Xem mẫu

  1. Slide 1 ___________________________________ Ch¨n nu«i tr©u bß ®ùc gièng ___________________________________ • CƠ QUAN SINH DỤC ĐỰC • TINH DỊCH ___________________________________ • ĐIỀU HOÀ THẦN KINH-THỂ DỊCH • CÁC NHÂN T ẢNH HƯỞNG TỚI Ố SẢN XUẤT TINH • NUÔI DƯỠNG ĐỰC GIỐNG ___________________________________ • CHĂM SÓC VÀ QUẢN LÝ • SỬ DỤNG ĐỰC GIỐNG ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 2 ___________________________________ CƠ QUAN SINH DỤC ĐỰC ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 2 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 3 Tinh hoµn vµ phô dÞch hoµn ___________________________________ • Tinh hoµn: - TÕ bµo tinh nguyªn : sinh tinh trïng ___________________________________ - TÕ bµo Sertoly: cung cÊp dinh d­ìng nu«i tinh trïng vµ tiÕt hãc-m«n inhibin (øc chÕ FSH) - TÕ bµo kÏ (Leidig): sinh hocm«n ___________________________________ testosteron Phô dÞch hoµn: Tinh trïng TÕ bµo Leydig & mao m¹c h – Dµi kho¶ng 40-60 m gåm cã ®Çu, th©n, ®u«i. Mµng ®¸y Xoang ___________________________________ – Lµ n¬i hÊp thu dÞch, trung chuyÓn, lµm thµnh thôc vµ tÝch tr÷ tinh trïng. KÎ gi÷a c¸c TÕ bµo Sertoli èng sinh tinh 3 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  2. Slide 4 B×u vµ èng bÑn ___________________________________ èng dÉn tinh §éng mach TÜnh m¹ch Vßng bÑn C¬ vßng C¬ b×u §Çu phô dÞch hoµn ___________________________________ C¬ däc DÞch hoµn Mµng tr¾ng V¸ch ng¨n gi÷a Da b×u §u«i phô dÞch hoµn ___________________________________ B×u: èng bÑn: - Chøa dÞnh hoµn, phô dÞch hoµn, èng bÑn vµ c¸c Lµ èng th«ng gi÷a xoang bông d­íi vµ phô dÞch hoµn ___________________________________ tuyÕn sinh dôc phô. ®Ó cho thÇn kinh, m¹ch qu¶n - V¸ch gåm 3 líp: da, c¬ vµ thõng dÞch hoµn. vµ t­¬ng m¹c. 4 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 5 ___________________________________ D­¬ng vËt vµ bao quy ®Çu • D­¬ng vËt: lµ c¬ quan ___________________________________ giao phèi (còng lµ ®­êng tiÕt niÖu) - Gèc: cã 2 ch©n nèi víi x­¬ng ngåi - Th©n: h×nh ch÷ S, khi giao ___________________________________ phèi th× duçi th¼ng - Quy ®Çu: h×nh xo¾n • Bao quy ®Çu: n»m sau rèn, ph©n tiÕt dÞch nhên vµ ___________________________________ ®­a d­¬ng vËt vµo ©m ®¹o. 5 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 6 C¸c tuyÕn sinh dôc phô ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ -TuyÕn niÖu ®¹o (Cowper tiÕt dÞch röa vµ trung hoµ axit ë ©m ): ®¹o con c¸i. - TuyÕn tiÒn liÖt tiÕt dÞch ho¹t ho¸ tinh trïng : -TuyÕn tói tinh:tiÕt dÞch sau cïng, biÕn thµnh keo ®Æc nót cæ tö ___________________________________ cung ng¨n tinh trïng ch¶y ra ngoµi. - TuyÕn ampul (phång èng dÉn tinh):tiÕt tinh thanh chøa dinh d­ìng nu«i tinh trïng. Home 6 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  3. Slide 7 ___________________________________ TINH D ỊCH • Dung l­îng: – Tr©u: 2-3ml/lÇn ___________________________________ – Bß: 5-6 ml/lÇn • MËt ®é tinh trïng (C) – Tr©u: 0,6-1 tû/ml – Bß: 2-6 tû/ml ___________________________________ • Tû träng: 1,036 +/- 0,008 • pH: 6,9 (6,4-7,8) • Protein: 7,3 (6,3-8,4) mg/100ml ___________________________________ • Fructoza: 550 (200-900) mg/100ml • Axit citric: 700 (300-1100) mg/100ml 7 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 8 ___________________________________ Sù t¹o tinh vµ chÝn cña tinh trïng • Sinh tinh vµ thµnh thôc cña tinh trïng diÔn ra liªn tôc trong n¨m, tuy c­êng ®é cã thay ®æi theo mïa, ®Æc biÖt lµ ë tr©u ___________________________________ • Qu¸ tr×nh t¹o tinh (tõ khi ph©n chia nguyªn bµo tinh cho ®Õn khi bµi xuÊt tinh trïng vµo khe èng dÉn tinh) kÐo dµi 48-50 ngµy ___________________________________ • Tinh trïng di chuyÓn trong èng phô dÞch hoµn (kho¶ng 60m) trong 14-22 ngµy • Trong qu¸ tr×nh di chuyÓn tinh trïng thµnh thôc dÇn vµ hoµn toµn thµnh thôc trong thêi ___________________________________ gian tÝch l¹i ë du«i phô dÞch hoµn • Tinh trïng tr­ëng thµnh vµ chÝn tÝch l¹i trong ®u«i phô dÞch hoµn vµ cã thÓ sèng ë ®©y 1-2 th¸ng. Home 8 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 9 H­ng phÊn sinh dôc ___________________________________ N·o ĐIỀU HOÀ THẦN KINH- GnRH ___________________________________ THỂ DỊCH TuyÕn yªn LH FSH øc chÕ ng ­îc ___________________________________ DÞch hoµn Hocmon steroid Inhibi n ___________________________________ C¬ quan SD Tuyen SD phô M« bµo kh¸c 9 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  4. Slide 10 §iÒu hoµ thÇn kinh-thÓ dÞch ___________________________________ KÝch thÝch ngo¹i c¶nh KÝch thÝch bªn trong ThÇn kinh T W D­íi ®åi ___________________________________ TËp tÝnh sinh dôc RF TuyÕn yªn FSH Inhibin ___________________________________ è ng sinh tinh Leidig T/b Sectoli Nguyªn bµo tinh Testosteron ___________________________________ Tinh trïng C/q sinh dôc phô C¬ thÓ 10 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 11 ___________________________________ C¸c ph¶n x¹ sinh dôc • Ph¶n x¹ ham muèn sinh ___________________________________ dôc • Ph¶n x¹ c ­¬ng cøng d­¬ng vËt ___________________________________ • Ph¶n x¹ nh¶y • Ph¶n x¹ giao phèi • Ph¶n x¹ phãng tinh ___________________________________ Home 11 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 12 Nh©n tè ¶nh h ­ëng tíi sè ___________________________________ l­îng vµ chÊt l ­îng tinh dÞch 1) Gièng - TÇm vãc ___________________________________ - C­êng ®é T§C - Kh¶ n¨ng thÝch nghi 2) Thøc ¨n - Møc ¨n ___________________________________ - Gi¸ trÞ sinh vËt häc vµ hµm l îng protein trong khÈu phÇn ­ - CÊu tróc khÈu phÇn vµ lo¹i h×nh thøc ¨n - Vitamin, ®Æc biÖt lµ Vit A ___________________________________ - C¸c chÊt kho¸ng, ®Æc biÖt lµ P 3) Ch¨m sãc 4) Thêi tiÕt-khÝ hËu 5) Tuæi 12 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  5. Slide 13 Nh©n tè ¶nh h ­ëng tíi sè l ­îng ___________________________________ vµ chÊt l­îng tinh dÞch (2) 6) ChÕ ®é lÊy tinh ___________________________________ 1lÇn/tuÇn 1lÇn/ngµy +/- % L­îng tinh/lÇn (ml) 9,5 6,2 -35 L­îng tinh/tuÇn 9,5 43,3 +356 ___________________________________ Ho¹t lùc (%) 63 69 +6 MËt ®é (1000/ml) 1890 810 -57 Tæng tinh trïng/lÇn (triÖu) 17,8 4,8 -73 ___________________________________ Tæng tinh trïng/tuÇn (triÖu) 17,8 33,8 +90 Tû lÖ thô thai (%) 70 73 Home 13 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 14 Nu«i d­ìng ®ùc gièng (1) ___________________________________ Nhu cÇu nang l îng vµ protein ­ ThÓ träng (kg) Møc ®é khai th¸c NghØ phèi Trung binh Phèi nhiÒu ___________________________________ Nhu cÇu n ¨ng l­îng (§VTA) 400 4,8-5,3 5,2-5,8 5,6-6,1 500 5,4-6,1 6,0-6,6 6,4-7,0 600 6,1-6,4 6,7-7,5 7,2-8,0 ___________________________________ 700 6,7-7,6 7,3-8,2 7,9-8,7 800 7,3-8,3 7,8-8,9 8,5-9,5 900 7,9-8,9 8,6-9,5 9,2-10,2 1000 8,4-9,4 9,1-10,0 9,8-10,8 ___________________________________ Nhu cÇu protein tiªu ho¸ (g/DVTA) 100 120-125 140-145 Bß ®ùc t¬ hoÆc bß gÇy mçi ngµy thªm 0,5-1 DVTA. NÕu mçi ngµy bß ®ùc lao t¸c 2-3 giê thªm 0,5-1 DVTA 14 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 15 ___________________________________ Nu«i d­ìng ®ùc gièng (2) Nhu cÇu kho¸ng • Ca: 7-8g, P: 6-7g/§VTA, NaCl: 7-8g/100kg P ___________________________________ • C¸c kho¸ng vi l ­îng còng cã vai trß lín ®èi víi bß ®ùc gièng: Co, Cu, Zn, I, Mn. Hµm l ­îng c¸c lo¹i kho¸ng nµy trong thøc ¨n phô thuéc vµo mïa, ®Êt, ph©n bãn. ___________________________________ • CÇn chó ý ®¶m b¶o nhu cÇu cña ®ùc gièng vÒ vitamin A vµ D: 100mg/caroten/100kg P. Khi khÈu phÇn thiÕu caroten th× bæ sung chÐ phÈm vitmin A (1mg caroten = 500-533 UI vitamin A). Chó ý cung cÊp vitamin D ___________________________________ trong mïa ®«ng. Cã thÓ bæ sung men chiÕu x¹ còng nh­ c¸c chÕ phÈm vitamin D2 hoÆc D3. 15 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  6. Slide 16 ___________________________________ Nu«i d­ìng ®ùc gièng (3) KhÈu phÇn: • KhÈu phÇn ¨n cña tr©u bß đùc gièng cÇn ® ­îc phèi hîp tõ ___________________________________ nhiÒu lo¹i thøc ¨n kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ngon miÖng. • CÇn sö dông c¸c lo¹i thøc ¨n cã gi¸ trÞ dinh d ­ìng cao, dung tÝch nhá ®Ó ®¶m b¶o cho bông ®ùc gièng thon, gän. ___________________________________ • Cơ cấu: + Mïa ®«ng: th« 25-40%, nhiÒu n ­íc 20-30%, tinh 40-45% ___________________________________ + Mïa hÌ: th« 15-20%, cá xanh 35-45%, tinh 35-45% 16 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 17 Nu«i d­ìng ®ùc gièng (4) ___________________________________ C¸c lo¹i thøc ¨n vµ møc sö dông • - Cá kh«: • VÒ mïa ®«ng cã thÓ cho ¨n 0,8 - 1,2 kg, mïa hÌ lµ 0,4 - 0,5kg/100kg khèi l­îng c¬ thÓ, t ___________________________________ • - Thøc ¨n nhiÒu n (ñ xanh, cñ qu¶). ­íc • Thøc ¨n ñ xanh th ­êng ®ùîc sö dông vµo mïa ®«ngtõ 0,8-1kg/100kg P. • Cñ qu¶ ®Æc biÖt cÇn thiÕt khi sö dông thøc ¨n ñ xanh : 1-1,5kg/100kg P • • - Cá t­¬i: VÒ mïa hÌ cho ăn 2 - 2,5kg/100kg P ___________________________________ • - Thøc ¨n tinh: • L­îng thøc ¨n tinh 0,4 - 0,5kg/100kg P • - Kho¸ng vµ vitamin : • Gi¸ ®ç hoÆc thãc mÇm (0,3 - 0,5kg/con/ngµy) ___________________________________ • C¸c chÕ phÈm vitamin A, D vµ E. • C¸c kho¸ng vi l ­îng vµ vitamin th ­êng ®­îc ®­a vµo thµnh phÇn cña thøc ¨n hçn hîp hoÆc premix theo tiªu chuÈn qui ®Þnh. 17 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 18 ___________________________________ Ví dụ về khẩu phần bò đực giống ChØ tiªu Khèi l­îng bß (kg) ___________________________________ 800 900 1000 1100 Cá kh« (kg) 6 6 6 6 Cá t­¬i (kg) 15 18 20 23 ___________________________________ Tinh hçn hîp (kg) 3,5 3,9 4,1 4,4 ___________________________________ Muèi (g) 60 68 75 83 18 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  7. Slide 19 Nu«i d­ìng ®ùc gièng (5) ___________________________________ ChÕ ®é cho ¨n • Mùa đông (nuôi nhốt): cã thÓ cho ¨n 3 lÇn/ngµy. Nguyªn t¾c lµ kh«ng cho ¨n lÉn lén c¸c lo¹i thøc ¨n mµ ph¶i cho ¨n theo tr×nh tù : tinh – th« xanh - th« kh«. ___________________________________ • - Buæi s¸ng: cho ¨n 1/2 l­îng thøc ¨n tinh, 1 phÇn cñ qu¶, 2 - 3kg cá kh«. Cho ¨n vµo kho¶ng 9h00, sau khi khai th¸c tinh (hoÆc phèi gièng). • - Buæi tr­a: cho ¨n cá t­¬i (vÒ mïa hÌ) hoÆc thøc ¨n ñ ___________________________________ xanh, ñ hÐo (vÒ mïa ®«ng) vµ phÇn cñ qu¶ cßn l¹i. Cho ¨n vµo lóc 11h30 • - Buæi chiÒu: Cho ¨n l­îng thøc ¨n tinh vµ phÇn cá kh« cßn l¹i, ¨n vµo lóc 17h00 - 17h30. • Mùa hè (cã thÓ ®­îc ch¨n th¶) Mçi ®ùc gièng cÇn 0,3 - 1ha ___________________________________ ®ång cá trång. C¸c l« ch¨n th¶ cÇn ®­îc lu©n chuyÓn, kh«ng qu¸ 10 ngµy/l« vµ tÝnh to¸n ®Ó chóng quay trë l¹i l« cò sau 40 ngµy. Home 19 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 20 CH ĂM SÓC ĐỰC GIỐNG (1) ___________________________________ Chuồng trại • Chuång nu«i ph¶i ®Æt xa c¸c khu d©n c ­, c¸c khu c«ng nghiÖp...nh»m c¸ch ly, h¹n chÕ l©y truyÒn dÞch bÖnh, « nhiÔm m«i tr ­êng. • Thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c qui ®Þnh khi ra vµo khu ch¨n nu«i. ___________________________________ • NÕu ®ùc gièng ® ­îc nu«i chung trong tr¹i ch¨n nu«i víi c¸c lo¹i tr©u bß kh¸c th× chu«ng nu«i ®ùc gièng nªn ® ­îc x©y dùng ë ®Çu h ­íng giã, gÇn chuång cña tr©u bß c¸i t¬ lì vµ c¸i sinh s¶n kÝch ®Ó thÝch qu¸ tr×nh ®éng dôc cña con c¸i. • Chuång tr¹i ph¶i ® ­îc thiÕt kÕ hîp lý gi÷a c¸c khu: nu«i nhèt, vËn ®éng, ch¨n th¶, bÖnh x¸, khu khai th¸c, pha chÕ tinh dÞch... • DiÖn tÝch: Mçi con nhèt ë 1 « chuång riªng (10-12m2) cïng (18 - 20 m2). Bª ___________________________________ nghÐ ®ùc d ­íi 12 th¸ng tuæi cã thÓ ® ­îc nu«i nhèt chung 2-4 con/« chuång víi diÖn tÝch nh ­ trªn. • NÒn chuång ph¶i ch¾c ch¾n, kh« r¸o, kh«ng tr¬n tr ­ît, cã ®é dèc võa ph¶i, kh«ng ®äng n­íc, dÔ vÖ sinh. Tèt nhÊt lµ l¸ng b»ng xi m¨ng hoÆc l¸t g¹ch chèng tr¬n. • Trong chuång cã ®Çy ®ñ hÖ thèng m¸ng ¨n, uèng, ®iÖn n ­íc... ___________________________________ • Rãng chuång ph¶i ® ­îc lµm b»ng c¸c vËt liÖu ch¾c ch¾n. • Rµo ng¨n c¸ch gi÷a c¸c « chuång ph¶i ®¶m b¶o ®é cao tõ 2-2,2m. • Phải l¾p ®Æt hÖ thèng lµm m¸t 20 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 21 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 21 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  8. Slide 22 ___________________________________ CH ĂM SÓC ĐỰC GIỐNG (2) Ch¨n th¶: ___________________________________ - Mïa hÌ: tèt nhÊt lµ ch¨n th¶ tù do, kh«ng cét buéc, ch¨n th¶ theo nhãm, suèt ngµy trªn ®ång cá ph©n l« lu©n phiªn cã hÖ ___________________________________ thèng cung cÊp n ­íc uèng, c©y hay l¸n che m¸t vµ ®¸ liÕm. - Mïa ®«ng: nu«i theo nhãm tù do trong s©n ®Æc biÖt víi diªn ___________________________________ tÝch 100-120 m2/con. 22 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 23 CH ĂM SÓC ĐỰC GIỐNG (3) ___________________________________ VËn ®éng • T¸c dông: - Lµm cho kÕt cÊu hÖ x­¬ng v÷ng ch¾c ___________________________________ - T¨ng tÝnh h¨ng - T¨ng c­êng T§C, gi¶m tÝch luü mì. • Yªu cÇu: vËn ®éng c­ìng bøc 30’-1 giê (kho¶ng 2km)/ngµy ___________________________________ • H×nh thøc vËn ®éng c ­ìng bøc: - VËn ®éng kÕt hîp ch¨n th¶ - Th«ng qua lao t¸c nhÑ: cµy kÐo 2-3 giê/ngµy. ___________________________________ - VËn ®éng trªn ®­êng riªng hay xung quanh cét quay hµng ngµy vµo lóc 7-8 giê s¸ng vµ 4-5 giê chiÒu. 23 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 24 CHĂM SÓC ĐỰC GIỐNG (4) ___________________________________ T¾m ch¶i • T¸c dông: da ®­îc s¹ch sÏ t¨ng c­êng T§C, trao ®æi nhiÖt, tr¸nh bÖnh tËt. ___________________________________ • Yªu cÇu: mïa hÌ t¾m mçi ngµy mét lÇn, mïa ®«ng nÕu kh«ng t¾m ®­îc th× nªn ch¶i mçi ngµy mét lÇn. • Ph­¬ng ph¸p t¾m: ___________________________________ - T¾m trªn hå, s«ng suèi tù nhiªn - T¾m b»ng vßi n­íc m¸y - T¾m d­íi vßi hoa sen ___________________________________ • Ph­¬ng ph¸p ch¶i: Ch¶i tõ trªn xuèng d­íi, tr­íc ra sau theo chiÒu l«ng. 24 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  9. Slide 25 CHĂM SÓC ĐỰC GIỐNG (5) ___________________________________ Kiểm tra sức khoẻ KÕt cÊu chi sau: a) B×nh th ­êng; ___________________________________ b) Khoeo ch©n sau cong h×nh l ­ìi liÒm; c) ch©n sau th¼ng ®øng cét nhµ; d) ch©n s ­ng ___________________________________ KÕt cÊu chi sau: a) b×nh th ­êng; b) ch©n vßng kiÒng; ___________________________________ c) khoeo ch©n sau gÇn ch¹m nhau 25 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 26 H×nh d¸ng bµn ch©n ___________________________________ ___________________________________ Gãc c­êm gi÷a c¼ng ch©n tr vµ c¼ng ch©n sau víi mãng: ­íc a) b×nh th ­êng; b) c­êm ch©n yÕu; c) qu¸ th¼ng ®øng ___________________________________ ___________________________________ Bµn ch©n vµ c¸c kiÓu mãng a) CÊu tróc ®óng; b) Gãc qu¸ réng; c) Qu¸ th¼ng ®øng 26 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 27 D­¬ng vËt vµ bao qui ®Çu ___________________________________ ___________________________________ (a ) D¹ng mong muèn (b) D¹ng kh«ng mong muèn ___________________________________ ___________________________________ (c) Bao quy ®Çu lén bÝt tÊt dÔ bÞ tæn th ­¬ng 27 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  10. Slide 28 ___________________________________ KiÓm tra b×u d¸i ___________________________________ ___________________________________ (a) b×nh th ­êng (kÐo dµi); (b) b×nh th ­êng (trßn); (c) t¸ch b×u h ­íng b¾c-nam; (d) t¸ch b×u h×nh ch÷ Y; ___________________________________ (f) sa ®×; (g) d¸i kÐm ph¸t triÓn mét bªn. Home 28 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 29 Sö dông tr©u bß ®ùc gièng ___________________________________ Tuæi sö dông Th­êng sö dông vµo lóc 15-18 th¸ng tuæi khi träng l îng ­ ___________________________________ ®¹t 65-70% so víi thÓ träng tr­ëng thµnh. N­íc ta th­êng sö dông bß vµng lóc 24-26 th¸ng, Sind vµ Lai Sind 22-24, Hµ Lan, N©u Thuþ SÜ 18-24, Tr©u VN 26-30 th¸ng. ___________________________________ Thê× gian sö dông tèt nhÊt lµ tõ 2-6 tuæi. ChÕ ®é khai th¸c - Mçi ngµy lÊy tinh 1 lÇn, sau 6-7 ngµy cho nghØ 1 ngµy ___________________________________ - Mçi tuÇn lÊy tinh 2 ngµy * 2 lÇn/ngµy c¸ch nhau 5-7 phót - Mçi tuÇn 1 lÇn 29 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 30 H×nh thøc sö dông tr©u bß ®ùc gièng ___________________________________ 1. Phèi gièng tù nhiªn + ¦u ®iÓm: Tû lÖ thô thai cao nÕu møc ®¶m nhËn Ýt + Nh­îc ®iÓm: - DÔ dµng lµm suy sôp con ®ùc ___________________________________ - Cã thÓ lµm l©y lan mét sè bÖnh ® ­êng sinh dôc vµ truyÒn nhiÔm - Khã kh¨n cho c«ng t¸c gièng 2. TruyÒn gièng nh©n t¹o=> + ¦u ®iÓm: ___________________________________ - Ph¸t huy ® ­îc tèi ®a kh¶ n¨ng cña nh÷ng con ®ùc gièng quý - B¶o tån ® ­îc tinh dÞch l©u dµi vµ vËn chuyÓn ®­îc ®i xa. - §¶o ®¶m vÖ sinh phßng bÖnh tèt. + Nh­îc ®iÓm: ___________________________________ - §ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao - §Çu t ­ ban ®Çu lín - C«ng t¸c gièng ph¶i quy cò, hiÖn ®¹i 30 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  11. Slide 31 ___________________________________ Phèi gièng tù nhiªn - Nh¶y phèi tù do Tr©u bß ®ùc gièng vµ tr©u bß c¸i ___________________________________ ®­îc nu«i nhèt chung víi tû lÖ 2-3 ®ùc/1 ®µn c¸i (50-80 con). Khi tr©u bß c¸i ®éng dôc th× tr©u bß ®ùc tù ph¸t hiÖn vµ nh¶y phèi mét c¸ch tù ___________________________________ do, kh«ng cã sù kiÓm so¸t, qu¶n lý hoÆc ®iÒu khiÓn cña con ng ­êi. - Nh¶y phèi cã h ­íng dÉn Con ®ùc vµ con c¸i ® ­îc nu«i nhèt ___________________________________ riªng, khi cã tr©u bß c¸i ®éng dôc th× míi ®­a con ®ùc ®Õn cho nh¶y phèi. 31 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 32 TruyÒn gièng nh©n t¹o ___________________________________ • HuÊn luyÖn ®ùc gièng => • Khai th¸c tinh ___________________________________ – ChuÈn bÞ ©m ®¹o gi¶ – Kü thuËt lÊy tinh • KiÓm tra tinh dÞch => ___________________________________ • Pha chÕ tinh => • S¶n xuÊt tinh ®«ng l¹nh => ___________________________________ • B¶o qu¶n tinh => • Phèi tinh => 32 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 33 HuÊn luyÖn ®ùc gièng ___________________________________ • LÇn ®Çu tiªn cÇn dïng bß c¸i ®éng dôc ë thêi kú cao ®é, nh»m kÝch thÝch tÝnh dôc cao ®èi víi con ®ùc vµ ®Ó ®ùc gièng lµm quen víi ®Þa ®iÓm lÊy tinh, gi¸ cè ®Þnh, c¸c dông cô lÊy tinh vµ thao ___________________________________ t¸c lÊy tinh. Cho con ®ùc ngöi ©m hé con c¸i ®éng dôc nh ­ng kh«ng cho nh¶y; • LÇn sau kÐo mòi con ®ùc vÒ phÝa bªn tr¸i lµm cho nã kh«ng c¶m nhËn ® ­îc mïi ®éng dôc cña con c¸i n÷a vµ lîi dông con ®ùc nh¶y th× dïng ___________________________________ ©m ®¹o gi¶ ®Ó ®ãn lÊy tinh. • C¸ch 1 - 2 ngµy sau l¹i tiÕp tôc huÊn luyÖn nh ­ lÇn 1. Cã thÓ vÉn dïng con bß c¸i tr­íc (kh«ng cÇn ®éng dôc) hoÆc nÕu dïng con bß c¸i kh¸c th× ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ tÇm vãc, khèi l ­îng vµ mµu s¾c l«ng ph¶i t ­¬ng tù. LÇn nµy kh«ng cho con ___________________________________ ®ùc ngöi ©m hé con c¸i mµ ph¶i kÐo mòi con ®ùc sang phÝa h«ng cña con lµm gi¸. • G©y ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn (thêi gian, ®Þa ®iÓm, vËt gi¸, ng ­êi lÊy tinh, ©m thanh, v.v.) cho con ®ùc lµ mét d©y chuyÒn nèi tiÕp, cÇn lµm th ­êng xuyªn vµ ®Çy ®ñ. < 33 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  12. Slide 34 ChuÈn bÞ ©m ®¹o gi¶ ___________________________________ • ¢m ®¹o gi¶ ® ­îc tiªu ®éc b»ng b»ng Líp vá bao vÖ c¸ch nhiÖt xµ phßng, ph¬i kh«. Tr ­íc khi lÊy tinh ph¶i ® ­îc s¸t trïng b»ng cån 65 - 70; • Cèc ®ùng tinh còng ph¶i ® ­îc röa s¹ch, èng ®ùng tinh PhÔu høng tinh ___________________________________ s¸t trïng b»ng cån vµ ® ­a vµo tñ sÊy ë nhiÖt ®é 105 – 130 oC. Cã thÓ luéc b»ng n­íc s¹ch, dïng cån s¸t trïng, ph¬i kh« vµ gãi b»ng giÊy ®· hÊp tiÖt trïng, cÊt vµo gi¸. N­íc Êm ®Î ®am bao nhiÖt ®é vµ ¸p lùc ___________________________________ • ¢m ®¹o gi¶ khi lÊy tinh cÇn cã nhiÖt ®é tèi thÝch lµ 40 - 42 oC, cã ¸p lùc võa ®ñ kÝch thÝch sù xuÊt tinh. • ïng Vad¬lin hoÆc Parafin (cã pH trung tÝnh) ®· ® ­îc tiªu ®éc ®Ó t¹o ®é nhên ___________________________________ trong ©m ®¹o. < 34 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 35 ___________________________________ Khai th¸c tinh • Dïng thuèc tÝm pha lo·ng ®Ó röa bao b× cña con ®ùc vµ phÇn m«ng cña con lµm gi¸, sau ®ã lau kh«. ___________________________________ • Khi lÊy tinh, ng ­êi c«ng nh©n ®øng bªn ph¶i gi¸ nh¶y, c¸ch ch©n sau cña gi¸ 30cm, tay ph¶i cÇm ©m ®¹o gi¶ ® ­a ngang vai, ©m ®¹o gi¶ chóc xuèng 30 - 35 0, tay ___________________________________ tr¸i h­íng d ­¬ng vËt cña con ®ùc vµo ©m ®¹o gi¶. Chó ý: CÇn ph¶i thao t¸c nhÑ nhµng, kh«ng nªn n¾m chÆt vµ nhÐt miÔn ___________________________________ c­ìng d ­¬ng vËt con ®ùc vµo ©m ®¹o gi¶. Khi con vËt xuÊt tinh, ph¶n x¹ c­¬ng cøng sÏ hÕt, d ­¬ng vËt trë l¹i tr¹ng th¸i b×nh th ­êng vµ tù nã tôt ra khái ©m ®¹o gi¶. < 35 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 36 ___________________________________ KiÓm tra tinh dÞch + Mµu s¾c: Tinh dÞch ph¶i cã mµu tr¾ng ®ôc hoÆc vµng ngµ. + Dung l­îng tinh dÞch: cÇn ®¹t tiªu ___________________________________ chuÈn cña gièng. + Mïi: Tinh dÞch tr©u bß kh«ng cã mïi ®Æc tr­ng + §é vÈn cña tinh trïng ___________________________________ + §é ®Ëm ®Æc (mËt ®é tinh trïng) + Søc ho¹t ®éng + Søc kh¸ng + Tû lÖ kú h×nh ___________________________________ < 36 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  13. Slide 37 Pha chÕ tinh dÞch ___________________________________ C¸c lo¹i m«i tr ­êng pha lo·ng tinh dÞch • N­íc sinh lý (NaCl 0,9%): N ­íc sinh lý ®· ® ­îc tiªu ®éc, pha víi tinh dÞch theo tû lÖ 1/1. M«i tr ­êng nµy pha xong ph¶i sö dông ngay, kh«ng dïng ®Ó b¶o qu¶n. • S÷a bß t­¬i: S÷a ®­îc hÊp c¸ch thuû trong 30 phót, hít bá v¸ng, läc kü. Sau khi ___________________________________ lµm nguéi xuèng 37 0C, cho thªm Penicilin 500UI/ml, Streptomycin 500mg/ml. • M«i tr­êng Milovanov Glucoza 50g; Citrat Na 5g; Lßng ®á trøng gµ 30ml; : Penicilin 500 - 1000 UI/ml m«i tr ­êng; Streptomycin 500 - 100 mg/ml m«i tr­êng; N­íc cÊt 2 lÇn 1000ml. • M«i tr­êng s÷a bét - lßng ®á trøng S÷a bét 80%(pha víi n ­íc cÊt theo tû lÖ : ___________________________________ 1/10); Lßng ®á trøng 20%; Penicilin 500 - 1000UI/ml m«i tr ­êng; Streptomycin 500 - 100mg/ml m«i tr ­êng. • M«i tr­êng Citrat Na - Lßng ®á trøng Dung dÞch Citrat Na (2,9%) 75%; : Lßng ®á trøng gµ 25%; Penicilin 500 - 1000UI/ml m«i tr ­êng; Streptomycin 500 - 100mg/ml m«i tr ­êng. ___________________________________ Pha chÕ : Pha m«i tr ­êng vµo tinh dÞch nguyªn víi tû lÖ 2/1 - 5/1 (tuú theo A vµ C) ®Ó ®¶m b¶o sè l ­îng tinh trïng tèi thiÓu sau khi pha lµ 40-60 triÖu/liÒu hay sau gi¶i ®«ng tõ 12-14 triÖu/liÒu. Khi pha lu«n chó ý, nhiÖt ®é m«i tr ­êng ph¶i lu«n c©n b»ng víi tinh dÞch, thao t¸c nhÑ nhµng, kh«ng g©y chÊn ®éng m¹nh. . < 37 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 38 S¶n xuÊt tinh ®«ng l¹nh ___________________________________ • §èi víi tinh ®«ng l¹nh d¹ng viªn, sau khi pha lo·ng vµ c©n b»ng xuèng 2-40C, pha chÊt chØ thÞ mµu qui ®Þnh cho mçi gièng bß. Sau ®ã nhá tinh vµo c¸c lç trßn trªn mÆt ®¸ CO (-2 ___________________________________ 790C) hoÆc trªn tÊm mica ®Æt trªn h¬i nit¬ láng sao cho mçi mililÝt nhá ®­îc 8-10 viªn. Sau 3-5 phót cho tinh viªn vµo nit¬ láng -196 0 C. • §èi víi tinh cäng r¹, sau khi pha lo¶ng, n¹p vµo cäng r¹ (0,25ml hoÆc 0,5ml) cã mµu s¾c riªng qui ®Þnh cho tõng gièng. ___________________________________ Trªn cäng r¹ ®· in nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt (tªn, sè hiÖu ®ùc gièng, thêi gian s¶n xuÊt, c¸c chØ tiªu chÊt l­îng tinh dÞch...). Sau ®ã tinh cäng r¹ ®­îc ®«ng l¹nh theo 2 giai ®o¹n. Giai ®o¹n 1: tõ 200C xuèng -50C hoÆc -70C víi tèc ®é 1-50C/phót. ë giai ®o¹n nµy, tinh thÓ n­íc chØ h×nh thµnh bªn ngoµi tÕ bµo. Giai ___________________________________ ®o¹n 2: tõ -70C xuèng -1960C trong nit¬ láng. < 38 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 39 B¶o qu¶n tinh ___________________________________ • Víi tinh pha lo·ng th× chØ nªn sö dông trong ngµy. Tinh láng ® ­îc ph©n phèi vµo c¸c èng ®ùng tinh cã dung tÝch 1-2ml, c¸c èng nµy ® ­îc cho vµo tói ni lon, buéc kÝn vµ cã phiÕu ghi râ sè hiÖu ___________________________________ ®ùc gièng, gièng, thêi gian s¶n xuÊt, c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l ­îng tinh... vµ ® ­îc ®Æt trong phÝch ®¸ cã nhiÖt ®é b¶o qu¶n lµ 2-5 0C. ___________________________________ • §èi víi tinh ®«ng l¹nh d¹ng viªn vµ cäng r¹, sau khi s¶n xuÊt sÏ ® ­îc b¶o qu¶n trong b×nh nit¬ láng ë nhiÖt ®é - 1960C. Tuy nhiªn, cÇn l ­u ý c¸c m«i tr ­êng pha chÕ cÇn ph¶i ® ­îc bæ sung thªm glycerin tõ 5-7,5% ®Ó chèng hiÖn t­îng h×nh thµnh c¸c tinh thÓ n ­íc bªn trong tinh trïng, ___________________________________ t¹o nªn sù c©n b»ng trong tr¹ng th¸i ®«ng l¹nh, gi¶m ® ­îc sù huû ho¹i tèi ®a ®èi víi tinh trïng. < 39 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  14. Slide 40 Phèi tinh ___________________________________ ___________________________________ Gi Êy l au ___________________________________ ChØ g i÷ ë ® Çu cu èi ___________________________________ 40 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 41 ___________________________________ Phèi tinh ___________________________________ Sóng dÉn tinh ___________________________________ ___________________________________ 41 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 42 Phèi tinh ___________________________________ B¬m tinh vµo th©n tö cung ___________________________________ B. trøng Tinh N¬i thô tinh ___________________________________ B¬m tinh vµo cæ tö cung ___________________________________ Tinh Home 42 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
  15. Slide 43 Bß ®ùc gièng cao s¶n nu«i t¹i moncada ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 43 43 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
nguon tai.lieu . vn