Xem mẫu
- Bài giảng
Ngữ văn
Lớp 12
- I . Phép lặp cú pháp :
1/150
a. Đọc SGK:
SGK:
“Sự thật
“Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta
nă nước
đã thành thuộc địa của Nhật... lập nên chế
thành thuộ Nhật... lập chế
độ Dân chủ Cộng hòa”.
chủ òa”.
(Hồ Chí Minh,Tuyên ngôn Độc lập)
Chí Minh,Tuyê ngô Độc lập)
và trả lời câu hỏi :
trả hỏi
- Những câu có lặp kết cấu cú pháp
là:
- “sự thật là...nước ta.. đã... chứ không phải”
- “sự thật là...dân ta... đã... chứ không phải”
là...dân ta... đã...
TP phụ CN VN1 Từ Ngữphủ định+VN2
- “Dân ta... đã đánh đổ...xiềng xích... để...”
-”Dân ta..lại đánh đổ..chế độ quân chủ... mà”
ta..lại đổ..chế chủ...
CN VN Bổ ngữ TrNgữ chỉ MĐ
- Tác dụng : Tạo cho lời tuyên
ngôn âm hưởng đanh thép hùng
hư
hồn, thích hợp với việc khẳng
định nền độc lập của Việt Nam,
đồng thời khẳng định thắng lợi
của Cách mạng tháng Tám là
đánh đổ chế độ thực dân và chế
độ phong kiến .
- b. Đọc bài tập SGK :
- Đoạn thơ đã lặp cú pháp .
thơ
+Kết cấu : C- V ( câu khẳng định)
C-
“Trời xanh đây là của chúng ta .
Núi rừng đây là của chúng ta” .
ta”
CN VN
*Lặp từ ngữ :
+Những cánh đồng thơm mát
Những ngả
Những ngả đường bát ngát ngát
Những
Những dòng sông đỏ nặng phù sa phù
Định ngữ Danh Từ Định ngữ
- * Tác dụng : Khẳng định mạnh mẽ
chủ quyền của chúng ta và bộc lộ
cảm xúc sung sướng , tự hào , sảng
sư
khoái đối với thiên nhiên , đất nước
nư
khi giành được quyền làm chủ đất
được
nước.
- c. Đọc bài tập trong SGK:
“Nhớ sao lớp học i tờ.
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
cơ
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo .
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
xa…”
- Tố Hữu – Việt Bắc.
Bắc.
*Đoạn thơ vừ lặp từ ngữ vừa lặp cú pháp :
+ 3 cặp lục bát lặp các từ “ Nhớ sao”
+Lặp kết cấu cú pháp của các kiểu câu cảm thán :
- Nhớ sao lớp học i tờ
- Nhớ sao ngày tháng cơ quan
- Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
- *TÁC DỤNG:
Biểu hiện
Biểu hiện nỗi nhớ da diết của người
nhớ diết người
ra đi đối với cảnh sinh hoạt và
hoạt
cảnh vật thiên nhiên ở Việt Bắc .
thiê nhiê Việt
- 2/151: So sánh hiện tượng lặp cú
tư
pháp trong những câu văn xuôi ,
vă
những câu thơ ở bài tập 1 với kết cấu
thơ
của những thể loại sau:
a.Tục
a.Tục ngữ :
- “Bán anh em xa , mua làng giềng gần”.
gần”
- “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”.
rạng”
Phép lặp cú pháp nhờ phép đối chặt
chẽ về số lượng tiếng, về kết cấu
lư
ngữ pháp của từng vế : Mua/bán
- b. Câu đối :
“Cụ già ăn củ ấu non.
Chú bé trèo cây đại lớn”.
lớn”
- Phép lặp cú pháp đòi hỏi mức độ chặt
chẽ cao: số tiếng bằng nhau, hơn nữa
nhau,
phép lặp còn phối hợp với phép đối, đối
ối,
ứng từng tiếng trong hai vế
+về từ loại “ loại cây : ấu>< đại”;
+về nghĩa : trong mỗi vế còn dùng từ
đồng nghĩa, trái nghĩa tương ứng “ấu =
tương
non, trái nghĩa với già; đại = lớn trái
nghĩa với bé”.
- c. Thơ Đường luật:
Thơ
“Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
nơ
Người khôn, người đến chốn lao xao”
Ngư ngư xao”
( Nguyễn Bỉnh Khiêm – Nhàn).
-Phép lặp ở thơ Đường cũng đòi hỏi ở
thơ
mức chặt chẽ cao:
+ Kết cấu ngữ pháp giống nhau.
+ Số lượng tiếng bằng nhau.
lư
+ Các tiếng đối nhau về từ loạivà
nghĩa “ ta >< người ;dại>< khôn;
ngư
vắng vẻ>< lao xao”.
- II: Phép liệt kê.
Hiệu quả của phép lặp cú pháp phối
hợp với phép liệt kê.
a/152 :Đọc SGK.
*Kết cấu : Hoàn cảnh + “thì” + giải
“thì”
pháp.
*Tác dụng : Nhấn mạnh và khẳng
định sự đối đãi chu đáo , đầy nghĩa
tình của Trần Quốc Tuấn đối với
tướng sĩ trong mọi hoàn cảnh khó
khă
khăn.
- b.152 : Đọc SGK.
Phép lặp cú pháp kết hợp với phép liệt
kết phép liệt
kê trong đoạn văn có:
* Kết cấu: C- V phối hợp với phép liệt kê
ấu:
: Hàng loạt câu kể tội ác của giặc Pháp “
loạt kể giặc Pháp
Chúng ..chúng
Chúng ..chúng ...”
* Tác dụng : Vạch trần tội ác của
thực dân Pháp , chỉ mặt tên kẻ thù
của dân tộc.
- III: Phép chêm xen.
1.Bài tập 1/152:
a. Thị Nở xích lại. Đặt bàn tay lên ngực hắn
(thị suy nghĩ đến bây giờ mới xong), thị
xong),
hỏi hắn :
- Vừa thổ hả ?
(Nam Cao, Chí Phèo)
* Phần trong ngoặc đơn là phần chêm xen.
ngoặc đơn là phần chê
*Tác dụng : Bổ sung thông tin , thể hiện
Bổ thô thể hiện
nhận
nhận xét của người viết về đầu óc kém
người viết
hiểu biết
hiểu biết của Thị Nở.
Thị
- b. Chí Phèo hình như đã trông trước thấy
như trư
tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và
hắn,
cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói
hơ
rét và ốm đau.
au.
(Nam Cao, Chí Phèo)
* Phần chêm xen nằm ở cuối
câu,được tách ra bằng dấu phẩy
trước đó .
*Tác dụng : Bổ sung thông tin, thể
hiện sự đánh giá của người viết đối
với sự việc được nói trước đó (Sự
cô độc thật đáng sợ).
sợ)
- C. “Có ai ngờ” và “thương quá đi thôi” là
phần chêm xen, nằm ở cuối câu, được tách
ra bằng dấu ngoặc đơn.
*Tác dụng: Thông tin về thái độ ngạc nhiên
và tình cảm thương mến của người viết đối
với đối tượng.
D. “Lâm thời chính phủ của nước VN mới, đại
biểu cho toàn thể dân tộc VN” -> Phần chêm
dâ tộc Phần chê
xen nằm ở giữa câu, tách ra bằng dấu phẩy .
nằm giữa tách bằng phẩy
*Tác dụng: Bổ sung thêm thông tin về chủ thể
ụng: thê thô về chủ thể
của người nói – Chúng tôi- chính phủ nước
người Chúng chính phủ
VN mới ..... dân tộc VN.
mới dâ tộc
- Tóm lại : Vị trí, vai trò, tác dụng của phép
chêm xen là :
*Vị trí: Nằm ở giữa hoặc cuối câu.
trí:
*Vai trò: Bình diện nghĩa tình thái của câu thể
trò:
hiện sự nhìn nhận đánh giá của người nói,
ngư
ngư
người viết đối với sự việc, hiện tượng mà các
tư
thành phần khác biểu hiện.
*Dấu câu tách biệt: Dấu () hoặc dấu phẩy.
biệt:
*Tác dụng: Giải thích, ghi chú cho từ ngữ đi
dụng:
trư
trước, bổ sung thêm sắc thái về sắc thái tình
cảm, cảm xúc của người viết .
ngư
- Củng cố :
* Làm bài tập:
tập:
Đọc 4 câu thơ sau :
câ thơ
Cô gái như chùm hoa lặng lẽ
như chùm lặng
Nhờ ương thơ nói
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu
(Anh vô tình anh chẳng biết điều
vô chẳng biết
Tôi đã đến với anh rồi đấy )
rồi
(Hương Thầm- Phan Thị Thanh Nhàn)
Thầm- Nhàn)
Xác định phép tu từ được sử dụng trong 4 câu
thơ trên và tác dụng của nó?
- Trả lời:
lời:
+ Phép tu từ: phép chêm xen, phần đặt
từ:
trong ngoặc đơn.
+ Tác dụng thể hiện một cách kín đáo tế
nhị lời nói thầm kín của cô gái đối với
chàng trai “hương thơm, chùm hoa” là
cách bộc lộ tình yêu của cô gái.
gái.
- Dặn dò:
Soạn bài “Sóng”_ Xuân Quỳnh
nguon tai.lieu . vn