Xem mẫu

  1. V.4. TAÀM VOÙC VAØ THEÅ TROÏNG Tầm voùc vaø theå troïng khaùc nhau dẫn tới sự khaùc nhau về diện tích da, löôïng lipid, theå tích maùu v.v…, do vaäy aûnh höôûng đến quaù trình taùc ñoäng cuûa thuoác treân cô theå. Vì lyù do naøy, một trong nhöõng caùch tính liều lượng thuoác laø tính cho moãi kg troïng löôïng cô thể. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 51
  2. V.5. TÌNH TRAÏNG DINH DÖÔÕNG Tình traïng dinh döôõng của cô theå aûnh höôûng ñeán taùc dụng của thuốc. Ví duï: - neáu dinh döôõng thieáu protein, caùc loaïi muoái khoaùng, vitamin caàn thieát, ñaëc bieät vitamin C seõ laøm giaûm ñaùng keå taùc duïng cuûa thuoác. - thức aên chöùa nhieàu Mg2+, Ca2+ seõ giaûm taùc dụng cuûa tetracyclin. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 52
  3. V.6. YEÁU TOÁ CAÙ THEÅ (MÖÙC ÑOÄ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC) Nhìn chung, moãi caù theå phaûn ứng vôùi thuoác khaùc nhau. Ví dụ: Hieän töôïng quen thuoác: arsenic, röôïu, morphin, heroin, nicotin vv… Söï giảm taùc dụng ôû nhöõng caù theå quen thuốc laø do cöôøng ñoä chuyển hoaù thuoác thay ñoåi, do caùc enzym chuyển hoaù thuốc vaø do sự thích nghi của caùc thụ thể (receptors) thay ñoåi. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 53
  4. V.7. TRAÏNG THAÙI BEÄNH LYÙ Ví dụ: + Caùc thuoác haï soát chỉ coù taùc duïng khi cô thể ñang sốt. + Long naõo (camphor) trôï tim khi tim bò thieåu naêng, nhưng ôû tim bình thường taùc dụng naøy khoâng roõ. + Morphin giảm đau (vôùi lieàu thaáp) khi cô thể đang bị đau döõ doäi nhưng khoâng taùc dụng ñoái với cô thể bình thường. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 54
  5. V.7. TRAÏNG THAÙI BEÄNH LYÙ (tt) Noùi chung, ñoái vôùi trường hợp bệnh lyù ôû traïng thaùi öu naêng, thuốc coù taùc dụng điều chỉnh trở lại bình thường roõ hơn, nhanh hơn so vôùi bệnh lyù thiểu năng. Vì ôû trạng thaùi thiểu naêng phaàn lôùn caùc teá baøo teâ liệt hoaëc bị chết, khoù khoâi phục hoặc khoâng theå khoâi phục ñöôïc. Teá baøo bệnh lyù mẫn cảm với thuốc hơn teá baøo bình thường, do mất ñi khả năng thích öùng vaø sự giao động sinh lyù neân dễ chịu taùc dụng bôûi thuoác ngay ở liều lượng nhỏ.  Cần chọn ñöờng ñöa thuốc, liều lượng thuốc phuø hợp cho từng tình trạng bệnh lyù ñeå phaùt huy taùc dụng của thuốc, traùnh gaây ngộ độc. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 55
  6. V.8. ÑÖÔØNG ÑÖA THUOÁC VAØ LIEÀU LÖÔÏNG Ví dụ: + Magnesium sulfat (MgSO4) uống laø thuoác xoå, nhưng nếu tieâm thì lại coù taùc dụng ức chế thần kinh. +Adrenalin vaø strophantin nếu tieâm tĩnh mạch taùc dụng treân hệ tuần hoaøn; nhưng nếu cho uống thì sẽ khoâng coù taùc duïng vì bị phaân huyû tröôùc khi được hấp thu. + Insulin vaø caùc hormon khaùc loại polypeptid, nếu cho uống sẽ khoâng coù taùc dụng, neân trong thực tế điều trò chỉ duøng tieâm. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 56
  7. V.9. SÖÏ TÖÔNG TAÙC THUOÁC Theo chiều hướng coù lôïi (taêng taùc dụng điều trị), hoặc coù haïi (giảm taùc dụng điều trị). Ví dụ: + Phenolbarbital laøm tăng chuyển hoaù novocain, giảm độc tính của strychnin, tăng độc tính của CCl4. + Vitamin C laøm tăng hoạt tính của caùc enzym chuyển hoaù thuốc neân laøm giảm độc tính của thuốc. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 57
  8. V.9. SÖÏ TÖÔNG TAÙC THUOÁC (tt) + Cồn laøm taêng hoạt tính của nhiều enzym phân huỷ thuốc, do vậy người nghiện rượu duøng thuốc hiệu quả khoâng cao. + Khoâng neân phối hợp caùc thuốc khaùng sinh nhoùm diệt khuẩn (bactericidal) với nhoùm kìm khuaån (bacteriostatic) vì laøm giaûm hoạt tính của chuùng. Noùi chung, ngoaøi taùc động chính, nhiều thuốc coøn coù nhiều taùc dụng phụ, taùc ñoäng leân những hệ thống sinh lyù, laøm tăng hoặc giảm taùc động của thuốc khaùc treân cuøng một hệ thống ấy. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 58
  9. V.10. CAÙC YEÁU TOÁ KHAÙC - Ñieàu kiện soáng: + Cho chuột nhoát rieâng uống barbiturate, thì khối lượng töông ñoái của gan taêng cao hôn, thời gian ngủ ngắn hôn so vôùi chuoät nhoát chung. + Beänh nhaân noäi truù khi tieâm penicillin coù nồng ñộ thuốc trong maùu cao hôn bệnh nhaân ngoaïi truù. - Thời gian sử dụng thuốc (döôïc lyù thôøi khaéc) + Amphetamin, morphin duøng ñeâm tốt hơn. + Strophantin taùc dụng tốt vaøo buoåi toái . .. Nguyeân nhaân laø do caùc enzym tương ứng coù hoạt tính thay đổi theo nhịp điệu thời gian. Do ñoù, caàn chuù yù ñeán yeáu toá nhòp sinh hoïc khi cho thuoác. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 59
  10. Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 60
nguon tai.lieu . vn