Xem mẫu
- KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
BỘ MÔN ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Hà Nội, 2009
- CẤU TRÚC CHUYÊN ĐỀ
I Qu¸ tr×nh ®æ i míi nhËn thø c vÒ kinh tÕ thÞ
trê ng
TiÕp tô c ho µn thiÖn thÓ c hÕ kinh tÕ thÞ trê ng
II
®Þnh híng x· hé i c hñ ng hÜa ë níc ta
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ trê ng
vµ ®Æc ®iÓm c hung c ña kinh tÕ
thÞ trê ng
- Quan niÖm v Ò kinh tÕ thÞ tr-
ê ng
+ Lµ trình ®é ph¸t triÓn c ao c ña
kinh tÕ hµng ho ¸, tro ng ®ã to µn
bé c ¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra
c ña s ¶n xuÊt kinh do anh ®Òu ®
îc mua b¸n th«ng qua thÞ trê ng .
+ Kinh tÕ hµng ho ¸ vµ kinh tÕ thÞ
trê ng c ã c ïng ng uån g è c vµ b¶n
c hÊt nhng kh¸c nhau vÒ trình ®é
vµ quy m«
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
- XuÊt hiÖn së h÷ nhµ níc
u
Kinh tÕ - Nhµ níc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ
thÞ tr - Xu híng khu vùc ho¸, toµn cÇu
ê ng ho¸
Kinh tÕ hç n hîp - C¬ chÕ kinh tÕ hçn hîp
thÞ tr
ê ng Kinh tÕ - Tù do c¹nh tranh, nhµ níc cha
Kinh tÕ thÞ tr ® iÒu tiÕt kinh tÕ
hµng ho ¸ ê ng tù - C¬chÕ thÞ trêng tù ® iÒu
do chØnh
Kinh tÕ
Hàng hóa chưa mang tính phổ biến, tồn
hµng
tại xen kẽ với kinh tế tự cung tự cấp
ho ¸
g i¶n
®¬n
Kinh tÕ - Tù s¶n xuÊt
tù nhiªn - Tù tiªu dïng
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ trê ng vµ ®Æc ®iÓm c hung c ña kinh
tÕ thÞ trê ng
- Đặc ®iÓm c hung c ña kinh tÕ thÞ tr-ê ng .
+ C¸c c hñ thÓ kinh tÕ c ã quyÒn tù c hñ rÊt c ao kh¸c víi kinh
tÕ tËp trung .
+ VÊn ®Ò lîi Ýc h ®îc ®Æt ra ng hiªm ng Æt.
+ Dung lîng thÞ trê ng lín, s ¶n phÈm pho ng phó , tho ¶ m·n
®îc nhu c Çu c ña ng ê i tiªu dïng .
+ Gi¸ c ¶ ®îc x¸c ®Þnh ng ay trªn thÞ trê ng .
+ C¹nh tranh lµ tÊt yÕu tro ng nÒn kinh tÕ thÞ trê ng .
+ Kinh tÕ thÞ trê ng lµ mé t hÖ thè ng më , s ¶n xuÊt ra ®Ó b¸n
®Ó trao ®æ i
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
2. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp.
• Đặc điểm:
+ Nhµ níc qu¶n lý nÒn kinh tÕ b»ng mÖnh lÖnh hµnh
c hÝnh
+ C¬ quan qu¶n lý hµnh c hÝnh c an thiÖp s ©u vµo
ho ¹t ®é ng kinh do anh c ña c ¸c xÝ ng hiÖp.
+ Quan hÖ hµng ho ¸ tiÒn tÖ bÞ c o i nhÑ.
+ Bé m¸y qu¶n lý c ång kÒnh, qua nhiÒu nÊc trung
g ian, kÐm năng ®é ng , c ö a quyÒn, hiÖu qu¶ kÐm nh
ng ®îc hë ng lîi c ao h¬n ng ê i trùc tiÕp lao ®é ng
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp.
• Hình thức:
Thấp hơn Phân phối Cơ chế
nhiều giá thực theo định mức xin cho
tế
1 2 3
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
2. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp.
• Hậu quả:
+ Kìm h·m vµ lµm triÖt tiªu ®é ng lùc c ña s ù ph¸t triÓn
kinh tÕ ®Êt níc , kìm h·m s ù ph¸t triÓn x· hé i
+ S ¶n phÈm s ¶n xuÊt ra kh«ng ®ñ ®¸p ø ng yªu c Çu
c ña x· hé i dÉn ®Õn khñng ho ¶ng kinh tÕ x· hé i ¶nh
hë ng ®Õn ®ê i s è ng c ña nh©n d©n.
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế:
- Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường:
+ Khoán 100 trong nông nghiệp
HNTW 9 CHỈ THỊ 100
(12 - 1980) 1 - 1981
KHOÁN KHOÁN
SẢN PHẨM SẢN PHẨM
NÔNG NGHIỆP ĐẾN NHÓM
VÀ NGƯỜI
LĐ
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế:
- Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường:
+ Bù giá vào lương ở Long An: Tổng tiền lương
và 16 mặt hàng phân phối theo định lượng, tất cả
qui ra giá thị trường thì lương bí thư tỉnh ủy xấp
xỉ 600 đồng. Tuy nhiên vì những lý do như chất
lượng hàng hóa thấp, tiêu chuẩn bị cắt xén, hàng
Ông Chín Cần (Nguyễn Văn Chính),
được cấp không phù hợp nhu cầu... thì hiệu quảchỉ huy công trình bù giá vào lương ở
nguyên bí thư Tỉnh ủy Long An - tổng
Long An - Ảnh: Q.Thiện
sử dụng của mức lương này chỉ đạt 5070%. Tốt
nhất là đem hết số hàng phân phối của bí thư ra ch ợ bán theo giá
chợ rồi về trả cho ông 600 đồng/tháng. Bí thư cần gì ra đó mà
mua
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế:
- Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường:
Năm 1976-1986, giá nông sản
tăng từ 0% lên gần 2.000%
* TTXH - thị trường xã hội: được hiểu là thị
trường chung của hàng hóa nhà nước, tập
thể, tư nhân (hợp pháp và bất hợp pháp).
* TTTC - thị trường tổ chức: được hiểu là
thị trường quốc doanh.
* TTTD - thị trường tự do: được hiểu theo
giá chợ.
* GIA NS: Giá nông sản.
(Nguồn : Niên giám thống kê 1986)
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế:
- Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường:
+ Khoán sản phẩm trong công nghiệp:
KHOÁN
SẢN PHẨM
TRONG
CÔNG NGHIỆP
NĐ 25, 26CP
+ Tổng điều chỉnh giá – lương – tiền lần 2 theo NQTW8 khóa 5
(6/1985)
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới.
b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế:
⇒ Vì vậy, việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế trở thành
nhu cầu cần thiết và cấp bách
Đại hé i 6 жng (12/1986) ®· c hØ râ: "C¬ c hÕ q u¶n lý
tËp trung q uan liª u, b ao c Êp tõ nhiÒu năm nay
kh«ng t¹o ®-îc ®é ng lùc p h¸t triÓn, lµm s uy y Õu
kinh tÕ x· hé i c hñ ng hÜa, h¹n c hÕ v iÖc s ö d ô ng v µ
c ¶i t¹o c ¸c thµnh p hÇn kinh tÕ kh¸c kìm h·m s ¶n
xuÊt, lµm g i¶m năng s uÊt, c hÊt l-îng , hiÖu q u¶ g ©y
rè i lo ¹n tro ng p h©n p hè i l-u th«ng v µ ®Î ra nhiÒu
hiÖn t-îng tiª u c ùc tro ng x· hé i"
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
2. Sự hình thành tư duy của Đảng về kinh tế thị trường thời
kỳ đổi mới.
a. Tư duy của Đảng về kinh tế thị trường từ Đại hội VI
đến Đại hội VIII.
- Một là, kinh tế thị trường không phải là cái riêng có của
CNTB mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại.
• Kinh tế thị trường có mầm mống từ xã hội nô lệ, hình thành trong xã
hội phong kiến và phát triển cao trong xã hội TBCN.
• Trước CNTB, kinh tế thị trường còn ở thời kỳ manh nha, trình đ ộ
thấp thì trong CNTB đã đạt tới trình độ cao, chi phối toàn b ộ cu ộc
sống con người trong xã hội.
• Chỉ có thể chế kinh tế chính trị TBCN hay cách thức s ử d ụng kinh
thị trường theo lợi nhuận tối đa của CNTB mới là sản phẩm c ủa
TBCN.
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
- Hai là, kinh tế thị trường còn tồn tại khách quan trong thời
kỳ quá độ lên CNXH.
•Kinh tế thị trường xét dưới góc độ "một kiểu tổ
chức kinh tế" là phương thức tổ chức, vận hành nền
kinh tế, là phương tiện điều tiết kinh tế lấy cơ chế thị
trường làm cơ sở để phân bổ các nguồn lực kinh tế và
điều tiết mối quan hệ giữa người với người. Do đó, nó
cần thiết cho quá trình xây dựng và phát triển nền kinh
tế nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
- Hai là, kinh tế thị trường còn tồn tại khách quan trong thời
kỳ quá độ lên CNXH.
•Kinh tế thị trường đối lập với kinh tế tự nhiên, tự
cấp, tự túc chứ không đối lập với các chế độ xã hội. Vừa
có thể liên hệ với chế độ tư hữu vừa có thể liên hệ với
chế độ công hữu và phục vụ cho chúng.
•Xây dựng và phát triển kinh tế thị trường không
phải là phát triển TBCN hoặc đi theo con đường TBCN
và tất nhiên XDKT XHCN cũng không dẫn đến phủ định
kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường còn cần thiết cho
quá trình đi lên CNXH ở nước ta.
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
- Ba là, có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để
xây dựng CNXH ở nước ta.
Vì:
+ Ph©n c «ng lao ®é ng x· hé i ®ang ph¸t triÓn c ¶
c hiÒu ré ng , c hiÒu s ©u.
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
- Ba là, có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để
xây dựng CNXH ở nước ta.
Vì:
+ NÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh
phÇn dùa trªn s ù ®a d¹ng vÒ sở hữu, tÝnh ®é c lËp
c ña c ¸c c hñ thÓ kinh tÕ ng µy c µng c ao .
- I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
TËp thÓ
B
T nh©n
Nhµ (C¸ thÕ,
níc A C tiÓu c hñ,
C¬ c Êu TB t
nh©n)
thµnh phÇn
kinh tÕ
Cã vè n
®Çu t E D T b¶n
nhµ níc
níc ng o µi
nguon tai.lieu . vn