Xem mẫu

  1. CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ KỸ THUẬT LẬP TRÌNH & CÁC BƯỚC XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH TRẦN MINH THÁI [e] minhthai@itc.edu.vn [w] www.minhthai.edu.vn1
  2. CÁC BƯỚC CƠ BẢN ĐỂ XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHƯƠNG TRÌNH • B1: Phân tích và xác định rõ bài toán • B2: Xây dựng thuật toán • B3: Viết chương trình • B4: Chạy và kiểm tra chương trình • B5: Bảo trì 2
  3. ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CỦA MỘT HỆ THỐNG CHƯƠNG TRÌNH • Đúng đắn, chính xác (correctness). • Chắc chắn (robustness). • Thân thiện (user friendliness). • Khả năng thích nghi (adapability): Chương trình có khả năng để phát triển tiến hóa theo yêu cầu. • Tính tái sử dụng (reuseability): Chương trình có thể dùng để làm một phần trong một chương trình lớn khác. 3
  4. ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CỦA MỘT HỆ THỐNG CHƯƠNG TRÌNH • Tính hiệu quả (efficiency). • Tính khả chuyển (porability): Khả năng chuyển đổi dễ dàng giữa các môi trường. • Tính an toàn (security). • Tính dừng (halt). 4
  5. PHƯƠNG PHÁP TOP - DOWN • Phân rã vấn đề một cách có hệ thống từ trên xuống, được sử dụng chủ yếu cho quá trình phân tích và thiết kế hệ thống. • Quá trình phân rã bài toán được thực hiện theo từng mức khác nhau. Mức thấp nhất gọi là mức tổng quan, mức này cho thấy chức năng của hệ thống một cách tổng thể (hệ thống làm được những gì?). Mức tiếp theo là phân tích các chức năng chính. Quá trình phân tích tiếp tục phân rã cho tới khi nào nhận được mức đơn thể, và tiến hành cài đặt. 5
  6. PHƯƠNG PHÁP BOTTOM - UP • Được sử dụng cho quá trình cài đặt hệ thống. • Ngược lại với phương pháp Top-down, phương pháp này đi từ cái riêng cho tới cái chung, từ các đối tượng thành phần ở mức cao tới mức thấp, từ mức mođun đến mức tổng thể, từ những mođun có sẵn lắp ghép thành mođun mới. 6
  7. VÍ DỤ Hãy phân tích và viết chương trình giải và biện luận phương trình bậc hai 7
  8. CÁC NGUYÊN LÝ KHI LẬP TRÌNH • Nguyên lý tối thiểu Nắm vững các cấu trúc lệnh, kiểu dữ liệu cùng với phép toán trên nó để viết chương trình. Tiếp theo, mới tìm hiểu những thư viện tiện ích của ngôn ngữ. VD: thay vì • Nguyên lý địa phương Hạn chế sử dụng biến toàn cục 8
  9. CÁC NGUYÊN LÝ KHI LẬP TRÌNH • Nguyên lý nhất quán Thao tác phải phù hợp với dữ liệu • Nguyên lý an toàn Tránh mọi lỗi trong khi xây dựng chương trình, lỗi ở mức thiết kế là lỗi nặng nhất, nên phát hiện và sửa lỗi ở từng bước của chương trình 9
  10. CÁC PHƯƠNG PHÁP LẬP TRÌNH • Tuần tự • Thủ tục • Đơn thể (module) • Hướng đối tượng 10
  11. CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH Khai báo thư viện hàm Khai báo hàm Khai báo Khai báo hằng số … CHƯƠNG TRÌNH C Cài đặt tất cả những hàm con Cài đặt hàm đã được khai báo Gọi thực hiện các hàm theo Hàm main() yêu cầu của bài toán 11
  12. KHÁI NIỆM • Hàm là một đoạn chương trình độc lập thực hiện trọn vẹn một công việc nhất định sau đótrảvề giátrị cho chương trình gọi nó, hay nói cách khác hàm là sựchia nhỏcủa chương trình. 12
  13. KHÁI NIỆM • Mục đích sử dụng hàm: Khi có một công việc giống nhau cần thực hiện ở nhiều vị trí. Khi cần chia một chương trình lớn phức tạp thành các đơn thểnhỏ(hàm con) đểchương trình được trong sáng, dễhiểu trong việc xửlý , quản lýviệc tính toán vàgiải quyết vấn đề . 13
  14. Mẫu tổng quát của hàm TênHàm([ds các tham số ]); Trong đó: • Kiểu dữ liệu trả về của hàm (kết quả của hàm/ đầu ra), gồm 2 loại • void: Không trả về giá trị • float / int / long / char */ kiểu cấu trúc / … : Trả về giá trị kết quả có kiểu dữ liệu tương ứng với bài toán (chỉ trả về được 1 giá trị theo kiểu dữ liệu) 14
  15. • TênHàm: Đặt tên theo qui ước sao cho phản ánh đúng chức năng thực hiện của hàm • Danh sách các tham số (nếu có): đầu vào của hàm (trong một số trường hợp có thể là đầu vào và đầu ra của hàm nếu kết quả đầu ra có nhiều giá trị - Tham số này gọi là tham chiếu) 15
  16. HÀM KHÔNG TRẢ VỀ GIÁ TRỊ Cài đặt void TênHàm([danh sách các tham số]) { Khai báo các biến cục bộ Các câu lệnh / khối lệnh hay lời gọi đến hàm khác. } Gọi hàm: TênHàm(danh sách tên các đối số); Những phương thức loại này thường rơi vào những nhóm chức năng: Nhập / xuất dữliệu , thống kê, sắp xếp, liệt kê 16
  17. HÀM TRẢ VỀ GIÁ TRỊ Cài đặt TênHàm([danh sách các tham số]) { kq; Khai báo các biến cục bộ Các câu lệnh / khối lệnh hay lời gọi đến hàm khác. return kq; } 17
  18. HÀM TRẢ VỀ GIÁ TRỊ Gọi hàm Tên biến = TênHàm (danh sách tên các đối số); Những phương thức này thường rơi vào các nhóm: Tính tổng, tích, trung bình, đếm, kiểm tra, tìm kiếm 18
  19. THAM SỐ LÀ THAM CHIẾU • Tham số làm kết quả đầu ra • Tham số vừa làm đầu vào và đầu ra • Dùng dấu & phía trước tên tham số khi cài đặt hàm VD: void Nhap(int &n); 19
  20. NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG HÀM Trước khi xây dựng hàm phải trả lời những câu hỏi sau: • Hàm trả về gì? à Xác định kiểu dữ liệu trả về của hàm • Hàm làm gì? à Xác định tên hàm • Cần những thông tin gì để hàm xử lý? à Xác định tham số 20
nguon tai.lieu . vn