Xem mẫu
- BÀI THUYẾT TRÌNH
NHẬP MÔN KHOA HỌC CHÍNH TRỊ.
Đề Tài: XÃ HỘI DÂN SỰ
GV: TS. Võ Châu Thịnh
SVTH: Lê Thị Ngọc Anh
- Nội dung thuyết trình về XHDS
1. Khái niệm XHDS
2. Lịch sử của khái niệm XHDS.
3. Tính văn minh của XHDS.
4. XHDS và Nền Dân Chủ.
5. XHDS xuyên quốc gia hay toàn cầu.
- 1. Khái niệm XHDS:
Những đường nét sơ khởi về XHDS được tập thể của các học giả tại
Trung Tâm cho Xã hội Dân Sự tại Trường Kinh Tế học Luân Đôn đã
khái lược:
“XHDS đề cập tới một mảng các hoạt động tập thể tự nguyện xung
quanh những lơi ích, mục tiêu và các giá trị chung. V ề m ặt lý
thuyết, các hình thái thiết chế của nó khác biệt rạch ròi với các
hình thái của nhà nước, gia đình và thị trường, m ặc dù trong th ực
tế thì ranh giới giữa chúng. là khá lẫn lộn, mập mờ và không rõ
ràng (blurred and negotiated). Xã hội dân sự thường bao gồm
một sự đa dạng về phạm vi hoạt động, các thành viên tham gia
và các hình thái tổ chức, khác nhau về mức độ nghi lễ, t ự do và
quyền lực. Xã hội dân sự thường được hình thành dưới dạng các
tổ chức như các hội từ thiện, các hiệp hội, các công đoàn, các
nhóm tương trợ, các phong trào xã hội, các hiệp hội kinh doanh,
các liên minh, và các đoàn luật sư.
- 2. Lịch sử của khái niệm XHDS
Ø
Thuật ngữ XHDS có sự tương đương trong tiếng Latin (societas civilis)
và một tương đương khá gần trong tiếng Hy Lạp (politike koinona).
Các thuật ngữ này biểu thị chính thể, với các công dân đ ịnh hình các
thiết chế và chính sách của nó (Cohen và Arato, 1992, 84 – 85).
Ø
Khi được dịch thành societe civil hay cộng đồng công dân (common
wealth) chúng trở nên hấp dẫn đối với các nhà tư tưởng chủ nghĩa
khế ước (contractarian thinkers).
Ø
Sự phục tùng hoàn toàn của Hobbes, cho đến chủ nghĩa cá nhân t ự do
của Locke, rồi đến nhấn mạnh vào các đức hạnh dân sự của Ferguson.
Ø
Xã hội dân sự biểu thị khế ước xã hội giữa các công dân, cung c ấp m ột
không gian xã hội phi bạo lực có khả năng thúc đẩy sự phát tri ển các
hoạt động thương mại, dân sự và chính trị của các công dân (nam, da
trắng, có tài sản) thực thi khế ước.
- Ø
Alexis de Tocqueville người đề xướng lý luận đầu
tiên của ‘chủ nghĩa liên hiệp’. Trong chuyến thăm viếng kéo dài của
ông ở Mỹ (1831-1883), ông đã bị ấn tượng bởi thói quen thành lập
các liên hiệp của đủ lọai mục đích chính trị và công cộng của người
Mỹ, và đi đến kết luận rằng đây là hòn đá nền tảng cho sự vận hành
thành công của của nền dân chủ ở Mỹ.
- •
Vào đầu thế kỷ 20, Antonio Gramsci, tổng thư ký của Đảng
Cộng Sản Ý:
Ø
Tách biệt khái niệm xã hội dân sự, với tư cách kiến trúc thượng tầng văn
hóa, khỏi các tương tác kinh tế, với tư cách cơ sở hạ tầng, kiến lập nên
một nền học thuật lâu dài về sự sản xuất ra sự đồng thuận cho các hoạt
động thống trị. Sự đồng thuận này được tạo ra bởi các thiết chế của xã hội
dân sự, tiêu biểu như Giáo hội, hay các nhà trường, các liên hiệp, công
đoàn mậu dịch, truyền thông và các thiết chế xã hội khác.
Ø
Gramsci chủ yếu nhấn mạnh vì sao mà chính qua kiến trúc thượng tầng
văn hóa này mà giai cấp tư sản đã áp đặt được sự bá quyền của nó, chống
chọi ngay cả những khủng hoảng kinh tế và chính trị.
Ø
Tuy nhiên, ông được kiến giải rộng rãi là đã ám chỉ rằng xã hội dân sự vì
thế cũng là nơi mà một sự phản bá quyền có thể được xây dựng, như một
cái nệm giữa nhà nước và nền kinh tế có cơ cấu giai cấp, sở hữu tiềng
- Ø
Các tư tưởng gia châu Mỹ Latinh ở Brazil, XHDS là một thuật ngữ có thể
thống nhất các doanh nhân, các nhóm giáo hội và các phong trào lao động
trong công cuộc chống lại chế độ của họ, bởi vì với tư cách là một lực
lượng trong xã hội nó có thể được tách bạch khỏi các đáng phái chính trị
mà nhiều người cảm thấy là đã mất uy tín, cũng như khỏi các loại huy
động dân túy đã được lưu hành tràn lan ở các nhiều quốc gia châu Mỹ
Latinh, và quan trọng nhất bởi vì nó có liên quan đến bất bạo động (Cohen
và Arato, năm 1992, 48-58).
Ø
Ở các bang Vệ tinh Xô-viết của Đông Âu, nơi mà sự khác biệt giữa lợi ích
của dân chúng và các lợi ích của nhà nước bị phủ nhận thẳng thừng,
những người bất đồng chính kiến cũng bắt đầu tin rằng việc “thụ thai”
(conceiving) một xã hội dân sự như sự liên hiệp giữa dân chúng khỏi các
vòi xúc tu của nhà nước là con đường khởi đầu kháng chiến chống lại nhà
nước (Cohen và Arato, 1992, 31-36; Kaldor, 53-59).
Các trí thức của Czechoslovakia, Hungary và Phần Lan, như Adam
Michnik, Gyorgi Konrad và Vaclav Havel là hồi sinh thuật ngữ này để chỉ
các không gian tự trị độc lập với nhà nước.
- •
Các tư tưởng gia Trung Âu và Châu Mỹ Latinh: nhấn mạnh các
giá trị tình đoàn kết, nói thật nơi công cộng, đa nguyên t ư t ưởng
và phi bạo lực như là các đặc điểm của xã hội dân sự (xem
Gladius, 2012).
=> Xã hội dân sự, nó không phải là một phương tiện để lật đổ
cái chế độ mà họ đang sống. Họ quan tâm nhiều hơn về việc tái
khẳng định – “khai hoang (reclaiming) mở rộng” cái không gian
mà nhà nước toàn trị đã lấn chiếm hơn là chiếm đoạt quyền lực –
vũ khí chống lại các mối đe dọa tương lai cho nền dân ch ủ.
•
1990s, Robert Putnam xuất bản tác phẩm có nhiều ảnh hưởng
của ông về nước Ý, được gây cảm hứng bởi truyền thống mang
tính Tocqueville về xã hội dân sự như chủ nghĩa liên hiệp, tích lũy
tư bản xã hội trong các cộng đồng, củng cố sự vận hành của nền
dân chủ.
- Ø
XHDS được xem là hữu dụng bởi các nhà hoạt động ủng hộ dân
chủ ở Philippin, Hàn Quốc và Nam Phi. Nhưng nó cũng nhận
được một cuộc sống mới, cả trong lý luận chính trị lẫn trong
chính sách thực tiễn, trong các nền dân chủ ăn sâu ở Tây Âu và
Bắc Mỹ cũng như ở Ấn Độ. Điều này liên quan đến sự lo ngại về
sự mai một của nền dân chủ qua sự thờ ơ dửng dưng và sự vỡ
mộng của cử tri, lẫn đến sự chấm hết của các hệ tư tưởng lớn.
Ø
Trong các dụng hành đó, có một khuynh hướng trộn lẫn các ý
nghĩa của Khai Sáng, của Gramsci và của Tocqueville về xã hội
dân sự cũng như trộn lẫn một phạm trù thường nghiệm, th ường
được gọi NGO, hay khu vực phi lợi nhuận hay tình nguy ện, với
các dự án chính trị đa dạng từ tự do hóa, dân chủ hóa cho đến
phản kháng.
-
Tính ‘văn minh’ của XHDS.
Ø
Khái niệm thời Khai Sáng về xã hội
dân sự thấm nhuần một cảm niệm về
tính văn minh thượng đẳng của các thể
chế Âu châu. Dù không được định nghĩa
chuẩn xác, tính văn minh có vẻ liên hệ
với phi bạo lực, cung cách tốt ( cư xử
tốt), và khả năng chịu đựng cho người
khác trong xã hội của chính mình.
- “XHPDC” nên bao gồm hay loại trừ
“XHDC”
Một số lý thuyết gia Tuy nhiên, một đại bộ
chính trị loại trừ phạm phận của các tác phẩm
trù phi dân sự: họ kiên giữ quan điểm ngược lại,
định lập trường hành kiên định lập trường về
động trong khuôn khổ một định nghĩa thường
các luật lệ, sự tôn trọng nghiệm cho xã hội dân
người khác, hay sự săn sự mà bao gồm cả xã
sàng thỏa thuận như hội phi dân sự/phi văn
các thành tố của xã hội minh như một khuynh
dân sự hương bên trong nó.
- •
Kopecky viện dẫn hơn 5 lập luận tương liên quan cho việc loại trừ xã hội
phi văn minh khỏi xã hội dân sự:
- Xã hội dân sự và nền dân chủ
•
Việc có một xã hội dân sự sống động phải không bị nhầm lẫn với việc có
một xã hội dân sự văn minh.
•
Các phong trào tôn gáo và quốc gia chủ nghĩa thường có một nền tảng dân
chủ, và đôi khi muốn lật đổ một chính phủ phi dân chủ, nhưng các giá trị
của họ không nhất thiết là dân chủ và chắc chắn là không tự do chủ nghĩa.
•
Nền dân chủ trong các quốc gia Tây phương phát triển trong bối cảnh một
hệ thống toàn cầu khai thác và đè nén các bộ phận khác của thế giới. Các
bộ phận dân cư và các chủ thể xộ : hoài, thậm chí quan niệm thù địch với
nền dân chủ tự do được cung cấp hoặc thậm chí bị cưỡng ép.
•
Chất lượng của xã hội dân sự và chất lượng của nhà nước và thị trường là
liên phụ thuộc
- XHDS và CNTB
•
Các lý thuyết gia kinh điển không phân biệt giữa xã hội dân sự và thị
trường.
•
Đối với Locke, tính văn minh của xã hội dân sự bao gồm chính sự cung
cấp đầy đủ an ninh vật.
•
Hegel Buergerliche Gesellschaft – hệ thống tư bản chủ nghĩa -không hề
tin rằng nó sẽ (dân sự) ( civilzation – văn minh). Không có sự kiểm tra
và cân bằng do nhà nước cung cấp, nó chểnh mãng hoặc khai thác
những người nghèo vô phương tự trợ - không thể tự giúp mình.
•
Marx XHDS như một xã hội tư sản, một giai đoạn tất yếu trong lịch sử,
nhưng cố hữu là bóc lột.
•
Gramsci về việc phân tách cơ sở vật chất khỏi kiến trúc thượng tầng văn
hóa, XHDS đã trở nên có nghĩa là một lĩnh vực phi nhà nước, phi thị
- XHDS xuyên quốc gia hay toàn cầu.
•
Trong 2 thập niên vừa qua, cường độ, phạm vi và tốc độ của mà người ta
kết nối trải khắp các biên giới đã bùng nổ (mạng – network).
•
Các chủ thể xã hội dân sự đã trở nên ngày càng xuyên quốc gia và thậm
chí là toàn cầu.
•
Những nhà bảo vệ nhân quyền sử dụng một khung sườn phổ quát chủ
nghĩa về pháp luật để đấu tranh với sự bất công quốc gia; các nhóm hóa
bình thách thức các chính sách an ninh quốc gia vơi các khái niệm của
đoàn kết xuyên xung đột chia rẽ; và các nhà vẫn động môi trường khởi
xướng diễn ngôn về một thế giới duy nhát và các giải pháp toàn cầu.
•
Gần đây hơn, các khái niệm quốc tế hóa của xã hội dân sự toàn cầu đã và
đang chống lại chủ nghĩa quốc gia chủng tộc và chủ nghĩa nền tảng tôn
giáo, và cũng như một lực lượng chống lại toàn cầu hóa có tính săn mồi
(Kaldor, 2003).
nguon tai.lieu . vn
