Xem mẫu
- Luận văn: Các biện pháp nhằm nâng cao
hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công
ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội
- Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn lưu động tại Công ty xuất nhập
khẩu máy Hà Nội
LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm qua, thực hiện đờng lối phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành
phần vận hành theo cơ chế thị trờng theo định hớng XHCN, nền kinh tế nớc ta đã có sự
biến đổi sâu sắc và phát triển mạnh mẽ. Nớc ta đang bắt đầu tiến hành công nghiệp hoá -
hiện đại hoá thì nhu cầu về vốn càng trở nên cấp bách hơn. Nhng khi đã có vốn rồi thì việc
sử dụng vốn nh thế nào cho có hiệu quả cũng là vấn đề rất quan trọng. Việc sử dụng vốn
tiết kiệm và có hiệu quả đợc coi là điều kiện tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Ngày nay một doanh nghiệp muốn đứng vững trên thị trờng đòi hỏi doanh nghiệp đó
phải biết sử dụng vốn triệt để và không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
mà đặc biệt là vốn lu động. Vốn lu động là bộ phận rất quan trọng trong vốn sản xuất kinh
doanh và nó thờng chiếm tỷ trọng rất lớn ở những doanh nghiệp thơng mại. Có thể nói
trong doanh nghiệp thơng mại vốn lu động là bộ phận sinh lời nhiều nhất. Chỉ khi nào
doanh nghiệp hoạt động có hiệuquả thì doanh nghiệp đó mới có vốn để tái đầu t giản đơn
và tái đầu t mở rộng nhằm đem lại lợi nhuận ngày càng cao cho doanh nghiệp trong hành
lang pháp lý về tài chính và tín dụng mà nhà nớc đã quy định.
Việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh nói chung và vốn lu động
nói riêng có ý nghĩa hết sức quan trọng, là sự sống còn của các doanh nghiệp khi tìm chỗ
đứng trong nền kinh tế thị trờng. Do đó việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đang là vấn đề
bức thiết đặt ra đối với tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.
- Trong thực tế hiện nay ở Việt Nam hiệu quả sử dụng vốn là một vấn đề đang đợc
quan tâm. Nhìn chung hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính của các doanh nghiệp ở Việt
Nam đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nớc còn đang ở mức thấp so với các doanh nghiệp
trên thế giới. Nếu chúng ta không có giải pháp kịp thời để nâng cao hiệu quả sử dụng các
nguồn tài chính thì các doanh nghiệp sẽ khó đứng vững đợc trong môi trờng cạnh tranh
quốc tế và sẽ dẫn đến nguy cơ tụt hậu.
Nhận thức đợc tầm quan trọng của vấn đề này, qua thời gian thực tập tại Công ty xuất
nhập khẩu máy Hà Nội đợc sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hớng dẫn cùng tập thể cán bộ
công nhân viên trong công ty, tôi xin mạnh dạn đề xuất một số ý kiến thông qua đó nghiên
cứu: “Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu động tại Công ty xuất nhập
khẩu máy Hà Nội”.
Đề tài nghi ên cứu gồm 3 phần:
Chơng I: Cơ sở lý luận về vốn lu động và hiệu quả sử dụng vốn lu động trong doanh
nghiệp thơng mại.
Chơng II: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn lu động tại Công ty xuất nhập khẩu máy
Hà Nội.
Chơng III: Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu động tại Công ty
xuất nhập khẩu máy Hà Nội.
Chơng I
Cơ sở lý luận về vốn lu động và hiệu quả sử dụng vốn lu động trong doanh nghiệp
thơng mại
I. Vốn lu động trong doanh nghiệp thơng mại
1. Khái niệm về vốn lu động
Vốn lu động là một bộ phận của vốn sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá
trị tài sản lu động và vốn lu thông để đảm bảo quá trình sản xuất và tái sản xuất của doanh
nghiệp đợc tiến hành bình thờng.
Tài sản lu động của doanh nghi ệp là những tài sản tiền tệ hoặc có thể chuyển thành
tiền tệ trong chu kỳ kinh doanh. Nó bao gồm:
- Vốn bằng tiền, bao gồm:
+ Tiền mặt tại quỹ (gồm cả ngân phiếu)
+ Tiền gửi ngân hàng
+ Tiền đang chuyển
- Hàng tồn kho: Các loại tài sản hàng tồn kho đợc phân loại theo vật t của quy trình
kinh doanh của doanh nghiệp thơng mại bao gồm:
- + Hàng tồn kho
+ Hàng đang đi trên đờng
+ Hàng gửi bán
Trong nền kinh tế thị trờng tài sản hàng tồn kho còn bao gồm cả phần dự phòng giảm
giá hàng hoá tồn kho.
- Ứng trớc và trả trớc: Là những khoản ứng và thanh toán trớc cho các nhà cung ứng
theo hợp đồng kinh doanh, các khoản tạm ứng khác.
- Các khoản phải thu: Bao gồm:
+ Phải thu từ khách hàng: Thanh toán với ngời mua, trong kinh doanh hiện đại nợ
phải thu từ khách hàng là những khoản nợ có nguồn gốc từ việc bán hàng hoặc cung ứng
dịch vụ và các khoản phải thu khác nh hạ giá chiết khấu, giảm giá các khoản phải thu.
+ Phải thu nội bộ: Các khoản tạm ứng cho các cán bộ công nhân viên trong doanh
nghiệp.
- Đầu t tài chính ngắn hạn: Gồm các cổ phiếu, trái phiếu thơng phiếu ngắn hạn mà
doanh nghiệp đã mua nhằm mục đích sinh lời từ việc thu lợi tức, cổ tức và giá trị chứng
khoán ngắn hạn. Những tài sản này cũng xem nh tiền có thể sử dụng ngay đợc vì qua thị
trờng chứng khoán cấp II ta có thể chuyển nhợng để thu tiền và bất cứ lúc nào.
- Chi sự nghiệp: là những khoản chi một lần nhng đợc phân bổ cho nhiều thời kỳ
khác nhau.
Đặc điểm nổi bật nhất của vốn lu động là tham gia trực tiếp và hoàn toàn không
ngừng, luôn luôn thay đổi hình thái biểu hiện. Quá trình thay đổi hình thái biểu hiện của
vốn lu động gắn liền với mua bán hàng hoá và sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp và do
đó tạo nên quá trình vận động của vốn trong kinh doanh. Các doanh nghiệp thơng mại hoạt
động trong lĩnh vực lu thông hàng hoá, sự vận đọng của vốn trải qua hai giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Doanh nghiệp phải ứng ra một số lợng tiền nhất định để mua vật t
hàng hoá từ nhiều nguồn khác nhau về dự trữ. VLĐ đợc chuyển từ hình thái tiền tệ sang
hình thái hàng hoá.
+ Giai đoạn 2: Doanh nghiệp dùng hàng hoá dự trữ bán cho khách hàng để thu tiền về
vốn từ hình thái hàng hoá đợc chuyển sang hình thái tiền tệ.
Trong cùng một thời điểm vốn lu động tồn tại dới cả hai hình thái. Cũng do vốn lu
động luôn vận động nên kết cấu của vốn lu động luôn biến đổi và phản ánh sự vận động
không ngừng của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Phân loại vốn lu động
Để phân loại vốn lu động ta có thể dựa vào một số chỉ tiêu sau:
- a) Dựa vào sự vận động của vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh: VLĐ đợc chia
làm 3 phần: Vốn lu động trong khâu dự trữ, VLĐ trong khâu lu thông, VLĐ trong khâu
sản xuất.
- VLĐ trong khâu dự trữ: Đối với các doanh nghiệp dịch vụ VLĐ trong khâu dự trữ
bao gồm: Vốn dự trữ vật liệu, nhiên liệu, phụ tùng thay thế nhằm đảm bảo hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp đợc tiến hành thờng xuyên, liên tục.
- VLĐ trong khâu sản xuất: Trong doanh nghiệp thơng mại và doanh nghiệp dịch vụ
không mang tính chất sản xuất thì không có vốn lu động vận động ở khâu này. Đối với các
doanh nghiệp dịch vụ mang tính chất sản xuất VLĐ này bao gồm:
+ Vốn về sản phẩm dở dang đang chế tạo: là giá trị sản phẩm dở dàng dùng trong quá
trình sản xuất, xây dựng hoặc đang nằm trên các địa điểm làm việc đợi chế biến tiếp, chi
phí trồng trọt dở dang...
+ Vốn bán thành phẩm tự chế: cũng là giá trị các sản phẩm dở dang nhng khác sản
phẩm đang chế tạo ở chỗ đã hoàn thành giai đoạn chế biến nhất định.
+ Vốn và phí tổn đợi phân bổ (chi phí trả trớc) là những phí tổn chi ra trong kỳ, nhng
có tác dụng cho nhiều kỳ sản xuất vì thế cha tính hết vào giá thành mà sẽ tính vào giá
thành các kỳ sau:
- VLĐ trong khâu lu thông bao gồm:
+ Vốn thành phẩm biểu hiện bằng tiền số sản phẩm đã nhập kho và chuẩn bị các công
tác tiêu thụ.
+ Vốn bằng tiền bao gồm tiền mặt tại quỹ, tiền đang chuyển và tiền gửi ngân hàng.
+ Vốn thanh toán là những khoản phải thu tạm ứng phát sinh trong quá trình mua bán
vật t hàng hoá hoặc thanh toán nội bộ. Theo cách phân loại này có thể thấy vốn nằm trong
quá trình dự trữ nguyên vật liệu và vốn nằm trong khâu lu thông không tham gia trực tiếp
vào sản xuất. Phải chú ý tăng khối lợng sản phẩm đang chế tạo với mức hợp lý vì số vốn
này tham gia trực tiếp vào việc tạo nên giá trị mới.
b) Phân loại theo hình thái biểu hiện: VLĐ đợc chia làm 2 loại
- Vật t hàng hoá: là các khoản vốn lu động có hình thái biểu hiện bằng hiện vật cụ thể
nh nguyên nhiên liệu, sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, thành phẩm...
- Vốn bằng tiền.
c) Phân loại theo nguồn hình thành và quyền sở hữu:
- Vốn chủ sở hữu: gồm 3 phần:
+ Vốn đóng góp của các chủ đầu t để mở rộng hoặc thành lập doanh nghiệp. Chủ sở
hữu doanh nghiệp có thể là nhà nớc, cá nhân hoặc các tổ chức tham gia liên doanh, các cổ
đông mua hoặc nắm giữ cổ phiếu. Bất kỳ một doanh nghiệp nào khi mới thành lập phải có
- đủ vốn pháp định. Trong mỗi lĩnh vực hoạt động kinh doanh khác nhau thì VLĐ của
doanh nghiệp là khác nhau. Ngoài ra doanh nghiệp còn có số vốn điều lệ, đây là số vốn
thực có của doanh nghi ệp và số vốn này phải lớn hơn hoặc bằng số vốn pháp định.
+ Vốn đợc bổ sung từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: Sau
mỗi kỳ sản xuất kinh doanh, doanh nghi ệp sẽ xác định đợc kết quả kinh doanh của kỳ đó.
Một phần lợi nhuận sau thuế đợc chia cho các đối tợng liên quan. Một phần khác đợc bổ
sung vào vốn kinh doanh mà chủ yếu là vốn lu động và đây là một bộ phận của vốn chủ sở
hữu.
+ Các khoản chênhlệch do đánh giá lại tài sản, chênh lệch tỉ giá cha xử lý và các quỹ
đợc hình thành trong hoạt động sản xuất kinh doanh nh quỹ phúc lợi quỹ đầu t phát triển
sản xuất kinh doanh.
Những doanh nghiệp nhà nớc vốn hoạt động là do nhà nớc cấp ngay từ khi mới thành
lập trên cơ sở bảo toàn và phát triển vốn.
- Vốn vay: Với điều kiện kinh tế nh hiện nay, quy mô kinh doanh ngày nay có xu
hớng mở rộng, nhu cầu sử dụng vốn ngày càng phát triển.
Do vậy nguồn vốn chủ sở hữu chỉ đáp ứng phần nào nhu cầu vốn kinh doanh. Để có
đủ vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp phải chủ động tạo ra cho
mình nguồn vốn để kinh doanh. Một biện pháp hữu hiệu nhất là đi vay vốn. Hình thức đi
vay của doanh nghiệp là: Vay ngân hàng, vay các tổ chức kinh tế hoặc của các cá nhân hay
vay của các tổ chức tín dụng nhằm tạo ra một lợng vốn cao hơn để đáp ứng nhu cầu về vốn
khi thực hiện hợp đồng phù hợp với lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp mà không trái
với pháp luật.
Với mỗi hình thức vay vốn lại có những điều kiện xây dựng ràng buộc khác nhau.
Nếu doanh nghiệp vay của tổ chức tín dụng ngân hàng thì điều kiện để xét vốn vay là
doanh nghiệp phải làm ăn có lãi, có tài sản thế chấp mà số tài sản này cha đem ra thế chấp.
Sau 1 chu kỳ hoặc một khoảng thời gian nhất định doanh nghiệp phải hoàn trả tiền vay
vốn.
Ngoài việc vay vốn của tổ chức tín dụng, của ngân hàng, cá nhân qua việc phát hành
cổ phiếu, còn xuất hiện việc vay vốn lẫn nhau mà thực chất là chiếm dụng vốn lẫn nhau.
Nh vậy việc vay vốn sẽ tạo điều kiện thuận lợi, nắm bắt đợc cơ hội kinh doanh và phát
triển lợi nhuận cho doanh nghiệp.
- Vốn liên doanh: Ngoài vốn tự có, vốn vay doanh nghiệp có thể huy động thêm bằng
hình thức góp vốn liên doanh, với hình thức nhận góp vốn liên doanh tức là doanh nghiệp
cùng hợp tác với nhau trong vấn đề kinh doanh nhằm mục đích hai bên cùng có lợi.
- Vốn khác: Trên thực tế hoạt động kinh doanh có những khoản phải trả phải nộp: nh
nợ phải trả ngời bán, phải trả nội bộ, thuế và các khoản nộp ngân sách nhng cha đến kỳ
- phải trả, những khoản ngời mua phải trả tiền trớc, tiền lơng, tiền bảo hiểm, y tế, kinh phí
công đoàn...
Những khoản này đợc coi nh là vốn tự có của doanh nghiệp mặc dù doanh nghi ệp
không có quyền sở hữu, những vẫn đợc quyền sử dụng tạm thời vào hoạt động kinh doanh
mà không phải trả bất kỳ một khoản ký gửi nào.
Với các phân loại vốn nh trên tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý vốn mà doanh
nghiệp nắm giữ đồng thời cho thấy quy mô của từng loại vốn để từ đó có kế hoạch khai
thác một cách chủ động, tích cực góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh
nghiệp.
d) Kết cấu vốn lu động
Kết cấu VLĐ thực chất là tỉ trọng từng khoản vốn trong tổng nguồn VLĐ của doanh
nghiệp. Thông qua kết cấu của VLĐ cho thấy sự phân bổ của vốn trong từng giai đoạn
luân chuyển hoặc trong từng nguồn vốn, từ đó doanh nghiệp xác định đợc phơng hớng và
trọng điểm quản lý vốn nhằm đáp ứng kịp thời đối với từng thời kỳ kinh doanh. Kết cấu
của VLĐ chịu ảnh hởng của nhiều nhân tố nh: đặc điểm ngành nghề kinh doanh, trình độ
tổ chức. Vì vậy trong doanh nghiệp khác nhau thì kết cấu vốn lu động cũng khác nhau, nó
phụ thuộc vào các nhóm nhân tố sau:
- Nhóm nhân tố về mua sắm vật t và tiêu thụ sản phẩm: Các doanh nghiệp hàng năm
phải sử dụng nhiều loại vật t khác nhau. Nếu khoảng cách giữa các doanh nghi ệp và các
đơn vị bán hàng xa hoặc gần, kỳ hạn bán hàng, chủng loại, số lợng và giá cả phù hợp với
yêu cầu thì có sự thay đổi đến tỷ trọng VLĐ bỏ vào khâu dự trữ.
Điều kiện tiêu thụ sản phẩm cũng ảnh hởng nhất định đến kết cấu VLĐ. Khối lợng
tiêu thụ sản phẩm mỗi lần nhiều hay ít, khoảng cách giữa các doanh nghi ệp với các đơn vị
mua hàng dài hay ngắn đều trực tiếp ảnh hởng tới tỷ trọng thành phẩm và hàng hoá xuất ra
nhờ ngân hàng thu hộ.
- Nhóm nhân tố về mặt thanh toán: Nếu sử dụng phơng thức thanh toán hợp lý, giải
quyết thanh toán kịp thời thì tỉ trọng vốn trong khâu lu thông sẽ thay đổi. Đặc biệt trong
xây lắp việc sử dụng các thể thức thanh toán khác nhau tổ chức thủ tục thanh toán, tình
hình chấp hành kỷ luật thanh toán có ảnh hởng nhiều đến tỷ trọng vốn bỏ vào khâu sản
xuất và khâu lu thông.
Ngoài các nhân tố nêu trên, kết cấu VLĐ còn lệ thuộc vào tính chất thời vụ sản xuất,
trình độ tổ chức và quản lý doanh nghi ệp. Tìm hiểu thành phần cũng nh nghiên cứu kết
cấu nội dung vốn lu động là rất cần thiết đối với việc sử dụng chính xác và có hiệu quả số
vốn đó trong mỗi doanh nghiệp.
3. Vai trò của vốn lu động
- Vốn lu động đợc coi là nguồn lực quan trọng nhất trong doanh nghiệp. Vốn là tiền đề
vật chất không thể thiếu đối với sự ra đời và phát triển của doanh nghi ệp. Trớc hết vốn là
điều kiện đầu tiên để doanh nghiệp thực hiện thủ tục pháp lý thành lập. Tiếp theo khi bắt
đầu sản xuất kinh doanh phải có vốn để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật và VLĐ phục vụ
cho quá trình sản xuất kinh doanh.
Với sự cạnh tranh trong nền kinh tế ngày càng khốc liệt thì vốn là yếu tố quyết định
đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Nếu thừa nhận vốn doanh nghiệp không
thể chủ động trong sản xuất kinh doanh, cũng nh không thể mở rộng quy mô và khi đó
doanh nghiệp sẽ bị cạnh tranh bởi các đối thủ khác mạnh hơn, nh vậy quy mô kinh doanh
sẽ bị thu hẹp thậm chí dẫn tới phá sản.
VLĐ còn là công cụ phản ánh và đánh giá quá trình hoạt động của hàng hoá, cũng nh
phản ánh và kiểm tra quá trình mua sắm, dự trữ bán hàng của doanh nghiệp. Mặt khác vốn
lu động luân chuyển nhanh hay chậm còn phản ánh thời gian lu thong có hợp lý hay không.
Do đó thông qua tình hình luân chuyển VLĐ của doanh nghiệp, các nhà hàng quản doanh
nghiệp có thể đánh giá kịp thời đối với các mặt hàng mua sắm dự trữ sản xuất và tiêu thụ
của doanh nghiệp. Hiệu quả sử dụng vốn ảnh hởng tới kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh trong kỳ, do vậy việc quản lý vốn có ý nghĩa quan trọng. Sử dụng vốn hợp lý sẽ cho
phép khai thác tối đa năng lực hoạt động của TSLĐ góp phần hạ thấp chi phí kinh doanh,
tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Tóm lại VLĐ có vai trò rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp thơng mại, việc tìm hiểu và nghiên cứu vấn đề sử dụng vốn lu động là vấn
đề cần thiết nhằm đa ra những biện pháp tối u phục vụ cho chiến lợc kinh doanh trong
doanh nghiệp.
II. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lu động trong hoạt động kinh doanh
của doanh nghi ệp thơng mại
1. Hiệu quả kinh doanh
Hiệu quả kinh doanh đợc hiểu là chỉ tiêu chất lợng phản ánh mối tơng quan so sánh
giữa kết quả đạt đợc theo mục tiêu đã xác định với chi phí bỏ ra để đạt đợc mục tiêu đó.
Trong quá trình kinh doanh nếu chi phí bỏ ra ít nhng kết quả thu đợc lại cao thì có nghĩa
hiệu quả kinh doanh tốt và ngợc lại.
Để hoạt động, doanh nghiệp thơng mại phải có các mục tiêu hành động của mình
trong từng thời kỳ, đó có thể là các mục tiêu xã hội cũng có thể là các mục tiêu kinh tế của
chủ doanh nghiệp và doanh nghiệp luôn tìm cách để đạt các mục tiêu đó với chi phí thấp
nhất đó là hiệu quả.
Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đợc thể hiện trên hai khía cạnh sau:
- Hiệu quả xã hội: Thể hiện sự đóng góp của doanh nghiệp trong việc thực hiện những
mục tiêu kinh tế xã hội nh tăng cờng các khoản phúc lợi tạo công ăn việc làm cho nền kinh
tế quốc dân.
Hiệu quả kinh doanh là hiệu quả chỉ xét trên phơng diện kinh tế của hoạt động kinh
doanh. Nó mô tả mối tơng quan giữa lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp đạt đợc với chi phí
bỏ ra để đạt đợc lợi ích đó. Hiệu quả kinh tế là mối quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp
và chủ doanh nghiệp.
Hiệu quả kinh tế là chỉ tiêu chất lợng quan trọng phản ánh mối quan hệ đạt đợc giữa
kết quả về mặt kinh tế và chi phí bỏ ra để đạt đợc kết quả đó:
Hiệu quả =
Kết quả của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh thông thờng là đạt
đợc doanh thu hoặc lợi nhuận trong kỳ. Chi phí cho hoạt động kinh doanh là số lợng vốn
đầu t để đạt đợc kết quả đó.
2. Hiệu quả sử dụng vốn lu động trong doanh nghiệp thơng mại
Một trong những vấn đề quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp là phải thờng xuyên nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu động. Hiệu quả sử
dụng vốn lu động phản ánh tình hình sử dụng VLĐ trong doanh nghiệp, đợc thể hiện bằng
mối quan hệ giữa kết quả hoạt động kinh doanh với số vốn lu động đầu t cho hoạt động
sản xuất kinh doanh trong kỳ.
Hiệu quả sử dụng VLĐ =
Nh ta đã biết VLĐ tiếp diễn không ngừng, lặp đi lặp lại có tính chất chu kỳ gọi là chu
chuyển VLĐ, thời gian của một kỳ luân chuẩn biểu thị tốc độ chu chuẩn VLĐ hay còn gọi
là hiệu suất luân chuyển VLĐ.
Hiệu suất luân chuyển VLĐ biểu hiện trình độ nghệ thuật sử dụng VLĐ trong doanh
nghiệp. Nó thờng biểu thị qua 2 chỉ tiêu. Số lớn luân chuyển VLĐ trong kỳ và số ngày để
hoàn thành một lần luân chuyển còn gọi là kỳ luân chuyển bình quân).
Sử dụng hiệu quả VLĐ mang tính cấp thiết đối với sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. VLĐ là một bộ phận quan trọng của tổng nguồn vốn, là yếu tố không thể của quá
trình sản xuất kinh doanh nhất là trong doanh nghiệp thơng mại. Việc sử dụng VLĐ không
tốt có thể không thể không bảo tồn đợc vốn, quy mô bị thu hẹp, ảnh hởng tới quá trình tái
sản xuất và nhu vậy ảnh hởng tới hiệu quả kinh doanh. VLĐ vận động không ngừng trong
các giai đoạn cùng với hình thái biểu hiện phức tạp, điều này đòi hỏi các doanh nghiệp
trong quá trình kinh doanh phải có những biện pháp quản lý và sử dụng VLĐ thích hợp.
3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VLĐ
- Trong nền kinh tế thị trờng thì VLĐ đối với các doanh nghiệp luôn là một vấn đề bức
xúc đặt ra. Có thể coi VLĐ nh là nhựa sống tuần hoàn trong doanh nghiệp. Vì vạy doanh
nghiệp mu ốn hoạt động và phát triển đợc thì VLĐ không thể thiếu và phải liên tục tuần
hoàn, liên tục lu thông. Một doanh nghiệp thiếu vốn thì không thể hoạt động đợc, nhng
nếu có vốn mà sử dụng kém hiệu quả, để mất dần đồng vốn thì doanh nghiệp sẽ đi vào bế
tắc. Điều đó nói lên rằng VLĐ có ý kiến sống còn đối với các doanh nghiệp và nó có vai
trò tuyệt đối tới sự thành bại của doanh nghiệp.
Ngày nay các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trờng thì yêu cầu về VLĐ
là lớn, nh nguồn kinh tế thị trờng cũng tạo ra môi trờng kinh doanh thuận lợi, giúp doanh
nghiệp có thể tự chủ về tài chính có thể huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau. Vì vậy
mà vấn đề đặt ra là đòi hỏi đồng vốn sử dụng vào kinh doanh phải có hiệu quả và hiệu quả
tối đa. Trên góc độ tài chính doanh nghiệp phải quan tâm đến chỉ tiêu hiệu quả sử dụng
vốn từ đó xem xét tình hình sử dụng VLĐ của doanh nghiệp để có các biện pháp nâng cao
hiệu quả sử dụng vốn. Các chỉ tiêu hiệu quả bao gồm:
3.1. Hệ số thanh toán:
Hệ số này dùng để xem xét khả năng thanh toán của doanh nghiệp đối với khoản phải
trả ngắn hạn, gồm hệ số thanh toán hiện tại và hệ số thanh toán nhanh.
- Hệ số khả năng thanh toán hiện tại là thớc đo khả năng có thể trả nợ của doanh
nghiệp, nó chỉ ra phạm vi quy mô mà các yêu sách của d nợ đợc trang trải bằng tài khoản
lu động có thể chuyển thành tiền trong kỳ phù hợp với thời hạn nợ phải trả:
Error! Bookmark not defined. =
Đây là tỷ lệ giữa TSLĐ và nợ ngắn hạn. Đó là một trong những thớc đo tốt nhất đợc
sử dụng thờng xuyên trong đo lờng về sức mạnh tài chính. Hệ số đó trả lời câu hỏi: Doanh
nghiệp có đủ tài sản lu động để trả các khoản nợ ngắn hạn không?
- Hệ số thanh toán nhanh: là thớc đo khả năng trả nợ ngay, không đợc dựa vào bán
vật t hay hàng hoá (kể cả sản phẩm) là một đặc trng tài chính quan trọng của doanh nghiệp.
Chỉ tiêu này trả lời câu hỏi: Nếu thu thập bán hàng không còn nữa thì doanh nghiệp
có thể trả đợc nợ ngắn hạn không? Căn cứ vào các nguồn tiền có thể huy động nhanh và
các khoản có thể dễ dàng chuyển thanh tiền bao gồm: tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền
đang chuyển các khoản đầu t chứng khoán ngắn hạn.
3.2. Hệ số phục vụ vốn lu động
Hệ số này cho biết với một đồng vốn lu động bỏ ra thì thu lại cho doanh nghiệp bao
nhiêu đồng doanh thu. Biểu hiện của hệ số này là mối quan hệ giữa doanh thu đạt đợc
trong kỳ với VLĐ bình quân sử dụng trong kỳ:
M
_______________________
HVLĐ =
- Trong đó:
HVLĐ : Hệ số phục vụ vốn lu động
M: Tổng doanh thu trong kỳ
: Vốn lu động bình quân trong kỳ
V1 ... Vn : Vốn lu động tại các thời điểm kiểm kê
n : số thời điểm kiểm kê
Hệ số phục vụ VLĐ càng cao tức là với 1 đồng VLĐ bỏ ra có thể đem lại nhiều đồng
doanh thu. Khi đó hiệu quả sử dụng vốn lu động đợc đánh giá là tốt và ngợc lại.
3.3. Tốc độ chu chuyển VLĐ
Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, sự tuần hoà của vốn diễn ra liên tục
lặp đi lặp lại mang tính chất chu kỳ gọi là chu chuyển vốn lu động. Tốc độ chu chuyển
VLĐ phản ánh tổng quát quá trình quản lý, trình độ chuyên môn tổ chức của cán bộ từ
khâu mua đến khâu bán.
Thời gian của vòng chu chuyển VLĐ đợc quyết định bằng tổng số thời gian lu thông
từ kỳ tuần hoàn này đến kỳ tuần hoàn tiếp theo. Thời gian của vòng chu chuyển vốn càng
ngắn thì tốc độ chu chuyển vốn càng nhanh và ngợc lại.
Tốc độ chu chuyển VLĐ đợc thể hiện thông qua 2 chỉ tiêu sau:
- Số vòng chu chuyển VLĐ
MGV
________________
L=
Trong đó: L : số vòng chu chuyển VLĐ trong kỳ
MGV : Tổng mức doanh thu trong kỳ theo giá vốn
: Vốn lu động bình quân trong kỳ.
Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ rằng số vốn lu động chu chuyển càng nhanh, hoạt
động kinh doanh đợc đánh giá là tốt.
- Số ngày chu chuyển vốn lu động phản ánh độ dài một vòng quay của VLĐ, chỉ tiêu
này đợc xác định dựa vào số ngày quy ớc trong kỳ và tổng số vòng quay trong kỳ đó.
N = ______________
MGV
Trong đó: N- Số ngày chu chuyển VLĐ
- MGV: doanh thu theo giá vốn bình quân 1 ngày trong kỳ.
Chỉ tiêu này càng nhỏ chứng tỏ VLĐ chu chuyển càng nhanh, tức là hàng hoá ít bị ứ
đọng, bộ phận vốn bằng tiền đợc quản lý chặt chẽ.
Nh vậy hai chỉ tiêu số vòng và số ngày chu chuyển thực chất là giống nhau chỉ khác
nhau về cách thể hiện. Khi số vòng chu chuyển VLĐ tăng thì số ngày chu chuyển VLĐ
giảm. Nhìn chung vốn lu động quay càng nhiều vòng trong một chu kỳ kinh doanh thì hiệu
quả sử dụng vốn lu động càng cao.
3.4. Hệ số bảo toàn vốn lu động
Bảo toàn vốn lu động có nghĩa là sau một thời gian hoạt động vốn của doanh nghiệp
bảo đảm toàn vẹn không bị thâm hụt, thất thoát. Nói cách khác, đến kỳ kiểm tra VLĐ của
doanh nghiệp vẫn đảm bảo tơng ứng với số tài sản lu động ban đầu theo thời giá hiện tại.
Bảo toàn và phát triển VLĐ là một trong những chỉ tiêu quan trọng đối với từng
doanh nghiệp, nó quyết định đến sự tồn tại và phát triển VLĐ trong doanh nghiệp chịu tác
động của nhiều nhân tố khác nhau, những nhân tố xấu có thể làm giảm VLĐ và làm ảnh
hởng tới quy mô kinh doanh. Chính vì điều này mà việc bảo toàn và phát triển vốn trở
thành nguyên tắc bắt buộc các doanh nghiệp phải thực hiện. Đối với doanh nghiệp nhà nớc
bảo toàn vốn là yêu cầu của chế độ hạch toán và là chỉ tiêu pháp lệnh của nhà nớc.
Để đánh giá mức độ bảo toàn VLĐ ta cần xác định số VLĐ hiện có và số VLĐ phải
bảo toàn đến cuối kỳ. Trong đó số VLĐ hiện có ở cuối kỳ trên sổ sách kế toán của doanh
nghiệp sau khi đã điều chỉnh chênh lệch giá của tài sản lu động theo thời giá. Các khoản
chênh lệch giá đó đợc xác định trong mọi trờng hợp thay đổi giá trị vật t hàng hoá do Nhà
nớc quy định hoặc vật t hàng hoá mua theo giá thoả thuận trên thị trờng.
Vốn lu động phải bảo toàn đến cuối kỳ đợc xác định nh sau:
=x
Sau khi xác định đợc VLĐ hiện có cuối kỳ và VLĐ phải bảo toàn cuối kỳ ta so sánh
chúng với nhau:
Hệ số bảo toàn VLĐ =
Nếu hệ số này > 1 thì doanh nghiệp đã bảo toàn và phát triển VLĐ. Ngợc lại nếu hệ
số này < 1 doanh nghiệp không bảo toàn đợc VLĐ nghĩa là sau khi loại trừ ảnh hởng của
giá VLĐ của doanh nghiệp bị thâm hụt.
Khi sử dụng hệ số bảo toàn VLĐ thì cha thể đánh giá đợc mức độ hiệu quả sử dụng
VLĐ trong doanh nghiệp mà chỉ đánh giá đợc tổng quát về hiệu quả sử dụng vốn lu động.
3.5. Hệ số sinh lời của VLĐ
- Hệ số doanh lợi của vốn lu động. Đây là chỉ tiêu chất lợng rất quan trọng, phản ánh rõ
kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này cho biết một đồng VLĐ sử
dụng trong kỳ tạo ra đợc bao nhiêu đồng lợi nhuận?
Hệ số doanh lợi VLĐ =
Hệ số sinh lời bao gồm các chỉ tiêu:
- Tỷ suất lợi nhuận doanh thu.
Hệ số này phản ánh mối quan hệ giữa lợi nhuận sau thuế và doanh thu thuần trong kỳ
của doanh nghiệp. Nó thể hiện, khi thực hiện một đồng doanh thu thuần trong kỳ doanh
nghiệp có thể thu đợc bao nhiêu đồng lợi nhuận ròng.
Tỷ suất lợi nhuận doanh thu =
- Hệ số khả năng sinh lời của vốn kinh doanh không tính tới ảnh hởng của thuế thu
nhập doanh nghiệp và nguồn gốc của vốn kinh doanh: chỉ tiêu này cho biết số ngày cần
thiết để vốn hàng hoá dự trữ quay trọn một vòng. Chỉ tiêu vòng quay vốn hàng hoá dự trữ
và số ngày chu chuyển vốn hàng hoá dự trữ và có quan hệ tỉ lệ nghịch với nhau, vòng quay
tăng thì ngày chu chuyển giảm và ngợc lại:
- Vòng quay các khoản thu: phản ánh tốc độ chuyển đổi các khoản phải thu thành tiền
mặt của doanh nghi ệp:
Vòng quay các khoản phải thu đợc xác định nh sau:
Vòng quay các khoản phải thu =
Kỳ thu tiền bình quân =
Nếu hệ số vòng quay các khoản phải thu cao thể hiện doanh nghiệp thu hồi nhanh các
khoản nợ. Trong khi kinh doanh doanh nghiệp nên đánh giá nghiên cứu kỹ những khoản
phải thu thông qua việc đánh giá khả năng tài chính của khachs hàng hoặc uy tín của họ
nhằm đa ra phơng thức kinh doanh thích hợp.
- Vòng quay các khoản phải trả
Số vòng quay các khoản phải trả =
Kỳ trả tiền bình quân = Error! Bookmark not defined.
Số ngày phân tích trong kỳ thờng tính bằng 1 năm bằng 360 ngày. Nếu vòng quay các
khoản phải trả thấp doanh nghiệp đã tận dụng đợc một số vốn tạm thời để bổ sung cho vốn
kinh doanh:
- = x 100
Chỉ tiêu này cho ta biết tỷ lệ càng lớn chứng tỏ doanh nghiệp chiếm dụng vốn càng
nhiều và ngợc lại.
- - Hệ số phục vụ vốn công cụ, dụng cụ, nguyên vật liệu: Hệ số này phản ánh một đồng
vốn công cụ, dụng cụ, nguyên vật liệu bỏ ra thì hoạt động kinh doanh sẽ đem lại cho
doanh nghiệp bao nhiêu đồng doanh thu.
dụng cụ dụng cụ
NVL( dụng cụ) NVL = NVL bình quân trong kỳ( dụng cụ) NVL bình quân trong kỳ
=‘
Tỷ suất lợi nhuận ròng của vốn kinh doan. Nó phản ánh mỗi đồng vốn sử dụng trong
kỳ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận.
=
- Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu: Đây là chỉ tiêu mà các nhà đầu t rất quan tâm, hệ
số này đo lờng mức lợi nhuận thu đợc lên mỗi đồng vốn chủ sở hữu trong kỳ.
=
Ngoài bốn chỉ tiêu chung phân tích trên để thấy rõ đợc hiệu quả sử dụng vốn lu động
ta xem xét các chỉ tiêu sau:
- Hệ số vòng quay vốn hàng hoá dự trữ: hàng hoá dự trữ đợc coi là bộ phận chủ yếu
của VLĐ trong doanh nghiệp, do vậy tốc đọ chu chuyển hàng hoá tồn kho có ảnh hởng
đến tốc độ chu chuyển của toàn bộ VLĐ và ảnh hởng đến hiệu quả sử dụng vốn lu động.
Tốc độ lu chuyển hàng tồn kho cho ta biết số vòng quay bình quân của hàng hoá đợc bán
ra. Hệ số vòng quay vốn hàng hoá dự trữ đợc xác định theo công thức:
=
Hệ số vòng quay vốn hàng hoá dự trứ mà cao làm cho doanh nghiệp củng cố lòng tin
vào khả năng thanh toán. Ngợc lại hệ số này thấp gợi lên tình hình doanh nghiệp bị ứ đọng
vật t hàng hoá vì không cần dùng hoặc dự trữ quá nhiều hoặc sản phẩm bị tiêu thụ chậm vì
sản xuất cha bán sát nhu cầu thị trờng. Hệ số này phụ thuộc vào các yếu tố nh phơng thức
bán hàng, phơng thức bảo quản, kết cấu hàng tồn kho. Nh vậy từng doanh nghi ệp phải có
những biện pháp quản lý hàng tồn kho phù hợp nhằm đạt đợc hiệu quả kinh tế cao nhất.
=
Lợng vốn này thờng chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng vốn lu động. Nhng đôi khi nó ảnh
hởng đến việc tiêu thụ hàng hoá tức là ảnh hởng tới doanh thu. Nếu hệ số phục vụ vốn
công cụ, dụng cụ càng cao thì hiệu quả sử dụng VLĐ tốt và ngợc lại.
III. Các nhân tố ảnh hởng đến hiệu quả sử dụng VLĐ
Việc xác định các nhân tố ảnh hởng là cơ sở tìm ra những biện pháp cụ thể nhằm
nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng VLĐ trong doanh nghiệp. Các yếu tố ảnh hởng đến
hiệu quả sử dụng VLĐ rất phức tạp và đa dạng nhng chung quy lại ngời ta phân thành hai
loại:
- * Nhóm nhân tố có hể lợng hoá đợc
* Nhóm nhân tố không thể lợng hoá đợc
1. Nhóm nhân tố có thể lợng hoá đợc
- Doanh thu trong kỳ: Cùng một lợng VLĐ, nếu nh doanh thu trong kỳ càng cao thì
hiệu quả sử dụng VLĐ là tốt và ngợc lại. Nếu doanh thu trong kỳ thấp thì hiệu quả sử
dụng VLĐ là kém. Từ đó có thể thấy rằng việc tăng doanh thu hay tăng mức lu chuyển
hàng hoá là mục tiêu phân đấu của mọi doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất
kinh doanh. Tuy nhiên việc tăng mức lu chuyển hàng hoá có thể kéo theo chi phí kinh
doanh tăng. Nhng nếu tốc độ tăng doanh thu lớn hơn tốc độ tăng chi phí thì vẫn đảm bảo
có lãi tức là việc sử dụng vốn lu động có hiệu quả.
- Chi phí kinh doanh: Có thể hiểu chi phí kinh doanh là đảm bảo tốt nhất quá trình
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, trên cơ sở sử dụng hợp lý tiết kiệm mọi nguồn vật t,
tiền vốn, sức lao động của doanh nghiệp để đạt đợc lợi nhuận tối đa trong khuôn khổ pháp
luật, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp.
Để quản lý tốt chi phí kinh doanh, các doanh nghiệp lập kế hoạch chi phí sản xuất
kinh doanh, lập kế hoạch tài chính là hình thức hoá tiền tệ tính toán các chỉ tiêu về chi phí
kinh doanh của doanh nghiệp, phục vụ cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ
kế hoặch, cùng các biện pháp phấn đấu thực hiện kế hoạch đó, kế hoạch chi phí sản xuất
kinh doanh là những mục tiêu phấn đấu của đơn vị, đồng thời cũng là căn cứ để đơn vị cải
tiến công tác quản lý kinh doanh, thực hiện chế độ tiết kiệm trong sản xuất kinh doanh, hạ
giá thành sản phẩm hàng hoá, tăng lợi nhuận, tăng hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp
trong kỳ.
Chi phí kinh doanh là nhân tố tơng quan tỉ lệ nghịch với hiệu quả sử dụng vốn ta
nhận thấy từ chỉ tiêu:
=
Nếu tổng số vốn lu động sử dụng bình quân trong kỳ là một số cố định. Khi tổng chi
phí thực tế đã chi trong kỳ tăng (giảm) sẽ trực tiếp làm cho hệ só sinh lời của VLĐ trong
kỳ đó giảm (tăng) tức là hiệu quả sử dụng VLĐ giảm (tăng).
- Lợng tiền mặt tồn quỹ trong doanh nghi ệp có thể ảnh hởng tới hoạt động sản xuất
kinh doanh, đây là bộ phận VLĐ giúp doanh nghiệp thanh toán với khách hàng, tận dụng
thời cơ trong kinh doanh, giao dịch với ngân hàng và tổ chức tín dụng. Nếu lợng tiền này
nhỏ hơn mức trung bình cần thiết thì không đủ để doanh nghiệp chi tiêu trong những ngày
không giao dịch với ngân hàng. Còn nếu lợng tiền này lớn hơn mức trung bình cần thiết
thì sẽ gây ra thừa tiền trong quỹ, lãng phí vốn.
- Mức dự trữ hàng hoá: Để đảm bảo cho quá trình kinh doanh đợc liên tục, thờng
xuyên, tốc độ quay vốn nhanh, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có mức dự trữ hàng hoá phù
- hợp với quy mô kinh doanh. Nếu vốn dự trữ hàng hoá thực tế nhỏ hơn mức tối thiểu cần
thiết thì doanh nghiệp sẽ thiếu hàng để bán ra, hoạt động bán hàng bị gián đoạn, doanh thu
đạt đợc không đợc tối đa, dẫn đến hiệu quả sử dụng VLĐ không tốt. Còn nếu dự trữ hàng
hoá thực tế lớn hơn mức dự trữ cao nhất thì hàng hoá bị ứ đọng trong kho gây lãng phí vốn
mặc dù doanh thu có thể đạt đợc nh dự tính.
- Tốc độ luân chuyển của VLĐ: Với mức lợi nhuận đạt đợc ở mỗi vòng quay vốn là
cố định. Tổng lợi nhuận đạt đợc trong kỳ sẽ phụ thuộc vào số vòng quay vốn ở kỳ kinh
doanh đó.
Nh vậy tổng lợi nhuận trong mỗi kỳ kinh doanh trên một lợng VLĐ cho biết trớc có
quan hệ tơng quan tỷ lệ thuận với số vòng quay của VLĐ trong kỳ đó.
2. Các nhân tố không thể lợng hoá đợc
Đó là những nhân tố mang tính định tính và mức độ tác động của chúng đối với hiệu
quả sử dụng VLĐ là không thể tính đợc. VLĐ của doanh nghiệp trong cùng một lúc đợc
phân bố trên khắp các giai đoạn luân chuyển và biểu hiện dới nhiều hình thức khác nhau.
Trong quá trình vận dụng đó VLĐ chịu tác động của nhiều nhân tố làm ảnh hởng tới hiệu
quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp.
a) Xét về mặt khách quan
Hiệu quả sử dụng VLđ của doanh nghiệp chịu ảnh hởng của một số nhân tố sau:
+ Lạm phát: Do tác động của nền kinh tế thị trờng có lạm phát là cho sức mua của
đồng tiền sụt giảm hay giá cả của các loại vật t hàng hoá tăng lên... Vì vậy nếu doanh
nghiệp không điều chỉnh kịp thời giá trị của các loại tài sản đó thì sẽ làm cho VLĐ giảm
dần theo tốc độ trợt giá của tiền tệ.
+ Rủi ro: Do rủi ro bất thờng trong quá trình sản xuất kinh doanh mà các doanh
nghiệp thờng gặp phải trong điều kiện nền kinh tế thị trờng có sự tham gia của nhiều thành
phần kinh tế, cùng cạnh tranh... Khi kinh tế thị trờng không ổn định, sức mua có hạn thì
càng làm tăng khả năng rủi ro của doanh nghiệp. Ngoài ra doanh nghiệp còn phải gặp
nhiều rủi ro do thiên tai gây ra nh: hoả hoạn, bão lụt... mà các doanh nghiệp khó có thể
tránh đợc.
+ Yếu tố sản xuất tiêu dùng: chu kỳ, tính thời vụ của sản xuất và tiêu dùng ảnh hởng
trực tiếp tới mức lu chuyển hàng hoá.
Những hàng hoá có chu kỳ sản xuất dài vốn hàng hoá lớn sẽ làm cho tốc độ chu
chuyển VLĐ chậm và ngợc lại bên cạnh sự phân bổ hàng hoá giữa nơi sản xuất và tiêu
dùng cũng ảnh hởng tới tốc độ chu chuyển hàng hoá. Nếu sự phân bố này là hợp lý sẽ tạo
điều kiện rút ngắn thời gian lu thông hàng hoá, tăng tốc độ chu chuyển tăng hiệu quả sử
dụng VLĐ.
- + Nhu cầu thị trờng, giá cả hàng hoá dịch vụ. Trong thị trờng cạnh tranh hoàn hảo,
nhu cầu về thị trờng và giá cả hàng hoá và dịch vụ là những biến số rất khó xác định. Sự
thay đổi của cũng cũng ảnh hởng đến hiệu quả việc sử dụng vốn hay lợi nhuận thu đợc của
doanh nghiệp.
Chẳng hạn, có sự biến động lớn về sức mua đối với một hàng hoá nào đó mà doanh
nghiệp đang kinh doanh. Nếu sức mua mặt hàng này giảm doanh nghiệp sẽ đạt mức doanh
thu và lợi nhuận thấp làm cho hiệu quả sử dụng VLĐ thấp. Ngợc lại doanh nghiệp sẽ đạt
đợc mức doanh thu về lợi nhuận cao hơn.
+ Giá cả cũng tác động tơng tự nh vậy, sự thay đổi giá cả có thể cho sự biến động đột
ngột của nhu cầu hoặc số lợng cung ứng. Giá cả thay đổi sẽ làm tăng lên hoặc giảm đi mức
độ lãi mf doanh nghiệp thu đợc trên một đơn vị hàng hoá tiêu thụ.
+ Các chính sách kinh tế của nhà nớc: Để thc hiện chức năng quản lý vĩ mô nền kinh
tế của nhà nớc, nhà nớc đa ra chính sách kinh tế phù hợ để thúc đẩy tăng trởng kinh tế phù
hợp với từng thời kỳ, giai doạn phát triển của nền kinh tế.
+ Các chính sách thuế, đây là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế của nhà nớc, thuế có
tác động trực tiếp đến các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì đây là khoản chi phí
bắt buộc. Nếu nhà nớc đóng thuế thấp đối với ngành kinh doanh của doanh nghiệp thì lợi
nhuận thu đợc nhiều hơn, doanh nghiệp có xu hớng mở rộng quy mô kinh doanh. Ngợc lại
với mức thuế cao, lợi nhuận giảm, doanh nghiệp không muốn mở rộng quy mô kinh doanh
mà còn thu hẹp dần quy mô hoạt động.
Bên cạnh chính sách thuế còn có các chính sách khác ảnh hởng tới việc kinh doanh
nh chính sách xuất nhập khẩu, chính sách thuộc tiêu chuẩn...
b) Xét về mặt chủ quan
Đó là những nhân tố chủ quan của chính bản thân doanh nghiệp làm ảnh hởng tới
hiệu quả sử dụng VLĐ cũng nh quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Xác định nhu cầu vốn lu động: Do xác định nhu cầu VLĐ thiếu chính xác dẫn đến
tình trạng thừa hoặc thiếu vốn trong sản xuất kinh doanh đều ảnh hởng không tốt đến hiệu
quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp.
Việc lựa chọn phơng án đầu t: Là một nhân tố cơ bản ảnh hởng rất lớn đến hiệu quả
sử dụng VLĐ của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp đầu t sản xuất ra những sản phẩm
hàng hoá, dịch vụ chất lợng cao, mẫu mã phù hợp với thị hiếu của ngờitiêu dùng, đồng
thời có giá thành hạ thì doanh nghiệp thực hiện đợc quá trình tiêu thụ nhanh, tăng vòng
quay VLĐ. Ngợc lại sản phẩm hàng hoá mà doanh nghiệp làm ra có chất lợng kém, không
phù hợp với thị hiếu của khách hàng dẫn đến hàng hoá sản xuất ra không tiêu thụ đợc làm
cho VLĐ bị ứ đọng, hiệu quả sử dụng vốn thấp.
- Trình độ tổ chức nhân sự trong doanh nghiệp. Việc tổ chức nhân sự có ảnh hởng trực
tiếp đến điều hành mọi hoạt động trong doanh nghiệp. Nếu bố trí đúng ngời đúng việc,
mọi hoạt động diễn ra một cách nhịp nhàng, ăn khớp với nhau, ngời quản lý không phải
mất thời gian chỉnh đốn, nhắc nhở nhân viên của mình. Nhng nếu bố trí ngời không đúng
vị trí thì các hoạt động không thể diễn ra một cách bình thờng đợc. Khi mọi hoạt động đã
nhịp nhàng thì chắc chắn mọi hiệu quả sẽ đạt đợc và hiệu quả sử dụng các yếu tố dần đạt
đến mức độ tối u v.v..
Uy tín trong kinh doanh: Trong điều kiện hiện nay sự cạnh tranh giữa các doanh
nghiệp ngày càng đòi hỏi các doanh nghiệp phải tạo dựng cho mình chữ tín trong kinh
doanh. Có nh vậy doanh nghiệp mới đẩy nhanh đợc tiêu thụ hàng hoá, thuận lợi trong việc
tham gia các hợp đồng kinh doanh, tạo đợc nhiều mối làm ăn tốt đẹp, tạo dựng đợc uy tín
trên thị trờng.
Trình độ tổ chức lu chuyển hàng hoá: Để đa hàng hoá đến đợc tay ngời tiêu dùng,
doanh nghiệp thơng mại phải bỏ ra một lợng chi phí nào đó và tổ chức một quy trình mua
vào, dự trữ, bán ra. Muốn nâng cao hiệu quả sử dụng vốn bằng cách giảm chi phí và nâng
số vòng vốn quya thì phải tổ chức tốt quá trình mua vào, dự trữ và bán ra. Quy trình này
đợc quyết định bởi trình độ tổ chức lu chuyển hàng hoá của doanh nghiệp và khả năng cơ
giới hoá.
Trên đây là những nhân tố chủ yếu làm ảnh hởng đến công tác tổ chức và sử dụng
VLĐ của doanh nghiệp. Ngoài ra còn có thể có các nguyên nhân khác ảnh hởng không
nhỏ đến quá trình nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu động của doanh nghiệp. Để hạn chế
những tiêu cực ảnh hởng không tốt tới hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn lu động. Các
doanh nghi ệp cần nghiên cứu xem xét một cách kỹ lỡng sự ảnh hởng của từng nhân tố tìm
ra nguyên nhân nhằm đa ra những biện pháp hữu hiệu đẩy mạnh việc tổ chức và nâng cao
hiệu quả đồng vốn mang lại la cao nhất.
Chơng II
THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN LU ĐỘNG
TẠI CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU MÁY HÀ NỘI
I. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY
1. Quá trình thành lập và phát triển
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội là một doanh nghiệp nhà nớc trực thuộc quản lý
của Tổng công ty máy và phụ tùng và Bộ Thơng mại, hoạt động chính trong lĩnh vực xuất
nhập khẩu máy móc hoạt động sản xuất kinh doanh.
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội đợc thành lập ngày 19/12/1997 với quyết định
số 1390QĐ/TMTC của Bộ Thơng mại. Trụ sở giao dịch nhà B2 Ngọc Khánh, quận Ba
Đình, Hà Nội. Tên cơ quan sáng lập là Tổng công ty máy và phụ tùng Hà Nội.
- Ngày 10/2/1998 công ty đợc cấp chứng nhận đăng ký kinh doanh, và trụ sở giao dịch
đợc chuyển về số 8 phố Tràng Thi - quận Hoàn Kiếm - Hà Nội (theo Quyết định
1295/QĐ-BTM ngày 29/10/1998 của Bộ Thơng mại).
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội bắt đầu hoạt động kinh doanh từ ngày
18/11/1998 với số vốn ban đầu là 3.823.000.000 đồng. Trong đó: vốn cố định là
823.000.000đồng và vốn lu động là 3.000.000.000đồng. Tên giao dịch quốc tế của Công ty
là Nachinoimpost Hà Nội. Kể từ ngày thành lập và bắt đầu hoạt động công ty đã trải qua
những bớc thăng trầm trong kinh doanh và dần tìm đợc chỗ đứng của mình trên thơng
trờng. Trong những ngày đầu thành lập công ty vừa kinh doanh vừa cải tạo cơ sở làm việc,
vốn ít đội ngũ cán bộ công nhân viên đông và gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công ăn
việc làm. Song với sự nỗ lực của toàn bộ CBCNV của công ty đợc sự quan tâm giúp đỡ
của lãnh đạo Tổng công ty, Đảng uỷ cơ quan Bộ thơng mại, công đoàn ngành và ban chấp
hành công đoàn Tổng công ty đã giúp cho Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội có những
bớc trởng thành lớn trong suốt 4 năm kể ngày công ty thành lập. Đến nay công ty đã có số
vốn là 5,6 tỷ đồng, số nhân viên là 128 ngời, với số vốn bình quân trên đầu ngời là 40 triệu
đồng/ngời.
2. Chức năng và nhiệm vụ của công ty
2.1. Chức năng
Chức năng của Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội
- Xuất nhập khẩu máy móc, phụ tùng, hàng nông lâm sản: cà phê, lúa gạo, cao su...
- Tham gia sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực máy móc và dịch vụ.
- Xuất nhập khẩu uỷ thác
- Liên doanh liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài nớc.
- Kinh doanh, cho thuê bất động sản, văn phòng, nhà xởng.
2.2. Nhiệm vụ
- Nhiệm vụ chung: Kinh doanh xuất nhập khẩu, phụ tùng máy móc, t liệu sản xuất,
vật liệu xây dựng, hàng công nghiệp tiêu dùng, các dịch vụ t vấn, dịch vụ thơng mại, cho
thuê cơ sở nhà xởng, kho tàng bến bãi, thiết bị xe máy, dịch vụ vận tải, sửa chữa đại tu lắp
ráp ô tô, xe máy, đại lý xăng dầu.
- Nhiệm vụ cụ thể
+ Thăm dò thị trờng trong cả nớc, nắm bắt nhu cầu xuất nhập khẩu từ đó ban lãnh
đạo công ty sẽ đa ra những quyết định thực hiện.
+ Tổ chức và thực hiện dịch vụ giao nhận vận tải, dịch vụ t vấn, dịch vụ thơng mại và
các dịch vụ xuất nhập khẩu uỷ thác.
3. Đặc điểm cơ cấu bộ máy tổ chức của Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội
3.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội đợc tổ chức theo cơ cấu trực tuyến chức năng
dựa trên nguyên tắc thống nhất chỉ huy, cơ cấu tổ chức đợc mô hình theo sơ đồ sau:
Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty
- Việc tổ chức sản xuất kinh doanh khoa học hợp lý phù hợp với công nghệ kinh doanh
ở mỗi doanh nghiệp là việc hết sức quan trọng. Gắn với mỗi loại hình kinh doanh khác
nhau, công nghệ khác nhau đòi hỏi việc tổ chức bộ máy quản lý khác nhau, yêu cầu của bộ
máy kế toán phải phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có nh vậy kinh
doanh mới đạt hiệu quả cao.
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội là một doanh nghiệp nhà nớc có t cách pháp
nhân, hạch toán độc lập, có tài khoản và con dấu bao gồm tài khoản tiền Việt Nam và tài
khoản ngoại tệ tại các ngân hàng.
Chức năng nhiệm vụ chủ yếu của từng bộ phận trong công ty
- Giám đốc công ty: Do Tổng công ty máy và phụ tùng bổ nhiệm. Giám đốc có nhiệm
vụ tổ chức điều hành mọi hoạt động của công ty đồng thời là ngời đại diện quyền lợi và
nghĩa vụ của công ty trớc cơ quan quản lý cấp trên và trớc pháp luật.
nguon tai.lieu . vn
