Xem mẫu
- T¨ng huyÕt ¸p
PGS. TS. Ph¹m Th¾ng
ViÖn
ViÖn L·o Khoa
Quèc
Quèc gia
- §¹i c¬ng
Tõ 65 tuæi trë lªn: 2/3 cã THA (USA). Tõ 60 tuæi
Tõ
trë
trë lªn 1/2 bÞ THA (ViÖn L·o Khoa)
Ngêi giµ THA: tai biÕn tim m¹ch t¨ng gÊp 3
ë ngêi giµ, HA t©m thu lµ yÕu tè nguy c¬
ngêi
quan
quan trong h¬n HA t©m tr¬ng
§iÒu trÞ h¹ HA lµm gi¶m 30-40% ®ét quþ, 20-
25% NMCT vµ 50% suy tim
§iÒu trÞ h¹ HA cã lîi ë NCT cho ®Õn tuæi 80.
iÒu
Sau tuæi nµy cha cã kÕt luËn (HYVET –
Hypertension in the very Elderly Trial)
- KiÓm
KiÓm so¸t THA t¹i Hoa Kú
1976- 1988- 1991- 1900-
1980 1991 1994 2000
§îc chÈn ®o¸n THA 51% 73% 68% 70%
§îc ®iÒu trÞ 31% 55% 54% 59%
KiÓm so¸t ®îc HA 10% 29% 27% 34%
- §Þnh nghÜa vµ Ph©n lo¹i THA
ESH/ESC
ESH/ESC - 2007 HA (mmHg) JNC
JNC 7 - 2003
Tèi u < 120/80 B×nh thêng
B×nh thêng 120-129/80-84 TiÒn THA
B×nh thêng cao 130-139/85-89
T¨ng huyÕt ¸p ≥ 140/90 T¨ng huyÕt ¸p
Giai ®o¹n 1 140-159/90-99 Giai ®o¹n 1
Giai ®o¹n 2 160-179/100-109 Giai ®o¹n 2
Giai ®o¹n 3 ≥ 180/110
- YÕu tè nguy c¬ tim m¹ch tæng qu¸t
(Total
(Total cardiovascular risk factors)
YÕu tè nguy c¬ chuyÓn hãa vµ tæn th¬ng
YÕu
c¬ quan ®Ých tiÒn l©m sµng rÊt hay gÆp ë BN
THA
THA
Ph¶i ph©n lo¹i bÖnh nh©n theo sè ®o HA vµ
Ph¶i
yÕu tè nguy c¬ tim m¹ch tæng qu¸t dùa vµo
yÕu tè nguy c¬ kÌm theo vµ tæn th¬ng c¬
quan
quan ®Ých
ChiÕn lîc ®iÒu trÞ tïy thuéc vµo yÕu tè nguy
ChiÕn
c¬ tim m¹ch tæng qu¸t (chia thµnh 4 møc:
thÊp,
thÊp, trung b×nh, cao vµ rÊt cao)
- YÕu tè nguy c¬ tim m¹ch tæng qu¸t
(Total
(Total cardiovascular risk factors)
- §o huyÕt ¸p
§o Ýt nhÊt 2 lÇn, mçi lÇn c¸ch nhau Ýt nhÊt
Ýt
lµ 2 phót, nÕu chªnh nhau 5 mmHg ph¶i
phót, mmHg
®o
®o lÇn thø 3, lÊy trung b×nh céng.
nh
T thÕ n»m hoÆc ngåi.
M¸y ®o HA thuû ng©n, ®ång hå.
§o hai tay: Khi nghi ngê (m¹ch 2 tay kh«ng
hai
®Òu,
®Òu, chãng mÆt…). Chªnh lÖch khi HA tèi
).
®a 20 mmHg/ tèi thiÓu 10 mmHg
20
- Héi chøng ¨n c¾p m¸u díi ®ßn
- ë ngêi giµ cÇn lu ý
Héi chøng ¸o choµng tr¾ng: THA trong
Héi
m«i
m«i trêng bªnh viÖn
THA gi¶ t¹o do thµnh m¹ch qu¸ cøng: NF
THA
Osler,
Osler, dÊu hiÖu giËt chu«ng...
Tôt HA t thÕ: do c¸c baroreceptor kÐm
Tôt
nhËy c¶m, do suy tÜnh m¹ch m¹n tÝnh, do
t¸c dông phô cña c¸c thuèc, do mÊt
níc...
níc...
Kho¶ng trèng HA do nhÞp tim kh«ng ®Òu
Kho¶ng
- Theo
Theo dâi huyÕt ¸p liªn tôc
Theo dâi HA liªn tôc cho phÐp ®¸nh gi¸
Theo
tinh tr¹ng THA “¸o tr¾ng” (“white-coat” HTN)
HA khi theo dâi b»ng m¸y ®o HA liªn tôc
HA
thêng
thêng thÊp h¬n HA ®o t¹i bÖnh viÖn.
NÕu trung b×nh, HA > 135/85 (khi thøc) vµ
nh,
>120/75 (khi ngñ) thi coi nh THA.
Trong ®ªm HA gi¶m tõ 10 - 20%. NÕu kh«ng
Trong 20%.
gi¶m bÖnh
gi¶m, bÖnh nh©n cã t¨ng nguy c¬ bÞ c¸c
nguy
tai
tai biÕn tim m¹ch.
- Tù
Tù ®o huyÕt ¸p
Cung cÊp th«ng tin vÒ:
§¸p øng víi ®iÒu trÞ b»ng thuèc h¹ ¸p
C¶i thiÖn tu©n thñ ®iÒu trÞ
C¶i
§¸nh gi¸ c¸c trêng hîp THA “¸o tr¾ng”
¸nh
Khi tù ®o HA t¹i nhµ, nÕu HA >135/85 nãi
Khi
chung
chung coi lµ THA.
M¸y ®o HA ph¶i ®îc kiÓm tra thêng xuyªn.
Kh«ng khuyÕn khÝch nÕu:
BN lo l¾ng
BN tù thay ®æi chÕ ®é ®iÒu trÞ
- Thay
Thay ®æi HA theo ho¹t ®éng hµng ngµy
Ho¹t ®éng HA
HA t©m thu mmHg HA
HA t©m tr¬ng mmHg
mmHg mmHg
Häp +20,2 +15,0
Lµm viÖc +16,0 +13,0
§i bé +12,0 + 5,5
Gäi ®iÖn tho¹i + 9,5 + 7,2
+ 8,8 + 9,6
¨n
Nãi chuyÖn + 6,7 + 6,7
§äc s¸ch + 1,9 + 2,2
Xem TV + 0,3 + 1,1
NghØ ng¬i 0,0 0,0
Ngñ -10,0 - 7,6
- Kh¸m
Kh¸m bÖnh nh©n THA
1. T×m hiÓu lèi sèng vµ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè
hiÓu
nguy c¬ m¹ch vµnh kh¸c hoÆc c¸c bÖnh
kÌm theo cã ¶nh hëng ®Õn tiªn lîng vµ
®iÒu trÞ bÖnh nh©n.
2.
2. T×m c¸c nguyªn nh©n cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc
c¸c
g©y
g©y THA.
3. §¸nh gi¸ c¸c tæn th¬ng c¬ quan ®Ých vµ
¸nh
bÖnh
bÖnh m¹ch vµnh.
- YÕu
YÕu tè nguy c¬
HA t©m thu vµ t©m tr¬ng
Chªnh lÖch HA (ë ngêi giµ)
Tuæi: nam>55, n÷>65
Hót thuèc l¸
Rèi lo¹n lipid m¸u: TC>5mmol/L, LDL>3mmol/L,
Rèi
HDL:
HDL: nam102cm, n÷>88cm
TS gia ®×nh chÕt sím vÒ tim m¹ch: nam
- YÕu
YÕu tè nguy c¬
Héi chøng chuyÓn hãa, 3 trong 5 tiªu chuÈn
Héi
sau:
sau:
BÐo bông: Vßng bông nam>102cm, n÷>88cm
(Ch©u
(Ch©u ¸ lµ 90 vµ 80 cm)
§êng huyÕt ®ãi 5,6-6,9mmol/L
HA≥130/85mmHg
HDL: nam
- Tæn
Tæn th¬ng c¬ quan tiÒn l©m sµng
DTT trªn §T§ (Sokolov-Lyon>38) hoÆc
DTT
DTT trªn siªu ©m: Khèi c¬ thÊt tr¸i nam>125g/m2,
n÷>110g/m2
NTM §M c¶nh >0,9mm hoÆc cã MVX
NTM
Tèc ®é lan truyÒn sãng m¹ch c¶nh-®ïi>12m/s
ChØ sè ¸p lùc cæ ch©n-c¸nh tay
- BÖnh
BÖnh kÌm theo
§¸i th¸o ®êng
§êng huyÕt ®ãi >7mmol/L, nhiÒu lÇn
§êng huyÕt sau ¨n >11mmol/L
êng
BÖnh m¹ch n·o: NMN, XHN, TIA
BÖnh tim: NMCT, ®au th¾t ngùc, t¸i th«ng m¹ch
BÖnh
vµnh,
vµnh, suy tim
BÖnh thËn: BÖnh thËn do §T§, suy thËn (cre ht
BÖnh suy
nam>133,
nam>133, n÷>124mmol/L; protein niÖu>300mg/24h
BÖnh m¹ch ngo¹i vi
BÖnh vâng m¹c tiÕn triÓn: xuÊt huyÕt, xuÊt tiÕt, phï
BÖnh
gai
gai
- Nguy
Nguy c¬ cao/rÊt cao
HATT ≥180 mmHg vµ /hoÆc HATTr ≥ 110 mmHg
HATT 180
HATT > 160 mmHg vµ HATTr < 70 mmHg
§¸i th¸o ®êng
Héi chøng chuyÓn hãa
> 3 yÕu tè nguy c¬ tim m¹ch
Cã mét hoÆc nhiÒu tæn th¬ng c¬ quan ®Ých tiÒn
Cã
ll©m sµng
©m
DTT trªn §T§ hoÆc S¢ tim
DTT
DÇy NTM hoÆc MVX §M c¶nh
DÇy
T¨ng tÝnh cøng ®éng m¹ch
Creatinin huyÕt thanh t¨ng møc ®é võa
Gi¶m møc läc cÇu thËn hoÆc thanh th¶i creatinin
Microalbumin niÖu hoÆc protein niÖu
BÖnh tim m¹ch hoÆc bÖnh thËn
BÖnh
nguon tai.lieu . vn