Xem mẫu
MỞ ĐẦU
Thời đại ngày nay là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
xã hội trên phạm vi thế giới. Đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc vẫn diễn
ra gay gắt. Toàn cầu hoá kinh tế đang là xu thế khách quan lôi cuốn hàng trăm
quốc gia dân tộc khác nhau về chế độ kinh tế xã hội, trình độ phát triển tham
gia hội nhập nền kinh tế toàn cầu. Vì vậy quá trình tham gia hội nhập kinh tế,
mỗi nước đều theo đuổi nhưng mục tiêu khác nhau, thậm chí trái ngược nhau.
Các nước tư bản phát triển tham gia hội nhập không chỉ theo đuổi mục
tiêu lợi nhuận thuần tuý mà còn tìm cách chi phối, khống chế thị trường, áp
đặt chính trị, chuyển hoá nền kinh tế các nước đi theo quỹ đạo tư bản chủ
nghĩa (TBCN).
Các nước kinh tế đang phát triển tham gia hội nhập để tận dụng cơ hội
phát triển, thoát khỏi đói nghèo lạc hậu. Đồng thời tập hợp lực lượng đấu
tranh chống lại chính sách cửa quyền áp đặt của Mỹ để bảo vệ lợi ích của
mình vì một trật tự kinh tế quốc tế bình đẳng công bằng.
Các nước xã hội chủ nghĩa (XHCN) chủ động hội nhập để tranh thủ
những mặt có lợi trên thị trường thế giới, phát huy lợi thế, phục vụ mục tiêu
phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, khắc phục nguy cơ tụt
hậu ngày càng xa hơn về kinh tế, rút ngắn, trình độ phát triển so với các
nước phát triển trên thế giới.
Điều đó chứng tỏ xu thế hội nhập kinh tế phản ánh cục diện vừa đẩy
mạnh hợp tác, vừa đấu tranh khốc liệt. Nó vừa có tác động tích cực và tiêu
cực đến toàn bộ đời sống kinh tế chính trị xã hội, an ninh quốc gia của mỗi
nước.
1
NỘI DUNG
I. NHỮNG TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC CỦA HỘI NHẬP KINH TẾ ĐẾN AN
NINH QUỐC GIA CỦA VIỆT NAM
An ninh quốc gia là: "Trạng thái của quốc gia có sự ổn định về mọi mặt,
các lợi ích quốc gia được toàn vẹn, không bị xâm phạm hoặc bị đe doạ..." có
nước quan niệm an ninh quốc gia bao gồm có quốc phòng.
An ninh quốc gia cần phải được hiểu với nghĩa rộng bao gồm cả kinh tế,
chính trị, văn hoá, xã hội... Một nước có sự an ninh quốc gia được bảo đảm là
nước có trạng thái ổn định trên các mặt đó và các lợi ích kinh tế, chính trị, văn
hoá, xã hội được bảo vệ toàn vẹn, không bị xâm phạm hoặc đe doạ. Theo đó,
hội nhập kinh tế có tác động tích cực đến tăng cường an ninh quốc gia trên
những vấnđề sauđây:
Một là: Hội nhập kinh tế khu vực và thế giới tạo cơ hội cho Việt Nam
mở rộng thị trường, thu hút vốn, kỹ thuật, công nghệ, kinh nghiệm quản lý
tiên tiến phát triển kinh tế tăng cường an ninh quốc gia.
Thị trường có vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế của mỗi
quốc gia. Việc mở rộng và khai thông thị trường quốc gia với quốc tế sẽ
cho phép bổ sung những mặt yếu, thiếu, phát huy những lợi thế của nền
kinh tế trong nước. Dưới tác động của toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế
quốc tế, các thị trường thế giới (vốn, tài chính, thương mại...) từng bước
được thống nhất và phát triển. Xu thế này sẽ loại bỏ dần các rào cản
thương mại (thuế, chính sách bảo hộ) và điều chỉnh các quy tắc vận hành.
Các dòng vốn, kỹ thuật công nghệ, tri thức, hàng hoá, dịch vụ ngày càng
mở rộng và đẩy nhanh tốc độ. Theo đó, nước ta là nước đang phát triển,
chủ động hội nhập nền kinh tế toàn cầu sẽ từng bước mở rộng thị trường
ra bên ngoài và có thêm cơ hội thu hút và sử dụng các dòng vốn khu vực và
2
quốc tế, đồng thời mở ra điều kiện thực hiện các dự án đầu tư ra nước
ngoài theo lợi thế của ta.
Thực tế cho thấy, với một đất nước có số dân khoảng 90 triệu người
như nước ta, thu nhập bình quân đầu người 2.228 USD thì dung lượng thị
trường trong nước sẽ là nhỏ so với khả năng phát triển. Do đó, tham gia hội
nhập kinh tế quốc tế để mở rộng thị trường có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Bên cạnh cơ hội tận dụng và nâng cao khả năng sử dụng vốn, nước ta
còn được thụ hưởng những thành quả tiến bộ của khoa học công nghệ thế
giới, thông qua chuyển giao công nghệ để đổi mới kỹ thuật công nghệ, đẩy
nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Trong những năm đổi mới vừa
qua chúng ta đã tận dụng được cơ hội đó, nền kinh tế tăng trưởng cao, hạ
tầng công nghệ thông tin được đánh giá là một trong những nước có tốc độ
phát triển nhanh nhất, kinh tế chính trị xã hội ổn định, an ninh quốc phòng
được tăng cường. Trạng thái đó phản ánh tính vững chắc của an ninh quốc
gia.
Hai là: Hội nhập kinh tế quốc tế tạo thế đan cài lợi ích kinh tế quốc
phòng an ninh giữa các nước trong khu vực và thế giới, cho phép nước ta có
thể kết hợp sức mạnh trong nước và sức mạnh thời đại thành sức mạnh tổng
hợp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hội nhập kinh tế gắn kết nền kinh tế của mỗi nước với hệ thống kinh
tế khu vực và thế giới. Mức độ gắn kết phụ thuộc vào chính sách mở cửa
của mỗi quốc gia. Sự hưng thịnh, khủng hoảng hay suy thoái kinh tế của
nước này đều có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến trạng thái phát triển
kinh tế và an ninh kinh tế của các nước khác trong khu vực và thế giới. Tuy
nhiên, mức độ ảnh hưởng và khả năng ứng phó trước những chấn động kinh
tế, chính trị, xã hội bên ngoài đến đâu là tuỳ thuộc vào sức cạnh tranh, dữ trữ
ngoại tệ và sức gắn kết kinh tế của mỗi nước trong khu vực và thế giới.
3
Thực tế những thập kỷ qua cho thấy một nền kinh tế có sức cạnh tranh cao,
có dự trữ ngoại tệ lớn, sẽ có sức chịu đựng cao hơn các nền kinh tế lạc hậu
khác. Chẳng hạn, sức cạnh tranh của các nền kinh tế Hồng Kông, Singapo
lớn, lại có dự trữ ngoại tệ lớn nên đã hạn chế được tác động xấu của cuộc
khủng hoảng khu vực năm 1997. Một nước có nền kinh tế hội nhập quốc tế
cao, lợi ích quốc gia đan xen chặt chẽ với lợi ích của nhiều quốc gia khác,
nhiều trung tâm kinh tế, thì sẽ có nhiều khả năng kết hợp sức mạnh quốc gia
với sức mạnh quốc tế để bảo vệ đất nước tốt hơn. Trong cuộc khủng hoảng
kinh tế khu vực 1997, các quốc gia Thái Lan, Hàn Quốc, Inđônêxia vì là thành
viên của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và lợi ích của các quốc gia này đã liên kết
khá chặt chẽ với lợi ích quốc tế, nên quỹ tiền tệ quốc tế đã hỗ trợ tài chính
cho các quốc gia này khá lớn, giúp nền kinh tế các nước này nhanh chóng
phục hồi thoát ra khỏi khủng hoảng.
Trong điều kiện hội nhập quốc tế tiến triển như hiện nay, mọi nền kinh
tế đều tuỳ thuộc nhiều hơn vào bền ngoài. Nhưng nếu sự tuỳ thuộc nhiều
hơn đó đảm bảo tốt hơn cho lợi ích phát triển quốc gia thì không có lý gì lại
không chấp nhận. Theo đó, nền kinh tế nước ta ngày càng tích cực tham gia
hội nhập vào nền kinh tế khu vực, thế giới và cũng ngày càng tuỳ thuộc hơn
vào nền kinh tế bên ngoài. Lợi ích kinh tế của nước ta đang từng bước đan cài
và gắn kết với nền kinh tế khu vực và thế giới, nhất là từ sau khi khởi xướng
đường lối đổi mới "Mở cửa" hội nhập, Việt Nam tham gia khu vực mậu dịch
tự do Đông Nam á, ký hiệp ước song phương, đa phương và nhiều nước trên
thế giới. Điều đó được thể hiện rõ trong lượng vốn đầu tư của các nước vào
Việt Nam và kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam tăng lên đáng kể. Đầu
tư vào nước ta không chỉ có các nước trong khu vực mà còn có nhiều nước tư
bản phát triển khác như: Mỹ, Pháp, Đức, Nhật.v.v... làm cho lợi ích các nước
và nước ta đan xen vào nhau, tạo lên sự tương đồng nhất định về lợi ích. Do
4
đó, để tồn tại phát triển đòi hỏi các nước phải hợp tác, đấu tranh bảo đảm
môi trường an ninh, hoà bình, ổn định, để bảo vệ lợi ích các bên tham gia. Sự
đe doạ độc lập chủ quyền an ninh quốc gia của Việt Nam cũng gián tiếp đe
dọa lợi ích kinh tế và an ninh của các quốc gia khác trong cộng đồng kinh tế
khu vực và thế giới.
Ba là: Hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam có nhiều điều kiện hợp tác,
giao lưu kinh tế, văn hoá, tri thức, thông tin với các nước trong khu vực và thế
giới. Đời sống vật chất tinh thần của nhân dân được cải thiện và nâng cao,
quốc phòng an ninh được giữ vững và tăng cường.
Toàn cầu hoá kinh tế Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình tự do hoá
thương mại, tự do hoá tài chính và đầu tư, kéo theo đó là sự mở rộng giao lưu
văn hoá, thông tin tham gia Khu vực mậu dịch tự do Đông Nam Á (AFTA),
thực hiện lịch trình cắt giảm thuế quan, hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam
vào các nước thành viên có sức cạnh tranh cao hơn. Mặt khác, hàng hoá Việt
Nam nhập từ các nước thành viên (bao gồm cả hàng hoá tiêu dùng và hàng hoá
là yếu tố đầu vào của sản xuất) sẽ rẻ hơn. Khi hàng hoá tiêu dùng rẻ thì
người tiêu dùng càng có lợi, đời sống sẽ được cải thiện và nâng cao. Khi hàng
hoá là yếu tố đầu vào của sản xuất sẽ làm cho giá thành sản phẩm hạ xuống,
sức cạnh tranh của hàng hoá nước ta trên thị trường thế giới tăng lên đáng kể,
lợi nhuận siêu ngạch qua đó tăng lên tương ứng, an ninh kinh tế được tăng
cường.
Ngày nay trong môi trường toàn cầu hoá, cùng với việc xuất hiện của
mạng Internet, các thông tin, tri thức mới lan truyền nhanh chóng giữa các
quốc gia dân tộc, sự ngăn cách về không gian, thời gian không còn ý nghĩa.
Các phương tiện hiện đại đã giúp các nước trên các Châu Lục khác nhau,
các vùng xa xôi hẻo lánh tiếp cận với tri thức văn hoá tiên tiến, giúp cho sự
hoà hợp, hiểu biết lẫn nhau tin tưởng nhau hơn. Trên cơ sở đó xây dựng
5
...
- tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn