Xem mẫu
- BÀI BÁO CÁO NHÓM:
ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG NỘI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG.
DANH SÁCH SINH VIÊN:
ĐỀ CƯƠNG SƠ LƯỢC:
I. Bản chất của thị trường liên ngân hàng.
1.1 Lịch sử của thị trường liên ngân hàng.
Trong lịch sử kinh tế hang hóa, tiền tệ ra đời và phát triển nhằm đ áp ứng
nhu cầu về trao đổi hàng hóa trong xã hội. Cùng với sự phát triển của thị
trường hang hóa, tiền tệ đã đ ược luật pháp hóa và thực hiện các giao
dịch vuợt ra bên ngòai một quốc gia, một vùng lãnh thổ để thực hiện
chức năng tiền tệ thế giới.
Sự ra đời và phát triển của tiền tệ đ ã dẫn đ ến việc hình thành và phát
triển của hệ thống các trung gian tài chính, trong đó, các ngân hàng
thương m ại đóng vai trò quan trọng nhất với chức năng ban đầu là trung
gian trong việc điều chuyển vốn từ n ơi thừa đến nơi thiếu, hay nói cách
khác, các trung gian tài chính này huy đ ộng ( đi vay) để cho vay và được
hưởng chênh lệch giữa lãi su ất huy động và lãi su ất cho vay. Cùng với
sự phát triển xã hội, các trung gian tài chính ngày càng phát triển và mở
rộng các nghiệp vụ kinh doanh của mình để đạt mục tiêu cuối cùng là
tăng lợi nhuận. Trong thị trư ờng tài chính hiện đại, bên cạnh việc tìm
kiếm lợi nhuận tối đa, các trung gian tài chính còn phải đảm bảo an tòan
trong họat động kinh doanh của mình. Khi các ngân h àng còn họat động
độc lập thì nguy cơ mất khả năng thanh tóan là rất lớn và sự mất khả
- năng chi trả của một ngân hàng sẽ gây ra phản ứng dâyn chyền đến các
ngân hàng khác. Vì th ế, các ngân hàng phải liên kết, giúp đỡ nhau khi
một ngân h àng gặp khóa khăn trong việc chi trả. Đỉnh cao của việc đảm
bảo an tòan hệ thống trong họat động ngân hàng là sự ra đời của ngân
hàng trung ương với vai trò là ngân h àng phát hành duy nhất và thực
hiện vai trò người cho vay cuối cùng. Cùng với sự phát triển của nền
kinh tế, họat động điều chuyển vốn giữa các ngân h àng và tổ chức
chuyên trách làm nhiệm vụ trung gian – đó là tiền thân của các nh à kinh
doanh chuyên nhiệp ( dealers) và các nhà môi giới tiền tệ ( brokers) trên
thị trường n ày. Do việc “thừa” và “thiếu” vốn của các ngân h àng chỉ là
tạm thời cho nên giao dịch liên ngân h àng chủ yếu là ngắn hạn, đặc biệt
là hình thức cho vay qua đêm, cho vay trong ngày.
1.2 Bản chất của thị trư ờng liên ngân hàng.
Hiểu theo nghĩa rộng, th ị trường nội tệ liên ngân hàng ( Interbank
Market)
( sau đây gọi tắt là thị ttrường liên ngân hàng) là nơi thực hiện các giao
dịch cơ bản ( Money Base – MB) giữa các ngân h àng, thong thường các
giao dịch n ày thực hiện thông qua tài khỏan tiền gửi của các ngân hàng
tại ngân hàng trung ương. Đây là th ị trường thực hiện các giao dịch vốn
ngắn hạn dưới nhiều h ình thức giữa các ngân hàng và các tổ chức trung
gian tài chính khác. Hiểu theo nghĩa hẹp, thị trường liên ngân hàng là
nơi th ực hiện việc cho vay và đi vay lẫn nhau giữa các ngân hàng nh ằm
- bù đắp nhu cầu gây quỹ của mình. Theo khái niệm truyền thống, thị
trường liên ngân h àng đồng nghĩa với thị trường tiền tệ ( Money
Market) th ể hiện việc cho vay và đi vay giữa các ngân h àng với nhau.
Đặc biệt, trong điều kiện khoa học công nghệ như hiện nay, họat động
liên ngân h àng ngày càng phát triển đa dạng, nhanh chóng thuận tiện và
vượt ra khỏi phạm vi không gian của một quốc gia, một khu vực, phát
triển mạnh mẽ trên tòan thế giới.
Thị trường liên ngân hàng là th ị trường vô hình giữa các ngân h àng, là
nơi trao đổi vốn khả dụng giữa các ngân h àng với nhau khi giải quyết
mối quan hệ cung cầu về vốn. Do tính chất ngắn hạn và cấp bách của
các ngân qu ỹ nên các ngân hàng thư ờng sử dụng các hình thức vay rất
ngắn hạn, thậm chí ngay lập tức. Khi thị trường này họat động sôi nổi
thì mối quan h ệ tương tác giữa các ngân hàng sẽ ngày càng lớn.
Trên thị trường liên ngân hàng, điều kiện tham gia vào thị trường không
do ngân hàng trung ương đưa ra mà do các ngân hàng thương m ại tự đề
ra tùy thuộc vào tình hình tài chính của các ngân hàng đó.
Thời hạn cho vay trên th ị trường liên ngân hàng thường là qua đêm cho
tới 1 năm, tuy nhiên vẫn có thể lùi ngày thanh tóan cho đ ến khi trả đựơc
nợ.
Lãi suất liên ngân hàngđược các ngân hàng lớn thông báo cho nhau vào
lúc 11 giờ và thông báo cho khách hàng vay. Còn ở liên minh chân Âu
thì thực hiện lãi su ất Euroibor, thông qua hệ thống Telerate, các ngân
hàng thông báo cho nhau về lãi suất trung bình trên thị trường triền tệ
- quốc tế. Không có cơ quan hành chính nào xác định rõ ràng về lãi suất
và không can thiệp vào việc xác định lãi suất trên th ị trường.
1.3 Đặc điểm của thị trường liên ngân hàng.
Thị trừơng liên ngân hàng là thị trường cực kỳ nhạy cảm và là thị
-
trường thông tin: Thị trường liên ngân hàng là một mạng lưới các
quan h ệ ngân h àng đại lý, trong đó n gân hàng thương mại mở tài
khỏan tiền gửi thanh tóan tại ngân h àng thương mại khác. Hệ thống
tài khỏan giữa các ngân h àng đại lý giúp cho thị trường liên ngân
hàng họat động hiệu quả.
Thị trường liên ngân hàng chủ yếu là th ị trừơng bán buôn: Hàng hóa
-
giao dịch ở thị trường liên ngân hàng là mua bán tiền gửi ngân hàng,
tức là khỏan dự trữ dư thừa tạm thời với những giao dịch lớn trị giá
hơn 1 triệu USD ( tức là bán buôn). Những giao dịch lẻ đựơc th ực
hiện ở thị trường bán lẻ của những người kinh doanh nhỏ hay các
ngân hàng nhỏ. Ngòai ra, các lọai giấy tờ khác có giá ngắn hạn là
hàng hóa được mua bán thường xuyên và khối lượng lớn trên thị
trường này.
Thị trư ờng liên ngân hàng là th ị trường có độ tin cậy rất cao: Điều
-
này xuất phát từ đặc điểm của tị trường liên ngân hàng, thành viên
của thị trư ờng chủ yếu là các ngân hàng và các tổ chức trung gian tài
chính đáp ứng được các yêu cầu về vốn, ký quỹ, chuyên môn, đ ạo
đức nghề nghiệp và có giấy phép h ành nghề. Càc giao dịch ở đây hầu
như không có tài sản bảo đảm, các thủ tục pháp lý cực kỳ đơn giản.
- Thị trường liên ngân hàng là th ị trường vô hình, lên kết tòan cầu:
-
Thông qua hệ thống giao dịch hiện đại, các doanh vụ mua bán trên
thị trường liên ngân hàng được thực hiện trên cơ sở liên kết tòan cầu
giữa các ngân h àng, các nhà kinh doanh phi ngân hàng và một môi
giới tiền tệ.
Thị trường liên ngân hàng là th ị trường vốn ngắn hạn: Tuy các quốc
-
gia không quy đ ịnh thị trường liên ngân hàng là thị trư ờng vốn ngắn
hạn nhưng trong thực tế các giao dịch trên th ị trường liên ngân hàng
chủ yều là giao d ịch ngắn hạn.
Thị trường liên ngân hàng thực hiện giao dịch thông qua các công cụ
-
hiện đại: Thị trường liên ngân hàng là th ị trường giao dịch mà chủ
thể tham gia là các ngân hàng, các nhà kinh doanh ( dealers) và nhà
môi giới ( brockers). Trên thị trư ờng liên ngân hàng, người môi giới
( đa số là ngân hàng) mua bán tiền gửi qua điện thọai, máy
tính…bằng các công cụ phái sinh như quyền lựa chọn, hợp đồng
tương lai…
1.4 Phân loại thị trường liên ngân hàng.
Phân lọai theo lọai đồng tiền giao dịch: có 2 thị trường chủ yếu
-
+ Thị trường liên ngân hàng đồng bản tệ: trên thị trư ờng này thực hiện
các giao dịch ngắn hạn bằng đồng b ản tệ.
+ Thị trường liên ngân đồng ngọai tệ: trong thị trường liên ngân hàng
đồng ngọai tệ này có thể chia theo các đồng tiền mạnh trên thế giới như
đôla Mỹ, đồng bảng Anh, đồng mark Đức (hiện nay là đồng Euro).
- Phân theo các lọai giao dịch:
-
+ Thị trường liên ngân hàng truyền thống: gồm thị trường tiền gửi và
tiền vay liên ngân hàng.
+ Thị trường nmgân h àng p hái sinh: Swaps…
Phân lọai theo thời hạn của các giao dịch trên thị trường:
-
+ Cho vay qua đêm( overnight borrowings)
+ Cho vay có kỳ hạn cố định: thông thường các khỏan vay trên th ị
trường liên ngân hàng có kỳ hạn dưới 1 năm.
+ Cho vay qua đêm liên tục: là cho vay qua đêm nhưng có được tự động
gia hạn khỏan vay, trừ khi nó được chấm dứt theo ý bên cho vay ho ặc đi
vay.
Phân lọai theo công cụ giao dịch trên thị trường:
-
+ Thị trường trái phiếu chính phủ trung ương và trái phiếu chính quyền
địa phương.
+ Thị trường tín phiếu ngân hàng trung ương.
+ Thị trường thươn g phiếu và các chấp phiếu của ngân hàng ( blankers
acceptances).
II. Các chủ thể tham gia thị trường nội tệ liên ngân hàng.
2.1 Ngân hàng thương mại.
2.2 Các tổ chức nhận tiền gửi khác.
- 2.3 Công ty môi giới (Brokers) và công ty kinh doanh trên thị trường
tiền tệ và th ị trường liên ngân hàng (Dealers).
2.4 Ngân hàng trung ương.
III. Các giao d ịch chủ yếu trên th ị trừơng nội tệ liên ngân hàng.
3.1 Interbank deposits contract. – việc thay đổi tiền cơ b ản MB thong
qua hợp đồng tiền gửi/vay liên ngân hàng.
3.2 Repo contract.- việc thay đổi tiền cơ bản MB thong qua hợp đồng
mua bán có kì hạn.
3.3 Outright trade ot financial security.- việc thay đổi tiền cơ bản MB
thong qua hợp đồng mua bán hẳn các công cụ tài chính.
3.4 Money market derivatives.- giao dịch liên ngân hàng thỏa thuận tại
thời điểm hiện tại nhưng lại được thực hiện trong tương lai.
IV. Lãi su ất trên thị trư ờng nội tệ liên ngân hàng.
4.1 Cách hình thành lãi suất liên ngân hàng.
4.2 Ý nghĩa của lãi suất thị trường liên ngân hàng.
V. Thanh toán trên th ị trường nội tệ liên ngân hàng.
Trên thị trường liên ngân hàng, các giao dịch liên ngân hàng đựơc thanh
tóan liên ngân hàng hoặc qua hệ thống Chips ( Clearing House Interbank
Payments System). Đây là h ệ thống thanh tóan đ ược vi tính hóa với chủ sở
hữu là các ngân hàng thanh tóan bù trừ lớn.
Thông thường thanh tóan giữa 2 ngân hàng liên quan đựơc thực hiện thông
qua Tung tâm thanh tóan bù trừ ( Clearing House). Đây là một tổ chức mà
- tại đó các ngân hàng duy trì một lượng tiền trên tài khỏan của các ngân
hàng khác nh ằm thanh toán những giao dịch liên ngân hàng.
Cũng có thể htực hiện thanh tóan liên ngân hàng qua hệ thống Swipt ( có từ
năm 1977) và thay thế cho b ưu điện và điện tín. Hệ thống n ày được liên kết
với nhau bằng vệ tinh và các bức điện được chuyển hóa giữa các ngân hàng
đự ơc tiêu chu ẩn hóa nhằm tối đa hóa các sai sót do tập quán và ngôn ngữ.
Hầu hết các ngân h àng trên thế giới, kể cả Nga, các n ước Đông Âu, Việt
nam…đ ều đã tham gia thị trư ờng này.
VI. Vai trò của thị trường tiền tệ liên ngân hàng.
6.1 Đối với th ị trường tài chính.
- Thị trường tài chính là th ị trường mà trong đó nguồn lực tài chính được
chuyển từ nơi thừa đến nơi thiếu, nó phản ánh đầy đủ quan hệ cung cầu
về vốn. Thị trường tài chính chia ra thành th ị trường vốn và thị trừơng
tiền tệ.
- Với tư cách là thị trư ờng giữa các ngân h àng với nhau, thị trừ ơng liên
ngân hàng là một bộ phận của thị trừơng tiền tệ. Thị trường n ày có thể là
thị trừơng giao dịch trực tiếp giữa các ngân hàng thương mại, có thể là
thị trừơng vốn ngắn hạn do ngân h àng trung ương tổ chức để giải quyết
nhu cầu vốn ngắn hạn của các ngân hàng thương m ại thông qua tài
khảon của họ ở ngân hàng trung ương nhằm bù đắp thiếu hụt dự trữ bắt
buộc, đáp ứng nhu cầu tahnh tóan, bù đắp thiếu hụt trong thanh tóan bù
trừ giữa các ngân hàng. Với ý nghĩa đó, thị trừơng liên ngân hàng là thị
trường đầu tiên và trọng tâm của thị trừơng tiền tệ. Nói tới thị trừơng
- tiền tệ phải nói tới linh hồn của nó là thị trường liên ngân hàng, thành
viên quan trọng và th ừơng xuyên nh ất của thị trường tiền tệ chính là các
ngân hàng thương m ại. Sự ra đời, họat động và phát triển của tòan bộ thị
trường tiền tệ bao giờ cũng đi liền với họat động của thị trường liên
ngân hàng. Th ị trường tiền tệ khởi đầu chính là thị trừơng liên ngân
hàng, sau đó mở rộng sang các thị trường khác. Hiệu quả họat động của
thị trừơng liên ngân hàng ở bất kỳ mức độ n ào cũng luôn gắn chặt với
hiệu quả của tòan bộ thị trừơng tiền tệ và th ị trừơng tài chính. Vì vậy, thị
trừơng liên ngân hàng có vai trò đặc biệt trên thị trường tiền tệ, khối
lượng giao vốn ở đây chiếm tỷ trọng rất lớn, thời gian luân chuyển vốn
rất nhanh.
- Đối với thị trừơng tài chính, thị trường liên ngân hàng cũng có ý nghĩa
là một trong những thị trừơng có cơ sở và quan trọng. Trọng tâm của thị
trường hối đóai là th ị trừơng là th ị trừơng liên ngân hàng. Thị trường hối
đóai liên ngân hàng là thị trừơng tài chính lớn nhất thế giới hiện nay xét
cả vế doanh số, tỷ trọng và khả năng sinh lợi nhuận. Không thể h ình
dung một thị trường hối đóai m à không có các nâgn hàng thương mại
tham gia, vì đây là m ột mạng lứơi các quan hệ ngân h àng đại lý chằng
chịt và họat động thường xuyên với nhau. Việc luân chuyển vốn trên th ị
trừơng tiền tệ quốc tế chủ yếu được hình thành từ việc di chuyển ngọai
tệ thuộc dự trữ lưu động do các ngân h àng thương mại trực tiếp nắm giữ
và điều h ành kinh doanh.
- - Đối với thị trừ ơng chứng khóan, mối qaun hệ giữa thị trừ ơng liên ngân
hàng và th ị trường chứng khóan dường như lỏng lẻo hơn. Tuy nhiên, thị
trường liên ngân hàng vẫn là thị trường nền tảng, vì các giao d ịch ch ứng
khóan phải được thanh tóan thông qua hệ thống thanh tóan điện tử liên
ngân hàng, qua trung tâm thanh tóan bù trừ, qua các ngân hàng chỉ định
thanh tóan…Vì vây, giữa các ngân hàng trung gian thanh tóan của cả
nền kinh tế luôn phát sinh trạng thái trường và đ ỏan về dự trữ tiền mặt
và điều này ph ải đựơc giải quyết trên th ị trường liên ngân hàng. Ngòai
ra, các ngân hàng thương m ại thực hiện nghiệp vụ cầm cố chứng khóan
trung và dài hạn, mua bán đứt chứng khóan hoặc thực hiện các hợp đồng
Repo để thực hiện chính sách tiền tệ, cũng như cho vay tiền mua chứng
khóan, cho vay chứng khóan… Những họat động n ày nhiều khi gây ra
tình trạng khó khăn về vốn mà các ngân hàng có thể tìm cách giả quyết
ở thị trường liên ngân hàng.
6.2 Đối với chính sách tiền tệ.
nguon tai.lieu . vn