Xem mẫu
- Chương I
Những vấn đề cơ bản về
tài chính – tiền tệ
TS. Nguyễn Hoài Phương
Phuong.fbf@gmail.com
- Nội dung chương
A. Tiền tệ
• Sự ra đời, bản chất của tiền tệ
• Sự phát triển các hình thái tiền tệ
• Chức năng của tiền tệ
• Chế độ tiền tệ
• Khối tiền tệ
• Lạm phát tiền tệ
B. Tài chính
• Bản chất của tài chính
• Chức năng của tài chính
- A. Tiền tệ
I. Sự ra đời và bản chất của tiền tệ
• 1. Sự ra đời của tiền tệ
– Tiền tệ chỉ xuất hiện khi có nhu cầu về trao
đổi và mua bán hàng hóa
– Nghiên cứu về sự ra đời của tiền tệ là
nghiên cứu về các hình thái biểu hiện giá trị
trong trao đổi.
- Các hình thái biểu hiện giá trị
• Hình thái giá trị giản đơn (ngẫu nhiên)
1 rìu = 20 kg thóc
• Hình thái giá trị toàn bộ ( mở rộng)
10 kg ngô
1 rìu = 20 kg thóc
15 kg muối
• Hình thái giá trị chung
10 kg ngô
20 kg thóc = 1 rìu
15 kg muối
• Hình thái tiền tệ
- Bản chất tiền tệ
• Là vật ngang giá chung, là một hàng hóa đặc
biệt ( Karl Marx)
• Là một thứ dầu bôi trơn cho guồng máy luân
chuyển hàng hóa, từ nơi sản xuất đến nơi tiêu
dùng (P.Samuelson)
• Là bánh xe vĩ đại của lưu thông (Adam
Smith)
• Là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong
việc thanh toán để nhận hàng hóa, dịch vụ,
hoặc trong việc trả nợ ( F.S. Mishkin)
- II. Sự phát triển các hình thái tiền tệ
• Tiền bằng hàng hóa (Commodity money)
– Hàng hóa không phải kim loại (vỏ sò, da
thú, răng cá voi, gỗ đàn hương…)
– Kim loại (chì, kẽm, nhôm, bạc, vàng…)
• Tiền không phải là hàng hóa ( Tiền phù
hiệu)
– Tiền giấy ( tiền pháp định) (Paper money –
Fiat money)
– Tiền ghi sổ - Tiền tín dụng (Credit money)
– Tiền điện tử ( Electronic money)
- Tiền bằng hàng hóa
( Tiền không phải kim loại)
• Ưu điểm
– Không có lạm phát
• Nhược điểm
– Tính không đồng nhất
– Khó bảo quản
– Khó chia nhỏ
– Khó vận chuyển
– Phạm vi trao đổi hẹp
- Tiền bằng hàng hóa
Tiền là kim loại
• Ưu điểm
– Tính đồng nhất
– Dễ bảo quản
– Dễ chia nhỏ
– Dễ vận chuyển
– Phạm vi trao đổi rộng
• Nhược điểm
– Khả năng khai thác có hạn
– Giá trị của vàng quá lớn để trở thành vật
ngang giá chung
- Nghiên cứu tình huống
• Bạn sẽ khuyên Minh mang tiền mặt, séc
hay thẻ để thanh toán trong các trường
hợp sau:
– Đi du lịch nước ngoài: Singapore
– Đi trải nghiệm tại các tỉnh miền núi phía
Bắc Việt Nam
– Tới các nhà hàng và siêu thị
- Tiền giấy
• Ưu điểm
– Đáp ứng quy mô vô hạn của nền kinh tế
• Nhược điểm
– Lạm phát
– Chi phí ( in ấn, vận chuyển, lưu thông, bảo
quản, tiêu hủy…)
– Rủi ro
– Khó khăn trong việc quản lý của Nhà nước
– Không đảm bảo tính kịp thời trong trao đổi
- Tiền ghi sổ
Được sử dụng bằng các bút toán ghi Nợ - Có trên tài
khoản ở Ngân hàng
• Ưu điểm
– Giảm bớt chi phí
– Giảm rủi ro
– Nhà nước dễ dàng hơn trong việc quản lý
• Nhược điểm
– Lưu giữ chứng từ, sổ sách trong thời gian
dài
– Thời gian luân chuyển, xử lý chứng từ
– Thời hạn và phạm vi hạn chế
- Tiền điện tử
Được sử dụng qua các bút toán trên tài khoản ảo được
lưu trữ bởi hệ thống mạng
• Ưu điểm
– Nhanh chóng, thuận tiện
– Giảm chi phí
– Thời hạn dài và phạm vi rộng
• Nhược điểm
– Yêu cầu công nghệ hiện đại và đồng bộ
– Trình độ của người sử dụng
- III. Chức năng của tiền tệ
• 1. Quan điểm của Karl Marx
– Là thước đo giá trị
– Là phương tiện lưu thông
– Là phương tiện thanh toán
– Là phương tiện cất trữ
– Chức năng tiền tệ quốc tế
- III. Chức năng của tiền tệ
• Karl Marx
– Là thước đo giá trị:
• Tiền phải có giá trị thực sự
• Tiền phải được xác định đơn vị
thông qua tiêu chuẩn giá cả hay
hàm lượng vàng của một đơn vị
tiền tệ do nhà nước quy định
VD: Tiêu chuẩn giá cả của đồng
USD: 1 USD = 0.7366 gr vàng
- III. Chức năng của tiền tệ
• Karl Marx
– Là phương tiện lưu thông
• Hàng hóa và tiền tệ vận động
ngược chiều nhau
H–T–H
- III. Chức năng của tiền tệ
• Karl Marx
– Là phương tiện thanh toán
• Tiền sử dụng để kết thúc các
khoản nợ
• Hàng hóa và tiền tệ có thể vận
động độc lập
- III. Chức năng của tiền tệ
• Karl Marx
– Là phương tiện tích lũy
• Tiền trở thành “của cải” để dành
hay dự phòng
• Đồng tiền phải thực sự có giá trị
- III. Chức năng của tiền tệ
• Karl Marx
– Tiền tệ thế giới
• Là phương tiện mua chung, di
chuyển của cải giữa các quốc gia
• Để đạt được sự đồng nhất giữa các
nền kinh tế, tiền phải là tiền vàng
- III. Chức năng của tiền tệ
• Quan điểm kinh tế học hiện đại
– Là thước đo giá trị (unit of accounts)
Tiền tệ bản thân phải có giá trị. Giá trị của đồng tiền
pháp định phụ thuộc:
• Cung cầu tiền tệ
• Lạm phát
• Tình trạng nền kinh tế
• Lòng tin
- III. Chức năng của tiền tệ
Số mặt hàng Số lượng giá trong Số lượng giá trong
trao đổi nền KT hiện vật nền KT tiền tệ
3 3 3
10 45 10
N N(N-1) N
------------
2
- Giảm chi phí trong trao đổi do giảm được số
lượng giá cần xem xét
- Tiền có khả năng định giá và đinh lượng tài sản
nguon tai.lieu . vn
