Xem mẫu
- Hóa Học Hữu Cơ
TS Phan Thanh Sơn Nam
Bộ môn Kỹ Thuật Hữu Cơ
Khoa Kỹ Thuật Hóa Học
Trường Đại Học Bách Khoa TP. HCM
Điện thoại: 8647256 ext. 5681
Email: ptsnam@hcmut.edu.vn
http://hhud.tvu.edu.vn 1
- Chương 6: ALKADIENE
I. Phân loại
I.1. Hai nối đôi đứng liền nhau (allene)
CH2=C=CH2 propadiene
CH3-CH2=C=CH2 1,2-butadiene
http://hhud.tvu.edu.vn 2
- I.2. Hai nối đôi liên hợp
Có cấu tạo đặc biệt có tính chất hóa học quan
trọng chú trọng các hợp chất này
CH2=CH-CH=CH2 1,3-butadiene
CH2=C(CH3)-CH=CH2 2-methyl-1,3-butadiene
(isoprene)
http://hhud.tvu.edu.vn 3
- I.3. Hai nối đôi xa nhau
Tính chất giống như alkene
CH2=CH-CH2-CH=CH2 1,4-pentadiene
http://hhud.tvu.edu.vn 4
- II. Các phương pháp điều chế
II.1. Tách nước từ 1,3-butadiol
• Đi từ acetylene
HgSO4
HC CH + H2O CH3-CHO
H2SO4
O δ− O -
OH O
OH H2/Ni
H3C C δ+ + H2C C H3C C CH2 C
H H H H H
OH
Al2O3
H3C C CH2 CH2OH o
CH2=CH-CH=CH2 + 2H2O
350 C
H http://hhud.tvu.edu.vn 5
- II.2. Từ ethanol
ZnO/Al2O3
2 CH3-CH2-OH CH2=CH-CH=CH2
o
450-500 C
II.3. Từ 1,4-butadiol
H2/Ni
HC CH + HCHO HO-CH2-C C-CH2-OH
Al2O3
HO-CH2-CH2 CH2-CH-OH CH2=CH-CH=CH2
350 oC
http://hhud.tvu.edu.vn 6
- III. Tính chất hóa học
Các điện tử π được giải tỏa đều trên toàn bộ phân tử
linh động
• C1-C2: 1.38Å (C=C bình thường: 1.34Å)
• C2-C3: 1.46Å (C-C bình thường: 1.54Å)
Khi có mặt tác nhân khác, hệ liên hợp sẽ phân cực:
+ -
CH2=CH-CH=CH2 CH2-CH-CH=CH2
+ -
CH2-CH=CH-CH2
khác alkene bình thường
http://hhud.tvu.edu.vn 7
- III.1. Phản ứng cộng halogen
Thu được 2 sản phẩm cộng 1,2 & 1,4
CH2=CH-CH-CH2
CH2=CH-CH=CH2 + Br-Br Br Br
CH2-CH=CH-CH2
Cơ chế: Br Br
δ+ δ− + +
CH2=CH-CH=CH2 + Br-Br CH2=CH-CH-CH2 Br CH2-CH=CH-CH2 Br
Br- Br-
CH2=CH-CH-CH2 CH2-CH=CH-CH2
Br Br
http://hhud.tvu.edu.vn
Br Br
8
- III.2. Phản ứng cộng HX
Tùy theo nhiệt độ mà thu được hổn hợp sản phẩm
khác nhau
CH2=CH-CH=CH2 + HBr
-80 oC 40 oC
CH2=CH-CH-CH2 CH2=CH-CH-CH2
80% 20%
Br H 40 oC Br H
CH2-CH=CH-CH2 CH2-CH=CH-CH2
20% 80%
Br H Br H
http://hhud.tvu.edu.vn 9
- III.3. Phản ứng Diels-Alder
Phản ứng cộng hợp & đóng vòng của1,3butadiene
hay dẫn xuất của nó với các hydrocarbon không no
khác (ái diene)
H O
H C O
C H H C
+ C CH3
C H to CH3
H C C
H H
H
http://hhud.tvu.edu.vn 10
- Các hợp chất ái diene phải mang nhóm thế hút
điện tử, ethylene phản ứng rất chậm
CH2=CH-CHO acrolein
CH2=CH-CN acrylonitrile
(CN2)C=C(CN)2 tetracyan ethylene
C6H5-CH=CH-COOH cinnamic acid
O
O maleic anhydride
O O
benzoquinone
http://hhud.tvu.edu.vn 11
O
- III.4. Phản ứng trùng hợp
n CH2=CH-CH=CH2 --CH2-CH=CH-CH2--
n
Trùng hợp isoprene chứa 94% cis ~ cao su
thiên nhiên
n CH2=C-CH=CH2 --CH2-C=CH-CH2--
n
CH3 CH3
http://hhud.tvu.edu.vn 12
nguon tai.lieu . vn