Xem mẫu
- Nhöõng nôi chuyeån hoùa thuoác
* Naõo (L-DOPA thaønh dopamin), oáng tieâu hoùa (coù
proteaz, lipaz),
* Ruoät: caùc taïp khuaån ruoät,
*Huyeát thanh: coù esteraz chuyeån aspirin thaønh a.salicylic
* Nhau thai, thaän, gan giöõ vai troø quan troïng nhaát.
Ña soá thuoác ñöôïc chuyeån hoùa ôû gan do gan coù nhieàu
men chuyeån hoùa seõ gaén vôùi thuoác neân khi thuoác vaøo
cô theå seõ bò chuyeån hoùa thaønh moät chaát khaùc.
Caùc chaát naøy coù theå vaãn coøn giöõ nguyeân hoaït tính
ban ñaàu, coù theå bò maát hoaït tính hoaëc trôû thaønh
chaát ñoäc (nhö CCl4 sau khi chuyeån hoùa thì thaønh CCl3
vaø Cl: gaây hoaïi töû gan)
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 91
- SÖÏ THAÛI TRÖØ (ELIMINATION)
laø söï ñöa thuoác ra khoûi cô theå döôùi daïng
nguyeân thuûy (khoâng ñöôïc chuyeån hoùa)
hoaëc daïng ñaõ ñöôïc chuyeån hoùa.
Moät thuoác coù theå ñöôïc thaûi tröø qua
nhieàu ñöôøng khaùc nhau nhöng trong ñoù coù
1 ñöôøng thaûi tröø chính (ñöôøng thaûi tröø chuû
yeáu).
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 92
- THAÛI TRÖØ QUA ÑÖÔØNG TIEÂU HOÙA:
+ Caùc thuoác khoù haáp thu ôû daï daøy – ruoät seõ thaûi tröø theo
ñöôøng naøy:
Ví duï: Ganidan, streptomycin…
+ Caùc thuoác loaïi base (nhö caùc ancaloit), töø maùu,
coù theå chuyeån qua nieâm maïc daï daøy ñoå vaøo daï daøy
vaø ñi xuoáng ruoät, sau ñoù chuùng laïi ñöôïc taùi haáp thu
taïo neân chu trình daï daøy – ruoät.
+ Maät: Thöôøng thì nhöõng chaát coù phaân töû löôïng cao
(300-800) seõ ñöôïc thaûi tröø qua maät.
Chuùng ñöôïc baøi tieát theo maät vaø töø maät thaûi tröø theo phaân.
Coù khi chuùng laïi ñöôïc taùi haáp thu vaøo ruoät, chuyeån hoaù laïi
vaøo maät vaø tieáp tuïc baøi tieát.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 93
- THAÛI TRÖØ QUA NÖÔÙC TIEÅU (Qua thaän)
Thuoác trong maùu khi ñi qua thaän seõ ñöôïc
ñöa ra ngoaøi nhôø söï loïc ôû thaän.
Khi thaän bò suy yeáu thì söï thaûi tröø qua
ñöôøng naøy bò haïn cheá.
Caùc chaát tan trong nöôùc thöôøng ñöôïc
thaûi tröø qua ñöôøng naøy.
Thí duï: barbituric.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 94
- Thaûi tröø qua thaän phuï thuoäc vaøo 3 cô cheá:
Loïc qua tieåu caàu thaän (caù: qua mao maïch quaûn caàu)
Baøi tieát vaø taùi haáp thu chuû ñoäng cuûa oáng thaän.
Khuyeách taùn thuï ñoäng
pH nöôùc tieåu coù lieân quan ñeán söï taùi haáp thu vaø
thaûi tröø thuoác.
Muoán thuoác thaûi tröø toát caàn phaûi coù löôïng nöôùc
phuø hôïp vôùi töøng lôïi thuoác.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 95
- THAÛI TRÖØ QUA PHAÂN
Caùc chaát + khoâng tan trong nöôùc hoaëc
+ tan trong nöôùc nhöng khoâng
ñöôïc haáp thu qua ñöôøng tieâu
hoùa
ñöôïc thaûi tröø qua ñöôøng naøy.
Thí duï: + daàu parafin.
+ streptomycin sulfat,
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 96
- CHU TRÌNH GAN – RUOÄT
(ENTERO-HEPATIC CYCLE)
laø söï taùi haáp thu ôû ruoät caùc chaát ñöôïc tieát
ra töø gan neân keùo daøi söï hieän hieän cuûa caùc
chaát naøy trong cô theå.
ví duï:
+ caùc chaát sinh lyù: acid maät, hormon
steroid,
+ thuoác: quinin, cloramphenicol….
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 97
- CHU TRÌNH GAN – RUOÄT
Teá baøo gan
Keânh daãn maät Thaûi tröø qua maät
Lieân hôïp vôùi
Acid glucuronic
Tónh maïch cöûa
Giaûi lieân hôïp bôûi
beta glucuronidaz
cuûa vi khuaån ruoät
Phaân töû
Ñaøo thaûi thaân daàu Haáp thu
Bôûi thaän qua ruoät
Saûn phaåm
Võ Chí Thuần 49bh Hứalieân hôïp Dung - GV
Thị Ngọc 98
thaân nöùoc
- THAÛI TRÖØ QUA CAÙC ÑÖÔØNG KHAÙC
Thaûi tröø qua moà hoâi: iod
Thaûi tröø qua nöôùc maét, nöôùc boït:
rifampicin
Thaûi tröø qua da, loâng, toùc: arsen.
Thaûi tröø qua phoåi: caùc chaát deã bay
hôi nhö tinh daàu, röôïu.
Thuoác coù theå qua söõa meï
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 99
- THÔØI GIAN BAÙN THAÛI (T1/2)
Thôøi gian baùn thaûi hay thôøi gian baùn huûy (demi
live) cuûa thuoác
laø thôøi gian maø noàng ñoä cuûa thuoác coøn laïi trong
cô theå baèng ½ noàng ñoä ñaït ñöôïc ban ñaàu.
HEÄ SOÁ THANH LOÏC THUOÁC
Heä soá thanh loïc thuoác laø theå tích huyeát töông ñöôïc
loïc saïch thuoác trong moät thôøi gian ñaõ ñònh bôûi moät
heä thoáng
Co
HSTL = * löu löôïng maùu (ml/phuùt)
Ci
C0: löôïng thuoác thaûi ra
Ci: löôïng thuoác thu vaøo
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 100
nguon tai.lieu . vn