Xem mẫu

6/27/2017

MỐI LIÊN HỆ GIỮA SINH VẬT

ĐẠI CƢƠNG
KÝ SINH TRÙNG

CỘNG SINH
- 2 lợi
- Bắt buộc

KÝ SINH
- 1 lợi, 1 hại

https://sites.google.com/site/bomonvikysinh/
HOẠI SINH
- 1 sử dụng chất hữu
cơ tự nhiên/chất cặn
bã từ SV khác
- Gây bệnh cơ hội

MỐI LIÊN HỆ GIỮA SINH VẬT

HỘI SINH
- 1 lợi
- 1 không ảnh hƣởng

MỐI LIÊN HỆ GIỮA SINH VẬT

Cái ghẻ ký sinh trên da

VK E.coli ở ruột già ngƣời
 Hội sinh

VK cố định đạm ở cây họ Đậu
 Cộng sinh

Nấm mốc sống ở ngoại cảnh  gây bệnh
ở ngƣời suy giảm miễn dịch (bệnh cơ hội)

KST sốt rét ký sinh ở máu

KÝ SINH TRÙNG
• Định nghĩa: là sinh vật sống nhờ/ăn bám trên cơ

thể sinh vật khác để sinh sản và phát triển

KÝ SINH TRÙNG
• Phân loại
1. Ký sinh trùng vĩnh viễn
2. Ký sinh trùng tạm thời

1

6/27/2017

KÝ SINH TRÙNG
• Phân loại

KÝ SINH TRÙNG
• Đặc điểm hình thể: tùy loài, tùy giai đoạn phát triển

1. Ký sinh trùng gây bệnh
- Sống liên tục trên cơ thể ký chủ
- Trực tiếp gây bệnh cho ký chủ
- Nội KST + Ngoại KST

2. Ký sinh trùng truyền bệnh

12 – 15 µm

70 x 40 µm

3 - 7 cm

- Chỉ lấy thức ăn trên cơ thể ký chủ
- Vận chuyển mầm bệnh
- Côn trùng

4 - 10 m

KÝ SINH TRÙNG

KÝ SINH TRÙNG

• Đặc điểm

• Đặc điểm

- Các bộ phận không cần thiết thoái hóa để thích

- Sinh sản sớm, nhanh, nhiều.

nghi với đời sống ký sinh
- Phát triển một số bộ phận đặc biệt

- Hình thức sinh sản: Đa dạng
- Đẻ ra trứng
- Đẻ ra phôi
- Vô tính: nẩy chồi, chia đôi, bào tử…

KÝ CHỦ

KÝ SINH TRÙNG
• Đặc điểm

• Định nghĩa: là sinh vật bị ký sinh

- Đặc hiệu ký chủ

• Phân loại

Vd: Ascaris lumbricoides – ngƣời
Giardia – ngƣời, thú

- Đặc hiệu nơi ký sinh
Vd: Ascaris lumbricoides – ruột non

- Ký chủ chính = mang KST ở giai đoạn trƣởng

thành hoặc có khả năng sinh sản hữu tính
- Ký chủ phụ = mang KST ở giai đoạn ấu trùng

Entamoeba histolytica – ruột, gan, phổi, não

- Lạc chủ?
- Lạc chỗ?

2

6/27/2017

KÝ CHỦ

KÝ CHỦ
Trứng

Sán lá gan nhỏ ở
ngƣời

Trứng có nắp

Ngƣời lành

Nang trùng ở
cá nƣớc ngọt

Ấu trùng ở ốc

Giun đũa/
ngƣời bệnh

- Ký chủ chính?

- Ký chủ chính?

- Ký chủ phụ?

- Ký chủ phụ?

KÝ CHỦ

TRUNG GIAN TRUYỀN BỆNH
Trứng ra
ngoại cảnh

Sán dây heo ở
ngƣời

• Định nghĩa: là sinh vật tải, chở KST mà không

bắt buộc đảm nhận sự phát triển của KST.

Nang trùng ở
heo

- Ký chủ chính?
- Ký chủ phụ?

CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN

CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN

• Định nghĩa: là toàn bộ quá trình phát triển của ký

Ngoại cảnh

sinh trùng từ lúc sinh ra đến lúc chết đi (vòng đời)
• Phân loại
- Chu kỳ đơn giản = cần 1 ký chủ

(2)
Ngƣời
bệnh

(1)

Ngƣời
lành

- Chu kỳ phức tạp = cần ≥ 2 ký chủ
- Chu trình trực tiếp
- Chu trình gián tiếp

Ký chủ TG/Dạng tự do
(3)

3

6/27/2017

CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN
- Trực tiếp, ngắn

CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN
- Trực tiếp dài

Trứng chứa phôi

Trứng nở ra ấu
trùng ở ruột non

Ấu trùng

Trứng có phôi
Trứng

Giun kim

Con trƣởng thành

Giun tóc

CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN
- Gián tiếp

Con trƣởng thành

BỆNH KÝ SINH TRÙNG
• Tác hại
- Tranh giành dinh dƣỡng
- Tiết độc tố
- Chèn ép cơ học, chấn thƣơng, phản ứng mô
- Vận chuyển mầm bệnh mới vào cơ thể



Sán dây heo/bò

BỆNH KÝ SINH TRÙNG
• Tác hại

BỆNH KÝ SINH TRÙNG
• Phản ứng của ký chủ
- Đề kháng tự nhiên gồm hàng rào cơ học, hàng rào

hóa học và sự thực bào
- Miễn dịch mắc phải

4

6/27/2017

BỆNH KÝ SINH TRÙNG

BỆNH KÝ SINH TRÙNG

• Đặc điểm

• Chẩn đoán

- Âm thầm

- Triệu chứng lâm sàng chỉ có tính định hƣớng.

- Gây bệnh lâu dài

- Xét nghiệm trực tiếp = tìm KST, ấu trùng, trứng…

- Có tính thời hạn

- Xét nghiệm gián tiếp = chẩn đoán miễn dịch học =

- Mang tính vùng và tính xã hội

tìm chất KST tiết ra hoặc ký chủ tạo ra. Lƣu ý phản
ứng chéo.

BỆNH KÝ SINH TRÙNG
• Điều trị - phòng ngừa
- Lựa chọn phƣơng pháp điều trị phù hợp và kết hợp

chống tái nhiễm
- Diệt và cắt đứt chu kỳ của ký sinh trùng, tiêu diệt

HẾT
https://sites.google.com/site/bomonvikysinh/

trung gian truyền bệnh
- Vệ sinh môi trƣờng, cá nhân, tập thể…

5

nguon tai.lieu . vn