- Trang Chủ
- Chính trị học
- Bài giảng Đường lối Cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam: Chương II - ThS. Dương Thị Thanh Hậu
Xem mẫu
- Chương II
Chương II
ĐƯỜNG LỐI ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH QUYỀN
ĐƯỜNG LỐI ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH QUYỀN
(1930 1945)
(1930 1945)
I. Chủ trương đấu tranh từ năm 1930 - 1939
II. Chủ trương đấu tranh từ năm 1939 - 1945
Có 3 phong trào đấu tranh lớn.
Là thời kỳ Đảng: vận động, giáo dục, tổ chức quần chúng,
chuẩn bị lực lượng, nắm bắt thời cơ, phát động toàn dân
tổng khởi nghĩa.
Phương châm cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền
“đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”
Giành lại độc lập, tự do sau hơn 80 năm mất nước.
1
- b. Chủ trương khôi phục tổ chức đảng & phong trào
cách mạng
Khủng hoảng kinh tế TG
1929 - 1933
Kinh Chính Xã
tế trị h ội
1930 – 1931
Xôviết Nghệ - Tĩnh
3/2/1930
ĐCSVN ra đời Ruộng đất
Độc lập cho dân cày
dân tộc đã kịp thời
2
lãnh đạo
- • Cuộc khủng hoảng nghiêm trọng và sâu sắc nhất trong lịch sử
CNTB:
+ Mức sản xuất của toàn bộ thế giới TBCN giảm 42%, trong đó
về TLSX giảm 53%.
+ Khủng hoảng diễn ra ở tất cả các ngành công nghiệp, nông
nghiệp, thương nghiệp và tài chính.
Tuy nhiên ở các nước khác nhau, mức độ và thời gian diễn
ra khủng hoảng cũng khác nhau, tiêu biểu là ở các nước tư
bản phát triển như Mĩ, Anh, Đức, Pháp…
- • Cuộc khủng hoảng ở các nước CNTB lan sang các xứ thuộc
địa. Pháp đã tìm cách trút gánh nặng lên vai nhân dân Việt
Nam làm cho tình hình kinh tế chính trị, xã hội bị ảnh hưởng
nghiêm trọng.
+ Về kinh tế:
• Việt Nam vốn là nước nông nghiệp lạc hậu, vì vậy cuộc khủng
hoảng bắt đầu trước tiên từ nông nghiệp: giá lúa bị hạ thấp trầm
trọng do không xuất khẩu được (hạ 68%).
• Ruộng đất bị bỏ hoang, cả nước có tới 500 nghìn ha không cầy
cấy, giá nông sản chỉ bằng 2 hoặc 3/10 trước khủng hoảng.
• Nông dân do bị chiếm đoạt ruộng đất lại phải chịu sưu cao
thuế nặng gấp 2 đến 3 lần trước đây, cho lên họ lâm vào
tình trạng bần cùng hóa.
- - Hầu hết các ngành công nghiệp bị đình đốn nhất là ngành
công nghiệp khai khoáng, xuất nhập khẩu bị đình trệ dẫn
đến hang hóa khan hiếm giá cả đắt đỏ.
- Tiểu tư sản, hầu hết là đời sống khó khăn, nhà buôn
thì bị phá sản, thợ thủ công thì bị đóng cửa, công chức
bị sa thải.
+ Về xã hội:
• Hậu quả nặng nề nhất là làm tăng thêm mức nghèo khổ cho
những người lao động, nặng lề nhất là nông dân và công nhân
• Công nhân mất việc làm trở lên phổ biến: Ở Bắc Kì có tới 25
nghìn công nhân thất nghiệp. Số người còn việc làm thì tiền
lương bị cắt giảm từ 30 đến 50%.
- + Về chính trị:
Sau khởi nghĩa Yên Bái thất bại
thực dân Pháp đã ra sức đẩy mạnh
khủng bố làm cho mâu thuẫn dân tộc
và mâu thuẫn giai cấp ngày càng
thêm sâu sắc, nó thổi bùng lên ngọn
lửa căm thù và quyết tâm đứng lên
giành quyền sống của cả dân tộc.
• Nguyễn Thái Học ( 1/12/02 – 17/ 6 /
30) là sinh viên và nhà cách mạng Việt
Nam chủ trương dùng vũ lực lật đổ
chính quyền thuộc địa Pháp để thành
lập một nước độc lập Việt Nam Cộng
hòa.
- • Đêm ngày 9 rạng 10/2/30 cuộc khởi nghĩa đã bùng
nổ.
• Chỉ trong vòng một tuần lễ, cuộc khởi nghĩa vũ
trang quy mô lớn do VNQDĐ phát động đã bùng nổ
ở nhiều nơi và mau chóng đi tới thất bại.
• Cuộc khởi nghĩa tuy không đạt được kết quả (do
công tác tổ chức thiếu chu đáo, kế hoạch rất chủ
quan, còn Pháp thì đang mạnh), nhưng đã có tiếng
vang cả trong và ngoài nước.
• Tại Paris sinh viên và Việt kiều đã tổ chức biểu tình
ủng hộ khởi nghĩa và chống việc khủng bố các
- • Thất bại của cuộc khởi nghĩa Yên Bái chứng tỏ sự
bồng bột, hăng hái nhất thời của tầng lớp tiểu tư
sản.
• Đó cũng là thất bại của giai cấp tư sản dân tộc trong
cuộc đấu tranh giành quyền lãnh đạo cách mạng Việt
Nam
• Lê Duẩn - nguyên Tổng bí thư nhận định: "Khởi
nghĩa Yên Bái chi là một 'cuộc bạo động bất đắc dĩ,
một cuộc bạo động non, để rồi chết luôn không bao
giờ ngóc lên nổi. Biểu lộ tính chất hấp tấp tiểu tư
sản, tính chất hăng hái nhất thời và đồng thời cũng
biểu lộ tính chất không vững chắc, non yếu của phong
trào tư sản.
- 9
- • Với hai khẩu hiệu đáp ứng được nguyện vọng của quần
chúng nhân dân, lôi cuốn được quần chúng đi theo cách
mạng, tạo thành một phong trào mạnh mẽ đỉnh cao là
phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh.
• Sự áp bức bóc lột vô nhân đạo của thực dân Pháp đã làm
cho đồng bào ta hiểu rằng, có cách mạng thì sống, không
có cách mạng thì chết, chính vì vậy mà phong trào cách
mạng ngày càng phát triển mạnh mẽ.
- • Phong trào công nhân, nông dân nửa đầu 1930 đã diễn
ra sôi nổi khắp 3 kì.
• Mở đầu là cuộc bãi công của 3000 công nhân đồn điền
cao su Phú Riềng đòi tăng lương giảm giờ làm, chống
tư bản 2/1930.
• Tháng 4/1930, diễn ra cuộc bãi công của 4000 công
nhân nhà máy sợi Nam Định, hơn 400 công nhân nhà
máy cưa, diêm Bến Thủy.
Phong trào đấu tranh của nông dân diễn ra ở
nhiều địa phương: Nam Định, Thái Bình, Nghệ An, Hà
tĩnh…
- Đầu
tháng
1/5/ 9/1930
1930 12/
193 9/
0
đầ a
Nử
19 u
30
Chính quyền Xôviết Nghệ - Tĩnh
Kinh tế Chính trị Xã hội Văn hóa Quân sự
Là chính quyền thực sự của dân, do dân & vì dân. Đây
12
là hình thức sơ khai của chính quyền CM ở VN.
- • Xã hội: lãnh đạo nhân dân xây dựng các cơ sở quần
chúng và đoàn thể xã hội như: Công hội, nông hội, hội
thanh niên, hội phụ nữ…
• Thực hiện các quyền lợi dân chủ nhân dân, nam nữ bình
quyền, dân tộc bình đẳng.
• Đã xây dựng các trường học để dậy chữ quốc ngữ, tuyên
truyền giáo dục bài trừ tệ nạn xã hội.
• Kinh tế: Tiến hành tịch thu ruộng đất của địa chủ chia
cho nông dân nghèo, tuyên bố xóa nợ, giảm tô, bãi bổ
những thứ thuế vô lí.
• Quân sự: Xây dựng ở mỗi làng một đơn vị tự vệ đỏ,
trang bị mọi thứ vũ khí sẵn có, luyện tập ngày đêm, đào
làng để chuẩn bị chiến đấu.
- Đặc điểm của cao trào:
- Mục tiêu: giành độc lập &
giành chính quyền dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng
Sản;
- Qui mô & lực lượng: trên
phạm vi cả nước & tập hợp
rộng rãi các lực lượng, đặc
biệt là công nhân & nông dân;
- Phương pháp đấu tranh: cả
chính trị & bạo lực vũ trang
14
bằng chính sức mạnh của
- - 30/8/30: 3.000 noâng daân Nam Ñaøn
keùo leân huyeän ñöa yeâu saùch, phaù
nhaø lao.
- 1/9/30: 20.000 noâng daân Thanh
Chöông bao vaây vaø ñoát huyeän
ñöôøng
- 7/9/30: 3.000 noâng daân Can Loäc keùo
leân huyeän ñoát giaáy tôø, soå saùch,
phaù nhaø lao.
Chính quyeàn CM ñöôïc thaønh laäp ôû
moät soá thoân xaõ ( vôùi teân goïi xaõ
boä noâng) – kieán taïo moät moâ hình
chính quyeàn môùi trong lòch söû daân 15
- Đaõ hình thaønh ôû nhieàu huyeän
chính quyeàn CM cuûa nhaân daân theo
hình thöùc thöïc hieän quyeàn laøm chuû.
Chính quyeàn ñaõ duøng caùc bieän
phaùp:
1/ Ban boá caùc quyeàn töï do daân chuû
cho nhaân daân
2/ Chia laïi ruoäng ñaát coâng moät caùch
hôïp lyù, giaûm toâ, xoùa nôï baõi boû
caùc thöù thueá voâ lyù
3/ Baøi tröø meâ tín dò ñoan
- 12/9/30: 8.000 noâng daân Höng Nguyeân bieåu
tình bò ñòch duøng maùy bay neùm bom gieát
cheát 200 ngöôøi. 16
- • Từ 2/30 đến 4/30 phong trào đấu tranh của công
nhân và nông dân nổ ra mạnh mẽ với vai trò tiên
phong của GCCN, một điểm mới là truyền đơn cờ
đỏ búa liềm đã xuất hiện trong các cuộc đấu tranh
đây là màn mở đầu cho cao trào cách mạng mới.
• Giai đoạn từ 5/30 đến 8/30.
• Trong 1/5/30, QCND Đông Dương công khai kỉ
niệm để biểu dương lực lượng của mình, để tỏ
dấu hiệu đoàn kết với giai cấp công nhân thế giới.
- • Trên khắp cả 3 kì từ nông thôn đến thành thị đều diễn ra
các cuộc đấu tranh của quần chúng dưới nhiều hình
thức: Bãi công, mít tinh, biểu tình, tuần hành của quần
chúng với truyền đơn biểu ngữ và có cờ Đảng dẫn
đường.
• Riêng ở Nghệ Tĩnh dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Nghệ
An công nhân nhà máy diêm, cưa Bến Thủy cùng nông dân
các vùng lân cận đã mít tình biểu tình thị uy đòi quyền lợi
kinh tế và các mục đích chính trị . Cùng ngày 3000 nông
dân huyện Thanh Chương đã biểu tình kéo đến phá đồn
điền, đốt văn tự nghi nợ, cắm cờ đỏ trên nóc nhà tên địa
chủ kí viện.
nguon tai.lieu . vn