Xem mẫu
- BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
Đề tài
Con đường lên Chủ Nghĩa
Xã Hội ở Việt Nam
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò tµi: Con ®êng lªn Chñ NghÜa X· Héi ë ViÖt Nam
Lêi më ®Çu .
Sau hai cuéc kh¸ng chiÕn trêng kú chèng giÆc ngo¹i x©m vµ giµnh
®îc ®éc lËp, ®Êt níc ta tiÕp tôc con ®êng m×nh ®· lùa chän ®ã lµ con
®êng ®i lªn CNXH, chóng ta ®ang v÷ng bíc tiÕn vµo thÕ kû míi víi
nh÷ng th¸ch thøc vµ khã kh¨n míi víi con ®êng mµ chóng ta ®· chän,
nhng kh«ng v× thÕ mµ ta chÞu lïi bíc,chÞu khuÊt phôc tríc khã kh¨n.
Chóng ta sÏ vÉn tiÕp tôc ®i theo con ®êng mµ chóng ta ®· lùa chän,
chóng ta ®Ò ra nhiÖm vô ®Ó hoµn thµnh nã vµ nh÷ng ph¬ng híng ®Ó dÉn
chóng ta tíi th¾ng lîi trªn con ®êng mµ chóng ta ®· chon . Tuy nhiªn ®Ó
tiÕn ®Õn ®îc CNXH chóng ta cßn ph¶i tr¶i qua nhiÒu chÆng ®êng ®Çy
gian lao vµ thö th¸ch , ®ã lµ bíc qu¸ ®é ®Ó Tæ quèc ViÖt Nam cã thÓ
s¸nh vai víi c¸c cêng quèc hïng m¹nh trªn thÕ giíi , ®ã lµ bíc qu¸ ®é
®Ó chóng ta tiÕn ®Õn chÕ ®é míi , chÕ ®é Céng s¶n chñ nghÜa , chÕ ®é mµ
mäi ngêi ®Òu ®îc hëng h¹nh phóc , Êm no vµ c«ng b»ng .Tuy nhiªn tõ
giê ®Õn ®ã chóng ta cßn bao nhiªu c«ng viÖc ph¶i lµm , bao nhiÖm vô
ph¶i hoµn tÊt. Con ®êng mµ chóng ta ®ang ®i ®Çy ch«ng gai, ®ßi hái
chóng ta ph¶i cã ®îc ph¬ng híng ®óng ®¾n.Ph¶i nªu ®îc râ nhiÖm
vô c¬ b¶n mµ chóng ta cÇn lµm . §Ó cã thÓ lµm ®îc ®iÒu ®ã , chóng ta
cÇn cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ CNXH vµ con ®êng qu¸ ®é ®Ó tiÕn lªn
CNXH . Vµ ®Ó cã thÓ lµm ®îc ®iÒu ®ã th× tÊt c¶ chóng ta cïng ph¶i ®ång
long, chung søc vun ®¾p nã . §Æc biÖt lµ ®èi víi thÕ hÖ trÎ chóng em, th×
nhiÖm vô cµng nhiÒu vµ thªm phÇn nÆng g¸nh , ®ßi hái chóng em ph¶i cè
g¾ng ,nç lùc hÕt m×nh ®Ó gãp phÇn vµo cïng ®Êt níc tiÕn lªn . §ã chÝnh
lµ lý do khiÕn em chän ®Ò tµi nµy. Em mong r»ng sau ®Ò tµi mµ m×nh lµm,
1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
em cã thÓ biÕt râ h¬n vÒ con ®êng mµ chóng ta ®ang ®i , nhËn thøc vÒ nã
s©u s¾c h¬n sÏ cã thÓ hiÓu ®îc nhiÖm vô mµ c¶ níc ta ph¶i lµm , con
®êng mµ chóng ta ph¶i vît qua .
Qua ®Ò tµi nµy, em muèn göi lêi c¶m ¬n tíi ThÇy T« §øc H¹nh,
ngêi ®· gióp em hiÓu s©u s¾c h¬n con ®êng mµ c¶ níc ta ®ang tiÕn
®Õn .Nh÷ng lêi gi¶ng cña thÇy gióp em biÕt thªm nh÷ng khã kh¨n vµ thö
th¸ch mµ c¶ níc ®ang ph¶i tr¶i qua trªn con ®êng tiÕn lªn CNXH . Víi
®Ò tµi nµy , em muèn gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo c«ng cuéc x©y dùng
vµ ph¸t triÓn cña ®Êt níc
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi ,em còng ®· rÊt cè g¾ng ,nhng sù
cè g¾ng ®ã kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng thiÕu xãt ,v× thÕ em mong thÇy cã
thÓ lµm cho nã trë nªn ®Çy ®ñ h¬n .
2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ qu¸ ®é ®i lªn
Chñ NghÜa X· Héi
1.1. Thêi kú qu¸ ®é:
a. Nh÷ng ®Þnh nghÜa vÒ thêi kú nµy:
Thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi lµ thêi kú c¶i biÕn c¸ch m¹ng
s©u s¾c, triÖt ®Ó vµ toµn diÖn tõ x· héi cò sang x· héi míi x· héi x· héi
chñ nghÜa .Nã diÔn ra trong toµn bé c¸c lÜnh vùc ®êi sèng cña x· héi , t¹o
ra c¸c tiÒn ®Ò vËt chÊt vµ tinh thÇn cÇn thiÕt ®Ó h×nh thµnh mét x· héi mµ
trong ®ã nh÷ng nguyªn t¾c c¨n b¶n cña x· héi x· héi chñ nghÜa tõng bíc
®îc thùc hiÖn.
Thêi kú qu¸ ®é nµy l¹i chia lµm nhiÒu bíc qu¸ ®é nhá, bao nhiªu
bíc lµ tïy thuéc vµo ®iªu kiÖn cô thÓ cña tõng níc. Song ®èi víi c¸c
níc cµng l¹c hËu mµ ®i lªn CNXH th× thêi kú qu¸ ®é cµng kÐo dµi vµ
cµng chia lµm nhiÒu bíc qu¸ ®é nhá.Thêi kú qu¸ ®é b¾t ®Çu tõ khi giai
cÊp v« s¶n giµnh ®îc chÝnh quyÒn vµ kÕt thóc khi x©y dùng xong vÒ c¬
b¶n c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña x· héi.. §Êu tranh giai cÊp quyÕt liÖt trong
t¬ng qua míi, víi nh÷ng néi dung míi vµ nh÷ng ph¬ng ph¸p míi,
nh»m c¶i t¹o triÖt ®Ó, toµn diÖn x· héi cò, x©y dùng x· héi míi XHCN vÒ
c¨n b¶n trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Do ®ã, thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ®¬ng
nhiªn gÆp khã kh¨n, phøc t¹p vµ ph¶i l©u dµi. Tuy vËy, khã kh¨n trong
thêi k× qu¸ ®é lµ khã kh¨n trong sù trëng thµnh, khã kh¨n nhÊt ®Þnh sÏ
vît qua ®îc. V× sù ra ®êi cña CNXH hoµn toµn phï hîp víi sù ph¸t
triÓn kh¸ch quan cña lÞch sö x· héi .
Thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH thÓ hiÖn râ nhÊt nh÷ng ®Æc thï cña c¸c
lo¹i níc vµ mçi níc.Do sù kh¸c nhau vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t, vÒ tr×nh ®é
ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn thÕ giíi còng kh¸c nhau ë mçi giai ®o¹n, truyÒn
3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
thèng lÞch sö vµ v¨n ho¸ d©n téc kh¸c nhau...§iÒu ®ã cho phÐp thõa nhËn
sù ®a d¹ng m« h×nh CNXH, sù phong phó vÒ h×nh thøc, ph¬ng ph¸p,
bíc ®i trong tiÕn tr×nh x©y dùng CNXH trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ
nghÜa x· héi.
b. §Æc ®iÓm:
*.VÒ kinh tÕ VÒ mÆt kinh tÕ ®©y lµ thêi kú bao gåm nh÷ng m¶ng,
nh÷ng phÇn,nh÷ng bé phËn cña chñ nghÜa t b¶n vµ chñ nghÜa x· héi xen
kÏ nhau ,t¸c ®éng víi nhau, lång vµo nhau,nghi· lµ thêi kú tån t¹i nhiÒu
h×nh thøc dë h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt ,do ®ã tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh
tÕ ,c¸c thµnh phÇn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa vµ thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n
chñ nghÜa;nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá cïng tån t¹i
vµ ph¸t triÓn,võa hîp t¸c thèng nhÊt nhng l¹i võa m©u thuÉn vµ c¹nh
tranh gay g¾t víi nhau (Mac gäi ®©y lµ thêi kú ®au ®Î kÐo dµi ) Thêi kú
nµy b¾t ®Çu tõ khi giai cÊp v« s¶n giµnh ®îc chÝnh quyÒn vµ kÕt thóc khi
x©y dùng xong vÒ c¬ b¶n c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña Chñ nghÜa x· héi .
*. VÒ chÝnh trÞ: §Æc ®iÓm næi bËt cña thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa
x· héi lµ nh÷ng nh©n tè cña x· héi míi vµ tµn d cña x· héi cò tån t¹i ®an
xen lÉn nhau , ®Êu tranh víi nhau trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng chÝnh
trÞ, kinh tÕ , v¨n hãa , x· héi , t tëng , tËp qu¸n trong x· héi . trong x·
héi lóc nµy tån t¹i nhiÒu thµnh ph©n, x· héi gåm ®Çy ®ñ mäi thµnh phÇn
víi nhiÒu t tëng kh¸c nhau.
1.2. V× sao qóa ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi bá qua chÕ ®é
t b¶n lµ mét tÊt yÕu lÞch sö víi níc ta :(hai ®iÒu kiÖn
cña lªnin)
Qóa ®é lªn CNXH lµ mét tÊt yÕu lÞch sö.
Thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ tÊt yÕu ®èi víi mäi níc ®i lªn
CNXH. Bé phËn quan träng trong häc thuyÕt cña V.I.Lªnin vÒ x©y dùng
chñ nghÜa x· héi lµ lý luËn vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH.Theo V.I.Lªnin,
4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i cã thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ do ®Æc ®iÓm
ra ®êi, ph¸t triÓn cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt céng s¶n chñ nghÜa vµ c¸ch
m¹ng v« s¶n quy ®Þnh .
Quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn vµ quan hÖ s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa
®Òu dùa trªn c¬ së chÕ ®é t h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt. Do vËy, quan hÖ s¶n
xuÊt t b¶n chñ nghÜa cã thÓ ra ®êi tõ trong lßng x· héi phong kiÕn. Sù
ph¸t triÓn cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa ®Õn mét tr×nh ®é
nhÊt ®Þnh, sÏ lµm s©u s¾c thªm m©u thuÉn cña x· héi phong kiÕn, c¸h
m¹ng t s¶n sÏ næ ra. NhiÖm vô cña c¸ch m¹ng t s¶n chñ yÕu chØ lµ gi¶i
quyÕt vÒ mÆt chÝnh quyÒn Nhµ níc, lµm cho kiÕn tróc thîng tÇng thÝch
øng víi c¬ së h¹ tÇng cña nã.
Cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n kh¸c víi c¸c cuéc c¸ch m¹ng kh¸c ë chç
:c¸c cuéc c¸ch m¹ng tríc ®ã giµnh ®îc chÝnh quyÒn lµ kÕt thóc cuéc
c¸ch m¹ng v× nã dùa trªn chÕ ®é chiÕm h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
Cßn cuéc c¶ch m¹ng v« s¶n giµnh ®îc chÝnh quyÒn míi chØ lµ bíc ®Çu,
cßn vÊn ®Ò chñ yÕu c¬ b¶n h¬n ®ã lµ giai cÊp v« s¶n ph¶i x©y dùng mét
x· héi míi, c¶ vÒ lùc lîng s¶n xuÊt lÉn quan hÖ s¶n xuÊt, c¶ vÒ c¬ së h¹
tÇng lÉn kiÕn tróc thîng tÇng, c¶ vÒ tån t¹i x· héi vµ ý thøc x· héi.H¬n
n÷a, sù ph¸t triÓn cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt céng s¶n chñ nghÜa lµ mét
thêi kú l©u dµi, kh«ng mét lóc cã thÓ hoµn thiÖn ®îc. §Ó ph¸t triÓn cña
lùc lîng s¶n xuÊt, t»g n¨ng xuÊt lao ®éng, x©y dùng chÕ ®é c«ng h÷u x·
héi chñ nghÜa vÒ t liÖu s¶n xuÊt, x©y dùng kiÓu x· héi míi, cÇn ph¶i cã
thêi gian t¬ng ®èi l©u dµi. Nãi c¸ch kh¸c, tÊt yÕu ph¶i cã thêi kú qu¸ ®é
lªn chñ nghÜa x· héi...
* Lý luËn cña V.I.Lªnin vÒ con ®êng qu¸ ®é lªn CNXH ë nh÷ng
níc chñ nghÜa t b¶n cha ph¸t triÓn.
5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
C.M¸c vµ Ph.¡ngghen lµ nh÷ng ngêi ®Çu tiªn ®· nªu lªn kh¶
n¨ng nh÷ng níc cßn ®ang ë trong giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÒn t b¶n chñ
nghÜa cã thÓ chuyÓn th¼ng lªn h×nh th¸i chÕ ®é céng s¶n chñ nghÜa vµ kh¶
n¨ng ph¸t triÓn rót ng¾n cña c¸c níc nµy bá qua chÕ ®é t b¶n chñ
nghÜa. Cßn vÒ néi dung thêi kú qu¸ ®é ®ã nh thÕ nµo vµ nã cã nhiÖm vô
cô thÓ g× th× hai «ng cha ®Ò cËp tíi. §©y chÝnh lµ ®iÓm ph¸t triÓn cña
V.I.Lªnin vÒ c¸ch m¹ng X· héi chñ nghÜa vµ vÒ thêi kú qu¸ ®é ë nh÷nh
níc tiÒn ®Ò kinh tÕ cho cuéc c¸ch m¹ng Êy cha chÝn muåi, cho dï ë
níc ®ã chñ nghÜa t b¶n ph¸t triÓn ë møc trung b×nh ( nh níc Nga
n¨m 1917 ) .
Lý luËn cña V.I.Lªnin vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë c¸c níc
cha cã CNTB ph¸t triÓn bao gåm mét sè luËn ®iÓm c¬ b¶n sau ®©y:
* Mét lµ, luËn ®iÓm vÒ viÖc giµnh lÊy chÝnh quyÒn lµm ®iÒu kiÖn
tiªn quyÕt ®Ó x©y dùng tiÒn ®Ò kinh tÕ cho CNXH.
§Ó ph¶n ®èi cuéc C¸ch m¹ng Th¸ng Mêi n¨m 1917, nh÷ng ngêi
theo Quèc tÕ II cho r»ng, níc Nga cha nªn lµm c¸ch m¹ng XHCN v×
lùc lîng s¶n xuÊt cña níc Nga cha ph¸t triÓn ®Çy ®ñ. V.I.Lªnin chØ ra
r»ng, luËn ®iÓm nµy lµ tr¸i víi phÐp biÖn chøng c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa
M¸c v× chñ nghÜa M¸c cho r»ng, tÝnh quy luËt chung cña sù ph¸t triÓn
trong lÞch sö toµn thÕ giíi kh«ng lo¹i trõ, tr¸i l¹i, cßn bao hµm mét sè
h×nh thøc ph¸t triÓn ®Æc thï ë mét sè quèc gia riªng biÖt. Nh vËy, nh÷ng
ngêi theo Quèc tÕ II kh«ng thÊy ®îc thêi kú c¸ch m¹ng míi g¾n víi
nh÷ng m©u thuÉn gay g¾t cña CNTB thÕ giíi; kh«ng hiÓu ®îc t×nh thÕ
c¸ch m¹ng cã thÓ xuÊt hiÖn ë n¬i nµy hay n¬i kh¸c khiÕn cho c¸c d©n téc
cã thÓ bíc vµo cuéc chiÕn tranh ®Ó tho¸t khái CNTB vµ giµnh lÊy sù tiÕn
bé x· héi.tõ ®ã V.I.Lªnin nªu luËn ®iÓm: ë mét níc kÐm ph¸t triÓn cã
thÓ vµ cÇn ph¶i t¹o ra nhng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn CNXH, b¾t
6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®Çu b»ng mét cuéc c¸ch m¹ng thiÕt lËp chÝnh quyÒn c«ng n«ng, th«ng
qua chÝnh quyÒn Êy mµ tiÕn lªn vµ ®uæi kÞp d©n téc kh¸c.
*Hailµ,luËn ®iÓm vÒ thêi kú qu¸ ®é víi mét lo¹t nh÷ng bíc
qu¸ ®é. LuËn ®iÓm nµy cña V.I.Lªnin ®îc rót ra sau nh÷ng sai lÇm dÉn
tíi khñng ho¶ng kinh tÕ, chÝnh trÞ ë níc Nga X« ViÕt sau néi chiÕn.
Ph©n tÝch nguyªn nh©n khñng ho¶ng ë Nga, V.I.Lªnin chØ ra r»ng, ®èi víi
mét níc mµ CNTB cha ph¸t triÓn cao nh níc Nga, kh«ng thÓ thùc
hiÖn qu¸ ®é trùc tiÕp lªn CNXH ®îc mµ ph¶i tr¶i qua “ mét lo¹t nh÷ng
bíc qu¸ ®é ”.
V.I.Lªnin viÕt: “ nÕu ph©n tÝch t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay, chóng
ta cã thÓ nãi r»ng chóng ta ®ang ë vµo mét thêi ®iÓm qu¸ ®é trong thêi kú
qu¸ ®é. Toµn bé nÒn chuyªn chÝnh v« s¶n lµ mét thêi kú qu¸ ®é nhng
hiÖn nay cã thÓ nãi r»ng, chóng ta cã c¶ mét lo¹t thêi kú qu¸ ®é míi ”.
LuËn ®iÓm “mét lo¹t nh÷ng bíc qu¸ ®é ” x©y dùng CNXH ë mét
níc mµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cha chÝn muåi cña V.I.Lªnin bao
gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:
Kh«ng thÓ qu¸ ®é trùc tiÕp lªn CNXH mµ ph¶i qua con ®êng gi¸n
tiÕp chø kh«ng thÓ “ qu¸ véi vµng, th¼ng tuét, kh«ng ®îc chuÈn bÞ”.
Nh÷ng bíc qu¸ ®é Êy theo V.I.Lªnin lµ chñ nghÜa t b¶n nhµ
níc vµ chñ nghÜa x· héi. V.I.Lªnin nãi: “ §Ó chuÈn bÞ ...viÖc chuyÓn
sang chñ nghÜa céng s¶n, th× cÇn thiÕt ph¶i cã mét lo¹t nh÷ng bíc qu¸
®é nh chñ nghÜa t bb¶n nhµ níc vµ chñ nghÜa x· héi ”.
Bíc qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t b¶m nhµ níc ®îc thÓ hiÖn trong “
chÝnh s¸ch kinh tÕ ” míi mµ viÖc trao hµng h¸o ®îc coi lµ “ ®ßn xeo chñ
yÕu ” cho nªn cÇn cã sù nhîng bé t¹m thêi vµ côc bé ®èi víi CNTB
nh»m ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt, tõng bíc x· héi ho¸ s¶n
xuÊt trong thùc tÕ.
7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1.3.C¸c h×nh thøc lªn Chñ NghÜa X· Héi
a. Qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi tù níc t b¶n chñ nghÜa ®i lªn
Chñ NghÜa X· Héi (theo quy luËt t nhiªn cña thêi ®¹i). Lo¹i qu¸ ®é
nµy ph¶n ¸nh quy luËt ph¸t triÓn tuÇn tù cña x· héi loµi ngêi. Lµ sù qu¸
®é lªn chñ nghÜa x· héi ë c¸c níc mµ CNTB ®· ph¸t triÓn ®Çy ®ñ, lùc
lîng s¶n xuÊt ®· x· héi ho¸ cao m©u thuÉn gay g¾t víi quan hÖ s¶n xuÊt
dùa trªn chÕ ®é chiÕm h÷u t nh©n TBCN; m©u thuÉn gi÷a giai cÊp c«ng
nh©n vµ giai cÊp t s¶n ®Õn ®é chÝn muåi. C¸ch m¹ng XHCN næ ra vµ
th¾ng lîi, chÝnh quyÒn nhµ níc cña giai cÊp c«ng nh©n ®îc thiÕt lËp,
më ®Çu thêi kú qu¸ ®é tõ CNTB lªn CNXH. Cho ®Õn nay lo¹i h×nh nay
cha xuÊt hiÖn trong thùc tÕ, do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ
quan ...
b. Qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi níc cã nÒn kinh tÕ cha ph¸t
triÓn. Lo¹i qu¸ ®é nµy ph¶n ¸nh quy luËt ph¸t triÓn nh¶y vät cña x· héi
loµi ngêi.
T tëng vÒ lo¹i qu¸ ®é thø hai ®· ®îc C.M¸c vµ Ph.¡ngghen dù
kiÕn. Theo C.M¸c vµ Ph.¡ngghen, sau khi chñ nghÜa x· héi ë c¸c níc t
b¶n T©y ¢u giµnh ®îc th¾ng lîi, th× c¸c níc l¹c hËu cã thÓ ®i th¼ng lªn
CNXH .
TiÕp tôc t tëng cña C.M¸c vµ Ph.¡ngghen, V.I.Lªnin ®· chØ ra
b¶n chÊt giai cÊp, néi dung vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña qu¸ ®é tiÕn th¼ng tíi chñ
nghÜa x· héi, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa .
T tëng cña V.I.Lªnin vÒ b¶n chÊt giai cÊp vµ néi dung cña qu¸
®é tiÕn th¼ng lªn CNXH, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN ®îc tr×nh
bµy trong bµi ph¸t biÓu níc Céng hoµ Nh©n d©n M«ng Cæ n¨m 1921.
*V× sao víi níc ta l¹i phï h¬p víi xu thÕ cña thêi ®¹i nÕu ®i lªn
Chñ NghÜa X· Héi : Mét trong nh÷ng t tëng quan träng cña V.I.Lªnin
vÒ qu¸ ®é tiÕn th¼ng lªn CNXH, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN, lµ c¸c
8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
®iÒu kiÖn tiÕn th¼ng. Theo V.I.Lªnin, mét níc l¹c hËu cã thÓ tiÕn th¼ng
lªn CNXH khi cã ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ ®iÒu kiÖn chñ quan .
* C¸c ®iÒu kiªn cô thÓ ®Ó cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®iªï ®ã
VÒ kh¶ n¨ng kh¸c quan: §iÒu kiÖn bªn ngoµi cña sù ph¸t triÓn
nµy lµ ph¶i cã mét bíc dµnh ®îc th¾ng lîi trong c¸ch m¹ng v« s¶n, tiÕn
lªn x©y dùng CNXH. C«ng cuéc x©y dùng thµnh c«ng CNXH ë níc nµy
lµ tÊm g¬ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gióp ®ë c¸c níc l¹c hËu tiÕn lªn
CNXH, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN. V.I.Lªnin chØ rá: vãi sù gióp
®ë cña giai cÊp v« s¶n cña c¸ níc tiªn tiÕn, c¸c níc l¹c hËu cã thÓ tiÕn
tíi chÕ ®é x« viÕt vµ tr¶i qua mét vµi tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh sÎ tiÕn
tíi chñ nghÜa céng s¶n, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN.
VÒ nh÷ng tiÒn ®Ò chñ quan: §iÒu kiÖn bªn trong cña sù qu¸ ®é
tiÕn th¼ng lµ ph¶i h×nh thµnh ®îc c¸c tæ chøc ®¶ng c¸ch m¹ng vµ céng
s¶n, ph¶i dµnh ®îc chÝnh quyÒn vÒ tay m×nh, x©y dùng ®îc c¸c tæ chøc
nhµ níc mµ b¶n ch¸t lµ x« viÕt n«ng d©n vµ x« viÕt nh÷ng ngêi lao
®éng. V.I.Lªnin cho r»ng kh«ng thÓ thiÕu hai ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ
chñ quan trªn cña qu¸ ®é tÕn lªn CNXH, bá qua giai ®oan ph¸t triÓn
TBCN.
9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PhÇn II. Qu¸ tr×nh nhËn thøc vÒ con ®êng
lªn Chñ NghÜa X· Héi ë níc ta
1. Qu¸ tr×nh nhËn thøc cña chóng ta vÒ con ®êng nµy qua
hai thêi kú tõ tríc tíi nay.
Qu¸ tr×nh nhËn thøc cña chóng ta.
1.1. Bíc ®Çu h×nh thµnh ®êng lèi c¸ch m¹ng XHCN ë miÒn B¾c.
Héi nghÞ Trung ¬ng lÇn thø t¸m ( 8-1955) míi ®Æt vÊn ®Ò miÒn B¾c
ra søc thùc hiÖn kÕ ho¹ch hai n¨m kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi
®Ó “cñng cè miÒn B¾c vµ tranh thñ miÒn Nam ”, ®Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh
hoµ b×nh thèng nhÊt ®Êt níc. Trong khi ®ã, v¨n kiÖn MÊy vÊn ®Ò vÒ
®êng lèi c¸ch m¹ng ViÖt Nam ( 1-1956 ) cña Bé ChÝnh trÞ kh¼ng ®Þnh tõ
khi hoµ b×nh ®îc lËp l¹i, miÒn B¾c ®· chuyÓn sang c¸ch m¹ng XHCN.
Cßn x©y dùng ®êng lèi c¸ch m¹ng XHCN chØ ®îc thùc sù ®Æt ra vµo
cuèi n¨m 1957. Trong b¸o c¸o t¹i Héi nghÞ lÇn thø 13 Ban ChÊp hµnh
Trung ¬ng ( 12-1957) cã nhËn ®Þnh: “ MiÒn B¾c ®· bíc vµo giai ®o¹n
qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH tõ gÇn ba n¨m nay nhng Trung ¬ng cha ®Ò ra
®êng lèi chung cña thêi kú qu¸ ®é. NhiÖm vô c¸ch m¹ng XHCN ë miÒn
B¾c ®· do thùc tÕ kh¸ch quan ®Ò ra råi, mµ nhËn thøc vµ t tëng cña c¸n
bé, ®¶ng viªn ta nãi chung vÉn cßn ë trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng cò, cha
chuyÓn kÞp”1. Trong khi ®ã th× “ nh÷ng biÕn cè míi l¹i x¶y ra trªn thÕ
giíi vµ trong níc lµm cho t tëng c¸n bé, ®¶ng viªn vµ quÇn chóng
diÔn biÕn phøc t¹p thªm”2. Tõ ®ã, Trubg ¬ng ®Ò ra nhiÖm vô “ X©y dùng
®êng lèi chung cña thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH ë miÒn B¾c vµ ®¸u
tranh thèng nhÊt níc nhµ ”3.
10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Qóa tr×nh c¸ch m¹ng XHCN ë miÒn B¾c diÔn ra trong sù t¸c ®éng
qua l¹i gi÷a ®êng lèi cña §¶ng vµ thùc hiÖn phong trµo qu©nhiÒu chóng.
§êng lèi cña §¶ng tõng bíc ®îc bá sung, hoµn thiÖn trong qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn cña nhËn thøc lý luËn trªn c¬ së thùc tiÔn tæ chøc thùc hiÖn
®êng lèi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i lµm rá nh÷ng bíc ®i, nh÷ng nhiÖm vô
cô thÓ trong mçi bíc ®i. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c lý luËn
cña §¶ng. Héi nghÞ lÇn thø 13 Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng(12-1957) cho
r»ng “Tõ nay ta ph¶i “chuyÓn” vÌ c«ng t¸c t¬ng vµ c«ng t¸c lý luËn”.
Cïng víi viÖc “X©y dùng ®êng lèi c¸ch m¹ng trong giai ®o¹n míi vµ
tæng kÕt kinh nghiÖm vÒ mét sè vÊn ®Ò thuéc vÒ c«ng t¸c vµ l·nh ®¹o cña
§¶ng”, Héi nghÞ ®Ò ra nhiÖm vô “tæ chøc cho c¸n bé ®îc dÇn dÇn häc
tËp chñ nghÜa M¸c-Lªnin mét c¸ch cã hÖ thèng”. ViÖc Chñ tÞch Hå ChÝ
Minh ®Ých th©n ®äc diÔn v¨n khai m¹clíp häc lý luËn kho¸ ®Çu tiªn cho
c¸n bé cao cÊp vµ trung cÊp cña §¶ng t¹i Trêng NguyÔn ¸i Quèc(7-9-
1957) ®· nãi lªn ®iÒu ®ã. Trong diÔn v¨n khai m¹c, Ngêi nãi: “§¶ng ta
lµ mét §¶ng M¸c-Lªnin, ®· ®îc rÌn luyÖn, thñ th¸ch l©u dµi trong ®Êu
tranh gian khæ, v× thÕ §¶ng ta cã rÊt nhiÒu u ®iÓm... Tuy vËy, §¶ng ta
cßn cã nhiÒu nhîc ®iÓm mµ mét trong nh÷ng nhîc lín lµ tr×nh ®é lý
luËn cßn thÊp kÐm”1. V× tr×nh ®é lý luËn thÊp kÐm cho nªn tríc nhiÖm
vô c¸ch m¹ng ngµy cµng míi vµ phøc t¹p, trong viÖc l·nh ®¹o, §¶ng ta
kh«ng khái lóng tóng, kh«ng tr¸nh khái sai lÇm, khuyÕt ®iÓm. Trong giai
®o¹n qu¸ ®é lªn CNXH ë miªn B¾c hiÖn nay, chóng ta “ph¶i n©ng cao sù
tu dìng vÒ chñ nghÜa M¸c-Lªnin ®Î dïng lËp trêng, quan ®iÓm, ph¬ng
ph¸p chñ nghÜa M¸c-Lªnin mµ tæng kÕt nh÷ng kinh nghiÖm cña §¶ng ta,
ph©n tÝch mét c¸ch ®óng ®¾n nh÷ng ®Æc ®iÓm cña níc ta. Cã nh thÕ,
chóng ta míi cã thÓ dÇn dÇn hiÓu ®îc quy luËt ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng
ViÖt Nam, ®Þnh ra nh÷ng ®êng lèi, ph¬ng ch©m, bíc ®i cô thÓ cña
c¸ch m¹ng XHCN thÝch hîp víi t×nh h×nh níc ta”2.
11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§¶ng ta sím v¹ch râ ®Æc ®iÓm lín nhÊt cña c¸ch m¹ng XHCN ë
miÒn B¾c lµ níc ta tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu, s¶n xuÊt nhá víi
lao ®éng thñ c«ng lµ chñ yÕu qu¸ ®é lªn CNXH khåg kinh qua giai ®o¹n
ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa nªn qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë
miÌen B¾c, ngoµi nh÷ng quy luËt phæ biÕn trong Tuyªn bè M¸tc¬va n¨m
1957 cßn cã thªm quy luËt c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa.
Héi nghÞ lÇn thø 14 cña Trung ¬ng (11-1958) chñ tr¬ng: “®Èy
m¹nh cuéc c¶i t¹o XHCN víi thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ cña n«mg d©n,thî
thñ c«ng vµ cuéc c¶i t¹o XHCN ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t
doanh, ®ång thêi ph¶i ra søc ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh lµ
lùc lîng l·nh ®¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc doanh”, lÊy hîp t¸c ho¸ néng
nghiÖp lµm kh©u trung t©m trong toµn bé cuéc c¶i t¹o XHCN. Héi nghÞ
lÇn thø 16 cña Trung ¬ng(4-1958) ®· th«ng qua hai nghÞ quyÕt quan
träng: NghÞ quyÕt vÒ hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp vµ NghÞ quyÕt vÒ c¶i t¹o
c«ng th¬ng t b¶n t doanh ë miÒn B¾c.
§¹i héi III cña §¶ng ®¸nh dÊu mét mèc lÞnh sö quan träng cña
c¸ch m¹ng ViÖt Nam, v¹ch ra con ®êng tiÕn lªn CNXH ë miÒn B¾c vµ
con ®êng giai phãng miÒn Nam, thèng nhÊt níc nhµ. §êng lèi chung
cña §¶ng trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë miÒn B¾c ®îc NghÞ quyÕt
§¹i héi nªu lªn lµ: “§¹i ®oµn kÕt, ph¸t huy tinh thÇn yªu níc nång nµn,
truyÒn thèng phÊn ®Êu anh dòng vµ lao ®éng cÇn cï cña nh©n d©n ta,
®ång thêi t¨ng cêng ®oµn kÕt víi c¸c níc XHCN anh em do Liªn x«
®óng ®Çu vµ ®ua miÒn B¾c tiÒn nhanh, tiÕn m¹nh, tiÕn v÷ng ch¾c lªn
XHCN, x©y dùng ®êi sèng ©m no, h¹nh phóc ë miªn B¾c vµ cñng cè miÒn
Nam thµnh c¬ së v÷ng m¹nh cho cuéc ®Êu tranh hoµ b×nh thèng nhÊt
níc nhµ, gãp phÇn t¨ng cêng phe XHCN, B¶o vÖ hµo b×nh ë §«ng Nam
¸ vµ thÕ giíi .
12
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Muèn ®¹t ®îc môc tiªu Êy, ph¶i sö dông quyÒn d©n chñ nh©n d©n
lµm nhiÖm vô lÞch sö cu¶ chÝnh quyÒn v« s¶n ®Ó thùc hiÖn c¶i t¹o x· héi
chñ nghÜa ®èi víi n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp th¬ng nghiÖp nhá vµ
c«ng th¬ng nghiÖp t b¶n t doanh; ph¸t triÓn thanh kinh tÕ quèc doanh,
thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ XHCN b¨ng c¸ch u tiªn ph¸t triÓn
c«ngnghiÖp nÆng mét c¸ch hîp lý, ®ång thêi ra søc ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhe; ®Èy m¹nh c¸ch m¹ng XHCN vÒ t tëng, v¨n
ho¸ vµ kû thuËt; biÕn níc ta thanh mét níc XHCN cã c«ng nghiÖp hiÖn
®¹i, n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, v¨n ho¸ vµ khoa häc tiªn tiÕn”1.
Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, thùc hiÖn ®êng lèi c¸ch m¹ng do §¹i
héi §¶ng lÇn thø III nªu, miÒn B¾c ®· cã nh÷ng bíc tiÕn vµ ph¸t triÓn
nhanh c¸c lÜnh vùc kinh tÕ vµ x· héi; c¬ së vËt chÊt trong c«ng nghiÖp,
n«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu h¹ tÇng ®îc x©y dông, ph¸t triÓn t¬ng ®èi
nhanh, x· héi miÒn B¾c trë thµnh x· héi do nh÷ng ngêi lao ®éng lµm
chñ, ®êi sèng tinh thÇn lµnh m¹nh, chÝnh nhê nh÷ng thµnh tùu nµy mµ
miÒn B¾c trë thµnh hËu ph¬ng lín, c¨n cø ®Þa ë níc ta.
1.2. Qu¸ tr×nh bæ sung vµ hoµn chØnh ®êng lèi c¸ch m¹ng XHCN
cña §¶ng
Thêi kú t×m tßi, thö nghiÖm còng lµ thêi kú diÔn ra nhiÒu cuéc häp
bµn, th¶o luËn kh¸ s«i næi trong Bé ChÝnh trÞ, trong Trung ¬ng vµ trong
toµn §¶ng, trong c¸c c¬ quan nhµ níc, trong giíi khoa häc-lý luËn còng
nh trong quÇn chóng nh©n d©n víi nhiÒu ý kiÕn phong phó, ®a d¹ng vÒ
nhiÒu vÊn ®Ò quan träng trong ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ c¸c mÆt kh¸c
cña ®Êt níc. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò Êy ®Òu tËp trung vµo môc tiªu: lµm thÕ
nµo ®ua ®Êt níc tho¸t khái khñng ho¶ng, lµm thÕ nµo ®a ®Êt níc ®i lªn
CNXH trong t×nh h×nh thÕ giíi ®· vµ ®ang cã nh÷ng biÕn ®éng lín. Sù
th¶o luËn, bµn b¹c ®i ®«i víi nh÷ng t×m tßi, thö nghiÖm trong ho¹t ®éng
thùc tiÔn ë nhiÒu ®Þa ph¬ng, c¬ së víi nhiÒu ®iÓn h×nh sinh ®éng cã søc
13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
thuyÕt phôc, ®· bæ sung cho nhau, t¹o c¬ së cho ®æi míi nhËn thøc vÒ
CNXH. Cuéc ®Êu tranh cho viÖc ra ®êi nh÷ng ý tëng míi, nh÷ng quan
®iÓm míi, thay thÕ cho nh÷ng quan ®iÓm cò cµng diÔn ra s«i næi h¬n tõ
cuèi n¨m 1985 sang n©m 1986, khi c«ng viÖc chuÈn bÞ cho §¹i héi
§¶ng lÇn thø VI ®· ®îc ®Æt ra.
Qóa tr×nh chuÈn bÞ cho §¹i héi §¶ng lÇn thø VI rÊt c«ng phu. Mäi
cuéc häp bµn, th¶o luËn, tranh luËn ®Òu tËp trung vµo ba vÊn ®Ò quan
träng nhÊt:
- Mét lµ, cÇn lµm rá c¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ: cã bao nhiªu thµnh
phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ë miÒn Nam cã g× kh¸c ë
miÒn B¾c; vÊn ®Ò c¶i t¹o XHCN vµ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt míi,
môc tiªu vµ tèc ®é c¶i t¹o, th¸i ®é ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t
nh©n vµ c¸ thÓ, vai trß cña kinh tÕ qu«c doanh, tèc ®é hîp t¸c ho¸
n«ng nghiÖp, c¸c lo¹i h×nh hîp t¸c x·..
- Hai lµ, cÇn lµm rá c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vµ c¬ cÊu ®Çu t: c«ng nghiÖp
h¸o XHCN lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é, hiÓu thÕ nµo cho
®óng, c¸i g× cÇn u tiªn ®Çu t, ph¸t triÓn; quan hÖ gia c«ng nghiÖp
nÆng vµ c«ng nghiÖp nhÑ; con ®êng c«ng nghiÖp h¸o thÝch hîp víi
®iÒu kiÖn níc ta; lµm thÕ nµo ®Ó n«ng nghiÖp lµ mÆt trËn hµng ®Çu.
- Ba la, vÒ c¬ cÊu qu¶n lý: ph¶i xo¸ bá c¬ chÕ qu¶n lý cò tËp trung quan
liªu bao cÊp ®Ó x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý míi lµ tÊp trung d©n chñ,
h¹ch to¸n kinh tÕ vµ kinh doanh XHCN – cÇn lµm rá c¬ chÕ nµy víi c¬
chÕ thÞ trêng, c¬ chÕ thi trêng víi “chñ nghÜa x· héi thÞ trêng”,
quan hÖ gi÷a kÕ ho¹ch vµ thÞ trêng, viÖc vËn dông c¸c quy luËt cña
kinh tÕ hµnh ho¸ trong CNXH, ®Æc biÖt lµ quy luËt gi¸ trÞ, quan hÖ
cung –cÇu quan hÖ hµng hãa- tiÒn tÖ... nh»m phôc vô cho nh÷ng môc
tiªu cña x· héi.
14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Héi nghÞ Bé ChÝnh trÞ th¸ng 8-1986 ®· xem xÐt kü nh÷ng vÊn ®Ò
trªn vµ ®· ®a ra KÕt luËn ®èi víi mét sè vÊn ®Ò thuéc vÒ quan ®iÓm kinh
tÕ. Néi dung chñ yÕu cña b¶m kÕt luËn lµ kÕt qu¶ tæng kÕt cña mét thêi
kú t×m tßi, thö nghiÖm, mét thêi kú ®Êu tranh gi÷a quan ®iÓm míi vµ
quan ®iÓm cò, ®Æc biÖt trªn lÜnh vùc kinh tÕ. Nhng trong ®ã vÉn cßn gi÷
l¹i nhiÒu quan ®iÓm cò kh«ng phï hîp víi nh÷ng yªu c©u tríc m¾t lµ
kh¾c phôc cho ®îc khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi, vµ l©u dµi lµ ®ac¶ níc
®i lªn CNXH .
ViÖc chuÈn bÞ cho §¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®îc triÓn khai rÊt khÈn
tr¬ng trong mét thêi gian ng¾n. Nh÷ng quan ®iÓm míi tiÕp tôc ®îc bbæ
sung, ph¸t triÓn ®Ó ®i ®Õn mét ®êng lèi ®æi míi toµn diÖn cña §¶ng,
quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña ®éc lËp d©n téc vµ CNXH trªn ®Êt níc ta.
1.3. C¶ níc qu¸ ®é lªn CNXH vµ c«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi
xíng vµ l·nh ®¹o.
Sau khi miÒn Nam ®îc hoµn toµn gi¶i phãng, Héi nghÞ lÇn thø 24
Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng (8-1975) ®· x¸c ®Þng nhiÖm vô chiÕn
lîc cña c¸ch m¹ng níc ta trong giai ®o¹n míi lµ: hoµn thµnh thèng
nhÊt níc nhµ, ®a c¶ níc tiÕn nhanh, tiÕn m¹nh, tiÕn v÷ng ch¾c lªn
CNXH. MiÒn B¾c ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh sù nghiÖp x©y dùng CNXH vµ
hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa, miÒn Nam ph¶i ®ång thêi
tiÕn hµnh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa vµ x©y dùng CNXH.
§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø V cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
®· ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Êt níc tõ n¨m 1976 ®Õn 1980 lµ thêi kú nÒn kinh
tÕ ë tr¹ng th¸i tr× trÖ. Trªn mÆt trËn kinh tÕ, ®¸t níc ta ®øng tríc nh÷ng
vÊn ®Ò gay g¾t. KÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh tÕ 5 n¨m (1976-1980)
cha thu hÑp nh÷ng m¸t c©n ®èi nghiªm träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
S¶n xuÊt ph¸t triÓn chËm trong khi d©n sè t¨ng nhanh. Thu nhËp quèc d©n
15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
cha b¶o ®¶m ®îc tiªu dïng x· héi, mét phÇn ph¶i dùa vµo vay vµ viÖn
trî, nÒn kinh tÕ cha t¹o ®îc tÝch luü thÞ trêng vµ vËt gi¸ kh«ng æn
®Þnh. §êi sèng ngêi lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n.
ChÝnh nh÷ng khã kh¨n cña ®Êt níc buéc §¶ng ta ph¶i suy nghÜ,
ph©n tÝch t×nh h×nh vµ nguyªn nh©n, t×m ra c¸c gi¶i ph¸p, tõ ®ã thùc hiÖn
®éi míi ë c¸c c¬ së, ®Þa ph¬ng ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ, cã tÝnh
chÊt ®æi míi tõng phÇn nh: kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt cña nÒn kinh tÕ
nhiÒu thµnh phÇn ë miÒn Nam trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh; c¶i c¸ch
mét phÇn m« h×nh hîp t¸c x· qua ChØ thÞ vÒ kho¸n s¶n phÈm ®Õn nhãm
vµ ngêi lao ®éng trong hîp t¸c x· (ChØ thÞ 100); c¶i tiÕn c«ng t¸c kÕ
ho¹ch vµ h¹ch to¸n kinh tÕ ë c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh nh»m ph¸t huy
quyÒn chñ ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh vµ quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh cña xÝ
nghiÖp (QuyÕt ®Þnh 25/CP); hai lÇn c¶i c¸ch gi¸ vµ l¬ng, coi ®ã lµ kh©u
®ét ph¸ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Ó chuyÓn h¼n nÒn kinh tÕ sang h¹ch to¸n
kinh tÕ vµ kinh doanh x· héi chñ nghÜa. MÆc dï kh«ng thµnh c«ng trong
ph¹m vi c¶ níc, song trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch ®· ®Ì cËp ®Õn viÖc ph¶i
døt kho¸t xo¸ bác¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, thùc hiÖn h¹ch to¸n
kinh tÕ vµ kinh oanh x· héi chñ nghÜa, ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ gi÷a kÕ
ho¹ch vµ thÞ trêng, vËn dông nh÷ng quy luËt cña s¶n xuÊt hµng ho¸...
Tãm l¹i, lóc nµy níc ta ®· cã nh÷ng quan niÖm, chñ tr¬ng ban ®Çu ®æi
míi m« h×nh kinh tÕ cò theo t tëng “lµm cho s¶n xuÊt bung ra”,nghÜa lµ
míi h×nh thøc quan hÖ s¶n xuÊt ®Î gi¶i phãng lùc lîng s¶n xuÊt.
M« h×nh cèt lâi cña nÒn kinh tÕ míi vÒ c¬ b¶n ®· hoµn thµnh.Sù
ph¸t triÓn tiÖm tiÕn nµy ®· dÉn ®Ðn bíc nh¶y vät trong §¹i héi d¹i biÓu
toµn quèc lÇn thø VI vÒ m« h×nh kinh tÕ míi. §¹i héi quyÕt ®Þnh ®êng
lèi ®æi míi vµ nã ®· nhanh chãng ®i vµo cuéc sèng v× ®ã lµ mét ®êng lèi
®óng, ®îc chuÈn bÞ tríc kh«ng chØ vÒ mÆt nhËn thøc, lý luËn mµ c¶ vÒ
mÆt tæ chøc thùc tiÔn.
16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2. nhiÖm vô - néi dung vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ®Æc ®iÓm
thùc chÊt nªn qu¸ ®é ë níc ta.
§Ó thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh theo con ®êng XHCN
®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶i c¶i biÕn c¨n b¶n t×nh tr¹ng kinh tÕ x· héi;
ph¶i x©y dùnh mét nÒn kinh tÕ XHCN víi c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp
hiÖn ®¹i,khoa häc vµ kü thuËt tiªn tiÕn. Muèn vËy trong thêi kú qu¸ ®é
chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n sau:
2.1.Ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
®Êt níc.
NhiÖm vô nµy ®îc coi lµ trung t©m, xuyªn suèt cña c¶ thêi kú
qu¸ ®é nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi, ph¸t
triÓn lùc lîng s¶n xuÊt.
- Ph¸t triÓn lùc lîng lao ®éng x· héi:
V× con ngêi lao ®éng lµ lùc lîng s¶n xuÊt c¬ b¶n, nªn trong lao
®éng con ngêi cã kh¶ n¨ng sö dông vµ qu¶n lý nÒn s¶n xuÊt x· héi ho¸
cao, víi kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Bëi vËy : “Muèn x©y dùng chô
nghÜa x· héi, tríc hÕt cÇn cã nh÷ng con ngêi x· héi chñ nghÜa”1.
- Ph¸t triÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ trinhf chuyÓn ®æi
c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ -x· héi tõ sö dông søc lao ®éng
thñ c«ng lµ chÝnh sang viÖc sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng víi
khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i,tiªn tiÕn, t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng cao.
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ nhiÖm vô cã tÝnh quy
luËt cña con ®êng qu¸ ®é ®i lªn CNXH ë nh÷ng níc kinh tÕ l¹c hËu,
chñ nghÜa t b¶n cha ph¸t triÓn. Tuy nhiªn , chiÕn lîc, néi dung, h×nh
thøc, bíc ®i, tèc ®é, biÖn ph¸p c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë mçi
níc ph¶i ®îc xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña mçi níc vµ tõ
bèi c¶nh quèc tÕ trong mçi thêi kú.
17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
ChØ cã hoµn thµnh nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa ®Êt
níc míi cã thÓ x©y dùng ®îc c¬ së vËt chÊt- kü thuËt cho x· héi míi,
n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng ®Õn møc cha tõng cã ®Ó lµm cho t×nh tr¹ng
råi dµo s¶n phÈm trë thµnh phæ biÕn.
2.2. X©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi theo ®Þnh híng XHCN.
Ph¶i x©y dùng tõng bíc nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi
tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lînh s¶n xuÊt míi. Nhng viÖc
x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi kh«ng thÓ thùc hiÖn theo ý muèn chñ
quan duy ý chÝ mµ ph¶i tu©n theo nh÷ng quy luËt kh¸ch quan vÒ mèi quan
hÖ gi÷u lùc lîng x¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm
cho r»ng bÊt cø sù c¶i biÕn nµo vÒ mÆt quan hÖ së h÷u còng ®Òu ph¶i lµ
kÕt qu¶ tÊt yÕu cña viÖc c¶i t¹o nªn nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt míi. V× vËy,
viÖc x©y dùnh quan hÖ s¶n xuÊt míi ë níc ta ph¶i ®îc ph¸t triÓn tõng
bíc, theo ®Þnh híng XHCN.
Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë nh÷ng níc nh níc ta, chÕ ®é
së h÷u tÊt yÕu ph¶i ®a d¹ng, ë c¬ cÊu kinh tÕ tÊt yÕu ph¶i cã nhiÒu thµnh
phÇn: kinh tÕ nhµ níc; kinh tÕ hîp t¸c mµ nßng cèt lµ c¸c hîp t¸c x·;
kinh tÕ t b¶n nhµ níc; kinh tÕ c¸ thÓ vµ tiÓu chñ; kinh tÕ t b¶n t nh©n;
kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. §êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu
thµnh phÇn cã ý nghi· chiÕn lîc l©u dµi, cã t¸c dông to lín trong viÖc
®éng viªn mäi nguån lùc c¶ bªn trong lÉn bªn ngoµi, lÊy néi lùc lµm
chÝnh ®Ó x©y dùng kinh tÕ, ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. ChØ cã thÓ c¶i
t¹o quan hÑ së h÷u hiÖn nay mét c¸ch dÇn dÇn, bëi kh«ng thÓ lµm cho lùc
lîng s¶n xuÊt hiÖn cã t¨ng lªn ngay lËp tøc ®Õn møc cÇn thiÕt ®Ó x©y
dùng mét nÒn kinh tÕ c«nh h÷u thuÇn nhÊt mét c¸ch nhanh chãng.
V× quan hÖ së h÷u lµ ®a d¹ng cho nªn ph¶i cã nhiÒu h×nh thøc phÊn
phèi vµ nhiÒu h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý hîp lý, còng nh viÖc x¸c lËp ®Þa
18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vÞ lµm chñ cña ngêi lao ®éng trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ph¶i
diÓn ra tõng bíc, díi nhiÒu h×nh thøc vµ ®i tõ thÊp ®Ðn cao.
2.3. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i
§øng tríc xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ sù t¸c ®éng cña cuéc
c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, nÒn kinh tÕ n¬c ta kh«ng thÓ lµ nÒn
kinh tÕ khÐp kÝn, mµ ph¶i tÝch cùc më réng quan hÖ nÒn kinh tÕ ®èi ngo¹i.
§ã lµ xu thÕ tÊt yÕu cña thêi ®¹i, lµ vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt trong thêi ®¹i
ngµy nay. Chóng ta “më cöa” nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn ®a d¹ng, ®a ph¬ng
ho¸ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, nh»m thu hót c¸c nguån lùc ph¸t triÓn tõ bªn
ngoµi vµ ph¸t huy lîi thÕ kinh tÕ trong níc lµm thay ®æi m¹ng mÎ vÒ
c«ng nghÖ, c¬ cÊu ngµnh vµ s¶n phÈm ... më réng phan c«ng lao ®éng
quèc tÕ, t¨ng cêng liªn doanh, liªn kÕt, hîp t¸c, lµ c¬ së ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn
vµ kÝch thÝch s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn, v¬n lªn b¾t kÞp tr×nh ®é thÐ
giíi. Më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ph¶i trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng,
cïng cã lîi vµ kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÑc néi bé cña nhau.
Mu«n vËy, ph¶i tõng bíc n©ng cao søc canh tranh quèc tÕ; tÝch
cùc khai th¸c thÞ trêng thÕ giíi; tèi u ho¸ c¬ cÊu xuÊt – nhËp khÈu; tÝch
cùc tham gia hîp t¸c kinh tÕ khu vùc vµ hÖ thèng mËu dÞch ®a ph¬ng
toµn cÇu; x÷ lý ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a më réng quan hÖ kinh tÕ ®ãi
ngo¹i víi ®éc lËp tù chñ, tù lùc c¸nh sinh, b¶o vÖ an ninh kinh tÕ quèc
gia.
19
nguon tai.lieu . vn