Xem mẫu

  1. TIEÀN TEÄ CHƯƠNG 2 TAØI CHÍNH - TIEÀN TEÄ 1/18/2013 1
  2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU  Lòch söû ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä  Baûn chaát vaø chöùc naêng cuûa tieàn teä  Cung caàu tieàn teä  Laïm phaùt 1/18/2013 2
  3. LÒCH SÖÛ RA ÑÔØI CUÛA TIEÀN TEÄ  Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa.  Saûn suaát haøng hoùa => trao ñoåi mua baùn => caàn phaûi coù tieàn.  Söï ra ñôøi cuûa vaät trung gian trao ñoåi ñaùnh daáu giai ñoaïn môû ñaàu cho söï xuaát hieän cuûa tieàn teä ñoàng thôøi laø böôùc chuyeån hoùa töø neàn kinh teá ñoåi chaùc sang neàn kinh teá tieàn teä  Quaù tình naøy gaén lieàn vôùi caùc hình thaùi giaù trò  Hình thaùi giaù trò giaûn ñôn (H1 – H2)  Hình thaùi giaù trò môû roäng (H1 – H2)  Hình thaùi giaù trò chung (H1 – HTG - H2)  Hình thaùi giaù trò tieàn teä (H1 – T - H2) 1/18/2013 3
  4. PHAÙT TRIEÅN CUÛA TIEÀN TEÄ  Tieàn teä döôùi daïng haøng hoùa - hoùa teä khoâng kim loaïi  Tieàn teä kim loaïi  Tieàn giaáy - Tieàn tín duïng  Tieàn giaáy coù theå chuyeån ñoåi ra vaøng  Tieàn giaáy khoâng theå chuyeån ñoåi ra vaøng  Caùc hình thöùc khaùc cuûa tieàn teä Tieàn qua ngaân haøng (Buùt teä)   Tieàn ñieän töû Lòch söû ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä luoân mang daáu aán cuûa neàn vaên minh nhaân loaïi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc minh chöùng qua quaù trình hoaøn thieän caùc hình thöùc tieàn teä, töø hình thöùc sô khai ban ñaàu laø hoùa teä khoâng kim loaïi cho ñeán tieàn ñieän töû ngaøy nay 1/18/2013 4
  5. BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ Tieàn teä ñaõ toàn taïi döôùi nhieàu hình thaùi  Quan ñieån cuûa K.Marx (1818 – 1883): tieàn teä coù nguoàn goác töø haøng hoùa, töø theá giôùi haøng hoùa taùch ra. Vaøng chæ trôû thaønh tieàn teä trong nhöõng ñieàu kieän lòch söû nhaát ñònh tröôùc khi laø tieàn teä vaø sau khi ñöôïc thöøa nhaän ñoùng vai troø laø tieàn teä thì vaøng vaãn giöõ nguyeân baûn chaát laø haøng hoùa. 1/18/2013 5
  6. BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ  Quan ñieåm cuûa Friedman (giaûi nobel 1970) ñònh nghóa tieàn tieàn teä nhö laø taát caû nhöõng gì ñöôïc chaáp nhaän thanh toaùn cho vieäc mua baùn haøng hoùa, dòch vuï hoaëc thanh toaùn nôï.  Quan ñieåm cuûa P.A Samuelson ñaõ vieát: “Baûn chaát cuûa tieàn teä ngaøy nay ñaõ ñöôïc phôi baøy roõ raøng, ngöôøi ta muoán coù tieàn teä vôùi danh nghóa laø tieàn chöù khoâng phaûi laø haøng hoùa, khoâng phaûi vì baûn thaân noù maø vì nhöõng thöù maø duøng noù seõ mua ñöôïc”… “Baûn chaát cuûa tieàn teä laø ñeå duøng laøm phöông tieän trao ñoåi. Tieàn teä laø moät phöông tieän trao ñoåi ñöôïc luaät phaùp thöøa nhaän vaø ngöôøi sôû höõu noù söû duïng ñeå phuïc vuï cho nhöõng nhu caàu trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. 1/18/2013 6
  7. BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ  Phaân bieät tieàn teä (money) vaø tieàn ñoàng (currency)  Tieàn ñoàng bao goàm tieàn giaáy vaø tieàn kinh loaïi cuûa moät quoác gia.  Caùc giaáy tôø coù giaù ñöôïc xem nhö tieàn khi noù coù theå chuyeån thaønh tieàn giaáy vaø tieàn kim loaïi.  Tieàn vaø cuûa caûi (wealth)  Tieàn – ñoàng tieàn  Cuûa caûi bieåu hieän söï giaøu coù goàm tieàn, nhaø cuûa, xe hôi…  Tieàn vaø cuûa caûi ñaùp öùng nhu caàu caát tröõ giaù trò  Tieàn vaø thu nhaäp (income)  Thu nhaäp phaûn aùnh doøng tieàn kieám ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian.  Tieàn phaûn aùnh löôïng giaù trò toàn tröõ hieän coù. 1/18/2013 7
  8. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ  Cheá ñoä tieàn teä laø hình thöùc toå chöùc löu thoâng tieàn teä cuûa moät quoác gia ñöôïc quy ñònh baèng luaät phaùp. Cheá ñoä tieàn teä hình thaønh keå töø khi coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo lónh vöïc tieàn teä.  Cheá ñoä tieàn teä bao goàm caùc quy ñònh:  Baûn vò tieàn teä: cô sôû ñònh giaù ñoàng tieàn cuûa quoác gia hay choïn vaät ngang giaù chung.  Ñôn vò tieàn teä: teân goïi cuûa ñoàng tieàn  Quy ñònh veà söû duïng phöông tieän thanh toaùn 1/18/2013 8
  9. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò song song  Ñoàng tieàn cuûa moät quoác gia ñöôïc quy ñònh baèng moät troïng löôïng coá ñònh cuûa hai kim loaïi laø vaøng vaø baïc. Aùp duïng phoå bieán ñaàu theá kyû 19 ôû Phaùp, Thuî Syõ, Myõ vaø YÙ.  Ví duï: ôû Myõ naêm 1792, 1 dollar vaøng = 1,603 gram vaøng; 1 dollar baïc = 24,06 gram baïc.  ÔÛ Myõ töø naêm 1792 ñeán 1834, vaøng ruùt khoûi löu thoâng. Nhöng töø naêm 1834 ñeán 1893, baïc ruùt khoûi löu thoâng maø chæ coøn vaøng. 1/18/2013 9
  10. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò vaøng töø cuoái theá kyû 19 ñeán ñaàu theá kyû 20  Ñoàng tieàn cuûa quoác gia ñöôïc quy ñònh baèng giaù vaøng  tieàn giaáy cuûa quoác gia ñöôïc baûo ñaûm baèng vaøng.  Nhaø nöôùc khoâng haïn cheá ñuùc vaøng.  Tieàn vaøng töï do löu thoâng.  cheá ñoä baûn vò vaøng laø cheá ñoä tieàn teä ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng trong giai ñoïan töï do caïnh tranh 1/18/2013 10
  11. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä tieàn giaáy  Tieàn giaáy laø tieàn daáu hieäu (ñaïi dieän giaù trò)  Tieàn giaáy xuaát hieän töø nhu caàu trao ñoåi vaø löu thoâng haøng hoùa.  Tieàn giaáy khaû hoùan:  Cheá ñoä baûn vò baûng Anh  Cheá ñoä baûn vò ñoâ la Myõ  Tieàn giaáy baát khaû hoaùn gaén lieàn vôùi tieàn phaùp ñònh 1/18/2013 11
  12. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûng vò baûng Anh  Sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù 1 , taïi hoäi nghò Geneve, caùc nöôùc trong heä thoáng TBCN nhaát trí söû duïng baûng Anh laøm ñoàng tieàn thanh toaùn vaø döï tröõ quoác gia.  Ñoàng baûng Anh ñöôïc ñaûm baûo baèng vaøng.  Ñoàng tieàn caùc nöôùc phaùt haønh vaø löu thoâng ngoaøi vieäc ñaûm baûo baèng vaøng coøn coù theå döïa vaøo baûng Anh.  => Cheá ñoä baûn vò baûng Anh ñöôïc xem nhö laø cheá ñoä baûn vò vaøng bò caét xeùn ( vaøng thoûi)  ÔÛ Anh, 1925 moät thoûi vaøng = 1.500 baûng Anh  ÔÛ Phaùp, 1928 moät thoûi vaøng = 225.000 Francs. 1/18/2013 12
  13. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò baûng Anh  Trong cheá ñoä baûn vò baûng Anh, ñoàng USD ñöôïc xem laø ñoàng tieàn coù vò trí soá 2.  Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá naêm 1929-1933 laøm phaù saûn cheá ñoä baûn vò baûng Anh vaø USD.  Ngaøy 21/9/1931: chính phuû Anh tuyeân boá ñình chæ ñoåi ñoàng baûng Anh giaáy ra vaøng vaø phaù giaù ñoàng baûng Anh 31% so vôùi ñoàng USD.  Ngaøy 30/1/1934 : chính phuû Myõ phaù giaù ñoàng USD 41%. 1/18/2013 13
  14. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò USD sau chieán tranh theá giôùi laàn 2  Cheá ñoä tieàn teä ñöôïc aùp duïng phoå bieán trong giai ñoaïn 1944-1971 döôùi teân goïi laø cheá ñoä baûn vò USD.  Ñoàng USD laø ñoàng tieàn thanh toaùn quoác teá.  Ñoàng USD ñöôïc ñaûm baûo baèng vaøng, ñoåi ra vaøng (1USD= 0,888671 gram vaøng); 35 USD = 1 ounce vaøng (28.3495231 gram).  Caùc nöôùc thaønh vieân trong IMF phaûi duy trì moät tyû giaù coá ñònh vôùi ñoàng USD (+/- 1%).  Ngaøy 12/12/1973, chính phuû Myõ chính thöùc tuyeân boá phaù saûn cheá ñoä tieàn teä USD sau nhieàu bieán coá. 1/18/2013 14
  15. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä tieàn giaáy baát khaû hoaùn  Vaøng ruùt khoûi quaù trình löu thoâng => treân thò tröôøng chuû yeáu löu thoâng caùc loaïi tieàn giaáy.  Giaù trò thöïc cuûa tieàn giaáy phuï thuoäc vaøo söùc mua thöïc teá cuûa noù – khoái löôïng haøng hoùa.  Phaùt haønh tieàn giaáy döïa vaøo caùc muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä cuûa ngaân haøng trung öông. 1/18/2013 15
  16. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Tham khaûo lòch söû tieàn teä Vieät Nam  Thaùi Bình Höng Baûo aán haønh vaøo naêm 968, nhaø Ñinh.  Tieàn giaáy Nhaø Hoà xuaát hieän caùch ñaây treân 600 naêm.  Ñôøi Nhaø Maïc Ñaêng Dung ñuùc tieàn saét Ñaïi Chính Thoâng Baûo.  Naêm 1512, Traàn Cao noåi binh chieám ñoùng Ñoâng Ñoâ 4 ngaøy ñuùc tieàn Thieân Öng Thoâng Baûo.  Naêm 1858, Phaùp xaâm chieám Vieät Nam, 1875 cho ra ñôøi tieàn Ñoâng Döông.  Naêm 1946, Hoà Chí Minh kyù saéc leänh Tieàn taøi chính.  Naêm 1951, NHNN ra ñôøi vaø in ñoàng tieàn NH.  Naêm 1958, mieàn Baéc ñoåi tieàn, ñoàng tieàn oån ñònh ñeán naêm 1978. 1/18/2013 16
  17. CHÖÙC NAÊNG CUÛA TIEÀN TEÄ Theo quan ñieåm cuûa K.Marx tieàn teä coù caùc chöùc naêng cô baûn sau:  Chöùc naêng thöôùc ño giaù trò  Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng  Chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn.  Chöùc naêng phöông tieän caát tröõ  Chöùc naêng tieàn teä theá giôùi 1/18/2013 17
  18. CHÖÙC NAÊNG THÖÔÙC ÑO GIAÙ TRÒ  Chöùc naêng naøy tieàn teä ñaõ trôû thaønh thöôùc ño chung ñeå bieåu thò vaø so saùnh giaù caû cuûa taát caû haøng hoùa, töø ñoù laøm cho ñôøi soáng kinh teá ñöôïc ñôn giaûn hoùa raát nhieàu.  Ñaëc ñieåm khi tieàn thöïc hieän chöùc naêng thöôùc ño giaù trò  Phaûi coù tieâu chuaån giaù caû: laø nhöõng quy öôùc chung thoáng nhaát.  Thao taùc ño löôøng giaù trò haøng hoaù dieãn ra hoaøn toaøn trong yù nieäm.  Baûn thaân tieàn teä phaûi coù giaù trò, giaù trò hay söùc mua cuûa tieàn teä phaûi oån ñònh. 1/18/2013 18
  19. CHÖÙC NAÊNG THÖÔÙC ÑO GIAÙ TRÒ  Thoâng qua tieàn doanh nghieäp coù theå tính toaùn chi phí, giaù thaønh saûn phaån  xaùc ñònh giaù caû haøng hoùa.  Treân goác ñoä kinh teá vó moâ, tieàn laø coâng cuï tính toaùn giaù trò GDP, GNP. Trong neàn kinh teá tieàn laø thöôùc ño quan troïng. 1/18/2013 19
  20. CHÖÙC NAÊNG PHÖÔNG TIEÄN TRAO ÑOÅI  Laø chöùc naêng cô baûn cuûa tieàn teä noù khoâng chæ giuùp chuùng ta phaân bieät giöõa tieàn vôùi nhöõng daïng taøi saûn khaùc nhö chöùng khoaùn, baát ñoäng saûn… maø coøn bieåu hieän moät traïng thaùi ñoäng cuûa tieàn teä khi boäc loä baûn chaát kinh teá voán coù. H – T – H'  Vôùi chöùc naêng tieàn teä phaûi  Söï coù maët cuûa tieàn trong nhöõng quan heä mua baùn traû tieàn ngay.  Söï vaän ñoäng song song vaø ngöôïc chieàu giöõa tieàn teä vaø haøng hoùa.  Caùc hình thaùi tieàn teä phaûi ña daïng, ñaûm baûo söï thuaän lôïi trong caùc quan heä mua baùn cuï theå. 1/18/2013 20
nguon tai.lieu . vn