- Trang Chủ
- Xã hội học
- Bài giảng Hành vi con người trong môi trường xã hội: Bài 2 - TS. Nguyễn Thị Lan
Xem mẫu
- Bài 2
Các phương pháp tiếp cận hành vi
con người trong môi trường xã hội
- I.Thuyết phân tâm
1.Sigmund Freud: 1856-1939. Do thái.
Sinh ở Đức. 4 tuổi chuyển sang Áo sống.
Bác sĩ. Sử dụng phép thôi miên để tìm
hiểu tâm lý. Chữa bệnh tâm thần.
1900: sách “ Giải thích các giấc mộng”
23 tập sách tập hợp các nghiên cứu
và bài viết về phân tâm học.
- 6 đặc điểm của lý thuyết
a/Tiếp cận động năng: xem năng lượng thần
kinh, tâm lý như năng lượng vật lý, có xung
năng, dục năng…cũng gia tăng, phân phối, biến
đổi và được giải tỏa.
Năng lượng tâm lý đạt tới sự căng thẳng phải
được giải thoát bằng hành vi để đạt tới khoái
cảm (đói-mút tay…)
- Tiếp cận động năng
Cơ thể con người có phần bản năng (gọi là
xung năng sinh lý), mâu thuẫn với lý trí, bao
gồm cả sự kích thích ở một vùng nào đó của cơ
thể . Sự xung đột bên trong đó kích thích tâm
trí, tạo nên nhu cầu.
Như vậy, năng lượng tâm lý xuất phát từ
năng lượng “Sinh lý”
Tâm trí và cơ thể không ngừng tác động tới
nhau.
- Xung năng tính dục
Được gợi lên từ những vùng kính dục của cơ
thể như miệng, hậu môn, cơ quan sinh dục. Sự
thay đổi vị trí của sung các xung năng tạo ra sự
chuyển động từ giai đoạn này sang giai đoạn
khác.
Mục tiêu của các xung năng tạo ra các nhu cầu
và giải thỏa mãn nhu cầu sẽ tạo sự cân bằng
tâm lý và sinh lý.
- b.Tiếp cận cấu trúc
Các xung năng không trực tiếp dẫn tới
hành vi mà được thực hiện dán tiếp qua
cấu trúc:
Cái ấy (con): bản năng;
Cái tôi (người)
Siêu tôi.
- Quan hệ cấu trúc
Tiềm thức
Siêu tôi
Cái tôi
Vô thức
Cái ấy
- c.Tiếp cận địa hình
Lãnh điạ của vô thức: cảm giác bị dồn
nén
Lãnh địa của tiền ý thức: gần với ý thức
Lãnh điạ của ý thức: con người biết
được tại thời điểm
- d. Tiếp cận giai đoạn
Miệng: < 1 tuổi
Hậu môn: < 3 tuổi
Tượng dương vật: < 7 tuổi
Tiềm tàng < 11-12 tuổi
Dậy thì: > 11-12 tuổi.
- Giai đoan 1. Miệng
Sơ sinh đến 1,5 tuổi
Trẻ đạt được khoái cảm qua bú mẹ, xung năng
mồm miệng. Bú, ăn, nhai và cắn giảm bớt sung
động tình dục khó chịu.
Dục năng được xả vào vùng kích dục là mồm.
Nếu không được thỏa mãn, trẻ bú tay hoặc các
vật nó có được. Trẻ hụt hẫng nếu không được
thỏa mãn.
- HỤT HẪNG
Lo sợ: do sung năng tính dục quá mạnh
hoặc khi không thấy mẹ.
Phải giúp trẻ làm quen với thay đổi
nhưng phù hợp. Khoogn nhiều quá và
không ít quá sẽ giúp trẻ bình thường.
Nếu lo hãi quá ở giai đoạn trước có thể
dẫn tới thoái lui sang giai đoạn sau.
- GIAI ĐOẠN HẬU MÔN
Đến 3 tuổi.
Cuối giai đoạn 1, nhu cầu sinh lý đi đại tiện
tạo ra sự căng thẳng, được giảm nhẹ (giải
quyết) khi đi vệ sinh. Vùng kích dục đem lại lo
lắng, hụt hẫng cùng với những khoái cảm.
Khi bị bắt đi vệ sinh đúng chỗ, trẻ bị căng
thẳng, xung đột.
Giải quyết bằng cách giúp trẻ vào kỷ luật.
- Giai đoạn 3. Tượng dương
vật
Khoảng 3-5 tuổi.
Quan tâm chính là có dương vật ở con
trai và không ở con cái.
Phức cảm Edip ở em trai và Electra ở em
gái.
- Giai đoạn 4. Tiềm ẩn
Từ 5 tuổi đến tuổi dậy thì
Trẻ không bị kích thích nào trên cơ thể,
quên đi các xung năng tính dục.
Tập trung vào các hoạt động vui chơi và
ở học đường.
- Giai đoạn sinh dục
Ở tuổi vị thành niên
Xung năng tính dục tái xuất hiện
Tình yêu
Chọn hình mẫu thời bé để gắn bó.
- Trường hợp bé Han
5 tuổi. Xuất hiện sự tấn công, sợ con
ngựa cắn hoặc bị ngã. Thấy con ngựa to
đè con nhỏ ngã. Không dám ra khỏi nhà.
Mặc cảm Edip: ngựa tượng trưng cho bố
Han, sợ ngựa cắn và khao khát mãnh liệt
với mẹ
- e.Bình thường-không bình
thường
Bệnh nhân tâm thần có những yếu tố không
bình thường; 2 yếu tố này quan hệ theo những
nguyên tắc.
Ví dụ: người trầm cảm do siêu tôi quá mạnh,
kìm nén được những mâu thuẫn; kẻ ác dâm có
sung năng tấn công mạnh không kiểm soát
được.
TUY VẬY, trong mỗi người bình thường đều
có dấu vết của trầm cảm, ác dâm…
- g.Phân tâm học
Freud sử dụng phương pháp phân tích
tâm lý thông qua phân tích các giấc mơ
của bệnh nhân là người lớn. Những
người đó khi bị tôi miên thường nó về
những gì sảy ra với họ trong quá khứ, khi
còn là trẻ con.
- Kết luận
Phát hiện ra vô thức như lực cho phát
triển
Là lý thuyết về phát triển nhận thức
Yếu:
-Phương pháp không phù hợp
-Trắc nghiệm không chắc chắn
-Nhấn mạnh tới tình dục của tuổi trẻ em.
- Ứng dụng
Cơ sở sinh học để phân tích sự hình
thành hành vi trong mối quan hệ với các
nghiên cứu khác.
nguon tai.lieu . vn