Xem mẫu

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp

Trường ĐHNH TP.HCM

NỘI DUNG

CHƯƠNG 5

1. Phaân tích hoøa voán
2. Ñoøn baåy hoaït ñoäng

HỆ THỐNG ĐÒN BẨY

3. Ñoøn baåy taøi chính
4. Ñoøn baåy toång hôïp

ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

1. PHAÂN TÍCH HOØA VOÁN
1.1 Các khái niệm
1.2 Caùc phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm hoøa voán
a. Xaùc ñònh ñieåm hoøa voán ñoái vôùi doanh nghieäp saûn
xuaát vaø tieâu thuï moät loaïi saûn phaåm
b Xaùc ñònh ñieåm hoøa voán ñoái vôùi doanh nghieäp saûn
xuaát vaø tieâu thuï nhieàu loaïi saûn phaåm
1.3 Öu, nhöôïc ñieåm cuûa phaân tích hoøa voán

1.1 Các khái niệm
Ñieåm hoaø voán (break – even point) laø ñieåm maø taïi ñoù doanh
thu baèng chi phí (giaû ñònh giaù coá ñònh, coâng suaát khoâng ñoåi,
cheânh leäch toàn kho ñaàu kyø cuoái kyø baèng 0)
Phaân tích hoaø voán (break – even analysis) laø phöông phaùp döïa
treân töông quan giöõa chi phí vaø doanh thu ñeå xaùc ñònh ñieåm
hoøa voán sản lượng (hay doanh thu) của doanh nghiệp.
Muïc ñích phaân tích hoøa voán
•Xem xeùt lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng kinh doanh thay ñoåi nhö theá
naøo ñoái vôùi möùc ñoä cuûa saûn löôïng tieâu thuï

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

1.1 Các khái niệm
Chi phí cố định – Định phí (F)
Chi phí cố định là những khoản chi phí không thay đổi hoặc
thay đổi rất ít khi mức hoạt động của doanh nghiệp thay đổi :
Khấu hao, tiền thuê máy móc thiết bị, chi phí quản lý hành
chính…
Chi phí biến đổi – Biến phí (V)
Chi phí biến đổi là những chi phí thay đổi cùng chiều, tỷ lệ
thuận với mức hoạt động của doanh nghiệp bao gồm : Chi phí
nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí
vận chuyển bốc dỡ hàng hóa, hoa hồng đại lý…

1.2 Phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm hoøa voán
a. Xaùc ñònh ñieåm hoøa voán ñoái vôùi doanh nghieäp saûn xuaát vaø tieâu
thuï moät loaïi saûn phaåm
Saûn löôïng hoøa voán:

Q hv 

F
P V

F :toång ñònh phí cuûa doanh nghieäp
P: giaù baùn treân moät ñôn vò saûn phaåm
V: bieán phí treân moät ñôn vò saûn phaåm

1

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp

Trường ĐHNH TP.HCM

1.2 Phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm hoøa voán

Ví duï:
Doanh nghieäp A chuyeân saûn xuaát moät loaïi saûn phaåm X coù soá lieäu sau:



Doanh thu hoøa voán:

Coâng suaát toái ña
: 40.000 saûn phaåm
Ñònh phí
: 200.000.000 ñ
Bieán phí
: 60.000 ñ/saûn phaåm
Giaù baùn
: 80.000 ñ/saûn phaåm
a. Xaùc ñònh saûn löôïng hoaø voán, doanh thu hoaø voán, coâng suaát hoaø voán.
Veõ ñoà thò minh hoïa.
b. Neáu coâng ty muoán ñaït LNST laø 600 trñ thì phaûi saûn xuaát vaø tieâu thuï
bao nhieâu saûn phaåm, thueá suaát thueá TNDN 25%.
c. Giaû söû ñaàu naêm coâng ty coù moät ñôn ñaët haøng saûn xuaát 20.000 saûn
phaåm vôùi giaù 75.000 ñoàng/sp. Sau ñoù coù moät ñôn ñaët haøng saûn
xuaát 7.000 saûn phaåm vôùi giaù 65.000 ñoàng/saûn phaåm. Coâng ty ñaõ
nhaän ñôn ñaët haøng thöù nhaát, hoûi coâng ty coù nhaän ñôn ñaët haøng thöù
2 khoâng?

DThv = Qhv x P
Xaùc ñònh saûn löôïng tieâu thuï ñeå ñaït lôïi nhuaän döï kieán:
Qf 



EBIT  F
P V

Xaùc ñònh coâng suaát hoøa voán
h



Q hv
F
x100 % 
x100 %
Q0
Q0 ( P  V )

Q0 : saûn löôïng theo coâng suaát thieát keá

1.2 Phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm hoøa voán
b. Xaùc ñònh ñieåm hoøa voán ñoái vôùi doanh nghieäp saûn xuaát vaø
tieâu thuï nhieàu loaïi saûn phaåm
Shv 

1

F
TV
TS

1.3 ÖÙng duïng cuûa phaân tích hoøa voán




Döï baùo khaû naêng sinh lôïi cuûa moät doanh nghieäp, moät phaân
xöôûng moät maët haøng khi bieát caáu truùc chi phí vaø caùc möùc
doanh thu mong ñôïi.
Löïa choïn nhöõng phöông aùn saûn xuaát khaùc nhau (moãi
phöông aùn coù caáu truùc ñònh phí, bieán phí khaùc nhau)

TV: toång bieán phí
TS: toång doanh thu
F: toång ñònh phí

1.3 Nhöôïc ñieåm cuûa phaân tích hoøa voán


Haàu heát caùc khoaûn chi phí cuûa doanh nghieäp raát phöùc taïp
neân khoù xaùc ñònh roõ ñaâu laø ñònh phí vaø ñaâu laø bieán phí. Do
ñoù vieäc phaân chia chi phí chæ mang tính chaát töông ñoái



Chi phí bieán ñoåi treân moät ñôn vò saûn phaåm khoâng ñoåi theo
möùc huy ñoäng coâng suaát, ñieàu naøy khoù xaûy ra trong thöïc teá



Truïc thôøi gian hoaïch ñònh ngaén vì phaân tích hoaø voán thöôøng
ñöôïc aùp duïng cho 1 kyø keá hoaïch (1 naêm) hay ít hôn.

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

2. Ñoøn baåy hoaït ñoäng
2.1 Phaân tích taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy hoaït ñoäng
2.2 Xaùc ñònh ñoä baåy hoaït ñoäng
2.3 Quan heä giöõa ñoä baåy hoaït ñoäng vaø ñieåm hoaø voán
2.4 Quan heä giöõa ñoä baåy hoaït ñoäng vaø ruûi ro doanh nghieäp
2.5 YÙ nghóa cuûa ñoøn baåy hoaït ñoäng trong quaûn trò taøi chính

2

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp

2. Ñoøn baåy hoaït ñoäng
Ñoøn baåy hoaït ñoäng (operating leverage) laø möùc ñoä söû
duïng chi phí hoaït ñoäng coá ñònh nhaèm noã löïc gia taêng lôïi
nhuaän hoaït ñoäng (EBIT)
Tyû soá ñoøn baåy hoaït ñoäng
Chi phí coá ñònh / Toång chi phí
Chi phí coá ñònh / Toång doanh thu
Công ty có đòn bẩy hoạt động cao thì rủi ro kinh doanh sẽ
cao, một sự thay đổi rất nhỏ trong doanh thu sẽ dẫn tới
biến động rất lớn của EBIT và ROI .

Trường ĐHNH TP.HCM

2.1 Phaân tích taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy hoaït ñoäng
Coâng ty A
Coâng ty B
Phaàn A: Tröôùc khi thay ñoåi doanh thu
Doanh thu
10,000
10,000
Chi phí hoaït ñoäng
9,000
9,000
Chi phí coá ñònh
7,000
2,000
Chi phí bieán ñoåi
2,000
7,000
Lôïi nhuaän hoaït ñoäng (EBIT)
1,000
1,000
Phaàn B: Sau khi doanh thu taêng 50% trong nhöõng naêm keá tieáp
Doanh thu
15,000
15,000
Chi phí hoaït ñoäng
10,000
12,500
Chi phí coá ñònh
7,000
2,000
10,500
Chi phí bieán ñoåi
3,000
Lôïi nhuaän hoaït ñoäng (EBIT)
5,000
2,500
Phaàn traêm thay ñoåi EBIT
400%
150%

2.1 Phaân tích taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy hoaït ñoäng
Phaàn C: Sau khi doanh thu giaûm 25% trong nhöõng naêm keá tieáp
Doanh thu
7,500
7,500
Chi phí hoaït ñoäng
8,500
7,250
Chi phí coá ñònh
7,000
2,000
Chi phí bieán ñoåi
1,500
5,250
Lôïi nhuaän hoaït ñoäng (EBIT)
-1,000
250
Phaàn traêm thay ñoåi EBIT
-200%
-75%
Phaàn D: Sau khi doanh thu giaûm 40% trong nhöõng naêm keá tieáp
Doanh thu
6,000
6,000
Chi phí hoaït ñoäng
8,200
6,200
Chi phí coá ñònh
7,000
2,000
Chi phí bieán ñoåi
1,200
4,200
Lôïi nhuaän hoaït ñoäng (EBIT)
-2,200
-200
Phaàn traêm thay ñoåi EBIT
-320%
-120%

2.2 Ñoä baåy hoaït ñoäng
Ñoä baåy hoaït ñoäng (Degree of Operating Leverage) ñöôïc söû
duïng ñeå ño löôøng taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy hoaït ñoäng, laø phaàn traêm
thay ñoåi cuûa lôïi nhuaän hoaït ñoäng so vôùi phaàn traêm thay ñoåi cuûa
saûn löôïng hoaëc doanh thu tieâu thuï
DOL 

Tyû leä % thay ñoåi EBIT
Tyû leä % thay ñoåi saûn löôïng

( EBIT1  EBIT0 ) EBIT0
DOL 
(Q 1  Q 0 ) Q 0

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

Keát luaän
Doanh thu thay ñoåi

Doanh thu thay ñoåi

Khoâng söû duïng
Ñoøn baåy hoaït ñoäng

Coù söû duïng
Ñoøn baåy hoaït ñoäng

EBIT thay ñoåi

<

EBIT thay ñoåi

2.2 Ñoä baåy hoaït ñoäng
Ñoä baåy hoaït ñoäng theo saûn löôïng

DOL Q 

Q(P  V)
Q

Q(P  V)  F Q  Q hv

Ñoä baåy hoaït ñoäng theo doanh thu

DOL 

TS  TV EBIT  F

EBIT
EBIT

3

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp

Trường ĐHNH TP.HCM

Quan heä giöõa ñoä baåy hoaït ñoäng vaø ñieåm hoøa voán

Quan heä giöõa ñoä baåy hoaït ñoäng vaø ñieåm hoøa voán
DOL

P=50$, V = 25$, F = 100.000$
Saûn löôïng (Q)

EBIT

Ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh
doanh (DOL)

0

-100.000

0

1.000

-75.000

-0,33

2.000

-50.000

-1,00

3.000

-25.000

-3,00

4.000

0

(khoâng xaùc ñònh)

5.000

25.000
50.000

4.000 5.000

Q
6.000 8.000

5,00

6.000

2.000 3.000

3,00

7.000

75.000

2,33

8.000

100.000

2,00

P=50$, V = 25$, F = 100.000$

Quan heä giöõa ñoä baåy hoaït ñoäng vaø ruûi ro DN

Rủi ro doanh
nghiệp
Biến động sản lượng
(doanh thu)

Biến động
EBIT

Độ bẩy hoạt
động (DOL)
EBIT được
khuếch đại

3. Ñoøn baåy taøi chính
Ñoøn baåy taøi chính laø möùc ñoä theo ñoù caùc chöùng khoaùn coù thu
nhaäp coá ñònh (nôï vaø coå phieáu öu ñaõi) ñöôïc söû duïng trong cô
caáu nguoàn voán cuûa coâng ty.
Rủi ro tài chính là rủi ro tăng thêm ngoài rủi ro kinh doanh,
do công ty sử dụng đòn bẩy tài chính, tức sử dụng nợ và cổ
phần ưu tiên để tài trợ cho tài sản.
Ñoøn baåy taøi chính coù khaû naêng laøm gia taêng tyû suaát lôïi nhuaän
voán chuû sôû höõu nhöng cuõng coù khaû naêng seõ ñöa nguoàn voán
chuû sôû höõu tôùi ruûi ro lôùn hôn

Công ty có thể kiểm soát đòn bẩy hoạt
động bằng cách nào?
• Giảm tỷ trọng định phí trong tổng chi phí
hoạt động bằng cách :
1. Lựa chọn công nghệ sản xuất khi quyết
định đầu tư. Ví dụ : DN có thể SX điện
bằng ga hoặc bằng than. SX bằng ga có
vốn đầu tư vào nhà xưởng, thiết bị thấp
do vậy định phí thấp hơn SX bằng than.
2. Chuyển định phí thành biến phí

3.2 Ñoä baåy taøi chính
Ñoä baåy taøi chính (Degree of Financial Leverage –DFL) ño
löôøng möùc ñoä bieán ñoäng cuûa EPS hay ROE khi EBIT thay ñoåi
hay chính là đo lường tác động của đòn bẩy tài chính đến rủi ro
của doanh nghiệp

% thay ñoåi EPS (ROE)
% thay ñoåi EBIT
Caáu truùc voán goàm coå phaàn thöôøng vaø nôï
DFL 

DFL 

Q(P  V)  F
Q(P  V)  F  I

DFL 

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

EBIT
EBIT  I

4

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp

Trường ĐHNH TP.HCM

3.2 Ñoä baåy taøi chính

Coâng thöùc tính EPS

Caáu truùc voán goàm coå phaàn thöôøng, nôï vaø coå phaàn öu ñaõi

EPS 

Q(P  V)  F
DFL 
Q(P  V)  F  I  PD/(1  T) 

Trong ñoù: I = laõi haøng naêm phaûi traû
PD = coå töùc haøng naêm phaûi traû
T = thueá suaát thueá thu nhaäp coâng ty
NS = soá löôïng coå phaàn thoâng thöôøng

EBIT
DFL 
EBIT  I - PD/(1 - T) 

Söï khaùc bieät giöõa ñoøn baåy hoaït ñoäng
vaø ñoøn baåy taøi chính
Ñoøn baåy hoaït ñoäng

(EBIT  I)(1  T )  PD
NS

4. Ñoøn baåy toång hôïp

Ñoøn baåy taøi chính

Söû duïng chi phí hoaït ñoäng
Söû duïng chi phí taøi trôï coá
coá ñònh nhaèm noã löïc gia
ñònh nhaèm noã löïc gia taêng
taêng lôïi nhuaän hoaït ñoäng
lôïi nhuaän cho coå ñoâng (EPS)
(EBIT)
Coù theå löïa choïn thích hôïp
Do ñaëc ñieåm ngaønh quyeát
ñònh

Ñoøn baåy toång hôïp laø vieäc coâng ty söû duïng keát hôïp ñoøn baåy
hoaït ñoäng vaø ñoøn baåy taøi chính.
Ñeå ño löôøng möùc ñoä bieán ñoäng cuûa EPS (ROE) khi doanh thu
hay saûn löôïng tieâu thuï thay ñoåi ngöôøi ta duøng chæ tieâu ñoä baåy
toång hôïp (Degree of total leverage – DTL)

DTL 

% thay ñoåi EPS
% thay ñoåi doanh thu

DTL  DOL x DFL

ÖÙng duïng phaân tích EBIT – EPS trong
quyeát ñònh nguoàn taøi trôï cuûa doanh nghieäp

4. Ñoøn baåy toång hôïp
DTL = DOL * DFL
DFL

DOL

Doanh
thu

EBIT

RRKD

ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

RRTC

EPS

Ví duï
Coâng ty C coù nguoàn voán daøi haïn 10 trieäu USD hoaøn toaøn töø nguoàn
voán coå phaàn thoâng thöôøng. Coâng ty caàn huy ñoäng theâm 5 trieäu
USD cho vieäc môû roäng saûn xuaát kinh doanh.
Coâng ty xem xeùt 3 phöông aùn huy ñoäng voán:
(1) Phaùt haønh coå phieáu thöôøng
(2) Phaùt haønh traùi phieáu vôùi laõi suaát 12%
(3) Phaùt haønh coå phieáu öu ñaõi vôùi coå töùc 11%.
EBIT haøng naêm cuûa coâng ty hieän taïi laø 1,5 trieäu USD nhöng neáu môû
roäng saûn xuaát kinh doanh coâng ty kyø voïng EBIT seõ taêng ñeán 2,7
trieäu USD. Thueá thu nhaäp coâng ty laø 40% vaø coâng ty hieän coù
200.000 coå phaàn. Neáu söû duïng phöông aùn thöù nhaát, coâng ty coù theå
baùn theâm 100.000 coå phaàn vôùi giaù 50USD/coå phaàn. Công ty nên
chọn phương án huy động vốn nào, tại sao?

5

nguon tai.lieu . vn