- Trang Chủ
- Chính trị học
- Bài giảng Đường lối Cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam: Chương IIIb - ThS. Dương Thị Thanh Hậu
Xem mẫu
- • Mỹ đã đưa Ngô Đình Diệm.
• HN lần 6 BCH TW : "Hiện nay đế quốc Mỹ là
kẻ thù chính của nhân dân thế giới; nó đang
trở thành kẻ thù chính và trực tiếp của nhân
dân Đông Dương, cho nên mọi việc của ta đều
nhằm chống đế quốc Mỹ".
- II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ,
CỨU NƯỚC, THỐNG NHẤT TỔ QUỐC
(1954 – 1975)
1. Đường lối trong giai đoạn 1954 1964
2. Đường lối trong giai đoạn 1965 1975
3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng
lợi và bài học kinh nghiệm
- 1. Đường lối trong giai đoạn 1954 1964
a. Bối cảnh lịch sử của CMVN sau 7/1954
Hệ thống Phong trào hòa
XHCN tiếp tục Thế bình, dân chủ
lớn mạnh, nhất lên cao ở các
giới
là Liên Xô nước tư bản
Th Phong trào giải
uậ ợi
n phóng dân tộc l
tiếp tục phát triển
- Miền Bắc được Nhân dân cả
giải phóng hoàn
toàn, làm căn cứ
Trong nước có ý chí
địa chung cho
cả nước, nước độc lập thống
16-5-1955 Pháp đã
rút khỏi miền Bắc. nhất Tổ quốc
Th Thế & lực của CM đã
uậ i
n lớn mạnh hơn sau 9 lợ
năm kháng chiến
- Mỹ có tiềm lực mạnh về kinh tế & quân sự
Khó khăn:
TG bước vào thời kỳ chiến tranh lạnh, chạy đua
vũ trang giữa 2 phe XHCN & TBCN
Xuất hiện bất đồng trong hệ thống XHCN càng
trở nên gay gắt, nhất là Liên Xô &Trung Quốc
Đất nước ta chia làm 2 miền: miền Bắc nghèo nàn,
lạc hậu & miền Nam là thuộc địa kiểu mới của Mỹ
- Đặc điểm lớn nhất của CMVN sau 7/1954:
Một Đảng lãnh
đạo hai cuộc CM
khác nhau ở hai
miền đất nước
có chế độ chính trị
khác nhau
22-7-1954, Hồ Chủ tịch ra Lời kêu gọi đồng bào và cán
bộ chiến sĩ cả nước
- • Cuộc hành quân càn quét để bình định miền Nam,
cuộc chiến tranh đơn phương đẫm máu với chính
sách "tố cộng","diệt cộng", loại cộng sản ra ngoài
vòng pháp luật để trừng trị, và với khẩu hiệu "thà giết
nhầm hơn bỏ sót" .
• Vụ thảm sát đẫm máu ở Mỏ Cày, Bình Đại (Bến
Tre) ngày 19-8-1954; Chợ Được (Quảng Nam) ngày 4-
9-1954; Ngân Sơn, Chí Thạnh (Phú Yên) ngày 8-9-
1954.
• Nhiều nơi quần chúng lấy vũ khí chôn giấu từ năm
1954, cướp súng địch, dùng vũ khí tự tạo để tự vệ,
chống lại khủng bố, tiêu diệt những tên phản động, chỉ
điểm, ác ôn.
- b. Quá trình hình thành, nội dung & ý nghĩa của
đường lối
9/1954, Bộ Chính
trị ra Nghị quyết
Tình hình Nhiệm vụ Chính sách
mới mới mới
- Đế quốc Mỹ và tay sai đang mưu tính, phá hoại Hiệp định
Giơnevơ nhằm chia cắt lâu dài Việt Nam. Cuộc đấu tranh của nhân dân
miền Nam phải chuyển từ đấu tranh vũ trang sang đấu tranh chính trị.
• Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của miền Bắc là hàn gắn vết thương
chiến tranh, phục hồi kinh tế quốc dân, trước hết phát triển sản xuất
nông nghiệp, ổn định xã hội, ổn định đời sống nhân dân, tăng cường
và mở rộng hoạt động quan hệ quốc tế... để sớm đưa miền Bắc trở
lại bình thường sau chín năm chiến tranh.
• Muốn chống đế quốc Mỹ và tay sai, củng cố hòa bình, thực hiện
thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ, điều cốt lõi là phải ra sức
củng cố miền Bắc, đồng thời giữ vững và đẩy mạnh cuộc đấu tranh
của nhân dân miền Nam.
Nhiệm vụ của Đảng ở miền Nam trong giai đoạn mới là: "lãnh đạo
nhân dân miền Nam đấu tranh thực hiện Hiệp định đình chiến, củng
cố hòa bình, thực hiện tự do dân chủ,... cải thiện dân sinh, thực hiện
thống nhất và tranh thủ độc lập. Đồng thời phải lãnhđạo nhân dân
đấu tranh chống những hành động khủng bố, đàn áp, phá cơ sở của
ta, bắt bớ cán bộ ta và quần chúng cách mạng, chống những hành
động tiến công của địch, ngụy, giữ lấy quyền lợi quần chúng đã
giành được trong thời kỳ kháng chiến, nhất là ở những vùng căn cứ
địa và vùng du kích cũ của ta"
• 10-1954, Xứ ủy Nam Bộ được thành lập.
- Quá trình hình thành & nội dung đường lối: (tt)
Hội nghị TW lần 7 (3/55) &
lần 8 (8/55)
Đẩy mạnh cuộc
Ra sức củng
đấu tranh ở
cố miền Bắc
miền Nam
- • HN lần 7 xác định nhiệm • 17-7-55 theo chỉ đạo của
vụ quan trọng của Mỹ, Diệm tuyên bố
MBắc: Hoàn thành cải không hiệp thương tổng
cách ruộng đất, chia tuyển cử thống nhất đất
ruộng đất cho nông dân, nước.
xóa bỏ chế độ sở hữu • HN lần 8: Mỹ và tay sai
ruộng đất của giai cấp đã hất cẳng Pháp ở miền
địa chủ; đưa miền Bắc Nam, công khai lập nhà
tiến dần từng bước lên nước riêng chống phá
chủ nghĩa xã hội; kiện Hiệp định Giơnevơ
toàn lãnh đạo các cấp và • 23-10-1955 Mỹ tổ chức
củng cố Mặt trận Dân cái gọi là "trưng cầu dân
tộc thống nhất. ý" để phế truất Bảo Đại,
• 9-1955, Mặt trận dân tộc đưa Ngô Đình Diệm lên
thống nhất được đổi tên làm Tổng thống.
thành Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam.
- Công cuộc xây dựng miền Bắc: • Khi lệnh ngưng bắn của
Trước khi rút quân, thực Bộ Tư lệnh QĐNDVN
dân Pháp cùng đế quốc Mỹ ban ra toàn quốc (lúc 0
tiến hành nhiều hoạt động giờ-22/7/1954) từ khu V
nhằm chống phá công cuộc vào tới Nam Bộ, từng
xây dựng miền Bắc: đoàn cán bộ chiến sỹ lực
+ Chúng đóng cửa một số lượng vũ trang cách
nhà máy cửa hàng; lôi kéo lực mạng, cán bộ dân -
lượng trí thức, cán bộ kỹ chính - đảng đã nghiêm
thuật tay nghề cao vào Sài chỉnh chuyển quân ra
Gòn.
Bắc.
+ Chúng xuyên tạc, dụ dỗ
đồng bào di cư vào Nam, xúi Nhưng cũng có nhiều
dục bạo loạn, cài gián điệp ở nơi để lại một số lực
lại… lượng làm nòng cốt cho
cuộc đấu tranh.
- Quá trình áp đặt chủ nghĩa thực dân
mới của Mỹ ở miền Nam
Chính quyền Diệm loại lực lượng
thân Pháp khỏi bộ máy hành
chính, đẩy mạnh đánh phá cách
mạng miền Nam.
Các chiến dịch “tố cộng,
Vì chuẩn bị chu đáo nên ta đã tiếp diệt cộng” trong thời kỳ đầu
quản Hà Nội nhanh, gọn, an toàn. (2/1955-5/1956) nhằm mục đích
1-1-1955, hàng vạn nhân dân tiến gây xáo trộn, phát hiện đối thủ, thí
nghiệm các phương thức đánh
hành mít tinh chào mừng Trung ương
phá cách mạng.
Đảng, Chính phủ và chủ tịch về thủ đô. Từ nửa sau 1956, chính
Hà Nội trở thành trung tâm chính trị, sách Tố Cộng được đưa lên thành
kinh tế, văn hoá của nước VNDCCH. “Quốc sách” và triển khai ồ ạt trên
5-1955, Pháp hoàn toàn rút khỏi toàn miền, trọng điểm là ở Nam
miền Bắc. Miền Bắc bắt tay vào thực B ộ.
hiện nhiệm vụ khôi phục kinh tế, hàn
gắn vết thương chiến tranh.
- Hoàn thành cải cách ruộng đất:
+ Trước 4/1953 số ruộng đất của địa chủ đã chuyển
vào tay nông dân là 41,27%.
+ Đến 7/1956, cải cách ru ộng đất đã căn b ản hoàn
thành ở đồng bằng, trung du và 280 xã ở mi ền
núi.
– Chế độ chiếm hữu ruộng đất phong kiến ở
miền Bắc đến đây bị xóa bỏ hoàn toàn.
– 9 triệu người trong hơn 2 tri ệu hộ dân được
chia hơn 810.000 ha ru ộng đất. 6/1956 BCT chỉ thị CM MNam
vẫn còn là đấu tranh chính trị, tạm thời thế
HN lần 10 (9 – 1956) đã nghiêm giữ gìn lực lượng nhưng không có nghĩa là
khắc kiểm điểm những sai lầm và quyết không dùng đấu tranh vũ trang để tự vệ
định kiên quyết sửa sai trên cơ sở đảm trong hoàn cảnh nhất định.
bảo lợi ích của nông dân, bảo đảm Kết hợp với các biện pháp bạo
đoàn kết trong nội bộ nông dân, cảnh
lực, Mỹ - Diệm còn dùng các thủ đoạn lừa
giác đề phòng địch lợi dụng để phá
hoại.
mị, mua chuộc bằng các biện pháp kinh tế
- xã hội.
Những đại dụ “Cải cách điền địa”
như dụ số 2 (ngày 8/1/1955), dụ số 7
(ngày 5/2/1955), dụ số 57 (ngày
22/10/1956).
Xây dựng các “Dinh điền”, “Khu
trù mật”, “Trại người Thượng”.
Viện trợ cho chế độ Diệm từ năm
1954 đến 1957: hơn 1,1 tỷ dollar dành
riêng vào việc củng cố chế độ ngụy.
- Đảng ra chỉ thị, chủ trương
Đấu tranh chống Mỹ - Ngụy
khôi phục kinh tế. Khôi phục
kinh tế trong 3 năm: ở miền Nam:
143.000 ha ruộng hoang,
hàng trăm ngàn gia đình
không có nhà ở, hàng chục
vạn người không có việc làm,
nhiều tệ nạn do xã hội cũ để
lại còn hoành hành, phần lớn
xí nghiệp ngừng hoạt động,
“Phong trào hòa bình” được thành l ập và nhanh
hàng hoá khan hiếm. chóng phát triển ra các đô th ị cùng mi ền thôn quê.
Để đáp ứng thực tế yêu cầu ấy, Đảng đã đề ra
hàng loạt văn kiện chỉ đạo hướng d ẫn cách mạng mi ền
Nam phát triển:
NQ Bộ chính trị (6/1956); tại chiến trường có
các NQ Hội nghị thành lập Xứ ủy Nam Bộ (10/1954), NQ
Hội nghị Liên khu ủy Khu V (21/10/1054), “Đ ề c ương cách
mạng miền Nam” của đ/c Lê Duẩn (8/1956) để khắc phục
kịp thời những khuynh hướng tư tưởng lệch lạc như thoái
chí, nản lòng, cầu an, tiêu cực hoặc nóng ru ột ho ặc trông
chờ vào biện pháp bên ngoài …thảo luận tại Hội nghị Xứ ủy
Nam Bộ (12-1956) xác định phải có LLVT tự vệ và vũ trang
tuyên truyền để hỗ trợ cho đấu tranh chính trị, l ập các đội
vũ trang bí mật, xây dựng căn cứ ở rừng núi.
- • Hội nghị đề ra kế hoạch 3 năm với những mục tiêu cụ
thể:
1/ Khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh,
trên cơ sở đó phát triển sản xuất, nhằm giảm bớt khó
khăn cho nhân dân.
2/ Chủ trương khôi phục nông nghiệp là trọng tâm. Ban
hành nhiều chính sách khuyến nông.
3/ Đề ra chính sách khôi phục tiểu thủ công nghiệp và
công thương nghiệp. Ban hành nhiều chính sách bảo
hộ cho các xí nghiệp công, tư thương nghiệp được
phát triển để phục vụ dân sinh; không vội vàng thủ tiêu
những công thương nghiệp tư nhân, nếu thấy có lợi
cho nền kinh tế. Coi trọng thành phần kinh tế quốc
doanh, tạo điều kiện cho thành phần này dần dần giữ
vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân.
- Nông nghiệp: cải cách ruộng
đất được tiến hành trong 3.653
xã, đã chia khoảng 334.100 ha
ruộng đất cho khoảng 2 triệu hộ Đấu tranh chống Mỹ - Ngụy ở miền Nam:
không có hoặc thiếu ruộng. Những nhóm vũ trang tuyên truyền,
Do nông dân thực sự được những đội tự vệ mật xuất hiện ở khu V và Nam
Bộ vào đầu năm 1957 đã hỗ trợ cho phong trào
quyền sở hữu ruộng đất và các quần chúng đấu tranh đòi dân sinh dân chủ,
chính sách khuyến nông như chống tố cộng đem lại nhiều hiệu quả.
thủy lơi, phân bón, sức kéo... 10/1957, tại Chiến khu Đ, Đại đội 250 -
đơn vị vũ trang đầu tiên được thành lập.
nông nghiệp được phục
Cuối 1957, ở Nam Bộ có 37 đại đội vũ
hồi nhanh chóng. trang, ở Liên khu V nhiều đội vũ trang
Đến năm 1957, sản lượng lúa cũng được thành lập. 1954 - 1957, do
của miền Bắc đạt khoảng 4 chính sách tàn bạo của Mỹ - Diệm, lực
triệu tấn, tăng hơn 1,5 triệu tấn lượng cách mạng miền Nam bị tổn thất
lớn
so với năm 1939.
- Ở Đồng bằng sông Cửu
Long hoạt động vũ trang
tuyên truyền từ đầu năm
1959 nổi lên khá mạnh
làm cho bộ máy tề ngụy
địch ở đây hoang mang
rệu rã.
Về công nghiệp: hầu hết các
cơ sở sản xuất cũ được khôi phục,
Ở khu V phong trào vũ
hơn 50 cơ sở mới chủ yếu thuộc trang tuyên truyền lan
ngành sản xuất tiêu dùng được xây nhanh trong các huyện
dựng. miền núi phía Tây và đầu
Bên cạnh việc xây dựng cơ sơ sản
xuất quốc doanh, khu vực công
năm 1959 đã xuất hiện
nghiệp tư nhân (các cơ sở sản xuất nhiều hình thức nổi dậy
tư bản tư doanh và tiểu thủ công của quần chúng.
nghiệp) được khuyến khích
phát triển sản xuất.
- Hệ thống y tế: chăm sóc sức
khoẻ cho nhân dân được nhà
nước quan tâm xây dựng.
Nếp sống lành mạnh, vệ
sinh được vận động thực hiện
Ngành văn hoá giáo dục: phát khắp mọi nơi.
triển khá nhanh. Đến năm 1957, miền Bắc
Hệ thống giáo dục từ có 153 cơ sở điều trị, 108 đội y
phổ thông đến đại học được tế lưu động, khoảng 8.000 cán
tiêu chuẩn hóa một bước: năm bộ y tế từ bác sĩ đến y tá.
học 1956-1957, có gần 1 triệu
học sinh phổ thông, hơn
600.000 học sinh vỡ lòng, 2.984
sinh viên đại học, gần 8.000
học sinh chuyên nghiệp trung
cấp. Hơn 1 triệu người được
xoá nạn mù chữ.
- 7/1957 Chính phủ ban hành
sắc luật bầu cử HĐND và
UBND các cấp; Quốc hội
thông qua Luật Công đoàn.
12/1957 HN lần 12 của TW
Đảng ra nghị quyết tăng
cường lực lượng quốc phòng,
Hệ thống chính trị được củng cố,
xây dựng quân đội theo
hoàn thiện: hướng tiến lên chính quy, hiện
Lực lượng vũ trang cách mạng phát đại.
triển cả về số lượng và chất lượng. Các lĩnh vực văn hoá, giáo
Bộ đội địa phương, dân quân du dục, y tế phát triển nhanh; hệ
kích được tổ chức, huấn luyện, sẵn sàng thống đoàn thể từ Trung ương
chiến đấu. đến địa phương được củng cố
Lực lượng CAND được kiện toàn và xây dựng.
về tổ chức, nghiệp vụ được nâng cao.
Thực hiện kế hoạch 3 năm lần thứ
nhất đã làm diện mạo miền Bắc thay
đổi.
nguon tai.lieu . vn