Xem mẫu
- LÝ THUY T
TÀI CHÍNH - TI N T
1
- N I DUNG MÔN H C
Bài 1: Đ i cương v tài chính và ti n t
Bài 2: T ng quan v h th ng tài chính
Bài 3: Th trư ng tài chính
Bài 4: Các t ch c tài chính trung gian
Bài 5: M t s v n đ cơ b n v lãi su t
Bài 6: L m phát ti n t
2
- TÀI LI U THAM KH O
- Giáo trình lý thuy t tài chính- ti n t , ch biên: TS. Nguy n
H u Tài, NXBTK, 2007.
- Nh p môn tài chính-ti n t , đ ng ch biên: PGS-TS. S
Đình Thành-TS. Vũ Th Minh H ng, NXB ĐHQGTPHCM,
2006.
- Giáo trình tài chính - ti n t -ngân hàng, ch biên: PGS.TS.
Nguy n Văn Ti n, NXBTK, 2008.
- Giáo trình lý thuy t ti n t : TS. Nguy n Minh Ki u,
NXBTK, 2008
3
- CHƯƠNG 1
Đ I CƯƠNG V TÀI CHÍNH
VÀ TI N T
4
- M C TIÊU NGHIÊN C U
-B n ch t ti n t
-S phát tri n c a các hình thái ti n t
-Đo lư ng ti n t
-Ch đ ti n t
-B n ch t c a tài chính
-Ch c năng c a tài chính
5
- 1.1 B n ch t c a ti n t
1.1.1 S ra đ i c a ti n t
Ti n t ra đ i g n li n v i s phát tri n c a n n kinh t
hàng hoá:
- Th i kỳ đ u c a ch đ c ng s n nguyên thu : s ng t
cung, t c p
- Đ i s ng c ng đ ng phát tri n, hình thành s phân công
lao đ ng: trao đ i H – H
- N n s n xu t hàng hoá phát tri n m nh: s d ng v t trung
gian trong quá trình trao đ i: H- v t trung gian -H
6
- 1.1.2 B n ch t c a ti n t
- Khái ni m: Ti n t là b t c cái gì đư c ch p nh n chung
trong vi c thanh toán khi mua hàng hoá, d ch v ho c
trong vi c tr n (Frederic S. Mishkin)
- B n ch t c a ti n t : Đư c bi u hi n qua 2 thu c tính: giá
tr s d ng c a ti n và giá tr c a ti n.
7
- 1.2 Ch c năng c a ti n t
1.2.1 Đơn v đo lư ng giá tr
- Ti n đư c s d ng đ đo lư ng giá tr c a hàng hoá, d ch
khi th c hi n trao đ i Bi u hi n b ng ti n c a giá tr là
giá c
L i ích: làm cho quá trình trao đ i đư c thu n ti n hơn do
s giá c n ph i có trong n n kinh t là ít hơn; d dàng so
sánh, đánh giá giá tr c a m i hàng hoá, d ch v khác nhau
- Đ th c hi n ch c năng này: b n thân ti n cũng ph i có giá
tr (s c mua), ph i đư c pháp lu t qui đ nh và b o v , ph i
đư c dân chúng ch p nh n r ng rãi
8
- 1.2.2 Phương ti n trao đ i
- Ti n đư c s d ng v i tư cách là v t trung gian trong quá
trình mua hàng hoá và d ch v
L i ích: + Kh c ph c nh ng h n ch c a trao đ i tr c ti p
+ Khuy n khích chuyên môn hoá và phân công lđ
Đ th c hi n t t ch c năng này:
+ Ti n ph i đư c th a nh n r ng rãi
+ Lư ng ti n ph i đư c cung c p đ cho các ho t đ ng tr/đ i
+ Ph i bao g m nhi u m nh giá
Lưu ý:
+ Đ i v i cá nhân: Ti n có giá tr (giá tr trao đ i)
+ Đ i v i n n KT: Ti n đóng vai trò “bôi trơn” cho gu ng
máy kinh t ”
9
- 1.2.3 Phương ti n d tr giá tr
- Ti n đư c s d ng như là nơi ch a s c mua hàng hoá
trong m t th i gian nh t đ nh
Đ ti n th c hi n t t ch c năng d tr giá tr thì m c
giá chung c a n n kinh t ph i n đ nh
M c dù ti n không ph i là phương ti n d tr giá tr
duy nh t và t t nh t song m i ngư i l i ưa thích s
d ng ti n vì nó có tính thanh kho n (tính l ng) cao nh t
10
- 1.3 S phát tri n c a các hình thái ti n t
1.3.1 Ti n t b ng hàng hóa (hoá t )
- Đ c đi m chung: HH dùng làm ti n ph i có giá tr th c
s và ph i ngang b ng v i giá tr HH đem ra trao đ i
- Th i kỳ đ u: nh ng hàng hoá đư c s d ng làm ti n t
thư ng là nh ng v t d ng quan tr ng hay đ c s n quý
hi m c a đ a phương (hoá t phi kim lo i)
- Th i kỳ phân công lao đ ng xã h i l n l n th hai: (th
công nghi p tách kh i công nghi p): vai trò ti n t chuy n
d n sang các kim lo i và cu i cùng c đ nh vàng (hoá t
kim lo i)
11
- 1.3.2 Ti n gi y
- Ti n gi y đ u tiên xu t hi n dư i d ng các gi y ch ng
nh n có kh năng chuy n đ i ra b c ho c vàng do NHTM
phát hành
- D n d n các gi y ch ng nh n nói trên đư c chu n hoá
thành t ti n có in m nh giá và đư c t do chuy n đ i ra
vàng theo hàm lư ng qui đ nh
- Sau chi n tranh TG1, ti n ch do NHTƯ phát hành
- V sau: do lư ng ti n gi y đư c phát hành ra nhi u hơn so
v i s vàng d tr không còn đư c t do chuy n đ i ra
vàng
- Ngày nay ti n gi y đư c s d ng ph bi n vì tính thu n
ti n c a nó
12
- 1.3.3 Ti n ghi s
- Ti n ghi s là nh ng kho n ti n g i không kỳ h n ngân
hàng (ti n g i có th phát séc)
- Ưu đi m:
+ Gi m chi phí lưu thông ti n m t
+ T o s nhanh chóng và thu n ti n cho thanh toán qua
ngân hàng
+ B o đ m an toàn
+ T o đi u ki n cho ngân hàng Trung ương qu n lý và
đi u ti t cung ti n c a n n kinh t
13
- 1.4 Kh i ti n t
1.4.1 Kh i ti n t M1
Ch bao g m nh ng phương ti n đư c ch p nh n ngay
trong trao đ i hàng hoá:
- Ti n đang lưu hành (ti n gi y và ti n xu do NHTƯ phát
hành đang lưu thông ngoài h th ng NH)
- Ti n g i không kỳ h n ngân hàng thương m i (ti n g i
có th phát séc)
14
- 1.4.2 Kh i ti n t M2
- M1
- Ti n g i ti t ki m các ngân hàng thương m i
1.4.3 Kh i ti n t M3
- M2
- Ti n g i có kỳ h n ngân hàng thương m i
1.4.4 Kh i ti n t L
- M3
- Ch ng t có giá có tính thanh kho n cao: ch ng ch ti n
g i, thương phi u, tín phi u, trái phi u…
15
- 1.5 Ch đ ti n t
Ch đ ti n t là hình th c t ch c lưu thông ti n t cu
m t qu c gia g m 3 y u t :
- B n v ti n t : t c cái gì đư c s d ng đ làm cơ s đ nh
giá đ ng ti n qu c gia
- Đơn v ti n t : g m tên g i và qui đ nh tiêu chu n giá c
c a đ ng ti n
- Công c trao đ i: nh ng công c đư c s d ng đ th c
hi n hàng hoá, d ch v và thanh toán các kho n n
16
- 1.5.1 Ch đ song b n v
- ch đ này, đ ng ti n c a m t nư c đư c xác đ nh b ng
m t tr ng lư ng c đ nh c a 2 kim lo i thư ng là vàng
ho c b c.
Ví d : M (1792) 1 đô la vàng = 1,603 gam vàng; 1 đô
la b c = 24,06 gam b c
- Do giá tr th trư ng c a vàng và b c thư ng xuyên thay
đ i ti n có giá tr th p đu i ti n có giá tr cao ra kh i
lưu thông
Ví d : M (1792-1834) vàng rút ra kh i lưu thông b n
v vàng; (1834-1893) b c rút ra kh i lưu thông b n v
b c
17
- 1.5.2 Ch đ b n v ti n vàng
- Là ch đ đư c s d ng ph bi n các nư c cu i th k
19, đ u th k 20
- Đ c đi m:
+ Đ ng ti n c a m t nư c đư c b o đ m b ng m t tr ng
lư ng vàng nh t đ nh theo pháp lu t
+ Ti n gi y đư c phép t do chuy n đ i ra vàng theo t l
quy đ nh
+ Nhà nư c không h n ch vi c đúc ti n vàng
+ Ti n vàng đư c lưu thông không h n ch
18
- 1.5.3 Ch đ b n v vàng th i
- Là ch đ đư c s d ng Anh (1925), Pháp (1928)
- Đ c đi m:
+Đ ng ti n c a m t nư c đư c b o đ m b ng m t tr ng
lư ng vàng nh t đ nh theo pháp lu t
+Vàng đư c đúc thành th i mà không đúc thành ti n
+ Vàng không lưu thông trong n n kinh t mà ch d tr
đ làm phương ti n thanh toán qu c t
+Ti n gi y đư c chuy n đ i ra vàng theo lu t đ nh nhưng
ph i v i m t s lư ng nh t đ nh tương đương v i 1 th i
vàng
19
- 1.5.4 Ch đ b n v vàng h i đoái
- Là ch đ đư c s d ng n Đ (1898), Đ c (1924), Hà
Lan (1928)
- Đ c đi m:
+ Ti n gi y không đư c tr c ti p chuy n đ i ra vàng mà
ph i thông qua m t ngo i t
+ Ngo i t đó ph i là ngo i t đư c t do chuy n đ i ra
vàng như USD, GBP…
20
nguon tai.lieu . vn