Xem mẫu
- Chương 6:
Thanh toán điện tử
(electronic payment)
- 6.1. Khái niệm thanh toán
Thanh toán là sự chuyển giao tài sản của một bên (người
hoặc công ty, tổ chức) cho bên kia, thường được sử dụng
khi trao đổi sản phẩm hoặc dịch vụ trong một giao dịch có
ràng buộc pháp lý
Thanh toán là nghĩa vụ bù trừ, bồi hoàn cho đối tác khi
một chủ thể được thụ hưởng một giá trị vật chất và tinh
thần nào đó.
Các hình thức thanh toán chủ yếu:
- Thanh toán bằng hiệt vật (hàng đổi hàng)
- Thanh toán bằng tiền
- Thanh toán bằng nghĩa vụ, quyền
- 6.2. Thanh toán truyền thống
Phương thức thanh toán truyền thống là cách thức, phương pháp thực hiện
nghĩa vụ về tài sản, theo đó có thể thực hiện bằng hình thức trả bằng tiền
mặt, séc, thanh toán qua ngân hàng, thư tín dụng, thanh toán bằng vật hay
có sự thỏa thuận của các bên.
Như vậy, thanh toán truyền thống có thể thông qua một số phương tiện sau
đây:
-Tiền mặt
-Séc du lịch
-Séc chuyển khoản, thư, điện chuyển tiền qua ngân hàng thương mại
-Ủy nhiệm thu, chi
-Thẻ tín dụng, ghi nợ
-Thanh toán bù trừ
-Hối phiếu
-Tín dụng thư
-Hàng đổi hàng
-Xác nhận nợ…
- 6.3. Thanh toán điện tử (electronic payment)
6.3.1. Khái niệm: Thanh toán điện tử là các khoản thanh toán trong môi
trường thương mại điện tử với hình thức trao đổi tiền thông qua các
phương tiện điện tử (Kaur và Pathak, 2015).
Thanh toán điện tử là một cách trả tiền điện tử cho hàng hóa hoặc dịch vụ
khi mua sắm, thay vì sử dụng tiền mặt hoặc séc, trực tiếp hoặc qua đường
bưu điện.
Hệ thống thanh toán điện tử thường được phân loại thành bốn loại: Thẻ tín
dụng, thẻ ghi nợ, tiền điện tử, hệ thống micropayment (Maiyo, 2013).
Tóm lại:
Theo nghĩa rộng: Thanh toán điện tử là việc thanh toán tiền thông qua các
thông điệp điện tử
Theo nghĩa hẹp: Thanh toán trong thương mại điện tử có thể hiểu là việc
trả tiền và nhận tiền hàng cho các hàng hóa và dịch vụ được mua bán trên
Internet.
- 6.3.2. Lợi ích của thanh toán điện tử
* Lợi ích chung
-Hoàn thiện và phát triển TMĐT
-Tăng quá trình lưu thông tiền tệ và hàng hóa
-Nhanh chóng và an toàn hơn
-Hiện đại hóa hệ thống và nghiệp vụ thanh toán
* Lợi ích đối với khách hàng
-Tiết kiệm được chi phí kinh doanh
-Tiết kiệm được thời gian
-Thông tin liên lạc nhanh hơn và hiệu quả
- 6.3.3. Hạn chế của thanh toán điện tử
- Gian lận thẻ tín dụng
+ Rủi ro với ngân hàng phát hành
+ Rủi ro với ngân hàng thanh toán
+ Rủi ro đối với đơn vị chấp nhận thẻ
- Vấn đề bảo mật thông tin
6.3.4. Yêu cầu đối với thanh toán điện tử
-Khả năng có thể chấp nhận được
-An toàn và bảo mật cho các giao dịch tài chính
-Giấu tên (vô danh)
-Khả năng có thể hoán đổi được
-Tính linh hoạt và hiệu quả
-Tính hợp nhất
-Tính tin cậy
- 6.3.5. Các đối tác tham gia thanh toán điện tử
-Người bán
-Người mua
-Trung gian cung cấp khả năng giao dịch trực tuyến, từ xa, dịch vụ
tài chính, bao gồm:
+ Các nhà cung cấp cổng vật lý internet
+ Các nhà cung cấp dịch vụ đường truyền internet
+ Các nhà cung cấp nôi dung internet
+ Các ngân hàng thương mại cung cấp các dịch vụ ngân hàng trực tuyển
như: internet banking, mobibanking, homebanking…
- 6.3.6. Rủi ro trong thanh toán điện tử
- Rủi ro do trả trước, trả sau giao nhận hàng
- Rủi ro do Hackers
- Rủi ro do lỗi hệ thống
- Rui ro do vấn đề pháp lý
- Rủi ro do người sử dụng gây ra
- 6.3.7. Các công cụ thanh toán điện tử
6.3.7. 1. Thẻ thanh toán điện tử (Electronic payment card)
a. Khái niệm
– Thẻ thanh toán (thẻ tri trả): là một phương tiện thanh toán tiền mua
hàng hoá, dịch vụ hoặc có thể được dùng để rút tiền mặt tại các
ngân hàng đại lý hoặc các máy rút tiền tự động
– Thẻ thanh toán: là một loại thẻ giao dịch tài chính được phát hành
bởi Ngân hàng, các tổ chức tài chính hay các công ty.
– Thẻ thanh toán là một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt
mà người chủ thẻ có thể sử dụng để rút tiền mặt hoặc thanh toán
tiền mua hàng hoá dịch vụ tại các điểm chấp nhận thanh toán bằng
thẻ
– Thẻ thanh toán là phương thức ghi sổ những số tiền cần thanh toán
thông qua máy đọc thẻ phối hợp với hệ thống máy tính kết nối giữa
ngân hàng / tổ chức tài chính với các điểm thanh toán
– Tóm lại: Là phương thức thanh toán mà người sở hữu thẻ có thể
dùng để thanh toán tiền mua hàng hoá, dịch vụ hay rút tiền mặt tự
động thông qua máy đọc thẻ hoặc máy rút tiền tự động.
- Thanh toán bằng thẻ là hình thức thanh toán đặc trưng nhất của giao
dịch thương mại trực tuyến trên internet. Thanh toán bằng thẻ tín dụng
chiếm tới 90% trong tổng số các giao dịch thương mại điện tử. Với cách
thanh toán này giúp cho người mua hàng trực tuyến có thể dễ dàng
thực hiện các giao dịch với nhà cung cấp ở mọi nơi mọi lúc một cách
nhanh chóng nhất.
b. Phân loại thẻ thanh toán
* Thanh toán trực tuyến bằng thẻ có hai loại sau:
+ Thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc ghi nợ quốc tế
+ Thanh toán bằng thẻ ghi nợ nội địa
* Các loại thẻ theo chủ thể phát hành:
• Thẻ do ngân hàng phát hành (bank card)
• Do tổ chức phi ngân hàng phát hành
- * Các loại thẻ thông dụng hiện nay:
• Thẻ tín dụng (Credit card): Chủ thẻ được phép sử dụng một
hạn mức tín dụng không phải trả lãi để mua sắm hàng hoá, dịch
vụ tại những cơ sở kinh doanh…
• Thẻ ghi nợ (Debit card): Loại thẻ được sử dụng để mua hàng
hoá dịch vụ, giá trị của những giao dịch được khấu trừ ngay lập
tức vào tài khoản chủ thẻ thông qua thiết bị điện tử đặt tại cửa
hàng, khách sạn…
• Thẻ online: là loại thẻ mà giá trị các giao dịch được khấu trừ
ngay lập tức vào tài khoản chủ thẻ
• Thẻ offline: là loại thẻ mà giá trị các giao dịch được khấu trừ
vào tài khoản của chủ thẻ sau đó vài ngày
- c. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự thanh toán thẻ
•Thu nhập của người dùng thẻ
•Trình độ kỹ thuật công nghệ của ngân hàng
•Thói quen tiêu dùng của người dân
•Số lượng các đơn vị chấp nhận thẻ
•Các chính sách, biện pháp của nhà nước
- d. Một số tiện ích của thẻ thanh toán
• Đối với chủ thẻ (Cardholder)
- Thẻ tín dụng là hình thức chi tiêu trước, trả tiền sau
- Xét về khía cạnh an toàn, việc thẻ bị rơi hoặc mất cắp chưa chắc
đã bị rủi ro mất tiền
- thẻ tín dụng đóng vai trò rất lớn trong việc cho phép người mua
hàng có thể đặt mua hàng qua Internet.
• Đối với ngưòi bán hàng (ĐVCNT) (Merchant hay Retailer)
- Tạo thuận cho người tiêu dùng thuận tiện trong việc mua hàng,
qua đó tạo điều kiện cho người bán hàng có cơ hội tăng doanh số
bán hàng.
- Tạo cơ hội mở rộng thị trường bán hàng cho người bán.
- Với việc chấp nhận thẻ thanh toán, người bán hàng có khả năng
giảm thiểu các chi phí về quản lý tiền mặt, ngoài ra được ngân
hàng bảo đảm vừa nhanh chóng, thuận tiện và chính xác.
- • Hướng dẫn Mở thẻ online
hanh toan-Hu?ng d?n m? th? Visa tr? tru?c Smar
- g. Các công cụ, phương tiện thanh toán điện tử
6.3.7. 2. Tiền mặt điện tử (Cryptocurrencies)
Đồng tiền ảo hay còn gọi là đồng tiền điện tử, tiền kỹ thuật số hay
Cryptocurrency là một loại tiền tệ số hóa không thể nắm giữ hay nhìn thấy
được. Nó có giá trị tương đương tiền truyền thống ( tiền giấy, vàng, bạc,
kim loại, v..v...), tiền ảo ra đời nhằm phục vụ nhu cầu giao dịch thông qua
mạng lưới internet.
Một hình thức mới của tiền được tiến hành dưới dạng “Coin” tiền đồng,
một dạng tiền ảo trên máy tính điện toán được ra đời để phục vụ cho các
giao dịch thương mại điện tử. Tiền mặt điện tử được dùng để thanh toán
cho các cuộc giao dịch trên máy, trao đổi-mua bán trên mạng Internet.
Hiện nay, hầu như tất cả các ngân hàng lớn trên thế giới như E-citi bank,
ANZ, ABN… đều đã sử dụng hình thức thanh toán điện tử bằng tiền điện
tử này. Thanh toán bằng tiền mặt Internet đang trên đà phát triển nhanh vì
ngoài những lợi ích vốn có mà hình thức thanh toán điện tử đem lại, thanh
toán bằng tiền điện tử còn có hàng loạt ưu điểm nổi bật như:
- 6.3.7. 3. Séc điện tử (hay séc trực tuyến) (Online Cheque)
“Séc trực tuyến” hay còn được gọi là “séc điện tử” thực chất là một loại “séc ảo”, nó
cho phép người mua thanh toán bằng séc qua mạng Internet. Người mua sẽ điền vào
form (nó giống như một quyển séc được hiển thị trên màn hình) các thông tin về
ngân hàng của họ, ngày giao dịch và trị giá của giao dịch, sau đó nhấn nút “send” để
gửi đi.
Để chấp nhận thanh toán bằng “séc trực tuyến” bạn có hai cách:
- Phương pháp “Print & Pay
“Print & Pay” có nghĩa là “in và thanh toán”. Sở dĩ phương pháp này được gọi là “in và
thanh toán” bởi vì bạn cần phải mua một phần mềm cho phép bạn in những tấm séc
ra và chuyển séc đó đến ngân hàng của bạn để nhận tiền.
- Trung tâm giao dịch
Đối với người mua, việc sử dụng trung tâm giao dịch họ phải nhập tất cả các thông
tin trên séc vào form trực tuyến. Những thông tin đó sẽ được mã hoá và chuyển trực
tiếp tới ngân hàng và sẽ được xử lý trong vòng 48 giờ. Sau đó, toàn bộ số tiền của
giao dịch sẽ được chuyển từ tài khoản của người mua sang tài khoản của người bán.
Kèm theo đó, là một “báo có” trực tuyến vào tài khoản của người bán và một “báo nợ”
được gửi bằng email cho người mua.
nguon tai.lieu . vn
