh công c ng phù h p, bư c ñ u có hi u qu ñã xu t hi n nhi u ña
phương như mô hình s nghi p có thu (Trung tâm Nư c s ch và V sinh môi trư ng
nông thôn t nh), mô hình doanh nghi p công tư ph i h p d a vào k t qu ñ u ra, mô
hình tư nhân ñ u th u qu n lý h th ng c p nư c...
Nhi u ñơn v c p nư c ñã t ch c h ch toán, tính ñúng, tính ñ các chi phí, xây
d ng giá thành nư c trên cơ s Ngh ñ nh s 117/NĐ-CP ngày 11 tháng 7 năm 2007
c a Chính ph v s n xu t, cung c p và tiêu th nư c s ch; Thông tư liên t ch s
95/TTLT-BTC-BXD-BNN trình c p th m quy n phê duy t giá bán cho ngư i s d ng.
Nhi u t nh ñã ban hành khung giá nư c t i ñ a phương v i m c giá tính ñúng, tính ñ
chi phí v n hành b o dư ng h p lý, thu m t ph n kh u hao cơ b n. Khung giá nư c
15
- BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ LĨNH V C C P NƯ C VÀ V SINH MÔI TRƯ NG VI T NAM. NĂM 2011
này ñã t o ñi u ki n ch ñ ng cho ho t ñ ng tài chính, thúc ñ y s sáng t o và h p d n
các ñơn v c p nư c.
Tuy nhiên, còn nhi u mô hình, cơ ch qu n lý khai thác các công trình c p nư c
t p trung nhi u nơi chưa hi u qu và thi u b n v ng. Phương th c ho t ñ ng cơ b n
v n mang tính ph c v , chưa chuy n ñư c sang phương th c d ch v , th trư ng hàng
hóa. Vi c l a ch n mô hình qu n lý nhi u nơi chưa phù h p, còn t n t i nhi u mô
hình qu n lý thi u tính chuyên nghi p, như mô hình UBND xã, c ng ñ ng, t h p tác
qu n lý. Năng l c cán b , công nhân qu n lý v n hành còn y u. Nhi u ñ a phương
chưa ban hành quy ch qu n lý v n hành, b o dư ng công trình c p nư c t p trung.
Cơ ch qu n lý, nh t là cơ ch tài chính chưa phù h p, nên chưa ñ m b o ho t
ñ ng b n v ng c a công trình. Công tác ki m tra, giám sát, ki m soát ch t lư ng nư c
chưa ñư c quan tâm ñ y ñ .
Trách nhi m c a ngư i dân trong qu n lý, s d ng, b o v và giám sát công
trình c p nư c chưa cao. Nhi u nơi ñã có công trình c p nư c t p trung v i ch t lư ng
t t, nhưng t l ñ u n i còn th p, nhi u h ch dùng nư c máy ñ ăn u ng, còn sinh
ho t v n dùng nư c chưa ñ m b o v sinh.
Nhi u công trình c p nư c nông thôn xây d ng xong nhưng không ho t ñ ng
ñư c, ho c ho t ñ ng kém hi u qu , gây lãng phí và tác ñ ng tiêu c c ñ n cu c s ng
c a ngư i dân, ñ n quan ñi m và thái ñ c a c ng ñ ng v i d ch v c p nư c và v
sinh.
2.2.2. Hi n tr ng v sinh môi trư ng khu v c nông thôn
Theo tài li u Chương trình m c tiêu Qu c gia v nư c s ch và v sinh môi
trư ng nông thôn giai ño n 3 (2011-2015), kho ng 11.436.500 h gia ñình nông thôn có
nhà tiêu, chi m 77% t ng s h , trong ñó 8.905.988 h gia ñình có nhà tiêu h p v sinh,
tăng 1.762.000 h so v i khi b t ñ u th c hi n Chương trình giai ño n 2 (2006 – 2011),
trung bình tăng 2%/năm, nâng t l s h gia ñình nông thôn có nhà tiêu h p v sinh là
40% cu i năm 2005 lên 55% năm 2010, th p hơn k ho ch 15%.
Kho ng 32.006 trư ng h c ph thông, m m non có nư c s ch và công trình v
sinh, ñ t 80% th p hơn k ho ch 20%. S trư ng h c có nư c s ch và công trình v
sinh tăng 4.000 trư ng so v i khi b t ñ u th c hi n Chương trình giai ño n 2, trung
bình tăng 2%/năm. Kho ng 8.675 tr m y t xã có nư c s ch và công trình v sinh, tăng
24% so v i cu i năm 2005, trung bình m i năm tăng 4,6% ñ t 80%, th p hơn k ho ch
20%. S công trình nư c s ch và v sinh t i ch nông thôn là 1.537 công trình tăng t
17% cu i năm 2005 lên 48%, th p hơn k ho ch 52% (B Y t , 2011)
Trong s 9.728 tr s UBND xã ñã có 7.003 tr s có nư c s ch và công trình
v sinh, ñ t 72%; trong ñó, 1.459 công trình ñư c xây m i trong Chương trình NTP2
giai ño n 2006 – 2010 (B Y t , 2011).
S chu ng tr i chăn nuôi ñư c c i t o và xây d ng m i ñáp ng vi c qu n lý
ch t th i ñã tăng lên. Đ n năm 2010, kho ng 2.700.000 h có chu ng tr i chăn nuôi
h p v sinh, chi m 45% trên t ng s 6.000.000 h chăn nuôi; kho ng 18.000 trang tr i
chăn nuôi t p trung h u h t ch t th i ñã ñư c thu gom và x lý. S chu ng tr i ñã có
công trình Biogas là 1.000.000 chu ng tr i, chi m g n 17% (B Y t , 2011).
Vi c thu gom, x lý rác th i cũng b t ñ u ñư c quan tâm, kho ng 3.310 xã và
th tr n có t thu gom rác th i, ñ t 32% trên t ng s 9.728 xã trên c nư c.
16
nguon tai.lieu . vn
