Xem mẫu
- Hóa sinh Hormon
Ths. Bùi Bá Minh
- Đại cương
Cơ thể là 1 khối thống nhất
Hoạt động phối hợp nhịp nhàng đồng bộ nhờ vai trò của hệ
thống Thần kinh-Nội tiết
-Thần kinh: hệ thống cố định về cấu trúc
-Nội tiết: chất mang thông tin lưu động - Hormon
- Đại cương
1. Một số khái niệm
2. Đặc điểm của hormon
3. Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
4. Phân loại hormon
5. Cơ chế tác dụng của hormon
- Một số khái niệm
-Hormon: “kích thích hoạt động”
Một số hợp chất hữu cơ được tiết ra từ 1 số TB, đổ vào
tuần hoàn, tác dụng lên Cơ quan đích
- Tuyến nội tiết: tiết ra hormon (nội tiết tố), đổ thẳng vào
hệ tuần hoàn, không có ống tiết.
- Receptor: gắn đặc hiệu, ái lực cao với Hormon
+ phát tín hiệu truyền tin
Protein vận chuyển: chỉ gắn hormon, không phát tín hiệu.
- Đại cương
1. Một số khái niệm
2. Đặc điểm của hormon
3. Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
4. Phân loại hormon
5. Cơ chế tác dụng của hormon
- Đặc điểm của hormon
– Tính đặc hiệu và cơ chế tác động tùy thuộc cơ quan đích và cấu
tạo của Hormon.
– Hiệu lực phụ thuộc vào:
Tốc độ tổng hợp và bài tiết
Vận chuyển trong huyết tương
Receptor. VD ĐTĐ type II do giảm receptor của Insulin
Tốc độ thoái hóa
– Nồng độ thấp: 10-10–10-12 mol (peptid), 10-6–10-9 (steroid)
– Tác dụng như chất xúc tác như enzym và vitamine. Khác:
Cấu tạo có thể là dẫn xuất protein hoặc steroid
Đối với hàng loạt phản ứng của 1 quá trình, vd Insulin
Được tạo ra trong cơ thể
– Có sự liên quan chặt chẽ thần kinh-nội tiết
- Đại cương
1. Một số khái niệm
2. Đặc điểm của hormon
3. Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
4. Phân loại hormon
5. Cơ chế tác dụng của hormon
- Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
Các tuyến nội tiết:
1. Tuyến tùng:: Melatonin
2. Tuyến yên: các kích tố ACTH, TSH,
3. Tuyến giáp: T3, T4
4. Tuyến ức: Thymosin, thymolin
5. Tuyến thượng thận:
Vỏ: corticoids
Tủy: catecholamine
6. Tuyến tuỵ: insulin, glucagon
7. Buồng trứng: estrogen, progesteron
8. Tinh hoàn: testosteron
- Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
Điều hòa:
Vùng dưới đồi
Theo nhịp sinh học
Releasing factor (RF) / Điều hòa ngược (feed-back)
Inhibiting Factor (IF) Âm tính: hay gặp, nhằm đảm bảo
nồng độ Hormon theo nhu cầu.
Tuyến yên Dương tính: chỉ trong 1 giai đoạn
LH gây tăng tiết estrogen, estrogen lại
Các kích tố
kích thích tuyến yên tiết LH rụng
trứng
Các tuyến nội
tiết
Các hormon
- Đại cương
1. Một số khái niệm
2. Đặc điểm của hormon
3. Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
4. Phân loại hormon
5. Cơ chế tác dụng của hormon
- Phân loại Hormon
H. Steroid(H
vỏ TT,sinh Hr có receptor nằm trong TB
dục)
Hr tuyến giáp
Theo cấu Hr Theo cơ chế tác
tạo dụng
Hr Protid và dx
Hr peptid Hr có receptor gắn màng TB
- Đại cương
1. Một số khái niệm
2. Đặc điểm của hormon
3. Hoạt động của hệ thống thần kinh-nội tiết
4. Phân loại hormon
5. Cơ chế tác dụng của hormon
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
nằm trong tế bào (Hormon steroid, hormon tuyến giáp)
Đặc điểm:
- Không tan trong nước, cần protein vận chuyển.
- Tự do qua màng lipid của tế bào, màng nhân
- Chất truyền tin là phức hợp Hormon-Receptor
- Tạo ra các phân tử protein mới (phần lớn là enzyme)
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
nằm trong tế bào (Hormon steroid, hormon tuyến giáp)
Mô hình hoạt động
Hormon qua màng TB, gắn với receptor ở bào tương, rồi vào nhân, gắn với
trình tự đặc hiệu của ADN, sao mã ARN thông tin, sinh t ổng hợp protein có
hoạt tính (chủ yếu là enzym)
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
gắn màng tế bào (Hormon peptid)
Đặc điểm:
- Tan trong nước
- Không qua được màng tế bào
- Tạo chất truyền tin thứ 2: hay gặp là AMP vòng
- Hoạt hóa các enzyme theo kiểu dây chuyền
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
gắn màng tế bào (Hormon peptid)
Nghiờn cứu của E.W. Sutherland:
Cơ chế tỏc dụng của adrenalin thụng qua chất truyền tin thứ 2:
AMP vũng
Giải thưởng Nobel, 1971
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
gắn màng tế bào (Hormon peptid)
Chất truyền tin thứ 2: AMPv
Adenylat cyclase
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
gắn màng tế bào (Hormon peptid)
Quá trình tạo chất truyền tin thứ 2 có sự tham gia của protein G
Protein G gồm 3 dưới đơn vị: α, β, γ
Có 2 loại protein G, khác nhau ở dưới đơn vị α
-GS : (Stimulatory): kích thích tạo AMP vòng
-GI : (Inhibitory): ức chế tạo AMP vòng
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
gắn màng tế bào (Hormon peptid, adrenalin)
- Cơ chế tác dụng của Hormon có receptor
gắn màng tế bào (Hormon peptid)
Sơ đồ quá trình tạo chất truyền tin thứ 2 là AMPv:
Hormon
Receptor
Màng TB AC
γ βα α
-GDP -GTP
-GTP
GTP GDP ATP AMPv
nguon tai.lieu . vn
