Xem mẫu
- Y tế công cộng & khuyến cáo
chăm sóc sức khỏe người cao
tuổi
Việt Nam có thể hướng tới:
Tuổi thọ tăng trong điều kiện dân số đang tăng lên ?
Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi – nếu có và khi nào cần?
Tránh triệu chứng mất trí nhớ - khi về già?
GS. Tony Broe
Viện Nghiên cứu Khoa học Thần
kinh-Australia
- Các chủ để về
Tuổi thọ - Một cuộc sống khỏe mạnh lâu dài
• Dân số tăng và tuổi thọ tăng
Trên toàn thế giới & Việt nam
• Những tiến bộ trong YTCC ảnh hưởng đến tuổi thọ
người cao tuổi thế nào?
– Các giai đoạn các bệnh dịch và các chuyển biến của con
người:
– YTCC thực hiện giai đoạn đầu- Phòng chống ngăn ngừa
các bệnh truyền nhiễm, bệnh dịch.
– YTCC thực hiện lần tiếp theo- Ngăn ngừa các bệnh không
lây nhiễm như tim, mạch máu, phổi, thận…vv
- YTCC tuổi thọ - phát triển và tăng tuổi thọ qua việc phát
triển trí não và trí tuệ đồng thời giảm chứng mất trí nhớ.
- Sự phát triển dân số thế giới
Chỉ bắt đầu tính từ 200 năm trước
1800 - Start of World
Population Growth
- Sự tăng dân số thế giới
• Trong nhiều thiên niên kỷ– av. Tuổi thọ hoảng < 25-
30 tuổi – do từ bệnh dịch, bệnh tệt, đói nghèo, suy
dinh dưỡng, bạo lực, chiến tranh dẫn đến dân số Thế
giới thấp
Cho đến khi
• Khoảng từ 200 năm trước – tuổi thọ tăng từ 25 đến
khoảng hơn 70 tuổi (Trung bình 71.8 tuổi) trên toàn
thế giới
• Khoảng từ 100 năm trước- dân số thế giới đã tăng
từ < 1 tỷ năm 1900 lên đến > 7 tỷ (10 tỷ năm 2100)
- Dân số tăng với tốc độ nhanh- kể từ thế kỷ 18.
Vì mọi người có sức khỏe tốt nên sống thọ hơn
Tại sao lại có sức khỏe tốt?
• Những tiến bộ xã hội- sự ra đời của KHKT và công cuộc
đổi mới các ngành công nghiệp
– Nghèo đói và tổn thương giảm trong khi đó được con người
được bổ sung calories trong thực phẩm, nâng cao kiến thức,
thương mại, giầu có hơn và hệ thống quản trị xã hội mới
• Y tế và Y tế công cộng Các chủ đề của chúng tôi hôm nay
– Những tiến bộ trong y học
• Những cuộc cách mạng trong việc nuôi dạy trẻ và giáo dục
– Tăng phát triển trí não và trí tuệ từ trẻ em đến người cao tuổi.
- Lão hóa trên thế giới
- Nước Anh
Năm 1800- Thời điểm bắt đầu tăng trưởng dân số
25
và người cao tuổi
20
Tăng trưởng dân số
15 trong 200 năm
% over 60
10
5 Tỷ lệ người cao tuổi
trong 100 năm
1541 1751 1981
0
1541 1751 1921
% số người >60 tuổi - [không tăng trong vòng
450 năm]
(P. Laslett. 1986)
- Việt Nam
Tăng dân số và lão hóa
- Việt Nam – Tăng dân số nhanh
từ năm 2006 tới 2016
- Việt Nam – Tăng dân số
từ năm 1950-2017
Nhưng tỷ lệ tăng dân số bắt đầu giảm = lão hóa
- Biểu đồ người trẻ ở Việt Nam- 2010
Wealth
Dividend
20–50 yrs
- Biểu đồ người trẻ ở Việt Nam
- năm 2010
• Dân giàu có hơn
• Giảm tỷ lệ sinh sản
• Tăng trưởng dân số
Kết quả là có một lực
lượng lớn lao động trẻ &
và phụ nữ ( Được học
vấn nhiều hơn ) thì có ít
con hơn
- Biểu đồ người cao tuổi ở Việt nam– những
năm 2020+
By 2050
Aged 60-90 yrs 2020
Healthier and Ageing
better-off population
30–60 yrs
- Tại sao dân số lại già đi?
• Người cao tuổi sống lâu hơn –
- Ảnh hưởng từ trí não
– Và cuộc sống mạnh khỏe hơn
• Sức khỏe tốt tăng tuổi thọ
– Người trưởng thành sống dài hơn
– Có nhiều người trưởng thành sống lâu hơn
• Tỷ lệ sinh giảm
– Ít trẻ em hơn
- Y tế công cộng và Y tế lâm sàng
• Trọng tâm của Y học lâm sàng là điều trị và chữa bệnh–
các bệnh dịch cấp tính. Điều này rất quant trọng trong điều
trị cho bệnh nhân tại bệnh viện và Phòng khám - nhưng
không cải thiện được sức khỏe người dân.
• Trọng tâm của Y tế công cộng là Phòng ngừa bệnh – Điều
này quan trọng cho toàn bộ người dân hơn là cho mỗi cả
nhân
– YTCC cấp 1 - Nhiễm trùng & Dịch bệnh – Giai đoạn phát triển
từ lúc mới sinh
– YTCC cấp 2 - Các bệnh mãn tính- Giai đoạn trung niên
– YTCC tuổi thọ – Các bệnh về não và trí nhớ – Giai đoạn cao tuổi
- Y tế công cộng và Người cao tuổi
• Trọng tâm thứ nhất của YTCC đới với người cao tuổi là phòng bệnh. Điều đó có
nghĩa là:
– Thúc đẩy quá trình lão hóa lành mạnh = lão hóa không gây tổn hại sức
khỏe/tàn tật
– Giảm và ngăn ngừa các bệnh do tuổi tác – như tim, mạch, phổi vv
– Phòng ngừa các bệnh về não cho người già – Chứng mất trí nhớ
• Trọng tâm thứ hai là cung cấp hệ thống y tế và chăm sóc cho người có bệnh về
mãn tính và tàn tật
– Dự phòng bệnh mãn tính cho thanh thiếu niên+---
– Dịch vụ y tá chăm sóc cho người cao tuổi ngoài 75 tuổi
– Các dịch vụ chăm sóc người cao tuổi công cộng và hiệu quả để hỗ trợ
các gia đình.
- Các giai đoạn bệnh dịch
và
Chuyển dịch bệnh tật
- Các giai đoạn bệnh dịch và chuyển biến
1. Bệnh truyền nhiễm và gây tử vong sớm( thương hàn, tả, sốt rét,
thủy đậu, bệnh lao, chấn thương) kể từ khi phát hiện trường hợp
đầu tiên cho đến thế kỷ 19 tỷ lế sống khoảng 25 tuổi trong lịch sử
và ở tất cả các nước trước thế kỷ thứ 19.
2. Phát triển thành các bệnh “ không lây truyền ” Các bệnh dịch từ
những năm ở thế kỷ 19-20 (Tim, phổi, thận, tiểu đường vv) ở hai
giai đoạn :
1. Mức tuổi thọ trung bình ở Anh tăng từ 25-55 vào cuối Thế kỷ thứ 19
2. Các bệnh dịch đã ảnh hưởng chậm đến người cao tuổi hơn vào thế
kỷ thứ 20.
3. Chuyển qua các bệnh về não “Neurodegenerative” ở thể kỷ 21
(Chứng mất trí nhờ và rối loạn ở não ). Trung bình sống sót ở tuổi
80- 95 ở cuối thể kỷ thứ 21- năm 2060
- Các giai đoạn và chuyển dịch bệnh dịch
Cho đến thế kỷ Thế kỷ 20: Thế kỷ 21:
19: chết sớm Tử vong giảm Tử vong chủ yếu
chủ yếu ở trung ở tuổi 80+
niên và cao tuổi
Bệnh truyển nhiễm Bệnh hệ thống Bệnh về não
Tiêu chảy Cao huyết áp Bệnh Alzheimer
Bệnh dịch Bệnh tim, Đột quỵ Bệnh Parkinson
Small Pox và mạch máu Các chứng hoang
Bệnh tả
Bệnh sốt rét Bệnh tiểu đường tưởng khác não
Lao Bệnh về phổi Frailty, Rối loạn Gait
& Falls
- Tiến bộ YTCC
Thế kỷ 19 Thế kỷ 20 Thế kỷ 21
Giảm bệnh dịch TRì hoãn bệnh dịch Trì hoãn bệnh não
Tác động YTCC lần Tác động YTTC lần 2 YTCC tác động lên “tuổi
1 Tủ lạnh, thực phẩm - ít thọ"
Tiêm chủng- Vệ muối, chế độ ăn uống Cách mạng tư tưởng
sinh đường phố, tốt hơn, giảm hút thuốc -Nuôi dạy con tốt hơn
nhà cửa, chất và dùng rượu; tai nạn; -Giảm tổn thương trẻ
thải… Có nhiều công việc hơn em
Kỹ sư- Nhà quy và giao thông an toàn -Cách mạng giải phóng
hơn phụ nữ
hoạch tuyến phố,
Các loại thuốc mới cho -Tăng cường giáo dục
Bác sỹ
BP, lipids, thuốc tránh -Giảm tổn thương và
Phụ nữ và sinh sản thai tăng huyết áp nơi người
Cuộc cách mạng giải trưởng thành
phụ nữ - Bổ sung dưỡng chất
cho não
nguon tai.lieu . vn
