Xem mẫu
- CHƯƠNG 3
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
I. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG
1. Phân tích tỷ số lợi nhuận và rủi ro.
2. Phương pháp đo lường bổ sung hoạt động của ngân hàng
II. TĂNG CƯỜNG KỸ NĂNG TRONG QUẢN TRỊ LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO
1. Phương pháp phân tích ROE
2. Cải tiến phương pháp đo lường rủi ro
3. Sự đánh đổi thích hợp giữa lợi nhuận và rủi ro
4. Báo cáo hoạt động ngân hàng(UBPR)
5. Những chỉ dẫn của sự thất bại
Chương này tổng hợp lại và tăng cường thêm những thông tin t ổng quát c ủa
ngân hàng và phương pháp đo lường lợi nhuận và rủi ro. N ội dung đ ược m ở đ ầu b ằng
sự đánh giá 10 chỉ tiêu đo lường kết quả và rủi ro ngân hàng điển hình.
I. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
TOP
CỦA NGÂN HÀNG
Trước tiên cần hệ thống lại các chỉ tiêu đo lường lợi nhuận và rủi ro trong ngân
hàng và có điều chỉnh. Chương hai đã trình bay các ch ỉ tiêu phân tích l ợi nhu ận và r ủi
ro nhưng chỉ phù hợp với số liệu đưa ra trong ví dụ ở chương này, như cách tính hai tỷ
số rủi ro thanh khoản và rủi ro tín dụng không th ể sử d ụng ph ổ bi ến cho t ất c ả các
ngân hàng. Vì vậy, hai tỷ số rủi ro thanh khoản và rủi ro tín dụng cần được thống nhất
laih tính toán dùng cho ngân hàng theo hệ thống các tỷ số sau đây:
- Tiếp theo đây ta dùng số liệu ngân hàng CN (chương 1) đ ể làm ví d ụ phân tích
theo 10 tỷ số đo lường lợi nhuận và rủi ro
Bảng 1: Tỉ số đo lường rủi ro và lợi nhuận của ngân hàng CN.
Các tỉ số 2000 2001 2002
Lãi suất cận biên
- Hệ số sinh lợi (LN biên tế)
Hệ số sử dụng tài sản
Thu nhập trên tài sản ( ROA)
Hệ số vốn CSH
Thu nhập trên vốn CSH
(ROE)
Rủi ro thanh khoản
Rủi ro lãi suất
Rủi ro tín dụng
Rủi ro vốn
1. Phân tích tỷ số lợi nhuận và rủi ro. TOP
Tiếp theo ta cần quan tâm phân tích các tỷ số lợi nhuận và rủi ro c ủa ngân hàng theo
trình tự như sau:
- Thứ nhất: Xu hướng của các tỷ số lợi nhuận và rủi ro c ủa ngân hàng qua các
năm như thế nào.
- Thứ hai: So sánh các tỷ số này với các ngân hàng khác t ương t ự và rút ra nh ững
điểm mạnh điểm yếu của ngân hàng.
- Cuối cùng: So sánh các tỷ số thực hiện với mục tiêu đã đề ra c ủa ngân hàng (so
với hế hoạch).
2. Phương pháp đo lường bổ sung hoạt động của ngân
TOP
hàng
Trong khi các tỉ số lợi nhuận - rủi ro của ngân hàng được sử dung để đánh giá
hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong những lãnh vực quan tâm lớn nhất thì
phương pháp đo lường bổ sung hoạt động của ngân hàng có thể được sử dụng để làm
rõ từng điểm mạnh - yếu của ngân hàng. Điều bao hàm ở đây tại thời điểm phân tích
loại đo lường bổ sung nào của ngân hàng có thể sử dụng. Xu hướng, mục đích và số
liệu của các ngân hàng cùng nhóm là cơ sở cho sự đánh giá như các tỉ số bổ sung.
- - Bốn loại đầu tiên của sự đo lường bổ sung là rất hữu ích c ụ th ể cho vi ệc hi ểu
một cách chi tiết các yếu tố thuộc về tỉ suất lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận trên tài
sản.
+ Thứ nhất là lợi nhuận (thu nhập) trên mỗi loại tài sản sinh lợi
+ Thứ hai xem xét nguồn thu nhập ngoài lãi suất để xác đ ịnh hi ệu qu ả ho ạt
động của ngân hàng từ các nguồn thu nhập ngòai lãi suất.
+ Hai loại khác là chi phí lãi suất của ngân hàng v ề các ngu ồn v ốn huy đ ộng
được và những chi phí khác để thực hiện hoạt động c ủa ngân hàng nh ư chi phí l ương,
chi phí quản lý...
- Cơ cấu nguồn vốn và tài sản của ngân hàng thường cung c ấp thông tin b ổ sung
cho các tỷ số lợi nhuận và rủi ro. Phân tích c ơ c ấu này trong s ự liên h ệ v ới l ợi t ức trên
tài sản và chi phí của các nguồn vốn thường chứng minh có ích.
- Xác định tỷ lệ tăng trưởng hàng năm của một số kho ản m ục đ ược ch ọn cung
cấp hữu ích cho cả lợi nhuận và rủi ro.
- Cuối cùng, bốn loại của tỷ số rủi ro về tài chính giúp ta hi ểu sâu h ơn v ề r ủi ro
mà ngân hàng chấp nhận khi cố gắng để thu được lợi nhuận cao hơn.
Nội dung đo lường bổ sung của ngân hàng được thiết lập theo bảng sau đây:
Bảng 2: Nội dung đo lường bổ sung của ngân hàng CN:
CHỈ TIÊU 2000 2001 2002
1/ Lợi tức trên tài sản sinh lợi
10.25 % 7.32% 3.52%
- Lợi tức trên dầu tư chứng khóan
- Lợi tức trên các khỏan cho vay 13.77 11.33 11.12
- Lợi tức trên tổng tài sản sinh lợi 12.87 10.81 10.11
2/ Hiệu quả thu nhập ngoài lãi suất
- Phí, lệ phí dịch vụ / Doanh thu 5.02% 7.00% 7.66%
- Thu nhập ngoài lãi suất khác / Doanh thu 2.36 2.58 3.51
- Tổng thu nhập ngoài lãi suất /tổng tài sản sinh 0.95 1.12 1.23
lợi
3/ Chi phí cho các nguồn quỹ tiền tệ
- Chi phí trên tiền gởi tiết kiệm 5.26% 4.80% 4.31%
- Chi phí trên tài khỏan thị trường tiền tệ 8.25 7.90 5.77
- Chi phí trên chứng chỉ tiền gởi 8.83 8.01 7.73
- Chi phí trên các hình thức huy động khác 10.74 8.31 8.05
- Tổng chi phí tiền gởi và các hình thức huy 8.37 7.06 6.49
động
- Chi phí cho các khỏan vay ngắn hạn 11.09 9.93 5.56
- Chi phí cho các nguồn vốn khác 7.85 9.37 7.79
- Tổng chi phí phát sinh ra nguồn vốn 8.53 7.26 6.54
- - Chi phí lãi suất / Tài sản sinh lợi 7.35 6.45 5.83
4/ Hiệu quả của chi phí
- Dự phòng tổn thất tín dung / Doanh thu 2.27% 2.98% 3.73%
- Tiền lương và trợ cấp / Doanh thu 19.13 20.13 21.69
- Tiền lương và trợ cấp / lao động ($ ) 19,881.00 20,613.00 22,074.00
- Tổng tài sản / lao động (1000$) 920.00 1,008.00 1,074.00
- Chi phí họat động / Doanh thu 6.16% 6.53% 7.00%
- Chi phí họat động / Tổng tài sản 0.70 0.66 0.66
- Chi phí khác / Doanh thu 4.36 4.65 4.96
- Chi phí ngòai lãi suất / Tổng tài sản sinh lợi 3.83 3.65 3.69
- Tổng chi phí / Tổng tài sản sinh lợi 11.47 12.61 11.91
- Thuế / Thu nhập trước thuế 9.56 3.15 7.82
5/ Cấu trúc của tài sản
- Tài sản sinh lợi / Tổng tài sản ( chi tiết cho 87.52% 87.04% 86.40%
từng lọai tài sản sinh lợi trên bảng cân đối kế
tóan )
6/ Cấu trúc của nguồn vốn
- Nguồn vốn huy động/ Tổng nguồn vốn (Lấy
số liệu chi tiết tứng lọai nguồn vốn trên bảng
cân đối kế tóan )
7/ Tỷ lệ tăng trưởng hàng năm
- Tỷ lệ tăng trưởng của tổng tài sản 14.84% 9.77%
- Tỷ lệ tăng trưởng của cho vay 27.54 11.73
- Tỷ lệ tăng trưởng của tiền gởi 14.24 10.74
- Tỷ lệ tăng trưởng của vố chủ sở hữu 15.27 7.25
8/ Các tỷ số thanh khỏan bổ sung
- Tài sản thanh khỏan / Tổng tài sản 7.56% 5.75% 4.95%
- Tổng nợ vay / Vốn chủ sở hữu 35.63 40.79 32.88
- Tiền gởi dễ biến động/ Tổng số tiền gởi 34.20 28.21 33.47
9/ Các tỷ số nhạy cảm với lãi suất bổ sung
- Tài sản nhạy cảm lãi suất / Tổng tài sản 43.69% 44.88% 48.12%
- Nguồn vốn nhạy cảm lãi suất / Tổng tài sản 40.31 49.70 55.93
10/ Chỉ tiêu đánh giá tổng tài sản tín dung bổ
sung
- Tài sản rủi ro / Tổng tài sản 79.95% 81.29% 81.45%
- Dự phòng tổn thất tín dung / Tổng dư nợ 0.45 0.59 0.56
11/ Các tỷ số vốn bổ sung
- Vốn chủ sở hữu / Tổng tài sản 7.55% 7.58% 7.40%
- Vốn chủ sở hữu / Tổng dư nợ 13.46 12.17 11.68
Bảng trên cho thấy các chỉ tiêu đo lường bổ sung cho lợi nhuận và rủi ro của
ngân hàng cần phải tính qua 3 năm để có thể phân tích được xu hướng của các chỉ
tiêu, từ đó có thể rút ra kết luận chính xác hơn.
- II. TĂNG CƯỜNG KỸ NĂNG TRONG
QUẢN TRỊ LỢI NHUẬN TOP
VÀ RỦI RO
Phương pháp phân tích được áp dụng bởi Ngân hàng CN (ch ương 1) đã đ ược các
nhà NH, nhà phân tích và các nhà làm qui chế áp dụng rộng rãi. Tăng c ường k ỹ năng
phân tích của phương pháp tiếp cận truyền thống về đo lường lợi nhuận và r ủi ro
được đề cập trong hai nội dung sau đây:
1. Phương pháp phân tích ROE TOP
Mục đích của phần này là trình bày và giải thích m ột sự lựa ch ọn ph ương pháp
phân tích ROE. Phương pháp này cho rằng ROE của ngân hàng là tổng hợp của 2 thành
phần:
- Thành phần thứ nhất: thu nhập của NH trên sự đầu tư vốn như cho vay, đ ầu
tư chứng khoán, và các khoản đầu tư khác (Return on invested fund đựoc viết tắt là
ROIF)
- Thành phần thứ hai: thu nhập của ngân hàng trên đòn b ẩy tài chính (Return on
Financial Leverage được viết tắt là ROFL) nó phản ánh m ức đ ộ mà ngân hàng l ợi
dụng vốn chủ sở hữu và sự trao đổi giữa vốn chủ sở hữu và nợ phải tr ả để có đ ược
thu nhập tối ưu.
Từ hai thành phần trên ta có: ROE = ROIF + ROFL
Sau đây chúng tôi sẽ giải thích phương pháp phân tích ROE này và dùng nó đ ể
phân tích sự thay đổi ROE của ngân hàng qua các năm.
Cũng như hầu hết các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại thu hút được nguồn
quỹ tiền tệ (bao gồm các khỏan nợ và vốn chủ sở hữu ) rồi đem đầu tư vào những tài
sản tài chính hoặc phi tài chính với những lãi suất được c ụ thể ở đây là ROIF. Thu
nhập này có thể được khái niệm đơn giản đó là tỉ số giữa thu nhập họat động chia
cho tài sản sinh lợi
Công thức 1:
Thu nhập hoạt động = Doanh thu - Chi phí hoạt động sau thuế
- Doanh thu là tổng cộng tất cả các khoản thu nhập lãi suất cho vay và đầu tư
chứng khóan thu phí dịch vụ và các khoản thu nhập ngòai lãi suất khác.
- Chi phí hoạt động là tổng số của dự trữ cho tổn thất cho vay, chi phí nhân viên
và các khoản chi phí ngòai lãi suất khác.
Công thức 2:
ROIF = Tỷ suất sử dụng tài sản - Tỉ suất chi phí hoạt động
- t : thuế suất thuế thu nhập ngân hàng
Ví dụ: Lấy số liệu từ bảng cân đối kế tóan và báo cáo thu nhập của Ngân hàng
CN
(chương 1) trong năm 2000 với doanh thu chịu thuế là 11.996 ngàn USD, doanh thu
miễn trừ thuế là 1.098 ngàn USD và thuế suất 39%, tỷ suất sử dung tài sản được tính
như sau:
- Chi phí hoạt động (chi phí ngoài lãi suất) là những khoản chi phí chi cho họat động
của ngân hàng sẽ là sự giảm trừ thuế, chi phí nầy cũng phải được tính ở thuế suất ( t )
ROIF = 5,06%
+ Thành phần thứ 2 của phương pháp phân tích ROE là ROFL. Đo l ường s ự ảnh
hưởng trên ROE khi ngân hàng gia tăng n ợ phải trả với tỷ su ất chi phí c ụ th ể và r ồi
đầu tư những khoản này vào các tài sản sinh lợi để thu được ROIF .. C ụ th ể h ơn, tài
sản ngân hàng đã được thể hiện theo tính chất cân đối trong kế toán như sau:
Tài sản = Nguồn quỹ đầu tư = Nợ + Vốn chủ sở hữu.
ROFL của ngân hàng là kết quả của sự chênh lệch giữa ROIF và chi phí v ốn
sau thuế Kd (1 - t) nhân với tỷ số nơ ütrên vốn chủ sở hữu ( L )
ROFL = [ ROIF - Kd (1 - t) ]x [ L ]
đó:
Trong
L = Tổng nợ / Vốn chủ sở hữu
- Một lần nữa, sử dụng ví dụ Ngân hàng CN trong năm 2000 - T ỉ số n ợ/v ốn ch ủ
sở hữu và chi phí nợ (vốn) sau thuế như sau:
Khoảng cách đòn bẩy của ngân hàng CN là 0,81% ( ROIF tr ừ chi phí v ốn sau
thuế là 5,06% - 4,25% = 0,81%) vì vậy, ngân hàng có thể đầu tư $ 107,195 v ốn v ới
chi phí 4,25% sau thuế để thu được ROIF là 5,06%,. ROFL 2000 c ủa ngân hàng CN
được tính như sau:
ROFL = [5.06 - 4,25%] [12,24] = 9,92%
Và công thức phân tích ROE năm 2000 là:
ROE = ROIF + ROFL = 5,06% + 9,92% = 14,98%
Từ sự phân tích trên chúng ta có thể rút ra kết luận rằng: n ếu ROIF nhỏ h ơn
chi phí vốn sau thuế thì ROE sẽ thấp và dễ dàng trở thành số âm.
Ví dụ: Giả sử như ROIF = 4,75%
Kd (1 - t) = 5,25%
L = 13.00
ROE = 4,75% + [- 0,50%] [13.00] = 4,75% - 6,50% = - 1,75%
với sự chênh lệch âm, ROE giảm trong khi (L) tăng.
Chúng ta có thể tóm tắt phương pháp phân tích trên đây bằng m ột sơ đ ồ, qua s ơ
đồ này cho thấy các yếu tố tác động làm tăng ho ặc gi ảm ROE m ột cách rõ ràng h ơn,
từ đó sẽ có cách điều chỉnh để tăng ROE.
Sơ đồ 1: Công thức phân tích ROE
- Nếu ta ứng dụng sơ đồ nầy vào ví dụ Ngân hàng CN - ROE của ngân hàng
trong năm 2000, 2001, 2002 theo phương pháp phân tích trên cho thấy được từng yếu
tố ảnh hưởng đến tỷ số:
Bảng số 3 : Bảng phân tích ROE của ngân hàng CN qua 3 năm
Chỉ tiêu 2000 (%) 2001 (%) 2002 (%)
Hiệu suất sử dụng tài sản 7,26 6,60 6,22
Tỷ số chi phí hoạt động 2,20 2,12 2,23
ROIF 5,06 4,38 3,99
ROIF 5,06 4,38 3,99
Kd (1 - t) 4,25 3,77 3,43
Khoảng cách đòn bẩy 0,81 0,61 0,56
Tỉ số L ( Nợ/VCSH) 12,24 lần 12,19 lần 12,50 lần
- ROFL 9,92 7,44 7,00
ROE = ROIF + ROFL 14,98 11,72 10,99
Sử dụng phương pháp phân tích này nói lên điều gì cho sự quản tr ị v ề nguyên nhân
làm giảm ROE xuống 11,72% trong năm 2001. Nội dung phân tích cho th ấy đ ược k ết
quả ROE giảm xuống trong năm 2001 là do hiệu suất sử dụng tài sản gi ảm, kho ảng
cách đòn bẩy giảm và tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu giảm.
2. Cải tiến phương pháp đo lường rủi
TOP
ro
Trong môi trường hoạt động nhiều thử thách, các NH phải gánh chịu rủi ro đáng
kể để kiếm được lợi nhuậnï. Đo lường và quản trị rủi ro là khía cạnh quan trọng nhất
của quản trị tài chính ngân hàng.
Bảng số 4 : Các loại rủi ro trong họat động của các ngân hàng thương mại
Đặc trưng cơ bản của Phân lọai rủi ro Các loại rủi ro
Ngân hàng thương mại
-Môi trường Rủi ro môi trường Rủi ro luật pháp
Rủi ro kinh tế
Rủi ro cạnh tranh
Rủi ro định chế
- Nguồn nhân lực Rủi ro quản trị Rủi ro (tham ô) biển thủ
-
Rủi ro tổ chức
Rủi ro năng lực, ngân hàng
Rủi ro bù đắp, đền bù
- Dịch vụ tài chính Rủi ro phân phối Rủi ro hoạt động
Rủi ro kỹ thuật
- Rủi ro sản phẩm mới
Rủi ro chiến lược
- - Bảng cân đối kế toán Rủi ro tài chính Rủi ro tín dụng
Rủi ro thanh khoản
Rủi ro lãi suất
Rủi ro vốn CSH
2.1 Rủi ro môi trường
Các ngân hàng thương mại phải hoạt động vượt qua những tác động từ môi trương
ngòai một cách tốt nhất và trong sự kiểm soát rất hạn chế để đạt được kết quả
bên
mong muốm với rủi ro có thể chấp nhận được. Trong môi trường hoạt động những
rủi ro ngân hàng cần quan tâm như: Thứ nhất là rủi ro luật pháp chỉ rằng một sự thay
đổi trong pháp luật ảnh hưởng đến họat động và kết quả của ngân hàng thương mại,
làm cho kết quả bị giảm sút, hoặc bị hạn chế trong lãnh vực họat động.
Thứ hai là rủi ro kinh tế, rủi ro này gắn với yếu tố kinh tế của từng vùng hay
từng quốc gia nó có thể ảnh hưởng đến tình hình hoạt động của ngân hàng, khi nền
kinh tế thịnh vượng thì chắc chắn họat động của ngân hàng cũng sẽ phát triển mạnh
và ngược lại nếu nền kinh tế bị suy thoái, thì họat động của ngân hàng cần phải thu
hẹp lại để tránh sự phá sản.
Kế đến là rủi ro cạnh tranh, sự cạnh tranh ngày càng gia tăng b ởi vì h ầu h ết
các dịch vụ và sản phẩm của ngân hàng có thể được cung cấp ngày càng nhi ều h ơn
bởi các doanh nghiệp tài chính và phi tài chính, và cuối cùng là r ủi ro đ ịnh ch ế: đây là
những chế đô, qui tắcü đã được qui định, mà ngân hàng phải ho ạt đ ộng và s ống v ới
những qui tắc đó, những chế độ và qui tắc này có th ể đặt ngân hàng vào th ế b ất l ợi
trong cạnh tranh.
2.2 Rủi ro quản trị gây ra bởi những người quản trị ngân hàng
+ Rủi ro biển thủ tiền bạc đó là rủi ro do tính không trung th ực c ủa nhân viên
và cán bô gây ra, làm mất mát tiền bạc, sử dụng tiền vào hoạt động cá nhân .
+ Rủi ro tổ chức là rủi ro mà ngân hàng sẽ không có hi ệu quả trong tổ ch ức,
như bộ máy tổ chức quá nặng nề, chưa có tính thống nhất trong các quyết đ ịnh, s ử
dụng nhân chưa viên thích hợp, chưa đúng năng lực.
- + Rủi ro khả năng (năng lực) đó là rủi ro mà kế ho ạch bù đắp c ủa ngân hàng
không thể cung cấp thích hợp.
Sử dụng con người đúng năng lực và phải bù đắp phù hợp v ới năng l ực mà
người lao động đã tham gia vào họat động.
2.3 Rủi ro phân phối, nó xảy ra khi ngân hàng cung cấp d ịch v ụ tài chính, có 4
loại rủi ro chính như sau:
+ Rủi ro hoạt động, đôi khi còn được gọi là rủi ro quản lý, là năng lực của ngân
hàng để phân phối những dịch vụ tài chính một cách có lãi.
+ Rủi ro kỹ thuật là rủi ro của hệ thống phân phối hiện tại trở nên không hiệu quả do
phát triển phân phối sản phẩm và dịch vu ûmới.
+ Rủi ro sản phẩm mới là sự nguy cơ có liên quan với sự đưa ra sản ph ẩm và
dịch vụ mới. Thiếu năng lực quản trị trong thị trường mới có thể dẫn đến những vấn
đề căng thẳng cho sản phẩm mới, như không thu hút đ ược khách hàng, không chi ếm
lĩnh được thị trường, chi phí đầu tư cao.
+ Rủi ro năng lực (tài năng) của ngân hàng ch ọn vùng đ ịa lý, lãnh v ực s ản
phẩm sẽ đem lại lợi nhuận cho ngân hàng trong một môi trường tương lai phức tạp.
2.3 Rủi ro tài chính, nó được đề cập đến trong quản trị bảng cân đối kế toán.
+ Rủi ro tín dụng, cũng được gọi sự không hòan thành hoặc là rủi ro chất
lượng tài sản, là khả năng của việc nhận số tiền từ những tài sản khi đã hứïa.
+ Rủi ro thanh khoản: hoặc rủi ro cung cấp tiền chỉ năng lực ti ềm tàng c ủa
ngân hàng cung cấp tiền cho nhu cầu tài chính của ngân hàng.
+ Rủi ro lãi suất: chỉ một sự ảnh hưởng tiêu cực (ngược lại) đến số ti ền và giá
trị của tài sản hay nợ phải trả do lãi suất thay đổi.
+ Rủi ro hệ số vốn CSH là một sự thể hiện của vốn một ngân hàng ph ải b ảo
vệ các chủ tiền gởi hoặc các người cho vay từ sự giảm xuống trong giá trị tài sản.
Sau đây là 4 loại rủi ro tài chính được đo lường bằng phương pháp truyền thống:
- Rủi ro tín dụng, theo phương pháp đo lường truyền th ống c ần xem xét các ch ỉ
tiêu như:
+ Cho vay bao gồm doanh số cho vay và dư nợ cho vay, chỉ tiêu này cho biết qui
mô về họat động tín dung của ngân hàng, đồng thời cho thấy mức đ ộ đầu t ư vào t ừng
lãnh vực, lãnh vực rủi ro cao hay thấp.
+ Tổn thất cho vay/cho vay, chỉ tiêu này đánh giá mức độ tổn thất trong h ọat
động tín dụng là bao nhiêu phần trăm ( % ) so v ới t ổng s ố cho vay, ch ỉ tiêu c ủa ngân
hàng nên được so với chỉ tiêu trung bình ngành.
+ Dự trữ tổn thất/cho vay, chỉ tiêu này cho thấy tình hình dự trữ cho tổn thất tín
dụng của ngân hàng chiếm bao nhiêu phần trăm ( % ) trong tổng số cho vay, ch ỉ tiêu
cũng cho biết được chất lượng họat động tín dụng, vì mức dự trữ tổn thất dựa vào các
khỏan cho vay chất lượng thấp tức là rủi ro cao.
- Những chỉ tiêu đo lường này có khuynh hướng chịu thiệt hại vì nó có thể làm
sút giảm lợi nhuận thu được, khi chấp nhận rủi ro tín dụng cao hơn.
- Rủi ro thanh khoản, phương pháp đo lường truyền thống bao gồm các ch ỉ tiêu
sau:
+ Dư nợ cho vay/tiền gởi (huy động), chỉ tiêu này cho thấy mức độ sử dụng
nguồn tiền huy động để cho vay, chỉ tiêu này càng cao khả năng thanh tóan càng giảm,
nhất là tập trung vào cho vay trung và dài hạn.
+ Tài sản thanh khoản/tiền gởi, chỉ tiêu này cho thấy tài sản dùng để thanh tóan
cho các khỏan tiền gởi có thể rút ra ở bất cứ kỳ hạn nào, ch ỉ tiêu này càng cao thì càng
ít rủi ro.
Cách phân tích này có khuynh hướng chú trọng đến thanh khoản c ủa tài sản
trên bảng cân đối kết toán.
- Rủi ro lãi suất:
+ Tài sản nhạy cảm lãi suất/nguồn vốn nhạy cảmlãi suất
+ Số chênh lệch giữa tài sản nhạy cảm lãi suất và ngu ồn v ốn nhạy c ảm lãi
suất.
Vấn đề gặp phải đối với những phương pháp đo lường truyền th ống này bao
gồm sự khó khăn trong việc chọn kỳ hạn để sử dụng như là tiêu chu ẩn cho s ự nh ạy
cảm chú ý đến sự tái đầu tư và lãi suất thay đổi ảnh hưởng đến sự nh ạy c ảm lãi su ất
một cách nhanh chóng và đều đặn, và sự thất bại để xem xét sự nh ạy c ảm giá tr ị đ ối
với sự thay đổi lãi suất.
- Rủi ro vốn, phương pháp truyền thống như:
+ Vốn chủ sở hữu/tiền gởi
+ Tỷ số vốn/tài sản
Những điểm yếu của sự đo lường này bao gồm sự nhấn mạnh giá trị bảng
cân đối kế toán, không nhận thấy rõ sự khác nhau trong rủi ro gi ữa các tài s ản khác
nhau, cũng không thấy rõ những khoản ngoài bảng cân đối kế toán, và sử d ụng giá tr ị
sổ sách hơn là giá trị thị trường cho cả tài sản và vốn chủ sở hữu.
1) Rủi ro - Cho vay/tài sản - Sự tập trung cho vay - Phân tích tín dụng
tín dụng
-Tổn thất cho vay/cho - Tăng trưởng cho vay - Cách chứng minh =
tín dụng
vay
- Lãi suất cho vay cao
- Dự trữ tổn thất/cho vay - Kiểm tra tín dụng
- Đánh giá rủi ro đặc
- biệt
2) Rủi ro - Cho vay/tiền gởi - Dự trữ thanh khoản
thanh
khoản - Tài sản thanh - Nguồn quỹ mua - Chi phí/ mô hình
khoản/tiền gởi định giá
- Chi phí vay mượn
- Phát triển nguồn
quỹ
- Tài sản thanh khoản
- Vay mượn /tiền gởi
3) Rủi ro
lãi suất - Tài sản nhạy cảm
LS/nợ phải trả nhạy
cảm LS
- Quản trị sự cách
- Số lượng cách biệt
- Sự cách biệt giữa 2 biệt chuyển động
nhau
loại - Phân tích kỳ hạn
- Kỳ hạn
- Sự cách biệt về
chuyển động LS
4) Rủi ro
vốn
- Vốn cổ đông/tiền gởi - Hoạch định vốn
- Rủi ro tài sản đã điều
- Vốn cổ đông/tổng tài chỉnh/vốn cổ đông - Phân tích sự tăng
sản trưởng bền vững
- Tăng trưởng trong tài
- Vốn chủ sở hữu/tổng sản - Chính sách chia cổ
tài sản phần
- Tăng trưởng vốn cổ
phần - Rủi ro điều chỉnh
vốn
3. Sự đánh đổi thích hợp giữa lợi nhuận và rủi ro TOP
- Sự đánh đổi giữa lợi nhuận và rủi ro đã được thảo luận không m ột câu h ỏi nào
rằng những rủi ro nào phải chấp nhận để có được lợi nhuận m ột cách thích đáng, mà
là bao nhiêu rủi ro và lợi nhuận. Vấn đề cơ bản ở đây là quản trị ngân hàng nên c ố
gắng tối đa hóa giá trị vốn đầu tư của chủ đầu tư ngân hàng. Tối đa hóa giá tr ị này bao
gồm cả hai, lợi nhuận và rủi ro và sự cân bằng giữa hai.
Sơ đồ 2: Thành phần của mục tiêu tối đa hóa giá trị chủ đầu tư
Các chỉ tiêu đo lường lợi nhuận khác nhau không chỉ bao gồm ROA và ROE, mà
còn định bởi thời gian của lợi nhuận và viễn cảnh lợi nhuận trong tương lai.
- Chất lượng hoặc rủi ro của lợi nhuận có liên quan đến số lượng
- Thời gian và lợi nhuận trong tương lai. Lợi nhuận có thể tăng nhanh bằng cách
chấp nhận rủi ro hoạt động và tài chính nhiều hơn
+ Thời gian của lợi nhuận và viễn tưởng lại bị ảnh hưởng bởi rủi ro ho ạt động
và rủi rủi ro tài chính.
+ Rủi ro môi trường nó không làm gia tăng lợi nhuận m ột cách c ụ th ể nhưng
cung cấp như 1 hạn chế trên chu kỳ và quyết định rủi ro.
- - Sự quản trị của những ngân hàng lớn hơn hoặc những ngân hàng có n ắm gi ữ
nhiều công ty, cổ phần của chúng bán trên thị trường rất cao giá tr ị nên dùng giá th ị
trường đối với các chi phí thông thường của ngân hàng như là m ột h ướng d ẫn đ ể cân
bằng giữa lợi nhuận và rủi ro.
+ Ngân hàng nên chấp nhận thêm rủi ro nếu giá trị thị trường tăng. Bởi vì sự
tăng trong lợi nhuận lớn hơn sự bù đắp phần giảm lợi nhuận nhi ều lần k ết qu ả t ừ s ự
chấp nhận rủi ro cao hơn.
+ Nếu giá thị trường giảm, lợi nhuận giảm trước tiên nhưng rủi ro thấp hơn
nhiều lần đó là sự chọn tốt nhất.
- Đối với những ngân hàng mà cố phiếu không thể bán đ ược giá cao trên th ị
trường thì công thức sau đây là sự hướng dẫn.
Tối đa hóa giá trị của chủ đầu tư được tính toán bằng tính gi ảm các kho ản thu
nhập của cổ đông.
4. Báo cáo hoạt động ngân hàng thống nhất (UBPR) TOP
Báo cáo hoạt động của ngân hàng bao gồm những nội dung sau đây:
- Tóm tắt các tỷ số: Các tỷ số sau phân tích lợi nhuận và r ủi ro c ủa ngân hàng
trong năm báo cáo
- Thông tin thu nhập: Căn cứ trên các báo cáo tài chính của ngân hàng
- Báo cáo thu nhập - Doanh thu và chi phí
- Thu nhập ngoài lãi suất và chi phí và kết quả mang lại
* Thông tin bảng cân đối kế toán
- Tài sản, nợ phải trả, vốn
- Tỷ lệ cấu tạo nên tài sản và nguồn vốn trong bảng cân đối kế toán
- Phân tích khoản cho vay, dự trữ tổn thất và các loại cho vay
- Phân tích nợ quá hạn, sự không tích lũy, và cấu trúc lại khoản cho vay, cho thuê
- Phân phối kỳ hạn và định giá lại
- Thanh khoản và danh mục đầu tư
- Phân tích vốn
Tóm tắt các tỉ số được chia thành 5 loại với 3 phương pháp đo lường đ ược báo
cáo cho mỗi tỉ số.
5 loại tỷ số:
-
+ Thu nhập và khả năng sinh lợi
+ Phân tích cho vay, cho thuê
+ Thanh khoản
- + Sự tư bản hóa
+ Tỷ lệ tăng trưởng
- 3 phương pháp đo lường được báo cáo
+ Các tỷ số của ngân hàng được chọn.
+ Tỷ số trung bình cho nhóm ngân hàng
+ Tỷ lệ phần trăm giới hạn của tỷ số ngân hàng được đòi hỏi trong nhóm ngân
hàng
Sự sử dụng có hiệu quả nhất của báo cáo có lẽ có được từ sự nghiên cứu ph ần
tóm tắt các tỷ số này làm rõ điểm mạnh và đi ểm yếu ti ềm tàng, và theo đó phân tích
chi tiết cụ thể từng trong những phần còn lại. Người sử dụng báo cáo cũng nên đ ược
nhận thức ít nhất 3điểm yếu của những báo cáo sau đây:
- Thứ nhất: báo cáo được chuẩn bị từ quan điểm định chế. Bất cứ giá thị trường
có thể có được dữ liệu cố phiếu, hoặc ROE thì quan trọng đối với sự mong ước c ủa
cổ đông nhưng bị bỏ qua.
- Thứ 2: Dữ liệu đều là số liệu sổ sách, nó được dựa trên chi phí lịch sử một
cách tổng quát và bỏ qua giá trị quan trọng để ra quyết định.
Thứ 3: Số liệu thường là tính theo bình quân quý, nó không đ ược tính
-
theo bình quân ngày cũng không là số cuối năm. Xuất hi ện trong nhi ều báo cáo c ủa
ngân hàng thường những nhà phấn tích ngân hàng sẽ k ết thúc v ới 3 b ản s ố li ệu: m ột
dựa trên số liệu bình quân ngày, một dựa trên số liệu bình quân qui, và một dựa trên số
liệu cuối năm. Mặc dù có những điểm yếu nhưng báo cáo là nguồn ch ủ yếu cho vi ệc
phân tích hoạt động của ngân hàng.
5. Những chỉ dẫn của sự thất bại
Những NH đi đến thất bại thường không đo lường đến sự quản trị r ủi ro tín, k ỹ
năng mà các NHTM được sử dụng để thực hiện tốt. Những NH thi ếu nh ững k ỹ năng
quản trị rủi ro tín dụng và được hoạt động trong một thị trường dưới sự liên kết kinh
thì có thể đi đến sự thất bại.
Một dự án nghiên cứu gần đây của các nhà kinh tế và giáo d ục đã cho th ấy
những chỉ tiêu tài chính chỉ ra sự thất bại. Những nhà nghiên c ứu đã xem xét nh ững t ỷ
số của các NH nhiều năm trước khi đưa đến sự thất bại. Họ đã cố gắng khám phá sự
đưa đến thất bại và đã đưa ra vài hướng dẫn quan trọng chỉ ra sự thất bại của NH.
Bảng 5: Xu hướng các chỉ tiêu đưa đến thất bại
Tỷ s ố Ảnh hưởng
1. ROA (-)
2. Cho vay / Tài sản (+)
3. Vốn / Tài sản (-)
4. Nguồn vốn huy động / Tài sản (+)
5. Thu nhập / Cho vay (+)
6. Cho vay Thương mại, Công nghiệp/ (+)
Tài sản
- Dấu cộng và trừ trong cột ảnh hưởng cho biết m ối quan hệ c ủa tỷ số và s ự th ất
bại.
nguon tai.lieu . vn
