Xem mẫu
- ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA THAØNH PHOÁ HOÀ MINH
KHOA KYÕ THUAÄT GIAO THOÂNG
BOÄ MOÂN OÂ TOÂ – MAÙY ÑOÄNG LÖÏC
BAØI GIAÛNG KEÁT CAÁU
OÂ TOÂ
Thaønh phoá Hoà Chí Minh, thaùng 09 naêm 2006
http://www.ebook.edu.vn
- NOÄI
Chöông 1: Toång Quan OÂ Toâ UNG
D
1. Lòch Söû OÂ Toâ
2. Ñònh Nghóa – Phaân Loaïi OÂ Toâ
3. Boá Trí Chung OÂ Toâ
4. Nhöõng Tieâu Chuaån Veà OÂ Toâ
5. Caáu Taïo Toång Quaùt OÂ Toâ
Chöông 2:Ly Hôïp
1. Coâng Duïng, Phaân Loaïi, Yeâu Caàu
2. Sô Ñoà Caáu Taïo Vaø Nguyeân Lyù Laøm Vieäc Cuûa Ly Hôïp
3. Daãn Ñoäng Ly Hôïp
Chöông 3: Hoäp Soá
1. Coâng Duïng, Phaân Loaïi, Yeâu Caàu
2.Caáu Taïo Chung Cuûa Hoäp Soá
3. Cô Caáu Ñieàu Khieån Hoäp Soá
Chöông 4: Hoäp Soá Töï
Ñoäng Khaùi Quaùt Veà Hoäp Soá Töï Ñoäng
1.
2. Caùc Loaïi Hoäp Soá Töï Ñoäng
3. Caùc Boä Phaän Chính Cuûa Hoäp Soá Töï Ñoäng
Chöông 5: Hoäp Phaân Phoái
1. Khaùi Quaùt Veà Hoäp Phaân Phoái
2. Phaân Loaïi Hoäp Phaân Phoái
3. Caáu Taïo Cuûa Moät Soá Hoäp Phaân Phoái Duøng Treân OÂ Toâ Du Lòch
Chöông 6: Caùc Ñaêng
1. Coâng Duïng, Phaân Loaïi, Yeâu Caàu
2. Caùc Ñaêng Khaùc
Toác
3. Caùc Ñaêng Ñoàng
Toác
4. Khôùp Noái Ñaøn Hoài
Chöông 7: Caàu Chuû
Ñoäng Truyeàn Löïc Chính
1.
2. Vi Sai
3. Caáu Taïo Cuûa Moät Soá Boä Vi Sai Cuøng Truyeàn Löïc Chính
http://www.ebook.edu.vn
- Chöông 8: Heä Thoáng Phanh
1. Coâng Duïng, Phaân Loaïi, Yeâu Caàu
2. Caáu Taïo Chung Cuûa Heä Thoáng Phanh
3. Cô Caáu Phanh
4. Phanh Döøng
5. Daãn Ñoäng Phanh Chính Baèng Thuyû Löïc
6. Daãn Ñoäng Thuyû Löïc Hai Doøng Coù Cöôøng Hoaù Chaân Khoâng
7. Daãn Ñoäng Khí Neùn
8. Daãn Ñoäng Thuyû Khí Keát Hôïp
9. Daãn Ñoäng Thuyû Löïc Coù Ñieàu Hoaø Löïc Phanh
10. Heä Thoáng Phanh Coù Boä Choáng Haõm Cöùng Baùnh Xe (ABS)
CHÖÔNG 9: HEÄ THOÁNG
TREO 1. Coâng Duïng, Phaân Loaïi, Yeâu Caàu
2. Caáu Taïo Chung
3. Khaùi Quaùt Chung Veà Dao Ñoäng Vaø Tính EÂm Dòu Chuyeån Ñoäng
4. Boä Phaän Ñaøn Hoài
5. Boä Phaän Daãn Höôùng
6. Boä Phaän Giaûm Chaán
Chöông 10: Heä Thoáng Laùi
1. Coâng Duïng, Phaân Loaïi, Yeâu Caàu
2. Caáu Taïo Chung Cuûa Heä Thoáng Laùi
3. Caáu Taïo Cuûa Caùc Boä Phaän Trong Heä Thoáng Laùi
4. Goùc Ñaët Baùnh Xe
5. Heä Thoáng Laùi Coù Cöôøng Hoaù
http://www.ebook.edu.vn
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
CHÖÔNG 1
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
TOÅNG QUAN VEÀ OÂ TOÂ
Keát caáu vaø tính toaùn oâtoâ maùy keùo, T1, 2, 3, Nhaø xuaát
1.[1] NguyeãnOÂ TOÂ
LÒCH SÖÛ Höõu Caån baûn Boä Ñaïi hoïc vaø Trung hoïc chuyeân nghieäp 1985
[2]Hathaway and Lindebeck Comprehensive AUTOMECHANICS, Bennett &
1.1 Treân theá giôùi
McKnight Publishing Co., 1985
Automotive Encyclopedia, Goodheart-Willcox
OÂ toâ xuaát hieän ñaõ hôn 100 naêm. Chieác xe ñaàu tieân do Karl Benz (Ñöùc) cheá taïo naêm
[3] William K. Toboldt
Company, 1995
1885
Taøi lieäu ñaøo taïo Toyota giai ñoaïn 1 vaø giai ñoaïn 2
treânTaøi lieäu ñaøo taïo Toyota
[4]
maõ löïc. OÂ toâ naøy coù ba baùnh, moät tröôùc vaø hai sau.
cô sôû
[5] PTS.Nguyeãn Khaéc Trai Caáu Taïo Gaàm Xe Con, NXB Giao Thoâng Vaân Taûi,
xe nay, Gottlieb Daimler, moät ngöôøi Ñöùc khaùc laép ñaët ñoäng cô leân xe ñaïp goã.
1996
Cuøng naêm
ngöïa
Naêm
keùo, sau, 1886, oâng cheá taïo chieác xe boán baùnh ñaàu tieân.
laép
Hai heâm Charles vaø Frank Duryea cheá taïo chieác xe ñaàu tieân taïi Myõ naêm 1893.
t anh em
ñoäng
Cho ñeán 1895, Henry Ford, Ransom Olds vaø nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ cheá taïo oâ toâ taïi Myõ.
cô
moätCho
xy ñeán
Naêm
lanh naêm
1908,
Kieåu xe
coù 1900,
Henry
ñoânghieàu
aàu
cord n T Ford ñaõ ñöôïc baùn.
Model
F
t uaát
sieânnhaø
xaây
cöông aùy
t heám Ngaøy nay, coâng nghieäp oâ toâ laø moät
döïng
taïo taïi
ñöông
daây trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp lôùn nhaát treân
treân etroit
D
1huyeàn
c–2
daâycheá theá giôùi. Taïi Myõ, khoaûng 12 trieäu coâng nhaân
cheá
chuyeàn oâ
taïo
taïo oâ laøm vieäc trong ngaønh oâ toâ.
thuû toâ,
laø
toâ,
caïnh T
Model höng
n Caùc haõng oâtoâ haøng ñaàu theá giôùi laø:
nhôø
tranh huùng
Ford.c
ñoù haï
1991
lôùn c GM, FORD, TOYOTA, MERCEDES,
Trong oøn
gaùc
iaù
thôøi
c oøng
vôùi khaù
NISSAN, RENAULT-VOLVO, FIAT,
thaønh
k aõng
h0
cyø taïi
2aùc ñaét.
xe ình 1.1 – OÂ toâ Ford cheá taïo naêm 1896 HONDA. Caùc haõng naøy haøng
H CHRYSLER,
ohaø
nâtoâ
aêm,
ñaûn
aùng
m
N aùy
s haät
15 naêm saûn xuaát tôùi 35,3 trieäu chieác coù giaù trò
keå.
laép
ñaõ
xuaát
trieäu
khoaûng 570 tyû USD (soá lieäu 2001).
r aùn
bâtoâ
oe
xaùp xe
du lòch
ñöôïc
Myõ
voù ÔÛ Nhaät Baûn coù moät loaït nhaø maùy saûn xuaát xe hôi nhö: TOYOTA, NISSAN,
c ,1
3aø hai
d haâu
trieäu
Caây
MITSUBISHI, MAZDA, ISUZU, HONDA, SUZUKI, DAIHATSU, SUBARU…ñang laø ñoái
chuyeàn
Ahieác
Âu.
laép
x hæ
Ce.
Rieâng
rieâng
aùp
baùn
haõng
thò töï http://www.ebook.edu.vn
ñoäng
TOYOTA
tröôøng
1,5
coù phuùt coù moät Baùch xe xuaát xöôûng.
Myõ, quy OÂ toâ – ÑHchieác khoa
vôùimoân
Boä
moâ
naêm
höõng http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 1
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Taïi Haøn Quoác coù 3 haõng lôùn laø: HYUNDAI, KIA, DAEWOO. Moãi naêm caùc haõng oâtoâ
naøy
saûn
moät trong nhöõng nöôùc phaùt trieån taïi khu vöïc Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông hieän nay.
xuaát 2
trieäu
Coâng
oâtoâ.
nghieäp
löôïng
Chínhoâtoâ
haøng
nhôøöôïc
taäp ñ
naøo
v aêm laø
trungcoi
thuùc
ñoâng
cöï ntôùi
aït
s
ñaåygaønh
söï
600 tyû
nghieäp
khieån
hoaøn
pheáoâng
c
haùt
USD.
chieän
töï nghieäp tinh vaø xaêng daàu…
deûo, thuyû
trieån
Ñoäng,
aây
taïokhoång
ñeà
v
cuûa
laø
oaätoà, Taïi Vieät Nam:
vâtoâ
coângl
moät1.2.
nhieàu
maø
lieäuiaøu
ngheäg
ngaønh
nimn-
k öôùc
vaø haát
Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn cheá taïo thöû nghieäm ñôn chieác, baét ñaàu töø naêm 1960 vôùi
coâng
nùng
öaøy
loaïi
chieácheá3 baùnh CHIEÁN THAÉNG vaø keát thuùc vaøo naêm 1970-1972 vôùi chieác xe
t xe
nghieäp
ñaøgiôùi
daõ trôû
v uïng
khaønh
haùc
toångSÔN
t aùc
phi v
TRÖÔØNGôùi vaø xe vaän chuyeån noâng thoân VC1 do caùc nhaø saûn xuaát trong nöôùc
c
nhö cô
him
k ôïp aûn
tieán thöïc hieän vaø khoâng phaùt trieån tieáp ñöôïc.
khí,s
cuõng
loaïi,
boä
ñieän
laø nôi
vaät
kyõ
töû, 2:
Giai ñoaïn - Laép raùp vôùi caùc lieân doanh oâtoâ ñaàu tieân coù voán nöôùc ngoaøi trong
lieäu
thuaä
ñieän,
môùi,
t cao,
naêm 1992 vaø phaùt trieån maïnh töø naêm 1997-1998 khi maø haøng loaït lieân doanh ñöôïc
ñieàu
hoù
c oaù
caáp giaáy pheùp cuoái naêm 1995 vaø hoaøn taát vieäc xaây döïng (11 lieân doanh). Söï coù
hoïc,
taùc
maët cuûa ao su,
c oäng lieân doanh ñaëc bieät laø lieân doanh vôùi caùc haõng lôùn Toyota, Ford… ñaõ
ñ caùc
sôn,
coù
chaát
nhöõng
raùp
ñoùng
saûn
qui moâ vaø töï oùp
g ñoäng hoaù. Tuy nhieân vieäc ñaàu tö cuûa caùc haõng vaøo Vieät Nam trong
xuaát
ñaùng
coâng
oâtoâ
keå cho
nghieäp
töông töï
caápLyù do thì raát nhieàu song caùc lyù do chính thì coù theå thaáy nhö sau:
ít.
xuaát
nâtoâ
oeàn
treân
caùc
saûn
coâng
cheá
t hæ
cuaát nhoû
xhi ghieäp phaân chia cho nhieàu nhaø saûn xuaát, saûn löôïng cuûa caùc nhaø
n ôùi
+ Thò tröôøngm
giôùi
t aùc
cieát
oâtoâ
deà
v öøng
saûn xuaát thaáp ñieàu naøy khoâng cho pheùp ñaàu tö neáu nghó ñeán phuïc vuï thò tröôøng
boä
linh ôû
Vieät
laïi
nguyeân
phaän
kieän
trong nöôùc.
Nam.
caéc,
t oâng
naøy
taïioaïn
Caùc
ñ
coù
+ Caùc nhaø caùc xuaát oâtoâ lôùn haàu nhö ñaõ saép xeáp xong heä thoáng caùc nhaø cung
lsaûn
aø haø
n
laép
chaêng
k öôùc
nhoâng
maùy
r hæ
caùp
kinh
laùng
laép
hhaùc
k oaëc
teáoù
gieàng,
c
ôû möùc
neân
vieäc
naøy.
noäi
ñoä
hoï òa thì
ñaàu tö
ñ
+ Haàuvhoâng
kaøo chöa xuaát hieän caùc nhaø cung caáp ôû Vieät Nam vôùi tö caùch laø caùc
nhö
cuõng
p ieät
Vhaùt
raát
nhaø saûn xuaát ñoäc laäp.
trieån
Nam
theo
ñeå
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
TPHCMsaûn 2
höôùng http://www.ebook.edu.vn
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
2. ÑÒNH NGHÓA – PHAÂN LOAÏI OÂ TOÂ
2.1 Ñònh nghóa:
OÂ toâ
laø
hoaït
phöông
ñoäng
haønh tieän
roäng.
khaùchvaän
Theo TCVNDhuïc aûi
o
p6211:2003 – Phöông tieän giao thoâng ñöôøng boä:Kieåu, thuaät ngöõ vaø ñònh
t
vaäy,
vuï cho oâ toâ ñöôïc ñònh nghóa nhö sau:
ñöôøng
nghóa,
treân
nhu boä
toaøn
caàu huû
OÂ toâ (Motorcvehicle) laø loaïi phöông tieän giao thoâng ñöôøng boä chaïy baèng ñoäng cô coù
theá
phaùt eáu.
y
giôùi oâ
töø
trieån où
N
toâ
binh teá
k oáncoù
vaø/ho
hieän
baùnh
quoác
aëc tính cô
ñaëc
x öôïc bieät.
ñe trôû
daânñoäng
haøng
duøng
leân,
vaø an toâ bao goàm caû caùc loaïi xe sau:
hoùa; ao
c
kaän OÂ
vhoâng
neùovaø
k inh
Caùc xehuyeån
chaïy - noái vôùi moät ñöôøng daây daãn ñieän, ví duï oâ toâ ñieän baùnh loáp (trolley
ñöôïc
qaùc phaïm
c uoác rô
haøng
treân
phoøng. bus).
mooùc,vi
hoaù
ñöôøng
sô mi
hoaëïc Caùc xe ba baùnh coù khoái löôïng baûn thaân lôùn hôn 400kg.
ray vaø -
rô
thöôøng
mooùc;
ñöôïc Phaân loaïi oâ toâ:
2.2
thöïc
duøng
hieän
ñeå 2.2.1 Theo taûi troïng vaø soá choã ngoài:
caùc
chôû
chöùc Theo taûi troïng vaø soá choã ngoài, oâ toâ ñöôïc chia thaønh caùc loaïi:
ngöôøi
naêng,
coâng
duïng
Hình 1.2 – Caùc daïng oâ toâ con
- Sedan: Coù voû cöùng, 2-4 cöûa
- Hardtop: Mui kim loaïi cöùng,
khoâng coù khung ñöùng giöõa 2
cöûa tröôùc vaø sau
- Hatchback: Kieåu sedan coù
khoang haønh lyù thu goïn trong
cabin, cöûa laät phía sau vaùt
thaúng töø ñeøn haäu leân noùc
cabin, baûn leà môû leân phía treân.
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 3
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
OÂ toâ coù troïng taûi nhoû (haïng nheï): Troïng taûi chuyeân chôû nhoû hôn hoaëc baèng 1,5 taán
-
vaø oâ toâ coù soá choã ngoài ít hôn hoaëc baèng 9 choã ngoài.
OÂ toâ coù troïng taûi trung bình (haïng vöøa): Troïng taûi chuyeân chôû lôùn hôn 1,5 taán vaø
-
nhoû hôn 3,5 taán hoaëc coù soá choã ngoài lôùn hôn 9 vaø nhoû hôn 30 choã.
OÂ toâ coù troïng taûi lôùn (haïng lôùn): Troïng taûi chuyeân chôû lôùn hôn hoaëc baèng 3,5 taán
-
hoaëc soá choã ngoài lôùn hôn hoaëc baèng 30 choã ngoài.
OÂ toâ
-
coù
ñöôïc söû duïng ôû caùc vuøng moû.
troïng
taûi raát
lôùn
(haïng
naëng):
Taûi
troïng
chuyeân
Hình 1.3 – hôû daïng oâ toâ khaùch
c Caùc
1. Minibuslôùn hôn
2. Bus 20 taán,
3. Trolleybus
thöôøng
4. Bus 2 taàng
5. Bus noái toa
2.2.2 Theo nhieân lieäu söû duïng
Duïa vaøo nhieân lieäu söû duïng, oâ toâ ñöôïc chia thaønh caùc loaïi:
OÂ toâ chaïy xaêng;
-
OÂ toâ chaïy daàu diesel;
-
OÂ toâ chaïy baèng khí gas;
-
OÂ toâ ña nhieân lieäu (xaêng, diesel, gas);
-
OÂ toâ chaïy ñieän.
-
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 4
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
2.2.3 Theo coâng duïng
Theo coâng duïng, oâ toâ chia thaønh 03 loaïi chính (theo Tieâu chuaån ngaønh 22 TCN - 02 -
Phöông
tieän
chuyeân duøng) :
giao
thoâng
OÂ toâ chôû ngöôøi: OÂ toâ coù keát caáu vaø trang bò chuû yeáu duøng ñeå chôû ngöôøi. OÂ toâ
‰
cô giôùi
ñöôøng chôû ngöôøi ñöôïc chia ra:
boä –OÂ toâ con: Coù soá choã ngoài khoâng lôùn hôn 9, keå caû choã cho ngöôøi laùi.
•
Phaân
OÂ toâoâ •
loaïi khaùch: Coù soá choã ngoài töø 10 trôû leân, bao goàm caû choã cho ngöôøi laùi.
toâ
chôû
OÂ toâ chôû ngöôøi loaïi khaùc: Laø oâ toâ chôû ngöôøi nhöng khaùc vôùi caùc loaïi oâ toâ ñaõ
•
ngöôøi, neâu treân, ví duï oâ toâ chôû tuø nhaân, oâ toâ tang leã, oâ toâ cöùu thöông…)
oâ toâ
chôû ‰ OÂ toâ
haøng chôû
coù boá trí toái ña hai haøng gheá. Coù theå phaân oâ toâ chôû haøng thaønh caùc loaïi sau:
vaø oâ haøng:
toâ OÂ OÂ toâ taûi thuøng hôû
toâ
•
coù
keát
caáu
vaø
trang
bò
chuû
yeáu
ñeå
chôû
haøng
hoùa,
trong
cabin
Hình 1.4 – Caùc daïng oâ toâ taûi
1. Taûi thuøng hôû. Taûi mui phuû baït
2
3. Taûi thuøng kín Thuøng töï ñoå
4.
5. Taûi caåu 6. Baûo oân
7. Ñoâng laïnh 8. Xitec (boàn)
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 5
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
OÂ toâ taûi thuøng coù mui phuû
•
OÂ toâ taûi thuøng kín
•
OÂ toâ taûi töï ñoå
•
OÂ toâ taûi coù caàn caåu
•
OÂ toâ taûi baûo oân, oâ toâ chôû haøng ñoâng laïnh
•
OÂ toâ xitec chôû chaát loûng ….
•
OÂ toâ chuyeân duøng: OÂ toâ coù keát caáu vaø trang bò ñeå thöïc hieän moät chöùc naêng,
‰
nhieäm vuï ñaëc bieät. Ví duï:
OÂ toâ cöùu hoûa
•
OÂ toâ queùt ñöôøng
•
OÂ toâ huùt buøn
•
OÂ toâ troän beâ toâng
•
OÂ toâ thang….
•
Hình 1.5 – Caùc loaïi oâ toâ chuyeân duøng
3. BOÁ TRÍ CHUNG OÂ TOÂ
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 6
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Caùc
thoâng
chung cuûa oâ toâ . Coù theå phaân caùc thoâng soá boá trí chung ra caùc nhoùm chính sau:
soá
3.1oá trí thöùc caáu taïo
b Coâng
chung
cuûa
Baùnh
oe toâ
xâ
xe chuû ñoäng quay seõ laøm oâ toâ chuyeån ñoäng.
laø
chuû
nhöõng
ñoäng
Neáu caùc baùnh sau laø baùnh chuû ñoäng , ta coù xe rear-wheel drive (RWD).
taø
l hoâng
soá cô
baùnh
Neáu caùc baùnh tröôùc laø baùnh chuû ñoäng, ta coù front-wheel drive (FWD).
be
xaûn
ñhaän
neå
Neáu caû 4 baùnh ñeàu laø baùnh chuû ñoäng, ta coù four-wheel drive (4WD) hoaëc all-wheel
xaùc
ñöôïc
driveñònh
(AWD).
coâng
cuaát
saùc kyù hieäu:
Neáu
ñaëc
truyeàn
tính Soá ñaàu truïc
öø–
a
ñoäng
cô – Soá ñaàu truïc chuû ñoäng
b
ñeán,
thì coâng thöùc baùnh xe ñöôïc vieát laø a x b.
khi
baùnh
Hình 1.6 – Coâng thöùc caáu taïo oâ toâ
Ví duï: OÂ toâ 2 truïc, coù moät truïc chuû ñoäng coù coâng thöùc 4x2.
OÂ toâ 2 truïc, caû hai truïc chuû ñoäng coù coâng thöùc 4x4
OÂ toâ 3 truïc, seõ coù caùc coâng thöùc 6x2, 6x4, 6x6.
3.2 Caùc thoâng soá boá trí chung veà troïng löôïng
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 7
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Troïng löôïng baûn thaân (G ) : Laø troïng löôïng oâ toâ khi ñoå ñaày nhieân lieäu, daàu
- 0
nhôøn vaø nöôùc laøm maùt nhöng chöa coù taûi.
Troïng taûi (G ) : Laø troïng löôïng haøng maø oâ toâ coù theå chôû ñöôïc theo quy ñònh
- h
cuûa nhaø cheá taïo.
Troïng löôïng toaøn a
boä a ) 0 G = G + G + G
(G :
- h n
Gn: Troïng löôïng ngöôøi treân oâ toâ
Troïng löôïng phaân boå leân truïc tröôùc (G )
- a1
Troïng löôïng phaân boå leân truïc sau (G )
- a2
3.3 Caùc thoâng soá boá trí chung veà kích thöôùc
Hình 1.7 – Thoâng soá kích thöôùc oâ toâ
Chieàu daøi toaøn boä (L) : Khoaûng caùch giöõa 2 maët phaúng thaúng ñöùng vuoâng goùc
-
vôùi maët phaúng trung tuyeán doïc oâ toâ vaø tieáp xuùc vôùi ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái oâ
toâ. Taát caû caùc boä phaän cuûa oâ toâ, keå caû caùc phaàn nhoâ ra phía tröôùc vaø sau phaûi
naèm giöõa hai maët phaúng naøy.
Chieàu roäng toaøn boä (B) : Khoaûng caùch giöõa 2 maët phaúng song song vôùi maët
-
phaúng trung tuyeán doïc oâ toâ vaø tieáp xuùc vôùi 2 beân oâ toâ. Taát caû caùc phaàn cuûa oâ
toâ, ñaëc bieät caùc phaàn ñöôïc laép ñaët nhoâ ra hai beân, phaûi naèm giöõa hai maët
phaúng naøy, tröø kính chieáu haäu.
Chieàu cao toaøn boä (H) : Khoaûng caùch giöõa maët töïa cuûa oâ toâ vaø maët phaúng naèm
-
ngang tieáp xuùc vôùi phaàn cao nhaát cuûa oâ toâ. Taát caû caùc phaàn laép ñaët cuûa xe
phaûi naèm giöõa hai maët phaúng naøy.
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 8
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Chieàu daøi cô sôû (L ) :Khoaûng caùch giöõa caùc maët phaúng ñi qua caùc ñöôøng taâm
- o
cuûa baùnh tröôùc vaø baùnh sau vaø thaúng goùc vôùi maët phaúng töïa.
Chieàu daøi ñaàu xe (L ) : Khoaûng caùch giöõa maët phaúng thaúng ñöùng ñi qua taâm
- 1
baùnh xe tröôùc vaø ñieåm ñaàu cuøng cuûa oâ toâ, bao goàm taát caû caùc boä phaän ñöôïc
laép cöùng vaøo oâ toâ.
Chieàu daøi ñuoâi xe (L ) : Khoaûng caùch giöõa maët phaúng thaúng ñöùng ñi qua taâm
- 2
baùnh xe sau vaø ñieåm sau cuøng cuûa oâ toâ, bao goàm caû bieån soá hoaëc giaù laép ñaët
vaø taát caû caùc boä phaän ñöôïc laép cöùng vaøo oâ toâ.
Khoaûng saùng gaàm xe (H ) : Khoaûng caùch giöõa maët töïa cuûa oâ toâ vaû ñieåm thaáp
- g
nhaát cuûa oâ toâ naèm giöõa 2 baùnh, tröø caùc baùnh xe.
- Goùc thoaùt tröôùc
): Goùc nhoû nhaát taïo bôûi beà maët töïa vaø maët phaúng tieáp
α1
(
tuyeán vôùi caùc baùnh tröôùc vaø ñi qua moät ñieåm nhoâ ra naøo ñoù cuûa ñöôøng bao
tröôùc oâ toâ.
- Goùc Goùc nhoû nhaát taïo bôûi beà maët töïa vaø maët phaúng tieáp tuyeán
): thoaùt sau (
α2
vôùi caùc baùnh sau vaø ñi qua moät ñieåm nhoâ ra naøo ñoù cuûa ñöôøng bao sau oâ toâ.
3.4 Caùc thoâng soá ñaëc tính kyõ thuaät
Caùc
thoâng
ñuû trong taøi lieäu kyõ thuaät ñi keøm vôùi oâ toâ. Caùc thoâng soá kyõ thuaät chính goàm:
soá
ñaëc Baùn kính quay voøng nhoû nhaát (R
): Laø khoaûng caùch töø taâm quay ñeán taâm veát
- min
tính
kyõ baùnh xe , trong khi quay baùnh daãn höôùng vôùi goùc lôùn nhaát.
thuaät
do - Toác ñoä nhanh nhaát)cuûa oâ toâ (V oâ toâ treân maët ñöôøng naèm ngang
: Laø toác ñoä
max
nhaø maø treân ñöôøng ñoù oâ toâ khoâng taêng toác ñöôïc nöõa.
saûn
xuaát Möùc tieâu hao nhieân lieäu (l/100 km) khi thöû nghieäm.
-
cung
caáp, Caùc thoâng soá cuûa ñoäng cô:
-
thöôøn
• Kieåu, nhaõn hieäu, soá xy lanh , caùch boá trí
g
ñöôïc
Ñöôøng kính xy lanh, haønh trình piston
theå •
hieän
• Dung tích laøm vieäc
ñaày
• Tyû soá neùn
Coâng suaát cöïc ñaïi / soá voøng quay
•
Moâ men quay cöïc ñaïi / soá voøng quay
•
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 9
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Caùc thoâng soá heä thoáng truyeàn löïc:
-
Tyû soá truyeàn hoäp soá
•
Tyû soá truyeàn caàu chuû ñoäng
•
Kieåu heä thoáng phanh
•
Kieåu heä thoáng treo
•
Kieåu heä thoáng laùi
•
Côõ loáp
•
……
•
4. NHÖÕNG TIEÂU CHUAÅN VEÅ OÂ TOÂ
4.1 Tieâu chuaån nhaän daïng VIN (Vehicle Identification Number)
Ñeå
phuïc
VIN (Vehicle Identification Number) goàm 17 kyù töï ñöôïc aùp duïng.
vuï cho
Soá khung goàmieäc
v 3 phaàn chính, ñöôïc taïo neân bôûi caùc soá vaø chöõ, nhöng khoâng söû duïng
nhaän
chöõbieát Q:
I, O,
xe, heä
03 kyù töï ñaàu: Khu vöïc nhaän bieát nhaø saûn xuaát. Caùc kyù töï naøy ñöôïc quy ñònh treân
- thoáng
ñaùnh theá giôùi.
toaøn
soá
khung JAA - OÂ toâ Isuzu saûn xuaát taïi Vieät Nam
Ví duï:
theo
tieâu KMH – OÂ toâ cuûa nhaø maùy Hyundai Motor Company’s Pass car , Korea.
06
chuaån
kyù
- quoác
töï
teá ñònh, cho bieát caùc thuoäc tính chung cuûa xe.
quy
tieáp:
Khu
08 kyù töï coønvöïc Khu vöïc chæ thò xe. Trong ñoù kyù töï ñaàu tieân (kyù töï thöù 10 tính toång
laïi:
-
mieâu cho bieát naêm saûn xuaát xe:
coäng)
taû
Naêm Maõ soá Naêm Maõ soá Naêm Maõ soá
xe.
Caùc
1980 A 1990 L 2000 Y
yù
1981 B 1991 M 2001 1
nghóa
cuûa
1982 C 1992 N 2002 2
caùc
1983 D 1993 P 2003 3
chöõ,
soá
1984 E 1994 R 2004 4
naøy
1985 F 1995 S 2005 5
do
nhaø
1986 G 1996 T 2006 6
saûn toâ – ÑH Baùch khoa
Boä moân OÂ
TPHCMxuaát 10 http://www.ebook.edu.vn
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
1987 H 1997 V 2007 7
1988 J 1998 W 2008 8
1989 K 1999 X 2009 9
Ví duï 1: OÂ toâ taûi ISUZU coù VIN: JAANKR55LV7100009 coù yù nghóa
JAA: OÂ toâ cuûa haõng ISUZU saûn xuaát taïi Vieät Nam
-
N : OÂ toâ taûi nheï
-
K : Toång troïng taûi
-
H : 2,5 – 3,5 taán
•
K : 3,3 – 5,5
•
taán
P : 5,0 – 7,0 taán
•
1 : 6,0 – 8,0 taán
•
R : Coâng thöùc baùnh xe (R = 4x2)
-
5 : Loaïi ñoäng cô
-
5
55:
•
4JB1
58: 4BE1
•
L : Chieàu daøi cô sôû
-
E: 2451 – 2500
•
mm
E2: 2460mm
•
G: 2751 – 2900
•
mm
L: 3351 – 3500
•
mm
P: 3801 – 3950 mm
•
R: 4101 – 4250 mm
•
V : Naêm saûn xuaát (V – 1997)
-
7100009: Soá thöù töï xuaát
-
xöôûng
Ví duï 2: OÂ toâ taûi HYUNDAI coù VIN: KMFCA17CPVC123456
K: Korea
-
M: Hyundai Motor Company
-
F: Kieåu xe
-
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 11
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
B: Xe ñaàu keùo
•
C: Xe chuyeân duøng
•
E: Maùy keùo
•
F: Xe taûi
•
C: Toång troïng taûi
-
* A : 8 taán * J: 18 taán * S: 14 taán
* B: 8,5 taán * L: 5 taán
* C: 11 taán * M: 4,5 taán
* D: 15 * N: 25 taán
taán
* E: 9,5 taán * P: 19 taán
* F: 11,5 taán * R: 25,5 taán
A: Daïng thuøng taûi (A – Taûi)
-
1: Loaïi xe (1 – Xe thoâng duïng)
-
7: Heä thoáng phanh (7 – Phanh thuûy löïc; 8 – Phanh khí)
-
C: Loaïi ñoäng cô
-
* A : D8AA * U: D6AU * Z: D6AZ
* B: D6AB * V: D6AV
* C: D6AC * X: D8AX
* D: 8DC9 * Y: D8AY
P: Daïng tay laùi (P- Tay laùi beân traùi ; R – Tay laùi beân phaûi)
-
V: Naêm saûn xuaát
-
C: Nhaø maùy cheá taïo
-
A: Nhaø maùy Asan
•
B: Nhaø maùy Cheonju
•
C: Nhaø maùy Ulsan
•
123456: Soá thöù töï xe saûn xuaát (Serial Number)
-
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 12
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Ñoái vôùi ñoäng cô, soá ñöôïc ñaùnh theo quy ñònh rieâng cuûa nhaø saûn xuaát, nhöng thöôøng
goàm hai nhoùm kyù töï:
Nhoùm thöù nhaát: Chæ maõ soá kieåu cuûa ñoäng cô
-
Nhoùm thöù hai: Chæ soá thöù töï cuûa ñoäng cô
-
YÙ nghóa cuaû nhoùm kyù töï thöù nhaát:
Ñaëc ñieåm nghóaKyù töï
YÙ cuûa Nguyeân baûn tieáng Anh
ñoäng cô
Xaêng G Gasoline
Nhieân lieäu söû duïng
D Diesel Daàu diesel
Moät daõy
IL In line
HO Horizontal Opposed Ñoái xöùng naèm ngang
Boá trí xy lanh
thaúng haøng
V V-type
Kieåu chöõ V
Truïc cam HC Over Head Camshaft
O ñaët phía treân
DOHC Double Over Head Hai truïc cam ñaët phía
Camshaft
treân
Boá trí van
OHV OverVan ñaët phía treân
Head Valve
RDV Rotary Disk Valve
Ñóa van xoay
PV Piston Valve ñoäi kieåu piston
Van con
Cheá hoaø khí
C Carburetor
EC Electronic Carburetor Cheá hoaø khí ñieàu khieån
Heä thoáng cung caáp
ñieän töû
nhieân lieäu
FI Fuel Phun xaêng
Injection
EFI Electronic xaêng ñieän töû
Phun Fuel Injection
Baèng khoâng khí cooling
A Air
Heä laøm maùt
Baèng nöôùc
W Water cooling
Boá trí ñoäng cô trí phía tröôùc
Boá F Front
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 13
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Boá trí phía sau Rear
R
US Under seat döôùi choã ngoài
Boá trí
M Midship trí ôû giöõa
Boá
Theo tieâu Sg
S, chuaån Myõ
SAE
D DIN Theo tieâu chuaån Ñöùc
EEC EEC Theo tieâu chuaån Chaâu
Aâu
J JIS Theo tieâu chuaån Nhaät
4.2 Tieâu chuaån Vieät nam
Khi oâ
toâ
phuû
hoaït
caùc
lieäuñoäng
vaø giaûm oâ nhieãm khoâng khí do khí thaûi.
nöôùc
treân
quy Nam, Boä Giao thoâng Vaän taûi ban haønh Tieâu chuaån ngaønh 22 TCN 307-03
Taïi Vieätñöôøng
ñònh
ngaøyaét
b
nhaèm
10/07/uoäc
b
taêngchuaån naøy:
tieâuphaûi
2003
tính an
quy tuaân thöôùc cho pheùp lôùn nhaát:
toaøn Kích
ñònhtheo
‰
cho
veà nhöõng
ngöôøi • Chieàu daøi oâ toâ : 12,2m
caùc tieâu
söû
yeâuchuaån Vôùi oâ toâ keùo sô mi rô mooùc, keùo rô moùc, oâ toâ khaùch noái toa: 20m
duïng,
cuaû
caàu
taêng
an Chính Chieàu roäng: m 2,5
•
tính
t inh
koaøn
Chieàu cao: OÂ toâ coù khoái löôïng toaøn boä treân 5 taán: 4,0 m
t hung •
ceá
c hieân
nho OÂ toâ coù khoái löôïng toaøn boä ñeán 5 taán: H
max≤ 1,75 W
oâ t
toâ.
Moät
soá
ñieåm
chính
cuûa
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 14
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Wt laø
khoaûng
hôïp
caùch
truïc sau
phía ngoaøi tröôøng hôïp truïc laép baùnh ñoâi.
giöõa
laép
taâm
baùnh
veát Chieàu daøi ñuoâi xe:
65% chieàu daøi cô sôû (oâ toâ khaùch), 60% (oâ toâ taûi).
• ≤
ñôn, hay
tieáp
laø
xuùc
khoaûng
cuûa hai
caùch
baùnh
giöõa
xe sau
taâm
vôùi
veát
maët
tieáp
ñöôøng
xuùc
tröôøng
cuûa hai
baùnh
xe sau
Hình 1.8 – Phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò W
t
Phaân boá khoái löôïng leân truïc
‰
Truïc ñôn : 10 taán
•
Truïc keùp: Phuï thuoäc khoaûng caùch hai taâm truïc d
•
d < 1,0 m 11 taán
-
1 ≤ d ≤ 1,3m 16 taán
-
d ≥ 1,3m 18 taán
-
Truïc ba: Phuï thuoäc khoaûng caùch hai taâm truïc lieàn keà d
•
d ≤ 1,3m 21 taán
-
d > 1,3m 24 taán
-
Baùn kính quay voøng nhoû nhaát: Theo veät baùnh xe tröôùc phía ngoaøi
≤ 12m
‰
Ñoäng cô vaø heä thoáng truyeàn löïc:
‰
Coâng suaát ñoäng cô / 1 taán khoái löôïng oâ toâ
≥ 7,35 kW
•
Thôøi gian taêng toác töø luùc khôûi haønh ñeán 200m: t
≤ 20 + 0,4 G (s)
•
V max≥ 60 km/h
•
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 15
- Caáu taïo oâ
Chöông 1 – Toång quan veà oâ toâ
toâ
Ñoä doác vöôït ñöôïc trong ñieàu kieän ñaày taûi: 20%
•
Heä thoáng laùi
‰
Caùc baùnh xe daãn höôùng phaûi ñaûm baûo oâ toâ coù khaû naêng duy trì höôùng chuyeån
•
ñoäng thaúng khi oâ toâ ñang chaïy thaúng; töï quay veà höôùng chuyeån ñoäng thaúng
khi thoâi taùc duïng löïc leân voâ laêng laùi (thoâi quay voøng).
Caùc cô caáu chuyeån ñoäng cuûa heä thoáng laùi khi hoaït ñoäng khoâng ñöôïc va queät
•
vôùi baát kyø boä phaän naøo cuûa oâ toâ nhö khung, voû.
Khoâng coù söï •khaùc bieät ñaùng keå veà goùc laùi cuûa baùnh xe daãn höôùng vaø löïc taùc
ñoäng leân voâ laêng laùi veà beân traùi vaø beân phaûi khi quay.
Ñoä rô goùc:
•
o
OÂ toâ con, oâ toâ khaùch ñeán 12 choã, oâ toâ taûi ñeán 1500kg:
≤ 10
-
o
Caùc loaïi oâ toâ ≤ 15 :
khaùc
-
Heä thoáng phanh
‰
Heä•thoáng phanh chính vaø phanh ñoã xe phaûi daãn ñoäng ñoäc laäp vôùi nhau.
Hieäu quaû phanh chính khi thöû treân ñöôøng: Ñöôïc ñaùnh giaù baèng moät trong hai
•
chæ tieâu quaõng ñöôøng phanh S (m) hoaëc gia toác chaäm daàn lôùn nhaát khi phanh
p
2
J pmax(m/s ) vôùi cheá ñoä thöû laø oâ toâ khoâng taûi ôû toác ñoä 30 km/h:
PhaânQuaõng ñöôøng phanh Sp (m) Gia toác phanh Jpmax (m/s2)
nhoùm
Nhoùm 1: OÂ toâ con, keå hôn 5,8
Khoâng nhoû caû oâ
Khoâng lôùn hôn 7,2
toâ con chuyeân duøng
Nhoùm 2: OÂ toâ taûi vaø oâ toâ
chuyeân duøng coù khoái löôïng
toaøn boä khoâng lôùn hôn 8
Khoâng nhoû hôn 5,0
Khoâng lôùn hôn 9,5
taán, oâ toâ khaùch coù toång
chieàu daøi khoâng lôùn hôn
7,5m
Nhoùm 3: OÂ toâ taûi vaø oâ toâ
chuyeân duøng coù khoái löôïng
Khoâng nhoû hôn 4,2 lôùn hôn 11,0
Khoâng
toaøn boä lôùn hôn 8 taán, oâ toâ
khaùch coù toång chieàu daøi lôùn
Boä moân OÂ toâ – ÑH Baùch khoa
http://www.ebook.edu.vn
TPHCM 16
nguon tai.lieu . vn