Xem mẫu
- 08/03/2011
Chương 3
KINH TẾ HỌC QUẢN LÝ
(Managerial Economics) Ước lượng và dự đoán cầu
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 1 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 2
Nội dung chương 2 Độ co dãn của cầu theo giá
Phân tích độ co dãn của cầu Độ co dãn của cầu theo giá (E)
Ước lượng cầu Phản ánh phần trăm thay đổi trong lượng cầu của một
mặt hàng khi giá của mặt hàng đó thay đổi 1%
Dự đoán cầu
Công thức tính:
Do luật cầu nên E luôn là một số âm
Giá trị tuyệt đối của E càng lớn thì người mua càng
phản ứng nhiều trước sự thay đổi của giá cả
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 3 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 4
Độ co dãn của cầu theo giá Độ co dãn và tổng doanh thu
Các giá trị độ co dãn: Khi cầu co dãn, việc tăng giá sẽ làm giảm doanh
│E│ > 1 │ %∆Q│> │%∆P│: cầu co dãn thu và giảm giá sẽ làm tăng doanh thu
│E│ < 1 │ %∆Q│< │%∆P│: cầu kém co dãn Khi cầu kém co dãn, việc tăng giá sẽ làm tăng
│E│ = 1 │ %∆Q│= │%∆P│: cầu co dãn đơn vị doanh thu và giảm giá sẽ làm giảm doanh thu
Khi cầu co dãn đơn vị, tổng doanh thu đạt giá trị
lớn nhất
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 5 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 6
1
- 08/03/2011
Các yếu tố tác động đến E Tính độ co dãn của cầu theo giá
Sự sẵn có của hàng hóa thay thế
Độ co dãn khoảng
Các hàng hóa thay thế đối với một hàng hóa hoặc dịch
vụ càng tốt và càng nhiều thì cầu đối với hàng hóa hay
dịch vụ đó càng co dãn
Phần trăm ngân sách người tiêu dùng chi tiêu cho
hàng hóa đó
Phần trăm trong ngân sách tiêu dùng càng lớn cầu càng
co dãn
Giai đoạn điều chỉnh
Thời gian điều chỉnh càng dài thì cầu càng co dãn
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 7 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 8
Tính độ co dãn của cầu theo giá Tính độ co dãn của cầu theo giá
Độ co dãn điểm khi đường cầu tuyến tính Độ co dãn điểm khi đường cầu tuyến tính
Xét hàm cầu tuyến tính Sử dụng một trong hai công thức
Q = a + bP + cM + dPR
hoặc
Trong đó:
- P và Q là giá trị của giá và lượng tại điểm tính độ co dãn
Trong đó b = ∆Q/∆P
- A (=-a’/b) là hệ số cắt đường cầu (điểm giao giữa trục giá
và đường cầu
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 9 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 10
Tính độ co dãn của cầu theo giá Độ co dãn thay đổi dọc theo đường cầu
Đối với đường cầu tuyến tính, P và |E| thay đổi
Độ co dãn điểm khi đường cầu phi tuyến
cùng chiều dọc theo đường cầu tuyến tính
Sử dụng một trong hai công thức sau
Giá tăng, cầu càng co dãn
Giá giảm, cầu càng kém co dãn
Đối với đường cầu phi tuyến, không có quy luật
Trong đó:
∆Q/∆P là độ dốc của đường cầu tại điểm tính độ co dãn
chung về mối quan hệ giữa giá và độ co dãn
P và Q là giá trị của giá và lượng tại điểm tính độ co dãn Do cả độ dốc và tỷ lệ P/Q đều thay đổi dọc theo đường
A là điểm giao giữa trục giá và đường thẳng tiếp xúc với cầu
đường cầu tại điểm tính độ co dãn Một trường hợp đặc biệt Q = aPb, độ co dãn của cầu
theo giá luôn không đổi (=b) với mọi mức giá
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 11 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 12
2
- 08/03/2011
Doanh thu cận biên Cầu và doanh thu cận biên
Doanh thu cận biên (MR) là sự thay đổi trong Xét hàm cầu tuyến tính
tổng doanh thu khi sản lượng bán ra thay đổi một P = A + BQ (A > 0, B < 0)
đơn vị Hàm doanh thu cận biên cũng tuyến tính, cắt trục giá tại
Công thức tính: cùng một điểm với đường cầu và có độ dốc gấp đôi so
với độ dốc đường cầu
MR = A + 2BQ
MR chính là độ dốc của đường tổng doanh thu TR
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 13 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 14
Đường cầu tuyến tính, MR và E MR, TR và E
Dthu Độ co dãn của
Tổng doanh thu
cận biên cầu theo giá
MR > 0 TR tăng Elastic dãn
Co
khi Q tăng (E> 1) 1)
(E>
(P giảm)
MR = 0 Unit dãn đơn vị
Co elastic
TR max
(E= 1) 1)
(E=
MR < 0 TR giảm Inelastic dãn
Kém co
khi Q tăng (E< 1) 1)
(E<
(P giảm)
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 15 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 16
Doanh thu cận biên và độ co dãn Co dãn của cầu theo thu nhập
Giữa doanh thu cận biên và độ co dãn có mối Độ co dãn của cầu theo thu nhập (EM) đo lường
quan hệ sau: phản ứng của lượng cầu trước sự thay đổi thu
nhập (các yếu tố khác là cố định)
EM > 0 đối với hàng hóa thông thường
EM < 0 đối với hàng hóa thứ cấp
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 17 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 18
3
- 08/03/2011
Co dãn của cầu theo giá chéo Ước lượng cầu
Co dãn của cầu theo giá chéo (EXY) đo lường phản Xác định hàm cầu thực nghiệm
ứng trong lượng cầu hàng hóa X khi giá của hàng Ước lượng cầu của ngành cho hãng chấp nhận giá
hóa có liên quan Y thay đổi (tất cả các yếu tố Ước lượng cầu cho hãng định giá
khác cố định)
EXY > 0 nếu hai hàng hóa thay thế
EXY < 0 nếu hai hàng hóa bổ sung
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 19 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 20
Xác định hàm cầu thực nghiệm Xác định hàm cầu thực nghiệm
Xác định hàm cầu thực nghiệm tuyến tính
Hàm cầu tổng quát Hàm cầu có dạng
Q = f (P, M, PR, T, Pe, N) Q = a + bP + cM + dPR + eN
Ta có
Bỏ qua biến T và Pe do khó khăn trong việc định
b = Q/P c = Q/M d = Q/PR e = Q/N
lượng thị hiếu và việc xác định kỳ vọng về giá cả
Dấu dự tính của các hệ số
Như vậy hàm cầu có dạng: b mang dấu âm
Q = f(P, M, PR, N) c mang dấu dương đối với hàng hóa thông thường và mang
dấu âm đối với hàng hóa thứ cấp
Chú ý về việc thu thập số liệu để ước lượng cầu d mang dấu dương nếu là hàng hóa thay thế và mang dấu âm
nếu là hàng hóa bổ sung
e mang dấu dương
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 21 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 22
Xác định hàm cầu thực nghiệm Xác định hàm cầu thực nghiệm
Xác định hàm cầu thực nghiệm tuyến tính
Q = a + bP + cM + dPR + eN
Xác định hàm cầu thực nghiệm phi tuyến
Dạng thông dụng nhất là dạng mũ được sử dụng để
Các giá trị độ co dãn của cầu được ước lượng là chuyển đổi sang dạn hàm loga – tuyến tính
Để ước lựong hàm cầu dạng này phải chuyển về loga tự
nhiên
lnQ = lna + b lnP + c lnM + d lnPR + e lnN
Với dạng hàm cầu này, độ co dãn là cố định
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 23 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 24
4
- 08/03/2011
Giá do thị trường quyết định và giá do Ước lượng cầu của ngành đối với hãng
nhà quản lý quyết định chấp nhận giá
Đối với hãng “chấp nhận giá” Dữ liệu quan sát được về giá và lượng được xác
Giá cả được xác định bằng sự tương tác đồng thời giữa định một cách đồng thời tại điểm mà đường cung
giữa cung và cầu và đường cầu giao nhau vấn đề đồng thời
Giá cả là biến nội sinh của hệ phương trình cung cầu – Vấn đề ước lượng cầu của một ngành phát sinh do
biến được xác định bởi hệ phương trình
sự thay đổi trong các giá trị quan sát được của giá
Đối với hãng định giá: và lượng thị trường được xác định một cách đồng
Giá cả do người quản lý quyết định thời từ sự thay đổi trong cả cầu và cung.
Giá cả là biến ngoại sinh
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 25 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 26
Vấn đề đồng thời Vấn đề đồng thời
Ví dụ về hàm cung và cầu của một loại hàng hóa PE = f(M, PI, εd, εs) và QE = g(M, PI, εd, εs)
Cầu: Q = a + bP + cM + εd Như vậy:
Cung: Q = h + kP + lPI + εs Mỗi giá trị quan sát được của P và Q được xác định bởi
Do các giá trị quan sát được của giá và lượng (giá tất cả các biến ngoại sinh và các sai số ngẫu nhiên
trong cả phương trình cầu và phương trình cung
và lượng cân bằng) được xác định một cách đồng
thời bởi cung và cầu nên Các giá trị quan sát được của giá tương quan với các
sai số ngẫu nhiên trong cả cầu và cung
PE = f(M, PI, εd, εs) và QE = g(M, PI, εd, εs)
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 27 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 28
Vấn đề đồng thời Phương pháp 2SLS
Phương pháp bình phương nhỏ nhất hai bước
Bước 1: Tạo một biến đại diện cho biến nội sinh, biến
này tương quan với biến nội sinh nhưng không tương
quan với SSNN
Bước 2: Thay thế biến nội sinh bằng biến đại diện và
áp dụng phương pháp OLS để ước lượng các tham số
của hàm hồi quy
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 29 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 30
5
- 08/03/2011
Các bước ước lượng cầu của ngành Các bước ước lượng cầu của ngành
Bước 1: Xác định phương trình cung và cầu của Bước 2: Kiểm tra về định dạng cầu của ngành
ngành Hàm cầu được định dạng khi hàm cung có ít nhất một
Ví dụ có thể xác định phương trình cung và cầu như biến ngoại sinh không nằm trong phương trình hàm cầu
sau:
Cầu: Q = a + bP + cM + dPR
Cung: Q = h + kP + lPI
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 31 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 32
Các bước ước lượng cầu của ngành Ví dụ minh họa
Ước lượng cầu thế giới đối với kim loại đồng
Bước 3: Thu thập dữ liệu của các biến trong cung Bước 1: Xác định phương trình cung và cầu của
và cầu ngành
Bước 4: Ước lượng cầu của ngành bằng phương Cầu: Qđồng = a + bPđồng + cM + dPnhôm
pháp 2SLS Cung: Qđồng = e + fPđồng + gT + hX
Phải xác định rõ biến nội sinh và biến ngoại sinh Bước 2: Kiểm tra về định dạng cầu của ngành
Bước 3: Thu thập dữ liệu của các biến trong cung và
cầu
Bước 4: Ước lượng cầu của ngành bằng phương pháp
2SLS
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 33 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 34
Ví dụ minh họa Ước lượng cầu đối với hãng định giá
Dependent Variable: QC
Method: Two-Stage Least Squares
Date: 09/15/08 Time: 00:32 Đối với hãng định giá, vấn đề đồng thời không
Sample (adjusted): 2 26
Included observations: 25 after adjustments tồn tại và đường cầu của hãng có thể được ước
Instrument list: C M PA X T
lượng bằng phương pháp OLS
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
C -6837.833 1264.456 -5.407729 0.0000
PC -66.49503 31.53377 -2.108693 0.0472
M 13997.74 1306.344 10.71520 0.0000
PA 107.6624 44.50984 2.418845 0.0247
R-squared 0.942143 Mean dependent var 5433.632
Adjusted R-squared 0.933878 S.D. dependent var 1669.629
S.E. of regression 429.3333 Sum squared resid 3870869.
Durbin-Watson stat 1.465392 Second-stage SSR 1634042.
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 35 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 36
6
- 08/03/2011
Ước lượng cầu đối với hãng định giá Ước lượng cầu cho hãng Pizza
Bước 1: Xác định hàm cầu của hãng định giá Bước 1: Xác định hàm cầu của hãng
Bước 2: Thu thập dữ liệu về các biến có trong Q = a + bP + cM + dPAl + ePBMac
hàm cầu của hãng Trong đó:
Bước 3: Ước lượng cầu của hãng định giá bằng Q = doanh số bán pizza tại Checkers Pizza
phương pháp OLS P = giá một chiếc bánh pizza tại Checkers Pizza
M = thu nhập trung bình trong năm của hộ gia đình ở
Westbury
PAl = giá một chiếc bánh pizza tại Al’s Pizza Oven
PBMac = giá một chiếc Big Mac tại McDonald’s
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 37 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 38
Ước lượng cầu cho hãng Pizza Ước lượng cầu cho hãng Pizza
Bước 2: Thu thập dữ liệu về các biến có trong
hàm cầu của hãng
Bước 3: Ước lượng cầu của hãng định giá bằng
phương pháp OLS
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 39 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 40
Dự đoán cầu Dự đoán theo chuỗi thời gian
Dự đoán theo chuỗi thời gian Một chuỗi thời gian đơn giản là một chuỗi các
Dự đoán theo mùa vụ - chu kỳ quan sát của một biến được sắp xếp theo trật tự
Sử dụng mô hình kinh tế lượng thời gian
Mô hình chuỗi thời gian sử dụng chuỗi thời gian
trong quá khứ của biến quan trọng để dự đoán các
giá trị trong tương lai
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 41 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 42
7
- 08/03/2011
Dự đoán theo chuỗi thời gian Dự đoán theo chuỗi thời gian
Dự đoán bằng xu hướng tuyến tính: Sử dụng phân tích hồi quy để ước lượng các giá
Là phương pháp dự đoán chuỗi thời gian đơn giản nhất trị của a và b
Cho rằng biến cần dự đoán tăng hay giảm một cách
tuyến tính theo thời gian Nếu b > 0 biến cần dự đoán tăng theo thời gian
Nếu b < 0 biến cần dự đoán giảm theo thời gian
Nếu b = 0 biến cần dự đoán không đổi theo thời gian
Qt = a + b.t
Ý nghĩa thống kê của xu hướng cũng được xác
định bằng cách thực hiện kiểm định t hoặc xem
xét p-value.
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 43 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 44
Dự đoán bằng xu hướng tuyến tính Ví dụ minh họa
Dự đoán doanh số bán cho hãng Terminator Pest
Control
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 45 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 46
Dự đoán theo mùa vụ - chu kỳ Biến động doanh thu theo mùa vụ
Dữ liệu theo chuỗi thời gian có thể thể hiện sự biến
động đều đặn có tính mùa vụ hoặc có tính chu kỳ qua
thời gian • •
• •
Ước lượng theo xu hướng tuyến tính thông thường sẽ •
dẫn đến sự sai lệch trong dự báo • • • • • •
•
•
Sử dụng biến giả để tính đến sự biến động này •
••
Khi đó, đường xu hướng có thể bị đẩy lên hoặc hạ
xuống tùy theo sự biến động
Ý nghĩa thống kê của sự biến động mùa vụ cũng được
xác định bằng kiểm định t hoặc sử dụng p-value cho
tham số ước lượng đối với biến giả 2004 2005 2006 2007
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 47 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 48
8
- 08/03/2011
Biến giả Tác động của sự thay đổi mùa vụ
Nếu có N giai đoạn mùa vụ thì sử dụng (N-1) biến Qt
Qt = a’ + bt
giả
Doanh thu
Mỗi biến giả được tính cho một giai đoạn mùa vụ Qt = a + b t
Nhận giá trị bằng 1 nếu quan sát rơi vào giai đoạn đó
Nhận giá trị bằng 0 nếu quan sát rơi vào giai đoạn khác
c
a’
Dạng hàm:
Qt = a + bt + c1D1 + c2D2 + … cn-1Dn-1 a
Hệ số chặn nhận các giá trị khác nhau cho mỗi t
Thời gian
giai đoạn
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 49 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 50
Ví dụ minh họa Ví dụ minh họa
Dự báo doanh số bán hàng cho 04 quý năm 2005
Sử dụng 3 biến giả D1, D2 và D3
Phương trình ước lượng
Qt = a + bt + c1D1 + c2D2 + c3D3
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 51 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 52
Dự đoán cầu bằng mô hình kinh tế lượng Ví dụ về thị trường kim loại đồng
Ước lượng phương trình cung của ngành
Dự đoán giá và doanh số bán của ngành trong
tương lai
Bước 1: Ước lượng các phương trình cầu và cung của
ngành
Bước 2: Định vị cung và cầu của ngành trong giai đoạn
dự đoán
Bước 3: Xác định gia của cung và cầu trong tương lai
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 53 08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 54
9
- 08/03/2011
Dự đoán cầu bằng mô hình kinh tế lượng Một số cảnh báo khi dự đoán
Dự đoán cầu tương lai cho hãng định giá Dự đoán càng xa tương lai thì khoảng biến thiên
Bước 1: ước lượng hàm cầu của hãng hay miền không chắc chắn càng lớn
Bước 2: dự đoán giá trị tương lai của biến làm dịch Mô hình dự đoán được xác định sai: thiếu biến
chuyển cầu quan trọng, sử dụng dạng hàm không thích hợp…
Bước 3: Tính toán vị trí của hàm cầu trong tương lai đều giảm độ tin cậy của dự đoán
Dự đoán thường thất bại khi xuất hiện những
“điểm ngoặt” – sự thay đổi đột ngột của biến
được xem xét.
08/03/2011 GIẢNG VIÊN: PHAN THẾ CÔNG 55 08/03/2011 GIẢNGHẾT PHAN THẾ CÔNG
VIÊN: CHƯƠNG 3 56
10
nguon tai.lieu . vn