Xem mẫu
- ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
CHƯƠNG 4
THỐNG KÊ MÔ TẢ
THỐNG KÊ CÁC MỨC
ĐỘ CỦA HIỆN TƯỢNG
KINH TẾ XH
ThS. Ngô Thái Hưng
- NỘI DUNG
–SỐ TUYỆT ĐỐI
–SỐ TƯƠNG ĐỐI
–CÁC ĐẶC TRƯNG ĐO LƯỜNG
- TỔNG QUAN
• Các hiện tượng kinh tế XH tồn tại trong
những điều kiện không gian và thời gian
nhất định.
• Mặt lượng của hiện tượng được biểu hiện
ở các chỉ tiêu khác nhau.
- SỐ TUYỆT ĐỐI
• Khái niệm là chỉ tiêu biểu hiện qui mô, khối
lượng của hiện tượng kinh tế xã hội trong
cùng thời gian và địa điểm cụ thể.
• Ví dụ: Giá trị sản xuất xây lắp là 10 tỷ đồng
Tổng dân số nước ta vào 0 giờ
1/4/2009 là 85.789.573
• Các loại số tuyệt đối:
1. Sai số tuyệt đối thời điểm
Phản ánh qui mô, khối lượng của hiện
tượng của hiện tượng tại một thời điểm
nhất định
- SỐ TUYỆT ĐỐI
• Ví dụ:Số lao động của một xí nghiệp vào
ngày 10/01/2003 là 120 người, giá trị TSCĐ
của một đơn vị ngày 12/02/2003 là 3 tỷ
đồng…
• SSTĐTĐ chỉ phản ánh tình hình của hiện
tượng tại một thời điểm nào đó, trước và
sau thời điểm trạng thái của hiện tượng có
thể khác.
- SỐ TUYỆT ĐỐI
2. Sai số tuyệt đối thời kỳ
Phản ánh qui mô, khối lượng của hiện
tượng trong một khoảng thời gian nhất định.
Được hình thành thông qua sự tích lũy về
lượng của hiện tượng trong suốt thời gian
nghiên cứu.
Ví dụ: Số lượng sản phẩm sản xuất ra của
1 doanh nghiệp trong năm 2003 là 10.000.
Doanh số bán ra của 1 công ty trong năm
2003 là 150 tỷ đồng.
- SỐ TUYỆT ĐỐI
3. Đơn vị tính của số tuyệt đối
Đơn vị hiện vật là đơn vị tính phù hợp với đặc
điểm vật lý của hiện tượng. Đo lường tự nhiên
(cái con, chiếc…), đo lường tiêu chuẩn (m, lít,
kg…)
Đơn vị tiền tệ: biểu hiện giá trị sản phẩm thông
qua giá cả (đồng, rúp, đô la…)
Đơn vị thời gian lao động như giờ công, ngày
công.. Dùng để tính lượng lao động hao phí để
sản xuất ra sản phẩm.
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
• Khái niệm: Là chỉ tiêu biểu hiện quan hệ so
sánh giữa hai mức độ của hiện tượng nghiên
cứu.
• Ví dụ:
- So sánh hai mức độ cùng loại nhưng khác
nhau về thời gian hoặc không gian.
- So sánh hai hiện tượng khác loại nhưng có
liên quan nhau. Daân soá trung bình
Maät ñoä daân soá =
Dieän tích ñaát ñai
( ngöôøi/km 2 )
GDP
GDP trung bình =
(ñaàu ngöôøi ) Daân soá trung bình
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Các loại số tương đối
1. Số tương đối động thái (tốc độ phát triển)
là kết quả so sánh giữa hai mức độ của cùng
hiện tượng nhưng khác nhau về thời gian
Công thức
Möùc ñoä kyø baùo caùo y1
Soá töông ñoái phaùt trieån= =
Möùc ñoä kyø goác y0
VD: Doanh số bán của công ty X năm 2004 là 10 tỷ và 2005 là 12 tỷ
đồng. Hãy đánh giá tốc độ phát triển của Cty X này?
(1.2 lần hoặc 120%)
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Tổng quát Thời gian (ti) t1 t2 t3 …………. tn
Mức độ (yi) y1 y2 y3 ………… yn
Nếu nghiên cứu sự phát triển của hai hiện tượng quan
hai thời kỳ liên tiếp liền nhau: y 2
,
y 3
,⋯ ,
y n
Gọi là các số tương đối phát y 1 y 2 y n−1
triển có kỳ gốc liên hoàn .
Nếu nghiên cứu sự phát triển của hiện tượng qua từng
giai đoạn, ta chọn một mức độ làm gốc cố định cho
mọi lần so sánh y2 y3 y n
, ,⋯ ,
y 1 y 1 y 1
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Ví dụ: Năm 1999 2000 2001 2002
Doanh số bán 10.00 12.00 14.00 15.84
(tỷ đồng)
Tính số tương đối động thái liên hoàn về doanh
số của công ty?
Tính tốc độ phát triển với kỳ gốc 1999?
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Để phản ánh tình hình tăng (giảm) bao nhiêu lần (hay
%) phải dùng chỉ tiêu tốc độ tăng giảm, còn gọi là số
tương đối tăng(giảm), phản ánh mối quan hệ so sánh
giữa mức độ chênh lệch tuyệt đối và mức độ kỳ gốc.
Löôïng cheânh leäch Möùc ñoä kyø
tuyeät ñoái baùo caùo y1 − y0
Soá töông ñoái = = =
taêng giaûm Möùc ñoä kyø goác Möùc ñoä kyø goác y0
Nếu hiệu số này dương (+), ta tốc độ tăng và ngược lại.
Ví dụ: Doanh số bán của công ty X năm 2004 là 10 tỷ đồng, năm 2005 là 12
tỷ đồng? Tính tốc độ tăng giảm năm 2005 so với 2004?
Tăng 20%
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
2. Số tương đối kế hoạch
Số tương đối nhiệm vụ kế hoạch (%)
Là tỷ lệ so sánh giữa mức độ kế hoạch với mức độ
thực tế của chi tiêu ấy ở kỳ gốc.
Möùc ñoä keá hoaïch
Soá töông ñoái nhieäm vuï keá hoaïch= ×100%
Möùc ñoä kyø goác so saùnh
yk tNK: Số tương đối nhiệm vụ kế hoạch
t NK = × 100%
y0 yk: Mức độ kế hoạch
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
2. Số tương đối kế hoạch
Số tương đối hoàn thành kế hoạch (%)
Là tỷ lệ so sánh giữa mức độ thực tế đạt được
trong kỳ nghiên cứu với mức độ kế hoạch đặt ra
cùng kỳ của một chi tiêu nào đó.
Soá töông ñoái
Möùc ñoä thöïc hieän trong kyø y1
hoaøn thaønh = ×100% =
Möùc ñoä keá hoaïch cuûa kyø ñoù yk
keá hoaïch(%)
Tốc độ tăng(giảm) của số tương yk − y0
= × 100 %
đối nhiệm vụ kế hoạch(%) yk
Tốc độ tăng(giảm) của số tương y1 − y k
= × 100 %
đối hoàn thành kế hoạch(%) yk
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Ví dụ: Có số liệu về doanh số bán ra của Cty X :
Chỉ tiêu Năm 2004 Năm 2005
Kế hoạch Thực hiện
Doanh số bán 10 11 12
(Tỷ đồng)
Tính số tương đối nhiệm vụ kế hoạch, hoàn thành kế hoạch?
Tăng 10% Tăng 9,1%
Soá töông ñoái →> → Hoaøn thaønh vöôït möùc
hoaøn thaønh →= (100%) → Ñaït möùc keá hoaïch
keá hoaïch(%) →< → Khoâng hoaøn thaønh keá hoaïch
Hoặc ngược lại (chi phí lao
động…)
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Giữa số tương đối phát triển và số tương đối kế hoạch
của cùng một chỉ tiêu có mối quan hệ:
Soá töông ñoái Soá töông ñoái Soá töông ñoái
= ×
phaùt trieån nhieäm vuï keá hoaïch hoaøn thaønh keá hoaïch
y1 y k y1
= ×
y0 y0 y k
Ví dụ: Sản lượng lúa của Cty Y năm 2001 là 250.000 tấn, kế hoạch dự
kiến sản lượng lúa năm 2002 là 300.000 tấn, thực tế năm 2002 Cty Y đạt
được 330.000 tấn.Tính
a. Số tương đối phát triển?
b. Số tương đối nhiệm vụ kế hoạch?
c. Số tương đối hoàn thành kế hoạch? (kiểm tra mối quan hệ)
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Số tương đối kết cấu (%) nói lên kết cấu tỷ trọng
của mỗi bộ phận cấu thành tổng thề.
Soá töông ñoái Möùc ñoä cuûa töøng boä phaän
= ×100%
keát caáu (%) Möùc ñoä cuûa toång theå
yi
d i = n
× 100%
∑
i= 1
yi
Ví dụ: Doanh số bán của Cty X năm 2004 là 12 tỷ đồng trong
doanh số của:Cửa hàng A: Thực hiện 6 tỷ, Cửa hàng B thực
hiện được 2,4 tỷ và cửa hàng C là 3,6 tỷ. Xác định kết cấu về
doanh số của từng cửa hàng trong toàn Cty X năm 2004.
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Số tương đối cường độ là kết quả so sánh mức
độ của hai hiện tượng khác nhau nhưng có liên
quan với nhau
Soá töông ñoái Möùc ñoä cuûa hieän töôïng naøy
=
cöôøng ñoä (%) Möùc ñoä cuûa hieän töôïng khaùc
Có cùng ý nghĩa nghiên cứu
Ví dụ: Soá löôïng saûn phaåm Khoái löôïng saûn phaåm
=
theo ñaàu ngöôøi Toång soá daân
Toång soá daân
Maät ñoä daân soá =
Toång dieän tích ñaát ñai
- SỐ TƯƠNG ĐỐI
Số tương đối không gian là kết quả so sánh giữa
hai mức độ của một hiện tượng nhưng khác nhau
về không gian.
Soá töông ñoái Möùc ñoä cuûa boä phaän naøy trong toång theå
=
khoâng gian (%) Möùc ñoä cuûa boä phaän khaùc trong toång theå
Ví dụ: Có số liệu về giá thành của một sản phẩm giữa
hai xí nghiệp tại thời điểm điểu tra như sau:
Chỉ tiêu Xí nghiệp A Xí nghiệp B
Giá thành đơn vị sản phẩm 1.000 1.200
Nếu so sánh giá thành đơn vị sản phẩm của 2 xí nghiệp, ta
được sồ tương đối so sánh 1200/1000*100% = 120% (tăng 20%). Giá thành đơn
vị sản phẩm của B lơn hơn 20% của A
- CÁC ĐẶC TRƯNG ĐO LƯỜNG XU HƯỚNG TRUNG TÂM
Measures of central tendency
Có số liệu về tiền lương và số công nhân
trong tháng nghiên cứu của 2 DN cùng loại
hình kinh tế trong ngành công nghiệp nhưng
có quy mô khác nhau. DN A tổng quỷ tiền
lương 300.000.000 đồng và số lao động bình
quân 250 người. DN B có tổng quỷ tiền
lương là 360.000.000 đồng và số lao động
bình quân là 450 người. Hãy phân tích mức
sống của người lao động DN nào cao hơn?
nguon tai.lieu . vn