Xem mẫu
- Bài 6:
Phân tầng xã hội & di động xã
hội
- % phụ nữ chết trong vụ Titanic
- 3% phụ nữ mua vé hạng nhất chết
- 16 % phụ nữ mua vé hạng hai chết
- 45 % phụ nữ mua vé hạng ba chết
- Bài 6:
Phân tầng xã hội & di động xã hội
I. Một số khái niệm
1. Khái niệm dị biệt xã hội, bất bình đẳng xã hội
2. Khái niệm phân tầng xã hộI (social stratification)
- các loại phân tầng xã hội
3. Khái niệm di dộng xã hội (social mobility)
- xã hội đóng/ xã hội mở
- đẳng cấp /giai cấp (ví dụ: châu Âu, Nhật, Ấn
độ
- Đẳng cấp:
- II.Mối töông quan giöõa PTXH vaø CT, VH, KT:
- PTXH vaø VH: Vh bieän minh cho PTXH
- PTXH & CT: taàng lôùp thoáng trò muoán duy trì
ptxh; khaùi nieäm qlöïc vaø tính chính ñaùng cuûa
qlöïc theo M. Weber (3 loại hình).
- PTXH & KT: khaùc bieät do sôû höõu tö lieäu sx
III. Di ñoäng xaõ hoäi trong xaõ hoäi hieän ñaïi
- so saùnh dñ trong xhct & xhhñ: dñ cô caáu; di
ñoâng kgian; dñ thöïc; dñ noäi/lieân theá heä (xem
baûng)
IV. Caùc lyù thuyeát giaûi thích veà PTXH
A- Lyù thuyeát maùc xít: - ñònh nghóa gc (tr. 134)
- • Tính phức tạp của hệ thông giai cấp:
– Ngoài 2 gc chính, còn những giai cấp trong
giai đoạn chuyển tiếp (tàn dư của các loại
hình KT-XH trước): ví dụ nông dân
– Trong một giai cấp có nhiều tầng lớp:
• ví dụ tư sản tài chánh và tư sản công nghiệp;
• giữa tiểu thương , tiểu chủ và những nhà tư bản
của các xí nghiệp lớn;
• trong công nhân: có hạng thất nghiệp dài hạn,
thuôc các nhóm thiểu số …
- B- Quan điểm của M. Weber:
1. Ba chiều kích của phân tầng xã hội
2. Ba chiều kích tác động lẫn nhau
3. Ba chiều kích không tác động lẫn nhau
4. Khái niệm về vị trí kinh tế xã hội
- ví dụ PTXH ở Mỹ: 4%, 40-45%,30%, 20%
- thượng lưu lớp trên: KT, XH, CT (WASP)
5. Ba chiều kích thay đổi theo loại hình xã hội
6. Ứng dụng vào xã hội Việt nam
- • Quan điểm của Erik Olin Wright (Mỹ):
– Theo ông có khía cạnh của kiểm soát lên
nguồn lực kinh tế trong tbcn hiện đại giúp xác
định những giai cấp:
• Kiểm sóat trên đầu tư, vốn tài chánh
• Kiểm soát trên tư liệu sản xuất (nhà máy, công
xưởng…
• Kiểm soát trên lực lượng lao động
– Giữa 2 giai cấp TB- CN, có tầng lớp viên
chức, chuyên viên, mà ông gọi là:
contradictory class locations (vị thế giai cấp
mâu thuẫn)
- C. Lý thuyết chức năng
1. PTXH laø caàn thieát:
- Nhöõng ngöôøi taøi naêng môùi laøm vieäc
- coù nhöõng ngaønh ngheà, coâng vieäc phöùc taïp, caêng
thaúng, ñoøi hoûi söï ñaøo taïo
2. Pheâ bình: (+) (-)
- Coù nhöõng ngaønh ngheà chæ do quyeàn lôïi cuûa
thieåu soá
- Coù tính phi lòch söû
- Chæ ñuùng treân lyù thuyeát
- Khoâng thaáy phaûn chöùc naêng cuûa ptxh
- D. Lý thuyết tương tác
- Không nghiên cứu nguồn gốc của PTXH mà
chỉ nghiên cứu biểu hiện PTXH
- Tầng lớp bên dưới thường bắt chước tầng
lớp trên: một cuộc đuổi chạy - PTXH là
luôn thay đổi.
- NX: không sâu nhưng cũng cho hiểu được
các biểu hiện
- V. Biến chuyển của PTXH
- VI. NGHÈO ĐÓI
• Một số lý thuyết giải thích nghèo đói:
– 1. Lý thuyết “văn hoá nghèo đói” (culture of
poverty) Oscar Lewis (1961), Charles Murray
(1984):
• Do quá trình xhhóa, tin định mệnh,không có
tham vọng, không có khát vọng về 1 cuộc sống
tốt hơn
• Định hướng: chỉ lo cho hiện tại (khác trung lưu
lo cho tương lai: lên kế hoạch, tiết kiệm, lao
động cực lực)
- • 2. Nghèo đói do xã hội: sự loại trừ xã hội
và phân tầng về cơ cấu: (William Ryan
(1976):
– Cơ cấu xã hội phân bố nguồn lực không đều,
đưa đến nghèo đói (so sánh Mỹ /Anh và Thuỵ
điễn/ Nhật).
– Xã hội phải có trách nhiệm về sự nghèo đói.
– Nghèo đói kô là do khiếm khuyết cá nhân
– Nghèo đói không phải là điều kô tránh khỏi
– Văn hoá của người nghèo chỉ là hậu quả chứ
không phải là nguyên nhân
- Phân tầng xã hội trên thế giới
20% de la population du
monde produisent et
consomment 82,7% des
richesses
11,7%
Un quintile = 20% =
1.200 millions de
2,3%
personnes sur les
quelques 6.000
millions d’humains
1,9%
20% de la population du
monde se contentent de
1,4% de la richesse
- -Norvège : 36.600
-USA : 35.750
-Canada : 29.480
-Suède : 26.050
-Argentine : 10.880
-Chili : 9.820
-Chine : 4.580
-Indes : 2670
moins de 1000
de 1000 à 2000
de 2000 à 5000
-Burundi : 630
de 5000 à 10000
de 10000 à 20000
-Sierra Leone : 520
PIB/tête (en US$, plus de 20000
2004, PNUD)
- Nghèo đói - VNam
- Tỷ lệ nghèo đói theo vùng (theo chuẩn của
LHQ)
97-98 01-02 03-04
Cả nước 37,4 28,9 24,1
Theo vùng:
Đồng bằng sông Hồng 28,7 22,6 21,1
Đông Bắc 58,6 38,0 31,7
Tây Bắc 58,6 68,7 54,4
Bắc Trung Bộ 48,1 44,4 41,4
Duyên hải Nam Trung Bộ 35,2 25,2 21,3
Tây Nguyên 52,4 51,8 32,7
Đông Nam Bộ 7,6 10,7 6,7
Đồng bằng sông Cửu Long
nguon tai.lieu . vn