Xem mẫu

  1. KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ BỘ MÔN ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM Hà Nội, 2009
  2. CẤU TRÚC CHUYÊN ĐỀ I Qu¸ tr×nh ®æ i míi nhËn thø c vÒ kinh tÕ thÞ tr­ê ng TiÕp tô c ho µn thiÖn thÓ c hÕ kinh tÕ thÞ tr­ê ng II ®Þnh h­íng x· hé i c hñ ng hÜa ë n­íc ta
  3. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ tr­ê ng vµ ®Æc ®iÓm c hung c ña kinh tÕ thÞ tr­ê ng - Quan niÖm v Ò kinh tÕ thÞ tr- ê ng + Lµ trình ®é ph¸t triÓn c ao c ña kinh tÕ hµng ho ¸, tro ng ®ã to µn bé c ¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra c ña s ¶n xuÊt kinh do anh ®Òu ®­ îc mua b¸n th«ng qua thÞ tr­ê ng . + Kinh tÕ hµng ho ¸ vµ kinh tÕ thÞ tr­ê ng c ã c ïng ng uån g è c vµ b¶n c hÊt nh­ng kh¸c nhau vÒ trình ®é vµ quy m«
  4. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
  5. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG - XuÊt hiÖn së h÷ nhµ n­íc u Kinh tÕ - Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­ - Xu h­íng khu vùc ho¸, toµn cÇu ê ng ho¸ Kinh tÕ hç n hîp - C¬ chÕ kinh tÕ hçn hîp thÞ tr­ ê ng Kinh tÕ - Tù do c¹nh tranh, nhµ n­íc ch­a Kinh tÕ thÞ tr­ ® iÒu tiÕt kinh tÕ hµng ho ¸ ê ng tù - C¬chÕ thÞ tr­êng tù ® iÒu do chØnh Kinh tÕ Hàng hóa chưa mang tính phổ biến, tồn hµng tại xen kẽ với kinh tế tự cung tự cấp ho ¸ g i¶n ®¬n Kinh tÕ - Tù s¶n xuÊt tù nhiªn - Tù tiªu dïng
  6. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ tr­ê ng vµ ®Æc ®iÓm c hung c ña kinh tÕ thÞ tr­ê ng - Đặc ®iÓm c hung c ña kinh tÕ thÞ tr-ê ng . + C¸c c hñ thÓ kinh tÕ c ã quyÒn tù c hñ rÊt c ao kh¸c víi kinh tÕ tËp trung . + VÊn ®Ò lîi Ýc h ®­îc ®Æt ra ng hiªm ng Æt. + Dung l­îng thÞ tr­ê ng lín, s ¶n phÈm pho ng phó , tho ¶ m·n ®­îc nhu c Çu c ña ng ­ê i tiªu dïng . + Gi¸ c ¶ ®­îc x¸c ®Þnh ng ay trªn thÞ tr­ê ng . + C¹nh tranh lµ tÊt yÕu tro ng nÒn kinh tÕ thÞ tr­ê ng . + Kinh tÕ thÞ tr­ê ng lµ mé t hÖ thè ng më , s ¶n xuÊt ra ®Ó b¸n ®Ó trao ®æ i
  7. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 2. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp. • Đặc điểm: + Nhµ n­íc qu¶n lý nÒn kinh tÕ b»ng mÖnh lÖnh hµnh c hÝnh + C¬ quan qu¶n lý hµnh c hÝnh c an thiÖp s ©u vµo ho ¹t ®é ng kinh do anh c ña c ¸c xÝ ng hiÖp. + Quan hÖ hµng ho ¸ ­ tiÒn tÖ bÞ c o i nhÑ. + Bé m¸y qu¶n lý c ång kÒnh, qua nhiÒu nÊc trung g ian, kÐm năng ®é ng , c ö a quyÒn, hiÖu qu¶ kÐm nh­ ng ®­îc h­ë ng lîi c ao h¬n ng ­ê i trùc tiÕp lao ®é ng
  8. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp. • Hình thức: Thấp hơn Phân phối Cơ chế nhiều giá thực theo định mức xin ­ cho tế 1 2 3
  9. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 2. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp. • Hậu quả: + Kìm h·m vµ lµm triÖt tiªu ®é ng lùc c ña s ù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc , kìm h·m s ù ph¸t triÓn x· hé i + S ¶n phÈm s ¶n xuÊt ra kh«ng ®ñ ®¸p ø ng yªu c Çu c ña x· hé i dÉn ®Õn khñng ho ¶ng kinh tÕ ­ x· hé i ¶nh h­ë ng ®Õn ®ê i s è ng c ña nh©n d©n.
  10. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế: - Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường: + Khoán 100 trong nông nghiệp HNTW 9 CHỈ THỊ 100 (12 - 1980) 1 - 1981 KHOÁN KHOÁN SẢN PHẨM SẢN PHẨM NÔNG NGHIỆP ĐẾN NHÓM VÀ NGƯỜI LĐ
  11. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế: - Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường: + Bù giá vào lương ở Long An: Tổng tiền lương và 16 mặt hàng phân phối theo định lượng, tất cả qui ra giá thị trường thì lương bí thư tỉnh ủy xấp xỉ 600 đồng. Tuy nhiên vì những lý do như chất lượng hàng hóa thấp, tiêu chuẩn bị cắt xén, hàng Ông Chín Cần (Nguyễn Văn Chính), được cấp không phù hợp nhu cầu... thì hiệu quảchỉ huy công trình bù giá vào lương ở nguyên bí thư Tỉnh ủy Long An - tổng Long An - Ảnh: Q.Thiện sử dụng của mức lương này chỉ đạt 50­70%. Tốt nhất là đem hết số hàng phân phối của bí thư ra ch ợ bán theo giá chợ rồi về trả cho ông 600 đồng/tháng. Bí thư cần gì ra đó mà mua
  12. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế: - Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường: Năm 1976-1986, giá nông sản tăng từ 0% lên gần 2.000% * TTXH - thị trường xã hội: được hiểu là thị trường chung của hàng hóa nhà nước, tập thể, tư nhân (hợp pháp và bất hợp pháp). * TTTC - thị trường tổ chức: được hiểu là thị trường quốc doanh. * TTTD - thị trường tự do: được hiểu theo giá chợ. * GIA NS: Giá nông sản. (Nguồn : Niên giám thống kê 1986)
  13. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế: - Một số bước cải tiến nền kinh tế theo thị trường: + Khoán sản phẩm trong công nghiệp: KHOÁN SẢN PHẨM TRONG CÔNG NGHIỆP NĐ 25, 26CP + Tổng điều chỉnh giá – lương – tiền lần 2 theo NQTW8 khóa 5 (6/1985)
  14. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới. b. Nhu cầu đổi mới về cơ chế quản lý kinh tế: ⇒ Vì vậy, việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế trở thành nhu cầu cần thiết và cấp bách Đại hé i 6 жng (12/1986) ®· c hØ râ: "C¬ c hÕ q u¶n lý tËp trung q uan liª u, b ao c Êp tõ nhiÒu năm nay kh«ng t¹o ®-îc ®é ng lùc p h¸t triÓn, lµm s uy y Õu kinh tÕ x· hé i c hñ ng hÜa, h¹n c hÕ v iÖc s ö d ô ng v µ c ¶i t¹o c ¸c thµnh p hÇn kinh tÕ kh¸c kìm h·m s ¶n xuÊt, lµm g i¶m năng s uÊt, c hÊt l-îng , hiÖu q u¶ g ©y rè i lo ¹n tro ng p h©n p hè i l-u th«ng v µ ®Î ra nhiÒu hiÖn t-îng tiª u c ùc tro ng x· hé i"
  15. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 2. Sự hình thành tư duy của Đảng về kinh tế thị trường thời kỳ đổi mới. a. Tư duy của Đảng về kinh tế thị trường từ Đại hội VI đến Đại hội VIII. - Một là, kinh tế thị trường không phải là cái riêng có của CNTB mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại. • Kinh tế thị trường có mầm mống từ xã hội nô lệ, hình thành trong xã hội phong kiến và phát triển cao trong xã hội TBCN. • Trước CNTB, kinh tế thị trường còn ở thời kỳ manh nha, trình đ ộ thấp thì trong CNTB đã đạt tới trình độ cao, chi phối toàn b ộ cu ộc sống con người trong xã hội. • Chỉ có thể chế kinh tế chính trị TBCN hay cách thức s ử d ụng kinh thị trường theo lợi nhuận tối đa của CNTB mới là sản phẩm c ủa TBCN.
  16. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG - Hai là, kinh tế thị trường còn tồn tại khách quan trong thời kỳ quá độ lên CNXH. •Kinh tế thị trường xét dưới góc độ "một kiểu tổ chức kinh tế" là phương thức tổ chức, vận hành nền kinh tế, là phương tiện điều tiết kinh tế lấy cơ chế thị trường làm cơ sở để phân bổ các nguồn lực kinh tế và điều tiết mối quan hệ giữa người với người. Do đó, nó cần thiết cho quá trình xây dựng và phát triển nền kinh tế nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
  17. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG - Hai là, kinh tế thị trường còn tồn tại khách quan trong thời kỳ quá độ lên CNXH. •Kinh tế thị trường đối lập với kinh tế tự nhiên, tự cấp, tự túc chứ không đối lập với các chế độ xã hội. Vừa có thể liên hệ với chế độ tư hữu vừa có thể liên hệ với chế độ công hữu và phục vụ cho chúng. •Xây dựng và phát triển kinh tế thị trường không phải là phát triển TBCN hoặc đi theo con đường TBCN và tất nhiên XDKT XHCN cũng không dẫn đến phủ định kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường còn cần thiết cho quá trình đi lên CNXH ở nước ta.
  18. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG - Ba là, có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để xây dựng CNXH ở nước ta. Vì: + Ph©n c «ng lao ®é ng x· hé i ®ang ph¸t triÓn c ¶ c hiÒu ré ng , c hiÒu s ©u.
  19. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG - Ba là, có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để xây dựng CNXH ở nước ta. Vì: + NÒn kinh tÕ n­íc ta lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn dùa trªn s ù ®a d¹ng vÒ sở hữu, tÝnh ®é c lËp c ña c ¸c c hñ thÓ kinh tÕ ng µy c µng c ao .
  20. I. QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TËp thÓ B T­ nh©n Nhµ (C¸ thÕ, n­íc A C tiÓu c hñ, C¬ c Êu TB t­ nh©n) thµnh phÇn kinh tÕ Cã vè n ®Çu t­ E D T­ b¶n nhµ n­íc n­íc ng o µi
nguon tai.lieu . vn