Xem mẫu
- BÀI 7: TÌNH THÁI TỪ
- Nếu ta lược bỏ các t27: đậm thì ý nghĩa cTỪ có gì
Tiết ừ in TÌNH THÁI ủa câu
thay đổi ?
I. Chức năng của tình tháia) - Mẹ đi làm rồi à ? Câu nghi vấn
từ. b) - Con nín đi ! Câu cầu khiến
1. Tình thái từ là gì ? c) Thương thay cũng một kiếp
a) Ví dụ: người
b) Nhận xét:
Khéo thay mang lấy sắc ảm làm
Câu c tài thán
chi !
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Hãy nêu mục đích nói
của những câu có từ in
đậm và cho biết nó
thuộc kiểu câu gì ?
- Nếu ta lược bỏ các từ in đậm thì ý nghĩa của câu có gì
thay đổi ?
a) - Mẹ đi làm rồià ? Không còn là câu nghi vấn
b) Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì
tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi
cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi ! Không còn là câu cầu khiến
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c) Thương thaycũng một kiếp người,
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi! Không tạo được câu
cảm thán
(Nguyễn Du, Truyên Kiều)
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
I. Chức năng của tình thái từ. a) Mẹ đi làm rồi à ? Câu nghi vấn
1. Tình thái từ là gì ?
b) Con nín đi ! Câu cầu khiến
a. Ví dụ:
b. Nhận xét: c) Thương thay “ à, đi,ộthay, ạ” là
Các từ cũng m t kiếp người
a) Tõ “µ”: Để t¹o lập c© nghi
u Khéo nhậy emlấy sắc từ.t chi !
V ữ mang cho biế
thay ng tình thái tài làm
vÊn. “® ĐÓ t¹o lập c© cÇu
b) Tõ i”: u (Nguy ừ Du, Truyên
tình thái tễn là gì?
Kiều) Câu cảm thán
khiÕn
c) Tõ “thay”: ĐÓ t¹o lập c© c¶m
u
th¸n. d) - Em chào cô ạ ! Câu cảm thán
d) Từ “ạ”: Để tạo nên sắc thái tình Thể hiện mức độ lễ phép cao
cảm: thể hiện mức độ lễ phép cao Nếu ta bỏ từ “ạ”thì sẽ có gì thay đổi ?
hơn. - Em chào ừ ạ biểu thịCâu ccảm thán
T cô ! sắ
*) Ghi nhớ 1.1: là những từ được
*Tình thái từ
SGK Thể hiện mcảmộ lễ phép không
thái tình ức đ gì của
thêm vào câu để cấu tạo câu nghi người nói ?
cao
vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán
và để biểu thị các sắc thái tình
cảm của người nói.
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
I. Chức năng của tình thái từ. - An đi học về rồi
à?
1. Tình thái từ là gì ?
- Con nín đi!
2. Một số loại tình thái từ. - An đi học về rồi yêu cầu, đề
-ư ?
Nhanh lên nào!
-*) Ghi nhớ tõ ng hi v Ên : µ, -, h¶, hö ,
T×nh th¸i 2.1: SGK - An đi học về rồi chứ ? nghị, Nghi vấn,
(*) L-u ý: Cần phân biệt tình thái từ
- Chờ em với!
c hø , c h¨ng ,…
với một số từ loại khác. - An đi học về rồi hả ? cầu khiến vân
phân
- U đã về đấy ạ !
- T×nh th¸i tõ c Çu khiÕn: ®i, nµo , -- “Thđi học về rồcon cuốc giữa trời
ương thay i h
víi…. thái từ cảm thán : thay, sao,… An ẹ đã nói rồi màử ?
-M !
- Tình
Dù kêu ra máu có người nào nghe’’.
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm : ạ, - Thôi thì anh cứ chia ra vậy !
nhé, cơ, mà ,.. (Ca dao)
“ Cháu chào bác ạ !
- - Vui sao một sáng tháng năm
Đường vềhiện t Bắc ộ lễthăm Bác Hồ.’’
=> Thể Việ mức đlên phép cao
=> Bộc lộ cảm xúc buôn, vui (Tố
của tác giả
Hữu)
- Bài tập nhanh
Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là tình
thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?
a) Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.
b) Nhanh lên nào, anh em ơi !
c) Làm như thế mới đúng chứ !
d) Tôi đã khuyên bảo nó nhiều lần rồi chứ có phải không đâu.
e) Cứu tôi với !
g) Nó đi chơi với bạn từ sáng.
h) Con cò đậu ở đằng kia.
i) Nó thích hát dân ca Nghệ Tĩnh kia.
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
I. Chức năng của tình thái từ.
II. Sử dụng tình thái từ.
1. Ví dụ: a) Bạn chưa về à ?
2. Nhận xét:
b) Thầy mệt ạ ?
c) Bạn giúp tôi một tay nhé !
d) Bác giúp cháu một tay ạ !
- Các tình thái từ in đậm được dùng trong hoàn cảnh giao tiếp
(quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm,....) khác nhau như
thế nào ?
Kiểu câu Sắc thái tình cảm Vai xã hội
Ví dụ
Bạn chưa về à? Câu nghi vấn thân mật ngang hàng
Thầy mệt ạ? Câu nghi vấn kính trọng trên hàng
Bạn giúp tôi một Câu cầu khiến thân mật ngang hàng
tay nhé!
Bác giúp cháu Câu cầu khiến kính trọng trên hàng
một tay ạ!
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
I. Chức năng của tình thái từ.
II. Sử dụng tình thái từ. Bạn chưa về à tình thái
a) Khi sử dụng ?
1. Ví dụ:
2. Nhận xét: b)tThầần ệt ạ ? điều gì ?
ừ c y m chú ý
*) Ghi nhớ 2: SGK c) Bạn giúp tôi một tay
a. Hỏi với ý thân mật, ngang vai.
nhé ! giúp cháu một tay ạ !
d) Bác
b. Hỏi với ý kính trọng, lễ phép, vai
trên.
c. Cầu khiến với ý thân mật, ngang vai.
d. Cầu khiến với ý kính trọng, vai
trên.
Khi nói, khi viết, cần chú ý sử
dụng tình thái từ phù hợp với
hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tuổi
tác, thứ bậc xã hội, tình cảm,..).
- Quan sát đoạn hội thoại và cho biết
tình thái từ sử dụng phù hợp với văn
cảnh chưa ?
Bài tập nhanh
- Chào bạn, mình đi đây !
- Ừ, bạn đi đi !
Sửa lại: - Ừ, bạn đi nhé !
- Đặt câu hỏi dùng các tình từ thái phù hợp với quan hệ xã hội
trong các tình huống sau ?
Thưa cô!
Có phải là
bài này Bà cần
không ạ ? nước
phải
không
ạ?
Cháu với bà.
- Học sinh với cô giáo ;
- B ạn
Bạn có nam
nhớ mang với
theo bạn
thước kẽ nữ
cùng
không lứa
đấy ? tuổi ;
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
III. Luyện tập.
Bài 2:sGiải¸nh điểm giống và khác nhau đậm trong những
H·y o s thích ý nghĩa của các tình thái từ in gi÷a t×nh
th¸i ưới đây:
câu dtõ víi th¸n tõ ?
a) Từ chứ : Hỏi điều ít nhiều đã khẳng định.
b) Từ chứ : Nhấn mạnh điều vừa khẳng định.
THẢO LUẬN NHÓM
c) Từ ư : Hỏi với thái độ phân vân.
d) Từ nhỉ : Hỏi với thái độ thân mật.
e) Từ nhé : Dặn dò với thái độ thân mật.
g) Từ vậy : Thể hiện thái độ miễn cưỡng.
h) Từ cơ mà : Thể hiện thái độ thuyết phục.
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
III. Luyện tập.
Bài 3: Đặt câu với các tình thái từ mà, đấy, chứ lị, thôi, cơ, vậy.
- Nó là học sinh giỏi mà !
- Em chỉ nói vậy để anh biết thôi !
- Con thích được tặng cái cặp
cơ !
- Thôi đành ăn cho xong vậy !
- Tôi phải giải bằng được bài toán ấy chứ lị !
- Mình đã làm xong bài tập rồi đấy !
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
III. Luyện tập.
Bài 5: Tìm một số tình thái từ trong tiếng địa
phương em hoặc trong tiếngđịa phương khác mà
em biết?
+ Thanh Hóa: - Tôi không nói rứa( thế)
+ Nam bộ: - Đau chân lắm ha ( hả)
- Nhớ viết thư cho tôi nghen (nhé)
- 1 2 3 4
Trường từ
Tôi đi học So sánh lom khom
vựng
5 6 7 8
Tiểu Cô bé bán
Thán từ Chị Dậu
thuyết diêm
T I T Ư Ư S A M M 5 5 U A C B Ê U8
1 1 2 2 2 3 3 4 4 I Ê 5 6 7 7 7
T Ự S Ự M I Ê U T Ả B I Ể U C Ả M
- Tiết 27: TÌNH THÁI TỪ
Hướng dẫn học bài ở nhà:
- Xem nộ dung bài, học thuộc phần ghi nhớ.
- Nắm được công dụng, chức năng của tình thái
t ừ.
- Biết vận dụng tình thái từ trong nói và viết.
- Soạn bài : “Chiếc lá cuối cùng”.
- TiÕt 27: T×nh th¸i tõ
? H·y so s¸nh sù kh¸c biÖt gi÷ t× th¸i tõ víi th¸n
a nh
tõ ?
- Gièng : Cïng biÓu thÞ t× c¶m cña ngêi nãi.
nh
- Kh¸c :
*Th¸n tõ lµ nh÷ tõ dïng ® béc lé t× c¶m
ng Ó nh
c¶m xóc cña ngêi nãi.
- Th¸n tõ cã thÓ t¸ch ra thµnh c© riªng biÖt.
u
(VD:Nµy! ¤ng gi¸o ¹.)
* T× th¸i tõ lµ nh÷ tõ ® thªm vµ c©
nh ng îc u
® t¹o c© nghi vÊn, cÇu khiÕn c¶m th¸n vµ
Ó u
® biÓu thÞ s¾c th¸i t× c¶m cña ngêi nãi.
Ó nh
- T× th¸i tõ kh«ng cã kh¶ n¨ng ® lËp t¹o
nh éc
thµnh c© u.
( VD : µ, , h¶, nµo, sao...)
- Tình thái từ
I, Chức năng của II, Sử dụng tình
tình thái từ: thái từ:
1. Tình thái 2.Một số loại
Tình thái từ nghi vấn: à,
từ là gì? tình tháitừ: ư, hả, hử, chứ, chăng,…
Tìn
Tì h
thá nh nào thái
, vớ từ c
biể i từ Tình thái i…
.
ầu
khi
sắ u t ế n: đ
tìn c th hị từ biểu i,
cả h ái thị sắc
nh m: thái tình
cơ é , ạ , cảm: ạ,
,m nhé,
à,
.. cơ
,mà ,..
nguon tai.lieu . vn
